Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 85/2012 van 28 juni 2012 Rolnummer 5215 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 251 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1964, gesteld door het Hof van Beroep te Antwerpen. Het Grondwettelijk Ho samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechters A. Alen, J.-P. Snappe, J.(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 85/2012 van 28 juni 2012 Rolnummer 5215 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 251 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1964, gesteld door het Hof van Beroep te Antwerpen. Het Grondwettelijk Ho samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechters A. Alen, J.-P. Snappe, J.(...) Extrait de l'arrêt n° 85/2012 du 28 juin 2012 Numéro du rôle : 5215 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 251 du Code des impôts sur les revenus 1964, posée par la Cour d'appel d'Anvers. La Cour constitutionnelle, co après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : I. Objet de la question préjudicielle et procéd(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 85/2012 van 28 juni 2012 Extrait de l'arrêt n° 85/2012 du 28 juin 2012
Rolnummer 5215 Numéro du rôle : 5215
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 251 van het En cause : la question préjudicielle relative à l'article 251 du Code
Wetboek van de inkomstenbelastingen 1964, gesteld door het Hof van des impôts sur les revenus 1964, posée par la Cour d'appel d'Anvers.
Beroep te Antwerpen.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges A.
rechters A. Alen, J.-P. Snappe, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey en F. Alen, J.-P. Snappe, J. Spreutels, T. MerckxVan Goey et F. Daoût,
Daoût, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder assistée du greffier F. Meersschaut, présidée par le président M.
voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, Bossuyt,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij arrest van 20 september 2011 in zake de nv « Torfs, L. » tegen (1) Par arrêt du 20 septembre 2011 en cause de la SA « Torfs, L. » contre
de Belgische Staat, in de persoon van de minister van Financiën, en (1) l'Etat belge, en la personne du ministre des Finances, et (2)
(2) de Belgische Staat, vertegenwoordigd door de Gewestelijk Directeur l'Etat belge, représenté par le Directeur régional d'Anvers I, dont
te Antwerpen I, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is
ingekomen op 28 september 2011, heeft het Hof van Beroep te Antwerpen l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 28 septembre 2011,
de volgende prejudiciële vraag gesteld : la Cour d'appel d'Anvers a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 251 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1964 « L'article 251 du Code des impôts sur les revenus 1964 (actuellement
/ artikel 346 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, zoals l'article 346 du Code des impôts sur les revenus 1992), tel qu'il est
van toepassing op het geding de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in applicable à la cause, viole-t-il les articles 10 et 11 de la
de interpretatie dat het de administratie zou toelaten om lastens een Constitution dans l'interprétation selon laquelle il autoriserait
belastingplichtige die wel antwoordde binnen de termijn van een maand l'administration à établir, à charge d'un contribuable qui a
na verzending van het bericht van wijziging van aangifte, of met de effectivement répondu dans le délai d'un mois suivant l'envoi de
wijziging van zijn aangifte heeft ingestemd of indien de rechten van l'avis de rectification de la déclaration, ou qui a marqué son accord
de Schatkist in gevaar verkeren wegens een andere oorzaak dan het sur la rectification de sa déclaration ou si les droits du Trésor sont
en péril pour une cause autre que l'expiration des délais
verstrijken van de aanslagtermijn, een aanslag te vestigen na de d'imposition, une cotisation après le délai d'un mois suivant l'envoi,
termijn van een maand na de verzending, maar vóór het verstrijken van mais avant l'expiration du délai d'un mois à compter du troisième jour
de termijn van een maand vanaf de derde werkdag volgend op de ouvrable qui suit la date d'envoi de l'avis de rectification de la
