Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 62/2012 van 3 mei 2012 Rolnummer 5297 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 38, § 5, van de wetten betreffende de politie over het wegverkeer, gecoördineerd bij koninklijk besluit van 16 maart 1968, geste Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 62/2012 van 3 mei 2012 Rolnummer 5297 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 38, § 5, van de wetten betreffende de politie over het wegverkeer, gecoördineerd bij koninklijk besluit van 16 maart 1968, geste Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechter(...) Extrait de l'arrêt n° 62/2012 du 3 mai 2012 Numéro du rôle : 5297 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 38, § 5, des lois relatives à la police de la circulation routière, coordonnées par l'arrêté royal du 16 mars 196 La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges A. Al(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 62/2012 van 3 mei 2012 Extrait de l'arrêt n° 62/2012 du 3 mai 2012
Rolnummer 5297 Numéro du rôle : 5297
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 38, § 5, van de wetten En cause : la question préjudicielle concernant l'article 38, § 5, des
betreffende de politie over het wegverkeer, gecoördineerd bij lois relatives à la police de la circulation routière, coordonnées par
koninklijk besluit van 16 maart 1968, gesteld door de Politierechtbank l'arrêté royal du 16 mars 1968, posée par le Tribunal de police de
te Gent. Gand.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges A.
rechters A. Alen, J.-P. Snappe, E. Derycke, J. Spreutels en P. Nihoul, Alen, J.-P. Snappe, E. Derycke, J. Spreutels et P. Nihoul, assistée du
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Bossuyt,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij vonnis van 20 januari 2012 in zake het openbaar ministerie tegen Par jugement du 20 janvier 2012 en cause du ministère public contre
Simon Solomé, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is Simon Solomé, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le
ingekomen op 30 januari 2012, heeft de Politierechtbank te Gent de 30 janvier 2012, le Tribunal de police de Gand a posé la question
volgende prejudiciële vraag gesteld : préjudicielle suivante :
« Schendt art. 38, § 5, van de Wegverkeerswet (de gecoördineerde « L'article 38, § 5, de la loi relative à la police de la circulation
routière (les lois relatives à la police de la circulation routière,
wetten over het wegverkeer, gecoördineerd bij K.B. van 16 maart 1968), coordonnées par l'arrêté royal du 16 mars 1968), inséré par la loi du
ingevoegd door de wet van 21 april 2007, de artikelen 10 en 11 van de 21 avril 2007, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution, en
Grondwet, doordat aan een bestuurder die een overtreding waarop die ce qu'une déchéance du droit de conduire doit obligatoirement être
bepaling betrekking heeft, begaat met een motorrijtuig van de infligée à un conducteur qui commet une infraction visée par cette
categorie waarvoor hij over een geldig rijbewijs beschikt, meer disposition avec un véhicule à moteur de la catégorie pour laquelle il
bepaald een motorfiets waarvoor hij over een geldig rijbewijs voor de dispose d'un permis de conduire valable, plus précisément avec une
categorie A beschikt, verplicht een vervallenverklaring van het recht motocyclette pour laquelle il dispose d'un permis de conduire valable
tot sturen moet worden opgelegd en het herstel in het recht tot sturen pour la catégorie A, et en ce que la réintégration dans le droit de
afhankelijk moet worden gemaakt van het slagen voor een theoretisch of conduire doit être subordonnée à la réussite d'un examen théorique ou
praktisch examen indien die bestuurder op het tijdstip van de pratique si, au moment de l'infraction, ce conducteur dispose aussi,
overtreding tegelijk, doch sedert minder dan twee jaar, over een mais depuis moins de deux ans, d'un permis de conduire pour la
rijbewijs voor de categorie B beschikt, terwijl dit niet het geval is catégorie B, alors que ce n'est pas le cas d'un même conducteur qui ne
voor eenzelfde bestuurder die niet tegelijk sinds minder dan twee jaar dispose pas simultanément d'un permis de conduire pour la catégorie B
over een rijbewijs voor de categorie B beschikt ? ». depuis moins de deux ans ? ».
Op 16 februari 2012 hebben de rechters-verslaggevers E. Derycke en Le 16 février 2012, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la
J.-P. Snappe, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de
bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, het Hof loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, les
ervan in kennis gesteld dat zij ertoe zouden kunnen worden gebracht juges-rapporteurs E. Derycke et J.-P. Snappe ont informé la Cour
voor te stellen een arrest van onmiddellijk antwoord te wijzen. qu'ils pourraient être amenés à proposer de rendre un arrêt de réponse immédiate.
