← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 77/2012 van 14 juni 2012 Rolnummer 5192 In zake : de prejudiciële
vraag over artikel 58, § 2, zesde lid, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 7 mei 2004 betreffende
de materiële organisatie en werking van Het
Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 77/2012 van 14 juni 2012 Rolnummer 5192 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 58, § 2, zesde lid, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 7 mei 2004 betreffende de materiële organisatie en werking van Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechter(...) | Extrait de l'arrêt n° 77/2012 du 14 juin 2012 Numéro du rôle : 5192 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 58, § 2, alinéa 6, du décret de la Région flamande du 7 mai 2004 relatif à l'organisation matérielle et au fonc La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 77/2012 van 14 juni 2012 | Extrait de l'arrêt n° 77/2012 du 14 juin 2012 |
Rolnummer 5192 | Numéro du rôle : 5192 |
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 58, § 2, zesde lid, van | En cause : la question préjudicielle concernant l'article 58, § 2, |
het decreet van het Vlaamse Gewest van 7 mei 2004 betreffende de | alinéa 6, du décret de la Région flamande du 7 mai 2004 relatif à |
materiële organisatie en werking van de erkende erediensten, gesteld | l'organisation matérielle et au fonctionnement des cultes reconnus, |
door de Raad van State. | posée par le Conseil d'Etat. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de | composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De |
rechters E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, E. Derycke, | Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, E. Derycke, J. Spreutels, |
J. Spreutels, P. Nihoul en F. Daoût, bijgestaan door de griffier F. | P. Nihoul et F. Daoût, assistée du greffier F. Meersschaut, présidée |
Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, | par le président M. Bossuyt, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
Bij arrest nr. 214.697 van 19 juli 2011 in zake Guido Robeyns tegen | Par arrêt n° 214.697 du 19 juillet 2011 en cause de Guido Robeyns |
het Vlaamse Gewest, met als tussenkomende partij Jo Vermaelen, waarvan | contre la Région flamande, avec comme partie intervenante Jo |
de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 29 juli 2011, | Vermaelen, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 29 |
heeft de Raad van State de volgende prejudiciële vraag gesteld : | juillet 2011, le Conseil d'Etat a posé la question préjudicielle |
« Schendt artikel 58, § 2, zesde lid, van het decreet van 7 mei 2004 | suivante : « L'article 58, § 2, alinéa 6, du décret du 7 mai 2004 relatif à |
betreffende de materiële organisatie en werking van de erkende | l'organisation matérielle et au fonctionnement des cultes reconnus |
erediensten, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, gelezen in | viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés avec |
samenhang met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van | l'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme |
de mens dat de toegang tot de rechter waarborgt, doordat deze bepaling | garantissant l'accès à un juge, en ce que cette disposition prévoit, |
bij het laattijdig versturen van het handhavingsbesluit door de | en cas d'envoi tardif de la décision de maintien par le ' conseil |
kerkraad voorziet in een nietigheid die van rechtswege tot stand komt, | d'église ', une nullité intervenant d'office, plus précisément sans |
meer bepaald zonder vernietigingsbesluit waarvan de begunstigde van de | décision d'annulation dont le bénéficiaire de la décision originaire |
oorspronkelijke, geschorste beslissing in rechte de vernietiging kan | suspendue puisse demander l'annulation en justice, alors que cette |
vragen, terwijl deze belanghebbende wel over een beroepsmogelijkheid | personne intéressée dispose d'une faculté de recours devant le Conseil |
bij de Raad van State beschikt in het geval dat het handhavingsbesluit | d'Etat dans l'hypothèse où la décision de maintien a été envoyée en |
tijdig wordt verstuurd en de oorspronkelijke, geschorste beslissing | temps utile et que la décision originaire suspendue est annulée par un |
