← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 90/2012 van 12 juli 2012 Rolnummers 5206 en 5207 In zake
: de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 103 en 105 van de herstelwet van 22 januari 1985 houdende
sociale bepalingen, gesteld door de Arbeidsrechtban Het Grondwettelijk Hof, samengesteld
uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 90/2012 van 12 juli 2012 Rolnummers 5206 en 5207 In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 103 en 105 van de herstelwet van 22 januari 1985 houdende sociale bepalingen, gesteld door de Arbeidsrechtban Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechter(...) | Extrait de l'arrêt n° 90/2012 du 12 juillet 2012 Numéros du rôle : 5206 et 5207 En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 103 et 105 de la loi de redressement du 22 janvier 1985 contenant des dispositions sociales, posées La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 90/2012 van 12 juli 2012 | Extrait de l'arrêt n° 90/2012 du 12 juillet 2012 |
Rolnummers 5206 en 5207 | Numéros du rôle : 5206 et 5207 |
In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 103 en 105 | En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 103 et |
van de herstelwet van 22 januari 1985 houdende sociale bepalingen, | 105 de la loi de redressement du 22 janvier 1985 contenant des |
gesteld door de Arbeidsrechtbank te Mechelen. | dispositions sociales, posées par le Tribunal du travail de Malines. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de | composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De |
rechters E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. | Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, |
Moerman, E. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en F. | J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul et F. Daoût, assistée du |
Daoût, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, | greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Bossuyt, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
Bij twee vonnissen van 13 september 2011 in zake respectievelijk | Par deux jugements du 13 septembre 2011 en cause respectivement de |
Kristel Winters en Nancy Van Eyken tegen de bvba « Aleris Aluminum | Kristel Winters et Nancy Van Eyken contre la SPRL « Aleris Aluminum |
Belgium », waarvan de expedities ter griffie van het Hof zijn | Belgium », dont les expéditions sont parvenues au greffe de la Cour le |
ingekomen op 21 september 2011, heeft de Arbeidsrechtbank te Mechelen | 21 septembre 2011, le Tribunal du travail de Malines a posé les |
de volgende prejudiciële vragen gesteld : | questions préjudicielles suivantes : |
« ' Schendt de toepassing van artikel 103 en 105 van de herstelwet | « ' L'application des articles 103 et 105 de la loi de redressement du |
houdende sociale bepalingen van 24 januari 1986 [lees : 22 januari | 24 janvier 1986 [lire : 22 janvier 1985] contenant des dispositions |
1985] - in de versie zoals van kracht op 30 juni 2009 - in samenlezing | sociales - dans la version applicable au 30 juin 2009 - combinés avec |
met clausule 2, punten 6 en 7 van de raamovereenkomst inzake | la clause 2, points 6 et 7, de l'accord-cadre sur le congé parental du |
ouderschapsverlof d.d. 14 december 1995, zoals opgenomen in bijlage | 14 décembre 1995, contenu dans l'annexe à la directive 96/34/CE, |
van de richtlijn 96/34/EG, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, | viole-t-elle les articles 10 et 11 de la Constitution si ces |
indien deze bepalingen zo geïnterpreteerd worden dat, werknemers die | dispositions sont interprétées en ce sens que les travailleurs qui |
verbonden zijn door een voltijdse arbeidsovereenkomst van onbepaalde | sont engagés à temps plein dans les liens d'un contrat de travail à |
duur, en die ontslagen worden zonder dringende reden op een ogenblik | durée indéterminée et qui sont licenciés sans motif grave tandis |
dat zij hun arbeidsprestaties gedeeltelijk hebben verminderd in | qu'ils ont réduit partiellement leurs prestations de travail dans |
uitoefening van hun recht op ouderschapsverlof, bij toepassing van | l'exercice de leur droit au congé parental ont droit, par application |
artikel 39 arbeidsovereenkomstenwet recht hebben op een | de l'article 39 de la loi relative aux contrats de travail, à une |
opzeggingsvergoeding gebaseerd op hun voltijds loon, terwijl | indemnité de congé basée sur leur rémunération à temps plein, alors |
werknemers die hun arbeidsprestaties gedeeltelijk hebben verminderd in | que les travailleurs qui ont partiellement réduit leurs prestations de |
uitoefening van een ander recht op het verminderen van | travail dans l'exercice d'un autre droit à une réduction des |
arbeidsprestaties, zoals bedoeld in artikel 105, § 1, wet houdende | prestations de travail, comme prévu à l'article 105, § 1er, de la loi |
sociale bepalingen, slechts recht hebben op een opzeggingsvergoeding | contenant des dispositions sociales, n'ont droit qu'à une indemnité de |
gebaseerd op het loon dat zij effectief ontvingen op het ogenblik van | congé basée sur la rémunération réellement perçue au moment du |
het ontslag ?' | licenciement ?' |
Of indien de wet d.d. 30 december 2009 tot wijziging van artikel 105 | Ou si la loi du 30 décembre 2009, qui modifie l'article 105 de la loi |
van de wet houdende sociale bepalingen zou beschouwd worden als een | contenant des dispositions sociales, était considérée comme une loi |
interpretatieve wet : | interprétative : |
' Schendt de toepassing van artikel 103 en 105 van de herstelwet | ' L'application des articles 103 et 105 de la loi de redressement du |
houdende sociale bepalingen van 24 januari 1986 [lees : 22 januari | 24 janvier 1986 [lire : 22 janvier 1985] contenant des dispositions |
1985] de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, gezien werknemers, die | sociales viole-t-elle les articles 10 et 11 de la Constitution en ce |
verbonden zijn door een voltijdse arbeidsovereenkomst van onbepaalde | que les travailleurs qui sont engagés à temps plein dans les liens |
duur, en die ontslagen worden zonder dringende reden op een ogenblik | d'un contrat de travail à durée indéterminée et qui sont licenciés |
dat zij hun arbeidsprestaties gedeeltelijk hebben verminderd in | sans motif grave tandis qu'ils ont réduit partiellement leurs |
uitoefening van hun recht op ouderschapsverlof, in toepassing van | prestations de travail dans l'exercice de leur droit au congé parental |
artikel 39 arbeidsovereenkomstenwet recht hebben op een vergoeding | ont droit, par application de l'article 39 de la loi relative aux |
gebaseerd op hun voltijds loon, terwijl werknemers die hun | contrats de travail, à une indemnité basée sur leur rémunération à |
arbeidsprestaties gedeeltelijk hebben verminderd in uitoefening van | temps plein, alors que les travailleurs qui ont réduit partiellement |
een ander recht op het verminderen van arbeidsprestaties | leurs prestations de travail dans l'exercice d'un autre droit à une |
ressorterende, zoals bedoeld in artikel 105, § 1, wet houdende sociale | réduction des prestations de travail, visé à l'article 105, § 1er, de |
bepalingen, slechts recht hebben op een opzeggingsvergoeding gebaseerd | la loi contenant des dispositions sociales, n'ont droit qu'à une |
op het loon dat zij effectief ontvingen op het ogenblik van het | indemnité de congé basée sur la rémunération réellement perçue au |
