Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 27/2012 van 1 maart 2012 Rolnummer 5139 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 3 van het decreet van het Waalse Gewest van 6 oktober 2010 houdende wijziging van sommige bepalingen van het Wetboek van de pl Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 27/2012 van 1 maart 2012 Rolnummer 5139 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 3 van het decreet van het Waalse Gewest van 6 oktober 2010 houdende wijziging van sommige bepalingen van het Wetboek van de pl Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de rechter(...) Extrait de l'arrêt n° 27/2012 du 1 er mars 2012 Numéro du rôle : 5139 En cause : le recours en annulation de l'article 3 du décret de la Région wallonne du 6 octobre 2010 modifiant certaines dispositions du Code de la démocratie loc La Cour constitutionnelle, composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 27/2012 van 1 maart 2012 Extrait de l'arrêt n° 27/2012 du 1er mars 2012
Rolnummer 5139 Numéro du rôle : 5139
In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 3 van het decreet En cause : le recours en annulation de l'article 3 du décret de la
van het Waalse Gewest van 6 oktober 2010 houdende wijziging van Région wallonne du 6 octobre 2010 modifiant certaines dispositions du
sommige bepalingen van het Wetboek van de plaatselijke democratie en Code de la démocratie locale et de la décentralisation en vue de
de decentralisatie om het bestuur op plaatselijk niveau te versterken, renforcer la gouvernance au niveau local, introduit par Philippe
ingesteld door Philippe Mettens. Mettens.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De
rechters E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke,
Moerman, E. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en F. J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul et F. Daoût, assistée du
Daoût, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter R. Henneuse, greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président R. Henneuse,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging I. Objet du recours et procédure
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 26 april 2011 Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 26
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 27 april avril 2011 et parvenue au greffe le 27 avril 2011, Philippe Mettens,
2011, heeft Philippe Mettens, wonende te 7880 Vloesberg, Motte 33, demeurant à 7880 Flobecq, Motte 33, a introduit un recours en
beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 3 van het decreet van annulation de l'article 3 du décret de la Région wallonne du 6 octobre
het Waalse Gewest van 6 oktober 2010 houdende wijziging van sommige 2010 modifiant certaines dispositions du Code de la démocratie locale
bepalingen van het Wetboek van de plaatselijke democratie en de et de la décentralisation en vue de renforcer la gouvernance au niveau
decentralisatie om het bestuur op plaatselijk niveau te versterken
(bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 26 oktober 2010, tweede editie). local (publié au Moniteur belge du 26 octobre 2010, deuxième édition).
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de bestreden bepaling Quant à la disposition attaquée
B.1.1. Het beroep is gericht tegen artikel L1125-2 van het Wetboek van B.1.1. Le recours est dirigé contre l'article L1125-2 du Code de la
de plaatselijke democratie en de decentralisatie, zoals aangevuld door démocratie locale et de la décentralisation, tel qu'il a été complété
artikel 3 van het decreet van 6 oktober 2010, dat bepaalt dat de par l'article 3 du décret du 6 octobre 2010, qui dispose que ne
volgende personen geen lid kunnen zijn van het gemeentecollege : peuvent être membres du collège communal :
« [...] « [...]
4° de ambtenaren-generaal onderworpen aan de mandaatregeling binnen de 4° les fonctionnaires généraux soumis au régime du mandat au sein des
diensten van de federale Regering, de Regering van een Gewest of een services du Gouvernement fédéral, du Gouvernement d'une Région ou
Gemeenschap en de instellingen van openbaar nut die ervan afhangen; d'une Communauté, et des organismes d'intérêt public qui en dépendent;
5° de titularissen van een ambt binnen een instelling van openbaar nut 5° les titulaires d'une fonction au sein d'un organisme d'intérêt
en dat erin bestaat de algemene leiding erover te waarborgen ». public et qui consiste à en assumer la direction générale ».
B.1.2. Luidens artikel L1123-3 van het Wetboek van de plaatselijke B.1.2. Selon l'article L1123-3 du Code de la démocratie locale et de
democratie en de decentralisatie bestaat het gemeentecollege uit de la décentralisation, font partie du collège communal le bourgmestre,
burgemeester, de schepenen en de voorzitter van de raad voor les échevins et le président du conseil de l'action sociale si la
maatschappelijk welzijn indien de wetgeving die op hem van toepassing législation qui lui est applicable prévoit sa présence au sein du
is, in zijn aanwezigheid binnen het gemeentecollege voorziet. collège communal.
