Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 75/2012 van 14 juni 2012 Rolnummers 5168 en 5173 In zake : de beroepen tot vernietiging van artikel 3, 1°, c), en van artikel 3, 4°, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 10 december(...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 75/2012 van 14 juni 2012 Rolnummers 5168 en 5173 In zake : de beroepen tot vernietiging van artikel 3, 1°, c), en van artikel 3, 4°, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 10 december(...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechter(...) Extrait de l'arrêt n° 75/2012 du 14 juin 2012 Numéros du rôle : 5168 et 5173 En cause : les recours en annulation de l'article 3, 1°, c), et de l'article 3, 4°, du décret de la Région flamande du 10 décembr(...) La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 75/2012 van 14 juni 2012 Extrait de l'arrêt n° 75/2012 du 14 juin 2012
Rolnummers 5168 en 5173 Numéros du rôle : 5168 et 5173
In zake : de beroepen tot vernietiging van artikel 3, 1°, c), en En cause : les recours en annulation de l'article 3, 1°, c), et
(enkel in het tweede beroep) van artikel 3, 4°, van het decreet van (uniquement dans le second recours) de l'article 3, 4°, du décret de
het Vlaamse Gewest van 10 december 2010 betreffende de private la Région flamande du 10 décembre 2010 relatif au placement privé,
arbeidsbemiddeling, ingesteld door de nv « Cordeel Zetel Temse » en introduits par la SA « Cordeel Zetel Temse » et par la SPRL « Algemene
door de bvba « Algemene Bouwonderneming J. Bogman » en anderen. Bouwonderneming J. Bogman » et autres.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De
rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey Groot, L. Lavrysen, J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey et F. Daoût,
en F. Daoût, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder assistée du greffier F. Meersschaut, présidée par le président M.
voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, Bossuyt,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de beroepen en rechtspleging I. Objet des recours et procédure
a. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 28 juni a. Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le
2011 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 29 28 juin 2011 et parvenue au greffe le 29 juin 2011, un recours en
juni 2011, is beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 3, 1°, c), annulation de l'article 3, 1°, c), du décret de la Région flamande du
van het decreet van het Vlaamse Gewest van 10 december 2010 10 décembre 2010 relatif au placement privé (publié au Moniteur belge
betreffende de private arbeidsbemiddeling (bekendgemaakt in het
Belgisch Staatsblad van 29 december 2010, tweede editie), door de nv « du 29 décembre 2010, deuxième édition) a été introduit par la SA «
Cordeel Zetel Temse », met maatschappelijke zetel te 9140 Temse, Cordeel Zetel Temse », dont le siège social est établi à 9140 Tamise,
Eurolaan 7. Eurolaan 7.
b. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 29 juni b. Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le
2011 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 1 juli 29 juin 2011 et parvenue au greffe le 1er juillet 2011 un recours en
2011, is beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 3, 1°, c), en annulation de l'article 3, 1°, c), et 4°, du même décret a été
4°, van hetzelfde decreet door de bvba « Algemene Bouwonderneming J. introduit par la SPRL « Algemene Bouwonderneming J. Bogman », dont le
Bogman », met maatschappelijke zetel te 3630 Maasmechelen, Ringlaan siège social est établi à 3630 Maasmechelen, Ringlaan 18, la société
18, de vennootschap naar Nederlands recht « Bostacon bv », met de droit néerlandais « Bostacon bv », dont le siège social est établi
maatschappelijke zetel te NL-6161 AG Geelen (Nederland), Vouersweg à NL-6161 AG Geelen (Pays-Bas), Vouersweg 107, et Johannes Bogman,
107, en Johannes Bogman, wonende te 3630 Maasmechelen, Jozef demeurant à 3630 Maasmechelen, Jozef Smeetslaan 199.
Smeetslaan 199.
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 5168 en 5173 van de rol van Ces affaires, inscrites sous les numéros 5168 et 5173 du rôle de la
het Hof, werden samengevoegd. Cour, ont été jointes.
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de bestreden bepalingen en daarmee verband houdende Quant aux dispositions attaquées et aux dispositions connexes
bepalingen B.1.1. De verzoekende partij in de zaak nr. 5168 vordert de B.1.1. La partie requérante dans l'affaire n° 5168 demande
vernietiging van artikel 3, 1°, c), van het decreet van het Vlaamse l'annulation de l'article 3, 1°, c), du décret de la Région flamande
Gewest van 10 december 2010 betreffende de private arbeidsbemiddeling du 10 décembre 2010 relatif au placement privé (ci-après : le décret
(hierna : decreet van 10 december 2010). De verzoekende partijen in de du 10 décembre 2010). Les parties requérantes dans l'affaire n° 5173
zaak nr. 5173 vorderen de vernietiging van zowel de voormelde bepaling demandent l'annulation de la disposition précitée et de l'article 3,
als van artikel 3, 4°, van datzelfde decreet. 4°, du même décret.
B.1.2. Het decreet van 10 december 2010 vormt de gedeeltelijke B.1.2. Le décret du 10 décembre 2010 transpose partiellement la
omzetting van de richtlijn 2006/123/EG van het Europees Parlement en directive n° 2006/123/CE du Parlement européen et du Conseil du 12
de Raad van 12 december 2006 betreffende diensten op de interne markt décembre 2006 relative aux services dans le marché intérieur (article
(artikel 2 van het decreet van 10 december 2010) en heft het decreet 2 du décret du 10 décembre 2010) et abroge le décret du 13 avril 1999
op van 13 april 1999 met betrekking tot de private arbeidsbemiddeling
in het Vlaamse Gewest (artikel 37 van het decreet van 10 december relatif au placement privé en Région flamande (article 37 du décret du
2010). 10 décembre 2010).
Het decreet van 10 december 2010 geeft - zoals het decreet van 13 Tout comme le décret du 13 avril 1999, le décret du 10 décembre 2010
april 1999 - mede uitvoering aan het op 19 juni 1997 te Genève door de
Algemene Conferentie van de Internationale Arbeidsorganisatie
aangenomen Verdrag nr. 181 betreffende de particuliere bureaus voor donne notamment exécution à la Convention n° 181 sur les agences
d'emploi privées, adoptée le 19 juin 1997 à Genève par la Conférence
arbeidsbemiddeling (hierna : IAO-Verdrag nr. 181), dat de toelating générale de l'Organisation internationale du Travail (ci-après :
tot de private arbeidsbemiddeling mogelijk maakt mits een bescherming Convention OIT n° 181), qui permet l'accès au placement privé
van de werknemers tegen misbruiken. moyennant la protection des travailleurs contre les abus.
Artikel 1, lid 1, van het IAO-Verdrag nr. 181 bepaalt : « Voor de toepassing van dit Verdrag wordt onder ' particuliere bureaus voor arbeidsbemiddeling ' verstaan, iedere fysieke of rechtspersoon die, onafhankelijk van de overheid, één of meer van de volgende met de arbeidsmarkt in verband staande diensten verleent; a) diensten die tot doel hebben het aanbod en de vraag op de arbeidsmarkt nader tot elkaar te brengen zonder dat het particuliere bureau partij wordt in de arbeidsrelatie die daar kan uit voortvloeien; b) diensten die bestaan in het tewerkstellen van werknemers met als doel die ter beschikking te stellen van een derde fysieke of rechtspersoon (voorts ' gebruiker-onderneming ' genoemd) welke hen taken oplegt en welke op de uitvoering van die taken toeziet; L'article 1, paragraphe 1, de la Convention OIT n° 181 dispose : « Aux fins de la présente convention, l'expression agence d'emploi privée désigne toute personne physique ou morale, indépendante des autorités publiques, qui fournit un ou plusieurs des services suivants se rapportant au marché du travail : a) des services visant à rapprocher offres et demandes d'emploi, sans que l'agence d'emploi privée ne devienne partie aux relations de travail susceptibles d'en découler; b) des services consistant à employer des travailleurs dans le but de les mettre à la disposition d'une tierce personne physique ou morale (ci-après désignée comme ' l'entreprise utilisatrice '), qui fixe leurs tâches et en supervise l'exécution;
c) andere diensten die verband houden met het zoeken naar een baan, c) d'autres services ayant trait à la recherche d'emplois, qui seront
omschreven door de bevoegde autoriteit na raadpleging van de meest déterminés par l'autorité compétente après consultation des
representatieve werkgevers- en werknemersorganisaties, zoals het organisations d'employeurs et de travailleurs les plus
verstrekken van informatie, zonder dat het de bedoeling is een représentatives, tels que la fourniture d'informations, sans pour
specifieke vraag en een specifiek aanbod nader tot elkaar brengen ». autant viser à rapprocher une offre et une demande spécifiques ».
