Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 83/2013 van 13 juni 2013 Rolnummers 5441 en 5445 In zake : de beroepen tot vernietiging van artikel 39 van de wet van 28 december 2011 houdende diverse bepalingen en van artikel 143 van de programmawet van 29 ma(...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 83/2013 van 13 juni 2013 Rolnummers 5441 en 5445 In zake : de beroepen tot vernietiging van artikel 39 van de wet van 28 december 2011 houdende diverse bepalingen en van artikel 143 van de programmawet van 29 ma(...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de rechter(...) Extrait de l'arrêt n° 83/2013 du 13 juin 2013 Numéros du rôle : 5441 et 5445 En cause : les recours en annulation de l'article 39 de la loi du 28 décembre 2011 portant des dispositions diverses et de l'article 143 de la loi-programme du 2(...) La Cour constitutionnelle, composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 83/2013 van 13 juni 2013 Extrait de l'arrêt n° 83/2013 du 13 juin 2013
Rolnummers 5441 en 5445 Numéros du rôle : 5441 et 5445
In zake : de beroepen tot vernietiging van artikel 39 van de wet van En cause : les recours en annulation de l'article 39 de la loi du 28
28 december 2011 houdende diverse bepalingen en van artikel 143 van de décembre 2011 portant des dispositions diverses et de l'article 143 de
programmawet (I) van 29 maart 2012, ingesteld door E.V. en door de la loi-programme (I) du 29 mars 2012, introduits par E.V. et par la
bvba « Salens Motors ». SPRL « Salens Motors ».
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De
rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Moerman, P. Nihoul en F. Groot, L. Lavrysen, J.-P. Moerman, P. Nihoul et F. Daoût, assistée du
Daoût, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter R. Henneuse, greffier F. Meersschaut, présidée par le président R. Henneuse,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de beroepen en rechtspleging I. Objet des recours et procédure
Bij verzoekschriften die aan het Hof zijn toegezonden bij op 29 juni Par requêtes adressées à la Cour par lettres recommandées à la poste
2012 ter post aangetekende brieven en ter griffie zijn ingekomen op 2 le 29 juin 2012 et parvenues au greffe le 2 juillet 2012, des recours
juli 2012, zijn beroepen tot vernietiging ingesteld van artikel 39 van
de wet van 28 december 2011 houdende diverse bepalingen (bekendgemaakt en annulation de l'article 39 de la loi du 28 décembre 2011 portant
in het Belgisch Staatsblad van 30 december 2011, vierde editie) en van des dispositions diverses (publiée au Moniteur belge du 30 décembre
artikel 143 van de programmawet (I) van 29 maart 2012 (bekendgemaakt 2011, quatrième édition) et de l'article 143 de la loi-programme (I)
in het Belgisch Staatsblad van 6 april 2012, derde editie) du 29 mars 2012 (publiée au Moniteur belge du 6 avril 2012, troisième
respectievelijk door E.V. en door de bvba « Salens Motors », met zetel édition) ont été introduits respectivement par E.V. et par la SPRL «
te 8200 Brugge, Koningin Astridlaan 97. Salens Motors », dont le siège est établi 8200 Bruges, Koningin
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 5441 en 5445 van de rol van Astridlaan 97. Ces affaires, inscrites sous les numéros 5441 et 5445 du rôle de la
het Hof, werden samengevoegd. Cour, ont été jointes.
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de bestreden bepalingen Quant aux dispositions attaquées
B.1.1. De samengevoegde beroepen zijn gericht tegen artikel 39 van de B.1.1. Les recours joints visent l'article 39 de la loi du 28 décembre
wet van 28 december 2011 houdende diverse bepalingen en tegen artikel 2011 portant des dispositions diverses et l'article 143 de la
143 van de programmawet (I) van 29 maart 2012. Artikel 39 van de loi-programme (I) du 29 mars 2012. L'article 39 de la loi du 28
voormelde wet van 28 december 2011 vervangt artikel 36 van het Wetboek décembre 2011 précitée remplace l'article 36 du Code des impôts sur
van de inkomstenbelastingen 1992 (hierna : WIB 1992). Artikel 143 van les revenus 1992 (ci-après : CIR 1992). L'article 143 de la
de programmawet (I) van 29 maart 2012 vervangt het tweede lid van loi-programme (I) du 29 mars 2012 remplace l'alinéa 2 du paragraphe 2
paragraaf 2 van die bepaling en voegt daarin een nieuw derde lid in. de cette disposition et y insère un nouvel alinéa 3.
Uit de uiteenzetting van de middelen in beide zaken blijkt dat de Il ressort de l'exposé des moyens dans les deux affaires que les
verzoekende partijen de vernietiging vorderen van artikel 36, § 2, van parties requérantes demandent l'annulation de l'article 36, § 2, du
het WIB 1992, zoals ingevoegd door de eerste en gewijzigd door de CIR 1992, tel qu'il a été inséré par la première et modifié par la
tweede van de voormelde wetten. seconde des lois précitées.
B.1.2. Artikel 36 van het WIB 1992, zoals het voortvloeit uit de B.1.2. L'article 36 du CIR 1992, tel qu'il résulte des modifications
voormelde wijzigingen, bepaalt : précitées, dispose :
« § 1. Anders dan in geld verkregen voordelen van alle aard gelden « § 1er. Les avantages de toute nature qui sont obtenus autrement
voor de werkelijke waarde bij de verkrijger. qu'en espèces sont comptés pour la valeur réelle qu'ils ont dans le
In de gevallen die Hij bepaalt kan de Koning regels stellen om die chef du bénéficiaire. Dans les cas qu'Il détermine, le Roi peut fixer des règles
voordelen op een vast bedrag te ramen. d'évaluation forfaitaire de ces avantages.
§ 2. Het voordeel van alle aard voor het persoonlijk gebruik van een § 2. L'avantage de toute nature résultant de l'utilisation à des fins
kosteloos ter beschikking gesteld voertuig als bedoeld in artikel 65 wordt berekend door een CO2-percentage toe te passen op zes zevenden van de cataloguswaarde van het kosteloos ter beschikking gestelde voertuig. Onder cataloguswaarde wordt verstaan de catalogusprijs van het voertuig in nieuwe staat bij verkoop aan een particulier, inclusief opties en werkelijk betaalde belasting over de toegevoegde waarde, zonder rekening te houden met enige korting, vermindering, rabat of restorno. De cataloguswaarde wordt vermenigvuldigd met een percentage dat is bepaald in de onderstaande tabel, teneinde rekening te houden met de periode die is verstreken vanaf de datum van eerste inschrijving van het voertuig : personnelles d'un véhicule mis gratuitement à disposition visé à l'article 65 est calculé en appliquant un pourcentage-CO2 à 6/7 de la valeur catalogue du véhicule mis gratuitement à disposition. Par valeur catalogue, il faut entendre le prix catalogue du véhicule à l'état neuf lors d'une vente à un particulier, options et taxe sur la valeur ajoutée réellement payée comprises, sans tenir compte des réductions, diminutions, rabais ou ristournes. La valeur catalogue est multipliée par un pourcentage qui est déterminé dans le tableau ci-dessous, afin de tenir compte de la période écoulée à partir de la date de la première immatriculation du véhicule :
Periode verstreken sinds de eerste inschrijving van het voertuig (een Période écoulée depuis la première immatriculation du véhicule (un
begonnen maand telt voor een volledige maand) mois commencé compte pour un mois entier)
Bij de berekening van het voordeel in aanmerking te nemen percentage Pourcentage de la valeur catalogue à prendre en considération lors du
van de cataloguswaarde calcul de l'avantage
Van 0 tot 12 maanden De 0 à 12 mois
100 % 100 %
Van 13 tot 24 maanden De 13 à 24 mois
94 % 94 %
Van 25 tot 36 maanden De 25 à 36 mois
88 % 88 %
Van 37 tot 48 maanden De 37 à 48 mois
82 % 82 %
Van 49 tot 60 maanden De 49 à 60 mois
76 % 76 %
Vanaf 61 maanden A partir de 61 mois
70 % 70 %
Het CO2-basispercentage bedraagt 5,5 pct. voor een referentie-CO2-uitstoot Le pourcentage de base CO2 s'élève à 5,5 p.c. pour une émission de
van 115 g/km voor voertuigen met een benzine-, LPG- of aardgasmotor, référence-CO2 de 115 g/km pour les véhicules à moteur alimenté à
l'essence, au LPG ou au gaz naturel et pour une émission de
en voor een referentie-CO2-uitstoot van 95 g/km voor voertuigen met référence-CO2 de 95 g/km pour les véhicules à moteur alimenté au
dieselmotor. diesel.
