← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 139/2012 van 14 november 2012 Rolnummer 5260 In zake : de
prejudiciële vragen betreffende artikel 2.6.2, § 2, derde lid, van de Vlaamse Codex Ruimtelijke
Ordening , gesteld door de R(...) Het
Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 139/2012 van 14 november 2012 Rolnummer 5260 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 2.6.2, § 2, derde lid, van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening , gesteld door de R(...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechter(...) | Extrait de l'arrêt n° 139/2012 du 14 novembre 2012 Numéro du rôle : 5260 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 2.6.2, § 2, alinéa 3, du Code flamand de l'aménagement du territoire , p(...) La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 139/2012 van 14 november 2012 | Extrait de l'arrêt n° 139/2012 du 14 novembre 2012 |
Rolnummer 5260 | Numéro du rôle : 5260 |
In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 2.6.2, § 2, derde | En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 2.6.2, § |
2, alinéa 3, du Code flamand de l'aménagement du territoire | |
lid, van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (coördinatie van 15 mei | (coordination du 15 mai 2009), posées par le Tribunal de première |
2009), gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Brussel. | instance de Bruxelles. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de | composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De |
rechters E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. | Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, |
Moerman, E. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en F. | J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul et F. Daoût, assistée du |
Daoût, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, | greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Bossuyt, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
Bij vonnis van 18 november 2011 in zake Micheline Dooms en anderen | Par jugement du 18 novembre 2011 en cause de Micheline Dooms et autres |
tegen het Vlaamse Gewest, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof | contre la Région flamande, dont l'expédition est parvenue au greffe de |
is ingekomen op 30 november 2011, heeft de Rechtbank van eerste aanleg | la Cour le 30 novembre 2011, le Tribunal de première instance de |
te Brussel de volgende prejudiciële vragen gesteld : | Bruxelles a posé les questions préjudicielles suivantes : |
« 1. Schendt artikel 2.6.2, § 2, derde lid, van de Vlaamse Codex | « 1. L'article 2.6.2, § 2, alinéa 3, du Code flamand de l'aménagement |
du territoire viole-t-il les règles qui sont établies par la | |
Ruimtelijke Ordening de regels die door of krachtens de Grondwet zijn | Constitution ou en vertu de celle-ci pour déterminer la compétence |
vastgesteld voor het bepalen van de onderscheiden bevoegdheid van de | respective de l'Etat et des régions en matière de droit judiciaire, en |
Staat en de Gewesten inzake het gerechtelijk recht, doordat het de | ce qu'il sanctionne de la déchéance du droit à la réparation des |
eiser die niet binnen de zes maanden na de inleiding van de zaak de | dommages résultant de la planification spatiale le demandeur qui n'a |
gevraagde staat ter griffie neerlegt, sanctioneert met het verval van | pas déposé au greffe, dans les six mois de l'introduction de |
het recht op planschadevergoeding ? | l'affaire, l'état demandé ? |
2. Schendt artikel 2.6.2, § 2, derde lid, van de Vlaamse Codex | 2. L'article 2.6.2, § 2, alinéa 3, du Code flamand de l'aménagement du |
Ruimtelijke Ordening, artikel 13 van de Grondwet, gelezen in samenhang | territoire viole-t-il l'article 13 de la Constitution, combiné avec |
met artikel 6 van het Verdrag tot bescherming van de rechten van de | l'article 6 de la Convention de sauvegarde des droits de l'homme et |
mens en de fundamentele vrijheden, doordat het de eiser die niet | des libertés fondamentales, en ce qu'il sanctionne de la déchéance du |
binnen de zes maanden na de inleiding van de zaak de gevraagde staat | droit à la réparation des dommages résultant de la planification |
ter griffie neerlegt, sanctioneert met het verval van het recht op | spatiale le demandeur qui n'a pas déposé au greffe, dans les six mois |
planschadevergoeding ? ». | de l'introduction de l'affaire, l'état demandé ? ». |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
Wat de in het geding zijnde bepaling betreft | Quant à la disposition en cause |
B.1.1. Afdeling I van hoofdstuk VI van titel II van de Vlaamse Codex | B.1.1. La section I du chapitre VI du titre II du Code flamand de |
Ruimtelijke Ordening regelt de planschadevergoeding die wordt | l'aménagement du territoire règle l'indemnisation qui est accordée |
toegekend wanneer een perceel op basis van een in werking getreden | pour les dommages résultant de la planification spatiale lorsque, sur |
ruimtelijk uitvoeringsplan niet meer in aanmerking komt voor een | la base d'un plan d'exécution spatial entré en vigueur, une parcelle |
