Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 3/2013 van 17 januari 2013 Rolnummer : 5318 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 75 van het decreet van het Vlaamse Gewest van 29 april 2011 houdende wijziging van diverse decreten met betrekking tot w Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit voorzitter M. Bossuyt, rechter J.-P. Snappe, waarnemend(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 3/2013 van 17 januari 2013 Rolnummer : 5318 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 75 van het decreet van het Vlaamse Gewest van 29 april 2011 houdende wijziging van diverse decreten met betrekking tot w Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit voorzitter M. Bossuyt, rechter J.-P. Snappe, waarnemend(...) Extrait de l'arrêt n° 3/2013 du 17 janvier 2013 Numéro du rôle : 5318 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 75 du décret de la Région flamande du 29 avril 2011 modifiant divers décrets relatifs au logement, posée par le T La Cour constitutionnelle, composée du président M. Bossuyt, du juge J.-P. Snappe, faisant fonct(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 3/2013 van 17 januari 2013 Extrait de l'arrêt n° 3/2013 du 17 janvier 2013
Rolnummer : 5318 Numéro du rôle : 5318
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 75 van het decreet En cause : la question préjudicielle relative à l'article 75 du décret
van het Vlaamse Gewest van 29 april 2011 houdende wijziging van de la Région flamande du 29 avril 2011 modifiant divers décrets
diverse decreten met betrekking tot wonen, gesteld door de Rechtbank relatifs au logement, posée par le Tribunal de première instance de
van eerste aanleg te Brussel. Bruxelles.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit voorzitter M. Bossuyt, rechter J.-P. Snappe, composée du président M. Bossuyt, du juge J.-P. Snappe, faisant
waarnemend voorzitter, en de rechters E. De Groot, L. Lavrysen, A. fonction de président, et des juges E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen,
Alen, J.-P. Moerman, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en F. J.-P. Moerman, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul et F.
Daoût, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder Daoût, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président
voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, M. Bossuyt,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij vonnis van 7 februari 2012 in zake de nv « Matexi » tegen Par jugement du 7 février 2012 en cause de la SA « Matexi » contre
Frederika Lens en anderen, waarvan de expeditie ter griffie van het Frederika Lens et autres, dont l'expédition est parvenue au greffe de
Hof is ingekomen op 23 februari 2012, heeft de Rechtbank van eerste la Cour le 23 février 2012, le Tribunal de première instance de
aanleg te Brussel de volgende prejudiciële vraag gesteld : Bruxelles a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 75 van het decreet van 29 april 2011 houdende « L'article 75 du décret du 29 avril 2011 modifiant divers décrets
wijziging van diverse decreten met betrekking tot wonen (bekendgemaakt relatifs au logement (publié au Moniteur belge du 4 mai 2011)
in het Belgisch Staatsblad van 4 mei 2011) de artikelen 10 en 11 van viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés avec le
de Grondwet in samenhang gelezen met het beginsel van rechtszekerheid principe de la sécurité juridique et avec le principe de bonne
en het beginsel van een goede rechtsbedeling, zoals gewaarborgd bij
artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens alsook administration de la justice, garantis par l'article 6 de la
Convention européenne des droits de l'homme et par les articles 13 et
bij de artikelen 13 en 144 van de Grondwet en de bescherming van het 144 de la Constitution, et avec la protection du droit de propriété,
eigendomsrecht, zoals gewaarborgd bij artikel 1 van het Eerste garanti par l'article 1er du Premier Protocole additionnel à la
Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de Convention européenne des droits de l'homme, ainsi que par l'article
mens alsook artikel 16 van de Grondwet, in zoverre die bepaling door 16 de la Constitution, en ce qu'en abrogeant, dans le décret du 24
het intrekken van artikel 33, wat betreft de in de Vlaamse Wooncode in mars 2006 ' modifiant les dispositions décrétales en matière de
logement suite à la politique administrative ', l'article 33, en ce
te voegen bepalingen van artikel 30, § 1, tweede lid, over de qui concerne les dispositions de l'article 30, § 1er, alinéa 2,
rechtsopvolging van het Investeringsfonds voor grond- en woonbeleid relatives à la succession aux droits du Fonds d'investissement de la
voor Vlaams-Brabant en van het Garantiefonds voor Huisvesting, en van politique foncière et immobilière du Brabant flamand et du Fonds de
artikel 36, wat betreft de in de Vlaamse Wooncode in te voegen garantie de logement, à insérer dans le Code flamand du logement, et
bepalingen van artikel 33, § 1, tweede lid, 6°, 7°, en § 2, van het l'article 36, en ce qui concerne les dispositions de l'article 33, § 1er,
decreet van 24 maart 2006 houdende wijzigingen van decretale