De Koning bepaalt jaarlijks de referentie-CO2-uitstoot in functie van Le Roi détermine chaque année l'émission de référence-CO2 en fonction
de gemiddelde CO2-uitstoot van het jaar voorafgaand aan het belastbaar de l'émission CO2 moyenne de l'année qui précède la période imposable
tijdperk ten opzichte van de gemiddelde CO2-uitstoot van het
referentiejaar 2011 volgens de modaliteiten die Hij vastlegt. De par rapport à l'émission CO2 moyenne de l'année de référence 2011
gemiddelde CO2-uitstoot wordt berekend op basis van de CO2-uitstoot selon les modalités qu'Il fixe. L'émission CO2 moyenne est calculée
van de voertuigen bedoeld in artikel 65 die als nieuw zijn sur la base de l'émission CO2 des véhicules visés à l'article 65 qui
ingeschreven. sont nouvellement immatriculés.
Wanneer de uitstoot van het betrokken voertuig hoger ligt dan de Lorsque l'émission du véhicule concerné dépasse l'émission de
voormelde referentie-uitstoot wordt het basispercentage met 0,1 pct. référence précitée, le pourcentage de base est augmenté de 0,1 p.c.
per CO2-gram vermeerderd, tot maximum 18 pct. par gramme de CO2, avec un maximum de 18 p.c.
Wanneer de uitstoot van het betrokken voertuig lager ligt dan de Lorsque l'émission du véhicule concerné est inférieure à l'émission de
voormelde referentie-uitstoot wordt het basispercentage met 0,1 pct. référence précitée, le pourcentage de base est réduit de 0,1 p.c. par
per CO2-gram verminderd, tot minimum 4 pct. gramme de CO2, avec un minimum de 4 p.c.
De voertuigen waarvoor geen gegevens met betrekking tot de CO2-uitstootgehaltes Les véhicules pour lesquels aucune donnée relative à l'émission de CO2
beschikbaar zijn bij de dienst voor inschrijving van de voertuigen, n'est disponible au sein de la direction de l'immatriculation des
worden, indien ze worden aangedreven door een benzine-, LPG- of véhicules sont assimilés, s'ils sont propulsés par un moteur à
aardgasmotor, gelijkgesteld met de voertuigen met een CO2-uitstootgehalte essence, au LPG ou au gaz naturel, aux véhicules émettant un taux de
van 205 g/km, en, indien ze worden aangedreven door een dieselmotor, CO2 de 205 g/km et, s'ils sont propulsés par un moteur au diesel, aux
met de voertuigen met een CO2-uitstootgehalte van 195 g/km. véhicules émettant un taux de CO2 de 195 g/km.
Het voordeel mag nooit minder bedragen dan 820 euro per jaar. L'avantage ne peut jamais être inférieur à 820 euros par an.
Wanneer het voordeel niet kosteloos wordt toegestaan, is het in Lorsque l'avantage n'est pas consenti à titre gratuit, l'avantage à
aanmerking te nemen voordeel datgene wat overeenkomstig de vorige prendre en considération est celui qui est déterminé conformément aux
leden is vastgesteld, verminderd met de bijdrage van de verkrijger van alinéas précédents, diminué de l'intervention du bénéficiaire de cet
dat voordeel ». avantage ».
B.1.3. De bestreden bepaling, met inbegrip van de wijziging bij B.1.3. La disposition attaquée, y compris la modification réalisée par
artikel 143 van de programmawet (I) van 29 maart 2012, treedt in l'article 143 de la loi-programme (I) du 29 mars 2012, entre en
werking vanaf het aanslagjaar 2013 en heeft betrekking op de vanaf het vigueur à partir de l'exercice d'imposition 2013 et porte sur les
jaar 2012 ontvangen inkomsten. revenus recueillis à partir de l'année 2012.
Ten aanzien van de volgorde van het onderzoek van de middelen Quant à l'ordre d'examen des moyens
B.2. Het Hof onderzoekt de middelen in onderstaande volgorde : B.2. La Cour examine les moyens dans l'ordre suivant :
- het middel afgeleid uit de schending van de regels inzake de - le moyen pris de la violation des règles répartitrices de
verdeling van de bevoegdheden tussen de Staat, de gemeenschappen en de compétences entre l'Etat, les communautés et les régions (1er moyen
gewesten (eerste middel in de zaak nr. 5445); dans l'affaire n° 5445);
- de middelen afgeleid uit de schending van de artikelen 10 en 11, - les moyens pris de la violation des articles 10 et 11,
eventueel in samenhang gelezen met artikel 172, van de Grondwet éventuellement combinés avec l'article 172, de la Constitution (1er,
(eerste en tweede middel, en derde middel, eerste onderdeel, in de 2ème et 3ème moyens, 1ère branche, dans l'affaire n° 5441, 3ème moyen
zaak nr. 5441; derde middel in de zaak nr. 5445); dans l'affaire n° 5445);
- het middel afgeleid uit de schending van de artikelen 10 en 11 van - le moyen pris de la violation des articles 10 et 11 de la
de Grondwet, in samenhang gelezen met de artikelen 28 en 29 van het Constitution, combinés avec les articles 28 et 29 du Traité sur le
Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) (derde fonctionnement de l'Union européenne (TFUE) (3ème moyen, 2ème branche,
middel, tweede onderdeel, in de zaak nr. 5441); dans l'affaire n° 5441);
- het middel afgeleid uit de schending van artikel 23 van de Grondwet - le moyen pris de la violation de l'article 23 de la Constitution
(vierde middel in de zaak nr. 5441); (4ème moyen dans l'affaire n° 5441);
- het middel afgeleid uit de schending van artikel 170 van de Grondwet - le moyen pris de la violation de l'article 170 de la Constitution
(tweede middel in de zaak nr. 5445). (2ème moyen dans l'affaire n° 5445).
Ten aanzien van de bevoegdheidverdelende regels Quant aux règles répartitrices de compétence
B.3.1. Het eerste middel in de zaak nr. 5445 is afgeleid uit de B.3.1. Le premier moyen dans l'affaire n° 5445 est pris de la
schending van de artikelen 39 en 134 van de Grondwet, in samenhang violation des articles 39 et 134 de la Constitution, combinés avec
gelezen met artikel 6, § 1, II, eerste lid, 1°, van de bijzondere wet l'article 6, § 1er, II, alinéa 1er, 1°, de la loi spéciale du 8 août
van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, met het 1980 de réformes institutionnelles, avec le principe de
evenredigheidsbeginsel, met het beginsel van de federale loyauteit proportionnalité, avec le principe de loyauté fédérale énoncé par
vervat in artikel 143, § 1, van de Grondwet en met de verplichting tot l'article 143, § 1er, de la Constitution et avec l'obligation de
overleg. concertation.
De verzoekende partij is van mening dat de federale wetgever, door in La partie requérante estime qu'en faisant intervenir, dans le calcul
de berekening van het voordeel van alle aard bestaande in het ter de l'avantage de toute nature constitué par la mise à disposition d'un
beschikking stellen van een voertuig door de werkgever, rekening te véhicule par l'employeur, les émissions de CO2 occasionnées par le
houden met de CO2-uitstoot van het betrokken voertuig, het véhicule concerné, le législateur fédéral a violé le principe de
evenredigheidsbeginsel heeft geschonden dat inherent is aan de proportionnalité inhérent à la mise en oeuvre de leurs compétences par
uitoefening van de bevoegdheden van de verschillende wetgevers en dat les différents législateurs et qu'à tout le moins, il aurait dû
hij op zijn minst overleg had moeten plegen met de gewestwetgevers, organiser avec les législateurs régionaux, compétents en matière de
die bevoegd zijn inzake de bescherming van het leefmilieu en in het protection de l'environnement et, plus particulièrement, de protection
bijzonder inzake de bescherming van de lucht tegen verontreiniging. de l'air contre la pollution, une concertation.
