← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 103/2012 van 9 augustus 2012 Rolnummer 5216 In zake : de
prejudiciële vraag betreffende artikel 325 van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van
eerste aanleg te Hoei. Het Grondwettelijk Hof, samen wijst na beraad het volgende arrest : I.
Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging"
| Uittreksel uit arrest nr. 103/2012 van 9 augustus 2012 Rolnummer 5216 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 325 van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Hoei. Het Grondwettelijk Hof, samen wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | Extrait de l'arrêt n° 103/2012 du 9 août 2012 Numéro du rôle : 5216 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 325 du Code civil, posée par le Tribunal de première instance de Huy. La Cour constitutionnelle, composée des après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : I. Objet de la question préjudicielle et procéd(...) |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 103/2012 van 9 augustus 2012 | Extrait de l'arrêt n° 103/2012 du 9 août 2012 |
| Rolnummer 5216 | Numéro du rôle : 5216 |
| In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 325 van het | En cause : la question préjudicielle relative à l'article 325 du Code |
| Burgerlijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te | civil, posée par le Tribunal de première instance de Huy. |
| Hoei. Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de | composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De |
| rechters E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. | Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, |
| Moerman, E. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en F. | J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul et F. Daoût, assistée du |
| Daoût, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter R. Henneuse, | greffier F. Meersschaut, présidée par le président R. Henneuse, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
| Bij vonnis van 25 augustus 2011 in zake M.M. en D. Lefèvre, waarvan de | Par jugement du 25 août 2011 en cause de M.M. et D. Lefèvre, dont |
| expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 29 september 2011, | l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 29 septembre 2011, |
| heeft de Rechtbank van eerste aanleg te Hoei de volgende prejudiciële | le Tribunal de première instance de Huy a posé la question |
| vraag gesteld : | préjudicielle suivante : |
| « Schendt artikel 325 van het Burgerlijk Wetboek de artikelen 10 en 11 | « L'article 325 du Code civil viole-t-il les articles 10 et 11 de la |
| van de Grondwet, in samenhang gelezen met de artikelen 8 en 14 van het | Constitution, combinés aux articles 8 et 14 de la Convention |
| Europees Verdrag voor de rechten van de mens en met de artikelen 3.1 | européenne des Droits de l'Homme et aux articles 3.1 et 7.1 de la |
| en 7.1 van het Verdrag van New York inzake de rechten van het kind, in | Convention de New York relative aux Droits de l'Enfant, en tant que |
| zoverre het voormelde artikel aan een kind dat geboren is uit een | l'article précité prive un enfant issu d'une relation incestueuse dont |
| incestueuze relatie waarvoor de belemmering een band van | l'obstacle est un lien de parenté de faire établir sa filiation |
| bloedverwantschap is, ontzegt zijn afstamming van vaderszijde te laten | paternelle alors que ses pairs, qu'ils soient issus d'un mariage, d'un |
| vaststellen terwijl zijn gelijken, ongeacht of zij geboren zijn uit | |
| een huwelijk, een concubinaat of een buitenechtelijke relatie waaruit | concubinage ou d'une relation extraconjugale ne faisant pas apparaître |
| geen huwelijksbeletsel blijkt, of zelfs een incestueuze relatie (in de | d'empêchement à mariage, voire même d'une relation incestueuse (au |
