← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 52/2012 van 29 maart 2012 Rolnummer 5179 In zake : de prejudiciële
vraag betreffende artikel 265, § 2, van het Wetboek van vennootschappen, gesteld door de Rechtbank
van Koophandel te Bergen. Het Grondwetteli samengesteld uit de voorzitters R.
Henneuse en M. Bossuyt, en de rechters A. Alen, J.-P. Snappe, E.(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 52/2012 van 29 maart 2012 Rolnummer 5179 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 265, § 2, van het Wetboek van vennootschappen, gesteld door de Rechtbank van Koophandel te Bergen. Het Grondwetteli samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de rechters A. Alen, J.-P. Snappe, E.(...) | Extrait de l'arrêt n° 52/2012 du 29 mars 2012 Numéro du rôle : 5179 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 265, § 2, du Code des sociétés, posée par le Tribunal de commerce de Mons. La Cour constitutionnelle, com après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : I. Objet de la question préjudicielle et procéd(...) |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 52/2012 van 29 maart 2012 | Extrait de l'arrêt n° 52/2012 du 29 mars 2012 |
| Rolnummer 5179 | Numéro du rôle : 5179 |
| In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 265, § 2, van het | En cause : la question préjudicielle relative à l'article 265, § 2, du |
| Wetboek van vennootschappen, gesteld door de Rechtbank van Koophandel | Code des sociétés, posée par le Tribunal de commerce de Mons. |
| te Bergen. Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de | composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges A. |
| rechters A. Alen, J.-P. Snappe, E. Derycke, J. Spreutels en T. | Alen, J.-P. Snappe, E. Derycke, J. Spreutels et T. Merckx-Van Goey, |
| Merckx-Van Goey, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder | assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président R. |
| voorzitterschap van voorzitter R. Henneuse, | Henneuse, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
| Bij vonnis van 26 mei 2011 in zake de Rijksdienst voor Sociale | Par jugement du 26 mai 2011 en cause de l'Office national de sécurité |
| Zekerheid tegen Rosario Franciamore, waarvan de expeditie ter griffie | sociale contre Rosario Franciamore, dont l'expédition est parvenue au |
| van het Hof is ingekomen op 6 juli 2011, heeft de Rechtbank van | greffe de la Cour le 6 juillet 2011, le Tribunal de commerce de Mons a |
| Koophandel te Bergen de volgende prejudiciële vraag gesteld : | posé la question préjudicielle suivante : |
| « Schendt artikel 265, § 2, van het Wetboek van vennootschappen de | « L'article 265, § 2, du Code des sociétés viole-t-il les articles 10 |
| artikelen 10 en 11 van de Grondwet | et 11 de la Constitution |
| in zoverre : | en ce que : |
| het bepaalt dat de zaakvoerders van een bvba, gewezen zaakvoerders en | il prévoit que les gérants d'une SPRL, anciens gérants et toutes les |
| alle andere personen die ten aanzien van de zaken van de vennootschap | autres personnes qui ont effectivement détenu le pouvoir de gérer la |
| werkelijke bestuursbevoegdheid hebben gehad, persoonlijk en hoofdelijk | société pourront être tenus comme étant personnellement et |
| aansprakelijk zullen kunnen worden gesteld voor het geheel of een deel | solidairement responsables pour la totalité ou une partie des |
| van alle op het ogenblik van de uitspraak van het faillissement | cotisations sociales, majorations, intérêts de retard et de |
| verschuldigde sociale bijdragen, bijdrageopslagen, verwijlinteresten | l'indemnité forfaitaire (...), dus au moment du prononcé de la |
| en de vaste vergoeding (...), indien die personen zich in de loop van | faillite, si au cours de la période de cinq ans qui précède le |
| de periode van vijf jaar voorafgaand aan de faillietverklaring in de | prononcé de la faillite, ces personnes se sont trouvées dans la |
| situatie bevonden hebben zoals beschreven in artikel 38, § 3octies, | situation décrite à l'article 38, § 3octies, 8°, de la loi du 29 juin |
| 8°, van de wet van 29 juni 1981 houdende de algemene beginselen van de | 1981 établissant les principes généraux de la sécurité sociale des |
| sociale zekerheid voor werknemers, zonder dat zij het vermoeden van | travailleurs salariés, sans qu'elles puissent renverser la présomption |
| aansprakelijkheid dat op hen rust, kunnen weerleggen, | de responsabilité qui pèse sur elles, |
| terwijl : | alors que : |
| artikel 442quater van het WIB 92, dat eveneens voorziet in een | l'article 442quater CIR 92, qui prévoit également une responsabilité |
| hoofdelijke aansprakelijkheid van de bestuurders van een | |
| handelsvennootschap wegens niet-betaling van de bedrijfsvoorheffing | solidaire des dirigeants d'une société commerciale pour non-paiement |
| door de vennootschap, bepaalt | du précompte professionnel par la société, |
| - dat die aansprakelijkheid afhankelijk is gesteld van het bewijs van | - dispose que cette responsabilité est subordonnée à la preuve d'une |
| een fout in de zin van artikel 1382 van het Burgerlijk Wetboek, | faute au sens de l'article 1382 du Code civil, |
| - dat, indien de herhaalde niet-betaling van de bedrijfsvoorheffing | - que, si le non-paiement répété par la société du précompte |
| door de vennootschap wordt vermoed voort te vloeien uit een dergelijke | professionnel est présumé résulter d'une telle faute, la preuve |
| fout, het tegenbewijs kan worden geleverd, en | contraire peut être rapportée et |
| - dat er geen vermoeden van fout is indien de niet-betaling het gevolg | - qu'il n'y a pas présomption de faute, lorsque le non-paiement |
| is van financiële moeilijkheden die aanleiding hebben gegeven tot het | provient de difficultés financières qui ont donné lieu à l'ouverture |
| openen van de procedure van gerechtelijke reorganisatie, van | de la procédure de réorganisation judiciaire, de faillite ou de |
| faillissement of van gerechtelijke ontbinding, | dissolution judiciaire, |
| en terwijl : | et que : |