B.3.2. De bestreden bepaling streeft in hoofdzaak een budgettair en B.3.2. La disposition attaquée poursuit principalement un objectif
fiscaal doel na. Zij vervolledigt andere bepalingen met betrekking tot budgétaire et fiscal. Elle complète d'autres dispositions relatives au
de berekening van de verworpen uitgaven in de vennootschapsbelasting. calcul des dépenses non admises à l'impôt des sociétés. En modifiant
Door het voordeel van alle aard bestaande in de le mode de calcul de l'avantage de toute nature constitué par la mise
terbeschikkingstelling, door een werkgever, van een voertuig dat de à disposition, par un employeur, d'un véhicule que l'employé peut
werknemer voor zijn privéverplaatsingen mag gebruiken, anders te utiliser pour ses déplacements privés, le législateur fédéral
berekenen, wilde de federale wetgever in de eerste plaats fiscale entendait en premier lieu assurer des recettes fiscales produites par
inkomsten verzekeren die worden voortgebracht door dat deel van de cette partie de l'impôt des personnes physiques (Doc. parl., Chambre,
personenbelasting (Parl. St., Kamer, 2011-2012, DOC 53-1952/004, p. 25). 2011-2012, DOC 53 1952/004, p. 25).
B.3.3. Bij de aanneming van een fiscale maatregel vermag de wetgever B.3.3. Lors de l'adoption d'une mesure fiscale, le législateur peut
eveneens ernaar te streven bepaalde gedragingen aan te moedigen of, également viser à encourager ou au contraire à décourager certains
integendeel, te ontmoedigen. Het gegeven dat hij daarmee zou bijdragen comportements. La circonstance que, ce faisant, il contribuerait à la
tot het bereiken van een doel dat valt onder de bevoegdheid van een réalisation d'un objectif relevant de la compétence d'un autre
andere wetgever, zou niet ertoe kunnen leiden dat de betrokken fiscale législateur ne saurait avoir pour conséquence que la mesure fiscale
maatregel in strijd zou zijn met de regels inzake de verdeling van de concernée serait contraire aux règles répartitrices de compétences
bevoegdheden tussen de federale Staat, de gemeenschappen en de entre l'autorité fédérale, les communautés et les régions. Il en irait
gewesten. Anders zou het zijn indien de federale wetgever, met het autrement si le législateur fédéral, par l'adoption de la disposition
aannemen van de betrokken fiscale bepaling, de uitoefening, door de fiscale concernée, rendait impossible ou exagérément difficile
andere wetgevers, van de bevoegdheden die hun toekomen, onmogelijk of l'exercice, par les autres législateurs, des compétences qui leur
overdreven moeilijk zou maken. reviennent.
B.3.4. Te dezen zou de bestreden maatregel tot gevolg kunnen hebben de B.3.4. En l'espèce, la mesure attaquée pourrait avoir pour effet
werknemers die een bedrijfsvoertuig genieten en de werkgevers die d'inciter les travailleurs bénéficiant d'un véhicule de société et les
dergelijke voertuigen ter beschikking stellen, ertoe aan te zetten te employeurs offrant la disposition de tels véhicules à faire porter
kiezen voor een voertuig waarvan de CO2-uitstoot lager is dan leur choix sur un véhicule dont les émissions de CO2 sont inférieures
gemiddeld. Indien de fiscale bepaling dat gevolg met zich zou à la moyenne. Si la disposition fiscale entraînait cette conséquence,
meebrengen, zou hieruit niet voortvloeien dat de gewesten zouden il n'en résulterait pas que les régions se trouveraient empêchées
worden verhinderd hun bevoegdheid inzake de bescherming van de lucht d'exercer leur compétence en matière de protection de l'air contre la
tegen verontreiniging uit te oefenen, vermits een dergelijk gevolg pollution, puisqu'un tel effet irait précisément dans le sens d'une
precies zou gaan in de richting van een vermindering van die réduction de cette pollution.
verontreiniging. B.3.5. De verzoekende partij voert eveneens aan dat de federale B.3.5. La partie requérante soutient également qu'en prenant pour base
wetgever, door de catalogusprijs van het voertuig, opties inbegrepen, de la taxation de l'avantage de toute nature le prix catalogue du
als basis te nemen voor de belasting van het voordeel van alle aard, véhicule, options comprises, le législateur fédéral rendrait
de gewesten zou beletten hun bevoegdheden inzake de bescherming van de impossible la mise en oeuvre par les régions de leurs compétences en
lucht uit te oefenen, aangezien de prijs van de opties die ertoe matière de protection de l'air dès lors que le prix des options ayant
strekken de door het voertuig veroorzaakte verontreiniging te pour fonction de diminuer la pollution provoquée par le véhicule est
verminderen, in die catalogusprijs is inbegrepen en derhalve de waarde compris dans ce prix catalogue et augmente dès lors la valeur de
van het belaste voordeel verhoogt, waardoor de aankoop van met l'avantage taxé, ce qui rendrait moins attractif l'achat de véhicules
dergelijke opties uitgeruste voertuigen minder aantrekkelijk zou zijn. équipés de ce type d'options.
B.3.6. Elke fiscale maatregel kan een invloed hebben op het gedrag van B.3.6. Toute mesure fiscale est susceptible d'avoir une influence sur
de belastingplichtigen. Hieruit vloeit niet voort dat de federale le comportement des contribuables. Il ne s'ensuit pas que le
wetgever, bij de uitoefening van zijn fiscale bevoegdheid, zou moeten législateur fédéral devrait, dans l'exercice de sa compétence fiscale,
afzien van elke bepaling die eventueel een invloed zou kunnen hebben renoncer à toute disposition qui pourrait éventuellement influencer le
op het gedrag van de belastingplichtigen in een andere zin dan die comportement des contribuables dans un sens différent de celui que les
welke de gewesten, bij de uitoefening van hun bevoegdheid inzake leefmilieu, mogelijk zouden willen aanmoedigen. Dat zou alleen het geval zijn indien de fiscale wetgever bij die gelegenheid de uitoefening, door de gewesten, van hun bevoegdheid onmogelijk of overdreven moeilijk zou maken. B.3.7. Te dezen is de invloed van de prijs van de opties, die zijn inbegrepen in de catalogusprijs van het voertuig, op het bedrag van de verschuldigde belasting, gelet op de andere elementen die dat bedrag beïnvloeden, niet dermate groot dat die de uitvoering, door de gewesten, van een beleid inzake het bestrijden van luchtverontreiniging door motorvoertuigen onmogelijk of overdreven moeilijk zou maken. De bestreden bepaling is bijgevolg niet in strijd met het evenredigheidsbeginsel bij de uitoefening van de bevoegdheden. régions, dans l'exercice de leur compétence en matière d'environnement, pourraient vouloir encourager. Tel ne serait le cas que si le législateur fiscal rendait à cette occasion impossible ou exagérément difficile l'exercice, par les régions, de leur compétence. B.3.7. En l'espèce, l'incidence du prix des options, inclus dans le prix catalogue du véhicule, sur le montant de l'impôt dû n'est pas à ce point importante, compte tenu des autres éléments influençant ce montant, qu'elle rendrait la mise en oeuvre, par les régions, d'une politique de lutte contre la pollution de l'air par les véhicules automoteurs impossible ou exagérément difficile. La disposition attaquée n'est en conséquence pas contraire au principe de proportionnalité dans l'exercice des compétences.
B.3.8. Ten slotte houdt de ontstentenis van overleg tijdens de B.3.8. Enfin, en règle, l'absence de concertation lors de l'exercice
uitoefening van bevoegdheden in een aangelegenheid waarin de de compétences dans une matière dans laquelle le législateur spécial
bijzondere wetgever niet heeft voorzien in enige verplichting daartoe, n'a pas prévu d'obligation à cette fin n'est pas constitutive d'une
in de regel geen schending in van de bevoegdheidverdelende regels. Te violation des règles répartitrices de compétences. En l'espèce, l'on
dezen zou niet kunnen worden geoordeeld dat de betrokken bevoegdheden ne saurait considérer que les compétences concernées sont à ce point
dermate met elkaar zijn verbonden dat zij pas zouden kunnen worden imbriquées qu'elles ne pourraient être exercées qu'après la mise en
uitgeoefend na de invoering van een vorm van medewerking of oeuvre d'une forme de collaboration ou de coopération entre les
samenwerking tussen de bevoegde wetgevers. législateurs compétents.
B.3.9. Het eerste middel in de zaak nr. 5445 is niet gegrond. B.3.9. Le premier moyen dans l'affaire n° 5445 n'est pas fondé.