verzending van het bericht van wijziging van aangifte, terwijl déclaration, alors qu'une telle cotisation ne pourrait pas valablement
dergelijke aanslag niet geldig zou kunnen gevestigd worden ten aanzien être établie à l'égard du contribuable qui a répondu après le délai
van de belastingplichtige die antwoordde na de termijn van een maand d'un mois suivant l'envoi de l'avis de rectification de la
na verzending van het bericht van wijziging van aangifte, maar binnen déclaration, mais dans le délai d'un mois à compter du troisième jour
de termijn van een maand ingaand vanaf de derde werkdag volgend op de ouvrable qui suit celui de l'envoi de l'avis de rectification de la
dag van verzending van het bericht van wijziging van aangifte ? ». déclaration ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1.1. Artikel 251 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1964 B.1.1. L'article 251 du Code des impôts sur les revenus 1964 (ci-après
(hierna WIB 1964), zoals vervangen bij artikel 41 van de wet van 3 : CIR 1964), tel qu'il a été remplacé par l'article 41 de la loi du 3
november 1976 tot wijziging van het Wetboek van de novembre 1976 modifiant le Code des impôts sur les revenus et modifié
inkomstenbelastingen en gewijzigd bij artikel 53 van de wet van 4 par l'article 53 de la loi du 4 août 1986 portant des dispositions
augustus 1986 houdende fiscale bepalingen, bepaalde : fiscales, était libellé comme suit :
« Indien ze meent de inkomsten en andere gegevens te moeten wijzigen « Lorsque l'administration estime devoir rectifier les revenus et les
autres éléments que le contribuable a soit mentionnés dans une
welke de belastingplichtige heeft vermeld in een aangifte die voldoet déclaration répondant aux conditions de forme et de délais prévues aux
aan de vorm- en termijnvereisten van de artikelen 214 tot 218 of van articles 214 à 218 ou aux dispositions prises en exécution de
ter uitvoering van artikel 220 genomen bepalingen, dan wel l'article 220, soit admis par écrit, elle fait connaître à celui-ci,
schriftelijk heeft erkend, stelt de administratie hem bij een ter post aangetekende brief in kennis van de inkomsten en andere gegevens die zij voornemens is in de plaats te stellen van die welke zijn aangegeven of schriftelijk erkend, en vermeldt zij de redenen die naar haar oordeel de wijziging rechtvaardigen. Wanneer de administratie gebruik maakt van het bewijsmiddel bedoeld in artikel 248, § 1, eerste lid, deelt zij op dezelfde wijze het bedrag mede van de winsten of baten van drie soortgelijke belastingplichtigen, alsmede de gegevens die nodig zijn voor [het] verhoudingsgewijs bepalen van de winsten of baten van de betrokken belastingplichtige. Binnen de termijn van een maand na de verzending van dat bericht, welke termijn wegens wettige redenen kan worden verlengd, kan de belastingplichtige schriftelijk zijn opmerkingen inbrengen; de aanslag mag niet worden gevestigd voor die, eventueel verlengde, termijn verstreken is, behoudens indien de belastingplichtige met de wijziging van zijn aangifte schriftelijk instemt of indien de rechten van de Schatkist in gevaar verkeren wegens een andere oorzaak dan het par lettre recommandée à la poste, les revenus et les autres éléments qu'elle se propose de substituer à ceux qui ont été déclarés ou admis par écrit en indiquant les motifs qui lui paraissent justifier la rectification. Lorsque l'administration fait usage du moyen de preuve prévu à l'article 248, § 1er, alinéa 1er, elle communique de la même manière le montant des bénéfices ou profits de trois contribuables similaires ainsi que les éléments nécessaires pour établir proportionnellement le montant des bénéfices ou profits du contribuable concerné. Un délai d'un mois à compter de l'envoi de cet avis, ce délai pouvant être prolongé pour de justes motifs, est laissé au contribuable pour faire valoir ses observations par écrit; la cotisation ne peut être établie avant l'expiration de ce délai, éventuellement prolongé, sauf si le contribuable a marqué son accord par écrit sur la rectification de sa déclaration ou si les droits du Trésor sont en péril pour une
verstrijken van de aanslagtermijn ». cause autre que l'expiration des délais d'imposition ».
