Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 36/2012 van 8 maart 2012 Rolnummer 5135 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 515 van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Raad van State. Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitt wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging"
Uittreksel uit arrest nr. 36/2012 van 8 maart 2012 Rolnummer 5135 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 515 van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Raad van State. Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitt wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging Extrait de l'arrêt n° 36/2012 du 8 mars 2012 Numéro du rôle : 5135 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 515 du Code judiciaire, posée par le Conseil d'Etat. La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Boss après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : I. Objet de la question préjudicielle et procéd(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 36/2012 van 8 maart 2012 Extrait de l'arrêt n° 36/2012 du 8 mars 2012
Rolnummer 5135 Numéro du rôle : 5135
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 515 van het En cause : la question préjudicielle relative à l'article 515 du Code
Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Raad van State. judiciaire, posée par le Conseil d'Etat.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De
rechters E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke,
Moerman, E. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en F. J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul et F. Daoût, assistée du
Daoût, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Bossuyt,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij arrest nr. 212.379 van 4 april 2011 in zake Leo Haeldermans en Par arrêt n° 212.379 du 4 avril 2011 en cause de Leo Haeldermans et
anderen tegen de Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie van autres contre l'Etat belge, dont l'expédition est parvenue au greffe
het Hof is ingekomen op 12 april 2011, heeft de Raad van State de de la Cour le 12 avril 2011, le Conseil d'Etat a posé la question
volgende prejudiciële vraag gesteld : préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 515 van het Gerechtelijk Wetboek de artikelen 10 en « L'article 515 du Code judiciaire viole-t-il les articles 10 et 11 de
11 van de Grondwet, doordat in artikel 515 van het Gerechtelijk la Constitution en ce qu'il ne prévoit pas de critères légaux pour
Wetboek voor het bepalen van het aantal gerechtsdeurwaarders per
arrondissement geen wettelijke criteria zijn voorgeschreven, terwijl fixer le nombre d'huissiers de justice par arrondissement, alors que
in artikel 31 van de wet van 25 ventôse jaar XI op het notarisambt wel l'article 31 de la loi du 25 ventôse an XI contenant organisation du
wettelijke criteria zijn vastgelegd om het aantal notarissen per notariat prévoit des critères légaux pour fixer le nombre de notaires
gerechtelijk arrondissement te bepalen, zodat de wetgever openbare en par arrondissement judiciaire, de sorte que le législateur a traité
ministeriële ambtenaren op ongelijke wijze heeft behandeld ? ». des officiers publics et ministériels de manière inégale ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1.1. Artikel 515 van het Gerechtelijk Wetboek, zoals gewijzigd bij B.1.1. L'article 515 du Code judiciaire, tel qu'il a été modifié par
de wetten van 26 februari 1981 en 6 april 1992, bepaalt : les lois des 26 février 1981 et 6 avril 1992, dispose :
« De Koning bepaalt het aantal gerechtsdeurwaarders per
arrondissement, nadat hij het advies heeft ingewonnen van de « Le Roi fixe le nombre d'huissiers de justice par arrondissement,
procureur-generaal bij het hof van beroep, van de procureur des après avoir pris les avis du procureur général près la cour d'appel,
Konings, van de vaste raad van de Nationale Kamer en van de raad van du procureur du Roi, du conseil permanent de la Chambre nationale et
de arrondissementskamer van de gerechtsdeurwaarders. du conseil de la chambre d'arrondissement des huissiers de justice.
In het door de Koning bepaalde aantal gerechtsdeurwaarders zijn zij Le nombre d'huissiers de justice fixé par le Roi ne comprend pas ceux
die de ouderdom van 70 jaar hebben overschreden, niet inbegrepen. qui ont dépassé l'âge de 70 ans.
Indien er meer gerechtsdeurwaarders in functie zijn dan het getal dat Si le nombre des huissiers de justice en fonction excède celui qui est
door de Koning is bepaald, geschiedt de vermindering tot laatstbedoeld arrêté par le Roi, la réduction à ce dernier nombre ne s'opère que par
getal slechts bij overlijden, ontslag of afzetting ». décès, démission ou destitution ».