vergunning om te bouwen of om te verkavelen, terwijl het de dag | n'entre plus en ligne de compte pour un permis de bâtir ou de lotir, |
voorafgaand aan de inwerkingtreding van dat definitieve plan wel in | alors qu'elle entrait en ligne de compte pour un tel permis la veille |
aanmerking kwam voor een dergelijke vergunning. Artikel 2.6.2 van die | de l'entrée en vigueur de ce plan définitif. L'article 2.6.2 de ce |
Codex bepaalt dienaangaande : | Code dispose : |
« § 1. De waardevermindering die voor de planschadevergoeding in | « § 1er. La moins-value entrant en ligne de compte pour une |
aanmerking komt, dient te worden geraamd als het verschil tussen de | indemnisation des dommages résultant de la planification spatiale doit |
waarde van dat goed op het ogenblik van de verwerving, geactualiseerd | être estimée comme étant la différence entre la valeur du bien au |
tot op de dag van het ontstaan van het recht op schadevergoeding, | moment de l'acquisition, actualisée jusqu'au jour de la naissance du |
verhoogd met de lasten en kosten, vóór de inwerkingtreding van het | droit à l'indemnisation, majorée des charges et frais, avant l'entrée |
ruimtelijk uitvoeringsplan en de waarde van dat goed op het ogenblik | en vigueur du plan d'exécution spatial et la valeur de ce bien au |
van het ontstaan van het recht op schadevergoeding na de | moment de la naissance du droit à l'indemnisation après l'entrée en |
inwerkingtreding van dat ruimtelijk uitvoeringsplan. | vigueur de ce plan d'exécution spatial. |
Als waarde van het goed op het ogenblik van verwerving wordt in | Est pris en compte comme la valeur du bien au moment de l'acquisition, |
aanmerking genomen, het bedrag dat als grondslag heeft gediend voor de | le montant qui a servi de base au prélèvement des droits |
heffing van de registratie- of successierechten over de volle eigendom | d'enregistrement ou de succession sur la pleine propriété du bien, ou, |
van het goed, of, bij ontstentenis van zulke heffing, de verkoopwaarde | à défaut de tel prélèvement, la valeur vénale du bien en pleine |
van het goed in volle eigendom op de dag van de verwerving. | propriété le jour de l'acquisition. |
Als waarde van het goed op het ogenblik van het ontstaan van het recht | Est pris en compte comme valeur du bien au moment de la naissance du |
op schadevergoeding wordt in aanmerking genomen : 1° in geval van overdracht of inbreng van het goed, het bedrag dat als grondslag heeft gediend voor de heffing van de registratierechten over de volle eigendom van het goed, of, indien zulke heffing ontbreekt, de verkoopwaarde van het goed in volle eigendom op de dag van de overdracht of de inbreng met als minimum de overeengekomen waarde; 2° in geval van weigering van een vergunning om te bouwen of een verkavelingsvergunning, of in geval van een negatief stedenbouwkundig attest, de verkoopwaarde op dat ogenblik. De waarde van het goed op het ogenblik van de verwerving wordt geactualiseerd door ze te vermenigvuldigen met het indexcijfer van de consumptieprijzen van de kalendermaand voorafgaand aan die waarin de schadevergoeding is vastgesteld en het zo bekomen getal te delen door het gemiddelde indexcijfer van de consumptieprijzen van het jaar van verwerving door de vergoedingsgerechtigde, in voorkomend geval, omgerekend op dezelfde basis als eerstgenoemd indexcijfer. De aldus | droit à l'indemnisation : 1° en cas de transfert ou d'apport du bien, le montant qui a servi de base au prélèvement des droits d'enregistrement sur la pleine propriété du bien ou, faute de tel prélèvement, la valeur vénale du bien en pleine propriété le jour de la cession de l'apport, et au moins la valeur convenue; 2° en cas de refus d'un permis de construire ou d'un permis de lotir, ou en cas d'autorisation urbanistique négative, la valeur vénale à ce moment-là. La valeur du bien au moment de l'acquisition est actualisée en la multipliant par l'indice des prix à la consommation du mois calendrier précédant celui pendant lequel l'indemnisation a été fixée et en divisant le nombre ainsi obtenu par l'indice moyen des prix à la consommation de l'année de l'acquisition par l'ayant droit de l'indemnité, le cas échéant, converti sur la même base que l'indice cité en premier lieu. La valeur ainsi obtenue est majorée des frais d'acquisition et des dépenses que l'ayant droit de l'indemnité a supportés en vue de la réalisation de l'affectation du bien au jour précédant l'entrée en vigueur du plan tel que visé au premier alinéa. Seule la moins-value découlant du plan, visée à l'article 2.6.1, § 2, |
bekomen waarde wordt verhoogd met de kosten van verwerving en met de | peut entrer en ligne de compte pour une indemnisation des dommages |
uitgaven die door de vergoedingsgerechtigde zijn gedragen met het oog | résultant de la planification spatiale. |
op de realisatie van de bestemming van het goed op de dag voorafgaand | Le droit à l'indemnisation des dommages résultant de la planification |
aan de inwerkingtreding van het plan, vermeld in het eerste lid. | spatiale naît soit lors de la cession du bien à titre onéreux, soit |