B.1.2. Die bepaling werd overgenomen in artikel 346 van het bij het B.1.2. Cette disposition a été reprise dans l'article 346 du Code des
koninklijk besluit van 10 april 1992 gecoördineerde Wetboek van de impôts sur les revenus 1992, coordonné par l'arrêté royal du 10 avril
inkomstenbelastingen 1992. 1992.
B.2. Het verwijzende rechtscollege vraagt of artikel 251 van het WIB B.2. La juridiction a quo demande si l'article 251 du CIR 1964 est
1964 bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in de compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution dans
interpretatie dat, wanneer een belastingplichtige antwoordt binnen de l'interprétation selon laquelle, lorsqu'un contribuable répond dans le
termijn van één maand na de verzending van het bericht van wijziging délai d'un mois à compter de l'envoi de l'avis de rectification de la
van aangifte, een aanslag mag worden gevestigd na het verstrijken van déclaration, une cotisation peut être établie après l'expiration de ce
die termijn, maar vóór het verstrijken van een termijn van één maand délai, mais avant l'expiration d'un délai d'un mois à compter du
vanaf de derde werkdag volgend op de verzending van dat bericht. troisième jour ouvrable qui suit l'envoi de cet avis.
B.3.1. Uit de prejudiciële vraag blijkt dat het Hof wordt ondervraagd B.3.1. Il ressort de la question préjudicielle que la Cour est
over het verschil in behandeling dat bestaat tussen twee categorieën interrogée sur la différence de traitement qui existe entre deux
van belastingplichtigen die een bericht van wijziging ontvangen : catégories de contribuables qui reçoivent un avis de rectification :
enerzijds, de belastingplichtigen die antwoorden binnen de termijn van d'une part, les contribuables qui répondent dans le délai d'un mois à
één maand na de verzending van het bericht van wijziging van aangifte compter de l'envoi de l'avis de rectification de la déclaration et,
en, anderzijds, de belastingplichtigen die niet antwoorden binnen die d'autre part, les contribuables qui ne répondent pas dans ce délai.
termijn. Terwijl ten aanzien van de eerste categorie van Alors qu'une cotisation pourrait être établie à l'égard de la première
belastingplichtigen een aanslag zou mogen worden gevestigd na het catégorie de contribuables après l'expiration de ce délai, mais avant
verstrijken van die termijn, maar vóór het verstrijken van een termijn l'expiration d'un délai d'un mois à compter du troisième jour ouvrable
van één maand vanaf de derde werkdag volgend op de verzending van dat qui suit l'envoi de cet avis, une cotisation ne pourrait être établie
bericht, zou, in de interpretatie van het verwijzende rechtscollege, à l'égard de la deuxième catégorie de contribuables, dans
ten aanzien van de tweede categorie van belastingplichtigen een l'interprétation de la juridiction a quo, qu'après l'expiration d'un
aanslag pas mogen worden gevestigd na het verstrijken van een termijn délai d'un mois à compter du troisième jour ouvrable qui suit l'envoi
van één maand vanaf de derde werkdag volgend op de verzending van het de l'avis de rectification.
bericht van wijziging. B.3.2.1. De Ministerraad voert aan dat de situaties van de twee B.3.2.1. Le Conseil des ministres fait valoir que les situations des
voormelde categorieën van belastingplichtigen niet vergelijkbaar zijn, deux catégories précitées de contribuables ne sont pas comparables,
vermits in het eerste geval de administratie niet, met toepassing van puisque l'administration ne peut pas, dans le premier cas, procéder à
artikel 256 van het WIB 1964 (thans artikel 351 van het WIB 1992), de la taxation d'office en application de l'article 256 du CIR 1964
aanslag ambtshalve kan vestigen, en in het tweede geval wel. (actuel article 351 du CIR 1992), alors qu'elle peut le faire dans le second cas.
B.3.2.2. Het feit dat de administratie al dan niet de aanslag B.3.2.2. Le fait que l'administration puisse ou non procéder à la
ambtshalve kan vestigen, heeft niet tot gevolg dat de voormelde taxation d'office n'a pas pour conséquence que les catégories
categorieën van belastingplichtigen niet vergelijkbaar zijn. précitées de contribuables ne sont pas comparables.