Ten aanzien van het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie Quant au principe d'égalité et de non-discrimination
Wat het criterium van de cataloguswaarde van het voertuig betreft En ce qui concerne le critère de la valeur catalogue du véhicule
B.4.1. Met het derde middel in de zaak nr. 5445 verwijt de verzoekende B.4.1. Par le troisième moyen dans l'affaire n° 5445, la partie
partij de wetgever een niet te verantwoorden verschil in behandeling requérante fait grief au législateur d'avoir créé une différence de
te hebben ingevoerd tussen de belastingplichtigen die worden belast op traitement injustifiable entre les contribuables taxés sur l'avantage
het voordeel van alle aard bestaande in de terbeschikkingstelling van de toute nature constitué par la mise à leur disposition d'un véhicule
een bedrijfsvoertuig door de werkgever en de belastingplichtigen die de société par l'employeur et les contribuables taxés sur un autre
worden belast op een ander voordeel van alle aard. Zij is van mening
dat, terwijl de waarde van alle andere voordelen van alle aard bepaald avantage de toute nature. Elle considère qu'alors que la valeur de
voor de berekening van de belasting op zodanige wijze wordt berekend tous les autres avantages de toute nature fixée pour le calcul de
dat de werkelijke waarde ervan voor de verkrijger wordt vastgesteld, l'impôt est calculée de façon à en déterminer la valeur réelle pour le
de waarde die wordt berekend voor de terbeschikkingstelling van een bénéficiaire, la valeur calculée pour la mise à disposition d'une
bedrijfsvoertuig sinds de inwerkingtreding van de bestreden bepalingen voiture de société ne correspond plus, depuis l'entrée en vigueur des
niet langer overeenstemt met de werkelijke waarde van het voordeel dispositions attaquées, à la valeur réelle de l'avantage pour le
voor de verkrijger. bénéficiaire.
B.4.2. Vóór de vervanging ervan door de bestreden bepalingen belastte B.4.2. Avant son remplacement par les dispositions attaquées,
artikel 36 van het WIB 1992 de Koning ermee de regels vast te stellen l'article 36 du CIR 1992 chargeait le Roi de fixer les règles
voor de forfaitaire waardering van het voordeel van alle aard dat d'évaluation forfaitaire de l'avantage de toute nature résultant de la
voortvloeit uit de terbeschikkingstelling van een bedrijfsvoertuig mise à disposition d'un véhicule de société en tenant compte « du
rekening houdend met « het aantal voor persoonlijk gebruik afgelegde
kilometers, het type van brandstofvoorziening van de motor en het CO2-uitstootgehalte nombre de kilomètres parcourus à des fins personnelles, du type
van het voertuig ». d'alimentation du moteur et de l'émission de CO2 du véhicule ».
De nieuwe wijze van berekening van hetzelfde voordeel, zoals Le nouveau mode de calcul du même avantage, tel qu'il est fixé par
vastgesteld bij het bestreden artikel 36 van het WIB 1992, houdt l'article 36 du CIR 1992 attaqué, fait intervenir le prix catalogue du
rekening met de catalogusprijs van het voertuig en met de CO2-uitstoot véhicule et les émissions de CO2 en fonction du type d'alimentation du
volgens het type van brandstofvoorziening van de motor. Het aantal met moteur. Le nombre de kilomètres parcourus à titre privé grâce au
het bedrijfsvoertuig voor privégebruik afgelegde kilometers wordt véhicule de société n'est en revanche plus pris en considération pour
daarentegen niet meer in aanmerking genomen voor de berekening van de le calcul de la valeur de l'avantage dans le chef du bénéficiaire.
waarde van het voordeel voor de verkrijger. B.4.3. Het komt de wetgever toe de grondslag van de belasting vast te stellen. Hij beschikt ter zake over een ruime beoordelingsmarge. Fiscale maatregelen maken immers een wezenlijk onderdeel uit van het sociaaleconomische beleid. Zij zorgen niet alleen voor een substantieel deel van de inkomsten die de verwezenlijking van dat beleid mogelijk moeten maken, maar zij laten de wetgever ook toe om sturend en corrigerend op te treden en op die manier het sociale en economische beleid vorm te geven. De maatschappelijke keuzen die bij het inzamelen en het inzetten van middelen moeten worden gemaakt, behoren derhalve tot de beoordelingsvrijheid van de wetgever. Het Hof vermag een dergelijke beleidskeuze, alsook de motieven die daaraan ten grondslag liggen, slechts af te keuren indien zij op een manifeste vergissing zouden berusten of indien zij kennelijk onredelijk zouden zijn. B.4.4. De vaststelling van de waarde van een anders dan in geld verkregen voordeel van alle aard heeft noodgedwongen een minstens gedeeltelijk forfaitair karakter. Het staat aan de wetgever de variabelen te kiezen die het mogelijk maken dat forfait te berekenen volgens het budgettaire doel en, in voorkomend geval, volgens andere doelen die hij wenst na te streven. B.4.3. Il appartient au législateur d'établir la base de l'impôt. Il dispose en la matière d'une large liberté d'appréciation. En effet, les mesures fiscales constituent un élément essentiel de la politique socioéconomique. Elles assurent non seulement une part substantielle des recettes qui doivent permettre la réalisation de cette politique, mais elles permettent également au législateur d'orienter certains comportements et d'adopter des mesures correctrices afin de donner corps à la politique sociale et économique. Les choix sociaux qui doivent être réalisés lors de la collecte et de l'affectation des ressources relèvent par conséquent du pouvoir d'appréciation du législateur. La Cour ne peut sanctionner un tel choix politique et les motifs qui le fondent que s'ils reposent sur une erreur manifeste ou s'ils sont clairement déraisonnables. B.4.4. La détermination de la valeur d'un avantage de toute nature obtenu autrement qu'en espèces a, par la force des choses, un caractère au moins partiellement forfaitaire. Il revient au législateur d'effectuer le choix des variables permettant d'établir le calcul de ce forfait en fonction de l'objectif budgétaire et, le cas échéant, d'autres objectifs qu'il entend poursuivre.
Uit een tabel die de minister van Financiën op 21 december 2011 aan de Un tableau transmis par le ministre des Finances le 21 décembre 2011 à
Kamercommissie heeft bezorgd, blijkt dat, in de meeste gevallen, de la commission de la Chambre montre que dans la plupart des cas, le
nieuwe berekening van het voordeel van alle aard gunstig is voor de nouveau calcul de l'avantage de toute nature est favorable aux
belastingplichtigen. Alleen de werknemers die een bedrijfsvoertuig contribuables. Seuls les employés bénéficiant d'un véhicule de société
genieten dat als luxueus of prestigieus kan worden beschouwd,
ondergaan een verhoging van de belasting met betrekking tot dat pouvant être qualifié de luxe ou de prestige voient augmenter l'impôt
voordeel van alle aard dat zij verschuldigd zijn (Parl. St., Kamer, relatif à cet avantage de toute nature dont ils sont redevables (Doc.
2011-2012, DOC 53-1952/010, p. 47). parl., Chambre, 2011-2012, DOC 53 1952/010, p. 47).
B.4.5. Hoewel het juist is dat het aantal met het bedrijfsvoertuig B.4.5. S'il est exact que le nombre de kilomètres parcourus à titre
voor privégebruik afgelegde kilometers een deel vertegenwoordigt van privé avec le véhicule de société représente une part de l'avantage
het voordeel dat de verkrijger geniet, is de waarde van het voertuig recueilli par le bénéficiaire, la valeur du véhicule est également un
eveneens een bestanddeel van het voordeel van alle aard dat aan de élément de l'avantage de toute nature octroyé à l'employé. Tel est
werknemer wordt toegekend. Dat is in het bijzonder het geval wanneer particulièrement le cas lorsqu'il s'agit d'une voiture de luxe ou de
het gaat om een luxueuze of prestigieuze wagen. Met dat bestanddeel prestige. C'est en conséquence un élément dont il peut être tenu
kan bijgevolg rekening worden gehouden voor het vaststellen van de compte dans la détermination de la valeur de l'avantage de toute
waarde van het voordeel van alle aard dat een werknemer geniet. nature dont bénéficie un travailleur.