Enkel de waardevermindering voortvloeiend uit het plan, vermeld in | lors de l'apport du bien dans une société, soit lors du refus d'un |
artikel 2.6.1, § 2, kan in aanmerking komen voor planschadevergoeding. | permis de construire ou d'un permis de lotir, soit lors de la |
Het recht op planschadevergoeding ontstaat ofwel bij een overdracht | délivrance d'une autorisation urbanistique négative. |
onder bezwarende titel van het goed, ofwel bij inbreng van het goed in | A l'issue d'un délai de cinq ans, à compter de la date d'entrée en |
een vennootschap, ofwel bij de weigering van een vergunning om te | vigueur du plan, le droit à l'indemnisation des dommages résultant de |
bouwen of een verkavelingsvergunning, ofwel bij het afleveren van een negatief stedenbouwkundig attest. Na verloop van een termijn van vijf jaar, te rekenen vanaf de datum van de inwerkingtreding van het plan, kan het recht op planschadevergoeding niet meer ontstaan. Deze vijfjarentermijn wordt opgeschort gedurende vijf jaar, in het geval, vermeld in artikel 2.6.1, § 4, 1°, tenzij de onteigeningsbeslissing eerder zou vervallen of eerder zou worden herroepen. Het vorderingsrecht vervalt definitief een jaar na de dag waarop het recht op planschadevergoeding is ontstaan. § 2. De planschadevergoeding bedraagt tachtig percent van de waardevermindering. De planschadevergoeding wordt verminderd of geweigerd voorzover vaststaat dat de eiser in het Gewest andere onroerende goederen bezit of aandelen in een vennootschap die als hoofddoel het beheer van onroerende goederen heeft, die voordeel halen uit de inwerkingtreding van een ruimtelijk uitvoeringsplan of uit werken uitgevoerd op kosten van openbare besturen, behoudens de onroerende goederen waarvoor een planbatenheffing betaald wordt overeenkomstig artikel 2.6.4 tot en met 2.6.18. Op straffe van definitief verval van het recht op planschadevergoeding moeten alle eisende partijen binnen zes maanden na de inleiding van de zaak en uiterlijk vóór de eerste rechterlijke uitspraak over de grond van de zaak per aangetekende brief gericht aan de griffie van de bevoegde rechtbank een staat neerleggen met de vermelding op de dag voorafgaand aan de inwerkingtreding van het ruimtelijk uitvoeringsplan of zij al dan niet in het bezit zijn van andere, bebouwde of onbebouwde, gronden in het Gewest of aandelen in een vennootschap die als hoofddoel het beheer van onroerende goederen heeft. Als dat het geval is, moeten zij ook de precieze aanduiding geven van de kadastrale gegevens van die gronden en het aantal aandelen. Terzelfder tijd als de neerlegging ter griffie, wordt die staat op dezelfde wijze medegedeeld aan de verwerende partij en haar raadsman. De planschadevergoeding wordt niet verminderd voor de percelen waarvoor de eiser een planbatenheffing betaald heeft. § 3. Aan de verplichting tot planschadevergoeding kan, ten laatste binnen twee jaar na een in kracht van gewijsde gegaan vonnis of arrest, en ongeacht de eigenaar, voldaan worden door een definitieve vaststelling van een ruimtelijk uitvoeringsplan tot wijziging van het bestaande plan, met het doel aan het goed opnieuw de bestemming te geven die het had de dag vóór de inwerkingtreding van het bestaande plan. Indien het besluit houdende definitieve vaststelling van het ruimtelijk uitvoeringsplan voor een deel aan het goed de bestemming geeft die het had de dag vóór de inwerkingtreding van het bestaande ruimtelijk uitvoeringsplan, dan wordt de betaling van de planschadevergoeding pro rata berekend. § 4. Wanneer krachtens een definitief vastgesteld ruimtelijk uitvoeringsplan een bouwverbod kan worden tegengeworpen aan degene die een perceel in een verkaveling heeft aangekocht, kan het gewest, de provincie of de gemeente zich aan de verplichting tot planschadevergoeding onttrekken door dat perceel, in onderling akkoord, van de betrokkene terug te kopen, op voorwaarde dat hem de betaalde koopprijs, verhoogd met de lasten en kosten, en geactualiseerd aan de hand van het indexcijfer van de consumptieprijzen, wordt terugbetaald. Indien dat perceel het enige onroerende goed is waarvan de betrokkene eigenaar is, kan hij de terugkoop door het gewest, de provincie of de gemeente eisen door zijn wil te doen kennen bij aangetekende brief, te zenden binnen twaalf maanden na de bekendmaking van het bovenvermeld ruimtelijk uitvoeringsplan. In dat geval moet het perceel worden teruggekocht en betaald binnen twaalf maanden na de kennisgeving. De Vlaamse Regering bepaalt de nadere regelen inzake de terugkoop ». | la planification spatiale ne peut plus se former. Ce délai de cinq ans est suspendu pendant cinq ans, dans le cas mentionné dans l'article 2.6.1, § 4, 1°, sauf si la décision d'expropriation expire ou est révoquée antérieurement. Le droit de réquisition s'éteint définitivement un an après le jour où le droit à l'indemnisation des dommages résultant de la planification spatiale est né. § 2. L'indemnisation des dommages résultant de la planification spatiale s'élève à quatre-vingts pour