B.1.2. Artikel 31 van de wet van 25 ventôse jaar XI op het B.1.2. L'article 31 de la loi du 25 ventôse an XI contenant
notarisambt, zoals vervangen bij de wet van 10 oktober 1967 en organisation du notariat, tel qu'il a été remplacé par la loi du 10
gewijzigd bij de wetten van 9 april 1980 en 4 mei 1999, bepaalt : octobre 1967 et modifié par les lois des 9 avril 1980 et 4 mai 1999, dispose :
« Het getal en de spreiding van de notariskantoren evenals de « Le nombre des notaires, leur placement et leur résidence sont
standplaatsen worden door de Koning derwijze bepaald dat er niet meer déterminés par le Roi de manière qu'il y ait :
dan één notaris is : a. dans les arrondissements judiciaires qui ont une population
a. per 5 000 inwoners in de gerechtelijke arrondissementen met minder inférieure à 75 000 habitants, un notaire au plus par 5 000 habitants;
b. dans les arrondissements judiciaires qui ont une population
dan 75 000 inwoners; inférieure à 150 000 habitants et supérieure à 75 000 habitants, un
b. per 6 000 inwoners in de gerechtelijke arrondissementen met minder notaire au plus par 6 000 habitants; c. dans les arrondissements judiciaires qui ont une population
dan 150 000 en meer dan 75 000 inwoners; inférieure à 250 000 habitants et supérieure à 150 000 habitants, un
c. per 7 000 inwoners in de gerechtelijke arrondissementen met minder notaire au plus par 7 000 habitants;
dan 250 000 en meer dan 150 000 inwoners;
d. per 9 000 inwoners in de gerechtelijke arrondissementen met meer d. dans les arrondissements judiciaires qui ont une population
dan 250 000 inwoners. Vermindering van het aantal plaatsen met toepassing van het voorgaande lid geschiedt naargelang van de vacatures; een plaats die openvalt in een arrondissement waar het aantal hoger is, kan evenwel niet worden opgeheven dan op eensluidend en met redenen omkleed advies van de tuchtkamer en van de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg. Die adviezen moeten ingewonnen telkens wanneer er een plaats openvalt en binnen een termijn van één maand na de aanvraag worden uitgebracht. Het aantal ingevulde plaatsen per gerechtelijk arrondissement kan nooit minder bedragen dan het aantal plaatsen bepaald met toepassing van het eerste lid, verminderd met één. De geassocieerde notarissen, die geen titularis zijn, worden niet begrepen onder het aantal notarissen dat in de voorgaande leden wordt vastgesteld. Voor de bepaling van het aantal notarissen worden de gerechtelijke arrondissementen Verviers en Eupen geacht maar één arrondissement te supérieure à 250 000 habitants, un notaire au plus par 9 000 habitants. La réduction du nombre des places résultant de l'application des alinéas qui précèdent se fait au fur et à mesure des vacances; toutefois la place qui devient vacante dans un arrondissement où le nombre est supérieur ne peut être supprimée que sur avis conformes et motivés de la chambre de discipline et du président du tribunal de première instance. Les avis doivent être demandés chaque fois qu'une place devient vacante et être rendus dans un délai d'un mois qui suit la demande. Le nombre de places occupées par arrondissement judiciaire ne peut jamais être inférieur au nombre de places fixé en application de l'alinéa premier moins un. Les notaires associés non titulaires ne sont pas compris dans le nombre des notaires fixé par les alinéas qui précèdent. Pour la fixation du nombre des notaires, les arrondissements judiciaires de Verviers et d'Eupen sont considérés comme n'en formant
vormen ». qu'un seul ».
B.2. Het Hof wordt gevraagd of artikel 515 van het Gerechtelijk B.2. Il est demandé à la Cour si l'article 515 du Code judiciaire est
Wetboek bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution en ce que
doordat die bepaling geen criteria bevat aan de hand waarvan de Koning cette disposition ne contient pas de critères sur la base desquels le
het aantal gerechtsdeurwaarders per gerechtelijk arrondissement dient Roi doit fixer le nombre d'huissiers de justice par arrondissement
te bepalen, terwijl artikel 31 van de wet van 25 ventôse jaar XI op judiciaire, alors que l'article 31 de la loi du 25 ventôse an XI
contenant organisation du notariat prévoit, lui, des critères sur la
het notarisambt wel voorziet in criteria aan de hand waarvan de Koning base desquels le Roi doit déterminer le nombre de notaires par
het aantal notarissen per gerechtelijk arrondissement dient te arrondissement judiciaire.