Artikel 3, lid 2, van dat Verdrag bepaalt : L'article 3, paragraphe 2, de cette Convention dispose :
« Ieder Lid bepaalt, via een regeling voor het verlenen van licenties « Tout Membre doit, par le moyen d'un système d'attribution de licence
of erkenningen, de voorwaarden waarbinnen de particuliere bureaus voor ou d'agrément, déterminer les conditions d'exercice par les agences
arbeidsbemiddeling mogen optreden, behalve wanneer die voorwaarden op d'emploi privées de leurs activités, sauf lorsque lesdites conditions
een andere wijze in de nationale wetgeving of praktijk zijn geregeld sont réglées, d'une autre manière, par la législation et la pratique
». nationales ».
Het decreet van 13 april 1999 regelde zowel de erkenning van de Le décret du 13 avril 1999 réglait tant l'agrément des agences de
uitzendbureaus als die van de private bureaus voor arbeidsbemiddeling. travail intérimaire que celui des agences de placement privées.
Artikel 2, 1°, van dat decreet omschreef de private arbeidsbemiddeling L'article 2, 1°, de ce décret définissait le placement privé comme
als : suit :
« a) de activiteiten uitgeoefend door een tussenpersoon, die erop « a) les activités exercées par un intermédiaire, afin d'aider des
gericht zijn werknemers bij te staan bij het zoeken van een nieuwe tewerkstelling of werkgevers bij het zoeken van werknemers; b) het in dienst nemen van werknemers, om hen ter beschikking te stellen met het oog op de uitvoering van een bij of krachtens de wet toegelaten tijdelijke arbeid ». Artikel 8, § 1, van hetzelfde decreet stelde naast de algemene voorwaarden die gelden voor elke vorm van private arbeidsbemiddeling enkele bijkomende voorwaarden voor « het in dienst nemen van werknemers, om hen ter beschikking te stellen met het oog op de travailleurs à trouver un nouvel emploi ou des employeurs à chercher de la main d'oeuvre; b) l'embauche de travailleurs, dans le but de les mettre à disposition en vue de l'exécution d'un travail temporaire autorisé par ou en vertu de la loi ». L'article 8, § 1er, du même décret prévoyait, outre les conditions générales applicables à toute forme de placement privé, plusieurs autres conditions pour « l'embauche de travailleurs, afin de les mettre à disposition en vue de l'exécution d'un travail temporaire autorisé par ou en vertu du Chapitre II de la loi du 24 juillet 1987 sur le travail temporaire, le travail intérimaire et la mise de travailleurs à la disposition d'utilisateurs ».
uitvoering van een bij of krachtens hoofdstuk II van de wet van 24 Les agences de travail intérimaire visées dans la loi du 24 juillet
juli 1987 betreffende de tijdelijke arbeid, de uitzendarbeid en het ter beschikking stellen van werknemers ten behoeve van gebruikers, toegelaten tijdelijke arbeid ». De in de voormelde wet van 24 juli 1987 bedoelde uitzendbureaus moesten zijn opgericht in de vorm van een handelsvennootschap en beschikken over een volledig volgestort kapitaal van ten minste 1 250 000 frank; zij mochten geen achterstallige bijdragen verschuldigd zijn en niet in ernstige overtreding zijn van de wettelijke of reglementaire bepalingen in verband met uitzendarbeid. Bovendien was het verboden om bij exclusiviteit personen ter beschikking te stellen van één gebruikende onderneming. 1987 précitée devaient avoir été créées sous forme de société commerciale et devaient détenir un capital entièrement libéré d'au moins 1 250 000 francs; elles ne devaient pas être redevables d'arriérés de cotisations ni enfreindre gravement les dispositions légales ou réglementaires relatives au travail intérimaire. En outre, il était interdit de mettre des personnes exclusivement à la disposition d'une seule entreprise utilisatrice.
Artikel 7, § 1, van de wet van 24 juli 1987 betreffende de tijdelijke L'article 7, § 1er, de la loi du 24 juillet 1987 sur le travail
arbeid, de uitzendarbeid en het ter beschikking stellen van werknemers temporaire, le travail intérimaire et la mise de travailleurs à la
ten behoeve van gebruikers (hierna : de wet van 24 juli 1987) disposition d'utilisateurs (ci-après : la loi du 24 juillet 1987)
definieert het uitzendbureau als « de onderneming waarvan de définit l'agence de travail intérimaire comme étant « l'entreprise
activiteit erin bestaat uitzendkrachten in dienst te nemen om hen ter dont l'activité consiste à engager des intérimaires pour les mettre à
beschikking van gebruikers te stellen met het oog op de uitvoering van la disposition d'utilisateurs en vue de l'exécution d'un travail
een bij of krachtens hoofdstuk I van deze wet toegelaten tijdelijke temporaire autorisé par ou en vertu du chapitre Ier de la présente loi
arbeid ». ».
Enerzijds, heeft de decreetgever, rekening houdende met de voormelde D'une part, compte tenu de la directive n° 2006/123/CE relative aux
Dienstenrichtlijn 2006/123/EG, ervoor geopteerd niet langer een
erkenningsregeling te behouden voor de bureaus voor private services, précitée, le législateur décrétal a choisi de supprimer le
arbeidsbemiddeling, maar de naleving van de voorwaarden voor régime d'agrément pour les agences de placement privées mais d'imposer
dienstverlening van private arbeidsbemiddeling (artikelen 4 tot 8 van le respect des conditions relatives au placement privé (articles 4 à 8
het decreet van 10 december 2010) afdwingbaar te maken door middel van du décret du 10 décembre 2010) au moyen de sanctions pénales et
strafsancties en administratieve geldboeten (artikelen 23 tot 28). d'amendes administratives (articles 23 à 28).
Anderzijds, nu die richtlijn niet van toepassing is op uitzendbureaus, D'autre part, dès lors que la directive précitée se s'applique pas aux
handhaaft het decreet van 10 december 2010 de erkenningsregels voor agences de travail intérimaire, le décret du 10 décembre 2010
uitzendkantoren (artikelen 9 tot 19), mits een aantal wijzigingen maintient les règles concernant l'agrément de celles-ci (articles 9 à
(Parl. St., Vlaams Parlement, 2009-2010, nr. 641/1, pp. 4 en 58). 19), moyennant quelques modifications (Doc. parl., Parlement flamand, 2009-2010, n° 641/1, pp. 4 et 58).