cent de moins-value. L'indemnisation des dommages résultant de la planification spatiale est réduite ou refusée lorsqu'il est établi que le requérant possède d'autres biens immeubles dans la Région ou qu'il détient des actions d'une société ayant pour objet principal la gestion de biens immeubles, qui tirent profit de l'entrée en vigueur d'un plan d'exécution spatial ou de travaux exécutés aux frais d'administrations publiques, à l'exception des biens immeubles pour lesquels une taxe sur les bénéfices résultant de la planification spatiale est payée conformément aux articles 2.6.4 jusque 2.6.18 inclus. Sous peine de déchéance définitive du droit à l'indemnisation des dommages résultant de la planification spatiale, tous les requérants doivent, dans les six mois suivant l'introduction du dossier et au plus tard avant le premier jugement sur le fond du dossier, déposer par lettre recommandée adressée au greffe du tribunal compétent, un état précisant si, la veille de l'entrée en vigueur du plan d'exécution spatial, ils étaient ou non en possession d'autres terrains bâtis ou non dans la Région ou s'ils détenaient des actions d'une société ayant pour objet principal la gestion de biens immeubles. Si tel est le cas, ils doivent aussi fournir une indication précise des données cadastrales de ces terrains et du nombre d'actions. Simultanément avec le dépôt au greffe, cet état est communiqué selon les mêmes modalités à la partie défenderesse et à son conseiller. L'indemnisation des dommages résultant de la planification spatiale n'est pas réduite pour les parcelles pour lesquelles le requérant a payé une taxe sur les bénéfices résultant de la planification spatiale. § 3. Il peut être satisfait à l'obligation d'indemnisation des dommages résultant de la planification spatiale, au plus tard dans les deux ans suivant un jugement ou un arrêt passé en force de chose jugée, et quel que soit le propriétaire, par l'établissement définitif d'un plan d'exécution spatial portant modification du plan existant, dans le but de doter le bien de la même destination qu'il avait la veille de l'entrée en vigueur du plan existant. Lorsque la décision portant établissement définitif du plan d'exécution spatial confère partiellement au bien en question la destination qu'il avait la veille de l'entrée en vigueur du plan d'exécution spatial existant, le paiement de l'indemnisation des dommages résultant de la planification spatiale sera calculé au prorata. § 4. Lorsque, en vertu d'un plan d'exécution spatial définitivement établi, une interdiction de construire peut être opposée à celui qui a acheté une parcelle dans un lotissement, la région, la province ou la commune peut se soustraire à l'obligation d'indemnisation des dommages résultant de la planification spatiale en rachetant, d'un commun accord, la parcelle à l'intéressé, à condition que le prix payé, majoré des charges et frais et actualisé sur la base de l'indice des prix à la consommation, lui soit remboursé. Lorsque la parcelle en question est le seul bien immeuble dont l'intéressé est propriétaire, il peut réclamer le rachat par la région, la province ou la commune, en faisant connaître sa volonté par lettre recommandée, à envoyer dans les douze mois suivant la publication du plan d'exécution spatial susmentionné. Dans ce cas, la parcelle doit être rachetée et payée dans les douze mois suivant la notification. Le Gouvernement flamand détermine les modalités du rachat ». |
B.1.2. Artikel 2.6.2 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening stemt | B.1.2. L'article 2.6.2 du Code flamand de l'aménagement du territoire |
overeen met artikel 85 van het decreet van 18 mei 1999 houdende de | correspond à l'article 85 du décret du 18 mai 1999 portant |
organisatie van de ruimtelijke ordening. In de parlementaire | organisation de l'aménagement du territoire. Au cours des travaux |
voorbereiding van dat decreet wordt omtrent paragraaf 2 van die bepaling het volgende opgemerkt : | préparatoires de ce décret, il a été observé, concernant le paragraphe 2 de cette disposition : |
« Het eerste lid van paragraaf 2 bevestigt de in de vroegere regeling | « L'alinéa 1er du paragraphe 2 confirme la déduction, qui existait |
bestaande aftrek van twintig procent van de waardevermindering, welke | dans l'ancien système, de vingt pour cent de la moins-value, qui reste |
in elk geval ten laste blijft van de schadelijder. | en tout état de cause à charge de la personne qui subit le dommage. |
Het tweede lid van paragraaf 2 bepaalt de vermindering of de weigering | L'alinéa 2 du paragraphe 2 fixe la réduction ou prévoit le refus |
van de vergoeding indien en voor zover vaststaat dat de eiser in het | d'indemnisation si et pour autant qu'il soit établi que le demandeur |
Gewest andere goederen bezit, die voordeel halen uit de | possède dans la Région d'autres biens qui profitent de l'entrée en |
inwerkingtreding van een ruimtelijk uitvoeringsplan of uit werken | vigueur d'un plan d'exécution spatial ou de travaux exécutés aux frais |