ontslag ? ' ». | moment du licenciement ? ' ». |
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 5206 en 5207 van de rol van | Ces affaires, inscrites sous les numéros 5206 et 5207 du rôle de la |
het Hof, werden samengevoegd. | Cour, ont été jointes. |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
B.1. De verwijzende rechter vraagt of de artikelen 103 en 105 van de | B.1. Le juge a quo demande si les articles 103 et 105 de la loi de |
herstelwet van 22 januari 1985 houdende sociale bepalingen (hierna : | redressement du 22 janvier 1985 contenant des dispositions sociales |
wet van 22 januari 1985) bestaanbaar zijn met het beginsel van | (ci-après : loi du 22 janvier 1985) sont compatibles avec le principe |
gelijkheid en niet-discriminatie verankerd in de artikelen 10 en 11 | d'égalité et de non-discrimination consacré par les articles 10 et 11 |
van de Grondwet. | de la Constitution. |
Met de eerste prejudiciële vraag wenst de verwijzende rechter van het | Par la première question préjudicielle, le juge a quo demande à la |
Hof te vernemen of de artikelen 103 en 105 van de wet van 22 januari | Cour si les articles 103 et 105 de la loi du 22 janvier 1985, tels |
1985, zoals van toepassing op 30 juni 2009, in samenhang gelezen met | qu'ils étaient applicables le 30 juin 2009, combinés avec la clause 2, |
de clausule 2, punten 6 en 7, van de raamovereenkomst inzake | points 6 et 7, de l'accord-cadre sur le congé parental du 14 décembre |
ouderschapsverlof van 14 december 1995, gehecht aan de richtlijn | |
96/34/EG van de Raad van 3 juni 1996, strijdig zijn met de artikelen | 1995, annexé à la directive 96/34/CE du Conseil du 3 juin 1996, sont |
10 en 11 van de Grondwet, in die zin dat, bij de berekening van de | contraires aux articles 10 et 11 de la Constitution en ce que, pour le |
opzeggingsvergoeding in geval van ontslag, door de werkgever, van een | calcul de l'indemnité de congé en cas de licenciement d'un travailleur |
werknemer die zijn arbeidsprestaties heeft verminderd op grond van het | qui a réduit ses prestations de travail dans le cadre du congé |
ouderschapsverlof, wordt uitgegaan van het voltijdse loon, terwijl bij | parental, la rémunération à temps plein est prise en compte, alors que |
het bepalen van de opzeggingsvergoeding in geval van ontslag, door de | pour déterminer l'indemnité de congé en cas de licenciement d'un |
werkgever, van een werknemer die zijn arbeidsprestaties heeft | travailleur qui a réduit ses prestations de travail dans le cadre du |
verminderd op grond van het tijdskrediet, wordt uitgegaan van het « | crédit-temps, c'est la « rémunération en cours » qui est prise en |
lopende loon ». | compte. |
Met de tweede prejudiciële vraag wenst de verwijzende rechter van het | Par la seconde question préjudicielle, le juge a quo demande à la Cour |
Hof te vernemen of de artikelen 103 en 105 van de wet van 22 januari | si les articles 103 et 105 de la loi du 22 janvier 1985, à supposer |
1985, in de veronderstelling dat de wet van 30 december 2009 tot | que la loi du 30 décembre 2009 modifiant l'article 105 de la loi |
wijziging van artikel 105 van de voormelde wet een interpretatieve wet | précitée soit une loi interprétative, sont contraires aux articles 10 |
is, strijdig zijn met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, nu bij | et 11 de la Constitution, dès lors que, pour le calcul de l'indemnité |
het bepalen van de opzeggingsvergoeding in geval van ontslag, door de | de congé en cas de licenciement d'un travailleur qui a réduit ses |
werkgever, van een werknemer die zijn arbeidsprestaties heeft | prestations de travail dans le cadre du congé parental, la |
verminderd op basis van het ouderschapsverlof, wordt uitgegaan van het | rémunération à temps plein est prise en compte, alors que pour |
voltijdse loon, terwijl bij het bepalen van de opzeggingsvergoeding in | déterminer l'indemnité de congé en cas de licenciement d'un |
geval van ontslag, door de werkgever, van een werknemer die zijn | travailleur qui a réduit ses prestations de travail dans le cadre du |
arbeidsprestaties heeft verminderd op grond van het tijdskrediet, wordt uitgegaan van het « lopende loon ». | crédit-temps, la « rémunération en cours » est prise en compte. |
B.2.1. Artikel 103 van de wet van 22 januari 1985 bepaalt : | B.2.1. L'article 103 de la loi du 22 janvier 1985 dispose : |
« De termijn van de opzegging ter kennis gebracht aan de werknemer die | « En cas de résiliation unilatérale du contrat de travail par |
l'employeur, le délai de préavis notifié au travailleur qui a réduit | |
zijn arbeidsprestaties overeenkomstig artikel 102 en 102bis heeft | ses prestations conformément à l'article 102 et 102bis, sera calculé |
verminderd zal ingeval van eenzijdige beëindiging van de | comme s'il n'avait pas réduit ses prestations. Il faut également tenir |
arbeidsovereenkomst door de werkgever, worden berekend alsof de | compte de ce même délai de préavis pour déterminer l'indemnité prévue |
werknemer zijn arbeidsprestaties niet had verminderd. Met de duur van | |
deze opzeggingstermijn moet eveneens rekening worden gehouden bij het | |
vaststellen van de vergoeding, bedoeld bij artikel 39 van de wet van 3 juli 1978 ». | à l'article 39 de la loi du 3 juillet 1978 ». |
B.2.2. Op 30 juni 2009 bepaalde artikel 105 van de wet van 22 januari | B.2.2. Au 30 juin 2009, l'article 105 de la loi du 22 janvier 1985 |
1985 : | disposait : |
« § 1. De Koning kan, bij een in Ministerraad overlegd besluit, | « § 1er. Le Roi peut, par arrêté royal délibéré en Conseil des |
bepalen in welke gevallen en onder welke voorwaarden en nadere regelen | Ministres, fixer les cas, les conditions et les modalités d'octroi du |
er een recht wordt toegekend op de onderbreking van de beroepsloopbaan | droit à l'interruption de la carrière professionnelle et du droit à la |
en op het verminderen van de arbeidsprestaties zoals bedoeld in de onderafdelingen 2 en 3. | réduction des prestations de travail, visés aux sous-sections 2 et 3. |
Het recht op een vermindering van de arbeidsprestaties, bedoeld in het | Le droit à la réduction des prestations de travail visé à l'alinéa 1er |
eerste lid, kan enkel ten belope van 1/5 of 1/2 van het normaal aantal | ne peut s'exercer qu'à concurrence d'1/5 ou d'1/2 du nombre d'heures |
arbeidsuren van een voltijdse betrekking. | de travail d'un emploi à temps plein. |
§ 2. De Koning neemt bij een besluit vastgesteld na overleg in de | § 2. Le Roi prend, par arrêté délibéré en Conseil des ministres, les |
Ministerraad de nodige maatregelen met het oog op de aanpassing van de | |
sociale-zekerheidswetgeving ten behoeve van de werknemers bedoeld in | mesures nécessaires pour adapter la législation relative à la sécurité |
deze afdeling ». | sociale au profit des travailleurs visés par cette section ». |
B.2.3. Artikel 105 van die wet, zoals gewijzigd bij artikel 90, 2°, | B.2.3. L'article 105 de cette loi, tel qu'il a été modifié par |
van de wet van 30 december 2009 houdende diverse bepalingen, bepaalt : | l'article 90, 2°, de la loi du 30 décembre 2009 portant des |
« § 1. De Koning kan, bij een in Ministerraad overlegd besluit, | dispositions diverses, dispose : |
bepalen in welke gevallen en onder welke voorwaarden en nadere regelen | « § 1er. Le Roi peut, par arrêté royal délibéré en Conseil des |
er een recht wordt toegekend op de onderbreking van de beroepsloopbaan | Ministres, fixer les cas, les conditions et les modalités d'octroi du |