Luidens artikel L1123-4 wordt het gemeenteraadslid dat de meeste Selon l'article L1123-4, est élu de plein droit bourgmestre, le
voorkeurstemmen heeft behaald op de lijst met de meeste stemmen onder conseiller communal qui a obtenu le plus de voix de préférence sur la
de politieke fracties die betrokken zijn bij het meerderheidspact, van liste qui a obtenu le plus de voix parmi les groupes politiques qui
rechtswege tot burgemeester gekozen. sont parties au pacte de majorité.
B.2. Het doel van het decreet van het Waalse Gewest van 6 oktober 2010 B.2. L'objectif du décret de la Région wallonne du 6 octobre 2010 «
« houdende wijziging van sommige bepalingen van het Wetboek van de
plaatselijke democratie en de decentralisatie om het bestuur op modifiant certaines dispositions du Code de la démocratie locale et de
plaatselijk niveau te versterken », wordt in de parlementaire la décentralisation en vue de renforcer la gouvernance au niveau local
voorbereiding ervan als volgt omschreven : » est ainsi décrit dans ses travaux préparatoires :
« [...] het decreet strekt niet alleen ertoe de vertrouwensband met de « [...] le décret vise non seulement à retisser le lien de confiance
burger-mandaatgever te versterken, maar ook de mandatarissen in staat
te stellen, door hun met name voldoende tijd te geven, zich ten volle avec le citoyen-mandant mais aussi à rendre aux mandataires la
te wijden aan de aan hen toevertrouwde opdrachten. Naast een capacité, notamment temporelle, de s'investir pleinement dans les
wezenlijke bijdrage tot de ethiek, wordt hier dus duidelijk een missions qui leur sont confiées. Au-delà d'un soutien, essentiel,
versterking beoogd van het doeltreffende en daadwerkelijke karakter apporté à l'éthique, c'est un renforcement de l'efficacité et de
van het optreden van de overheid » (Parl. St., Waals Parlement, l'efficience de l'action publique qui se trouve donc clairement visé
2009-2010, nr. 216-1, p. 2). ici » (Doc. parl., Parlement wallon, 2009-2010, n° 216-1, p. 2).
Ten aanzien van het belang van de verzoeker Quant à l'intérêt de la partie requérante
B.3.1. De verzoeker, die burgemeester van Vloesberg is, heeft zich B.3.1. La partie requérante, qui est bourgmestre de Flobecq, a posé sa
kandidaat gesteld voor het mandaat van directeur-generaal van het candidature pour le mandat de directeur général de la Direction
operationele directoraat-generaal Economie, Tewerkstelling en générale opérationnelle de l'Economie, de l'Emploi et de la Recherche
Onderzoek van het Waalse Gewest. Zijn kandidatuur werd niet in en Région wallonne. Sa candidature n'a pas été retenue mais l'emploi
aanmerking genomen, maar de betrekking staat nog steeds open. Hij is est toujours vacant. Il est aussi président du comité de direction du
ook voorzitter van het directiecomité van de Programmatorische Service public fédéral de programmation de la Politique scientifique
Federale Overheidsdienst Wetenschapsbeleid (POD Wetenschapsbeleid).
Hij is van mening dat, aangezien het begrip « ambtenaren-generaal » (SPP Politique scientifique). Il estime que, comme la notion de «
uit de federale reglementering is verdwenen, de bestreden bepaling fonctionnaires généraux » a disparu de la réglementation fédérale, la
niet van toepassing zou zijn op zijn huidige situatie. disposition attaquée ne s'appliquerait pas à sa situation actuelle.
B.3.2. Volgens de parlementaire voorbereiding van het bestreden B.3.2. Selon les travaux préparatoires du décret attaqué, le terme de
decreet dient de gebruikte term « ambtenaren-generaal » in de gewone « fonctionnaires généraux » utilisé doit être interprété en son sens
betekenis ervan te worden geïnterpreteerd, namelijk de ambtenaren die commun, à savoir les fonctionnaires qui exercent des responsabilités
bij mandaat toevertrouwde verantwoordelijkheden op het hogere niveau au niveau supérieur d'une administration confiées par mandat (Doc.
van een administratie uitoefenen (Parl. St., Waals Parlement, parl., Parlement wallon, 2009-2010, nos 216-3 et 217-3, p. 9, et CRIC,
2009-2010, nrs. 216-3 en 217-3, p. 9, en CRIC, nr. 173, p. 28). n° 173, p. 28).