| artikel 93undecies C [van het BTW-Wetboek] voorziet in soortgelijke | l'article 93undecies C [du Code de la TVA] prévoit des dispositions |
| bepalingen in geval van niet-betaling van de btw ? ». | similaires en cas de non-paiement de la TVA ? ». |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1.1. Artikel 265, § 2, van het Wetboek van vennootschappen bepaalt : | B.1.1. L'article 265, § 2, du Code des sociétés dispose : |
| « Onverminderd § 1 kunnen de zaakvoerders, gewezen zaakvoerders en | « Sans préjudice du § 1er, l'Office national de sécurité sociale et le |
| alle andere personen die ten aanzien van de zaken van de vennootschap | curateur peuvent tenir les gérants, anciens gérants et toutes les |
| werkelijke bestuursbevoegdheid hebben gehad, door de Rijksdienst voor | autres personnes qui ont effectivement détenu le pouvoir de gérer la |
| Sociale Zekerheid en de curator persoonlijk en hoofdelijk | société comme étant personnellement et solidairement responsables pour |
| aansprakelijk worden gesteld voor het geheel of een deel van alle op | la totalité ou une partie des cotisations sociales, majorations, |
| het ogenblik van de uitspraak van het faillissement verschuldigde | intérêts de retard et de l'indemnité forfaitaire visée à l'article |
| sociale bijdragen, bijdrageopslagen, verwijlinteresten en de vaste | 54ter de l'arrêté royal du 28 novembre 1969 pris en exécution de la |
| vergoeding bedoeld in artikel 54ter van het koninklijk besluit van 28 | |
| november 1969 tot uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot | |
| herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de | loi du 27 juin 1969 révisant l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 |
| maatschappelijke zekerheid der arbeiders, indien komt vast te staan | concernant la sécurité sociale des travailleurs, dus au moment du |
| dat een door hen begane grove fout aan de basis lag van het | prononcé de la faillite, s'il est établi qu'une faute grave qu'ils ont |
| faillissement, of indien zij zich, in de loop van de periode van vijf | commise était à la base de la faillite, ou, si au cours de la période |
| jaar voorafgaand aan de faillietverklaring in de situatie bevonden | de cinq ans qui précède le prononcé de la faillite, les gérants, |
| hebben zoals beschreven in artikel 38, § 3octies, 8°, van de wet van | anciens gérants et responsables se sont trouvés dans la situation |
| 29 juni 1981 houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid | décrite à l'article 38, § 3octies, 8° de la loi du 29 juin 1981 |
| établissant les principes généraux de la sécurité sociale des | |
| voor werknemers. | travailleurs salariés. |
| De Rijksdienst voor Sociale Zekerheid of de curator stellen de | L'Office national de sécurité sociale ou le curateur intentent |
| vordering inzake persoonlijke en hoofdelijke aansprakelijkheid van de | l'action en responsabilité personnelle et solidaire des dirigeants |
| in het eerste lid bedoelde bestuurders in bij de rechtbank van | visés à l'alinéa 1er devant le tribunal du commerce qui connaît de la |
| koophandel die kennis neemt van het faillissement van de vennootschap. | faillite de la société. |
| § 1, tweede lid, is niet van toepassing op voormelde Rijksdienst en op | |
| de curator wat de hierboven vermelde schulden betreft. | Le § 1er, alinéa 2, n'est pas d'application vis-à-vis de l'Office et |
| Als grove fout wordt beschouwd iedere vorm van ernstige en | du curateur précité en ce qui concerne les dettes visées ci-dessus. |
| georganiseerde fiscale fraude in de zin van artikel 3, § 2, van de wet | Est considérée comme faute grave, toute forme de fraude fiscale grave |
| van 11 januari 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financiële | et organisée au sens de l'article 3, § 2, de la loi du 11 janvier 1993 |
| stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van het | relative à la prévention de l'utilisation du système financier aux |
| terrorisme, evenals het gegeven dat de vennootschap geleid wordt door | fins du blanchiment de capitaux et du financement du terrorisme, ainsi |
| een zaakvoerder of een verantwoordelijke die betrokken is geweest bij | que le fait que la société est dirigée par un gérant ou un responsable |
| minstens twee faillissementen, vereffeningen of gelijkaardige | qui a été impliqué dans au moins deux faillites, liquidations ou |
| operaties met schulden tegenover een instelling die | opérations similaires entraînant des dettes à l'égard d'un organisme |
| socialezekerheidsbijdragen int tot gevolg. De Koning kan, na advies | percepteur des cotisations sociales. Le Roi peut, après avis du comité |
| van het beheerscomité van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid, | de gestion de l'Office national de sécurité sociale, déterminer les |
| bepalen welke feiten, gegevens of omstandigheden, voor de toepassing | faits, données ou circonstances qui, en vue de l'application du |
| van deze paragraaf, eveneens als grove fout beschouwd kunnen worden ». | présent paragraphe, peuvent également être considérés comme faute grave ». |
| Artikel 38, § 3octies, van de wet van 29 juni 1981 houdende de | L'article 38, § 3octies, de la loi du 29 juin 1981 établissant les |
| algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers, waarnaar | principes généraux de la sécurité sociale des travailleurs salariés, |
| het in het geding zijnde artikel verwijst, bepaalt : | auquel l'article en cause renvoie, dispose : |
| « Om aanspraak te kunnen maken op het voordeel van de totale of | « Pour pouvoir prétendre au bénéfice de la dispense totale ou |
| gedeeltelijke vrijstelling van sociale zekerheidsbijdragen bedoeld in | |
| §§ 3 en 3bis, van de totale of gedeeltelijke vrijstelling van storting | partielle de cotisations de sécurité sociale visées aux §§ 3 et 3bis, |
| de la dispense totale ou partielle de versement des cotisations | |
| van ingehouden bijdragen, van een vermindering van sociale | retenues, d'une réduction de cotisations de sécurité sociale visées |
| zekerheidsbijdragen, bedoeld in §§ 2, 3 en 3bis, alsook van een | aux §§ 2, 3 et 3bis, ainsi que d'un régime de cotisations forfaitaires |