en op het verminderen van de arbeidsprestaties zoals bedoeld in de | droit à l'interruption de la carrière professionnelle et du droit à la |
onderafdelingen 2 en 3. | réduction des prestations de travail, visés aux sous-sections 2 et 3. |
Het recht op een vermindering van de arbeidsprestaties, bedoeld in het | Le droit à la réduction des prestations de travail visé à l'alinéa 1er |
eerste lid, kan enkel ten belope van 1/5 of 1/2 van het normaal aantal | ne peut s'exercer qu'à concurrence d'1/5 ou d'1/2 du nombre d'heures |
arbeidsuren van een voltijdse betrekking. Tijdens de uitoefening van | de travail d'un emploi à temps plein. Durant l'exercice de ce droit à |
dit recht op een vermindering van de arbeidsprestaties wordt de | la réduction des prestations de travail le travailleur est occupé dans |
werknemer tewerkgesteld op grond van een deeltijdse arbeidsregeling, | |
vastgesteld overeenkomstig de bepalingen van artikel 11bis van de wet | un régime de travail à temps partiel constaté conformément aux |
van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten. | dispositions de l'article 11bis de la loi du 3 juillet 1978 relative |
aux contrats de travail. | |
§ 2. De Koning neemt bij een besluit vastgesteld na overleg in de | § 2. Le Roi prend, par arrêté délibéré en Conseil des ministres, les |
Ministerraad de nodige maatregelen met het oog op de aanpassing van de | mesures nécessaires pour adapter la législation relative à la sécurité |
sociale-zekerheidswetgeving ten behoeve van de werknemers bedoeld in deze afdeling. | sociale au profit des travailleurs visés par cette section. |
§ 3. Wanneer de arbeidsovereenkomst wordt beëindigd gedurende een | § 3. Lorsqu'il est mis fin au contrat de travail durant une période de |
periode van vermindering van arbeidsprestaties in het kader van een | réduction des prestations de travail dans le cadre d'un congé parental |
ouderschapsverlof genomen in toepassing van deze afdeling, wordt onder | pris en exécution de la présente section, on entend par ' rémunération |
' lopend loon ' in de zin van artikel 39 van de wet van 3 juli 1978 | en cours ' au sens de l'article 39 de la loi du 3 juillet 1978 |
betreffende de arbeidsovereenkomsten begrepen het loon dat de | relative aux contrats de travail, la rémunération à laquelle le |
werknemer krachtens zijn arbeidsovereenkomst zou hebben verdiend | travailleur aurait eu droit en vertu de son contrat de travail s'il |
indien hij zijn arbeidsprestaties niet had verminderd ». | n'avait pas réduit ses prestations ». |
B.2.4. De artikelen 102 en 102bis van de wet van 22 januari 1985 | B.2.4. Les articles 102 et 102bis de la loi du 22 janvier 1985 |
bepalen : | disposent : |
« Art. 102.§ 1. Een uitkering wordt toegekend aan de werknemer die |
« Art. 102.§ 1er. Une indemnité est accordée au travailleur qui |
met zijn werkgever overeenkomt om zijn arbeidsprestaties te | convient avec son employeur de réduire ses prestations de travail |
verminderen met 1/5, 1/4, 1/3 of 1/2 van het normaal aantal | d'1/5, 1/4, 1/3 ou 1/2 du nombre normal d'heures de travail d'un |
arbeidsuren van een voltijdse betrekking, ofwel de toepassing vraagt | emploi à temps plein ou qui demande l'application d'une convention |
van een collectieve arbeidsovereenkomst die in een dergelijke regeling | collective de travail prévoyant un régime semblable ou qui fait appel |
voorziet ofwel een beroep doet op de bepalingen van artikel 102bis. | aux dispositions de l'article 102bis. |
De Koning bepaalt bij in Ministerraad overlegd besluit het bedrag van | Le Roi détermine, par arrêté délibéré en Conseil des Ministres, le |
de uitkering, alsmede de nadere voorwaarden en regelen tot toekenning | montant de l'allocation ainsi que les conditions particulières et les |
van deze uitkering. | modalités d'octroi de cette allocation. |
§ 2. De bij § 1 bedoelde overeenkomst wordt schriftelijk vastgesteld | § 2. La convention visée au § 1er est constatée par écrit, |
overeenkomstig de bepalingen van artikel 11bis van de wet van 3 juli | conformément aux dispositions de l'article 11bis de la loi du 3 |
1978. | juillet 1978. |
Art. 102bis.Een werknemer heeft recht op een vermindering van zijn |
Art. 102bis.Un travailleur a droit à une réduction de ses prestations |
arbeidsprestaties met 1/5 of 1/2 van het normaal aantal arbeidsuren | de travail d'1/5 ou d'1/2 du nombre normal d'heures de travail d'un |
van een voltijdse betrekking voor de palliatieve verzorging van een | emploi à temps plein en cas de soins palliatifs portés à une personne, |
persoon, onder de voorwaarden bepaald bij artikel 100bis, § § 2 tot en | selon les dispositions et conditions prévues à l'article 100bis § § 2 |
met 4 ». | à 4 inclus ». |
B.2.5. Artikel 39 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de | B.2.5. L'article 39 de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats |
arbeidsovereenkomsten (hierna : Arbeidsovereenkomstenwet) bepaalt : | de travail (ci-après : la loi relative aux contrats de travail) dispose : |
« § 1. Is de overeenkomst voor onbepaalde tijd gesloten, dan is de | « § 1er. Si le contrat a été conclu pour une durée indéterminée, la |
partij die de overeenkomst beëindigt zonder dringende reden of zonder | partie qui résilie le contrat sans motif grave ou sans respecter le |
inachtneming van de opzeggingstermijn vastgesteld in de artikelen 59, | |
82, 83, 84 en 115, gehouden de andere partij een vergoeding te betalen | délai de préavis fixé au articles 59, 82, 83, 84 et 115, est tenue de |
die gelijk is aan het lopend loon dat overeenstemt hetzij met de duur | payer à l'autre partie une indemnité égale à la rémunération en cours |
van de opzeggingstermijn, hetzij met het resterende gedeelte van die | correspondant soit à la durée du délai de préavis, soit à la partie de |
termijn. De vergoeding is nochtans steeds gelijk aan het lopend loon | ce délai restant à courir. L'indemnité est toutefois toujours égale au |
dat overeenstemt met de duur van de opzeggingstermijn, wanneer de | montant de la rémunération en cours correspondant à la durée du délai |
opzegging uitgaat van de werkgever en met miskenning van het bepaalde | de préavis, lorsque le congé est donné par l'employeur et en |
in artikel 38, § 3, van deze wet of in artikel 40 van de arbeidswet | méconnaissance des dispositions de l'article 38, § 3, de la présente |
van 16 maart 1971. | loi ou de l'article 40 de la loi sur le travail du 16 mars 1971. |
De opzeggingsvergoeding behelst niet alleen het lopende loon, maar ook | L'indemnité de congé comprend non seulement la rémunération en cours, |
de voordelen verworven krachtens de overeenkomst. | mais aussi les avantages acquis en vertu du contrat. |
§ 2. Onverminderd het bepaalde in § 1, betaalt de werkgever die, | § 2. Sans préjudice des dispositions du § 1er, l'employeur qui, au |
tijdens een van de in artikel 29, 1°, 6° en 7°, en in artikel 38, § 3, | cours de l'une des périodes visées à l'article 29, 1°, 6° et 7°, et à |
eerste lid, 3° en 4°, bedoelde periodes, het bepaalde in artikel 38, § | l'article 38, § 3, alinéa 1er, 3° et 4°, ne respecte pas les |
3, niet in acht neemt, een vergoeding gelijk aan het normaal loon | dispositions de l'article 38, § 3, est tenu au paiement d'une |
indemnité égale à la rémunération normale due pour les périodes ou | |