B.1.3. Artikel 9, § 1, van het decreet van 10 december 2010 bepaalt B.1.3. L'article 9, § 1er, du décret du 10 décembre 2010 dispose que,
dat voor het verrichten van uitzendactiviteiten een erkenning als pour effectuer des activités intérimaires, un agrément comme agence de
uitzendbureau is vereist. Krachtens artikel 9, § 2, dient een travail intérimaire est requis. En vertu de l'article 9, § 2, outre
uitzendbureau, naast de voorwaarden bepaald in artikel 5, te voldoen les conditions énumérées à l'article 5, l'agence de travail
aan de bijkomende voorwaarden bepaalt in de punten 1 tot 9 van die paragraaf. intérimaire doit remplir les conditions complémentaires visées aux points 1 à 9 de ce paragraphe.
Artikel 3, 5°, van het decreet van 10 december 2010 definieert het « L'article 3, 5°, du décret du 10 décembre 2010 définit l'« agence de
uitzendbureau » als « het bureau dat uitzendactiviteiten verricht ». travail intérimaire » comme étant l'« agence qui exerce des activités
intérimaires ».
Artikel 3, 4°, van het decreet van 10 december 2010 - dat in de zaak L'article 3, 4°, du décret du 10 décembre 2010 - qui est également
nr. 5173 mede is bestreden - definieert de « uitzendactiviteiten » als attaqué dans l'affaire n° 5173 - définit les « activités intérimaires
« het geheel van diensten als vermeld in punt 1, c) ». » comme étant « l'ensemble des services tels que visés au point 1°, c) ».
Het voormelde « punt 1, c) », dat voorwerp is van de beide beroepen, Ce « point 1°, c) », qui fait l'objet des deux recours, fait partie de
maakt deel uit van artikel 3, 1°, van het decreet van 10 december l'article 3, 1°, du décret du 10 décembre 2010, qui dispose :
2010, dat bepaalt :
« In dit decreet wordt verstaan onder : « Dans le présent décret, on entend par :
1° private arbeidsbemiddeling : het geheel van diensten uitgeoefend 1° placement privé : l'ensemble des services exercés par un
door een tussenpersoon die gericht zijn op : intermédiaire en vue :
a) het bijstaan van werknemers bij het zoeken van een nieuwe a) d'aider les travailleurs à trouver un nouvel emploi;
tewerkstelling; b) het bijstaan van werkgevers bij het zoeken naar geschikte werknemers; b) d'aider les employeurs à chercher de la main d'oeuvre appropriée;
c) het in dienst nemen van werknemers om hen ter beschikking te c) de l'embauche de travailleurs, dans le but de les mettre à
stellen met het oog op de uitvoering van tijdelijke arbeid onder het disposition en vue de l'exécution d'un travail temporaire sous
gezag van een gebruiker ». l'autorité d'un utilisateur ».
Ten aanzien van de ontvankelijkheid Quant à la recevabilité
B.2. In tegenstelling tot wat de Vlaamse Regering aanvoert, doen de B.2. Contrairement à ce que fait valoir le Gouvernement flamand, les
verzoekende partijen blijken van een belang bij de vernietiging van de parties requérantes justifient d'un intérêt à l'annulation des
bestreden bepalingen, op basis waarvan hun door de sociaalrechtelijke dispositions attaquées, sur la base desquelles le service d'inspection
inspectiedienst van het Vlaamse Departement Werk en Sociale Economie sociale du département flamand Emploi et Economie sociale leur
inbreuken op het decreet van 10 december 2010 ten laste worden gelegd. reproche des infractions au décret du 10 décembre 2010.
B.3. De vzw « Nationale Confederatie van het Bouwbedrijf » doet B.3. L'ASBL « Confédération nationale de la construction » justifie de
blijken van het rechtens vereiste belang bij haar tussenkomst, tot l'intérêt requis à son intervention à l'appui du recours dans
ondersteuning van het beroep in de zaak nr. 5168 en ter behartiging l'affaire n° 5168 et en vue de défendre les intérêts de ses membres
van de belangen van haar leden die bouwaannemers zijn. qui sont des entrepreneurs de construction.
Anders dan wat de Vlaamse Regering aanvoert, kan niet worden Contrairement à ce que fait valoir le Gouvernement flamand, on ne
aangenomen dat de grieven van de tussenkomende partij enkel zijn gericht tegen een interpretatie en kwalificatie door de Vlaamse inspectiediensten, nu die interpretatie en kwalificatie rechtstreeks verband houden met de bestreden decreetsbepalingen zelf, op basis waarvan ook andere bouwondernemingen dan de verzoekende partijen zouden kunnen worden geviseerd. Ten gronde B.4. De verzoekende partijen voeren zowel de schending aan van de regels tot verdeling van de bevoegdheid tussen de federale Staat en de gewesten als van het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie saurait considérer que les griefs de la partie intervenante sont uniquement dirigés contre une interprétation et une qualification émanant des services d'inspection flamands, dès lors que cette interprétation et cette qualification sont directement liées aux dispositions décrétales attaquées elles-mêmes, sur la base desquelles d'autres entreprises de construction que les parties requérantes pourraient être visées. Quant au fond B.4. Les parties requérantes invoquent tant la violation des règles qui répartissent les compétences entre l'Etat fédéral et les régions que la violation du principe d'égalité et de non-discrimination,
gewaarborgd bij de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. consacré par les articles 10 et 11 de la Constitution.
Het onderzoek van de overeenstemming van de bestreden bepalingen met L'examen de la conformité des dispositions attaquées avec les règles
de bevoegdheidverdelende regels moet in beginsel het onderzoek van de répartitrices de compétence doit en principe précéder l'examen de leur
bestaanbaarheid ervan met het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie voorafgaan. compatibilité avec le principe d'égalité et de non-discrimination.
B.5. De verzoekende partijen en de tussenkomende partij voeren aan dat B.5. Les parties requérantes et la partie intervenante font valoir que
de bestreden bepalingen in strijd zijn met de artikelen 39 en 134 van les dispositions attaquées sont contraires aux articles 39 et 134 de
de Grondwet en met artikel 6, § 1, VI, vijfde lid, 12°, en IX, eerste la Constitution et à l'article 6, § 1er, VI, alinéa 5, 12°, et IX,
lid, 1°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der alinéa 1er, 1°, de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes
instellingen. institutionnelles.
Samen met de Ministerraad zijn zij van oordeel dat het Vlaamse Gewest Elles estiment, avec le Conseil des ministres, que la Région flamande
zich niet kan beroepen op zijn bevoegdheid inzake de erkenning van ne peut se prévaloir de sa compétence en matière d'agrément des
uitzendbureaus, die een onderdeel is van de aan het Gewest bij artikel agences de travail intérimaire, qui est un aspect de la compétence qui
6, § 1, IX, 1°, van de bijzondere wet toegewezen bevoegdheid wat de lui a été attribuée par l'article 6, § 1er, IX, 1°, de la loi spéciale
arbeidsbemiddeling betreft. Volgens hen maken de bestreden bepalingen en ce qui concerne le placement des travailleurs. Selon elles, les
daarentegen inbreuk op de bij artikel 6, § 1, VI, vijfde lid, 12°, van dispositions attaquées portent en revanche atteinte à la matière du
de bijzondere wet aan de federale overheid voorbehouden aangelegenheid droit du travail, réservée à l'autorité fédérale par l'article 6, § 1er,
van het arbeidsrecht. VI, alinéa 5, 12°, de la loi spéciale.