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. Artikel 38, § 5, van de wetten betreffende de politie over het B.1. L'article 38, § 5, des lois relatives à la police de la
wegverkeer, gecoördineerd bij koninklijk besluit van 16 maart 1968, circulation routière, coordonnées par l'arrêté royal du 16 mars 1968,
zoals ingevoegd bij de wet van 21 april 2007, bepaalt : tel qu'il a été inséré par la loi du 21 avril 2007, dispose :
« De rechter moet het verval van het recht tot sturen uitspreken en « Le juge doit prononcer la déchéance du droit de conduire et rendre
het herstel van het recht tot sturen minstens afhankelijk maken van la réintégration du droit de conduire dépendante au moins de la
het slagen voor het theoretisch of praktisch examen indien hij réussite des examens théorique ou pratique s'il condamne du chef d'une
veroordeelt wegens een overtreding begaan met een motorvoertuig die infraction commise avec un véhicule à moteur pouvant donner lieu à une
tot een verval van het recht tot sturen kan leiden en de schuldige déchéance du droit de conduire, et que le coupable est titulaire
sinds minder dan twee jaar houder is van het rijbewijs B. depuis moins de deux ans du permis de conduire B.
Het eerste lid is niet van toepassing op artikel 38, § 1, 2°, in geval L'alinéa 1er n'est pas d'application à l'article 38, § 1er, 2°, en cas
van een verkeersongeval met enkel lichtgewonden. d'un accident de la circulation avec seulement des blessés légers.
Het eerste lid is niet van toepassing op de overtredingen van de L'alinéa 1er n'est pas d'application aux infractions du deuxième degré
tweede graad, zoals bedoeld in artikel 29, § 1 ». visées à l'article 29, § 1er ».
Wat betreft het verzoek tot herformulering van de vraag En ce qui concerne la demande de reformulation de la question
B.2.1. Volgens de eisende partij voor de verwijzende rechter moet de B.2.1. Selon la partie demanderesse devant le juge a quo, la question
door de rechter gestelde prejudiciële vraag worden geherformuleerd. préjudicielle posée par ce dernier doit être reformulée.
B.2.2. De partijen vermogen niet de draagwijdte van de prejudiciële vraag door het verwijzende rechtscollege gesteld te wijzigen of te laten wijzigen. Aangezien het verzoek tot herformulering van de prejudiciële vraag leidt tot een wijziging van de draagwijdte ervan kan het Hof er geen gevolg aan geven. Dit is te dezen het geval vermits de eisende partij voor de verwijzende rechter specifiek het geval beoogt waarbij de verkeersovertreding die werd begaan met een motorvoertuig tot een verval van het recht tot sturen kan leiden en de overtreder sinds meer dan twee jaar houder is van het rijbewijs dat noodzakelijk is om het bewuste motorvoertuig te besturen, doch sinds minder dan twee jaar houder is van het rijbewijs categorie B. Bovendien verantwoorden de duidelijke bewoordingen van de door de verwijzende rechter gestelde vraag geenszins een herformulering en het antwoord op een vraag die is geformuleerd op basis van de elementen die de eisende partij voor de verwijzende rechter aanvoert, zou niet ertoe bijdragen het aan de verwijzende rechter voorgelegde geschil op te lossen. Ten gronde B.3. Het Hof wordt verzocht zich uit te spreken over de vraag of de B.2.2. Les parties ne peuvent modifier ou faire modifier la portée de la question préjudicielle posée par le juge a quo. Dès lors que la demande de reformulation de la question préjudicielle aboutit à en modifier la portée, la Cour ne peut y donner suite. Tel est le cas en l'espèce, puisque la partie demanderesse devant le juge a quo vise spécifiquement la situation dans laquelle l'infraction routière commise avec un véhicule à moteur peut donner lieu à la déchéance du droit de conduire et dans laquelle le contrevenant est titulaire depuis plus de deux ans du permis requis pour conduire le véhicule à moteur en question, mais est titulaire du permis de conduire de catégorie B depuis moins de deux ans. En outre, les termes clairs de la question posée par le juge a quo ne justifient nullement une reformulation et la réponse à une question formulée sur la base des éléments avancés par la partie demanderesse devant le juge a quo ne contribuerait pas à résoudre le litige dont celui-ci est saisi. Quant au fond B.3. La Cour est invitée à se prononcer sur la question de savoir si
artikelen 10 en 11 van de Grondwet geschonden zijn door artikel 38, § l'article 38, § 5, des lois relatives à la police de la circulation