verschuldigd voor de in artikel 38, § 3, eerste lid, 3° en 4°, | parties de périodes visées à l'article 38, § 3, alinéa 1er, 3° et 4°, |
bedoelde periodes of gedeelten ervan gedurende welke de werknemer niet | pendant lesquelles le travailleur n'a pas été occupé. |
tewerkgesteld is geweest. | |
Die vergoeding mag echter niet hoger liggen dan een bedrag dat met | Cette indemnité ne peut excéder un montant correspondant à trois mois |
drie maand van dat loon overeenstemt voor werklieden en dienstboden of | de cette rémunération s'il s'agit d'un ouvrier ou d'un domestique, ou |
met zes maand voor bedienden en handelsvertegenwoordigers. | six mois s'il s'agit d'un employé ou d'un représentant de commerce. |
§ 3. Onverminderd het bepaalde in § 1, betaalt de werkgever die het | § 3. Sans préjudice des dispositions du § 1er, l'employeur qui ne |
bepaalde in artikel 40 van de arbeidswet van 16 maart 1971 niet in | |
acht neemt, de in het derde lid van voormeld artikel 40 voorziene | respecte pas les dispositions de l'article 40 de la loi sur le travail |
du 16 mars 1971, est tenu au paiement de l'indemnité prévue à l'alinéa | |
vergoeding ». | 3 dudit article 40 ». |
Ten aanzien van de ontvankelijkheid van de prejudiciële vragen | Quant à la recevabilité des questions préjudicielles |
B.3.1. De Ministerraad is van oordeel dat beide prejudiciële vragen | B.3.1. Le Conseil des ministres estime que les deux questions |
onontvankelijk zijn. Immers, artikel 103 van de wet van 22 januari | préjudicielles sont irrecevables. En effet, l'article 103 de la loi du |
1985 zou niet van toepassing zijn op onderhavig geschil omdat voormeld | 22 janvier 1985 ne serait pas applicable au litige soumis au juge a |
artikel slechts van toepassing is op werknemers die hun | quo parce que l'article précité n'est applicable qu'aux travailleurs |
arbeidsprestaties hebben verminderd ingevolge de artikelen 102 en | qui ont réduit leurs prestations de travail en vertu des articles 102 |
102bis van dezelfde wet. De werknemer die zijn arbeidsprestaties heeft | et 102bis de la même loi. Le travailleur qui a réduit ses prestations |
verminderd met toepassing van de collectieve arbeidsovereenkomst (cao) | de travail en application de la convention collective de travail (CCT) |
nr. 77bis zou derhalve niet onder het voormelde artikel 103 vallen. | n° 77bis ne relèverait dès lors pas de l'article 103 précité. Par |
Bovendien zou artikel 103 enkel betrekking hebben op de berekening van | ailleurs, l'article 103 porterait uniquement sur le calcul du délai de |
de opzeggingstermijn, terwijl de prejudiciële vragen betrekking hebben | préavis, alors que les questions préjudicielles portent sur le calcul |
op de berekening van de opzeggingsvergoeding. | de l'indemnité de congé. |
B.3.2. Het staat in beginsel aan het verwijzende rechtscollege om na | B.3.2. Il appartient en principe à la juridiction a quo de vérifier |
te gaan of het nuttig is aan het Hof een prejudiciële vraag te stellen | s'il est utile de poser une question préjudicielle à la Cour au sujet |
over de bepalingen die het van toepassing acht op het geschil. Slechts | des dispositions qu'elle estime applicables au litige. Ce n'est que |
wanneer dit klaarblijkelijk niet het geval is, kan het Hof de vraag | lorsque tel n'est manifestement pas le cas que la Cour peut déclarer |
onontvankelijk verklaren. | la question irrecevable. |
In tegenstelling tot wat de Ministerraad doet gelden, kan niet worden | Contrairement à ce que fait valoir le Conseil des ministres, il ne |
aangevoerd dat artikel 103 van de wet van 22 januari 1985 | peut être soutenu que l'article 103 de la loi du 22 janvier 1985 n'est |
klaarblijkelijk niet van toepassing is op de bodemgeschillen. De | manifestement pas applicable aux litiges a quo. L'exception |
exceptie van onontvankelijkheid dient te worden verworpen. | d'irrecevabilité doit être rejetée. |
B.4.1. De Ministerraad is van oordeel dat beide prejudiciële vragen | B.4.1. Le Conseil des ministres estime que les deux questions |
onontvankelijk zijn wegens de niet-toepassing van artikel 105 van de | préjudicielles sont irrecevables en raison de la non-application de |
wet van 22 januari 1985 op de onderhavige bodemgeschillen. | l'article 105 de la loi du 22 janvier 1985 aux litiges soumis au juge |
Aangaande de eerste prejudiciële vraag, merkt de Ministerraad op dat | a quo. Concernant la première question préjudicielle, le Conseil des |
artikel 105, § 3, van de voormelde wet op 30 juni 2009 was opgeheven, | ministres observe que l'article 105, § 3, de la loi précitée a été |
zodat voormeld artikel in geen geval van toepassing is op de | abrogé le 30 juin 2009, de sorte que l'article précité n'est pas |
bodemgeschillen. | applicable aux litiges soumis au juge a quo. |
Aangaande de tweede prejudiciële vraag, merkt de Ministerraad op dat | Concernant la seconde question préjudicielle, le Conseil des ministres |
niet kan worden aanvaard dat het wijzigende artikel 90, 2°, van de wet | observe qu'il ne peut être admis que l'article 90, 2°, modificatif, de |
van 30 december 2009 een interpretatieve wet zou zijn, zodat het | la loi du 30 décembre 2009 serait une loi interprétative, de sorte que |
gewijzigde artikel 105, § 3, van de wet van 22 januari 1985 niet van | l'article 105, § 3, modifié, de la loi du 22 janvier 1985 n'est pas |
toepassing is op de bodemgeschillen. | applicable aux litiges soumis au juge a quo. |
B.4.2. Voor wat de exceptie met betrekking tot de eerste prejudiciële | B.4.2. Pour ce qui est de l'exception relative à la première question |
vraag betreft, stelt het Hof vast dat artikel 105, § 3, van de wet van | préjudicielle, la Cour constate qu'au 30 juin 2009, l'article 105, § |
22 januari 1985, op 30 juni 2009, was opgeheven, zodat het | 3, de la loi du 22 janvier 1985 était abrogé, de sorte que cette |
klaarblijkelijk niet kan worden geacht van toepassing te zijn op de | disposition ne peut manifestement pas être considérée comme applicable |
bodemgeschillen. | aux litiges soumis au juge a quo. |
Derhalve is de eerste prejudiciële vraag enkel ontvankelijk, voor wat | Par conséquent, la première question préjudicielle n'est recevable |
betreft de toepasselijkheid van artikel 103 van de wet van 22 januari | qu'en ce qu'elle concerne l'applicabilité de l'article 103 de la loi |
1985 en niet voor wat betreft de toepasselijkheid van artikel 105. | du 22 janvier 1985 et est irrecevable en ce qui concerne l'applicabilité de l'article 105. |
B.4.3. Voor wat de exceptie met betrekking tot de tweede prejudiciële | B.4.3. Pour ce qui est de l'exception relative à la seconde question |
vraag betreft, valt het onderzoek van de exceptie samen met het | préjudicielle, l'examen de l'exception se confond avec l'examen du |
onderzoek over de grond van de zaak. | fond de l'affaire. |
B.4.4. Derhalve is de tweede prejudiciële vraag ontvankelijk. | B.4.4. La seconde question préjudicielle est dès lors recevable. |
Ten gronde | Quant au fond |
Wat de eerste prejudiciële vraag betreft | En ce qui concerne la première question préjudicielle |
B.5. Artikel 103 van de wet van 22 januari 1985 bepaalt dat bij het | B.5. L'article 103 de la loi du 22 janvier 1985 dispose que pour |
vaststellen van de opzeggingsvergoeding rekening dient te worden | déterminer l'indemnité de congé, il convient de prendre en compte |
gehouden met artikel 39 van de Arbeidsovereenkomstenwet. | l'article 39 de la loi relative aux contrats de travail. |