De decreetgever zou met de bestreden bepalingen een eigen invulling Par les dispositions attaquées, le législateur décrétal aurait donné
hebben gegeven aan de begrippen terbeschikkingstelling en un contenu propre aux notions de mise à disposition et de travail
uitzendarbeid en inzonderheid zijn afgeweken van artikel 31, § 1, intérimaire et aurait, en particulier, dérogé à l'article 31, § 1er,
tweede lid, van de wet van 24 juli 1987, dat een afwijking inhoudt op alinéa 2, de la loi du 24 juillet 1987, qui contient une dérogation à
het principiële verbod van terbeschikkingstelling van werknemers aan
derden die niet geschiedt overeenkomstig de regelgeving inzake de l'interdiction de principe de la mise à disposition de travailleurs à
tijdelijke arbeid en uitzendarbeid. des tiers en dehors des règles relatives au travail temporaire et au
travail intérimaire.
B.6. Uit de wet van 24 juli 1987, inzonderheid artikel 31, en uit de B.6. Il ressort de la loi du 24 juillet 1987, et en particulier de
parlementaire voorbereiding daarvan blijkt dat de wetgever is blijven l'article 31, ainsi que des travaux préparatoires de cette loi, que le
uitgaan van een principieel verbod op het ter beschikking stellen van législateur a maintenu l'interdiction de principe de la mise à
werknemers aan derden, verbod dat reeds in de artikelen 32 en 33 van disposition de travailleurs à des tiers, interdiction qui était déjà
de wet van 28 juni 1976 houdende voorlopige regeling van de tijdelijke contenue dans les articles 32 et 33 de la loi du 28 juin 1976 portant
arbeid, de uitzendarbeid en het ter beschikking stellen van werknemers réglementation provisoire du travail temporaire, du travail
ten behoeve van gebruikers was opgenomen. Bij wege van uitzondering is intérimaire et de la mise de travailleurs à la disposition
de terbeschikkingstelling van werknemers wel mogelijk binnen het kader d'utilisateurs. A titre d'exception, la mise à disposition de
dat de wet van 24 juli 1987 bepaalt, met name in haar hoofdstukken I travailleurs est autorisée dans le cadre de la loi du 24 juillet 1987,
(met betrekking tot de tijdelijke arbeid) en II (met betrekking tot de notamment aux chapitres Ier (relatif au travail temporaire) et II
uitzendarbeid). (relatif au travail intérimaire).
Artikel 31, eerste lid, van de wet van 24 juli 1987, zoals gewijzigd L'article 31, alinéa 1er, de la loi du 24 juillet 1987, tel qu'il a
bij de wet van 13 februari 1998, bepaalt : été modifié par la loi du 13 février 1998, dispose :
« Verboden is de activiteit die buiten de in de hoofdstukken I en II « Est interdite l'activité exercée, en dehors des règles fixées aux
voorgeschreven regels, door een natuurlijke persoon of een
rechtspersoon wordt uitgeoefend om door hen in dienst genomen chapitres Ier et II, par une personne physique ou morale qui consiste
werknemers ter beschikking te stellen van derden die deze werknemers à mettre des travailleurs qu'elle a engagés, à la disposition de tiers
gebruiken en over hen enig gedeelte van het gezag uitoefenen dat qui utilisent ces travailleurs et exercent sur ceux-ci une part
normaal aan de werkgever toekomt ». quelconque de l'autorité appartenant normalement à l'employeur ».
Bij artikel 181 van de wet van 12 augustus 2000 houdende sociale, L'article 181 de la loi du 12 août 2000 portant des dispositions
budgettaire en andere bepalingen is daaraan toegevoegd : sociales, budgétaires et diverses y a ajouté :
« Geldt evenwel niet als de uitoefening van een gezag in de zin van « Ne constitue toutefois pas l'exercice d'une autorité au sens du
dit artikel, het naleven door de derde van de verplichtingen die op présent article, le respect par le tiers des obligations qui lui
hem rusten inzake het welzijn op het werk, alsook instructies die door reviennent en matière de bien-être au travail ainsi que des
de derde worden gegeven in uitvoering van de overeenkomst die hem met instructions données par le tiers, en vertu du contrat qui le lie à
de werkgever verbindt, zowel inzake arbeids- en rusttijden als inzake l'employeur, quant aux temps de travail et aux temps de repos et quant
de uitvoering van het overeengekomen werk ». Die toevoeging is in de memorie van toelichting als volgt verantwoord : « Hieruit [uit artikel 31, § 1, eerste lid] volgt dat niet verboden is het ter beschikking stellen van een werknemer ten behoeve van een gebruiker wanneer geen enkel element van gezag dat normaal aan de werkgever van de ter beschikking gestelde werknemer toekomt, overgedragen wordt op de gebruiker. In een dergelijk geval wordt men inderdaad geconfronteerd met een vorm van onderaanneming die buiten het kader van de wet van 24 juli 1987 valt, tot het handelsrecht behoort en een overeenkomst veronderstelt betreffende de uit te voeren taken tussen de dienstverlenende onderneming en de onderneming waarvoor de dienst moet verleend worden. De wijze waarop de overeenkomst effectief zal uitgevoerd worden zal bepalend zijn om te weten of men valt onder een vorm van terbeschikkingstelling die verboden is omdat deze samengaat met een delegatie van gezag over de werknemer die de aan zijn werkgever gevraagde prestatie levert, ten voordele van de onderneming die van deze diensten gebruikmaakt, of men integendeel te maken heeft met een toegelaten terbeschikkingstelling omdat deze geen enkele overdracht van gezag met zich meebrengt. Om de praktische problemen die op het terrein voorkomen op te lossen à l'exécution du travail convenu ». Cet ajout a été justifié comme suit dans l'exposé des motifs : « Il en découle [de l'article 31, § 1er, alinéa 1er] que n'est pas interdite la mise à disposition d'un travailleur au service d'un utilisateur quand aucun élément d'autorité appartenant normalement à l'employeur du travailleur mis à disposition n'est transféré à l'utilisateur. Dans un pareil cas, on est en fait confronté à une forme de sous-traitance, qui tombe en dehors du cadre de la loi du 24 juillet 1987, relève du droit commercial et suppose un contrat relatif aux tâches à exercer entre l'entreprise prestataire de services et l'entreprise au profit de laquelle le service est à prester. La façon dont la convention va être effectivement exercée sera déterminante pour savoir si on tombe dans une forme de mise à disposition interdite parce qu'accompagnée d'une délégation d'autorité au profit de l'entreprise utilisatrice des services, sur le travailleur exécutant la prestation demandée à son employeur ou au contraire si l'on se trouve face à la mise à disposition licite parce que n'entraînant aucun transfert d'autorité. En vue de remédier à des difficultés pratiques rencontrées sur le
en teneinde rekening te houden met de evolutie in de terrain et en vue de tenir compte de l'évolution des modes de
werkingsmodaliteiten van de ondernemingen, wensten de sociale partners fonctionnement des entreprises, les partenaires sociaux ont voulu
het kader van het verbod bepaald in artikel 31, § 1, beter te préciser mieux le cadre de l'interdiction prévue dans l'article 31, §
preciseren, een verbod dat in zijn beginsel geldig blijft, maar dat 1er, interdiction qui reste valable dans son principe mais doit être
correct moet begrepen worden, zodanig dat de toepassing ervan correct correctement comprise, de sorte que son application soit correcte et
zou zijn en zou kunnen gecontroleerd en indien nodig gesanctioneerd puisse être contrôlée et si nécessaire sanctionnée par les
worden door de werknemers zelf, hun vertegenwoordigers of de organen travailleurs eux-mêmes, leurs représentants ou les organes chargés du
belast met de controle van de sociale wetten in de ruime zin. contrôle des lois sociales au sens large.
De ondernemingen hebben zich inderdaad zo georganiseerd dat ze voor Les entreprises se sont en effet organisées de manière telle qu'elles
bepaalde complexe werken een beroep moeten kunnen doen op werknemers doivent pouvoir faire appel pour certains travaux complexes à des
die over een know-how beschikken die volledig of gedeeltelijk travailleurs disposant d'un savoir-faire qui est totalement ou
ontbreekt in de onderneming. partiellement absent de l'entreprise.