| stelsel van forfaitaire bijdragen bepaald door of krachtens deze wet, | prévu par ou en vertu de la présente loi, l'employeur ne peut se |
| mag de werkgever zich niet in één van volgende situaties bevinden : | trouver dans une des situations suivantes : |
| [...] | [...] |
| 8. indien het om een rechtspersoon gaat, onder de bestuurders, | 8. s'il s'agit d'une personne morale, compter parmi les |
| zaakvoerders of personen die bevoegd zijn om de vennootschap te | administrateurs, les gérants ou les personnes ayant le pouvoir |
| verbinden, personen tellen die bij minstens twee faillissementen, | d'engager la société, des personnes qui ont été impliquées dans au |
| vereffeningen of gelijkaardige operaties betrokken werden met schulden | moins deux faillites, liquidations ou opérations similaires entraînant |
| ten aanzien van een inningorganisme van de sociale | des dettes à l'égard d'un organisme de recouvrement des cotisations de |
| zekerheidsbijdragen. | sécurité sociale. |
| [...] ». | [...] ». |
| B.1.2. Artikel 442quater van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 (WIB 1992) bepaalt : | B.1.2. L'article 442quater du Code des impôts sur les revenus 1992 (CIR 1992) dispose : |
| « § 1. In geval van tekortkoming, door een vennootschap of door een | « § 1er. En cas de manquement, par une société ou une personne morale |
| rechtspersoon bedoeld in artikel 17, § 3, van de wet van 27 juni 1921 | visée à l'article 17, § 3, de la loi du 27 juin 1921 sur les |
| betreffende de verenigingen zonder winstoogmerk, de internationale | associations sans but lucratif, les associations internationales sans |
| verenigingen zonder winstoogmerk en de stichtingen, aan haar | but lucratif et les fondations, à son obligation de paiement du |
| verplichting tot het betalen van de bedrijfsvoorheffing, zijn de | précompte professionnel, le ou les dirigeants de la société ou de la |
| bestuurder of bestuurders van de vennootschap of van de rechtspersoon | personne morale chargés de la gestion journalière de la société ou de |
| die belast zijn met de dagelijkse leiding van de vennootschap of van | la personne morale sont solidairement responsables du manquement si |
| de rechtspersoon hoofdelijk aansprakelijk voor de tekortkoming indien die te wijten is aan een fout in de zin van artikel 1382 van het Burgerlijk Wetboek, die ze hebben begaan bij het besturen van de vennootschap of de rechtspersoon. Deze hoofdelijke aansprakelijkheid kan worden uitgebreid naar de andere bestuurders van de vennootschap of van de rechtspersoon indien in hunnen hoofde een fout wordt aangetoond die heeft bijgedragen tot de in het eerste lid bedoelde tekortkoming. Onder bestuurder van een vennootschap of van een rechtspersoon in de zin van dit artikel wordt verstaan, elke persoon die, in feite of in rechte, de bevoegdheid heeft of heeft gehad om de vennootschap of de rechtspersoon te besturen, met uitsluiting van de gerechtelijke mandatarissen. § 2. De herhaalde niet-betaling van de bedrijfsvoorheffing door de vennootschap of door de rechtspersoon, wordt, behoudens tegenbewijs, vermoed voort te vloeien uit een in § 1, eerste lid, bedoelde fout. | celui-ci est imputable à une faute au sens de l'article 1382 du Code civil, qu'ils ont commise dans la gestion de la société ou de la personne morale. Cette responsabilité solidaire peut être étendue aux autres dirigeants de la société ou de la personne morale lorsqu'une faute ayant contribué au manquement visé à l'alinéa 1er est établie dans leur chef. Par dirigeant de la société ou de la personne morale au sens du présent article, l'on entend toute personne qui, en fait ou en droit, détient ou a détenu le pouvoir de gérer la société ou la personne morale, à l'exclusion des mandataires de justice. § 2. Le non-paiement répété par la société ou la personne morale du précompte professionnel, est, sauf preuve du contraire, présumé résulter d'une faute visée au § 1er, alinéa 1er. |
| Onder herhaalde inbreuken op de verplichting tot betaling van de | Par inobservation répétée de l'obligation de paiement du précompte |
| bedrijfsvoorheffing in de zin van dit artikel, wordt verstaan : | professionnel au sens du présent article, l'on entend : |
| - ofwel, voor een trimestriële schuldenaar van de voorheffing, het gebrek aan betaling van ten minste twee vervallen schulden binnen een periode van een jaar; - ofwel, voor een maandelijkse schuldenaar van de voorheffing, het gebrek aan betaling van ten minste drie vervallen schulden binnen een periode van een jaar. § 3. Er is geen vermoeden van fout in de zin van § 2, eerste lid, indien de niet-betaling het gevolg is van financiële moeilijkheden die aanleiding hebben gegeven tot het openen van de procedure van gerechtelijke reorganisatie, van faillissement of van gerechtelijke ontbinding. § 4. De hoofdelijke aansprakelijkheid van de bestuurders van de vennootschap of van de rechtspersoon kan slechts worden ingeroepen voor de betaling, in hoofdsom en interesten, van de schulden inzake bedrijfsvoorheffing. § 5. De rechtsvordering tegen aansprakelijke bestuurders is slechts ontvankelijk indien ze wordt ingesteld na het verstrijken van een termijn van één maand te rekenen vanaf een door de ontvanger bij ter post aangetekende brief verzonden kennisgeving, waarin de geadresseerde verzocht wordt de nodige maatregelen te treffen om de tekortkoming te verhelpen of om aan te tonen dat deze niet het gevolg is van een door hen begane fout. Deze bepaling verhindert evenwel niet dat de met de invordering belaste ambtenaar, binnen voormelde termijn, bewarende maatregelen vordert ten laste van het vermogen van de bestuurder of bestuurders van de vennootschap of rechtspersoon aan wie een kennisgeving is | - soit, pour un redevable trimestriel du précompte, le défaut de paiement d'au moins deux dettes échues au cours d'une période d'un an; - soit, pour un redevable mensuel du précompte, le défaut de paiement d'au moins trois dettes échues au cours d'une période d'un an. § 3. Il n'y a pas présomption de faute au sens du § 2, alinéa 1er, lorsque le non-paiement