B.6. Krachtens de artikelen 37 en 39 van de Arbeidsovereenkomstenwet | B.6. En vertu des articles 37 et 39 de la loi relative aux contrats de |
kunnen arbeidsovereenkomsten die voor onbepaalde tijd zijn gesloten, | travail, les contrats de travail qui ont été conclus pour une durée |
eenzijdig worden beëindigd door middel van een opzeggingstermijn, of, | indéterminée peuvent être résiliés unilatéralement moyennant un |
bij ontstentenis daarvan, door middel van een opzeggingsvergoeding, | préavis ou, à défaut, moyennant une indemnité de congé, hormis le |
het ontslag om dringende reden buiten beschouwing gelaten. | licenciement pour motif grave. |
Met artikel 39 van de Arbeidsovereenkomstenwet beoogt de wetgever de | Par l'article 39 de la loi relative aux contrats de travail, le |
gevolgen van een eenzijdige beëindiging van de arbeidsovereenkomst | législateur vise à tempérer les effets que peut avoir une résiliation |
enigszins af te zwakken, door de opzegging in beginsel afhankelijk te | unilatérale du contrat de travail, en subordonnant en principe la |
stellen van een zekere opzeggingstermijn of, bij ontstentenis daarvan, | résiliation à un délai de préavis ou, à défaut, au paiement d'une |
van de betaling van een opzeggingsvergoeding. | indemnité de congé. |
De duur van de opzeggingstermijn wordt geregeld in de artikelen 59, | La durée du délai de préavis est réglée par les articles 59, 82, 83, |
82, 83, 84 en 115 van de Arbeidsovereenkomstenwet, al naargelang het | 84 et 115 de la loi relative aux contrats de travail, selon qu'il |
gaat om werklieden, bedienden of dienstboden. Krachtens artikel 39, § | s'agit d'ouvriers, d'employés ou de travailleurs domestiques. En vertu |
1, van die wet moet de opzeggingsvergoeding worden bepaald aan de hand | de l'article 39, § 1er, de cette loi, l'indemnité de congé est fixée |
van het « lopende loon », dat in beginsel overeenstemt hetzij met de | sur la base de la « rémunération en cours » qui correspond en principe |
duur van de opzeggingstermijn, hetzij met het resterende gedeelte van | soit à la durée du délai de préavis, soit à la partie de ce délai |
die termijn. Artikel 39, § 1, tweede lid, preciseert dat de | restant à courir. L'article 39, § 1er, alinéa 2, précise que |
opzeggingsvergoeding niet alleen het lopende loon behelst maar ook | l'indemnité de congé comprend non seulement la rémunération en cours |
alle voordelen verworven krachtens de overeenkomst. | mais aussi tous les avantages acquis en vertu du contrat. |
B.7. De prejudiciële vragen houden verband met de interpretatie van | B.7. Les questions préjudicielles concernent l'interprétation de la |
het begrip « loon » in geval van opzegging van een werknemer die met | notion de « rémunération » en cas de licenciement d'un travailleur qui |
toepassing van de wet van 22 januari 1985 verminderde arbeid | effectue des prestations de travail réduites en application de la loi |
presteert. | du 22 janvier 1985. |
Voor de vaststelling van de opzeggingsvergoeding wordt in beginsel | L'indemnité de congé est en principe fondée sur la rémunération à |
uitgegaan van het loon waarop de werknemer als tegenprestatie voor | laquelle le travailleur a droit en contrepartie de son travail au |
zijn arbeid recht heeft op het ogenblik van de kennisgeving van de | moment de la notification du congé. |
opzegging. B.8. Rekening houdend met de motieven van de verwijzingsbeslissingen, | B.8. Compte tenu des motifs des décisions de renvoi, est visé le congé |
wordt bedoeld het ouderschapsverlof in de zin van de raamovereenkomst | parental au sens de l'accord-cadre annexé à la directive 96/34/CE du |
gehecht aan de richtlijn 96/34/EG van de Raad van 3 juni 1996 « betreffende de door de UNICE, het CEEP en het EVV gesloten raamovereenkomst inzake ouderschapsverlof ». B.9. In tegenstelling tot wat de Ministerraad aanvoert, kan in het licht van de toetsing aan het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie wel degelijk een vergelijking worden gemaakt tussen, enerzijds, de categorie van de werknemers die worden ontslagen terwijl zij hun arbeidsprestaties hebben verminderd op grond van het tijdskrediet en, anderzijds, de categorie van de werknemers die worden ontslagen terwijl zij hun arbeidsprestaties hebben verminderd op grond van het ouderschapsverlof. De verschillen tussen die categorieën die door de Ministerraad worden aangehaald, zijn niet van die aard dat daardoor geen vergelijking mogelijk zou zijn bij de berekening van de opzeggingsvergoeding in geval van ontslag van werknemers van de ene of de andere categorie. | Conseil du 3 juin 1996 « concernant l'accord-cadre sur le congé parental conclu par l'UNICE, le CEEP et la CES ». B.9. Contrairement à ce que soutient le Conseil des ministres, une comparaison peut valablement être faite, dans le cadre de l'examen au regard du principe d'égalité et de non-discrimination, entre, d'une part, la catégorie des travailleurs qui sont licenciés alors qu'ils ont réduit leurs prestations de travail sur la base du crédit-temps et, d'autre part, la catégorie des travailleurs licenciés alors qu'ils ont réduit leurs prestations de travail sur la base d'un congé parental. Les différences entre ces catégories que relève le Conseil des ministres ne sont pas de nature à rendre toute comparaison impossible en ce qui concerne le calcul de l'indemnité de congé en cas de licenciement de travailleurs appartenant à l'une ou à l'autre catégorie. |
B.10. Krachtens artikel 39, § 1, van de Arbeidsovereenkomstenwet heeft | B.10. En vertu de l'article 39, § 1er, de la loi relative aux contrats |
een werknemer die wordt ontslagen zonder opzeggingstermijn recht op | de travail, un travailleur qui est licencié sans préavis a droit à une |
een opzeggingsvergoeding die gelijk is aan het lopende loon dat | indemnité de congé égale à la rémunération en cours correspondant soit |
overeenstemt hetzij met de duur van de opzeggingstermijn, hetzij met | à la durée du délai de préavis, soit à la partie de ce délai restant à |
het resterende gedeelte van die termijn. In de door de rechter | courir. Dans l'interprétation retenue par le juge a quo, la « |
aangenomen interpretatie stemt het « lopende loon » in geval van | rémunération en cours » correspond, en cas de prestations de travail |
verminderde arbeidsprestaties overeen met het loon dat reëel wordt | réduites, à la rémunération réellement perçue et non à la rémunération |
verworven en niet met het voordien verworven voltijdse loon. | à temps plein perçue auparavant. |
Om de loopbaanonderbreking voldoende attractief te maken, de | Afin de rendre l'interruption de carrière suffisamment attrayante, de |
werkzekerheid van de betrokken werknemers te waarborgen en om mogelijk | garantir la sécurité d'emploi des travailleurs concernés et de |
onevenredige gevolgen van een ontslag tijdens of vanwege de | tempérer les effets, qui peuvent être disproportionnés, d'un |
loopbaanonderbreking te matigen, heeft de wetgever voorzien in een | licenciement au cours de l'interruption de carrière ou en raison de |
forfaitaire beschermingsvergoeding gelijk aan zes maanden loon in | cette interruption, le législateur a prévu une indemnité de protection |
geval van een ontslag zonder dringende of voldoende reden (artikel | forfaitaire égale à six mois de rémunération en cas de licenciement |
101, zesde lid, van de wet van 22 januari 1985) en heeft hij bovendien | sans motif grave ou suffisant (article 101, alinéa 6, de la loi du 22 |