B.4.6. De wetgever kan overigens niet worden verweten dat hij, bij het B.4.6. Par ailleurs, il ne peut être reproché au législateur de ne pas
in aanmerking nemen van de catalogusprijs van het voertuig, onder de avoir distingué, lors de la prise en compte du prix catalogue du
opties waarmee het voertuig is uitgerust geen onderscheid heeft véhicule, les options équipant celui-ci selon qu'elles ont ou non un
gemaakt naargelang zij al dan niet een gunstige invloed hebben op de impact favorable sur la pollution occasionnée. En effet, dans une
veroorzaakte verontreiniging. In een dermate technische materie moet matière à ce point technique, le législateur doit forcément
de wetgever immers de diversiteit van de situaties noodgedwongen op appréhender la diversité des situations de manière simplifiée et
vereenvoudigde wijze en bij benadering opvangen. Gelet op het
budgettaire en fiscale doel van de maatregel, alsook met de relatief approximative. Compte tenu de l'objet budgétaire et fiscal de la
beperkte invloed van de prijs van de opties op het bedrag van de mesure ainsi que de l'effet relativement limité du prix des options
verschuldigde belasting, heeft de maatregel bestaande in het opnemen van de kostprijs van alle opties waarmee het voertuig is uitgerust, ongeacht de aard ervan of hun effect op de veroorzaakte luchtverontreiniging, in de catalogusprijs, geen onevenredige gevolgen. B.4.7. Met het aannemen van een nieuwe wijze van berekening van het voordeel van alle aard waarbij voorrang wordt gegeven aan de factor van de catalogusprijs van het voertuig en die bijgevolg ertoe leidt de fiscale last met betrekking tot de luxueuze of prestigieuze voertuigen te verhogen, heeft de wetgever geen kennelijk onredelijke maatregel genomen. sur le montant de l'impôt dû, la mesure consistant à intégrer dans le prix catalogue le coût de toutes les options dont le véhicule est équipé, quels que soient leur nature ou leur effet sur la pollution de l'air occasionnée, n'entraîne pas d'effets disproportionnés. B.4.7. En adoptant un nouveau mode de calcul de l'avantage de toute nature qui privilégie le facteur du prix catalogue du véhicule et qui a en conséquence pour effet d'augmenter la charge fiscale relative aux véhicules de luxe ou de prestige, le législateur n'a pas pris une mesure manifestement déraisonnable.
B.4.8. Het derde middel in de zaak nr. 5445 is niet gegrond. B.4.8. Le troisième moyen dans l'affaire n° 5445 n'est pas fondé.
B.5.1. Het derde middel in de zaak nr. 5441, eerste onderdeel, verwijt B.5.1. Le troisième moyen dans l'affaire n° 5441, en sa première
de wetgever te kiezen voor de catalogusprijs van het voertuig als branche, fait grief au législateur de retenir le prix catalogue du
basis voor de berekening van de waarde van het voordeel van alle aard, véhicule comme base du calcul de la valeur de l'avantage de toute
zonder rekening te houden met de kortingen, verminderingen, rabatten nature, sans avoir égard aux réductions, diminutions, rabais ou
of restorno's die de verkoper van het voertuig heeft toegekend. ristournes accordés par le vendeur du véhicule.
B.5.2. Door geen rekening te houden met de verminderingen die de B.5.2. En ne tenant pas compte des réductions sur le prix catalogue
verkoper bij de aankoop van het voertuig op de catalogusprijs toekent, offertes par le vendeur lors de l'achat du véhicule, le législateur a
heeft de wetgever de gelijke behandeling onder de verkrijgers van een voulu garantir l'égalité de traitement entre les bénéficiaires d'un
bedrijfsvoertuig willen waarborgen, door te voorkomen dat, voor een véhicule de société en évitant que, pour un véhicule identique,
identiek voertuig, het voordeel op verschillende wijze wordt berekend l'avantage soit calculé de façon différente selon que l'employeur ou
naargelang de werkgever of de leasingmaatschappij al dan niet heeft la société de leasing a pu ou non négocier un prix d'achat plus ou
kunnen onderhandelen over een meer of minder voordelige aankoopprijs,
met name volgens de omvang van de betrokken onderneming en de omvang moins avantageux, notamment en fonction de la taille de l'entreprise
van het wagenpark dat ter beschikking van haar personeel wordt concernée et de l'importance de la flotte de véhicules mis à la
gesteld. Hij heeft bijgevolg gesteld dat « de cataloguswaarde [...] disposition de son personnel. Il a dès lors estimé que « la valeur
een logisch, objectief criterium [was] » (Parl. St., Kamer, 2011-2012, catalogue [était] un critère logique, objectif » (Doc. parl., Chambre,
DOC 53-1952/010, p. 29). 2011-2012, DOC 53-1952/010, p. 29).
Gelet op die doelstelling vermocht de wetgever redelijkerwijs ervan Compte tenu de cet objectif, le législateur a pu raisonnablement
uit te gaan dat de catalogusprijs van een voertuig de waarde ervan considérer que le « prix catalogue » d'un véhicule représente la
vertegenwoordigt, ongeacht de prijs die daadwerkelijk voor de aankoop valeur de celui-ci, quel que soit le prix effectivement payé pour
ervan is betaald, en derhalve een relevante berekeningsfactor is om l'acquérir, et constitue donc un facteur de calcul pertinent pour
het voordeel van alle aard dat voor de verkrijger uit dat voertuig évaluer l'avantage de toute nature que ce véhicule représente pour son
voortvloeit te waarderen. bénéficiaire.
B.5.3. Het derde middel in de zaak nr. 5441, eerste onderdeel, is niet B.5.3. Le troisième moyen dans l'affaire n° 5441, en sa première
gegrond. branche, n'est pas fondé.
Wat de identieke behandeling van alle verkrijgers van een En ce qui concerne le traitement identique de tous les bénéficiaires
bedrijfsvoertuig betreft d'un véhicule de société
B.6.1. Het eerste en het tweede middel in de zaak nr. 5441 verwijten B.6.1. Les premier et deuxième moyens dans l'affaire n° 5441
de wetgever te hebben voorzien in dezelfde berekening van het voordeel reprochent au législateur d'avoir prévu le même calcul de l'avantage
van alle aard bestaande in de terbeschikkingstelling van een de toute nature constitué par la mise à disposition d'un véhicule de
bedrijfsvoertuig voor alle belastingplichtigen die dat voordeel société pour tous les contribuables qui en bénéficient, sans établir
genieten, zonder een onderscheid te maken onder de verkrijgers van dat de distinction entre les bénéficiaires de cet avantage, d'une part,
voordeel naargelang zij, enerzijds, het voertuig en de opties ervan selon qu'ils sont totalement libres de choisir le véhicule et ses
helemaal vrij kunnen kiezen dan wel de door de werkgever opgelegde options ou qu'ils sont tenus par des directives imposées par
richtlijnen moeten volgen (eerste middel) en naargelang hun, l'employeur (1er moyen) et, d'autre part, selon qu'ils se voient ou
anderzijds, al dan niet voorwaarden of beperkingen inzake het non imposer des conditions ou des restrictions d'utilisation du
privégebruik van het voertuig worden opgelegd (tweede middel). véhicule pour leur usage privé (2ème moyen).
B.6.2. Het gegeven dat het model van het voertuig dat ter beschikking B.6.2. La circonstance que le modèle du véhicule mis à la disposition
wordt gesteld van de werknemer en/of een deel van de opties waarmee du travailleur et/ou une partie des options l'équipant aient été
het is uitgerust, door de werkgever zijn opgelegd, bijvoorbeeld imposés par l'employeur, par exemple pour des motifs d'uniformité de
omwille van een zekere uniformiteit van het wagenpark van de la flotte de l'entreprise ou encore pour des motifs d'équité entre les
onderneming, of nog, om redenen van billijkheid onder de werknemers, travailleurs, n'a aucune incidence sur la valeur de l'avantage de
heeft geen enkel gevolg voor de waarde van het voordeel van alle aard toute nature dans le chef du bénéficiaire. Il ne saurait dès lors être
voor de verkrijger. De wetgever zou bijgevolg niet kunnen worden reproché au législateur de ne pas avoir tenu compte de tels facteurs
verweten geen rekening te hebben gehouden met dergelijke factoren bij
de berekening van de waarde van het voordeel van alle aard met het oog dans le calcul de la valeur de l'avantage de toute nature en vue de
op de belasting ervan. son imposition.