| zin van het gewijzigde artikel 325 van het Burgerlijk Wetboek) | sens de l'article 325 du Code civil modifié) dont l'obstacle est un |
| waarvoor de belemmering een ontbonden band van aanverwantschap is, de | lien d'alliance dissous, ont la possibilité de faire établir tant leur |
| mogelijkheid hebben om hun afstamming zowel van moederszijde als van | |
| vaderszijde te laten vaststellen ? | filiation maternelle que paternelle ? |
| Te dezen vormt het overlijden van de vader wiens afstamming wordt | En l'espèce, le décès du père dont la filiation est recherchée vient |
| onderzocht, bovendien een belemmering voor de instandhouding van de | de surcroît faire obstacle au maintien de la relation incestueuse à |
| incestueuze relatie die aan de oorsprong van de afstamming ligt ». | l'origine de la filiation ». |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| Ten aanzien van de in het geding zijnde bepaling | Quant à la disposition en cause |
| B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 325 van het | B.1. La question préjudicielle porte sur l'article 325 du Code civil, |
| Burgerlijk Wetboek, dat bepaalt : | qui dispose : |
| « Het onderzoek naar het vaderschap is onontvankelijk, wanneer uit het | |
| vonnis een huwelijksbeletsel tussen de vermeende vader en de moeder | « La recherche de paternité est irrecevable lorsque le jugement ferait |
| zou blijken waarvoor de Koning geen ontheffing kan verlenen tenzij het | apparaître entre le père prétendu et la mère un empêchement à mariage |
| huwelijk waardoor dat beletsel is ontstaan, nietig werd verklaard of | dont le Roi ne peut dispenser à moins que le mariage qui a fait naître |
| werd ontbonden door overlijden of door echtscheiding ». | cet empêchement ait été annulé ou dissous par décès ou divorce ». |
| B.2.1. De bepalingen betreffende de huwelijksbeletsels zijn opgenomen | B.2.1. Les dispositions concernant les empêchements à mariage figurent |
| in de artikelen 161 tot 164 van het Burgerlijk Wetboek : | aux articles 161 à 164 du Code civil : |
| « Art. 161.Het huwelijk is verboden tussen alle bloedverwanten in de |
« Art. 161.En ligne directe, le mariage est prohibé entre tous les |
| rechte opgaande en nederdalende lijn en de aanverwanten in dezelfde | ascendants et descendants et les alliés dans la même ligne. |
| lijn. Art. 162.In de zijlijn is het huwelijk verboden tussen broers, tussen |
Art. 162.En ligne collatérale, le mariage est prohibé entre frères, |
| zusters of tussen broer en zuster. | entre soeurs ou entre frères et soeurs. |
Art. 163.Het huwelijk is ook verboden tussen oom en nicht of neef, of |
Art. 163.Le mariage est encore prohibé entre l'oncle et la nièce ou |
| tussen tante en nicht of neef. | le neveu, ou entre la tante et la nièce ou le neveu. |
Art. 164.Echter kan de Koning, om gewichtige redenen, het in artikel |
Art. 164.Néanmoins, il est loisible au Roi de lever, pour des causes |
| 161 bedoelde verbod voor aanverwanten en het in het vorige artikel | graves, la prohibition prévue pour les alliés au sens de l'article 161 |
| bevatte verbod opheffen ». | et la prohibition portée au précédent article ». |
| B.2.2. Uit die bepalingen kan worden afgeleid dat de enige absolute | B.2.2. Il se déduit de ces dispositions que les seuls empêchements |
| huwelijksbeletsels die zijn welke bestaan, in de rechte lijn, tussen | absolus à mariage sont ceux qui existent, en ligne directe, entre tous |
| alle bloedverwanten in de opgaande en nederdalende lijn en, in de | les ascendants et descendants et, en ligne collatérale, entre frères, |
| zijlijn, tussen broers, tussen zusters of tussen broer en zuster. | entre soeurs ou entre frères et soeurs. |
| B.3.1. Artikel 325 van het Burgerlijk Wetboek is verbonden aan de | B.3.1. L'article 325 du Code civil est lié aux articles 313, § 2, et |
| artikelen 313, § 2, en 321 van hetzelfde Wetboek, die de erkenning van | 321 du même Code qui prohibent respectivement la reconnaissance |