in artikel 103 van de wet van 22 januari 1985 bepaald dat, voor de | janvier 1985) et il a en outre prévu à l'article 103 de la loi du 22 |
berekening van de opzeggingstermijn of het aantal maanden dat in | janvier 1985 que, pour le calcul du délai de préavis ou du nombre de |
aanmerking moet worden genomen voor het vaststellen van het bedrag van | mois qui doit être pris en considération pour établir le montant de |
de opzeggingsvergoeding bedoeld in artikel 39, § 1, van de | l'indemnité de congé prévue à l'article 39, § 1er, de la loi relative |
Arbeidsovereenkomstenwet, moet worden uitgegaan van het basisjaarloon | aux contrats de travail, il convient de se fonder sur la rémunération |
alsof de werknemer zijn arbeidsprestaties niet had verminderd. | annuelle de base comme si le travailleur n'avait pas réduit ses |
Te dezen kan de wetgever evenwel niet in redelijkheid worden verweten | prestations de travail. En l'espèce, il ne peut toutefois raisonnablement être reproché au |
dat hij niet zover is gegaan om ook voor het bedrag van de | législateur de ne pas avoir également prévu, de surcroît, qu'il |
opzeggingsvergoeding te bepalen dat moet worden uitgegaan van het | fallait se fonder sur la rémunération annuelle de base comme si le |
basisjaarloon alsof de werknemer zijn arbeidsprestaties niet had | travailleur n'avait pas réduit ses prestations de travail pour fixer |
verminderd. | le montant de l'indemnité de congé. |
Het behoort immers tot de beoordelingsvrijheid van de wetgever om te | En effet, il relève du pouvoir d'appréciation du législateur de |
bepalen in welke mate de maatregelen tot bescherming tegen ontslag van | déterminer à quel point les mesures de protection contre le |
de werknemer die zijn arbeidsprestaties heeft verminderd, | licenciement du travailleur ayant réduit ses prestations de travail |
daadwerkelijk ervoor kunnen zorgen dat de werkgever ervan wordt | peuvent effectivement avoir pour effet de dissuader l'employeur de |
weerhouden tot ontslag over te gaan. | procéder à un licenciement. |
Het Hof zou die keuze enkel kunnen afkeuren in geval van een kennelijk | La Cour ne pourrait censurer ce choix qu'en cas d'appréciation |
onredelijke beoordeling, wat niet het geval is, ermee rekening | manifestement déraisonnable, ce qui n'est pas le cas, compte tenu de |
houdende dat voor de werknemers die hun arbeidsprestaties hebben | ce qu'il a été prévu, pour les travailleurs qui ont réduit leurs |
verminderd op grond van het tijdskrediet met toepassing van de cao nr. | prestations de travail sur la base du crédit-temps, en application de |
77bis, en meer bepaald op grond van artikel 20, § 4, van die cao, in | la CCT n° 77bis, et plus précisément en vertu de l'article 20, § 4, de |
navolging van artikel 101 van de wet van 22 januari 1985, is bepaald | cette CCT, dans la même logique que celle de l'article 101 de la loi |
dat de werkgever die de arbeidsovereenkomst beëindigt zonder dringende | du 22 janvier 1985, que l'employeur qui met fin au contrat de travail |
reden of om een reden waarvan de aard en de oorsprong niet vreemd zijn | sans motif grave ou pour un motif dont la nature et l'origine ne sont |
aan de vermindering van de arbeidsprestaties, naast de | pas étrangères à la réduction des prestations de travail, est tenu de |
opzeggingsvergoeding een forfaitaire beschermingsvergoeding dient te | payer, outre l'indemnité de congé, une indemnité de protection |
betalen die gelijk is aan het loon van zes maanden. | |
B.11.1. Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft bij zijn | forfaitaire égale à la rémunération de six mois. |
arrest van 22 oktober 2009 (HvJ, 22 oktober 2009, C-116/08, Meerts) | B.11.1. Par son arrêt du 22 octobre 2009 (CJCE, 22 octobre 2009, |
over een prejudiciële vraag gesteld bij arrest van het Hof van | C-116/08, Meerts) rendu sur question préjudicielle posée par la Cour |
Cassatie (Cass., 25 februari 2008, Arr. Cass., 2008, nr. 126) | de cassation (Cass., 25 février 2008, Pas., 2008, n° 126), la Cour de |
geoordeeld : | justice de l'Union européenne a jugé : |
« Clausule 2, punten 6 en 7, van de raamovereenkomst inzake | « La clause 2, points 6 et 7, de l'accord-cadre sur le congé parental, |
ouderschapsverlof, gesloten op 14 december 1995, die is opgenomen in | conclu le 14 décembre 1995, qui figure en annexe de la directive |
de bijlage bij richtlijn 96/34/EG van de Raad van 3 juni 1996 | 96/34/CE du Conseil, du 3 juin 1996, concernant l'accord-cadre sur le |
betreffende de door de UNICE [Unie van Industrie- en | congé parental conclu par l'UNICE [Union des Confédérations de |
Werkgeversfederaties der Europese Gemeenschap], het CEEP [Europees | l'industrie et des employeurs d'Europe], le CEEP [Centre européen des |
Centrum van gemeenschapsbedrijven] en het EVV [Europees Verbond van | entreprises à participation publique] et la CES [Confédération |
Vakverenigingen] gesloten raamovereenkomst inzake ouderschapsverlof, | européenne des syndicats], telle que modifiée par la directive |
zoals gewijzigd bij richtlijn 97/75/EG van de Raad van 15 december | 97/75/CE du Conseil, du 15 décembre 1997, doit être interprétée en ce |
1997, moet aldus worden uitgelegd dat zij eraan in de weg staat dat, | sens qu'elle s'oppose à ce que, en cas de résiliation unilatérale par |
wanneer een werkgever de arbeidsovereenkomst van een voor onbepaalde | l'employeur, sans motif grave ou sans respecter le délai légal de |
tijd voltijds in dienst genomen werknemer tijdens diens deeltijds | préavis, du contrat de travail d'un travailleur engagé à durée |
ouderschapsverlof zonder dringende reden of zonder inachtneming van de | indéterminée et à temps plein alors que ce dernier bénéficie d'un |
wettelijk bepaalde opzeggingstermijn eenzijdig beëindigt, de aan de | congé parental à temps partiel, l'indemnité à verser à ce travailleur |
werknemer te betalen vergoeding wordt bepaald op basis van het | soit déterminée sur la base de la rémunération réduite qu'il perçoit |
verminderde loon dat hij ontvangt op het tijdstip van het ontslag ». | lorsque le licenciement intervient ». |
Die uitspraak moet worden geplaatst binnen de Europeesrechtelijke | Cette décision doit être replacée dans le contexte européen de la |
context van de voormelde richtlijn en raamovereenkomst inzake | directive précitée et de l'accord-cadre sur le congé parental. |
ouderschapsverlof. | |
B.11.2. Sindsdien heeft de wetgever, rekening houdend met het | B.11.2. Depuis lors, compte tenu de l'arrêt précité de la Cour de |
voormelde arrest van het Hof van Justitie, bij artikel 90, 2°, van de | justice, le législateur a adopté, par le biais de l'article 90, 2°, de |
wet van 30 december 2009 houdende diverse bepalingen, artikel 105, § | la loi du 30 décembre 2009 portant des dispositions diverses, |
3, van de wet van 22 januari 1985 aangenomen, dat bepaalt : | l'article 105, § 3, de la loi du 22 janvier 1985, qui dispose : |
« Wanneer de arbeidsovereenkomst wordt beëindigd gedurende een periode | « Lorsqu'il est mis fin au contrat de travail durant une période de |
van vermindering van arbeidsprestaties in het kader van een | réduction des prestations de travail dans le cadre d'un congé parental |
ouderschapsverlof genomen in toepassing van deze afdeling, wordt onder | pris en exécution de la présente section, on entend par ' rémunération |