bepalen. B.3. In tegenstelling tot wat de Ministerraad beweert, wordt het Hof B.3. Contrairement à ce qu'affirme le Conseil des ministres, il n'est
niet gevraagd om de in het geding zijnde bepaling te toetsen aan de pas demandé à la Cour de contrôler la disposition en cause au regard
regels die de bevoegdheidsverdeling tussen de wetgevende en de des règles régissant la répartition des compétences entre les pouvoirs
uitvoerende macht beheersen, maar wel aan de artikelen 10 en 11 van de législatif et exécutif mais au regard des articles 10 et 11 de la
Grondwet, in zoverre de in die bepaling vervatte machtiging aan de Constitution, en ce que l'habilitation du Roi contenue dans cette
Koning anders is geformuleerd dan de in artikel 31 van de wet van 25 ventôse jaar XI op het notarisambt vervatte machtiging. disposition est formulée autrement que l'habilitation contenue dans l'article 31 de la loi du 25 ventôse an XI.
Het Hof is bevoegd om kennis te nemen van de prejudiciële vraag. La Cour est compétente pour connaître de la question préjudicielle.
B.4. De gerechtsdeurwaarders en de notarissen vormen te dezen B.4. Les huissiers de justice et les notaires constituent des
voldoende vergelijkbare categorieën, vermits zij beiden ministeriële catégories suffisamment comparables en l'espèce, puisqu'ils sont les
ambtenaren zijn die een vrij beroep uitoefenen en vermits de wetgever uns et les autres des officiers ministériels exerçant une profession
voor beide categorieën heeft voorzien in een beperking van het aantal libérale et que le législateur a prévu pour ces deux catégories une
ambtenaren per gerechtelijk arrondissement. limitation du nombre d'officiers par arrondissement judiciaire.
B.5. Met artikel 515 van het Gerechtelijk Wetboek machtigt de wetgever de Koning tot het bepalen van het aantal gerechtsdeurwaarders per gerechtelijk arrondissement. Dit betreft geen aangelegenheid die door de Grondwet aan de wet is voorbehouden. B.6.1. In aangelegenheden die niet door de Grondwet aan de wet zijn voorbehouden staat het in beginsel aan de wetgever om te beslissen of hijzelf die aangelegenheid regelt, dan wel of hij het aan de uitvoerende macht overlaat om een regeling vast te stellen. Het staat in beginsel eveneens aan de wetgever om in die aangelegenheden te beoordelen of zulk een machtiging aan de uitvoerende macht al dan niet aan beperkingen dient te worden onderworpen. B.5. Par l'article 515 du Code judiciaire, le législateur habilite le Roi à fixer le nombre d'huissiers de justice par arrondissement judiciaire. Il ne s'agit pas d'une matière que la Constitution réserve à la loi. B.6.1. Dans les matières que la Constitution ne réserve pas à la loi, il appartient, en principe, au législateur de décider s'il règle lui-même ces matières ou si, au contraire, il confie au pouvoir exécutif le soin d'établir une réglementation. En principe, il appartient également au législateur de décider si, dans ces matières, une telle habilitation du pouvoir exécutif doit être soumise ou non à des restrictions.
B.6.2. Het Hof zou dergelijke keuzes van de wetgever in het kader van B.6.2. La Cour ne pourrait censurer de tels choix du législateur, dans
een toetsing aan de artikelen 10 en 11 van de Grondwet enkel kunnen le cadre d'un contrôle au regard des articles 10 et 11 de la
afkeuren indien ze kennelijk onredelijk zouden zijn of op onevenredige Constitution, que s'ils étaient manifestement déraisonnables ou
wijze afbreuk zouden doen aan de rechten van de daarbij betrokken portaient atteinte de manière disproportionnée aux droits des
personen. personnes concernées.
B.7. De gerechtsdeurwaarders en de notarissen oefenen wezenlijk B.7. Les huissiers de justice et les notaires exercent des fonctions
verschillende functies uit, waarbij de eersten niet tot hoofdopdracht essentiellement différentes, les premiers ayant pour mission
hebben juridische akten op te stellen die betrekking hebben op de principale, non d'élaborer des actes juridiques portant sur les
aangelegenheden waarvoor de laatsten bevoegd zijn, maar wel hun matières pour lesquelles les seconds sont compétents, mais de prêter
medewerking te verlenen aan de uitvoering van de openbare dienst van leur concours à l'exécution du service public de la Justice.