Ze wijzen erop dat het niet altijd gemakkelijk is om de grens te Elles font valoir qu'il n'est pas toujours aisé de tracer la limite
trekken tussen de terbeschikkingstelling en de onderaanneming in entre mise à disposition et sous-traitance dans des situations où le
situaties waarbij het beroep op externe werknemers gerechtvaardigd is recours à des travailleurs externes se justifie par l'évolution
door de technologische evolutie en het fenomeen outsourcing. technologique et le phénomène d'outsourcing.
Daartoe hebben de sociale partners een wijziging ingevoerd van artikel A cette fin, les partenaires sociaux ont introduit une modification de
31, § 1, van de wet van 24 juli 1987 met als bedoeling te bevestigen : l'article 31, § 1er, de la loi du 24 juillet 1987 dont le but est de
- dat de onderaanneming een aanvaardbaar procedé blijft om tegemoet te confirmer : - que la sous-traitance reste un procédé valable pour rencontrer des
komen aan problemen van beschikbaarheid van bijzondere bekwaamheden in problèmes de disponibilité de compétences particulières au sein des
de ondernemingen waar deze ontbreken; entreprises qui en manque;
- dat de terbeschikkingstelling van werknemers ten behoeve gebruikers - que la mise à disposition de travailleurs au service d'utilisateurs
in beginsel verboden blijft wanneer de terbeschikkingstelling reste interdite en son principe quand la mise à disposition
samengaat met een overdracht van gezag komende van de oorspronkelijke s'accompagne d'un transfert d'autorité venant de l'employeur d'origine
werkgever en gaande naar de gebruikende onderneming; et allant à l'entreprise utilisatrice;
- dat het geen teken is van een overdracht van gezag dat de - que n'est pas signe d'un transfert d'autorité rendant la mise à
terbeschikkingstelling verbiedt, maar wel een aanwijzing die disposition interdite mais un indice permettant au contraire de rester
integendeel toelaat om in de sfeer van de onderaanneming te blijven, dans la sphère de la sous-traitance bien comprise, le fait pour
het feit voor de gebruikende onderneming : l'entreprise utilisatrice;
- van het naleven en laten naleven van de verplichtingen die aan deze - de respecter et de faire respecter les obligations qui lui
toekomen inzake het welzijn op het werk, inzonderheid de artikelen 8 reviennent en matière de bien-être au travail, plus particulièrement
en volgende van de wet van 4 augustus 1996 die specifieke bepalingen les articles 8 et suivants de la loi du 4 août 1996 portant les
bevat betreffende de werkzaamheden van externe bedrijven - aspect dispositions spécifiques concernant les travaux d'entreprises
bescherming van de werknemers - zowel van al dezen van de extérieures - aspect protection des travailleurs de tous ceux de
dienstverlenende onderneming als van dezen van de onderneming die geniet van de geleverde dienst en het naleven van de normen inzake veiligheid; - van het geven in het kader van een overeenkomst - van handelsrechtelijke aard - die deze verbindt aan de werkgever van de werknemer die hier bedoeld wordt, van instructies inzake arbeids- en rusttijden; - en van het geven van instructies inzake de uitvoering van het overeengekomen werk - met name krachtens de overeenkomst die de twee ondernemers verbindt in de context opgenomen in het vorige punt. Het spreekt vanzelf dat de sociale partners wensen zich te blijven kanten en te strijden tegen het zwartwerk en de praktijken van l'entreprise prestataire comme ceux de l'entreprise bénéficiaire du service presté et respect des normes de sécurité; - de donner dans le cadre du contrat - de nature commerciale - qui le lie à l'employeur du travailleur visé ici, des instructions relatives aux temps de travail et aux temps de repos; - et de donner des instructions quant à l'exécution du travail convenu - c'est-à-dire en vertu du contrat qui lie les deux entrepreneurs dans le contexte repris au point précédent. Il va de soi que les partenaires sociaux entendent continuer à dénoncer et à lutter contre le travail au noir et les pratiques de
koppelbazen » (Parl. St., Kamer, 1999-2000, DOC 50-0756/001, pp. pourvoyeurs de main d'oeuvre » (Doc. parl., Chambre, 1999-2000, DOC
88-89). 50-0756/001, pp. 88-89).
B.7. In de parlementaire voorbereiding van het decreet van 10 december B.7. Dans les travaux préparatoires du décret du 10 décembre 2010, il
2010 is met betrekking tot de bestreden bepalingen gesteld : est dit en ce qui concerne les dispositions attaquées :
« Voor uitzendactiviteiten wordt evenwel afgestapt van de definitie « Pour les activités intérimaires, on abandonne toutefois la
van artikel 2, 1°, b), van het huidige decreet om misbruiken bij définition de l'article 2, 1°, b), de l'actuel décret, afin de lutter
terbeschikkingstelling (of detachering) van werknemers effectiever te plus efficacement contre les abus en matière de mise à disposition (ou
kunnen aanpakken. de détachement) de travailleurs.
Het huidige artikel 2, 1°, b), definieert uitzendactiviteiten als ' L'actuel article 2, 1°, b), définit les activités intérimaires comme '
het in dienst nemen van werknemers, om hen ter beschikking te stellen l'embauche de travailleurs, dans le but de les mettre à disposition en
met het oog op de uitvoering van een bij of krachtens de wet vue de l'exécution d'un travail temporaire autorisé par ou en vertu de
toegelaten arbeid '. Hierdoor verwijst dit artikel de facto naar de la loi '. Cette disposition fait dès lors de facto référence à la loi
(federale) wet van 24 juli 1987 betreffende de tijdelijke arbeid, de (fédérale) du 24 juillet 1987 sur le travail temporaire, le travail
intérimaire et la mise de travailleurs à la disposition d'utilisateurs
uitzendarbeid en het ter beschikking stellen van werknemers ten et elle est fondée sur la prémisse que les activités intérimaires sont
behoeve van gebruikers, en vertrekt het van de premisse dat en soi conformes aux règles fédérales en matière de travail
uitzendactiviteiten op zich in overeenstemming zijn met de federale intérimaire et de mise à disposition de travailleurs.
spelregels inzake uitzendarbeid en het ter beschikking stellen van Les divers abus en matière de mise à disposition - souvent via des
werknemers. De verschillende misbruiken inzake terbeschikkingstelling - vaak via entreprises étrangères - qui ont été révélés dans la presse depuis
buitenlandse ondernemingen - die sinds 2003 in de pers zijn 2003 ont démontré que cette hypothèse est depuis longtemps dépassée.
verschenen, hebben aangetoond dat deze hypothese lang achterhaald is. Etant donné que la définition actuelle rend la section Inspection du
Omdat de huidige definitie de afdeling Inspectie van het Departement département Emploi et Economie sociale impuissante face aux
Werk en Sociale Economie machteloos maakt ten aanzien van malafide entreprises de mauvaise foi et que l'autorité flamande n'est pas
ondernemingen en de Vlaamse overheid in de huidige institutionele compétente, dans la constellation institutionnelle présente, pour le
constellatie niet bevoegd is voor de controle van de wet van 24 juli contrôle de la loi du 24 juillet 1987, on rompt le lien avec cette
1987, wordt de band met deze wet verbroken. loi.