B.4. Bij zijn arrest nr. 66/2010 van 2 juni 2010 heeft het Hof met B.4. Par son arrêt n° 66/2010 du 2 juin 2010, la Cour a jugé ce qui
betrekking tot artikel 346 van het WIB 1992, dat de in het geding suit en ce qui concerne l'article 346 du CIR 1992, qui reprend la
zijnde bepaling overneemt, het volgende geoordeeld : disposition en cause :
« B.6.1. Het Hof heeft reeds herhaalde malen geoordeeld dat een « B.6.1. La Cour a déjà estimé à plusieurs reprises qu'une disposition
bepaling luidens welke de termijn waarover een persoon beschikt om een en vertu de laquelle le délai dont dispose une personne pour
jurisdictioneel (arrest nr. 170/2003 van 17 december 2003; arrest nr. introduire un recours juridictionnel (arrêt n° 170/2003 du 17 décembre
166/2005 van 16 november 2005; arrest nr. 34/2006 van 1 maart 2006; 2003; arrêt n° 166/2005 du 16 novembre 2005; arrêt n° 34/2006 du 1er
arrest nr. 43/2006 van 15 maart 2006; arrest nr. 48/2006 van 29 maart mars 2006; arrêt n° 43/2006 du 15 mars 2006; arrêt n° 48/2006 du 29
2006) of een administratief beroep (arrest nr. 85/2007 van 7 juni mars 2006) ou administratif (arrêt n° 85/2007 du 7 juin 2007; arrêt n°
2007; arrest nr. 123/2007 van 26 september 2007; arrest nr. 162/2007 123/2007 du 26 septembre 2007; arrêt n° 162/2007 du 19 décembre 2007;
van 19 december 2007; arrest nr. 178/2009 van 12 november 2009) in te arrêt n° 178/2009 du 12 novembre 2009) contre une décision prend cours
stellen tegen een beslissing aanvangt op het ogenblik van de au moment de l'envoi de cette décision, est incompatible avec les
verzending van die beslissing, niet bestaanbaar is met de artikelen 10 articles 10 et 11 de la Constitution en ce que le droit de défense du
en 11 van de Grondwet in zoverre het recht van verdediging van de destinataire est limité de manière disproportionnée.
geadresseerde op onevenredige wijze wordt beperkt.
B.6.2. De in het geding zijnde bepaling dient evenwel te worden B.6.2. La disposition en cause doit toutefois être distinguée des
onderscheiden van de bepalingen waarover het Hof zich in voormelde dispositions au sujet desquelles la Cour s'est prononcée dans les
arresten heeft uitgesproken. Het bericht van wijziging houdt immers
geen beslissing van de administratie in, maar vormt het uitgangspunt arrêts précités. En effet, l'avis de rectification n'implique pas de
van tussen de administratie en de belastingplichtige ingezette décision de l'administration, mais constitue le point de départ de
onderhandelingen met het oog op de latere vaststelling van het négociations entre l'administration et le contribuable en vue de la
belastbaar inkomen. Wanneer de belastingplichtige niet binnen de in de détermination ultérieure du revenu imposable. Lorsqu'il ne fait pas
in het geding zijnde bepaling vastgestelde termijn zijn opmerkingen valoir ses observations contre l'avis de rectification dans le délai
inbrengt tegen een bericht van wijziging, verliest hij geen enkele fixé par la disposition en cause, le contribuable ne perd aucune
beroepsmogelijkheid. possibilité de recours.