het gerecht. Eu égard à la nature différente des fonctions, il n'est pas
Gelet op de verschillende aard van de functies, is het niet kennelijk manifestement déraisonnable que l'habilitation conférée au Roi par
onredelijk dat de in artikel 515 van het Gerechtelijk Wetboek aan de l'article 515 du Code judiciaire ne soit pas formulée de manière
Koning verleende machtiging niet op gelijksoortige wijze is
geformuleerd als de machtiging vervat in artikel 31 van de wet van 25 similaire à l'habilitation contenue dans l'article 31 de la loi du 25
ventôse jaar XI op het notarisambt. De wetgever vermocht te oordelen ventôse an XI contenant organisation du notariat. Le législateur a pu
dat de uitvoering van de openbare dienst van het gerecht waaraan de considérer que l'exécution du service public de la Justice auquel les
gerechtsdeurwaarders deelnemen, kan afhangen van omstandigheden die huissiers de justice prennent part peut dépendre de contingences plus
meer kunnen veranderen dan die met betrekking tot het opstellen van variables que celles liées à l'élaboration des actes juridiques qui
juridische akten, hetgeen tot de bevoegdheid van de notarissen relève de la compétence des notaires, de sorte que le nombre des
behoort, zodat het aantal van de eerstgenoemden soepeler moet kunnen premiers doit pouvoir être fixé d'une manière plus souple que celle
worden vastgesteld dan het aantal van de laatstgenoemden. De des seconds. La circonstance qu'il s'agit dans les deux cas
omstandigheid dat het in beide gevallen om ministeriële ambtenaren d'officiers ministériels exerçant une profession libérale ne requiert
gaat die een vrij beroep uitoefenen, vereist op zich geen pas en soi d'équivalence en ce qui concerne la manière dont le
gelijkwaardigheid met betrekking tot de wijze waarop de wetgever bij législateur fait usage du pouvoir d'appréciation qui lui appartient -
het regelen van de desbetreffende beroepen gebruik maakt van de hem
toekomende - in B.6.1 omschreven - beoordelingsbevoegdheid. défini en B.6.1 - en matière de réglementation des professions en
B.8. De in het geding zijnde bepaling leidt evenmin tot een question. B.8. La disposition en cause n'entraîne pas non plus une limitation
onevenredige beperking van de rechten van de gerechtsdeurwaarders. In tegenstelling tot wat de verzoekende partijen voor het verwijzende rechtscollege en de tussenkomende partij beweren, komt de rechtszekerheid van de gerechtsdeurwaarders op zich niet in het gedrang door een wettelijke bepaling die de Koning een discretionaire bevoegdheid verleent betreffende het bepalen van het aantal gerechtsdeurwaarders per gerechtelijk arrondissement. In dat verband moet worden opgemerkt dat, wanneer een wetgever een machtiging verleent, aangenomen dient te worden - behoudens aanwijzingen in de tegenovergestelde zin - dat hij de gemachtigde enkel de bevoegdheid verleent om die machtiging aan te wenden in disproportionnée des droits des huissiers de justice. Contrairement à ce qu'allèguent les parties requérantes devant la juridiction a quo et la partie intervenante, la sécurité juridique des huissiers de justice n'est pas en soi compromise par une disposition législative qui confère au Roi un pouvoir discrétionnaire en matière de fixation du nombre d'huissiers de justice par arrondissement judiciaire. A cet égard, il y a lieu de relever que lorsqu'un législateur délègue, il faut supposer, sauf indications contraires, qu'il entend exclusivement habiliter le délégué à faire de son pouvoir un usage
overeenstemming met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet en in conforme aux articles 10 et 11 de la Constitution ainsi qu'au principe
overeenstemming met het rechtszekerheidsbeginsel. Het staat aan de de la sécurité juridique. C'est au juge administratif et au juge
administratieve en aan de justitiële rechter na te gaan in welke mate judiciaire qu'il appartient de contrôler dans quelle mesure le délégué
de gemachtigde de hem toegekende machtiging te buiten zou zijn gegaan. aurait excédé les termes de l'habilitation qui lui a été conférée.
B.9. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.9. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 515 van het Gerechtelijk Wetboek schendt de artikelen 10 en 11 L'article 515 du Code judiciaire ne viole pas les articles 10 et 11 de
van de Grondwet niet. la Constitution.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 8 maart 2012. la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 8 mars 2012.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
M. Bossuyt. M. Bossuyt.
^