Een onderneming die in het Vlaamse Gewest activiteiten verricht die Une entreprise qui exerce, en Région flamande, des activités pouvant
als uitzendactiviteiten kunnen worden gekwalificeerd, dient hiervoor être qualifiées d'activités intérimaires doit en effet disposer d'un
inderdaad over een erkenning te beschikken en deze activiteiten uit te agrément à cet effet et exercer ces activités conformément à la
voeren in overeenstemming met de regelgeving van het Vlaamse Gewest. réglementation de la Région flamande. La section Inspection du
De afdeling Inspectie van het Departement Werk en Sociale Economie zal département de l'Emploi et de l'Economie sociale contrôlera
de toepassing van deze regelgeving controleren. Het spreekt voor zich l'application de cette réglementation. Il est évident que cette
dat deze onderneming en de gebruiker ook het arbeidsrecht, en derhalve entreprise et l'utilisateur devront également respecter le droit du
de wet van 24 juli 1987 betreffende de tijdelijke arbeid, de travail, et dès lors la loi du 24 juillet 1987 sur le travail
uitzendarbeid en het ter beschikking stellen van werknemers ten temporaire, le travail intérimaire et la mise de travailleurs à la
behoeve van gebruikers, zullen moeten naleven. Doch dit valt buiten de disposition d'utilisateurs. Mais ceci échappe à la compétence de
bevoegdheid van de Vlaamse overheid. l'autorité flamande.
In de definitie van het nieuwe artikel 3, 1°, c), worden Dans la définition du nouvel article 3, 1°, c), les activités
uitzendactiviteiten daarom gedefinieerd als ' het in dienst nemen van intérimaires sont, pour cette raison, définies comme étant '
werknemers, om hen ter beschikking te stellen van gebruikers met het l'embauche de travailleurs, dans le but de les mettre à disposition en
oog op de uitvoering van tijdelijke arbeid onder het gezag van een vue de l'exécution d'un travail temporaire sous l'autorité d'un
gebruiker '. utilisateur '.
Met deze definitie wordt niet alleen teruggekeerd naar de Cette définition nous ramène non seulement à la philosophie de base de
basisfilosofie van het IAO-verdrag nr. 181, ze is bovendien in
overeenstemming met de richtlijn 2008/104/EG van het Europees la Convention OIT n° 181 mais est en outre conforme à la directive
Parlement en de Raad van 19 november 2008 betreffende uitzendarbeid. 2008/104/CE du Parlement européen et du Conseil du 19 novembre 2008
relative au travail intérimaire.
[...] [...]
Onder bureau wordt zowel verstaan arbeidsbemiddeling ' sensu stricto ' Par ' agence ', on entend tant le placement de travailleurs ' au sens
(headhunting, werving en selectie, outplacement, bemiddeling van strict ' (chasseurs de têtes, recrutement et sélection, outplacement,
schouwspelartiesten en sportbeoefenaars enzovoort) als intermédiation pour les artistes de spectacle et les sportifs, etc.)
uitzendactiviteiten. que le travail intérimaire.
Het is de bedoeling om in dit nieuwe kaderdecreet het reeds ruime Le but est élargir encore, dans ce nouveau décret-cadre, le champ
toepassingsgebied - dat reeds met het vorige kaderdecreet werd d'application déjà étendu - prévu dans le décret-cadre précédent, afin
voorzien - verder uit te breiden, teneinde mogelijke ontwijkingen te d'éviter d'éventuelles fraudes » (Doc. parl., Parlement flamand,
voorkomen » (Parl. St., Vlaams Parlement, 2009-2010, nr. 641/1, pp. 11-12). 2009-2010, n° 641/1, pp. 11-12).
B.8. Krachtens artikel 6, § 1, VI, vijfde lid, 12°, van de bijzondere B.8. En vertu de l'article 6, § 1er, VI, alinéa 5, 12°, de la loi
wet van 8 augustus 1980, zoals ingevoegd bij de bijzondere wet van 8 spéciale du 8 août 1980, tel qu'il a été inséré par la loi spéciale du
augustus 1988, « is alleen de federale overheid bevoegd voor [...] het 8 août 1988, « l'autorité fédérale est [...] seule compétente pour
arbeidsrecht ». [...] le droit du travail ».
In dat kader heeft de wetgever onder meer de wet van 24 juli 1987 Dans ce cadre, le législateur a notamment adopté la loi du 24 juillet
betreffende de tijdelijke arbeid, de uitzendarbeid en het ter 1987 sur le travail temporaire, le travail intérimaire et la mise de
beschikking stellen van werknemers ten behoeve van gebruikers travailleurs à la disposition d'utilisateurs.
aangenomen. B.9. De bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der B.9. La loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles a
instellingen kent aan de gewesten evenwel reeds vanaf het begin de bevoegdheid inzake arbeidsbemiddeling toe. toutefois attribué dès le départ aux régions la compétence en matière de placement de travailleurs.
B.10. Volgens het voormelde IAO-Verdrag nr. 181 omvat de (private) B.10. Selon la Convention OIT n° 181 précitée, le placement (privé)
arbeidsbemiddeling zowel « de diensten die bestaan in het comprend tant les « services consistant à employer des travailleurs
tewerkstellen van werknemers met als doel die ter beschikking te dans le but de les mettre à la disposition d'une tierce personne
stellen van een derde fysieke of rechtspersoon (voorts ' physique ou morale (ci-après désignée comme ' l'entreprise
gebruiker-onderneming ' genoemd) welke hen taken oplegt en welke op de utilisatrice '), qui fixe leurs tâches et en supervise l'exécution »
uitvoering van die taken toeziet » als « diensten die tot doel hebben que les « services visant à rapprocher offres et demandes d'emploi,
het aanbod en de vraag op de arbeidsmarkt nader tot elkaar te brengen sans que l'agence d'emploi privée ne devienne partie aux relations de
» en « andere diensten die verband houden met het zoeken naar een baan travail susceptibles d'en découler » et les « autres services ayant
». trait à la recherche d'emplois ».
Aldus beschouwd, is de arbeidsbemiddeling zowel bedoeld in haar ruime Considéré de la sorte, le placement de travailleurs s'entend tant au
betekenis - met inbegrip van het « ter beschikking stellen » of « sens large du terme - en ce compris la « mise à disposition » ou «
plaatsen » - als in haar meer beperkte betekenis van het begeleiden placement » - que dans sa signification plus stricte dans laquelle il
van werkgevers in hun zoektocht naar arbeidskrachten en het begeleiden désigne l'accompagnement des employeurs à la recherche de travailleurs
van werknemers, zelfstandigen en werkzoekenden naar een (nieuwe) et l'accompagnement des travailleurs, indépendants et demandeurs
arbeidsplaats. d'emploi à la recherche d'un (nouvel) emploi.