' lopend loon ' in de zin van artikel 39 van de wet van 3 juli 1978 | en cours ' au sens de l'article 39 de la loi du 3 juillet 1978 |
betreffende de arbeidsovereenkomsten begrepen het loon dat de | relative aux contrats de travail, la rémunération à laquelle le |
werknemer krachtens zijn arbeidsovereenkomst zou hebben verdiend | travailleur aurait eu droit en vertu de son contrat de travail s'il |
indien hij zijn arbeidsprestaties niet had verminderd ». | n'avait pas réduit ses prestations ». |
Uit de parlementaire voorbereiding van die bepaling blijkt dat die | Il ressort des travaux préparatoires de cette disposition que ce |
regeling enkel betrekking heeft op het ouderschapsverlof en niet op | régime ne concerne que le congé parental et non les autres formes de |
andere vormen van deeltijdse arbeid (Parl. St., Kamer, 2009-2010, DOC | travail à temps partiel (Doc. parl., Chambre, 2009-2010, DOC |
52-2299/016, p. 31). Een amendement om de regeling uit te breiden tot | 52-2299/016, p. 31). Un amendement destiné à étendre ce régime à |
alle vormen van vermindering van arbeidsprestaties met toepassing van | toutes les formes de réduction des prestations de travail en |
de afdelingen 3 en 3bis van de wet van 22 januari 1985 (ibid., DOC | application des sections 3 et 3bis de la loi du 22 janvier 1985 |
52-2299/003, p. 11) is niet aangenomen (ibid., DOC 52-2299/016, p. | (ibid., DOC 52-2299/003, p. 11) n'a pas été adopté (ibid., DOC |
38). | 52-2299/016, p. 38). |
B.11.3. Uit het gegeven dat, op grond van de voormelde rechtspraak van | B.11.3. Le fait que, pour déterminer une éventuelle indemnité de congé |
het Hof van Justitie tot uitlegging van de raamovereenkomst inzake | due par l'employeur en cas de licenciement d'un travailleur au cours |
ouderschapsverlof en van artikel 105, § 3, van de wet van 22 januari | du congé parental de ce dernier, il faille, en vertu de la |
1985, voor het bepalen van een eventuele opzeggingsvergoeding in geval | jurisprudence précitée de la Cour de justice interprétant |
van ontslag, door de werkgever, van een werknemer tijdens diens | l'accord-cadre sur le congé parental et de l'article 105, § 3, de la |
ouderschapsverlof moet worden uitgegaan van het loon alsof de | loi du 22 janvier 1985, se baser sur la rémunération perçue comme si |
werknemer geen ouderschapsverlof heeft genomen, volgt nog niet dat het | le travailleur n'avait pas pris de congé parental ne signifie pas pour |
kennelijk onevenredig zou zijn om voor het bepalen van de eventuele | autant qu'il serait manifestement déraisonnable de se baser, pour |
opzeggingsvergoeding in geval van ontslag, door de werkgever, van een | déterminer l'éventuelle indemnité de congé due par l'employeur en cas |
werknemer die zijn arbeidsprestaties heeft verminderd, uit te gaan van | de licenciement d'un travailleur qui a réduit ses prestations de |
het lopende loon voor zijn verminderde prestaties, rekening houdend | travail, sur la rémunération en cours perçue pour ses prestations |
zowel met artikel 103 van de wet van 22 januari 1985 als met het | réduites, compte tenu tant de l'article 103 de la loi du 22 janvier |
gegeven dat naar Belgisch recht naast de opzeggingsvergoeding voor die | 1985 que du fait que le droit belge prévoit en faveur de ce |
werknemer wordt voorzien in een beschermingsvergoeding van zes maanden | travailleur, outre l'indemnité de congé, une indemnité de protection |
loon ten laste van de werkgever, indien deze de arbeidsovereenkomst | égale à six mois de rémunération à charge de l'employeur, si celui-ci |
beëindigt zonder dringende reden of om een reden waarvan de aard en de | a mis fin au contrat de travail sans motif grave ou pour un motif dont |
oorsprong niet vreemd zijn aan de vermindering van de | la nature et l'origine ne sont pas étrangères à la réduction des |
arbeidsprestaties. | prestations de travail. |
B.12. De eerste prejudiciële vraag dient ontkennend te worden | B.12. La première question préjudicielle appelle une réponse négative. |
beantwoord. Wat de tweede prejudiciële vraag betreft | En ce qui concerne la seconde question préjudicielle |
B.13.1. Allereerst is het nodig te bepalen of artikel 90, 2°, van de | B.13.1. Il faut, au préalable, déterminer si l'article 90, 2°, de la |
wet van 30 december 2009 tot wijziging van artikel 105 van de wet van | loi du 30 décembre 2009, qui modifie l'article 105 de la loi du 22 |
22 januari 1985 een interpretatieve bepaling is. Het in de tweede | janvier 1985, est une disposition interprétative. En effet, la |
prejudiciële vraag opgeworpen verschil in behandeling bestaat, volgens | différence de traitement soulevée dans la seconde question |
de verwijzende rechter, immers enkel in zoverre artikel 90, 2°, van de | préjudicielle n'existe, selon le juge a quo, que si l'article 90, 2°, |
wet van 30 december 2009 als een interpretatieve bepaling zou kunnen | de la loi du 30 décembre 2009 pouvait être considéré comme une |
worden beschouwd. | disposition interprétative. |
B.13.2. Een bepaling is interpretatief wanneer zij aan een | B.13.2. Une disposition est interprétative quand elle confère à une |
wetsbepaling de betekenis geeft die de wetgever bij de aanneming ervan | disposition législative le sens que, dès son adoption, le législateur |
haar heeft willen geven en die zij redelijkerwijze kon krijgen. Het is | a voulu lui donner et qu'elle pouvait raisonnablement recevoir. C'est |
eigen aan een interpretatieve bepaling dat zij gevolg heeft op de | le propre d'une disposition interprétative de sortir ses effets à la |
datum van inwerkingtreding van de door haar geïnterpreteerde | date d'entrée en vigueur des dispositions législatives qu'elle |
wetsbepalingen, vermits zij aan de geïnterpreteerde tekst de betekenis | interprète, puisqu'elle confère au texte interprété le sens que |
verleent die hij redelijkerwijs had kunnen hebben bij de aanneming | raisonnablement il aurait pu avoir dès son adoption. |
ervan. B.13.3. De wijziging van artikel 105 van de wet van 22 januari 1985, | B.13.3. La modification de l'article 105 de la loi du 22 janvier 1985 |
était « nécessaire afin de garantir la sécurité juridique et la | |
was « nodig om de rechtszekerheid en de transparantie te waarborgen | transparence des règles applicables en cas de rupture du contrat de |
van de regels die gelden bij ontslag zonder opzeggingstermijn van | travail sans délai de préavis de travailleurs qui bénéficient d'un |
werknemers die deeltijds ouderschapsverlof genieten » (Parl. St., | congé parental à temps partiel » (Doc. parl., Chambre, 2009-2010, DOC |
Kamer, 2009-2010, DOC 52-2299/001, p. 64). | 52-2299/001, p. 64). |
« Op die manier wordt, overeenkomstig de rechtspraak van het Hof van | « On garantit ainsi, comme le souhaite la Cour de justice, le maintien |
Justitie, het behoud verzekerd van de op de datum van ingang van het | des droits acquis en vertu du contrat préalablement à l'entrée dans le |
ouderschapsverlof verworven rechten » (Parl. St., Kamer, 2009-2010, | congé parental » (Doc. parl., Chambre, 2009-2010, DOC 52-2299/001, p. |
DOC 52-2299/001, p. 64). | 64). |
B.13.4. In de parlementaire voorbereiding van die bepaling is er geen | B.13.4. Les travaux préparatoires de cette disposition ne contiennent |
enkele aanwijzing dat de wetgever met die wijzigingsbepaling een | aucune indication que le législateur entendait, par cette |
interpretatie beoogde van artikel 105 van de wet van 22 januari 1985. | modification, interpréter l'article 105 de la loi du 22 janvier 1985. |