provient de difficultés financières qui ont donné lieu à l'ouverture de la procédure de réorganisation judiciaire, de faillite ou de dissolution judiciaire. § 4. La responsabilité solidaire des dirigeants de la société ou de la personne morale ne peut être engagée que pour le paiement, en principal et intérêts, des dettes de précompte professionnel. § 5. L'action judiciaire contre les dirigeants responsables n'est recevable qu'à l'expiration d'un délai d'un mois à dater d'un avertissement adressé par le receveur par lettre recommandée à la poste invitant le destinataire à prendre les mesures nécessaires pour remédier au manquement ou pour démontrer que celui-ci n'est pas imputable à une faute commise par eux. Cette disposition ne fait, toutefois, pas obstacle à ce que le fonctionnaire chargé du recouvrement puisse requérir, dans le délai précité, des mesures conservatoires à l'égard du patrimoine du ou des dirigeants de la société ou de la personne morale qui ont fait l'objet |
| toegezonden ». | de l'avertissement ». |
| Artikel 93undecies C van het Wetboek van de belasting over de | L'article 93undecies C du Code de la taxe sur la valeur ajoutée |
| toegevoegde waarde (hierna : BTW-Wetboek) bepaalt : | (ci-après : Code de la TVA) dispose : |
| « § 1. In geval van tekortkoming, door een aan de BTW onderworpen | « § 1er. En cas de manquement, par une société ou une personne morale |
| vennootschap of door een rechtspersoon bedoeld in artikel 17, § 3, van | |
| de wet van 27 juni 1921 betreffende de verenigingen zonder | visée à l'article 17, § 3, de la loi du 27 juin 1921 sur les |
| winstoogmerk, de internationale verenigingen zonder winstoogmerk en de | associations sans but lucratif, les associations internationales sans |
| stichtingen, aan haar verplichting tot het betalen van de belasting, | but lucratif et les fondations, assujettie à la TVA, à son obligation |
| van de interesten of van de bijkomende kosten, zijn de bestuurder of | de paiement de la taxe, des intérêts ou des frais accessoires, le ou |
| bestuurders van de vennootschap of van de rechtspersoon die belast | les dirigeants de la société ou de la personne morale chargés de la |
| zijn met de dagelijkse leiding van de vennootschap of van de | gestion journalière de la société ou de la personne morale sont |
| rechtspersoon hoofdelijk aansprakelijk voor de tekortkoming indien die | solidairement responsables du manquement si celui-ci est imputable à |
| te wijten is aan een fout in de zin van artikel 1382 van het Burgerlijk Wetboek, die ze hebben begaan bij het besturen van de vennootschap of de rechtspersoon. Deze hoofdelijke aansprakelijkheid kan worden uitgebreid naar de andere bestuurders van de vennootschap of van de rechtspersoon indien in hunnen hoofde een fout wordt aangetoond die heeft bijgedragen tot de in het eerste lid bedoelde tekortkoming. Onder bestuurder van een vennootschap of van een rechtspersoon in de zin van dit artikel wordt verstaan, elke persoon die, in feite of in rechte, de bevoegdheid heeft of heeft gehad om de vennootschap of de rechtspersoon te besturen, met uitsluiting van de gerechtelijke mandatarissen. § 2. De herhaalde niet-betaling van de voormelde belastingschuld door de vennootschap of door de rechtspersoon, wordt, behoudens tegenbewijs, vermoed voort te vloeien uit een in § 1, eerste lid, bedoelde fout. | une faute au sens de l'article 1382 du Code civil, qu'ils ont commise dans la gestion de la société ou de la personne morale. Cette responsabilité solidaire peut être étendue aux autres dirigeants de la société ou de la personne morale lorsqu'une faute ayant contribué au manquement visé à l'alinéa 1er est établie dans leur chef. Par dirigeant de la société ou de la personne morale au sens du présent article, l'on entend toute personne qui, en fait ou en droit, détient ou a détenu le pouvoir de gérer la société ou la personne morale, à l'exclusion des mandataires de justice. § 2. Le non-paiement répété par la société ou la personne morale de la dette d'impôt susvisée, est, sauf preuve du contraire, présumé résulter d'une faute visée au § 1er, alinéa 1er. |
| Onder herhaalde inbreuken op de verplichting tot betaling van de | Par inobservation répétée de l'obligation de paiement de la dette |
| belasting in de zin van dit artikel, wordt verstaan : | d'impôt au sens du présent article, l'on entend : |
| - ofwel, voor een belastingplichtige die gehouden is tot het indienen | - soit, pour un assujetti soumis au régime de dépôt de déclarations |
| van trimestriële aangiften inzake BTW, het gebrek aan betaling van ten | trimestrielles à la TVA, le défaut de paiement d'au moins deux dettes |
| minste twee eisbare schulden binnen een periode van een jaar; | exigibles au cours d'une période d'un an; |
| - ofwel, voor een belastingplichtige die gehouden is tot indienen van | - soit, pour un assujetti soumis au régime de dépôt de déclarations |
| maandelijkse aangiften inzake BTW, het gebrek aan betaling van ten | mensuelles à la TVA, le défaut de paiement d'au moins trois dettes |
| minste drie eisbare schulden binnen een periode van een jaar. | exigibles au cours d'une période d'un an. |
| § 3. Er is geen vermoeden van fout in de zin van § 2, eerste lid, | § 3. Il n'y a pas présomption de faute au sens du § 2, alinéa 1er, |
| indien de niet-betaling het gevolg is van financiële moeilijkheden die | lorsque le non-paiement provient de difficultés financières qui ont |