B.7. Bovendien is, in tegenstelling tot de bezwaartermijn van het B.7. En outre, contrairement au délai de réclamation prévu à l'article
voormelde artikel 371 van het WIB 1992, de termijn van één maand na de 371 précité du CIR 1992, le délai d'un mois après l'envoi de l'avis de
verzending van het bericht van wijziging binnen welke de
belastingplichtige zijn opmerkingen schriftelijk kan inbrengen, niet ' rectification dans lequel le contribuable peut faire valoir ses
op straffe van verval ' vastgelegd. Hij kan door de administratie observations par écrit n'est pas prescrit ' à peine de déchéance '. Il
wegens ' wettige redenen ' worden verlengd. Ten slotte dient de in het peut être prorogé par l'administration pour de ' justes motifs '.
geding zijnde bepaling aldus te worden geïnterpreteerd dat het verzoek Enfin, la disposition en cause doit être interprétée en ce sens que la
van de belastingplichtige om een verlenging van de termijn waarbinnen demande du contribuable visant à obtenir une prorogation du délai dans
hij schriftelijke opmerkingen kan inbrengen tevens inhoudt dat hij lequel il peut introduire des observations écrites implique également
niet akkoord gaat met het bericht van wijziging, zodat geen aanslag qu'il marque son désaccord sur l'avis de rectification, de sorte qu'il
van ambtswege kan worden gevestigd, ook al zouden de door hem ne peut être procédé à la taxation d'office, même si les motifs qu'il
aangevoerde redenen niet worden aangenomen. invoque n'étaient pas admis.
B.8. Uit het voorgaande volgt dat de belastingplichtige die een B.8. Il découle de ce qui précède que le contribuable qui introduit
bezwaarschrift indient tegen een aanslagbiljet en diegene die une réclamation contre un avertissement-extrait de rôle et celui qui
antwoordt op een bericht van wijziging, zich niet in dezelfde situatie répond à un avis de rectification ne se trouvent pas dans la même
bevinden : de eerstgenoemde moet zich aan een termijn onderwerpen om situation : le premier doit se soumettre à un délai sous peine de se
zijn recht van verdediging te vrijwaren, omdat hem anders een voir atteint dans son droit de défense puisqu'il se trouverait privé,
jurisdictioneel beroep wordt ontnomen; de laatstgenoemde moet s'il ne respectait pas ledit délai, d'un recours juridictionnel; le
antwoorden op een bericht van wijziging dat geen definitieve second doit répondre à un avis de rectification qui n'implique pas de
beslissing van de administratie inhoudt, maar enkel het uitgangspunt décision définitive de l'administration, mais constitue le point de
vormt van onderhandelingen met de belastingplichtige met het oog op départ de négociations avec le contribuable en vue de la détermination
het vaststellen van het belastbaar inkomen. Dat verschil kan in de du revenu imposable. Cette différence est de nature à justifier, en
regel verantwoorden dat de door het Hof in het arrest nr. 162/2007 règle, que la solution adoptée par la Cour dans l'arrêt n° 162/2007 ne
aangenomen oplossing niet wordt omgezet naar termijnen die toepasbaar soit pas transposée aux délais applicables en matière administrative.
zijn in bestuurszaken.
B.9. Niettemin bepaalt artikel 346, eerste lid, van het WIB 1992 dat B.9. Toutefois, l'article 346, alinéa 1er, du CIR 1992 dispose que
het bericht van wijziging ' bij een ter post aangetekende brief ' l'avis de rectification est envoyé ' par lettre recommandée à la poste
wordt verzonden, en artikel 351 van hetzelfde Wetboek legt specifieke ' et l'article 351 du même Code attache des effets propres au défaut
gevolgen vast wanneer de belastingplichtige niet binnen de termijn van de réponse par le contribuable dans le délai d'un mois.
één maand heeft geantwoord.