bepalingen inzake wonen als gevolg van het bestuurlijk beleid, en alinéa 2, 6°, 7°, et § 2, à insérer dans le Code flamand du logement,
bijgevolg tot gevolg heeft dat het : cette disposition a dès lors pour effet :
- als gevolg van de intrekking van artikel 33 en artikel 36 van het - de fixer rétroactivement, par suite de l'abrogation de l'article 33
decreet van 24 maart 2006 houdende wijzigingen van decretale et de l'article 36 du décret du 24 mars 2006 ' modifiant les
bepalingen inzake wonen als gevolg van het bestuurlijk beleid het dispositions décrétales en matière de logement suite à la politique
territoriaal toepassingsgebied van het recht van voorkoop van het administrative ', le champ d'application territorial du droit de
Investeringsfonds voor grond- en woonbeleid voor Vlaams-Brabant, préemption du Fonds d'investissement de la politique foncière et
vermeld in artikel 85, § 1, tweede lid, 3° van de Vlaamse Wooncode immobilière du Brabant flamand, mentionné à l'article 85, § 1er,
retroactief vaststelt en mitsdien; alinéa 2, 3°, du Code flamand du logement, et, partant;
- de rechtszekerheid van de kopers en verkopers van onroerende - de porter atteinte à la sécurité juridique des acheteurs et vendeurs
goederen gelegen binnen het werkgebied van het Investeringsfonds voor de biens immobiliers situés dans le champ d'activité du Fonds
grond- en woonbeleid voor Vlaams-Brabant, meer specifiek deze gelegen d'investissement de la politique foncière et immobilière du Brabant
in de gemeente Zemst, in het gedrang brengt, nu die kopers en flamand, plus spécifiquement ceux situés dans la commune de Zemst, dès
verkopers er bij de verkoop mochten vanuit gaan dat het recht van lors que ces acheteurs et vendeurs pouvaient partir du principe, lors
voorkoop van eerder genoemd Investeringsfonds, vermeld in artikel 85, de la vente, que le droit de préemption du Fonds d'investissement
§ 1, tweede lid, 3° van de Vlaamse Wooncode, nog niet in werking was précité, mentionné à l'article 85, § 1er, alinéa 2, 3°, du Code
getreden, vermits artikel 1 van het besluit van de Vlaamse Regering flamand du logement, n'était pas encore entré en vigueur, puisque
van 21 april 2006 tot wijziging van het besluit van de Vlaamse l'article 1er de l'arrêté du Gouvernement flamand du 21 avril 2006 '
Regering van 20 juli 1994 houdende regeling van het beheer van het modifiant l'arrêté du Gouvernement flamand du 20 juillet 1994 réglant
Investeringsfonds voor Grond- en Woonbeleid voor Vlaams-Brabant, en la gestion du Fonds d'Investissement pour la Politique terrienne et du
Logement du Brabant flamand et réglant les conditions relatives aux
houdende regeling van de voorwaarden inzake woonprojecten met een projets de logement à caractère social ', qui détermine ce champ
sociaal karakter, dat dit werkgebied bepaalt, ingevolge artikel 3 van d'activité, est seulement entré en vigueur, par suite de l'article 3
dit besluit pas in werking trad op de datum van de inwerkingtreding de cet arrêté, à la date d'entrée en vigueur de l'article 36 du décret
van artikel 36 van het decreet van 24 maart 2006 houdende wijzigingen du 24 mars 2006 ' modifiant les dispositions décrétales en matière de
van decretale bepalingen inzake wonen als gevolg van het bestuurlijk logement suite à la politique administrative ', ce qui, au vu de
beleid, wat blijkens artikel 177 van het besluit van de Vlaamse l'article 177 de l'arrêté du Gouvernement flamand du 30 juin 2006 '
Regering van 30 juni 2006 tot gedeeltelijke operationalisering van het portant opérationnalisation partielle du domaine politique de
beleidsdomein ruimtelijke ordening, woonbeleid en onroerend erfgoed en l'aménagement du territoire, de la politique du logement et du
houdende aanpassing van de regelgeving inzake wonen als gevolg van het patrimoine immobilier et adaptant la réglementation en matière de
bestuurlijk beleid niet het geval was op het ogenblik van de aanneming logement suite à la politique administrative ', n'était pas le cas au
van het decreet van 29 april 2011, zonder dat te dezen uitzonderlijke moment de l'adoption du décret du 29 avril 2011, sans qu'existent en
omstandigheden bestaan die het retroactieve karakter van het decreet l'occurrence des circonstances exceptionnelles qui justifient le
rechtvaardigen; caractère rétroactif du décret;
- het recht op een goede rechtsbedeling en het eigendomsrecht in het - de porter atteinte au droit à une bonne administration de la justice
gedrang brengt, omdat aan de rechtzoekenden die op het ogenblik van de et au droit de propriété, parce que cette disposition prive d'une
aanneming van het decreet van 29 april 2011 een procedure hadden garantie juridictionnelle les justiciables qui, au moment de
ingesteld wegens het onterecht laten gelden van het recht van voorkoop l'adoption du décret du 29 avril 2011, avaient intenté une procédure
door het Investeringsfonds voor grond- en woonbeleid voor pour usage abusif du droit de préemption par le Fonds d'investissement
Vlaams-Brabant, die nog niet was beslecht bij een in kracht van de la politique foncière et immobilière du Brabant flamand, qui
gewijsde gegane beslissing, een jurisdictionele waarborg wordt n'était pas encore tranchée par une décision coulée en force de chose