5, van de wetten betreffende de politie over het wegverkeer,
gecoördineerd bij koninklijk besluit van 16 maart 1968, zoals routière, coordonnées par l'arrêté royal du 16 mars 1968, tel qu'il a
ingevoegd bij de wet van 21 april 2007, doordat de rechter, met été inséré par la loi du 21 avril 2007, viole les articles 10 et 11 de
toepassing van voormeld artikel, bij een veroordeling wegens een la Constitution, en ce qu'en application de cet article, le juge est
overtreding begaan met een motorvoertuig waarvoor een rijbewijs van obligé de prononcer la déchéance du droit de conduire et de
een andere categorie dan de categorie B is vereist en die tot een subordonner la réintégration dans le droit de conduire au moins à la
verval van het recht tot sturen kan leiden en wanneer de overtreder réussite de l'examen théorique ou pratique lorsqu'il condamne du chef
sinds minder dan twee jaar houder is van het rijbewijs B, verplicht is d'une infraction pouvant entraîner la déchéance du droit de conduire,
het verval van het recht tot sturen uit te spreken en het herstel van commise avec un véhicule à moteur pour lequel est requis un permis de
het recht tot sturen minstens afhankelijk moet maken van het slagen conduire d'une autre catégorie que la catégorie B, et que le
voor het theoretische of praktische examen, terwijl de rechter daartoe contrevenant est titulaire du permis de conduire B depuis moins de
niet is verplicht indien de schuldige voor dezelfde overtreding geen deux ans, alors qu'il n'a pas cette obligation lorsque la personne
houder is van een rijbewijs B. B.4. De keuze van de wetgever wordt in de parlementaire voorbereiding van de in het geding zijnde bepaling als volgt uiteengezet : « Kennis en vaardigheid zijn betrouwbaar te testen op het rijexamen, maar attitude en gedrag zijn dat niet. Daarom wordt het eerste jaar dat men zijn rijbewijs heeft behaald beschouwd als een jaar waarbinnen de praktijk moet uitwijzen of de nieuwe, meestal ook jonge, bestuurder een veilige rijstijl heeft ontwikkeld. Is dat niet het geval, dan moet hij zijn theoretisch en/of praktisch rijexamen opnieuw afleggen. Onder meer de volgende overtredingen komen volgens de wet van 16 maart 1968 betreffende de politie over het wegverkeer in aanmerking voor een verval van het recht tot sturen : - alcohol en dronkenschap in het verkeer; - overtredingen van de tweede, derde of vierde graad; coupable de la même infraction n'est pas titulaire d'un permis B. B.4. Le choix du législateur est expliqué comme suit dans les travaux préparatoires de la disposition en cause : « La connaissance et l'habileté sont des éléments qui peuvent être testés de manière fiable lors de l'examen de conduite mais ce n'est pas le cas de l'attitude et du comportement. C'est pourquoi la première année suivant l'obtention du permis de conduire est considérée comme une année lors de laquelle la pratique doit démontrer si le nouveau, et souvent jeune, conducteur a développé un style de conduite sûr. Si ce n'est pas le cas, il doit alors repasser ses examens de conduite théorique et/ou pratique. Voici entre autres les infractions qui, selon la loi du 16 mars 1968 relative à la police de la circulation routière, entrent en ligne de compte pour une déchéance du droit de conduire : - alcool et ivresse au volant; - infractions du deuxième, troisième ou quatrième degré;
- drugs in het verkeer; - drogues au volant;
- een radarverklikker aan boord hebben; - disposer d'un détecteur de radar à bord;
- verkeersongevallen met doden of ernstige gewonden veroorzaken; - causer des accidents de la route avec tués ou blessés graves;
- recidive (reeds drie keer veroordeeld in het jaar voorafgaand aan de - récidive (déjà trois condamnations dans l'année précédant
overtreding); l'infraction);
- rijden zonder houder te zijn van een rijbewijs of rijden terwijl men - rouler sans être titulaire d'un permis de conduire ou rouler alors
medisch ongeschikt is; que l'on est médicalement inapte;
- vluchtmisdrijf; - délit de fuite;
- de toegelaten maximumsnelheid met meer dan 30 kilometer per uur - dépasser de plus de 30 kilomètres par heure la vitesse maximale
overschrijden; autorisée;
- de toegelaten maximumsnelheid met meer dan 20 kilometer per uur - dépasser de plus de 20 kilomètres par heure la vitesse maximale
overschrijden in een bebouwde kom, zone 30 of woonerf » (Parl. St., autorisée dans une agglomération, zone 30 ou zone résidentielle »
Kamer, 2006-2007, DOC 51-2836/001, p. 4). (Doc. parl., Chambre, 2006-2007, DOC 51-2836/001, p. 4).