| aanleiding hebben gegeven tot het openen van de procedure van gerechtelijke reorganisatie, van faillissement of van gerechtelijke ontbinding. § 4. De hoofdelijke aansprakelijkheid van de bestuurders van de vennootschap of van de rechtspersoon kan slechts worden ingeroepen voor de betaling, in hoofdsom en toebehoren, van de schulden inzake BTW. § 5. De rechtsvordering tegen aansprakelijke bestuurders is slechts ontvankelijk indien ze wordt ingesteld na het verstrijken van een termijn van één maand te rekenen vanaf een door de ontvanger bij ter post aangetekende brief verzonden kennisgeving, waarin de geadresseerde verzocht wordt de nodige maatregelen te treffen om de tekortkoming te verhelpen of aan te tonen dat deze niet het gevolg is van een door hen begane fout. Deze bepaling verhindert evenwel niet dat de met de invordering belaste ambtenaar, binnen voormelde termijn, bewarende maatregelen vordert ten laste van het vermogen van de bestuurder of bestuurders van de vennootschap of rechtspersoon aan wie een kennisgeving is | donné lieu à l'ouverture de la procédure de réorganisation judiciaire, de faillite ou de dissolution judiciaire. § 4. La responsabilité solidaire des dirigeants de la société ou de la personne morale ne peut être engagée que pour le paiement, en principal et accessoires, des dettes de la TVA. § 5. L'action judiciaire contre les dirigeants responsables n'est recevable qu'à l'expiration d'un délai d'un mois à dater d'un avertissement adressé par le receveur par lettre recommandée à la poste invitant le destinataire à prendre les mesures nécessaires pour remédier au manquement ou pour démontrer que celui-ci n'est pas imputable à une faute commise par eux. Cette disposition ne fait, toutefois, pas obstacle à ce que le fonctionnaire chargé du recouvrement puisse requérir, dans le délai précité, des mesures conservatoires à l'égard du patrimoine du ou des dirigeants de la société ou de la personne morale qui ont fait l'objet |
| toegezonden ». | de l'avertissement ». |
| B.2. Artikel 265, § 2, van het Wetboek van vennootschappen voert een | B.2. L'article 265, § 2, du Code des sociétés instaure une |
| bijzondere aansprakelijkheid in van zaakvoerders, gewezen zaakvoerders | responsabilité spéciale des gérants, anciens gérants et toutes autres |
| en alle andere personen die ten aanzien van de zaken van een | personnes qui ont détenu le pouvoir de gérer une société de personnes |
| personenvennootschap met beperkte aansprakelijkheid | |
| bestuursbevoegdheid hebben gehad, voor niet-betaalde | à responsabilité limitée du chef de cotisations de sécurité sociale |
| socialezekerheidsbijdragen. Zij kunnen immers onder bepaalde | impayées. En effet, sous certaines conditions, ils peuvent être |
| voorwaarden persoonlijk en hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld | considérés comme étant personnellement et solidairement responsables |
| voor het geheel of een deel van alle op het ogenblik van de uitspraak | pour la totalité ou une partie des cotisations sociales, majorations, |
| van het faillissement verschuldigde sociale bijdragen, | |
| bijdrageopslagen, verwijlinteresten en de vaste vergoeding bedoeld in | intérêts de retard et de l'indemnité forfaitaire visée à l'article |
| artikel 54ter van het koninklijk besluit van 28 november 1969 tot | 54ter de l'arrêté royal du 28 novembre 1969 « pris en exécution de la |
| uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de | loi du 27 juin 1969 révisant l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 |
| besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke | concernant la sécurité sociale des travailleurs », dus au moment du |
| zekerheid der arbeiders. | prononcé de la faillite. |
| Opdat daartoe kan worden besloten, moet evenwel vaststaan dat zij | Pour qu'il puisse en être jugé ainsi, il doit toutefois être établi |
| ofwel een grove fout hebben begaan die aan de basis lag van het | soit qu'ils ont commis une faute grave qui était à la base de la |
| faillissement (eerste hypothese), ofwel in de periode van vijf jaar | faillite (première hypothèse), soit qu'au cours de la période de cinq |
| voorafgaand aan de faillietverklaring reeds waren betrokken bij | ans qui précède le prononcé de la faillite, ils ont déjà été impliqués |
| minstens twee faillissementen, vereffeningen of soortgelijke operaties | dans au moins deux faillites, liquidations ou opérations similaires |
| met schulden ten aanzien van een inningsinstelling van de | entraînant des dettes à l'égard d'un organisme de recouvrement des |
| socialezekerheidsbijdragen (tweede hypothese). | cotisations de sécurité sociale (seconde hypothèse). |
| B.3. De prejudiciële vraag betreft de bestaanbaarheid van de in het | B.3. La question préjudicielle concerne la compatibilité de la |
| geding zijnde bepaling met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in | disposition en cause avec les articles 10 et 11 de la Constitution en |
| zoverre zij voor een bepaalde categorie van zaakvoerders een op een | ce qu'elle instaure, pour une catégorie déterminée de gérants, une |
| onweerlegbaar vermoeden gebaseerde persoonlijke en hoofdelijke | responsabilité personnelle et solidaire basée sur une présomption |
| aansprakelijkheid invoert wegens het gegeven dat zij in de loop van de | irréfragable, en raison de la circonstance qu'au cours de la période |
| periode van vijf jaar voorafgaand aan de faillietverklaring reeds | de cinq ans qui précède le prononcé de la faillite, ils ont déjà été |
| betrokken zijn geweest bij minstens twee faillissementen, | impliqués dans au moins deux faillites, liquidations ou opérations |
| vereffeningen of soortgelijke operaties, terwijl de zaakvoerders die | similaires, alors que les gérants qui sont tenus au paiement de dettes |
| gehouden zijn tot het betalen van belastingschulden op grond van | |
| artikel 442quater van het WIB 1992 of van artikel 93undecies C van het | fiscales sur la base de l'article 442quater du CIR 1992 ou de |
| BTW-Wetboek, daartoe slechts gehouden zijn krachtens een weerlegbaar | l'article 93undecies C du Code de la TVA ne le sont qu'en vertu d'une |
| wettelijk vermoeden van aansprakelijkheid. | présomption légale réfragable de responsabilité. |
| De prejudiciële vraag betreft derhalve de in B.2 vermelde tweede | La question préjudicielle concerne donc la seconde hypothèse |
| hypothese. Het Hof beperkt zijn onderzoek dan ook tot die hypothese en | mentionnée en B.2. La Cour limite dès lors son examen à cette |
| spreekt zich te dezen niet uit over de persoonlijke en hoofdelijke | hypothèse et ne se prononce, en l'espèce, ni sur la responsabilité |
| aansprakelijkheid van zaakvoerders van een bvba die een grove fout | personnelle et solidaire des gérants d'une SPRL qui auraient commis |