ontzegd, nu het wetgevend optreden tot gevolg heeft dat de afloop van jugée, dès lors que l'intervention législative a pour effet
de ingestelde procedures wordt beïnvloed ten voordele van een d'influencer l'issue des procédures intentées au profit d'un organisme
instelling van openbaar nut, met name Investeringsfonds voor grond- en d'intérêt public, à savoir le Fonds d'investissement de la politique
woonbeleid voor Vlaams-Brabant, of dat het rechtscollege wordt foncière et immobilière du Brabant flamand, ou d'empêcher la
verhinderd zich uit te spreken over de rechtsvraag met betrekking tot juridiction de statuer sur le point de droit relatif à la mesure dans
de mate waarin het recht van voorkoop, vermeld in artikel 85, § 1, laquelle le droit de préemption, mentionné à l'article 85, § 1er,
tweede lid, 3° van de Vlaamse Wooncode, voor de aanneming van het alinéa 2, 3°, du Code flamand du logement, était entré en vigueur
decreet van 29 april 2011, inwerking was getreden; avant l'adoption du décret du 29 avril 2011;
- een ongelijke behandeling invoert tussen enerzijds kopers en - d'établir une différence de traitement entre, d'une part, les
verkopers van onroerende goederen belast met een wettelijk acheteurs et vendeurs de biens immobiliers grevés d'un droit de
voorkooprecht in de mate het voorkooprecht niet op retroactieve wijze préemption légal dans la mesure où le droit de préemption n'est pas
wordt ingevoerd en, anderzijds kopers en verkopers van onroerende instauré rétroactivement et, d'autre part, les acheteurs et vendeurs
goederen belast met een wettelijk voorkooprecht dat retroactief wordt de biens immobiliers grevés d'un droit de préemption légal instauré
ingesteld, zonder dat te dezen voor die onderscheiden behandeling een rétroactivement, sans qu'existe en l'occurrence pour ce traitement
objectieve en redelijke verantwoording bestaat in het licht van de distinct une justification objective et raisonnable à la lumière de la
bescherming van het eigendomsrecht ? ». protection du droit de propriété ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. De verwijzende rechter vraagt of artikel 75 van het decreet van B.1. Le juge a quo demande si l'article 75 du décret du 29 avril 2011
29 april 2011 houdende wijziging van diverse decreten met betrekking modifiant divers décrets relatifs au logement est contraire aux
tot wonen in strijd is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in articles 10 et 11 de la Constitution, combinés avec le principe de la
samenhang gelezen met het rechtszekerheidsbeginsel, met het sécurité juridique, avec le droit de propriété et avec le droit à un
eigendomsrecht en met het recht op een eerlijk proces, in zoverre het procès équitable, en ce qu'il étend rétroactivement à la commune de
retroactief het werkingsgebied van het Investeringsfonds voor Grond- Zemst le champ d'action du Fonds d'investissement de la politique
en Woonbeleid voor Vlaams-Brabant (hierna : Vlabinvest) uitbreidt tot foncière et immobilière du Brabant flamand (ci-après : Vlabinvest), ce
de gemeente Zemst, waardoor het betwiste voorkooprecht dat dit fonds qui a pour effet de régulariser le droit de préemption contesté que ce
in die gemeente uitoefent, wordt geregulariseerd en waardoor wordt Fonds exerce dans cette commune et d'intervenir dans un litige pendant.
ingegrepen in een hangend rechtsgeding.
Dat artikel 75, waarvan meer bepaald het 4° in het geding is, bepaalt Cet article 75, dont le 4° est plus particulièrement en cause, dispose
: :
« In het decreet van 24 maart 2006 houdende wijzigingen van decretale « Dans le décret du 24 mars 2006 modifiant les dispositions décrétales
bepalingen inzake wonen als gevolg van het bestuurlijk beleid worden en matière de logement suite à la politique administrative, les
de volgende artikelen ingetrokken : articles suivants sont rapportés :
1° artikel 4; 1° l'article 4;
2° artikel 16 wat betreft de opheffing van artikel 29 van het decreet 2° l'article 16 en ce qui concerne l'abrogation de l'article 29 du
van 20 december 1996 houdende bepalingen tot begeleiding van de décret du 20 décembre 1996 contenant diverses mesures d'accompagnement
begroting 1997; du budget 1997;
3° artikel 33 wat betreft de in de Vlaamse Wooncode in te voegen 3° l'article 33 en ce qui concerne les dispositions de l'article 30, §
bepalingen van artikel 30, § 1, tweede lid, over de rechtsopvolging 1er, alinéa deux, relatives à la succession aux droits du '
van het Investeringsfonds voor Grond- en Woonbeleid van Vlaams-Brabant Investeringsfonds voor Grond- en Woonbeleid van Vlaams-Brabant '
(Fonds d'Investissement de la Politique foncière et immobilière du
en van het Garantiefonds voor Huisvesting; Brabant flamand) et du ' Garantiefonds voor Huisvesting ' (Fonds de
Garantie de Logement) à insérer au Code flamand du Logement;
4° artikel 36 wat betreft de in de Vlaamse Wooncode in te voegen 4° l'article 36 en ce qui concerne les dispositions de l'article 33, §
bepalingen van artikel 33, § 1, tweede lid, 6° en 7°, en § 2; 1er, alinéa deux, 6° et 7°, et du § 2 à insérer au Code flamand du Logement;
5° artikel 42; 5° l'article 42;
6° artikel 58 ». 6° l'article 58 ».