uitgevoerd op kosten van openbare besturen. Het gaat hier echter niet | d'administrations publiques. Sont toutefois visés ici non seulement |
alleen om onroerende goederen maar eveneens over aandelen in de zogenaamde patrimoniumvennootschappen. Deze bepaling is toegevoegd omdat families met een groot patrimonium veelal een patrimoniumvennootschap oprichten. Het zijn echter die personen die een groot onroerend patrimonium bezitten die voordelen en nadelen uit ruimtelijke uitvoeringsplannen halen. [...] Dienaangaande verplicht het derde lid van deze paragraaf de eisende partijen hun medewerking te verlenen aan het opzoeken van dergelijke gronden door hen op straffe van verval van het recht op schadevergoeding te verplichten een staat neer te leggen, per aangetekend schrijven aan de griffie van de bevoegde rechtbank, met de vermelding al dan niet in het bezit te zijn van andere, bebouwde of onbebouwde gronden in het Gewest op de dag voorafgaand aan de inwerkingtreding van het ruimtelijk uitvoeringsplan of aandelen in een patrimoniumvennootschap, en in bevestigend geval de precieze aanduiding van de kadastrale gegevens van deze gronden of het aantal | les biens immeubles mais également les actions dans les sociétés dites de patrimoine. Cette disposition a été ajoutée parce que les familles qui ont un patrimoine important créent souvent une société de patrimoine. Or, ce sont ces personnes qui possèdent un patrimoine immobilier important qui retirent des bénéfices et subissent des dommages du fait des plans d'aménagement spatiaux. [...] A cet égard, l'alinéa 3 de ce paragraphe impose aux parties demanderesses de collaborer au recensement de ces terrains, en les obligeant, sous peine de déchéance du droit à l'indemnité, à déposer un état, par lettre recommandée au greffe du tribunal compétent, déclarant qu'elles sont en possession ou non d'autres terrains bâtis ou non-bâtis dans la Région, la veille de l'entrée en vigueur du plan d'exécution spatial, ou d'actions dans une société de patrimoine et, dans l'affirmative, à indiquer avec précision les données cadastrales |
aandelen. Ook indien de eisende partij(en) geen andere bebouwde of | de ces terrains ou le nombre d'actions. Même si elles ne possèdent pas |
onbebouwde gronden in eigendom heeft/hebben, moet(en) zij hiervan een | d'autres terrains bâtis ou non-bâtis, la ou les parties demanderesses |
staat neerleggen in de vorm bepaald in het derde lid van deze | doivent déposer un état sous la forme déterminée à l'alinéa 3 de ce |
paragraaf » (Parl. St. Vlaams Parlement, 1998-1999, nr. 1332/1, p. | paragraphe » (Doc. parl., Parlement flamand, 1998-1999, n° 1332/1, p. |
47). | 47). |
Ten gronde | Quant au fond |
B.2. Het Hof wordt gevraagd of de in het geding zijnde bepaling, | B.2. Il est demandé à la Cour si la disposition en cause est, d'une |
enerzijds, in overeenstemming is met de bevoegdheidverdelende regels | part, conforme aux règles répartitrices de compétence et, d'autre |
en, anderzijds, bestaanbaar is met artikel 13 van de Grondwet, in | part, compatible avec l'article 13 de la Constitution, combiné avec |
samenhang gelezen met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de | l'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme. |
rechten van de mens. Wat de eerste prejudiciële vraag betreft | En ce qui concerne la première question préjudicielle |
B.3. De eerste prejudiciële vraag betreft de verenigbaarheid van de in | B.3. La première question préjudicielle porte sur la conformité de la |
het geding zijnde bepaling met de regels die door of krachtens de | disposition en cause aux règles qui sont établies par la Constitution |
Grondwet zijn vastgesteld voor het bepalen van de onderscheiden | ou en vertu de celle-ci pour déterminer la compétence respective de |
bevoegdheid van de Staat, de gemeenschappen en de gewesten « inzake | l'Etat, des communautés et des régions « en matière de droit |
het gerechtelijk recht », doordat die bepaling het neerleggen van een | judiciaire », en ce que cette disposition prescrit le dépôt d'un état |
staat voorschrijft op straffe van definitief verval van het recht op | patrimonial sous peine de déchéance définitive du droit à la |
planschadevergoeding. | réparation des dommages résultant de la planification spatiale. |
B.4.1. Krachtens artikel 6, § 1, I, 1°, van de bijzondere wet van 8 | B.4.1. En vertu de l'article 6, § 1er, I, 1°, de la loi spéciale du 8 |
augustus 1980 tot hervorming der instellingen zijn de gewesten bevoegd | août 1980 de réformes institutionnelles, les régions sont compétentes |
inzake stedenbouw en ruimtelijke ordening. | en matière d'urbanisme et d'aménagement du territoire. |
B.4.2. Voor zover zij er niet anders over hebben beschikt, hebben de | B.4.2. Le Constituant et le législateur spécial, dans la mesure où ils |
Grondwetgever en de bijzondere wetgever aan de gemeenschappen en de | n'en disposent pas autrement, ont attribué aux communautés et aux |
gewesten de volledige bevoegdheid toegekend tot het uitvaardigen van | régions toute la compétence d'édicter les règles propres aux matières |