| zouden hebben begaan die aan de basis lag van het faillissement, noch | une faute grave qui est à la base de la faillite, ni sur ce qui est |
| over hetgeen in het vierde lid van de in het geding zijnde bepaling | considéré, à l'alinéa 4 de la disposition en cause, comme étant une |
| als grove fout wordt beschouwd. | faute grave. |
| B.4. Het in de prejudiciële vraag beoogde verschil in behandeling, | B.4. La différence de traitement visée dans la question préjudicielle, |
| zoals in herinnering gebracht in B.3, heeft wel degelijk betrekking op | telle qu'elle est rappelée en B.3, concerne effectivement des |
| personen en niet op schulden, zoals de Ministerraad ten onrechte laat | personnes et non des dettes, comme le Conseil des ministres l'a fait |
| gelden. | valoir à tort. |
| De exceptie wordt verworpen. | L'exception est rejetée. |
| B.5. De invoering van een bijzondere aansprakelijkheidsregeling voor | B.5. L'instauration d'un régime spécial de responsabilité pour les |
| socialezekerheidsschulden werd verantwoord als een instrument voor een | dettes de sécurité sociale a été justifiée comme un instrument de |
| betere inning van de socialezekerheidsbijdragen. Daarbij werd tevens | meilleure perception des cotisations de sécurité sociale. A cet égard, |
| erop gewezen dat een dergelijke persoonlijke en hoofdelijke | il a également été souligné qu'une telle responsabilité personnelle et |
| aansprakelijkheid reeds in andere Europese landen, zoals Nederland, | solidaire existe déjà dans d'autres pays européens, comme les Pays-Bas |
| bestaat (Parl. St., Kamer, 2005-2006, DOC 51-2517/003, p. 7; DOC | (Doc. parl., Chambre, 2005-2006, DOC 51-2517/003, p. 7; DOC |
| 51-2517/011, p. 8). | 51-2517/011, p. 8). |
| Bij de bespreking van het amendement dat aanleiding gaf tot de | Lors de la discussion de l'amendement qui a donné lieu à la |
| wijziging van de in het geding zijnde bepaling bij de wet van 27 | modification de la disposition en cause par la loi du 27 décembre 2006 |
| december 2006 houdende diverse bepalingen (I) werd beklemtoond dat die | portant des dispositions diverses (I), il a été souligné que cette |
| bepaling vooral is gericht tegen malafide ondernemers : | disposition était surtout dirigée contre les entrepreneurs malhonnêtes : |
| « Het gaat niet op dat sommige malafide werkgevers ondernemingen | « Il est inadmissible que certains employeurs malhonnêtes créent des |
| oprichten, op het ogenblik dat de eerste betalingen moeten gebeuren de | entreprises et disparaissent au moment où les premiers paiements |
| boeken sluiten, om vervolgens een nieuwe vennootschap op te richten | doivent être effectués, pour ensuite créer une nouvelle société, et |
| enz. Het komt erop aan dat de verschuldigde bijdragen correct worden | ainsi de suite. Il importe que les cotisations dues soient payées |
| betaald » (Parl. St., Kamer, 2006-2007, DOC 51-2760/030, p. 6). | correctement » (Doc. parl., Chambre, 2006-2007, DOC 51-2760/030, p. |
| B.6. De door de in het geding zijnde bepaling ingestelde persoonlijke | 6). B.6. La responsabilité personnelle et solidaire de la catégorie de |
| en hoofdelijke aansprakelijkheid van de in de prejudiciële vraag | personnes visée dans la question préjudicielle, instaurée par la |
| beoogde categorie van personen wordt omschreven als een « objectieve | disposition en cause, est décrite comme une « responsabilité objective |
| aansprakelijkheid » omdat de grove fout niet moet worden aangetoond | », parce que la faute grave ne doit pas être démontrée (avis de la |
| (advies van de afdeling wetgeving van de Raad van State, Parl. St., | section de législation du Conseil d'Etat, Doc. parl., Chambre, |
| Kamer, 2005-2006, DOC 51-2517/003, nr. 1, p. 10). Het feitelijke | 2005-2006, DOC 51-2517/003, n° 1, p. 10). En effet, la circonstance |
| gegeven dat de zaakvoerders van een bvba in de loop van de periode van | qu'au cours de la période de cinq ans qui précède le prononcé de la |
| vijf jaar voorafgaand aan de faillietverklaring reeds betrokken zijn | |
| geweest bij minstens twee andere faillissementen, vereffeningen of | faillite, les gérants d'une SPRL ont déjà été impliqués dans au moins |
| soortgelijke operaties die resulteerden in schulden tegenover een | deux autres faillites, liquidations ou opérations similaires |
| instelling die socialezekerheidsbijdragen int, wordt immers door de | entraînant des dettes à l'égard d'un organisme de recouvrement des |
| wetgever zelf uitdrukkelijk - en dus op een voor de rechter bindende | cotisations de sécurité sociale, est assimilée expressément par le |
| wijze - gelijkgesteld met « een grove fout die aan de basis van het | législateur lui-même - et donc d'une manière contraignante pour le |
| faillissement lag » en kan, net als deze, de persoonlijke en | juge - à « une faute grave [qui est] à la base de la faillite » et |
| hoofdelijke aansprakelijkheid teweegbrengen. | peut entraîner, tout comme celle-ci, la responsabilité personnelle et |
| B.7. De in het geding zijnde maatregel die zich richt tot de categorie | solidaire. B.7. La mesure en cause qui vise la catégorie des gérants se trouvant |
| van zaakvoerders die zich bevinden in de in B.6 omschreven situatie, | dans la situation décrite en B.6 repose sur un critère qui est en |
| berust op een criterium dat in verband staat met het in B.5 vermelde | rapport avec l'objectif mentionné en B.5, puisqu'elle vise les gérants |
| doel, vermits hij de zaakvoerders van die vennootschappen viseert die | de ces sociétés qui sont restées de façon répétée en défaut de payer |
| herhaaldelijk in gebreke bleven de socialezekerheidsbijdragen te | les cotisations de sécurité sociale. |
| betalen. B.8. Geschillen met betrekking tot socialezekerheidsbijdragen kunnen | B.8. Les contestations relatives aux cotisations de sécurité sociale |
| onder de toepassing van artikel 6.1 van het Europees Verdrag voor de | peuvent entrer dans le champ d'application de l'article 6.1 de la |
| Convention européenne des droits de l'homme sur la base d'une mise en | |