B.2.1. Vlabinvest is opgericht bij het decreet van 25 juni 1992 B.2.1. Vlabinvest a été créé par le décret du 25 juin 1992 contenant
houdende diverse bepalingen tot begeleiding van de begroting 1992. De diverses mesures d'accompagnement du budget 1992. Avant leur
artikelen 19 en 24 van dat decreet bepaalden vóór de wijziging ervan modification par le décret du 29 avril 2011, les articles 19 et 24 de
bij het decreet van 29 april 2011 : ce décret disposaient :
«

Art. 19.Het Fonds neemt voor zijn rekening de uitgaven met betrekking tot :

«

Art. 19.Le Fonds prend à sa charge toutes les dépenses relatives :

1° het grondbeleid en de realisatie van woonprojecten met een sociaal 1° à la politique terrienne et à la réalisation de projets de logement
karakter in de gemeenten van de provincie Brabant die deel uitmaken à caractère social dans les communes de la province du Brabant faisant
van het Vlaamse Gewest; partie de la Région flamande;
2° de uitbouw van voorzieningen die noodzakelijk worden geacht om het 2° au développement de structures jugées nécessaires pour le maintien
Vlaams karakter en een hoogwaardige woonkwaliteit in deze regio te ou le développement du caractère flamand et d'une qualité de logement
behouden of te bevorderen, inbegrepen het nemen van participaties de haute valeur dans cette région [, y compris la prise de
namens het Vlaamse Gewest ». participations au nom de la Région flamande] ».
«

Art. 24.De Vlaamse Regering stelt de verdere regels vast

«

Art. 24.Le Gouvernement flamand fixe les modalités pour le

betreffende de werking en het beheer van het Fonds. Zij kan daarbij fonctionnement et la gestion du Fonds. A cette occasion, il peut
sommige van haar bijkomstige en aanvullende bevoegdheden delegeren aan déléguer certaines de ses compétences secondaires et complémentaires
de leidend ambtenaar die zij daartoe aanwijst ». au fonctionnaire dirigeant qu'il désigne à cette fin ».
Artikel 3 van het decreet van 29 februari 2008 houdende wijziging van L'article 3 du décret du 29 février 2008 « modifiant l'article 85 du
artikel 85 van het decreet van 15 juli 1997 houdende de Vlaamse décret du 15 juillet 1997 contenant le Code flamand du Logement en ce
Wooncode wat het voorkooprecht betreft, kent aan Vlabinvest een qui concerne le droit au préachat » confère à Vlabinvest un droit de
voorkooprecht toe in zijn werkingsgebied. préemption dans son champ d'action.
B.2.2.1. Het werkingsgebied van Vlabinvest is voor het eerst B.2.2.1. Le champ d'action de Vlabinvest a été fixé pour la première
vastgelegd in het besluit van de Vlaamse Regering van 26 juni 1996 « fois par l'arrêté du Gouvernement flamand du 26 juin 1996 modifiant
tot wijziging van het besluit van de Vlaamse regering van 20 juli 1994 l'arrêté du Gouvernement flamand du 20 juillet 1994 réglant la gestion
houdende regeling van het beheer van het Investeringsfonds voor Grond- du « Investeringsfonds voor Grond- en Woonbeleid voor Vlaams-Brabant »
en Woonbeleid voor Vlaams-Brabant, en houdende regeling van de (Fonds d'investissement de la politique foncière et immobilière du
voorwaarden inzake woonprojecten met sociaal karakter », waarbij aan Brabant flamand) et réglant les conditions relatives aux projets de
artikel 1, § 1, van het voormelde besluit van 20 juli 1994 een 5° logement de caractère social, qui a inséré, dans l'article 1er, § 1er,
wordt toegevoegd, dat luidt : de l'arrêté précité du 20 juillet 1994, un 5°, qui dispose :
« 5° Vlabinvest-gebied : het doelgebied voor de woonprojecten met « 5° zone Vlabinvest : la zone cible des projets de logement à
sociaal karakter omvat de gemeenten Drogenbos, Kraainem, Linkebeek, caractère social comprend les communes de Drogenbos, Kraainem,
St.-Genesius-Rode, Wezembeek-Oppem, Wemmel, Hoeilaart, Overijse en Linkebeek, St.-Genesius-Rode, Wezembeek-Oppem, Wemmel, Hoeilaart,
Tervuren; het herkomstgebied van de kandidaat-kopers, -huurders en Overijse et Tervuren; la zone d'origine des candidats acheteurs, des
-erfpachters omvat het doelgebied aangevuld met de gemeenten uit het candidats locataires et des candidats emphytéotes comprend la zone
Vlaams Gewest die grenzen aan een gemeente van het doelgebied of aan cible complétée par les communes de la Région flamande confinant à une
het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad ». commune de la zone cible ou à la région bilingue de Bruxelles-Capitale ».