Artikel 105, § 3, was, vóór de invoeging ervan bij artikel 90, 2°, van de wet van 30 december 2009, onbestaande. | Avant son insertion par l'article 90, 2°, de la loi du 30 décembre 2009, l'article 105, § 3, n'existait pas. |
Evenmin kan worden aangenomen dat artikel 90, 2°, van de wet van 30 | Il ne peut davantage être admis que l'article 90, 2°, de la loi du 30 |
december 2009 aan artikel 105 van de wet van 22 januari 1985 de | décembre 2009 confère à l'article 105 de la loi du 22 janvier 1985 le |
betekenis toekent die overeenstemt met de oorspronkelijke bedoeling | sens qui correspond à l'intention initiale du législateur, puisque |
van de wetgever, vermits artikel 105 is gewijzigd om tegemoet te komen | l'article 105 a été modifié pour tenir compte de l'arrêt Meerts |
aan het voormelde arrest Meerts van 22 oktober 2009 (zaak C-116/08), | précité du 22 octobre 2009 (affaire C-116/08), qui a rejeté la |
dat de constante rechtspraak van het Hof van Cassatie (zie onder meer, | jurisprudence constante de la Cour de cassation (voir notamment Cass., |
Cass., 11 december 2006, Arr. Cass., nr. 635) heeft afgewezen, maar | 11 décembre 2006, Pas., n° 635), mais uniquement en ce qui concerne le |
enkel met betrekking tot het ouderschapsverlof : | congé parental : |
« Teneinde de wetgeving in overeenstemming te brengen met dit arrest, | |
wordt een nieuwe paragraaf 3 bij hoogdringendheid toegevoegd in | « Afin de se conformer à l'arrêt susvisé, un nouveau paragraphe 3 est |
artikel 105 van de Herstelwet van 22 januari 1985 » (Parl. St., Kamer, | introduit d'urgence dans l'article 105 de la loi de redressement du 22 |
2009-2010, DOC 52-2299/001, p. 63). | janvier 1985 » (Doc. parl., Chambre, 2009-2010, DOC 52-2299/001, p. |
Daarnaast is opgemerkt dat « de opzeggingsvergoeding niet wordt | 63). En outre, il a été observé que « l'indemnité de rupture n'est pas |
berekend op het deeltijdse loon, maar wel op het loon dat hij zou | calculée sur le salaire à temps partiel, mais bien sur le salaire qui |
verdiend hebben indien hij voltijds aan het werk was » (Parl. St., | aurait été gagné s'il travaillait à plein temps » (Doc. parl., |
Kamer, 2009-2010, DOC 52-2299/016, p. 21). | Chambre, 2009-2010, DOC 52-2299/016, p. 21). |
Ten slotte werd een amendement (Parl. St., Kamer, 2009-2010, DOC | Enfin, un amendement (Doc. parl., Chambre, 2009-2010, DOC 52-2299/003, |
52-2299/003, p. 11), ingediend met de bedoeling « het | |
toepassingsgebied van artikel 90 uit te breiden tot alle vormen van | p. 11), déposé afin d'« étendre le champ d'application de l'article 90 |
vermindering van arbeidsprestaties in toepassing van de afdelingen 3 | à toutes les formes de réduction des prestations de travail en |
en 3bis van de herstelwet van 22 januari 2004, zoals bijvoorbeeld het | application des sections 3 et 3bis de la loi de redressement du 22 |
janvier 2004, comme par exemple le crédit-temps » (Doc. parl., | |
tijdskrediet » (Parl. St., Kamer, 2009-2010, DOC 52-2299/016, p. 30), | Chambre, 2009-2010, DOC 52-2299/016, p. 30), a été rejeté, au motif |
afgewezen omdat « het arrest-Meerts [...] zich alleen uitspreekt over | que « l'arrêt Meerts [...] ne se prononce que sur l'incompatibilité |
de onverenigbaarheid met de Richtlijn 96/34/EG [...]. Het gaat dus | avec la directive 96/34/CE [...]. Il porte donc uniquement sur le |
alleen over het ouderschapsverlof en niet over andere vormen van | congé parental et pas sur les autres formes de travail à temps |
deeltijdse arbeid. Het tijdskrediet kent een veel grotere omvang dan | partiel. Le crédit-temps prend des proportions bien plus importantes |
het ouderschapsverlof : het gaat over veel langere periodes » (Parl. | que le congé parental : les périodes concernées sont beaucoup plus |
St., Kamer, 2009-2010, DOC 52-2299/016, p. 31). | longues » (Doc. parl., Chambre, 2009-2010, DOC 52-2299/016, p. 31). |
B.13.5. Uit hetgeen voorafgaat vloeit voort dat artikel 90, 2°, van de | B.13.5. Il découle de ce qui précède que l'article 90, 2°, de la loi |
wet van 30 december 2009 tot wijziging van artikel 105 van de wet van | du 30 décembre 2009, qui modifie l'article 105 de la loi du 22 janvier |
22 januari 1985 geen interpretatieve bepaling is. | 1985, n'est pas une disposition interprétative. |
Ce constat n'empêche toutefois pas que l'interprétation que la Cour de | |
Die vaststelling staat evenwel niet eraan in de weg dat de uitlegging | justice donne d'une règle du droit de l'Union, dans l'exercice de la |
die het Hof van Justitie krachtens de aan dat Hof bij artikel 267 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie verleende bevoegdheid geeft aan een voorschrift van Unierecht, de betekenis en de strekking van dat voorschrift, zoals het sedert het tijdstip van de inwerkingtreding ervan moet of had moeten worden verstaan en toegepast, verklaart en preciseert. Hieruit volgt dat het aldus uitgelegde voorschrift door de rechter ook kan en moet worden toegepast op rechtsbetrekkingen die zijn ontstaan en tot stand gekomen vóór het arrest waarbij op het verzoek om uitlegging is beslist, indien voor het overige is voldaan aan de voorwaarden waaronder een geschil over de toepassing van dat voorschrift voor de bevoegde rechter kan worden gebracht (HvJ, grote | compétence que lui confère l'article 267 du Traité sur le fonctionnement de l'Union européenne, éclaire et précise la signification et la portée de cette règle, telle qu'elle doit ou aurait dû être comprise et appliquée depuis le moment de son entrée en vigueur. Il en résulte que la règle ainsi interprétée peut et doit être appliquée par le juge même à des rapports juridiques nés et constitués avant l'arrêt statuant sur la demande d'interprétation si, par ailleurs, les conditions permettant de porter devant les juridictions compétentes un litige relatif à l'application de ladite règle se |
kamer, 6 maart 2007, Meilicke, C-292/04, punt 34). | trouvent réunies (CJCE, grande chambre, 6 mars 2007, Meilicke, |
C-292/04, point 34). | |
B.14. De tweede prejudiciële vraag behoeft geen antwoord. | B.14. La seconde question préjudicielle n'appelle pas de réponse. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
- Artikel 103 van de herstelwet van 22 januari 1985 houdende sociale | - L'article 103 de la loi de redressement du 22 janvier 1985 contenant |
bepalingen schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet, in de | des dispositions sociales ne viole pas les articles 10 et 11 de la |
interpretatie dat, in geval van ontslag van een werknemer die zijn | Constitution dans l'interprétation selon laquelle, en cas de |
arbeidsprestaties heeft verminderd, bij de vaststelling van het bedrag | licenciement d'un travailleur qui a réduit ses prestations de travail, |
van de opzeggingsvergoeding moet worden uitgegaan van het lopende loon | il convient de se baser sur la rémunération en cours correspondant aux |
dat overeenstemt met de verminderde activiteiten. | activités réduites pour fixer le montant de l'indemnité de congé. |
- De tweede prejudiciële vraag behoeft geen antwoord. | - La seconde question préjudicielle n'appelle pas de réponse. |
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 12 juli 2012. | la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 12 juillet 2012. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
De voorzitter, | Le président, |
M. Bossuyt | M. Bossuyt |