| respectievelijk het moederschap en het vaderschap van een kind | maternelle et la reconnaissance paternelle d'un enfant lorsque cette |
| verbieden wanneer uit die erkenning blijkt dat tussen de vader en de | reconnaissance ferait apparaître entre le père et la mère un |
| moeder een huwelijksbeletsel bestaat waarvoor de Koning geen | empêchement à mariage dont le Roi ne peut dispenser. Enfin, l'article |
| ontheffing kan verlenen. Ten slotte wordt, bij artikel 314, tweede | 314, alinéa 2, du même Code, qui concerne l'établissement judiciaire |
| lid, van hetzelfde Wetboek, dat betrekking heeft op de gerechtelijke | de la filiation maternelle, rend également irrecevable l'action en |
| vaststelling van de afstamming van moederszijde, de vordering tot | recherche de maternité lorsque l'établissement de celle-ci ferait |
| onderzoek naar het moederschap eveneens onontvankelijk gemaakt wanneer | |
| bij het vaststellen ervan zulk een huwelijksbeletsel zou blijken. | apparaître un tel empêchement à mariage. |
| B.3.2. Uit die bepalingen volgt dat, ten aanzien van een kind uit een | B.3.2. Il résulte de ces dispositions qu'un enfant issu d'une relation |
| relatie tussen personen voor wie een absoluut huwelijksbeletsel | entre personnes entre lesquelles existe un empêchement absolu à |
| bestaat, nooit een dubbele afstammingsband kan worden vastgesteld, | mariage ne peut jamais voir établi dans son chef un double lien de |
| hetzij door een erkenning, hetzij door een gerechtelijke vaststelling | filiation, que ce soit par reconnaissance ou par établissement |
| van de afstamming. | judiciaire de la filiation. |
| De prejudiciële vraag heeft betrekking op de enkele gerechtelijke | La question préjudicielle porte sur le seul établissement judiciaire |
| vaststelling van de afstamming van vaderszijde van kinderen wier | de la filiation paternelle d'enfants dont la filiation maternelle est |
| afstamming van moederszijde reeds is vastgesteld en die te dezen geboren zijn uit een relatie tussen een halfbroer en een halfzus. B.4.1. De huwelijksbeletsels in de rechte lijn of in de zijlijn zijn gegrond op het verbod van incest, dat zelf steunt op diverse redenen. Een eerste reden, van fysiologische en eugenetische aard, is het verhoogde risico dat de kinderen uit bloedschennige huwelijken met een ernstige handicap zouden worden geboren. Een tweede reden, van ethische of morele aard, is te voorkomen dat personen die tot eenzelfde familiekring behoren, banden hebben die afbreuk zouden kunnen doen aan de orde van de bestaande familiestructuren. Bovendien beoogt de wetgever door het huwelijksbeletsel de plaats van elke generatie binnen de familie te waarborgen. | déjà établie et qui, en l'espèce, sont nés d'une relation entre un demi-frère et une demi-soeur. B.4.1. Les empêchements à mariage en ligne directe ou en ligne collatérale se fondent sur l'interdit de l'inceste, fondé lui-même sur des raisons diverses. Une première raison, d'ordre physiologique et eugénique, est le risque accru que les enfants issus de mariages consanguins pourraient naître gravement handicapés. Une deuxième raison, de nature éthique ou morale, est d'éviter que des personnes qui font partie d'un même cercle familial n'aient des liens qui pourraient porter atteinte à l'ordre des structures familiales existantes. En outre, à travers l'empêchement à mariage, le législateur veut garantir la place de chaque génération au sein de la famille. |
| B.4.2. Ook al lijkt de afkeuring van seksuele betrekkingen tussen | B.4.2. Si la réprobation des relations sexuelles entre personnes |
| bloedverwanten nagenoeg universeel, toch verschilt de manier waarop de | partageant un lien de sang semble quasiment universelle, les |
| wetgevingen van Staten die die betrekkingen verbieden, dat verbod | législations des Etats interdisant ces relations concrétisent cette |