bij een gemotiveerd besluit van de Vlaamse regering wordt vernietigd ? ». | arrêté motivé du Gouvernement flamand ? ». |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
B.1. Krachtens artikel 58, § 2, van het decreet van het Vlaamse Gewest | B.1. En vertu de l'article 58, § 2, du décret de la Région flamande du |
van 7 mei 2004 betreffende de materiële organisatie en werking van de | 7 mai 2004 relatif à l'organisation matérielle et au fonctionnement |
erkende erediensten kan de provinciegouverneur, bij een gemotiveerd besluit, de uitvoering schorsen van een besluit waarbij de kerkraad of het centraal kerkbestuur de wet schendt of het algemeen belang schaadt. Het schorsingsbesluit moet aan de kerkfabriek en het centraal kerkbestuur worden verstuurd binnen een termijn van dertig dagen die ingaat op de dag nadat de notulen bij de provinciegouverneur zijn ingekomen. Van de schorsing wordt in de notulen melding gemaakt in de rand van het desbetreffende besluit. De kerkraad of het centraal kerkbestuur kan het regelmatig geschorste besluit intrekken of handhaven. | des cultes reconnus, le gouverneur de province peut, par arrêté motivé, suspendre l'exécution d'une décision par laquelle le « conseil d'église » ou l'administration fabricienne centrale viole la loi ou porte préjudice à l'intérêt général. L'arrêté de suspension doit être envoyé à la fabrique d'église et à l'administration fabricienne centrale dans un délai de trente jours qui prend cours le jour qui suit la réception du procès-verbal par le gouverneur de province. Le procès-verbal fait mention de la suspension en marge de la décision en question. Le « conseil d'église » ou l'administration fabricienne centrale peut retirer ou maintenir la décision suspendue régulièrement. |
Artikel 58, § 2, zesde lid, van het decreet van 7 mei 2004 regelt de | L'article 58, § 2, alinéa 6, du décret du 7 mai 2004 règle le maintien |
handhaving van het geschorste besluit; het bepaalt : | de la décision suspendue; il dispose : |
« De kerkraad of het centraal kerkbestuur, naar gelang van het geval, | « Le conseil d'église ou l'administration [fabricienne] centrale, |
kan het geschorste besluit gemotiveerd handhaven binnen een termijn | selon le cas, peut par décision motivée maintenir la décision |
van honderd dagen die ingaat op de dag na het versturen van het | suspendue dans un délai de cent jours qui prend cours le jour qui suit |
schorsingsbesluit. In dit geval wordt het handhavingsbesluit, op | l'envoi de la décision de suspension. Dans ce cas, la décision de |
straffe van nietigheid van het geschorste besluit, uiterlijk de | maintien sera envoyée, sous peine de nullité de la décision suspendue, |
laatste dag van die termijn naar de Vlaamse Regering gestuurd met een | au plus tard le dernier jour de ce délai au Gouvernement flamand |
afschrift aan het college van burgemeester en schepenen, de | moyennant copie au collège des bourgmestre et échevins, au gouverneur |
provinciegouverneur en het erkend representatief orgaan ». | de province et à l'organe représentatif agréé ». |
B.2.1. Wanneer de kerkraad of het centraal kerkbestuur het geschorste | B.2.1. Lorsque le « conseil d'église » ou l'administration fabricienne |
besluit niet tijdig handhaaft, of zijn handhavingsbesluit niet tijdig | centrale ne maintient pas dans les délais la décision suspendue, ou |
meedeelt, is het geschorste besluit derhalve van rechtswege nietig. | communique tardivement sa décision de maintien, la décision suspendue |
Volgens de interpretatie van de verwijzende rechter, zoals zij uit de | est par conséquent nulle de plein droit. |
prejudiciële vraag voortvloeit, kan de begunstigde van het geschorste | Selon l'interprétation de la juridiction a quo, telle qu'elle ressort |
besluit van de kerkraad of het centraal kerkbestuur de nietigheid van | de la question préjudicielle, le bénéficiaire de la décision suspendue |
du « conseil d'église » ou de l'administration fabricienne centrale ne | |
rechtswege ervan niet voor de Raad van State betwisten. | peut pas contester la nullité de plein droit de celle-ci devant le |
B.2.2. Artikel 59 van het decreet van 7 mei 2004 bepaalt : | Conseil d'Etat. B.2.2. L'article 59 du décret du 7 mai 2004 dispose : |