| rechten van de mens vallen op basis van een afweging van de publiek- | balance des aspects de droit public et de droit privé caractérisant le |
| en privaatrechtelijke aspecten van de te beoordelen regeling (EHRM, 9 | régime à examiner (CEDH, 9 décembre 1994, Schouten et Meldrum c. |
| december 1994, Schouten en Meldrum t. Nederland, §§ 52-60). Wanneer, | Pays-Bas, §§ 52-60). Lorsque, comme en l'espèce, sur la base de la |
| zoals te dezen, op grond van de in het geding zijnde bepaling, niet de | disposition en cause, ce n'est pas la société assujettie elle-même |
| bijdrageplichtige vennootschap zelf doch de zaakvoerders van die | mais bien les gérants de celle-ci qui peuvent être condamnés, par |
| vennootschap, in afwijking van de gewone aansprakelijkheidsregeling, met hun persoonlijk vermogen tot betaling van de verschuldigde socialezekerheidsbijdragen en supplementen kunnen worden veroordeeld, betreft de betwisting een geschil omtrent « het vaststellen van [...] burgerlijke rechten en verplichtingen » in de zin van de voormelde verdragsbepaling. Daaruit volgt dat aan de door de in het geding zijnde bepaling bedoelde zaakvoerders met betrekking tot de vordering die wordt ingesteld door de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid of door de curator, het recht op toegang tot een rechter met volle rechtsmacht moet zijn gewaarborgd. B.9. De in het geding zijnde bepaling stelt een objectieve aansprakelijkheid in en verleent aan de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid en aan de curator een appreciatiebevoegdheid om de verschuldigde socialezekerheidsbijdragen en supplementen voor het geheel of een deel terug te vorderen. | dérogation au régime ordinaire de la responsabilité, sur leur patrimoine personnel, au paiement des cotisations de sécurité sociale et suppléments exigibles, la contestation porte sur des « droits et obligations de caractère civil » au sens de la disposition conventionnelle précitée. Il en résulte que le droit d'accès à un juge exerçant un contrôle de pleine juridiction doit être assuré aux gérants visés dans la disposition en cause, en ce qui concerne l'action intentée par l'Office national de sécurité sociale ou par le curateur. B.9. La disposition en cause instaure une responsabilité objective et confère à l'Office national de sécurité sociale et au curateur un pouvoir d'appréciation pour réclamer la totalité ou une partie des cotisations de sécurité sociale et suppléments dus. |
| De vordering inzake persoonlijke en hoofdelijke aansprakelijkheid | L'action en responsabilité personnelle et solidaire doit toutefois |
| dient evenwel te worden ingesteld bij een rechtscollege, namelijk de | être intentée auprès d'une juridiction, à savoir le tribunal de |
| rechtbank van koophandel die kennis neemt van het faillissement van de | commerce qui connaît de la faillite de la société. Ce tribunal doit |
| vennootschap. Die rechtbank dient te oordelen of de wettelijke | vérifier si les conditions légales de la responsabilité personnelle et |
| voorwaarden voor de persoonlijke en hoofdelijke aansprakelijkheid zijn | solidaire sont réunies et examine notamment si les gérants concernés |
| vervuld, en gaat met name na of de betrokken zaakvoerders in de | ont été impliqués, au cours de la période de cinq ans qui a précédé |
| periode van vijf jaar voorafgaand aan een nieuw faillissement | |
| betrokken zijn geweest bij minstens twee andere faillissementen met | une nouvelle faillite, dans au moins deux autres faillites entraînant |
| schulden ten aanzien van een inningsinstelling van de | des dettes à l'égard d'un organisme de recouvrement des cotisations de |
| socialezekerheidsbijdragen. Doordat de in het geding zijnde bepaling | sécurité sociale. Par ailleurs, en ce qu'elle prévoit que les |
| erin voorziet dat de personen die zij beoogt persoonlijk en hoofdelijk | personnes qu'elle vise peuvent être considérées comme étant |
| aansprakelijk kunnen worden gesteld « voor het geheel of een deel van | personnellement et solidairement responsables « pour la totalité ou |
| [de] sociale bijdragen, bijdrageopslagen, verwijlinteresten en de | une partie des cotisations sociales, majorations, intérêts de retard |
| vaste vergoeding », stelt zij bovendien de Rijksdienst voor Sociale | et de l'indemnité forfaitaire », la disposition en cause permet à |
| Zekerheid en de curator in staat de mate van die hoofdelijkheid te | l'Office national de sécurité sociale et au curateur de déterminer la |
| bepalen, en moet de rechtbank, in rechte en in feite, de omvang van de | mesure de cette solidarité et le tribunal doit pouvoir examiner, en |
| verschuldigde sociale bijdragen, bijdrageopslagen, verwijlinteresten | droit et en fait, le montant des cotisations sociales, majorations, |
| en de vaste vergoeding kunnen beoordelen op basis van de bij haar | intérêts de retard et de l'indemnité forfaitaire dus, sur la base de |
| ingestelde vordering. Ten aanzien van de omvang van de verschuldigde | l'action dont il est saisi. Par conséquent, relativement au montant |
| socialezekerheidsbijdragen en supplementen, heeft de bevoegde | des cotisations de sécurité sociale et suppléments dus, le tribunal |
| rechtbank, bij de behandeling van de ingestelde vordering, derhalve | compétent dispose, dans le cadre du traitement de l'action intentée, |
| eenzelfde beoordelingsbevoegdheid als de Rijksdienst voor Sociale | du même pouvoir d'appréciation que l'Office national de sécurité |
| Zekerheid en de curator. | sociale et le curateur. |
| In die interpretatie is aan de betrokken zaakvoerders de toegang tot | Dans cette interprétation, l'accès à un juge exerçant un contrôle de |
| een rechter met volle rechtsmacht gewaarborgd. | pleine juridiction est garanti aux gérants concernés. |
| Met inachtneming van het voorgaande is de in het geding zijnde | Eu égard à ce qui précède, la mesure en cause est raisonnablement |
| maatregel redelijk verantwoord in het licht van de nagestreefde | justifiée à la lumière du but poursuivi. |
| doelstelling. | |
| B.10. Het Hof moet voorts onderzoeken of de voormelde bepaling de | B.10. La Cour doit encore examiner si la disposition précitée ne |