regels die eigen zijn aan de hun toegewezen aangelegenheden. Behoudens | qui leur ont été transférées. Sauf dispositions contraires, le |
andersluidende bepalingen heeft de bijzondere wetgever het gehele | législateur spécial a transféré aux communautés et aux régions |
beleid inzake de door hem toegewezen aangelegenheden aan de | l'ensemble de la politique relative aux matières qu'il a attribuées. |
gemeenschappen en gewesten overgedragen. | B.4.3. Leur compétence en matière d'aménagement du territoire ne |
B.4.3. De bevoegdheid inzake ruimtelijke ordening staat de gewesten | permet pas aux régions d'édicter des règles relatives à la compétence |
niet toe regels uit te vaardigen met betrekking tot de bevoegdheid en | des juridictions ordinaires et à la procédure applicable devant |
de procedure voor de gewone rechtscolleges. Krachtens de artikelen 145 | celles-ci. En vertu de ces articles 145 et 146 de la Constitution, |
en 146 van de Grondwet behoort de omschrijving van de bevoegdheden van | c'est au législateur fédéral seul qu'il appartient de définir les |
die rechtscolleges tot de uitsluitende bevoegdheid van de federale | compétences de ces juridictions. Le pouvoir de fixer les règles de |
wetgever. Het vaststellen van procedureregels voor die rechtscolleges | |
komt aan de federale wetgever toe op grond van zijn residuaire | procédure devant ces juridictions appartient à ce dernier en vertu de |
bevoegdheid. | sa compétence résiduelle. |
B.5. Artikel 2.6.2 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, waarvan | B.5. L'article 2.6.2 du Code flamand de l'aménagement du territoire, |
de in het geding zijnde bepaling deel uitmaakt, regelt in hoofdzaak de | dont la disposition en cause fait partie, règle en substance le mode |
wijze waarop de planschadevergoeding wordt berekend. Dienaangaande | de calcul de l'indemnité pour les dommages résultant de la |
bepaalt artikel 2.6.2, § 2, tweede lid, dat « de planschadevergoeding | planification spatiale. A cet égard, l'article 2.6.2, § 2, alinéa 2, |
wordt verminderd of geweigerd voorzover vaststaat dat de eiser in het | dispose que « l'indemnisation des dommages résultant de la |
planification spatiale est réduite ou refusée lorsqu'il est établi que | |
Gewest andere onroerende goederen bezit of aandelen in een | le requérant possède d'autres biens immeubles dans la Région ou qu'il |
vennootschap die als hoofddoel het beheer van onroerende goederen | détient des actions d'une société ayant pour objet principal la |
heeft, die voordeel halen uit de inwerkingtreding van een ruimtelijk | gestion de biens immeubles, qui tirent profit de l'entrée en vigueur |
uitvoeringsplan of uit werken uitgevoerd op kosten van openbare | d'un plan d'exécution spatial ou de travaux exécutés aux frais |
d'administrations publiques, à l'exception des biens immeubles pour | |
besturen, behoudens de onroerende goederen waarvoor een | lesquels une taxe sur les bénéfices résultant de la planification |
planbatenheffing betaald wordt overeenkomstig artikel 2.6.4 tot en met | spatiale est payée conformément aux articles 2.6.4 jusque 2.6.18 [du |
2.6.18 [van die Codex] ». De verplichting om een staat neer te leggen | même Code] inclus ». L'obligation de déposer un état patrimonial |
maakt het bijgevolg mogelijk de gegrondheid van de vordering tot | permet dès lors de juger du bien-fondé de l'action en paiement d'une |
betaling van een planschadevergoeding te beoordelen en de hoogte van | indemnité pour des dommages résultant de la planification spatiale et |
de verschuldigde waardevermindering correct te berekenen. | de calculer correctement la moins-value qui est due. |
B.6.1. Luidens de in het geding zijnde bepaling, moet elke eisende | B.6.1. Aux termes de la disposition en cause, toute partie |
partij « op straffe van definitief verval van het recht op | demanderesse doit « sous peine de déchéance définitive du droit à |
planschadevergoeding » binnen zes maanden na de inleiding van de zaak | l'indemnisation des dommages résultant de la planification spatiale », |
en uiterlijk vóór de eerste rechterlijke uitspraak over de grond van | dans les six mois de l'introduction de l'affaire et en tout cas avant |
de zaak per aangetekende brief gericht aan de griffie van de bevoegde | le premier jugement sur le fond du dossier, déposer par lettre |
rechtbank een staat neerleggen met de vermelding of zij op de dag | recommandée adressée au greffe du tribunal compétent un état |
voorafgaand aan de inwerkingtreding van het ruimtelijk uitvoeringsplan | patrimonial précisant si, la veille de l'entrée en vigueur du plan |
al dan niet in het bezit is van andere, bebouwde of onbebouwde gronden | d'exécution spatial, elle était ou non en possession d'autres terrains |
in het Gewest of aandelen in een vennootschap die als hoofddoel het | bâtis ou non dans la Région ou si elle détenait des actions d'une |
beheer van onroerende goederen heeft. | société ayant pour objet principal la gestion d'immeubles. |
B.6.2. De niet-naleving van de verplichting om die staat neer te | B.6.2. Le manquement à l'obligation de déposer cet état patrimonial |