| concreet invullen. Sommige Staten hebben geopteerd voor een | interdiction de manière différente. Certains Etats ont opté pour la |
| strafrechtelijke bestraffing, terwijl andere Staten enkel een | répression pénale alors que d'autres se limitent à interdire |
| officiële bekrachtiging van die betrekkingen door een huwelijk | l'officialisation de ces relations par le mariage. Ainsi, tous les |
| verbieden. Zo verbieden alle lidstaten van de Raad van Europa het | Etats membres du Conseil de l'Europe interdisent le mariage entre |
| huwelijk tussen broers en zussen. In ongeveer de helft van die Staten | frères et soeurs. Dans environ la moitié de ces Etats, les relations |
| staan op seksuele betrekkingen tussen broers en zussen bovendien | sexuelles entre frères et soeurs adultes sont en outre passibles de |
| strafrechtelijke sancties, terwijl dat in de andere helft van die | sanctions pénales, alors que dans l'autre moitié de ces Etats, ce |
| Staten niet het geval is (EHRM, 12 april 2012, Stübing t. Duitsland, § 28). | n'est pas le cas (CEDH, 12 avril 2012, Stübing c. Allemagne, § 28). |
| Overigens is een vaststelling van de afstammingsbanden waaruit het | Par ailleurs, l'établissement des liens de filiation qui font |
| incestueuze karakter van de relatie tussen de ouders van een kind | apparaître le caractère incestueux de la relation unissant les parents |
| blijkt, niet in alle lidstaten van de Raad van Europa verboden, zelfs | d'un enfant n'est pas interdit dans tous les Etats membres du Conseil |
| niet in die lidstaten die incest strafrechtelijk bestraffen. Dat is | de l'Europe, ni même dans ceux qui répriment pénalement l'inceste. Tel |
| bijvoorbeeld het geval in Duitsland, waar kinderen die geboren zijn | est le cas, par exemple, en Allemagne, où les enfants nés d'une |
| uit een relatie tussen broer en zus aanspraak kunnen maken op een | relation entre frère et soeur peuvent bénéficier du lien de filiation |
| afstammingsband met hun beide ouders ( §§ 1592, 1594 tot 1598 en 1600 | avec leurs deux parents ( §§ 1592, 1594 à 1598 et 1600 du Code civil |
| van het Duitse Burgerlijk Wetboek), terwijl op seksuele betrekkingen | allemand), alors que les relations sexuelles entre frère et soeur sont |
| tussen broer en zus strafrechtelijke sancties staan ( § 173 van het | passibles de sanctions pénales ( § 173 du Code pénal allemand). Il en |
| Duitse Strafwetboek). Daaruit blijkt dat er geen noodzakelijk verband | ressort qu'il n'y a pas de lien nécessaire entre l'interdiction du |
| is tussen het huwelijksverbod voor bloedverwanten en het verbod van | mariage entre les personnes qui partagent un lien de sang et la |
| vaststelling van de dubbele afstammingsband ten aanzien van de | prohibition de l'établissement du double lien de filiation dans le |
| kinderen uit een relatie tussen die personen. | chef des enfants issus d'une relation entre ces personnes. |
| B.4.3. In het Belgische recht worden incestueuze relaties tussen | B.4.3. En droit belge, les relations incestueuses entre adultes |
| toestemmende volwassen bloedverwanten niet strafbaar gesteld. Alleen | consentants unis par des liens de sang ne sont pas réprimées |
| het huwelijk tussen die personen is verboden; het is hun daarentegen | pénalement. Seul le mariage entre ces personnes est prohibé; il ne |
| niet verboden een contract van wettelijke samenwoning te sluiten. | leur est en revanche pas interdit de conclure un contrat de |
| Niettemin kunnen de kinderen uit zulk een relatie nooit hun dubbele | cohabitation légale. Toutefois, les enfants issus d'une telle relation |
| afstamming laten vaststellen, zelfs niet wanneer die met de | ne peuvent jamais voir leur double filiation établie, quand bien même |
| socio-affectieve werkelijkheid zou overeenstemmen. | celle-ci correspondrait à la réalité socio-affective. |