B.10. Artikel 351 van het WIB 1992 bepaalt : B.10. L'article 351 du CIR 1992 dispose :
' De administratie kan de aanslag ambtshalve vestigen op het bedrag ' L'administration peut procéder à la taxation d'office en raison du
van de belastbare inkomsten die zij kan vermoeden op grond van de montant des revenus imposables qu'elle peut présumer eu égard aux
gegevens waarover zij beschikt, in de gevallen waarin de éléments dont elle dispose, dans les cas où le contribuable s'est
belastingplichtige nagelaten heeft : abstenu :
- ofwel een aangifte te doen binnen de termijnen bedoeld in de - soit de remettre une déclaration dans les délais prévus par les
artikelen 307 tot 311 of in de bepalingen genomen ter uitvoering van articles 307 à 311 ou par les dispositions prises en exécution de
artikel 312; l'article 312;
- ofwel aan de vormgebreken waarmede de aangifte is aangetast binnen - soit d'éliminer, dans le délai consenti à cette fin, le ou les vices
de daarvoor toegestane termijn, te verhelpen; de forme dont serait entachée sa déclaration;
- soit de communiquer les livres, documents ou registres visés à
- ofwel de in artikel 315 vermelde boeken, bescheiden en registers of l'article 315 ou les dossiers, supports ou données visés à l'article
de in artikel 315bis bedoelde dossiers, dragers of gegevens over te
leggen; 315bis;
- ofwel de op grond van artikel 316 gevraagde inlichtingen binnen de - soit de fournir dans le délai les renseignements qui lui ont été
termijn te verstrekken; demandés en vertu de l'article 316;
- ofwel binnen de in artikel 346 gestelde termijn te antwoorden op het erin bedoelde bericht. Voor de aanslag ambtshalve wordt gevestigd, geeft de administratie bij ter post aangetekende brief aan de belastingplichtige kennis van de redenen waarom zij van die procedure gebruik maakt, van het bedrag van de inkomsten en andere gegevens waarop de aanslag zal steunen, alsmede van de wijze waarop die inkomsten en gegevens zijn vastgesteld. Behalve in de laatste eventualiteit bedoeld in het eerste lid of indien de rechten van de Schatkist in gevaar verkeren ingevolge een andere oorzaak dan het verstrijken van de aanslagtermijnen of nog indien het gaat om roerende voorheffing of bedrijfsvoorheffing, wordt - soit de répondre dans le délai fixé à l'article 346 à l'avis dont il est question. Avant de procéder à la taxation d'office, l'administration notifie au contribuable, par lettre recommandée à la poste, les motifs du recours à cette procédure, le montant des revenus et les autres éléments sur lesquels la taxation sera basée, ainsi que le mode de détermination de ces revenus et éléments. Sauf dans la dernière éventualité visée à l'alinéa 1er ou si les droits du Trésor sont en péril pour une cause autre que l'expiration des délais d'imposition ou s'il s'agit de précomptes mobilier ou
aan de belastingplichtige een termijn van een maand vanaf de professionnel, un délai d'un mois à compter de l'envoi de cette
verzending van die kennisgeving toegestaan om zijn opmerkingen notification est laissé au contribuable pour faire valoir ses
schriftelijk in te brengen en mag de aanslag niet vóór het verstrijken observations par écrit et la cotisation ne peut être établie avant
van die termijn worden gevestigd '. l'expiration de ce délai '.
B.11. Krachtens die bepaling beschikt de belastingplichtige, in alle B.11. En vertu de cette disposition, dans toutes les hypothèses où
gevallen waarin de administratie de aanslag ambtshalve kan vestigen, l'administration peut procéder à la taxation d'office, le contribuable
over een termijn van één maand vanaf de verzending van de kennisgeving dispose d'un délai d'un mois à compter de l'envoi de la notification
van de redenen waarom zij van die aanslag gebruik maakt, om zijn des motifs du recours à cette taxation pour faire valoir ses
opmerkingen schriftelijk in te brengen, behalve in het geval dat hij observations par écrit, sauf dans l'hypothèse où il n'a pas répondu
niet heeft geantwoord binnen de in artikel 346 vastgestelde termijn. dans le délai fixé à l'article 346. Il s'ensuit que le contribuable
Daaruit volgt dat de belastingplichtige die, doordat hij de termijn qui, ayant mal calculé le délai d'un mois prévu par l'article 346,
van één maand waarin artikel 346, derde lid, voorziet, verkeerd heeft alinéa 3, et qui fait valoir ses observations avec, fût-ce un jour de
berekend, zijn opmerkingen inbrengt met ook maar één dag vertraging - retard - c'est l'hypothèse des litiges soumis aux deux juridictions
wat het geval is in de geschillen die zijn voorgelegd aan de twee
verwijzende rechtscolleges - ambtshalve kan worden belast waardoor, qui interrogent la Cour - pourra être taxé d'office, ce qui, en vertu
krachtens artikel 352 van hetzelfde Wetboek, de bewijslast wordt de l'article 352 du même Code, a pour effet de renverser la charge de
omgekeerd, waarbij de belastingplichtige slechts aan die sanctie la preuve, le contribuable n'échappant à cette sanction que s'il a été
ontsnapt indien ' wettige redenen ' hem hebben belet binnen de termijn empêché pour ' de justes motifs ' de répondre dans le délai d'un mois.