B.3.3. De verzoeker doet blijken van het vereiste belang in zoverre de B.3.3. La partie requérante justifie de l'intérêt requis en ce que la
bestreden bepaling zowel een mandaat van directeur-generaal bij het disposition attaquée rend incompatible avec son mandat de bourgmestre
Waalse Gewest als de verdere uitoefening van zijn mandaat als d'une commune wallonne tant un mandat de directeur général au sein de
voorzitter van het directiecomité van de POD Wetenschapsbeleid, een la Région wallonne que le maintien de l'exercice de son mandat comme
bij mandaat toegekend ambt, onverenigbaar maakt met zijn mandaat van président du comité de direction du SPP Politique scientifique,
burgemeester van een Waalse gemeente. fonction décernée par mandat.
B.4. Het beroep is ontvankelijk. B.4. Le recours est recevable.
Ten gronde Quant au fond
Wat het eerste middel betreft En ce qui concerne le premier moyen
B.5. In zijn eerste middel voert de verzoeker een schending aan van de B.5. Dans son premier moyen, la partie requérante allègue une
artikelen 8, 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang violation des articles 8, 10 et 11 de la Constitution, lus ou non en
gelezen met artikel 25 van het Internationaal Verdrag inzake combinaison avec l'article 25 du Pacte international relatif aux
burgerrechten en politieke rechten, doordat de bestreden bepaling een droits civils et politiques, au motif que la disposition attaquée
algemene onverenigbaarheid invoert tussen de uitoefening van het instaure une incompatibilité générale entre l'exercice du mandat de
mandaat van burgemeester van een Waalse gemeente en de hoedanigheid bourgmestre d'une commune wallonne et la qualité de fonctionnaire
van ambtenaar-generaal onderworpen aan de mandaatregeling binnen alle général soumis au régime du mandat au sein de toutes les
openbare administraties van de federale Staat, de gewesten of de administrations publiques fédérales, régionales ou communautaires et
gemeenschappen en binnen de instellingen van openbaar nut die van die au sein des organismes d'intérêt public qui dépendent de ces
administraties afhangen. Aldus zou op onevenredige wijze afbreuk zijn administrations. Il serait ainsi porté atteinte, de manière
gedaan aan zijn fundamenteel recht om te worden verkozen. disproportionnée, à son droit fondamental d'éligibilité.
B.6. Met het aannemen van de bestreden bepaling heeft de decreetgever B.6. En adoptant la disposition attaquée, le législateur décrétal a
een wezenlijke bijdrage willen leveren tot de ethiek en tegelijk het
doeltreffend en het doelmatig karakter van het optreden van de entendu, à la fois, apporter un soutien essentiel à l'éthique et
overheid willen versterken : renforcer l'efficacité et l'efficience dans l'action publique :
« Immers, de mandatarissen dienen in staat te worden gesteld zich ten « En effet, il convient de rendre aux mandataires la capacité de
volle te wijden aan de opdrachten die aan hen zijn toevertrouwd, in s'investir pleinement dans les missions qui leur sont confiées et ce,
een klimaat van hervonden vertrouwen tussen die laatsten en de burger dans un climat de confiance retrouvée entre ces derniers et le citoyen
» (ibid., nrs. 216-3 en 217-3, p. 3). » (ibid., nos 216-3 et 217-3, p. 3).