| B.5. De in het geding zijnde bepaling is in het Burgerlijk Wetboek | B.5. La disposition en cause a été insérée dans le Code civil par la |
| ingevoegd bij de wet van 31 maart 1987 tot wijziging van een aantal | loi du 31 mars 1987 modifiant diverses dispositions légales relatives |
| bepalingen betreffende de afstamming. Hoewel het oorspronkelijke | |
| ontwerp erin voorzag, met het oog op « rechtsgelijkheid voor alle | à la filiation. Bien que dans le projet initial, il était prévu, en |
| kinderen », « het verbod tot vaststelling van de afstamming op grond | vue d'instaurer une « égalité de droit entre tous les enfants », de |
| van overspel of bloedschande » op te heffen (Parl. St., Senaat, | supprimer « l'interdiction d'établir une filiation adultérine ou |
| 1977-1978, nr. 305-1, pp. 3-4), is tijdens de bespreking in de | incestueuse » (Doc. parl., Sénat, 1977-1978, n° 305-1, pp. 3-4), il |
| parlementaire commissie gebleken dat « de vrijheid van erkenning ten | est apparu lors des discussions en commission parlementaire que « la |
| liberté de reconnaissance à l'égard des enfants nés d'une relation ne | |
| aanzien van kinderen geboren uit een relatie waarvoor | pouvant déboucher sur un mariage avait suscité de très sérieuses |
| huwelijksbeletselen gelden, op zeer ernstige bezwaren was gestuit », | réserves », le législateur ayant considéré que « la question [devait] |
| waarbij de wetgever oordeelde dat « de vraag [...] immers [moest] | en effet être posée de savoir si la liberté de reconnaissance sert |
| worden gesteld of de vrijheid van erkenning wel degelijk de belangen | effectivement l'intérêt de ces enfants » (Doc. parl., Sénat, |
| van deze kinderen dient » (Parl. St., Senaat, 1984-1985, nr. 904-2, p. | 1984-1985, n° 904-2, p. 87). |
| 87). De wetgever heeft het verbod op het vaststellen van een dubbele | Le législateur a maintenu l'interdiction d'établir une double |
| afstammingsband ten aanzien van kinderen uit een incestueuze relatie | filiation dans le chef des enfants issus d'une relation incestueuse, |
| gehandhaafd vanuit de overweging dat « de belangen van het kind alle | considérant que « les intérêts de l'enfant [devaient] l'emporter sur |
| andere belangen [moesten] primeren » en dat, wat die kinderen betreft, | tous les autres intérêts » et qu'en ce qui concerne ces enfants, « on |
| « mag worden uitgegaan van de hypothese dat een erkenning zelden [hun] | peut partir de l'hypothèse qu'une reconnaissance servira rarement |
| belangen [...] dient » (ibid., p. 88). | [leurs] intérêts » (ibid., p. 88). |
| Ten aanzien van de prejudiciële vraag | Quant à la question préjudicielle |
| B.6.1. Met de prejudiciële vraag wordt het Hof verzocht na te gaan of | B.6.1. La question préjudicielle invite la Cour à examiner si |
| artikel 325 van het Burgerlijk Wetboek, in zoverre het de vaststelling | l'article 325 du Code civil, en ce qu'il interdit l'établissement de |
| van een dubbele afstammingsband verbiedt ten aanzien van kinderen uit | la double filiation des enfants issus d'une relation entre des |
| een relatie tussen personen voor wie een absoluut huwelijksbeletsel | personnes qui sont visées par un empêchement absolu à mariage, est |
| geldt, bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in | compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution, lus en |
| samenhang gelezen met de artikelen 8 en 14 van het Europees Verdrag | combinaison avec les articles 8 et 14 de la Convention européenne des |
| voor de rechten van de mens en met de artikelen 3, lid 1, en 7, lid 1, | droits de l'homme et avec les articles 3, paragraphe 1, et 7, |
| van het Verdrag inzake de rechten van het kind. | paragraphe 1, de la Convention relative aux droits de l'enfant. |
| De in het geding zijnde bepaling geeft immers aanleiding tot een | La disposition en cause crée en effet une différence de traitement, en |