van één maand te antwoorden.
B.12. Door van de administratie te eisen dat zij de belastingplichtige B.12. En exigeant de l'administration qu'elle notifie au contribuable,
in kennis stelt ' bij een ter post aangetekende brief [...] van de ' par lettre recommandée à la poste, les revenus et les autres
inkomsten en andere gegevens die zij voornemens is in de plaats te éléments qu'elle se propose de substituer à ceux qui ont été déclarés
stellen van die welke zijn aangegeven ', wat een substantieel
vormvoorschrift is van de procedure van wijziging, heeft de wetgever ', ce qui constitue une règle substantielle de la procédure de
een maatregel genomen die de administratie in staat stelt om met rectification, le législateur a pris une mesure qui permet à
zekerheid het aanvangspunt te berekenen van de termijn van één maand l'administration de calculer avec certitude le point de départ du
vermeld in artikel 346, derde lid, van het WIB 1992. Hij maakt het délai d'un mois visé à l'article 346, alinéa 3, du CIR 1992. Mais il
echter mogelijk dat, op een ogenblik dat de belastingplichtige geen permet que prenne cours, à un moment où le contribuable ne peut avoir
kennis kan hebben van het bericht van wijziging, een termijn begint te connaissance de l'avis de rectification, un délai qui peut affecter
lopen die diens rechten van verdediging kan aantasten bij een ses droits de défense dans un éventuel recours ultérieur puisque la
eventueel later beroep, omdat de bewijslast zal worden omgekeerd. charge de la preuve sera inversée.
B.13. De rechten van de Schatkist zouden evenzeer zijn gevrijwaard, B.13. Les droits du Trésor seraient tout autant respectés, ceux du
die van de belastingplichtige zouden beter zijn gewaarborgd en de contribuable seraient mieux garantis et la sécurité juridique
rechtszekerheid zou ten volle zijn verzekerd indien de termijn van één pleinement assurée si le délai d'un mois commençait à courir le
maand zou ingaan op de derde dag volgend op die waarop het bericht van troisième jour qui suit celui auquel l'avis de rectification a été
wijziging aan de postdiensten werd overhandigd, tenzij de geadresseerde het tegendeel bewijst. remis aux services de la poste, sauf preuve contraire du destinataire.
B.14. Daaruit volgt dat, in het geval dat in artikel 346 van het WIB B.14. Il s'ensuit que, dans l'hypothèse visée à l'article 346 du CIR
1992 wordt beoogd, wegens de specifieke gevolgen die verbonden zijn 1992, en raison des effets spécifiques qui s'attachent à l'écoulement
aan het verstrijken van de termijn die is bepaald door het derde lid du délai prévu par l'alinéa 3 de cet article, cette disposition a des
van dat artikel, die bepaling onevenredige gevolgen heeft ». effets disproportionnés ».