Bovendien zou de inaanmerkingneming van de richtlijnen van elke Au surplus, la prise en considération des directives de chaque
werkgever die aan de leden van zijn personeel bedrijfsvoertuigen employeur offrant des voitures de société aux membres de son personnel
aanbiedt, zorgen voor onoverkomelijke praktische problemen bij de poserait d'insurmontables problèmes pratiques lors du calcul de la
berekening van de waarde van het voertuig en leiden tot niet te valeur du véhicule et créerait des différences de traitement
verantwoorden verschillen in behandeling onder de verkrijgers van injustifiables entre bénéficiaires de véhicules identiques imposés
identieke voertuigen die verschillend worden belast volgens hun eigen
wensen en de door de werkgevers vastgestelde criteria. différemment en fonction de leurs souhaits propres et des critères
B.6.3. Evenzo kan de wetgever niet worden verweten bij de berekening fixés par les employeurs. B.6.3. De même, il ne peut être reproché au législateur de ne pas
van het voordeel van alle aard dat voortvloeit uit de avoir tenu compte, dans le calcul de l'avantage de toute nature
terbeschikkingstelling van een voertuig voor privéverplaatsingen, geen résultant de la mise à disposition d'un véhicule pour les déplacements
rekening te hebben gehouden met de door iedere werkgever opgelegde privés, des conditions d'utilisation de ce véhicule imposées par
voorwaarden inzake het gebruik van dat voertuig. Zoals de verzoeker chaque employeur. Ainsi que le requérant l'expose lui-même, la
zelf uiteenzet, zijn de diversiteit van die voorwaarden en de diversité de ces conditions et les particularités de chaque
bijzonderheden van elke reglementering die de werkgevers aannemen die réglementation adoptée par les employeurs offrant des véhicules de
bedrijfsvoertuigen aan de leden van hun personeel aanbieden, van die société aux membres de leur personnel sont telles qu'il paraît
aard dat het onmogelijk lijkt daarmee rekening te houden in het kader impossible d'en tenir compte dans le cadre d'une réglementation
van een algemene reglementering met het oog op de vaststelling van de forfaitaire berekening van de waarde van het voordeel voor de belasting ervan. Het feit dat de wetgever heeft bepaald dat, wanneer het voordeel niet kosteloos wordt toegekend, het in aanmerking te nemen voordeel wordt verminderd met de bijdrage van de verkrijger van dat voordeel, biedt overigens de garantie dat de maatregel geen onevenredige gevolgen heeft. Ten slotte komen de overwegingen die de verzoekende partij in haar memorie van antwoord formuleert in verband met het begrip van de bijdrage van de verkrijger in het voordeel, neer op een nieuw middel en dienen zij om die reden niet te worden onderzocht. générale visant à établir le calcul forfaitaire de la valeur de l'avantage en vue de son imposition. Pour le surplus, le fait que le législateur ait prévu que lorsque l'avantage n'est pas consenti à titre gratuit, l'avantage à prendre en considération est diminué de l'intervention du bénéficiaire de cet avantage garantit que la mesure n'a pas d'effets disproportionnés. Enfin, les considérations formulées par la partie requérante dans son mémoire en réponse relatives à la notion d'intervention du bénéficiaire dans l'avantage s'apparentent à un moyen nouveau et ne doivent, pour cette raison, pas être examinées.
B.6.4. Het eerste en het tweede middel in de zaak nr. 5441 zijn niet B.6.4. Les premier et deuxième moyens dans l'affaire n° 5441 ne sont
gegrond. pas fondés.
Ten aanzien van het vrije verkeer van goederen Quant à la libre circulation des marchandises
B.7.1. Het tweede onderdeel van het derde middel in de zaak nr. 5441 B.7.1. Le troisième moyen dans l'affaire n° 5441, en sa deuxième
is afgeleid uit de schending van de artikelen 10 en 11 van de branche, est pris de la violation des articles 10 et 11 de la
Grondwet, in samenhang gelezen met de artikelen 28 en 29 van het VWEU. Constitution, combinés avec les articles 28 et 29 du TFUE. La partie
De verzoekende partij verwijt de bestreden bepaling alleen rekening te requérante reproche à la disposition attaquée de ne retenir que le «
houden met de in België bekendgemaakte catalogusprijs voor de prix catalogue » publié en Belgique pour la détermination de la valeur
vaststelling van de waarde van het voordeel van alle aard dat de l'avantage de toute nature résultant de la mise à disposition d'un
voortvloeit uit de terbeschikkingstelling van een bedrijfsvoertuig. véhicule de société. Elle en déduit que cette disposition crée une
Zij leidt hieruit af dat die bepaling onder belastingplichtigen een
discriminatie invoert die strijdig is met het recht van de Europese discrimination entre contribuables contraire au droit de l'Union
Unie. européenne.
B.7.2. Artikel 28 van het VWEU bepaalt : B.7.2. L'article 28 du TFUE dispose :
« 1. De Unie omvat een douane-unie welke zich uitstrekt over het « 1. L'Union comprend une union douanière qui s'étend à l'ensemble des
gehele goederenverkeer en welke zowel het verbod medebrengt van in- en échanges de marchandises et qui comporte l'interdiction, entre les
uitvoerrechten en van alle heffingen van gelijke werking in het Etats membres, des droits de douane à l'importation et à l'exportation
verkeer tussen de lidstaten onderling als de invoering van een et de toutes taxes d'effet équivalent, ainsi que l'adoption d'un tarif
gemeenschappelijk douanetarief voor hun betrekkingen met derde landen. douanier commun dans leurs relations avec les pays tiers.
2. De bepalingen van artikel 30 en van hoofdstuk 3 van deze titel zijn 2. Les dispositions de l'article 30 et du chapitre 3 du présent titre
van toepassing op de producten welke van oorsprong zijn uit de s'appliquent aux produits qui sont originaires des Etats membres,
lidstaten alsook op de producten uit derde landen welke zich in de ainsi qu'aux produits en provenance de pays tiers qui se trouvent en
lidstaten in het vrije verkeer bevinden ». libre pratique dans les Etats membres ».
Artikel 29 van het VWEU bepaalt : L'article 29 du TFUE dispose :
« Als zich bevindend in het vrije verkeer in een lidstaat worden « Sont considérés comme étant en libre pratique dans un Etat membre
beschouwd : de producten uit derde landen waarvoor in genoemde staat les produits en provenance de pays tiers pour lesquels les formalités
de invoerformaliteiten zijn verricht en de verschuldigde douanerechten d'importation ont été accomplies et les droits de douane et taxes
en heffingen van gelijke werking zijn voldaan en waarvoor geen gehele d'effet équivalent exigibles ont été perçus dans cet Etat membre, et
of gedeeltelijke teruggave van die rechten en heffingen is verleend ». qui n'ont pas bénéficié d'une ristourne totale ou partielle de ces droits et taxes ».
B.7.3. De bestreden bepalingen hebben niet tot doel, noch tot gevolg B.7.3. Les dispositions attaquées n'ont ni pour objet ni pour effet
de werkgevers of de leden van hun personeel die een bedrijfsvoertuig d'empêcher les employeurs ou les membres de leur personnel
verkrijgen, te beletten om dat voertuig te verwerven in een ander land bénéficiaires d'un véhicule de société d'acquérir celui-ci dans un
van de Europese Unie dan België. Zij voeren geen douanerecht, noch een autre pays de l'Union européenne que la Belgique. Elles ne créent ni
heffing van gelijke werking in op de invoer van de voertuigen. Voor un droit de douane ni une taxe d'effet équivalent sur l'importation
het overige zet de verzoekende partij niet uiteen hoe de omstandigheid des véhicules. Pour le surplus, la partie requérante n'expose pas en
dat de waarde van het voordeel van alle aard dat voortvloeit uit de quoi la circonstance que la valeur de l'avantage de toute nature
terbeschikkingstelling van een bedrijfsvoertuig, wordt berekend op résultant de la mise à disposition d'un véhicule de société est
basis van de catalogusprijs zoals die is vastgesteld voor de Belgische calculée sur la base du « prix catalogue » tel qu'il est fixé pour le
markt, tot gevolg zou hebben de aankoop van het voertuig in een ander marché belge aurait pour effet de dissuader l'achat du véhicule dans
land te ontmoedigen. un autre pays.