| verschil in behandeling, wat betreft de mogelijkheid om een dubbele | ce qui concerne la possibilité de bénéficier de l'établissement d'un |
| afstammingsband te laten vaststellen, tussen de kinderen die zij | double lien de filiation, entre les enfants qu'elle vise et tous les |
| beoogt en alle andere kinderen die, ongeacht de omstandigheden van hun | autres enfants qui, quelles que soient les circonstances de leur |
| geboorte, wel een dubbele afstammingsband kunnen laten vaststellen. | naissance, peuvent voir établi un double lien de filiation dans leur |
| B.6.2. De prejudiciële vraag heeft geenszins betrekking op de | chef. B.6.2. La question préjudicielle ne porte nullement sur |
| toelaatbaarheid van huwelijksbeletsels, maar op het totaal andere | l'admissibilité des empêchements à mariage, mais sur le problème tout |
| probleem, zoals vermeld in B.4.2, van de vaststelling van de dubbele | différent, ainsi qu'il a été indiqué en B.4.2, de l'établissement de |
| afstammingsband van kinderen uit een relatie tussen personen voor wie | la double filiation des enfants issus d'une relation entre des |
| zulk een beletsel bestaat. | personnes entre lesquelles existe un tel empêchement. |
| B.7.1. Artikel 8 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens | B.7.1. L'article 8 de la Convention européenne des droits de l'homme |
| waarborgt het recht op eerbiediging van het privé- en gezinsleven, en | garantit le droit au respect de la vie privée et familiale et son |
| artikel 14 ervan verbiedt elke discriminatie bij het genot van dat | article 14 interdit toute discrimination dans la jouissance de ce |
| recht. | droit. |
| B.7.2. Artikel 3, lid 1, van het Verdrag inzake de rechten van het | B.7.2. L'article 3, paragraphe 1, de la Convention relative aux droits |
| kind bepaalt : | de l'enfant dispose : |
| « Bij alle maatregelen betreffende kinderen, ongeacht of deze worden | « Dans toutes les décisions qui concernent les enfants, qu'elles |
| genomen door openbare of particuliere instellingen voor | soient le fait des institutions publiques ou privées de protection |
| maatschappelijk welzijn of door rechterlijke instanties, bestuurlijke | sociale, des tribunaux, des autorités administratives ou des organes |
| autoriteiten of wetgevende lichamen, vormen de belangen van het kind | législatifs, l'intérêt supérieur de l'enfant doit être une |
| de eerste overweging ». | considération primordiale ». |
| Artikel 7, lid 1, van hetzelfde Verdrag bepaalt : | L'article 7, paragraphe 1, de la même Convention dispose : |
| « Het kind wordt onmiddellijk na de geboorte ingeschreven en heeft | « L'enfant est enregistré aussitôt sa naissance et a dès celle-ci le |
| vanaf de geboorte het recht op een naam, het recht een nationaliteit | droit à un nom, le droit d'acquérir une nationalité et, dans la mesure |
| te verwerven en, voor zover mogelijk, het recht zijn of haar ouders te | du possible, le droit de connaître ses parents et d'être élevé par eux |
| kennen en door hen te worden verzorgd ». | ». |
| B.8.1. Zoals vermeld in B.5, is de wetgever van 1987 uitgegaan van de | B.8.1. Ainsi qu'il est rappelé en B.5, le législateur de 1987 est |
| idee dat het vaststellen van een dubbele afstammingsband over het | |
| algemeen zou indruisen tegen het belang van de kinderen die geboren | parti de l'idée que l'établissement d'une double filiation serait |
| zijn uit een incestueuze relatie. Ook al kan het in bepaalde gevallen | généralement contraire à l'intérêt des enfants issus d'une relation |
| strijdig zijn met de belangen van het kind een dubbele afstammingsband | incestueuse. Si dans certains cas, il peut être contraire à l'intérêt |
| te laten vaststellen die het incestueuze karakter van de relatie | supérieur de l'enfant de voir établie une double filiation qui révèle |