Op dat moment behoorde de gemeente Zemst derhalve niet tot het A ce moment, la commune de Zemst ne relevait dès lors pas du champ
werkingsgebied van Vlabinvest. d'action de Vlabinvest.
B.2.2.2. Dat werkingsgebied werd uitgebreid bij artikel 1 van het B.2.2.2. Ce champ d'action a été étendu par l'article 1er de l'arrêté
besluit van de Vlaamse Regering van 21 april 2006, dat artikel 1, § 1, du Gouvernement flamand du 21 avril 2006, qui remplace comme suit
5°, van het voormelde besluit van 20 juli 1994 vervangt als volgt : l'article 1er, § 1er, 5°, de l'arrêté précité du 20 juillet 1994 :
« 5° Vlabinvest-gebied : het werkgebied voor de woonprojecten met « 5° zone Vlabinvest : la zone cible des projets de logement à
sociaal karakter; het omvat alle gemeenten in het arrondissement caractère social; cette zone comprend toutes les communes de
Halle-Vilvoorde en de gemeenten Bertem, Huldenberg, Kortenberg en l'arrondissement de Hal-Vilvorde ainsi que les communes de Bertem,
Tervuren die in het arrondissement Leuven liggen ». Huldenberg, Kortenberg et Tervuren qui se trouvent dans l'arrondissement de Louvain ».
Die definitie van het Vlabinvest-gebied omvat wel de gemeente Zemst, Cette définition de la zone Vlabinvest comprend la commune de Zemst,
nu die gemeente gelegen is in het arrondissement Halle-Vilvoorde. étant donné que cette commune est située dans l'arrondissement de Hal-Vilvorde.
Artikel 3 van het voormelde besluit van 21 april 2006 stelt de L'article 3 de l'arrêté précité du 21 avril 2006 fait dépendre
inwerkingtreding van dat besluit afhankelijk van de inwerkingtreding l'entrée en vigueur de cet arrêté de l'entrée en vigueur de l'article
van artikel 36 van het decreet van 24 maart 2006 houdende wijziging 36 du décret du 24 mars 2006 modifiant les dispositions décrétales en
van decretale bepalingen inzake wonen als gevolg van het bestuurlijk matière de logement suite à la politique administrative. La fixation
beleid. Het bepalen van de datum van inwerkingtreding van een aantal de la date d'entrée en vigueur de plusieurs dispositions de ce décret,
bepalingen van dat decreet, waaronder artikel 36 ervan, is op zijn dont l'article 36, a, à son tour, été confiée au Gouvernement flamand
beurt bij artikel 77 van het decreet van 24 maart 2006 toevertrouwd par l'article 77 du décret du 24 mars 2006.
aan de Vlaamse Regering.
Krachtens artikel 177 van het besluit van de Vlaamse Regering van 30 En vertu de l'article 177 de l'arrêté du Gouvernement flamand du 30
juni 2006 tot gedeeltelijke operationalisering van het beleidsdomein juin 2006 portant opérationnalisation partielle du domaine politique
ruimtelijke ordening, woonbeleid en onroerend erfgoed en houdende de l'aménagement du territoire, de la politique du logement et du
aanpassingen van de regelgeving inzake wonen als gevolg van het patrimoine immobilier et adaptant la réglementation en matière de
bestuurlijk beleid is artikel 36 van het decreet van 24 maart 2006 logement suite à la politique administrative, l'article 36 du décret
gedeeltelijk in werking getreden. Het voormelde artikel 177 bepaalt du 24 mars 2006 est partiellement entré en vigueur. L'article 177,
inzonderheid : précité, dispose notamment :
« De volgende regelingen treden in werking : « Les règlements suivants entrent en vigueur :
1° alle nog niet in werking getreden bepalingen van het decreet van 24 1° toutes les dispositions non entrées en vigueur du décret du 24 mars
maart 2006 houdende wijziging van decretale bepalingen inzake wonen 2006 modifiant les dispositions décrétales en matière de logement
als gevolg van het bestuurlijk beleid, met uitzondering van de hierna suite à la politique administrative, à l'exception des dispositions
volgende bepalingen van dat decreet : suivantes de ce décret :
a) artikel 4; a) l'article 4;
b) artikel 16, wat de opheffing betreft van artikel 29 van het decreet b) l'article 16, pour ce qui concerne l'abrogation de l'article 29 du
van 20 december 1996 houdende bepalingen tot begeleiding van de décret du 20 décembre 1996 contenant diverses mesures d'accompagnement
begroting 1997; du budget 1997;
c) artikel 33, wat de in de Vlaamse Wooncode in te voegen bepalingen c) l'article 33, pour ce qui concerne les dispositions de l'article
betreft van artikel 30, § 1, tweede lid, over de rechtsopvolging van 30, § 1er, alinéa deux, à insérer dans le Code flamand du Logement,
het Investeringsfonds voor Grond- en Woonbeleid van Vlaams-Brabant en concernant la succession du Fonds d'Investissement de la politique
van het Garantiefonds voor Huisvesting; foncière et immobilière du Brabant flamand;
d) artikel 36, wat de in de Vlaamse Wooncode in te voegen bepalingen d) l'article 36, pour ce qui concerne les dispositions de l'article
betreft van artikel 33, § 1, tweede lid, 6° en 7°, en § 2; 33, § 1er, alinéa deux, 6° et 7° et § 2 [à insérer dans le Code
flamand du logement];
[...] ». [...] ».