B.5. Wanneer een belastingplichtige antwoordt binnen de termijn van B.5. Lorsqu'un contribuable répond dans le délai d'un mois à compter
één maand na de verzending van het bericht van wijziging, kunnen de de l'envoi de l'avis de rectification, les effets spécifiques fixés
specifieke gevolgen die artikel 256 van het WIB 1964 (thans artikel
351 van het WIB 1992) vastlegde wanneer de belastingplichtige niet par l'article 256 du CIR 1964 (actuel article 351 du CIR 1992) lorsque
binnen die termijn heeft geantwoord, zich niet voordoen. De le contribuable n'a pas répondu dans ce délai ne peuvent se produire.
belastingadministratie kan niet de aanslag ambtshalve vestigen op het L'administration fiscale ne peut pas procéder à la taxation d'office
bedrag van de belastbare inkomsten die zij kan vermoeden op grond van sur le montant des revenus imposables qu'elle peut présumer eu égard
de gegevens waarover zij beschikt. Bijgevolg is ook artikel 257, aux éléments dont elle dispose. Par conséquent, l'article 257, alinéa
eerste lid, van het WIB 1964 (thans artikel 352 van het WIB 1992), dat bepaalde dat indien hij ambtshalve is aangeslagen het aan de belastingplichtige behoort het bewijs te leveren van het juiste bedrag van de belastbare inkomsten en van de andere te zijnen name in aanmerking komende gegevens, niet van toepassing. Hieruit vloeit voort dat de rechten van de verdediging van de belastingplichtige niet worden aangetast. B.6. Daar staat tegenover dat de rechten van de Schatkist in het gedrang kunnen komen wanneer, ten aanzien van de belastingplichtige die antwoordt binnen de termijn van één maand na de verzending van het bericht van wijziging, een aanslag pas zou kunnen worden gevestigd na 1er, du CIR 1964 (actuel article 352 du CIR 1992), qui prévoyait que lorsque le contribuable est taxé d'office, la preuve du chiffre exact de ses revenus imposables et des autres éléments à envisager dans son chef lui incombe, n'est pas non plus d'application. Il en résulte que les droits de la défense du contribuable ne sont pas affectés. B.6. En revanche, les droits du Trésor pourraient être mis en péril si, à l'égard du contribuable qui répond dans le délai d'un mois à compter de l'envoi de l'avis de rectification, une cotisation ne pouvait être établie qu'après l'expiration d'un délai d'un mois à
het verstrijken van een termijn van één maand vanaf de derde werkdag compter du troisième jour ouvrable qui suit l'envoi de l'avis de
volgend op de verzending van het bericht van wijziging. Los van het rectification. Indépendamment du fait qu'une cotisation établie
feit dat een te vroeg gevestigde aanslag nietig kan worden verklaard, prématurément peut être déclarée nulle, il se pourrait que les délais
kunnen de aanslagtermijnen bepaald in de artikelen 258 tot 263 van het d'imposition fixés aux articles 258 à 263 du CIR 1964 aient expiré, de
WIB 1964 verstreken zijn, waardoor het niet langer mogelijk zou zijn sorte qu'il ne serait plus possible de procéder à la moindre taxation.
enige aanslag te vestigen.
B.7. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.7. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 251 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1964 schendt L'article 251 du Code des impôts sur les revenus 1964 ne viole pas les
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet in de interpretatie dat, articles 10 et 11 de la Constitution dans l'interprétation selon
wanneer een belastingplichtige antwoordt binnen de termijn van één laquelle, lorsqu'un contribuable répond dans le délai d'un mois à
maand na de verzending van het bericht van wijziging van aangifte, een compter de l'envoi de l'avis de rectification de la déclaration, une
aanslag mag worden gevestigd na het verstrijken van die termijn, maar cotisation peut être établie après l'expiration de ce délai, mais
vóór het verstrijken van een termijn van één maand vanaf de derde avant l'expiration d'un délai d'un mois à compter du troisième jour
werkdag volgend op de verzending van dat bericht. ouvrable qui suit l'envoi de cet avis.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 28 juni 2012. la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 28 juin 2012.
De griffier, Le greffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
De voorzitter, Le président,
M. Bossuyt M. Bossuyt
^