| zaakvoerders van een bvba die gehouden zijn tot betaling van een | traite pas de manière différente et sans raison objective les gérants |
| sociale schuld op grond van artikel 265, § 2, van het Wetboek van | d'une SPRL tenus d'une dette sociale sur la base de l'article 265, § |
| vennootschappen, en de zaakvoerders van een bvba die hoofdelijk ertoe | 2, du Code des sociétés et les gérants d'une SPRL qui sont tenus |
| gehouden zijn een bedrijfsvoorheffing te betalen op grond van artikel | solidairement de payer un précompte professionnel, sur la base de |
| 442quater van het WIB 1992, of een btw-schuld te betalen op grond van | l'article 442quater du CIR 1992, ou une dette à la TVA, sur la base de |
| artikel 93undecies C van het BTW-Wetboek, niet zonder objectieve reden | l'article 93undecies C du Code de la TVA. |
| verschillend behandelt. | |
| B.11. Luidens artikel 442quater van het WIB 1992 en artikel 93undecies | B.11. Aux termes de l'article 442quater du CIR 1992 et de l'article |
| C van het BTW-Wetboek zijn de bestuurders van een vennootschap of een | 93undecies C du Code de la TVA, les dirigeants d'une société ou d'une |
| rechtspersoon slechts gehouden tot het betalen van een belastingschuld | personne morale ne sont tenus au paiement d'une dette fiscale que |
| indien zij een fout in de zin van artikel 1382 van het Burgerlijk | s'ils ont commis une faute au sens de l'article 1382 du Code civil. En |
| Wetboek hebben begaan. In geval van herhaalde niet-betaling wordt bij | |
| de voormelde bepalingen wel degelijk een vermoeden ingesteld, en dat | cas de non-paiement répété, une présomption est bien établie par les |
| in tegenstelling tot wat de RSZ betoogt. Dat vermoeden kan worden | dispositions précitées, et ce contrairement à ce que soutient l'ONSS. |
| weerlegd door het tegenbewijs dat de bestuurders kunnen leveren door | Cette présomption peut être renversée par la preuve contraire que |
| aan te tonen dat zij de vermeende fout niet hebben begaan, en kan nog | peuvent apporter les dirigeants en démontrant qu'ils n'ont pas commis |
| worden weerlegd indien zij aantonen dat de niet-betaling het gevolg is | la faute présumée, et peut encore être écartée s'ils démontrent que le |
| van financiële moeilijkheden die aanleiding hebben gegeven tot het | non-paiement provient de difficultés financières qui ont donné lieu à |
| openen van de procedure van gerechtelijke reorganisatie, van | l'ouverture de la procédure de réorganisation judiciaire, de faillite |
| faillissement of van gerechtelijke ontbinding. | ou de dissolution judiciaire. |
| B.12.1. Terwijl de in het geding zijnde bepaling uitsluitend van | B.12.1. Alors que la disposition en cause s'applique exclusivement en |
| toepassing is in geval van faillissement van een bvba, kunnen de | cas de faillite d'une SPRL, les dispositions précitées relatives à la |
| voormelde bepalingen met betrekking tot de invordering van sommige | récupération de certaines dettes fiscales peuvent s'appliquer dès |
| belastingschulden worden toegepast zodra blijkt dat de verplichtingen | qu'apparaît un manquement aux obligations d'une entreprise au paiement |
| van een onderneming tot het betalen van de btw of de | de la TVA ou du précompte professionnel. Il n'existe donc aucune |
| bedrijfsvoorheffing niet worden nagekomen. Er bestaat dus geen | |
| verplichting dat de in het geding zijnde vennootschap voorafgaandelijk | obligation que la société en cause soit préalablement en faillite pour |
| failliet is opdat de artikelen 442quater van het WIB 1992 en | que les articles 442quater du CIR 1992 et 93undecies C du Code de la |
| 39undiecies C van het BTW-Wetboek door de fiscale administratie kunnen | TVA puissent être invoqués par l'administration fiscale. De telles |
| worden aangevoerd. Aangezien dergelijke omstandigheden alsook de aan | circonstances ainsi que les possibilités offertes à l'administration |
| de fiscale administratie geboden mogelijkheden voor de invordering van de haar toekomende schulden ruimer zijn, is het aldus verantwoord dat de zaakvoerder van een bvba tegen wie een rechtsvordering tot voldoening van de schulden is ingesteld op grond van een vermoeden van fout, over de mogelijkheid kan beschikken om dat vermoeden te weerleggen. B.12.2. Ten slotte heeft het verschil in behandeling geen onevenredige gevolgen aangezien, wegens de in B.8 en B.9 in herinnering gebrachte waarborgen, de toegang tot een rechter met volle rechtsmacht gewaarborgd is voor de zaakvoerders van een bvba die het voorwerp uitmaken van een invordering van sociale bijdragen op grond van | fiscale pour le recouvrement des dettes qui lui sont dues étant plus larges, il est ainsi justifié que le gérant d'une SPRL contre lequel une action en recouvrement est intentée sur la base d'une présomption de faute puisse disposer de la faculté de renverser cette présomption. B.12.2. Enfin, la différence de traitement n'a pas d'effets disproportionnés puisqu'en raison des garanties rappelées en B.8 et B.9, l'accès à un juge exerçant un contrôle de pleine juridiction est garanti aux gérants de SPRL qui font l'objet d'une récupération de |
| artikel 265, § 2, van het Wetboek van vennootschappen. | cotisations sociales sur la base de l'article 265, § 2, du Code des |
| B.13. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | sociétés. B.13. La question préjudicielle appelle une réponse négative. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| Artikel 265, § 2, van het Wetboek van vennootschappen schendt de | L'article 265, § 2, du Code des sociétés ne viole pas les articles 10 |
| artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. | et 11 de la Constitution. |
| Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, |
| artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 29 maart 2012. | la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 29 mars 2012. |
| De griffier, | Le greffier, |
| P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
| De voorzitter, | Le président, |
| R. Henneuse. | R. Henneuse. |