« De Vlaamse Regering kan, bij een gemotiveerd besluit, het besluit | « Le Gouvernement flamand peut, par arrêté motivé, annuler la décision |
vernietigen van de kerkraad of het centraal kerkbestuur op de gronden, | du conseil d'église ou de l'administration [fabricienne] centrale sur |
bepaald in artikel 58. | la base des motifs définis à l'article 58. |
La décision d'annulation doit être transmise à la fabrique d'église et | |
Het vernietigingsbesluit moet aan de kerkfabriek en het centraal | à l'administration [fabricienne] centrale dans un délai de trente |
kerkbestuur worden verstuurd binnen een termijn van dertig dagen die | jours qui prend cours le jour qui suit la réception du procès-verbal |
ingaat op de dag nadat de notulen bij de provinciegouverneur zijn | par le gouverneur de province ou, le cas échéant, dans un délai de |
ingekomen of, in voorkomend geval, binnen een termijn van dertig dagen | trente jours qui prend cours le jour qui suit la réception de la |
die ingaat op de dag nadat het handhavingsbesluit bij de Vlaamse | décision de maintien par le Gouvernement flamand. |
Regering is ingekomen. | |
Van de vernietiging wordt in de notulen melding gemaakt in de rand van | Le procès-verbal fera mention de l'annulation en marge de la décision |
het desbetreffende besluit. | en question. |
Van het vernietigingsbesluit wordt door de Vlaamse Regering dadelijk | Le Gouvernement flamand notifiera sans délai la décision d'annulation |
kennisgegeven aan de provinciegouverneur, de gemeenteoverheid en het | au gouverneur de province, à l'autorité communale et à l'organe |
erkend representatief orgaan. | représentatif agréé. |
Na het verstrijken van de termijn, bedoeld in het tweede lid, is de | A l'expiration du délai visé à l'alinéa deux, la suspension est |
schorsing ambtshalve opgeheven ». Wanneer de kerkraad of het centraal kerkbestuur het geschorste besluit handhaaft en zijn handhavingsbesluit tijdig verstuurt, kan de Vlaamse Regering het gehandhaafde besluit op grond van die bepaling, bij een gemotiveerd besluit, vernietigen omdat het de wet schendt of het algemeen belang schaadt. De begunstigde van het geschorste doch gehandhaafde besluit van de kerkraad of het centraal kerkbestuur kan in dat geval het vernietigingsbesluit van de Vlaamse Regering voor de Raad van State betwisten. B.2.3. De prejudiciële vraag strekt ertoe van het Hof te vernemen of het verschil in toegang tot de rechter, dat uit artikel 58, § 2, zesde lid, van het decreet van 7 mei 2004 voortvloeit, zoals het door de verwijzende rechter wordt geïnterpreteerd, strijdig is met de | abrogée d'office ». Lorsque le « conseil d'église » ou l'administration fabricienne centrale maintient la décision suspendue et envoie sa décision de maintien dans les délais, le Gouvernement flamand peut sur la base de cette disposition, par arrêté motivé, annuler la décision maintenue pour avoir enfreint la loi ou avoir porté préjudice à l'intérêt général. Le bénéficiaire de la décision suspendue mais maintenue du « conseil d'église » ou de l'administration fabricienne centrale peut, dans ce cas, contester l'arrêté d'annulation du Gouvernement flamand devant le Conseil d'Etat. B.2.3. La question préjudicielle porte sur la compatibilité avec les |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. In de regel onderzoekt het Hof de in het geding zijnde bepaling in de interpretatie die de verwijzende rechter eraan geeft. Indien blijkt dat de bepaling, in die interpretatie, de Grondwet schendt, dan vermag het Hof na te gaan of ze in een andere interpretatie bestaanbaar is met de Grondwet. B.3.1. Het recht op toegang tot de rechter, dat een wezenlijk aspect van het recht op een eerlijk proces vormt, is fundamenteel in een rechtsstaat. Een verschil in behandeling inzake toegang tot de rechter dient derhalve redelijk te worden verantwoord. Personen die zich in dezelfde toestand bevinden, hebben in beginsel het recht om volgens dezelfde regels inzake bevoegdheid en rechtspleging te worden berecht. B.3.2. Indien de in het geding zijnde bepaling aldus wordt geïnterpreteerd dat zij de begunstigde van het geschorste besluit niet toestaat de nietigheid van rechtswege ervan voor de Raad van State te betwisten wanneer de kerkraad of het centraal kerkbestuur het geschorste