B.7.4. Ten slotte wordt de waarde van het voordeel van alle aard die B.7.4. Enfin, la valeur de l'avantage de toute nature calculée
forfaitair wordt berekend voor de belastingplichtige die over een forfaitairement dans le chef du contribuable qui dispose d'un véhicule
bedrijfsvoertuig beschikt, niet beïnvloed door het feit dat de de société n'est influencée ni par le fait que le « prix catalogue »
catalogusprijs van dat voertuig varieert van het ene land tot het
andere binnen de Europese Unie, noch door het gegeven dat, in de ce véhicule varie d'un pays à l'autre au sein de l'Union, ni par la
voorkomend geval, dat voertuig zou zijn aangekocht in een ander land circonstance que, le cas échéant, ce véhicule aurait été acquis dans
dan België, zodat de wetgever redelijkerwijs kon kiezen voor de voor un autre pays que la Belgique, de sorte que le législateur pouvait
de Belgische markt vastgestelde catalogusprijs met het oog op de raisonnablement retenir le « prix catalogue » fixé pour le marché
berekening van dat voordeel. belge en vue du calcul de cet avantage.
B.7.5. Het tweede onderdeel van het derde middel in de zaak nr. 5441 B.7.5. Le troisième moyen dans l'affaire n° 5441, en sa deuxième
is niet gegrond. branche, n'est pas fondé.
Ten aanzien van het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu Quant au droit à la protection d'un environnement sain
B.8.1. Het vierde middel in de zaak nr. 5441 is afgeleid uit de B.8.1. Le quatrième moyen dans l'affaire n° 5441 est pris de la
schending van artikel 23 van de Grondwet, dat bepaalt : violation de l'article 23 de la Constitution, qui dispose :
« Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden. « Chacun a le droit de mener une vie conforme à la dignité humaine.
Daartoe waarborgen de wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde A cette fin, la loi, le décret ou la règle visée à l'article 134
regel, rekening houdend met de overeenkomstige plichten, de garantissent, en tenant compte des obligations correspondantes, les
economische, sociale en culturele rechten, waarvan ze de voorwaarden droits économiques, sociaux et culturels, et déterminent les
voor de uitoefening bepalen. conditions de leur exercice.
Die rechten omvatten inzonderheid : Ces droits comprennent notamment :
[...] [...]
4° het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu; 4° le droit à la protection d'un environnement sain;
[...] ». [...] ».
B.8.2. In het eerste onderdeel van dat middel voert de verzoekende B.8.2. Dans la première branche de ce moyen, la partie requérante
soutient que les dispositions attaquées favorisent les véhicules dont
partij aan dat de bestreden bepalingen de voertuigen met een le moteur est alimenté au diesel parce que le taux de l'émission de
dieselmotor bevoordelen, omdat het referentie-CO2-uitstootpercentage référence-CO2 est moins élevé pour ces véhicules que pour ceux dont le
minder hoog ligt voor die voertuigen dan voor die met een moteur est alimenté à l'essence. Elle estime que cette faveur accordée
benzinemotor. Zij is van mening dat dat aan de dieselvoertuigen aux véhicules propulsés au diesel est contraire au droit à la
toegekende voordeel in strijd is met het recht op de bescherming van protection d'un environnement sain dès lors qu'il est confirmé par
een gezond leefmilieu, aangezien de Wereldgezondheidsorganisatie heeft l'Organisation mondiale de la santé que les particules fines rejetées
bevestigd dat de door dieselmotoren uitgestoten fijne stofdeeltjes par les moteurs alimentés au diesel sont cancérigènes.
kankerverwekkend zijn.
B.8.3. Artikel 36 van het WIB 1992 stelt de referentie-CO2-uitstoot B.8.3. L'article 36 du CIR 1992 fixe l'émission de référence-CO2 à 115
vast op 115 g/km voor de voertuigen met een benzine-, LPG- of g/km pour les véhicules à moteur alimenté à l'essence, au LPG ou au
aardgasmotor en op 95 g/km voor de voertuigen met een dieselmotor. Het gaz naturel et à 95 g/km pour les véhicules à moteur alimenté au
basispercentage voor de berekening van de waarde van het voordeel van diesel. Le pourcentage de base utilisé pour le calcul de la valeur de
alle aard bestaande in de terbeschikkingstelling van een l'avantage de toute nature constitué par la mise à disposition d'un
bedrijfsvoertuig wordt verhoogd of verlaagd met 0,1 pct. per gram véhicule de société est augmenté ou diminué de 0,1 p.c. par gramme de
uitgestoten CO2 die het betrokken voertuig meer of minder uitstoot ten CO2 émis en plus ou en moins par le véhicule concerné par rapport au
opzichte van het referentie-uitstootpercentage. taux d'émission de référence.
B.8.4. De referentie-CO2-uitstoot wordt jaarlijks vastgesteld door de B.8.4. L'émission de référence-CO2 est déterminée annuellement par le
Koning volgens de gemiddelde CO2-uitstoot van het jaar dat voorafgaat Roi en fonction de l'émission CO2 moyenne de l'année qui précède la
aan het belastbare tijdperk. De gemiddelde CO2-uitstoot wordt berekend période imposable. L'émission CO2 moyenne est calculée sur la base de
op basis van de CO2-uitstoot van de nieuw ingeschreven voertuigen. l'émission CO2 des véhicules nouvellement immatriculés.
B.8.5. Het verschil in referentie-CO2-uitstootpercentages volgens het B.8.5. La différence de taux des émissions de référence-CO2 suivant le
motortype van het betrokken voertuig houdt verband met de type de motorisation du véhicule concerné est liée aux
verschillende kenmerken van de motoren ten aanzien van het caractéristiques différentes des moteurs en ce qui concerne la
brandstofverbruik per kilometer en, bijgevolg, het door de betrokken consommation de carburant au kilomètre et, en conséquence, au poids de
motor uitgestoten gewicht aan CO2 per kilometer. In zoverre de CO2 rejeté au kilomètre par le moteur concerné. Dans la mesure où le
berekening van de waarde van het voordeel dat voortvloeit uit de calcul de la valeur de l'avantage résultant de la mise à disposition
terbeschikkingstelling van een bedrijfsvoertuig gedeeltelijk afhangt d'un véhicule de société est fonction, en partie, de la performance du
van de prestaties van het betrokken voertuig met betrekking tot de CO2-uitstoot, véhicule concerné relativement au rejet de CO2, il est pertinent de
is het relevant die prestaties te meten ten opzichte van een
referentiepercentage dat op verschillende wijze wordt vastgesteld mesurer cette performance par rapport à un taux de référence fixé de
naargelang het gaat om een dieselmotor dan wel om een benzinemotor. manière différente selon qu'il s'agit d'un moteur alimenté au diesel
Aangezien het referentiepercentage is gekoppeld aan de gemiddelde ou à l'essence. Le taux de référence étant lié aux émissions moyennes
uitstoot van de voertuigen met dezelfde motoraandrijving, worden de des véhicules de même motorisation, la performance de chaque véhicule
prestaties van elk betrokken voertuig aldus geëvalueerd ten opzichte concerné est ainsi évaluée par rapport aux performances réalisées par
van de prestaties van voertuigen die daarmee vergelijkbaar zijn. des véhicules qui lui sont comparables.
Voor het overige toont de verzoekende partij niet aan in welke zin de Pour le surplus, la partie requérante ne démontre pas en quoi les taux
door de wetgever voor de referentie-CO2-uitstoot gekozen percentages retenus par le législateur pour l'émission de référence-CO2 seraient
onredelijk of onrealistisch zouden zijn. déraisonnables ou irréalistes.
B.8.6. In het tweede onderdeel van dat middel voert de verzoekende B.8.6. Dans la seconde branche de ce moyen, la partie requérante
partij aan dat het feit dat de wetgever geen rekening ermee heeft soutient que l'absence de prise en compte, par le législateur, du fait
gehouden dat de hybride-, elektrische of LPG-voertuigen, die minder que les véhicules hybrides, électriques ou propulsés au LPG, qui sont
vervuilend zijn, bij de aankoop duurder zijn dan de voertuigen met een moins polluants, sont plus onéreux à l'achat que les véhicules
benzine- of dieselmotor, tot gevolg heeft dat de aankoop van die propulsés à l'essence ou au diesel, a pour effet de décourager
voertuigen wordt ontmoedigd en bijgevolg de bescherming van het recht l'acquisition de ces véhicules et, en conséquence, de diminuer la
op een gezond leefmilieu wordt verminderd. protection du droit à un environnement sain.