De omschrijving van het IAO-Verdrag kan evenwel niet zonder meer La définition de la Convention OIT ne peut toutefois être appliquée
worden gehanteerd wanneer de bevoegdheidsverdeling tussen de federale telle quelle lorsque la répartition des compétences entre l'Etat
Staat en de gewesten aan de orde is, bevoegdheidsverdeling die wordt fédéral et les régions est en cause, répartition des compétences qui
bepaald door de Grondwet en de bevoegdheidverdelende regels, zoals te est fixée par la Constitution et les règles répartitrices de
dezen artikel 6, § 1, VI, vijfde lid, 12°, en IX, eerste lid, 1°, van compétence, comme en l'espèce par l'article 6, § 1er, VI, alinéa 5,
de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen. B.11. Toen de bijzondere wetgever de « arbeidsbemiddeling » in 1980 aan de gewesten toewees, had hij niet de volledige regeling van de terbeschikkingstelling en van de tijdelijke arbeid en uitzendarbeid voor ogen. Uit de parlementaire voorbereiding blijkt dat hij daarvan slechts bepaalde aspecten beoogde, en niet alle. In de memorie van toelichting bij het ontwerp van de bijzondere wet tot hervorming der instellingen is gesteld dat de arbeidsbemiddeling 12°, et IX, alinéa 1er, 1°, de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles. B.11. Lorsqu'il a attribué, en 1980, le « placement des travailleurs » aux régions, le législateur spécial n'avait pas en vue toute la réglementation de la mise à disposition et du travail temporaire et intérimaire. Il ressort des travaux préparatoires qu'il ne visait que certains aspects de celle-ci. Dans l'exposé des motifs du projet de loi spéciale de réformes institutionnelles, il a été dit que le placement des travailleurs comprenait
« onder meer de hierna opgesomde aangelegenheden [omvat] : « notamment les matières énumérées ci-après :
1° De organisatie en het beleid van de arbeidsmarkt, met inbegrip van 1° L'organisation et la politique de gestion du marché de l'emploi, en
: ce compris :
[...] [...]
c) In het kader der kosteloze bijzondere arbeidsbemiddeling : de c) Dans le cadre du placement privé gratuit : l'agréation des bureaux
erkenning van de bureaus voor kosteloze arbeidsbemiddeling, de de placement gratuit, le retrait de l'agréation et fixation du montant
intrekking van de erkenning en de vaststelling van het bedrag en de
wijze van toekenning der toelage; et des modalités d'octroi des subventions;
d) De aangelegenheden behandeld in het koninklijk besluit van 28 d) Les matières traitées par l'arrêté royal du 28 novembre 1975
november 1975 betreffende de exploitatie van bureaus voor relatif à l'exploitation des bureaux de placement payé;
arbeidsbemiddeling tegen betaling;
e) De openbare arbeidsbemiddeling in het algemeen, zoals geregeld in e) Le placement public en général, tel qu'il est réglé par les
de artikelen 31 tot 83 van het koninklijk besluit van 20 december 1963 articles 31 à 38 de l'arrêté royal du 20 décembre 1963, [...];
[...]; 2° De overheidstussenkomsten die de professionele of geografische 2° Les interventions publiques visant à favoriser la mobilité
mobiliteit van de werknemers trachten te begunstigen; professionnelle ou géographique des travailleurs;
3° De vaststelling der toekenningsmodaliteiten van de wachtgelden 3° La fixation des modalités d'attribution des indemnités d'attente
verleend aan het personeel van de ondernemingen van de steenkolen- en accordées au personnel des entreprises du charbon et de l'acier, des
de staalsector, van de herplaatsingspremies aan werknemers die worden primes de reclassement aux travailleurs licenciés en cas de fermeture
ontslagen bij sluiting van steenkoolmijnen en van de sluitings- en de charbonnage et des indemnités de fermeture et d'attente aux
wachtgelden aan werknemers die in andere bedrijfstakken werkzaam zijn; travailleurs occupés dans [d']autres branches d'activités;
4° De organisatie en de werking van de subregionale comités voor 4° L'organisation et le fonctionnement des comités subrégionaux de
tewerkstel1ing; l'emploi;
5° De erkenning van de uitzendbureaus, alsmede de organisatie van 5° L'agréation d'entreprises de travail intérimaire, ainsi que
plaatsingsbureaus voor tijdelijke werknemers door de l'organisation de bureaux de placement pour les travailleurs
overheidsinstellingen » (Parl. St., Senaat, 1979-1980, nr. 434/1, pp. temporaires par les institutions publiques » (Doc. parl., Sénat,
33-34). 1979-1980, n° 434/1, pp. 33-34).
In de commissie voor de herziening van de Grondwet en voor de En commission de la réforme de la Constitution et des réformes
institutionele hervormingen bevestigde de Eerste Minister dat « inzake institutionnelles, le Premier ministre a confirmé qu'« en ce qui
uitzendbureaus [...] de Gewesten bevoegd zijn voor de erkenning van de concerne les bureaux de placement, [...] les Régions sont compétentes
privé-uitzendbureaus, voor de tijdelijke en interimaire werknemers, pour l'agréation des bureaux de placement privés pour les travailleurs
temporaires et intérimaires, ainsi que pour l'agréation d'entreprises
alsmede voor de erkenning en de organisatie van de uitzendbureaus door de travail intérimaire et l'organisation de telles entreprises par des
overheidsinstellingen » (Parl. St., Kamer, 1979-1980, nr. 627/10, p. institutions publiques » (Doc. parl., Chambre, 1979-1980, n° 627/10,
104). p. 104).
Hieruit blijkt dat de bijzondere wetgever met « arbeidsbemiddeling » Il apparaît donc que le législateur spécial visait, par « placement
in artikel 6, § 1, IX, eerste lid, 1°, van de bijzondere wet van 8 des travailleurs », dans l'article 6, § 1er, IX, alinéa 1er, 1°, de la
augustus 1980 tot hervorming der instellingen, naast bepaalde loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles, outre
financiële tegemoetkomingen, de arbeidsbemiddeling in enge zin certaines interventions financières, le placement au sens strict, en
bedoelde, inzonderheid de regeling van de activiteiten van de bureaus particulier la réglementation des activités des bureaux de placement
voor arbeidsbemiddeling en, wat de arbeidsbemiddeling in de ruimere et, en ce qui concerne le placement des travailleurs au sens large,
zin betreft, enkel de erkenning van de uitzendbureaus zoals die uniquement l'agrément des entreprises de travail intérimaire tel qu'il
destijds was geregeld in de artikelen 21 en 22 van de wet van 28 juni était réglé à l'époque par les articles 21 et 22 de la loi du 28 juin
1976 houdende voorlopige regeling van de tijdelijke arbeid, de 1976 portant réglementation provisoire du travail temporaire, du
uitzendarbeid en het ter beschikking stellen van werknemers ten travail intérimaire et de la mise de travailleurs à la disposition
behoeve van gebruikers. d'utilisateurs.
Er blijkt derhalve niet dat de bijzondere wetgever voor het overige de Il n'apparaît dès lors pas que le législateur spécial ait pour le
regeling van de tijdelijke arbeid, de uitzendarbeid en het ter surplus voulu confier aux régions la réglementation du travail
beschikking stellen van werknemers ten behoeve van gebruikers aan de temporaire, du travail intérimaire et de la mise à disposition de
gewesten heeft willen toevertrouwen, terwijl die aangelegenheid is aan travailleurs au profit d'utilisateurs, alors que cette matière doit
te merken als een regeling van arbeidsbescherming die aan de federale être considérée comme un règlement de la protection du travail qui est
overheid is voorbehouden als een onderdeel van het arbeidsrecht in de réservé à l'autorité fédérale en tant qu'élément du droit du travail
zin van artikel 6, § 1, VI, vijfde lid, 12°, van de bijzondere wet van au sens de l'article 6, § 1er, VI, alinéa 5, 12°, de la loi spéciale
8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen. du 8 août 1980 de réformes institutionnelles.