B.2.3. Uit het gegeven dat artikel 36 van het decreet van 24 maart B.2.3. Le juge a quo déduit de la circonstance que l'article 36 du
2006 aldus slechts gedeeltelijk in werking is getreden, leidt de décret du 24 mars 2006 est donc entré en vigueur seulement de manière
verwijzende rechter af dat artikel 1 van het voormelde besluit van 21 partielle que l'article 1er de l'arrêté précité du 21 avril 2006, qui
april 2006, dat voorziet in de uitbreiding van het werkingsgebied van prévoit l'extension du champ d'action de Vlabinvest, n'est pas encore
Vlabinvest, nog niet in werking is getreden. entré en vigueur.
B.2.4. Na de sluiting van de debatten voor de verwijzende rechter werd B.2.4. Après la clôture des débats devant le juge a quo, l'article 75
het in het geding zijnde artikel 75 van het voormelde decreet van 29
april 2011 aangenomen, waarbij het gedeelte van artikel 36 van het en cause du décret précité du 29 avril 2011 a été adopté, par lequel
decreet van 24 maart 2006 dat nog niet in werking was getreden, la partie de l'article 36 du décret du 24 mars 2006 qui n'était pas
retroactief wordt ingetrokken. encore entrée en vigueur est rapportée rétroactivement.
In dat verband vermeldt de parlementaire voorbereiding van de in het Les travaux préparatoires de la disposition en cause mentionnent à cet
geding zijnde bepaling : égard :
« De intrekking van artikel 36 van het BBB-decreet wat de in de « Le retrait de l'article 36 du décret relatif à la politique
Vlaamse Wooncode in te voegen bepalingen van artikel 33, § 1, tweede administrative, s'agissant des dispositions de l'article 33, § 1er,
lid, 6° en 7°, en § 2, betreft, heeft als bijkomend gevolg dat artikel alinéa 2, 6° et 7°, et § 2, à insérer dans le Code flamand du
36 van het BBB-decreet op 1 juli 2006 integraal in werking is getreden logement, a pour conséquence supplémentaire que l'article 36 dudit
décret est intégralement entré en vigueur au 1er juillet 2006, ce qui
waardoor er niet langer discussie kan bestaan over het feit of het met fin à la discussion quant à savoir si le champ d'action du Fonds
werkgebied van het Investeringsfonds al dan niet uitgebreid is » d'investissement a ou non été élargi » (Doc. parl., Parlement flamand,
(Parl. St., Vlaams Parlement, 2010-2011, nr. 854/1, p. 34). 2010-2011, n° 854/1, p. 34).
Volgens het verwijzingsvonnis « stelt eiseres terecht dat het Selon le jugement de renvoi, « la demanderesse fait valoir à juste
toepassingsgebied van het voorkooprecht van Vlabinvest retroactief titre que le champ d'application du droit de préemption de Vlabinvest
werd uitgebreid en is de rechtbank van oordeel dat de door eiseres a été élargi rétroactivement et le tribunal estime que la question
voorgestelde prejudiciële vraag dient te worden gesteld alvorens préjudicielle proposée par la demanderesse doit être posée avant de
verder ten gronde te kunnen oordelen ». pouvoir statuer plus avant quant au fond ».
B.3.1. De Vlaamse Regering en Vlabinvest betwisten de interpretatie B.3.1. Le Gouvernement flamand et Vlabinvest contestent
van het verwijzende rechtscollege dat het werkingsgebied van l'interprétation de la juridiction a quo selon laquelle le champ
Vlabinvest retroactief is uitgebreid door artikel 75 van het decreet d'action de Vlabinvest a été élargi rétroactivement par l'article 75
van 29 april 2011. De Vlaamse Regering voert aan dat de vraag kennelijk niet relevant is voor de oplossing van het geschil en derhalve niet pertinent is, aangezien het werkingsgebied van Vlabinvest reeds van meet af aan decretaal was bepaald. B.3.2. Het staat in beginsel aan de verwijzende rechter om na te gaan of het antwoord op de vraag dienend is om het hem voorgelegde geschil te beslechten en om de bepalingen die hij van toepassing acht, te interpreteren, onder voorbehoud van een kennelijk verkeerde beoordeling of lezing. B.3.3. De beoordeling van de verwijzende rechter vindt zowel steun in de in B.2.4 geciteerde parlementaire voorbereiding van het decreet van du décret du 29 avril 2011. Le Gouvernement flamand fait valoir que la question n'est manifestement pas utile pour trancher le litige et n'est dès lors pas pertinente, vu que le champ d'action de Vlabinvest était fixé dès le départ par un décret. B.3.2. Il appartient en principe au juge a quo d'examiner si la réponse à la question est utile pour trancher le litige qui lui est soumis et d'interpréter les dispositions qu'il estime applicables, sous réserve d'une appréciation ou lecture manifestement erronées. B.3.3. L'appréciation du juge a quo trouve appui tant dans les travaux
29 april 2011 als in het advies van de Vlaamse Woonraad bij het préparatoires du décret du 29 avril 2011 cités en B.2.4 que dans
ontwerp van dat decreet : l'avis du Conseil flamand du logement relatif au projet de décret :
« [...] Hoewel de memorie van het tegendeel uitgaat, wordt mogelijk « [...] Bien que l'exposé des motifs se fonde sur la thèse contraire,
juridisch het werkingsgebied van Vlabinvest door intrekking il est possible que, sur le plan juridique, le champ d'action de
retroactief uitgebreid en wordt eveneens het eraan gekoppelde Vlabinvest soit rétroactivement élargi par le retrait et que le droit
voorkooprecht met terugwerkende kracht ten uitvoer gelegd in dat de préemption qui y est attaché soit rétroactivement exercé dans cette
gebied. De Vlaamse Woonraad vraagt zich af of de retroactieve gevolgen zone. Le Conseil flamand du logement se demande si les effets
verenigbaar zijn met de rechtszekerheid en wat [...] de gevolgen rétroactifs sont compatibles avec la sécurité juridique et quelles
[zijn] op de verkoopovereenkomsten die tot stand kwamen voor het seront les conséquences sur les contrats de vente conclus
ontworpen decreet » (Parl. St., Vlaams Parlement, 2010-2011, nr. antérieurement au décret en projet » (Doc. parl., Parlement flamand,
854/1, pp. 81-82). 2010-2011, n° 854/1, pp. 81-82).