leggen, wordt voorgeschreven op straffe van definitief verval van het | est prescrit à peine de déchéance définitive du droit à la réparation |
recht op planschadevergoeding. De in het geding zijnde bepaling heeft | des dommages résultant de la planification spatiale. La disposition en |
bijgevolg niet tot gevolg dat de door één van de eisende partijen | cause n'a dès lors pas pour conséquence d'éteindre l'action d'une |
ingestelde vordering vervalt, maar dat het recht op | partie demanderesse, mais implique que le droit à une indemnité |
planschadevergoeding ophoudt te bestaan. Aldus heeft die bepaling een | disparaît. Ainsi, cette disposition a un effet analogue à celui de |
gevolg dat analoog is aan dat van artikel 2.6.2, § 1, laatste lid, van | l'article 2.6.2, § 1er, dernier alinéa, du Code flamand de |
de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, dat bepaalt dat het recht op | l'aménagement du territoire, qui dispose que le droit à la réparation |
planschadevergoeding niet meer ontstaat na verloop van een termijn van | des dommages résultant de la planification spatiale ne peut plus se |
vijf jaar, te rekenen vanaf de datum van de inwerkingtreding van het | former à l'issue d'un délai de cinq ans à compter de la date d'entrée |
ruimtelijk uitvoeringsplan. Deze laatste bepaling maakt overigens een | en vigueur du plan d'exécution spatial. Cette dernière disposition |
duidelijk onderscheid tussen, enerzijds, de termijn binnen welke het | établit par ailleurs une distinction nette entre, d'une part, le délai |
recht op planschadevergoeding ontstaat en, anderzijds, de termijn | dans lequel le droit à l'indemnité naît et, d'autre part, le délai |
binnen welke de vordering dient te worden ingesteld. | dans lequel l'action doit être intentée. |
B.7. Ten slotte blijkt uit de parlementaire voorbereiding dat niet de | B.7. Enfin, il ressort des travaux préparatoires que ce n'est pas la |
in het geding zijnde bepaling, maar artikel 2.6.3 van de Vlaamse Codex | disposition en cause mais bien l'article 2.6.3 du Code flamand de |
Ruimtelijke Ordening, aangenomen op grond van artikel 10 van de | l'aménagement du territoire, adopté sur la base de l'article 10 de la |
bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen | loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles, qui vise à |
beoogt de procedure voor de bevoegde rechtbank te regelen (Parl. St., | régler la procédure devant le tribunal compétent (Doc. parl., |
Vlaams Parlement, 1998-1999, nr. 1332/1, pp. 47-48). | Parlement flamand, 1998-1999, n° 1332/1, pp. 47-48). |
B.8. Uit het voorgaande volgt dat de in het geding zijnde bepaling | B.8. Il résulte de ce qui précède que la disposition en cause ne règle |
niet de procedure voor de rechtscolleges, maar wel het recht op | pas la procédure devant les juridictions mais le droit à la réparation |
planschadevergoeding regelt. Die regeling past in de bevoegdheid van | des dommages résultant de la planification spatiale. Ce régime |
de gewesten inzake stedenbouw en ruimtelijke ordening. | s'inscrit dans le cadre de la compétence régionale en matière |
d'urbanisme et d'aménagement du territoire. | |
B.9. De eerste prejudiciële vraag dient ontkennend te worden | B.9. La première question préjudicielle appelle une réponse négative. |
beantwoord. Wat de tweede prejudiciële vraag betreft | En ce qui concerne la seconde question préjudicielle |
B.10. De tweede prejudiciële vraag betreft de bestaanbaarheid van de | B.10. La seconde question préjudicielle porte sur la compatibilité de |
in het geding zijnde bepaling met artikel 13 van de Grondwet, in | la disposition en cause avec l'article 13 de la Constitution, combiné |
samenhang gelezen met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de | avec l'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme, en |
rechten van de mens, doordat die bepaling « de eiser die niet binnen | ce que cette disposition « sanctionne de la déchéance du droit à la |
de zes maanden na de inleiding van de zaak de gevraagde staat ter | réparation des dommages résultant de la planification spatiale le |
griffie neerlegt, sanctioneert met het verval van het recht op | demandeur qui n'a pas déposé au greffe, dans les six mois de |
planschadevergoeding ». | l'introduction de l'affaire, l'état demandé ». |
B.11. Artikel 13 van de Grondwet houdt een recht in op toegang tot de | B.11. L'article 13 de la Constitution implique un droit d'accès au |
bevoegde rechter. Dat recht wordt eveneens gewaarborgd bij artikel 6.1 | juge compétent. Ce droit est également garanti par l'article 6.1 de la |
van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. | Convention européenne des droits de l'homme. |
B.12. Het recht op toegang tot de rechter zou inhoudsloos zijn indien | B.12. Le droit d'accès au juge serait vidé de tout contenu s'il |
niet voldaan is aan het recht op een eerlijk proces, zoals gewaarborgd | n'était pas satisfait aux exigences du procès équitable, garanti par |