| tussen diens ouders onthult, toch kan men niet stellen dat dit steeds | le caractère incestueux de la relation entre ses parents, l'on ne |
| het geval is, meer bepaald in de gevallen waarin, zoals te dezen, de | saurait affirmer qu'il en va toujours ainsi, notamment dans les cas |
| afstamming van vaderszijde gerechtelijk zou worden vastgesteld op | où, comme en l'espèce, la filiation paternelle serait établie |
| verzoek van het kind of diens wettelijke vertegenwoordiger die uit | judiciairement à la demande de l'enfant ou de son représentant légal |
| zijn naam handelt. Onder andere wanneer het kind en diens omgeving | agissant en son nom. Entre autres hypothèses, lorsque les |
| kennis hebben van de omstandigheden van diens geboorte, kan immers | circonstances de sa naissance sont connues de l'enfant et de son |
| worden geoordeeld dat de voordelen, onder meer in termen van | entourage, il peut en effet être estimé que les avantages, notamment |
| bestaanszekerheid, die het zal halen uit de vaststelling van een | en termes de sécurité d'existence, qu'il retirera de l'établissement |
| dubbele afstammingsband, zwaarder doorwegen dan de nadelen die het zou | d'un double lien de filiation sont supérieurs aux inconvénients qu'il |
| kunnen ondervinden als gevolg van de officiële bekrachtiging van de omstandigheid dat er een absoluut huwelijksbeletsel tussen zijn ouders bestaat. Tegenwoordig kan dus niet meer worden gesteld dat het steeds in het belang is van het kind dat in zulke omstandigheden is geboren, dat zijn dubbele afstammingsband niet wordt vastgesteld. Bijgevolg verhindert de in het geding zijnde bepaling, doordat zij in alle gevallen verbiedt de dubbele afstammingsband vast te stellen van kinderen die geboren zijn uit een relatie tussen personen voor wie een absoluut huwelijksbeletsel bestaat, dat de belangen van het kind in overweging worden genomen. B.8.2. Die aantasting van het recht van de betrokken kinderen om hun | pourrait subir en conséquence de l'officialisation de la circonstance qu'existe entre ses parents un empêchement absolu à mariage. Il ne peut donc plus être affirmé, à l'heure actuelle, qu'il est toujours de l'intérêt de l'enfant né dans de telles circonstances que sa double filiation ne soit pas établie. En conséquence, en interdisant dans tous les cas l'établissement du double lien de filiation des enfants nés d'une relation entre personnes entre lesquelles existe un empêchement absolu à mariage, la disposition en cause empêche la prise en considération de l'intérêt supérieur de l'enfant. B.8.2. Cette atteinte au droit des enfants concernés de voir pris en |
| belangen in aanmerking te laten nemen, kan niet worden verantwoord | considération leur intérêt supérieur ne saurait être justifiée par |
| door het doel dat erin bestaat incestueuze relaties tussen verwanten | l'objectif d'interdire les relations incestueuses entre personnes |
| te verbieden. De wetgever heeft zeker alle reden om dat type van | apparentées. Il est assurément légitime que le législateur cherche à |
| relaties te voorkomen, om de in B.4.1 vermelde motieven, die verband | prévenir ce type de relations pour les raisons rappelées en B.4.1, qui |
| houden met zowel de bescherming van de orde van families en personen, | tiennent tant à la protection de l'ordre des familles et des individus |
| als de bescherming van de samenleving (zie ook EHRM, 12 april 2012, | qu'à la protection de la société (voy. aussi CEDH, 12 avril 2012, |
| Stübing t. Duitsland, §§ 46 en 65). | Stübing c. Allemagne, §§ 46 et 65). |
| In tegenstelling tot een huwelijksbeletsel is het absolute verbod op | Toutefois, contrairement à l'empêchement à mariage, l'interdiction |
| het vaststellen van de dubbele afstammingsband ten aanzien van | absolue de l'établissement du double lien de filiation dans le chef |
| kinderen uit zulk een relatie, echter geen pertinente maatregel om die | des enfants issus d'une telle relation n'est pas une mesure pertinente |