B.7. In tegenstelling tot wat de verzoeker aanvoert, voegt de B.7. Contrairement à ce que soutient la partie requérante, la
bestreden bepaling in het Wetboek van de plaatselijke democratie geen disposition attaquée n'insère pas dans le Code de la démocratie locale
nieuwe grond van onverkiesbaarheid in : zij doet geenszins afbreuk aan zijn recht om zich kandidaat te stellen als gemeenteraadslid, aan zijn recht om te worden verkozen en zelfs in voorkomend geval om tot burgemeester te worden gekozen volgens het bij artikel L1123-4 van dat Wetboek vastgestelde mechanisme. De bestreden bepaling belet de kiezers van een Waalse gemeente evenmin te kiezen voor een kandidaat in de gemeenteraad. De bestreden bepaling voert een onverenigbaarheid in tussen de uitoefening van een ambt binnen het gemeentecollege en de uitoefening van een bij mandaat toegewezen directieambt, dat niet door verkiezing is verkregen, binnen een openbare administratie van de federale Staat, een gewest of een gemeenschap of binnen een overheidsinstelling die daarvan afhangt. Zij beperkt uitsluitend het recht om die twee ambten gelijktijdig uit te oefenen, waarbij de betrokkene het recht wordt gelaten om te kiezen welk ambt hij zal uitoefenen. B.8. Het eerste middel, dat berust op een verkeerde lezing van de bestreden bepaling, is niet gegrond. Wat het tweede middel betreft B.9. Een tweede middel is afgeleid uit de schending van de artikelen 8, 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 25 van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten. Het Hof wordt, in een eerste onderdeel, verzocht het verschil in behandeling te onderzoeken dat voortvloeit uit het algemene karakter van de bekritiseerde onverenigbaarheid, in zoverre die zonder onderscheid van toepassing is op alle Waalse gemeenten zonder rekening te houden met de grootte ervan. Het Hof wordt, in een tweede onderdeel, verzocht het verschil in behandeling te onderzoeken dat voortvloeit uit de bestreden bepaling in zoverre zij uitsluitend de ambten beoogt die bij de overheid worden uitgeoefend, met uitsluiting van de privésector. une nouvelle cause d'inéligibilité : elle ne porte en rien atteinte à son droit de se porter candidat comme conseiller communal, à son droit d'être élu et même, le cas échéant, d'être élu bourgmestre selon le mécanisme établi par l'article L1123-4 de ce Code. La disposition attaquée n'empêche pas davantage les électeurs d'une commune wallonne de porter leur choix sur un candidat au conseil communal. La disposition attaquée instaure une incompatibilité entre l'exercice d'une fonction au sein du collège communal et l'exercice d'une fonction de direction attribuée par un mandat, non électif, au sein d'une administration publique fédérale, régionale ou communautaire ou d'un organisme public qui en dépend. Elle restreint uniquement le droit d'exercer simultanément ces deux fonctions, laissant à la personne concernée le droit de choisir laquelle il exercera. B.8. Le premier moyen, qui repose sur une lecture erronée de la disposition attaquée, n'est pas fondé. En ce qui concerne le deuxième moyen B.9. Un deuxième moyen est pris de la violation des articles 8, 10 et 11 de la Constitution, lus ou non en combinaison avec l'article 25 du Pacte international relatif aux droits civils et politiques. La Cour est invitée, dans une première branche, à examiner la différence de traitement résultant du caractère général de l'incompatibilité critiquée, en ce qu'elle s'applique indistinctement à toutes les communes wallonnes sans considération de leur taille. La Cour est invitée, dans une deuxième branche, à examiner la différence de traitement qui résulte de la disposition attaquée en ce qu'elle vise uniquement les fonctions exercées dans le secteur public, à l'exclusion du secteur privé.
In een derde onderdeel voert de verzoekende partij aan dat het Dans une troisième branche, la partie requérante soutient que le
criterium van onderscheid, namelijk de wijze waarop de betrekkingen critère de distinction, c'est-à-dire le mode d'attribution des emplois
worden toegewezen (bij mandaat), geen relevant criterium is in het (à savoir le mandat), n'est pas un critère pertinent au regard de
licht van het nagestreefde doel. l'objectif poursuivi.
Ten slotte voert de verzoekende partij, in een vierde onderdeel, aan Enfin, dans une quatrième branche, la partie requérante soutient que
dat het begrip « aan de mandaatregeling onderworpen betrekking » niet la notion « d'emploi soumis au régime de mandat » n'est pas uniforme
eenvormig is in alle betrokken openbare administraties (dat geldt met dans toutes les administrations publiques concernées (il en est ainsi,
name voor de mandatenregeling in het Waalse Gewest en in het Brusselse notamment, pour le régime des mandats en Région wallonne et en Région
Hoofdstedelijke Gewest), zodat identieke situaties door de bestreden de Bruxelles-Capitale), de sorte que des situations identiques
bepaling verschillend zouden kunnen worden behandeld. pourraient être traitées différemment par la disposition attaquée.
B.10. Met het aannemen van de bestreden bepaling heeft de decreetgever B.10. En adoptant la disposition attaquée, le législateur décrétal a
een « nieuwe stap willen zetten in de integratie van de beginselen van entendu franchir « une étape supplémentaire dans l'intégration des
behoorlijk bestuur die noodzakelijk zijn zoals zoveel hedendaagse principes de gouvernance qui s'imposent comme autant d'exigences
strenge vereisten » (ibid., nr. 216-1, p. 2, en nrs. 216-3 en 217-3, fortes de notre temps » (ibid., n° 216-1, p. 2, et nos 216-3 et 217-3,
p. 3), stap die, zoals in B.6 in herinnering is gebracht, een p. 3), laquelle, comme il a été rappelé en B.6, implique un
versterking van de ethiek impliceert, alsook een versterking van het renforcement de l'éthique et un renforcement de l'efficacité et de
doeltreffend en doelmatig karakter van het overheidsoptreden. l'efficience dans l'action publique.