besluit niet tijdig heeft gehandhaafd, of zijn handhavingsbesluit niet tijdig heeft verstuurd, doet zij op discriminerende wijze afbreuk aan het fundamentele recht op toegang tot de rechter. In die interpretatie dient de prejudiciële vraag bevestigend te worden beantwoord. B.4.1. De in het geding zijnde bepaling kan ook anders worden geïnterpreteerd. De nietigheid van rechtswege van het geschorste besluit is een uitgesteld gevolg van de beslissing van de provinciegouverneur om, bij gemotiveerd besluit, de uitvoering te schorsen van een besluit waarbij de kerkraad of het centraal kerkbestuur de wet schendt of het algemeen belang schaadt. Die nietigheid kan door de kerkraad of het centraal kerkbestuur worden afgewend indien zij het geschorste besluit binnen een termijn van | articles 10 et 11 de la Constitution, combinés avec l'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme, de la différence de traitement, quant à l'accès à la justice, qui résulte de l'article 58, § 2, alinéa 6, du décret du 7 mai 2004, tel qu'il est interprété par le juge a quo. La Cour examine, en règle, la disposition en cause dans l'interprétation qu'en donne le juge a quo. S'il s'avère que, dans cette interprétation, la disposition viole la Constitution, la Cour peut examiner si elle est compatible avec la Constitution dans une autre interprétation. B.3.1. Le droit d'accès au juge, qui constitue un aspect essentiel du droit à un procès équitable, est fondamental dans un Etat de droit. Par conséquent, une différence de traitement en matière d'accès au juge doit être raisonnablement justifiée. Les personnes qui se trouvent dans la même situation ont en principe le droit d'être jugées selon les mêmes règles en ce qui concerne la compétence et la procédure. B.3.2. Si elle est interprétée en ce sens qu'elle ne permet pas au bénéficiaire de la décision suspendue d'en contester la nullité de plein droit devant le Conseil d'Etat lorsque le « conseil d'église » ou l'administration fabricienne centrale ne maintient pas dans les délais la décision suspendue, ou a envoyé tardivement sa décision de maintien, la disposition en cause porte atteinte de manière discriminatoire au droit fondamental d'accès à la justice. Dans cette interprétation, la question préjudicielle appelle une réponse affirmative. B.4.1. La disposition en cause peut aussi être interprétée autrement. La nullité de plein droit de la décision suspendue constitue un effet différé de la décision du gouverneur de province de suspendre, par arrêté motivé, l'exécution d'une décision par laquelle le « conseil d'église » ou l'administration fabricienne centrale enfreint la loi ou porte préjudice à l'intérêt général. Le « conseil d'église » ou l'administration fabricienne centrale peut éviter cette nullité en maintenant la décision suspendue dans un délai |
honderd dagen handhaven en hun handhavingsbesluit uiterlijk de laatste | de cent jours et en envoyant sa décision de maintien au plus tard le |
dag van die termijn versturen. De begunstigde van het besluit dat is | dernier jour de ce délai. Le bénéficiaire de la décision suspendue ne |
geschorst, kan de nietigheid van rechtswege ervan zelf niet | peut pas lui-même en empêcher la nullité de plein droit. |
verhinderen. B.4.2. De begunstigde kan de nietigheid van rechtswege van het | B.4.2. Toutefois, le bénéficiaire peut contester devant le Conseil |
geschorste besluit evenwel voor de Raad van State betwisten, vanaf het | d'Etat la nullité de plein droit de la décision suspendue, dès |
verstrijken van de termijn van honderd dagen waarbinnen het geschorste | l'expiration du délai de cent jours dans lequel la décision suspendue |
besluit kon worden gehandhaafd. | pouvait être maintenue. |
Wanneer het geschorste besluit werd gehandhaafd bij een niet tijdig | Lorsque la décision suspendue a été maintenue par une décision envoyée |
verstuurd besluit en de begunstigde van het geschorste besluit, zoals | tardivement et que le bénéficiaire de la décision suspendue est, comme |
in het geding voor de verwijzende rechter het geval is, reeds | en l'espèce, déjà requérant devant le Conseil d'Etat à l'encontre de |
verzoeker voor de Raad van State is tegen het vernietigingsbesluit van | l'arrêté d'annulation du Gouvernement flamand qui se révèle sans objet |