B.8.7. Het is juist dat de berekening van de waarde van het voordeel B.8.7. Il est exact que le calcul de la valeur de l'avantage de toute
van alle aard bestaande in de terbeschikkingstelling van het nature résultant de la mise à disposition d'un véhicule de société est
bedrijfsvoertuig afhangt van de catalogusprijs van het betrokken fonction du « prix catalogue » du véhicule concerné, sans prise en
voertuig, zonder daarbij rekening ermee te houden dat de prijs van considération à ce niveau du fait que le prix de certains véhicules
sommige minder vervuilende voertuigen hoger kan liggen. De moins polluants peut être plus élevé. Le « prix catalogue » est
catalogusprijs wordt evenwel vermenigvuldigd met een percentage dat toutefois multiplié par un pourcentage qui est fonction de la
afhankelijk is van de prestaties van het voertuig op het vlak van de performance du véhicule en matière d'émissions de CO2. De cette
CO2-uitstoot. Op die manier wordt bij de berekening van de belasting manière, un avantage dans le calcul de l'impôt est octroyé aux
een voordeel toegekend aan de minder vervuilende voertuigen. véhicules moins polluants.
B.8.8. Uit het gegeven dat de wetgever, bij de aanneming van B.8.8. De la circonstance que le législateur, à l'occasion de
maatregelen met een hoofdzakelijk fiscaal voorwerp en doel, niet heeft l'adoption de mesures ayant un objet et un but essentiellement fiscal,
voorzien in een extra stimulans voor de aankoop van minder vervuilende n'a pas prévu un incitant supplémentaire à l'acquisition de véhicules
voertuigen, zou niet kunnen worden afgeleid dat de in het geding moins polluants, il ne saurait être déduit que les dispositions en
zijnde bepalingen in strijd zijn met het recht op de bescherming van cause violent le droit à la protection d'un environnement sain garanti
een gezond leefmilieu zoals gewaarborgd bij artikel 23 van de par l'article 23 de la Constitution.
Grondwet. B.8.9. Geen enkel van de onderdelen van het vierde middel in de zaak B.8.9. Le quatrième moyen dans l'affaire n°5441 n'est fondé en aucune
nr. 5441 is gegrond. de ses branches.
Ten aanzien van het wettigheidsbeginsel in fiscale zaken Quant au principe de légalité en matière fiscale
B.9.1. Het tweede middel in de zaak nr. 5445 is afgeleid uit de B.9.1. Le deuxième moyen dans l'affaire n° 5445 est pris de la
schending van artikel 170 van de Grondwet. De verzoekende partij is violation de l'article 170 de la Constitution. La partie requérante
van mening dat de bestreden bepalingen, door de Koning ertoe te considère qu'en habilitant le Roi à fixer annuellement l'émission de
machtigen jaarlijks de referentie-CO2-uitstoot volgens de door Hem référence-CO2 selon les modalités qu'Il fixe, les dispositions
bepaalde voorwaarden vast te stellen, in strijd zijn met het attaquées violent le principe de légalité en matière fiscale.
wettigheidsbeginsel in fiscale zaken.
B.9.2. Artikel 170, § 1, van de Grondwet bepaalt : B.9.2. L'article 170, § 1er, de la Constitution dispose :
« Geen belasting ten behoeve van de Staat kan worden ingevoerd dan « Aucun impôt au profit de l'Etat ne peut être établi que par une loi
door een wet ». ».
Die bepaling drukt het beginsel van de wettigheid van de belasting uit, dat vereist dat de wezenlijke bestanddelen van de belasting in beginsel bij de wet worden bepaald, opdat geen enkele belasting kan worden geheven zonder de instemming van de belastingplichtigen, uitgedrukt door hun vertegenwoordigers. Tot de wezenlijke bestanddelen van de belasting behoren de aanwijzing van de belastingplichtigen, de belastbare materie, de belastbare grondslag, de aanslagvoet en de eventuele belastingvrijstellingen en -verminderingen. De voormelde grondwetsbepaling gaat evenwel niet zover dat ze de wetgever ertoe verplicht elk aspect van een belasting of van een vrijstelling zelf te regelen. Een aan een andere overheid verleende bevoegdheid is niet in strijd met het wettigheidsbeginsel voor zover de machtiging voldoende nauwkeurig is omschreven en betrekking heeft op de tenuitvoerlegging van maatregelen waarvan de essentiële elementen vooraf door de wetgever zijn vastgesteld. Cette disposition exprime le principe de la légalité de l'impôt qui exige que les éléments essentiels de l'impôt soient, en principe, déterminés par la loi, afin qu'aucun impôt ne puisse être levé sans le consentement des contribuables, exprimé par leurs représentants. Font partie des éléments essentiels de l'impôt la désignation des contribuables, la matière imposable, la base imposable, le taux d'imposition et les éventuelles exonérations et diminutions d'impôt. La disposition constitutionnelle précitée ne va toutefois pas jusqu'à obliger le législateur à régler lui-même chacun des aspects d'un impôt ou d'une exemption. Une délégation conférée à une autre autorité n'est pas contraire au principe de légalité, pour autant qu'elle soit définie de manière suffisamment précise et qu'elle porte sur l'exécution de mesures dont les éléments essentiels ont été fixés préalablement par le législateur.
B.9.3. Te dezen heeft de delegatie aan de Koning betrekking op de B.9.3. En l'espèce, la délégation au Roi porte sur la détermination de
vaststelling van de referentie-CO2-uitstoot die is opgenomen in de l'émission de référence-CO2 intervenant dans le calcul de la base
berekening van de belastbare grondslag gevormd door het voordeel van imposable constituée par l'avantage de toute nature. Bien que la
alle aard. Hoewel de bestreden bepaling vermeldt dat de Koning de disposition attaquée mentionne que le Roi fixe l'émission de
referentie-CO2-uitstoot vaststelt volgens « de modaliteiten die Hij référence-CO2 selon « les modalités qu'Il fixe », le législateur a
vastlegt », heeft de wetgever de betrokken delegatie strikt strictement encadré la délégation concernée puisqu'il a précisé que
afgebakend, aangezien hij heeft gepreciseerd dat de referentie-CO2-uitstoot l'émission de référence-CO2 doit être déterminée par le Roi en
moet worden vastgesteld door de Koning volgens de gemiddelde CO2-uitstoot fonction de l'émission CO2 moyenne de l'année qui précède la période
van het jaar dat voorafgaat aan het belastbare tijdperk ten opzichte imposable par rapport à l'émission CO2 moyenne de l'année de référence
van de gemiddelde CO2-uitstoot van het referentiejaar 2011 en 2011 et qu'il a précisé que l'émission CO2 moyenne est calculée sur la
aangezien hij heeft gepreciseerd dat de gemiddelde CO2-uitstoot wordt
berekend op basis van de CO2-uitstoot van de voertuigen bedoeld in
artikel 65 van het WIB 1992 die nieuw ingeschreven zijn, hetgeen een base de l'émission CO2 des véhicules visés à l'article 65 du CIR 1992
qui sont nouvellement immatriculés, ce qui est une donnée objective.
objectief gegeven is. Bovendien stelt de bestreden bepaling eveneens En outre, la disposition attaquée fixe également le pourcentage-CO2 de
het basis-CO2-percentage vast, alsook het minimum en het maximum. base, ainsi que le minimum et le maximum.
B.9.4. De delegatie aan de Koning heeft overigens betrekking op een B.9.4. Par ailleurs, la délégation au Roi porte sur un élément très
zeer technisch element dat elk jaar moet worden aangepast volgens de technique qui doit être adapté chaque année en fonction de l'évolution
evolutie van de milieuprestaties van de op de markt beschikbare des performances environnementales des véhicules disponibles sur le
voertuigen. marché.
B.9.5. Hieruit vloeit voort dat de wetgever, door aan de Koning de B.9.5. Il en découle qu'en déléguant au Roi la détermination de
vaststelling van de referentie-CO2-uitstoot te delegeren, geen afbreuk l'émission de référence-CO2, le législateur n'a pas porté atteinte au
heeft gedaan aan het wettigheidsbeginsel in fiscale zaken zoals gewaarborgd bij artikel 170 van de Grondwet. principe de légalité en matière fiscale garanti par l'article 170 de la Constitution.
B.9.6. Het tweede middel in de zaak nr. 5445 is niet gegrond. B.9.6. Le deuxième moyen dans l'affaire n° 5445 n'est pas fondé.
Om die redenen Par ces motifs,
het Hof la Cour
verwerpt de beroepen. rejette les recours.
Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6
het Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 13 juni 2013. janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 13 juin 2013.
De griffier, Le greffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
De voorzitter, Le président,
R. Henneuse R. Henneuse
^