| doelstellingen te bereiken. Door kinderen in alle gevallen te | pour atteindre ces objectifs. En effet, en empêchant dans tous les cas |
| verhinderen een dubbele afstammingsband te genieten, kan de in het | l'enfant de bénéficier d'un double lien de filiation, la disposition |
| geding zijnde bepaling immers niet bijdragen tot het voorkomen van een | en cause ne saurait contribuer à prévenir une situation qui est, par |
| situatie die, per definitie, reeds is verwezenlijkt. | définition, déjà réalisée. |
| B.8.3. Bovendien doet zij, in zoverre zij vooral de kinderen uit een afkeurenswaardig geachte relatie, en niet de personen die daarvoor verantwoordelijk zijn, benadeelt, op onevenredige wijze afbreuk aan het recht van de betrokken kinderen om, indien dat in hun belang is, een dubbele afstammingsband te genieten. In dat verband dient te worden onderstreept dat de belangen van het kind steeds in aanmerking moeten worden genomen door de rechter bij wie een verzoek tot gerechtelijke vaststelling van vaderschap is ingediend. Artikel 332quinquies van het Burgerlijk Wetboek bepaalt immers, in paragraaf 1, dat de vorderingen tot onderzoek naar het moederschap of het vaderschap onontvankelijk zijn indien het meerderjarige of het ontvoogde minderjarige kind zich daartegen | B.8.3. En outre, en ce qu'elle préjudicie surtout aux enfants issus de la relation jugée répréhensible et non aux personnes qui en sont responsables, elle porte une atteinte disproportionnée au droit des enfants concernés à bénéficier, si tel est leur intérêt, d'un double lien de filiation. A cet égard, il importe de souligner que l'intérêt de l'enfant doit toujours être pris en considération par le juge saisi d'une demande d'établissement judiciaire de la paternité. En effet, l'article 332quinquiès du Code civil dispose, en son paragraphe 1er, que les actions en recherche de maternité ou de paternité ne sont pas recevables si l'enfant majeur ou mineur émancipé s'y oppose. Le |
| verzet. Paragraaf 2 van dezelfde bepaling schrijft voor dat, indien | paragraphe 2 de la même disposition prescrit, en cas d'opposition à |
| het verzet uitgaat van hetzij een kind dat ouder is dan twaalf jaar, | l'action émanant soit de l'enfant âgé de plus de 12 ans, soit de celui |
| hetzij diegene van de ouders van het kind ten aanzien van wie de | de ses auteurs à l'égard duquel la filiation est établie, que le |
| afstamming vaststaat, de rechtbank de vordering afwijst indien de | tribunal rejette la demande si l'établissement de la filiation est |
| vaststelling van de afstamming kennelijk strijdig is met de belangen van het kind. | manifestement contraire à l'intérêt de l'enfant. |
| B.9. De prejudiciële vraag dient bevestigend te worden beantwoord. | B.9. La question préjudicielle appelle une réponse positive. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| Artikel 325 van het Burgerlijk Wetboek schendt de artikelen 10 en 11 | L'article 325 du Code civil viole les articles 10 et 11 de la |
| van de Grondwet, in zoverre het de rechter bij wie een verzoek tot | Constitution en ce qu'il empêche le juge saisi d'une demande |
| gerechtelijke vaststelling van vaderschap is ingediend, verhindert dat | d'établissement judiciaire de paternité de faire droit à cette demande |
| verzoek in te willigen indien hij vaststelt dat de vaststelling van de | s'il constate que l'établissement de la filiation correspond à |
| afstamming overeenstemt met de belangen van het kind. | l'intérêt supérieur de l'enfant. |
| Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, |
| artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 9 augustus 2012. | la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 9 août 2012. |
| De griffier, | Le greffier, |
| F. Meersschaut | F. Meersschaut |
| De voorzitter, | Le président, |
| R. Henneuse | R. Henneuse |