B.12. De federale wetgever heeft in het kader van zijn bevoegdheid B.12. Le législateur fédéral a décidé, dans le cadre de sa compétence,
beslist het ter beschikking stellen van werknemers aan een derde in
beginsel te verbieden en het enkel toe te laten binnen de regeling van d'interdire en principe la mise à disposition de travailleurs à une
de tijdelijke arbeid of de uitzendarbeid. Hij heeft daarbij ook tierce personne et de ne l'autoriser que dans le cadre du règlement
bepaald welke aspecten van gezagsuitoefening door een derde-gebruiker relatif au travail temporaire ou au travail intérimaire. A cette
niet kunnen worden beschouwd als een overdracht van gezag, gezag dat occasion, il a également déterminé quels aspects de l'exercice de
normaliter enkel aan de werkgever toekomt. De rechtsfiguur van de l'autorité par un tiers utilisateur ne peuvent être considérés comme
terbeschikkingstelling verschilt hierin van die van de aanneming, un transfert d'autorité, autorité qui, normalement, appartient
waarbij de hoofdaannemer geen gezag uitoefent over de werknemers van uniquement à l'employeur. La figure juridique de la mise à disposition
de onderaannemer. diffère en cela de celle de la sous-traitance, l'entrepreneur
De wetgever heeft in het hiervoor (B.6) geciteerde artikel 31, § 1, principal n'exerçant dans cette dernière aucune autorité sur les
travailleurs du sous-traitant.
tweede lid, van de wet van 24 juli 1987, zoals toegevoegd bij artikel Dans l'article 31, § 1er, alinéa 2, précité (B.6), de la loi du 24
181 van de wet van 12 augustus 2000, bepaald dat het naleven door de juillet 1987, tel qu'il a été inséré par l'article 181 de la loi du 12
derde van de verplichtingen die op hem rusten inzake het welzijn op août 2000, le législateur a précisé que le respect, par le tiers, des
het werk, alsook instructies die door de derde worden gegeven ter obligations qui lui incombent en matière de bien-être au travail,
uitvoering van de overeenkomst die hem met de werkgever verbindt, ainsi que des instructions données par le tiers en vertu du contrat
zowel inzake arbeids- en rusttijden als inzake de uitvoering van het qui le lie à l'employeur, quant aux temps de travail et aux temps de
overeengekomen werk, niet wordt beschouwd als de uitoefening van een repos et quant à l'exécution du travail convenu, n'était pas considéré
gezag in de zin van dat artikel. comme l'exercice d'une autorité au sens de cet article.
Dat de wetgever op die manier in feite het verbod op Le fait que le législateur ait ainsi vidé, en réalité, dans une grande
terbeschikkingstelling in grote mate heeft uitgehold, is een keuze mesure, l'interdiction de mise à disposition de sa substance est un
waarover het Hof niet te oordelen heeft. Het is een maatregel die choix sur lequel la Cour n'a pas à se prononcer. Il s'agit d'une
behoort tot de sfeer van het arbeidsrecht, waarvoor de federale mesure qui relève de la sphère du droit du travail, pour laquelle le
wetgever bevoegd was en blijft. législateur fédéral était et demeure compétent.
Uit de hiervoor (B.7) geciteerde parlementaire voorbereiding van de Il ressort des travaux préparatoires cités plus haut (B.7) des
bestreden bepalingen blijkt dat de decreetgever beoogde op te komen dispositions attaquées que le législateur décrétal voulait lutter
tegen « misbruiken inzake terbeschikkingstelling » en een erkenning te contre les « abus en matière de mise à disposition » et exiger un
vereisen, voor « uitzendactiviteiten » « onder het gezag van een agrément pour les « activités intérimaires » « sous l'autorité d'un
gebruiker », derhalve ook met betrekking tot uitzendactiviteiten die utilisateur », donc aussi en ce qui concerne les activités
in het kader van de arbeidswetgeving niet worden beschouwd als een intérimaires qui ne sont pas considérées, dans le cadre de la
verboden vorm van terbeschikkingstelling. Zodoende is de decreetgever législation sur le travail, comme une forme interdite de mise à
disposition. De la sorte, le législateur décrétal est sorti du cadre
het hem toegewezen kader van de arbeidsbemiddeling, en inzonderheid de du placement des travailleurs qui lui a été attribué, et en
erkenning van uitzendbureaus, te buiten gegaan. particulier du cadre de l'agrément des agences de travail intérimaire.
B.13.1. De Vlaamse Regering betoogt in ondergeschikte orde dat de B.13.1. Le Gouvernement flamand fait valoir, en ordre subsidiaire, que
bestreden bepalingen hun rechtsgrond kunnen vinden in artikel 10 van les dispositions attaquées peuvent trouver leur fondement dans
de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, l'article 10 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes
dat bepaalt : institutionnelles, qui dispose :
« De decreten kunnen rechtsbepalingen bevatten in aangelegenheden « Les décrets peuvent porter des dispositions de droit relatives à des
matières pour lesquelles les Parlements ne sont pas compétents, dans
waarvoor de Parlementen niet bevoegd zijn, voor zover die bepalingen la mesure où ces dispositions sont nécessaires à l'exercice de leur
noodzakelijk zijn voor de uitoefening van hun bevoegdheid ». compétence ».
Opdat artikel 10 toepassing kan vinden, is het vereist dat de Pour que l'article 10 puisse s'appliquer, il est requis que la
aangenomen regeling noodzakelijk is voor de uitoefening van de réglementation adoptée soit nécessaire à l'exercice des compétences de
bevoegdheden van het gewest, dat de aangelegenheid zich leent tot een la région, que la matière se prête à un régime différencié et que
gedifferentieerde regeling en dat de weerslag van de betrokken l'incidence des dispositions en cause sur la matière ne soit que
bepalingen op die aangelegenheid slechts marginaal is. marginale. B.13.2. Lorsque la nécessité est ressentie d'éviter certains abus dans
B.13.2. Wanneer de nood wordt aangevoeld om bepaalde misbruiken in de le secteur de la construction, il appartient à l'autorité fédérale de
bouwsector te voorkomen, staat het aan de federale overheid om dépister et de combattre les infractions à la réglementation en
inbreuken op de regelgeving inzake arbeidsrecht en sociale zekerheid matière de droit du travail et de sécurité sociale. Il ne peut être
op te sporen en tegen te gaan. Er kan niet worden aangenomen dat de considéré que la mesure instaurée par les dispositions attaquées soit
maatregel die met de bestreden bepalingen wordt ingevoerd, nécessaire pour exercer la compétence régionale en matière d'agrément
noodzakelijk is om de gewestbevoegdheid inzake de erkenning van d'entreprises de travail intérimaire. Par ailleurs, la mesure a une
uitzendbureaus uit te oefenen. Voorts heeft de maatregel een weerslag incidence qui n'est pas purement marginale, en ce que des activités de
die niet louter marginaal is doordat activiteiten van mise à disposition par des entreprises de travail intérimaire que
terbeschikkingstelling door uitzendbureaus die door de federale l'autorité fédérale ne considère pas comme interdites et pour
overheid niet worden beschouwd als verboden en waarvoor geen erkenning lesquelles aucun agrément n'est requis seraient encore soumises à un
is vereist, alsnog zouden worden onderworpen aan een erkenning door de agrément de l'autorité régionale.
gewestelijke overheid.
B.14. De middelen waarin de schending van de bevoegdheidverdelende B.14. Les moyens qui invoquent la violation des règles répartitrices
regels zijn aangevoerd, zijn gegrond. de compétence sont fondés.
De bestreden bepalingen moeten worden vernietigd. Bijgevolg is er geen Les dispositions attaquées doivent être annulées. En conséquence, il
aanleiding om de middelen waarin de schending van de artikelen 10 en n'y a pas lieu d'examiner les moyens pris de la violation des articles
11 van de Grondwet is aangevoerd, te onderzoeken. 10 et 11 de la Constitution.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
vernietigt artikel 3, 1°, c), en 4°, van het decreet van het Vlaamse annule l'article 3, 1°, c), et 4°, du décret de la Région flamande du
Gewest van 10 december 2010 betreffende de private arbeidsbemiddeling. 10 décembre 2010 relatif au placement privé.
Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6
het Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 14 juni 2012. janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 14 juin 2012.
De griffier, Le greffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
De voorzitter, Le président,
M. Bossuyt M. Bossuyt
^