bij artikel 6.1 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. | l'article 6.1 de la Convention européenne des droits de l'homme. Par |
Bijgevolg dienen bij een toetsing aan artikel 13 van de Grondwet die | conséquent, lors d'un contrôle au regard de l'article 13 de la |
waarborgen te worden betrokken. | Constitution, il convient de tenir compte de ces garanties. |
B.13. Hoewel het recht op de toegang tot een rechter fundamenteel is | B.13. Bien que le droit d'accès à un juge soit fondamental dans un |
in een rechtsstaat, is het evenwel niet absoluut en « zijn, buiten de | Etat de droit, celui-ci n'est cependant pas absolu et « il y a place, |
grenzen van de inhoud zelf van elk recht, beperkingen impliciet | en dehors des limites qui circonscrivent le contenu même de tout |
toegestaan » (EHRM, 21 februari 1975, Golder t. Verenigd Koninkrijk, § | droit, pour des limitations implicitement admises » (CEDH, 21 février |
38). | 1975, Golder c. Royaume Uni, § 38). |
Het recht op toegang tot de rechter kan worden onderworpen aan | Le droit d'accès au juge peut être soumis à des conditions de |
ontvankelijkheidsvoorwaarden (EHRM, 19 juni 2001, Kreuz t. Polen, § | recevabilité (CEDH, 19 juin 2001, Kreuz c. Pologne, § 54; CEDH, 11 |
54; EHRM, 11 oktober 2001, Rodriguez Valin t. Spanje, § 22; EHRM, 10 | octobre 2001, Rodriguez Valin c. Espagne, § 22; CEDH, 10 janvier 2006, |
januari 2006, Teltronic CATV t. Polen, § 47), voor zover ze | Teltronic CATV c. Pologne, § 47), pourvu qu'elles soient prévisibles |
voorspelbaar zijn en ze er niet toe leiden dat dit recht op zodanige | et qu'elles n'aient pas pour conséquence que ce droit s'en trouve |
wijze wordt beperkt dat de kern ervan wordt aangetast en de | |
rechtsonderhorige wordt verhinderd gebruik te maken van een | atteint dans sa substance même et que le justiciable ne puisse |
beschikbaar rechtsmiddel (EHRM, 12 november 2002, Zvolsky en Zvolská | utiliser une voie de recours disponible (CEDH, 12 novembre 2002, |
t. Tsjechische Republiek, § 47). | Zvolsky et Zvolská c. République tchèque, § 47). |
B.14. In zoverre de in het geding zijnde bepaling niet tot gevolg | B.14. En ce que la disposition en cause n'a pas pour effet que |
heeft dat de door de eisende partijen ingestelde vordering vervalt, | l'action intentée par les parties demanderesses s'éteint, mais que |
maar dat hun recht op planschadevergoeding ophoudt te bestaan, beperkt | leur droit à la réparation des dommages résultant de la planification |
ze het recht op toegang tot de rechter niet. | spatiale disparaît, celle-ci ne limite pas le droit d'accès au juge. |
Overigens beschikt de eisende partij over zes maanden te rekenen vanaf | Par ailleurs, la partie demanderesse dispose de six mois à compter de |
de inleiding van de zaak om de desbetreffende staat neer te leggen. De | l'introduction de l'affaire pour déposer l'état patrimonial visé. Les |
gevraagde gegevens, namelijk of de eisende partij al dan niet in het | données demandées, à savoir le fait que la partie demanderesse est ou |
bezit is van andere, bebouwde of onbebouwde gronden in het Gewest of | non en possession d'autres terrains bâtis ou non bâtis dans la Région |
aandelen in een vennootschap die als hoofddoel het beheer van | ou détient des actions d'une société qui a pour objet principal la |
onroerende goederen heeft, en in voorkomend geval de precieze | gestion d'immeubles et, le cas échéant, l'indication précise des |
aanduiding van de kadastrale gegevens van die gronden en het aantal | données cadastrales de ces terrains et du nombre d'actions ne sont pas |
aandelen, zijn niet van die aard dat het voor de eisende partij | de nature à rendre particulièrement difficile, pour la partie |
bijzonder moeilijk is om ze binnen die termijn neer te leggen. | demanderesse, le dépôt de ces données dans le délai imparti. |
B.15. De tweede prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | B.15. La seconde question préjudicielle appelle une réponse négative. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
- Artikel 2.6.2, § 2, derde lid, van de Vlaamse Codex Ruimtelijke | - L'article 2.6.2, § 2, alinéa 3, du Code flamand de l'aménagement du |
Ordening schendt niet de regels die door of krachtens de Grondwet zijn | territoire ne viole pas les règles qui sont établies par la |
vastgesteld voor het bepalen van de onderscheiden bevoegdheid van de | Constitution ou en vertu de celle-ci pour déterminer les compétences |
Staat, de gemeenschappen en de gewesten. | respectives de l'Etat, des communautés et des régions. |
- Dezelfde bepaling schendt niet artikel 13 van de Grondwet, in | - La même disposition ne viole pas l'article 13 de la Constitution, |
samenhang gelezen met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de | combiné avec l'article 6 de la Convention européenne des droits de |
rechten van de mens. | l'homme. |
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 14 november 2012. | la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 14 novembre 2012. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
De voorzitter, | Le président, |
M. Bossuyt | M. Bossuyt |