Een amendement werd aangenomen dat de vermelde termijn van een op twee Un amendement portant le délai précité de un à deux ans a été adopté
jaar brengt (Parl. St., Kamer, 2006-2007, DOC 51-2836/002). (Doc. parl., Chambre, 2006-2007, DOC 51-2836/002).
B.5. Zoals het Hof in zijn arresten nrs. 163/2009, 203/2009, 81/2010, B.5. Comme la Cour l'a jugé dans ses arrêts nos 163/2009, 203/2009,
5/2011 en 24/2012 heeft geoordeeld, wordt de maatregel van het verval 81/2010, 5/2011 et 24/2012, la mesure de la déchéance du droit de
van het recht tot besturen van een motorvoertuig verantwoord door de conduire un véhicule à moteur est justifiée par le souci de diminuer
bekommernis verkeersongevallen te verminderen en op die manier de verkeersveiligheid te bevorderen. De in het geding zijnde maatregel strekt ertoe bestuurders met een geringe ervaring in het wegverkeer, zoals te dezen als houder van het rijbewijs B, aan een strenger toezicht te onderwerpen dan andere bestuurders. Door de eerstgenoemde bestuurders te verplichten, wanneer zij wegens bepaalde overtredingen zijn veroordeeld, hun theoretische kennis of praktische vaardigheden opnieuw te bewijzen, draagt de maatregel bij tot een verbetering van de veiligheid van de andere weggebruikers en van de verkeersveiligheid in het algemeen. De maatregel is bovendien beperkt tot bestuurders die bepaalde ernstige verkeersovertredingen hebben begaan. Aan de andere bestuurders die wegens dezelfde overtredingen zijn veroordeeld, kan precies dezelfde verplichting worden opgelegd, alleen behoort het dan tot de beoordelingsvrijheid van de rechter om die verplichting al dan niet op te leggen. De wetgever is ervan kunnen uitgaan dat de grootste risico's diegene zijn die te maken hebben met het bezitten van een rijbewijs van categorie B door bestuurders met een geringe ervaring als houder van een dergelijk rijbewijs, met name rekening houdend met het aandeel van de voertuigen in het verkeer waarvoor dat rijbewijs is vereist. Gelet op de doelstelling van de in het geding zijnde maatregel leidt de keuze van de wetgever om de beoordelingsvrijheid van de rechter ten aanzien van een bepaalde categorie van veroordeelden uit te sluiten, niet tot een kennelijk onredelijk verschil in behandeling of tot een kennelijk onevenredige straf. les accidents de la route et de favoriser ainsi la sécurité routière. La mesure en cause vise à soumettre les conducteurs ayant peu d'expérience de la circulation routière, comme en l'espèce en tant que titulaire d'un permis de conduire de catégorie B, à un contrôle plus sévère que celui auquel sont soumis les autres conducteurs. En obligeant les premiers, lorsqu'ils sont condamnés pour avoir commis des infractions déterminées, à prouver à nouveau leur connaissance théorique ou leurs aptitudes pratiques, la mesure contribue à améliorer la sécurité des autres usagers de la route et la sécurité routière en général. La mesure est en outre limitée aux conducteurs qui ont commis certaines infractions graves au code de la route. Les autres conducteurs qui sont condamnés pour les mêmes infractions peuvent se voir imposer la même obligation, sous cette réserve qu'il appartient dans ce cas au juge d'apprécier si cette obligation doit être imposée ou non. Le législateur a pu considérer que les risques les plus élevés étaient les risques liés à la détention d'un permis de conduire de catégorie B, par des conducteurs ayant peu d'expérience en tant que titulaire d'un tel permis, compte tenu notamment du nombre de véhicules en circulation pour lesquels ce permis est requis. Eu égard à l'objectif de la mesure en cause, le choix du législateur d'exclure le pouvoir d'appréciation du juge à l'égard d'une catégorie déterminée de condamnés ne conduit pas à une différence de traitement manifestement déraisonnable ou à une sanction pénale manifestement disproportionnée.
B.6. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.6. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 38, § 5, van de wetten betreffende de politie over het L'article 38, § 5, des lois relatives à la police de la circulation
wegverkeer, gecoördineerd bij koninklijk besluit van 16 maart 1968, routière, coordonnées par l'arrêté royal du 16 mars 1968, ne viole pas
schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. les articles 10 et 11 de la Constitution.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 3 mei 2012. la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 3 mai 2012.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
M. Bossuyt. M. Bossuyt.
^