B.3.4. Aangezien niet blijkt dat het antwoord op de vraag kennelijk B.3.4. Etant donné qu'il n'apparaît pas que la réponse à la question
zonder pertinentie zou zijn en de interpretatie van de verwijzende soit manifestement dénuée de pertinence et que l'interprétation du
rechter niet kennelijk verkeerd is, beoordeelt het Hof de bepalingen juge a quo soit manifestement erronée, la Cour examine les
die aan de basis van de prejudiciële vraag liggen overeenkomstig de dispositions qui fondent la question préjudicielle conformément à
interpretatie die de verwijzende rechter eraan heeft gegeven. l'interprétation qu'en donne le juge a quo.
B.4. De niet-retroactiviteit van wetten is een waarborg ter voorkoming B.4. La non-rétroactivité des lois est une garantie qui a pour but de
van rechtsonzekerheid. Die waarborg vereist dat de inhoud van het prévenir l'insécurité juridique. Cette garantie exige que le contenu
recht voorzienbaar en toegankelijk is, zodat de rechtzoekende in du droit soit prévisible et accessible, de sorte que le justiciable
redelijke mate de gevolgen van een bepaalde handeling kan voorzien op puisse prévoir, à un degré raisonnable, les conséquences d'un acte
het tijdstip dat die handeling wordt verricht. De terugwerkende kracht déterminé au moment où cet acte est accompli. La rétroactivité peut
kan enkel worden verantwoord wanneer zij onontbeerlijk is voor de uniquement être justifiée lorsqu'elle est indispensable pour réaliser
verwezenlijking van een doelstelling van algemeen belang. un objectif d'intérêt général.
Indien bovendien blijkt dat de terugwerkende kracht tot doel of tot S'il s'avère en outre que la rétroactivité a pour but ou pour
gevolg heeft de afloop van een gerechtelijke procedure in een conséquence d'influencer dans un sens déterminé l'issue de l'une ou
welbepaalde zin te beïnvloeden of de rechtscolleges te verhinderen l'autre procédure judiciaire ou d'empêcher les juridictions de se
zich uit te spreken over een welbepaalde rechtsvraag, vergt de aard prononcer sur une question de droit, la nature du principe en cause
van het in het geding zijnde beginsel dat uitzonderlijke exige que des circonstances exceptionnelles ou des motifs impérieux
omstandigheden of dwingende motieven van algemeen belang een d'intérêt général justifient l'intervention du législateur, laquelle
verantwoording bieden voor het optreden van de wetgever, dat ten porte atteinte, au préjudice d'une catégorie de citoyens, aux
nadele van een categorie van burgers afbreuk doet aan de garanties juridictionnelles offertes à tous.
jurisdictionele waarborgen die aan allen worden geboden.
B.5. Vlabinvest werpt op dat artikel 75 van het decreet van 29 april B.5. Vlabinvest objecte que l'article 75 du décret du 29 avril 2011
2011 een interpretatieve norm inhoudt waaraan de retroactiviteit contient une norme interprétative, à laquelle la rétroactivité est
inherent is. Die stelling vindt echter geen steun noch in de tekst, inhérente. Cette thèse ne trouve cependant aucun appui ni dans les
noch in de parlementaire voorbereiding, waarin sprake is van een textes, ni dans les travaux préparatoires, lesquels parlent du retrait
intrekking van het gedeelte van artikel 36 van het decreet van 24 de la partie de l'article 36 du décret du 24 mars 2006 qui n'était pas
maart 2006 dat nog niet in werking was getreden en niet van een encore entrée en vigueur et non de l'interprétation d'une quelconque
interpretatie van enige bepaling. disposition.