de Vlaamse Regering dat wegens de nietigheid van rechtswege van het | en raison de la nullité de plein droit de la décision suspendue, ce |
geschorste besluit zonder voorwerp blijkt te zijn, kan de begunstigde | bénéficiaire peut prendre connaissance de cette nullité de plein droit |
van dat besluit kennisnemen van die nietigheid van rechtswege door het administratieve dossier en de procedurestukken te raadplegen. Aangezien de nietigheid, die van rechtswege intreedt, niets anders is dan het uitgestelde gevolg van de voormelde beslissing van de provinciegouverneur, kan die beslissing binnen zestig dagen na die kennisname voor de Raad van State worden betwist, hetzij in een afzonderlijk beroep, hetzij door het onderwerp van het oorspronkelijk beroep uit te breiden. Het verschil in behandeling is in dat geval onbestaande. B.5. In die interpretatie dient de prejudiciële vraag ontkennend te worden beantwoord. | par la consultation du dossier administratif et des pièces de procédure. Etant donné que la nullité, qui s'applique de plein droit, ne constitue rien d'autre que l'effet différé de la décision précitée du gouverneur de province, cette décision peut être contestée devant le Conseil d'Etat dans les soixante jours de cette prise de connaissance, soit par un recours distinct, soit en étendant l'objet du recours initial. La différence de traitement est dans ce cas inexistante. B.5. Dans cette interprétation, la question préjudicielle appelle une réponse négative. |
B.6. Het staat aan de Raad van State om te oordelen of de in B.4.2 | B.6. Il appartient au Conseil d'Etat d'apprécier si la possibilité de |
vermelde beroepsmogelijkheid in het voorliggende geval voldoende | recours mentionnée en B.4.2 était en l'occurrence suffisamment |
voorzienbaar was om het fundamentele recht op toegang tot de rechter | prévisible pour que le droit fondamental d'accès à la justice soit |
voor de begunstigde van het geschorste besluit te waarborgen. | garanti au bénéficiaire de la décision suspendue. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
- In die zin geïnterpreteerd dat het de begunstigde van het geschorste | - Interprété en ce sens qu'il ne permet pas au bénéficiaire de la |
besluit niet toestaat de nietigheid van rechtswege ervan voor de Raad | décision suspendue d'en contester la nullité de plein droit devant le |
van State te betwisten indien de kerkraad of het centraal kerkbestuur | Conseil d'Etat lorsque le « conseil d'église » ou l'administration |
het geschorste besluit niet tijdig heeft gehandhaafd, of zijn | fabricienne centrale n'a pas maintenu dans les délais la décision |
handhavingsbesluit niet tijdig heeft verstuurd, schendt artikel 58, § | suspendue, ou a envoyé sa décision de maintien tardivement, l'article |
2, zesde lid, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 7 mei 2004 | 58, § 2, alinéa 6, du décret de la Région flamande du 7 mai 2004 |
betreffende de materiële organisatie en werking van de erkende | relatif à l'organisation matérielle et au fonctionnement des cultes |
erediensten de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | reconnus viole les articles 10 et 11 de la Constitution. |
- In die zin geïnterpreteerd dat zij de begunstigde van het geschorste | - Interprétée en ce sens qu'elle autorise le bénéficiaire de la |
besluit toestaat de nietigheid van rechtswege ervan voor de Raad van | décision suspendue à en contester la nullité de plein droit devant le |
State te betwisten indien de kerkraad of het centraal kerkbestuur het | Conseil d'Etat lorsque le « conseil d'église » ou l'administration |
geschorste besluit niet tijdig heeft gehandhaafd, of zijn | fabricienne centrale n'a pas maintenu dans les délais la décision |
handhavingsbesluit niet tijdig heeft verstuurd, schendt dezelfde | suspendue, ou a envoyé sa décision de maintien tardivement, la même |
bepaling de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. | disposition ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution. |
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 14 juni 2012. | la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 14 juin 2012. |
De griffier, | Le greffier, |
F. Meersschaut | F. Meersschaut |
De voorzitter, | Le président, |
M. Bossuyt | M. Bossuyt |