B.6. Artikel 75 van het decreet van 29 april 2011 heeft het B.6. L'article 75 du décret du 29 avril 2011 a élargi rétroactivement
werkingsgebied van Vlabinvest retroactief uitgebreid en heeft aldus le champ d'action de Vlabinvest et est intervenu dans un litige
ingegrepen in een hangend rechtsgeding. Het Hof dient derhalve te pendant. La Cour doit dès lors examiner si la mesure peut se justifier
onderzoeken of de maatregel kan worden verantwoord op basis van een sur la base d'un motif impérieux d'intérêt général ou de circonstances
dwingend motief van algemeen belang of uitzonderlijke omstandigheden. exceptionnelles.
B.7. Vlabinvest voert als dwingend motief van algemeen belang aan dat B.7. Vlabinvest invoque comme motif impérieux d'intérêt général le
de decreetgever de rechtszekerheid heeft willen waarborgen van de fait que le législateur décrétal a voulu garantir la sécurité
projecten die Vlabinvest in zijn reeds uitgebreide werkingsgebied had juridique des projets que Vlabinvest avait déjà mis en place et
opgezet en ondersteund sinds 1 juli 2006, al dan niet gebruik makend soutenus dans son champ d'action étendu depuis le 1er juillet 2006, en
van het voorkooprecht. faisant usage ou non du droit de préemption.
Het Hof maakt evenwel uit de voorgelegde jaarverslagen van Vlabinvest Sur la base des rapports annuels de Vlabinvest qui lui ont été soumis,
op dat dit fonds slechts driemaal gebruik heeft gemaakt van zijn la Cour constate que ce fonds n'a fait usage de son droit de
voorkooprecht binnen zijn uitgebreide werkingsgebied en dat derhalve slechts enkele projecten op de helling komen te staan, waaronder het project in de zaak voor de verwijzende rechter. Het verhelpen van de onmogelijkheid, in een dusdanig beperkt aantal gevallen, om het met de oprichting van Vlabinvest beoogde beleid te verwezenlijken, is geen afdoende dwingende reden van algemeen belang, noch een dermate uitzonderlijke omstandigheid, dat zulks een retroactief ingrijpen in hangende rechtsgedingen zou kunnen verantwoorden. B.8. De prejudiciële vraag dient bevestigend te worden beantwoord. B.9. Vlabinvest vraagt het Hof om, naar analogie met zijn arrest nr. préemption dans son champ d'action étendu qu'à trois reprises et que seuls quelques projets sont dès lors compromis, notamment le projet en cause dans l'affaire soumise au juge a quo. Remédier à l'impossibilité de réaliser, dans un nombre de situations à ce point limité, la politique visée par la création de Vlabinvest, ne constitue ni un motif impérieux d'intérêt général suffisant ni une circonstance à ce point exceptionnelle qui puissent justifier une telle intervention rétroactive dans des litiges pendants. B.8. La question préjudicielle appelle une réponse affirmative.
125/2011 van 7 juli 2011, bij een ongrondwettigheidsverklaring van B.9. Par analogie avec l'arrêt n° 125/2011 du 7 juillet 2011,
artikel 75 van het decreet van 29 april 2011 de gevolgen ervan te Vlabinvest demande à la Cour, en cas de déclaration
beperken tot de onderliggende zaak. d'inconstitutionnalité de l'article 75 du décret du 29 avril 2011,
De handhaving van de gevolgen dient als een uitzondering op de d'en limiter les effets à la présente affaire.
declaratoire aard van het in het prejudicieel contentieux gewezen Le maintien des effets doit être considéré comme une exception à la
arrest te worden beschouwd. Alvorens te beslissen de gevolgen van een nature déclaratoire de l'arrêt rendu au contentieux préjudiciel. Avant
dergelijk arrest te handhaven, moet het Hof vaststellen dat het de décider de maintenir les effets d'un tel arrêt, la Cour doit
voordeel dat uit de niet-gemoduleerde vaststelling van constater que l'avantage tiré de l'effet du constat
ongrondwettigheid voortvloeit buiten verhouding staat tot de d'inconstitutionnalité non modulé est disproportionné par rapport à la
verstoring die zij voor de rechtsorde met zich zou meebrengen. perturbation qu'il impliquerait pour l'ordre juridique.
De redenen die Vlabinvest aanvoert, hebben slechts betrekking op een Les raisons invoquées par Vlabinvest portent uniquement sur un nombre
beperkt aantal percelen grond waarop Vlabinvest geen voorkooprecht zou limité de parcelles de terrain sur lesquelles Vlabinvest ne pourrait
kunnen uitoefenen en maken geen voldoende ernstige redenen uit om tot exercer un droit de préemption et ne constituent pas un motif
de handhaving van de gevolgen te besluiten. suffisamment sérieux pour conclure au maintien des effets.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 75, 4°, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 29 april L'article 75, 4°, du décret de la Région flamande du 29 avril 2011
2011 houdende wijziging van diverse decreten met betrekking tot wonen modifiant divers décrets relatifs au logement viole les articles 10 et
schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. 11 de la Constitution.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 17 januari 2013. la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 17 janvier 2013.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
De voorzitter, Le président,
M. Bossuyt M. Bossuyt
^