B.11.1. Wanneer een decreetgever onverenigbaarheden invoert die de B.11.1. Quand un législateur décrétal instaure des incompatibilités
gelijktijdige uitoefening van verschillende openbare ambten beletten qui empêchent l'exercice simultané de plusieurs fonctions publiques
met het hiervoor in herinnering gebrachte dubbele doel, volstaat de dans le double objectif rappelé ci-dessus, la seule constatation que
loutere vaststelling dat identieke onverenigbaarheden de uitoefening des incompatibilités identiques ne limitent pas de la même manière
door andere personen van dezelfde of soortgelijke ambten, in l'exercice par d'autres personnes des mêmes fonctions ou de fonctions
voorkomend geval, in andere instellingen, niet op dezelfde wijze semblables, le cas échéant, dans d'autres institutions, ne suffit pas
beperken, niet om de vernietiging van de maatregel te verantwoorden. à justifier l'annulation de la mesure.
Overigens, het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie
verhindert niet dat de decreetgever onverenigbaarheden vaststelt door Par ailleurs, le principe d'égalité et de non-discrimination n'empêche
middel van een algemene maatregel die van toepassing is op elke pas que le législateur établisse des incompatibilités par une mesure
vergelijkbare instelling, wegens het algemene karakter van de générale applicable à toute institution comparable et ce, en raison de
doelstellingen die hij wil nastreven. la généralité des objectifs qu'il entend poursuivre.
B.11.2. Te dezen is de decreetgever van oordeel geweest dat hij de B.11.2. En l'espèce, le législateur décrétal a estimé devoir rétablir
vertrouwensband tussen de burger-mandaatgever en de verkozen le lien de confiance entre le citoyen-mandant et le mandataire élu
mandataris diende te herstellen, maar ook de mandatarissen « in staat mais aussi rendre aux mandataires « la capacité, notamment temporelle,
[moest] stellen, door hun met name voldoende tijd te geven, zich ten
volle te wijden aan de aan hen toevertrouwde opdrachten » (ibid., nr. de s'investir pleinement dans les missions qui leur sont confiées »
216-1, p. 2). B.12. De decreetgever vermocht redelijkerwijze ervan uit te gaan dat elke gemeente, ongeacht het inwonersaantal of de oppervlakte ervan, wordt bestuurd door een gemeentecollege waarvan de leden onafhankelijk en beschikbaar zijn om de opdrachten uit te voeren die de kiezers hun hebben toevertrouwd. De decreetgever kan oordelen dat de vereisten van ethiek, doeltreffendheid en doelmatigheid in het optreden van de overheid op dezelfde manier moeten worden toegepast op alle gemeenten die onder zijn bevoegdheid vallen. Het eerste onderdeel van het tweede middel is niet gegrond. B.13. De decreetgever vermocht redelijkerwijs de invoering van onverenigbaarheden te beperken tot ambten die in de overheidssector worden uitgeoefend, omdat hij enkel « elke dubbelzinnigheid in (ibid., n° 216-1, p. 2). B.12. Le législateur décrétal peut raisonnablement estimer que toute commune, quelle que soit l'importance de sa population ou la taille de son territoire, soit gouvernée par un collège communal dont les membres sont indépendants et disponibles pour exercer les missions qui leur sont confiées par les électeurs. Les exigences d'éthique, d'efficacité et d'efficience dans l'action publique peuvent être considérées par le législateur décrétal comme devant être appliquées de la même manière à l'ensemble des communes relevant de sa compétence. Le moyen en sa première branche n'est pas fondé. B.13. Le législateur décrétal a pu raisonnablement limiter l'instauration d'incompatibilités à des fonctions exercées dans le secteur public, dès lors qu'il souhaitait seulement lever « toute
verschillende wezenlijke domeinen van het optreden van de overheid » wenste weg te werken (ibid.). Het staat aan de decreetgever te oordelen of een persoon met een overheidsmandaat moet worden belet om terzelfder tijd bepaalde betrekkingen in de privésector uit te oefenen. De loutere vaststelling dat een dergelijke onverenigbaarheid thans niet bestaat, volstaat niet om het discriminerende karakter van de bestreden maatregel vast te stellen. Het tweede onderdeel van het tweede middel is niet gegrond. B.14. Het door de decreetgever gekozen criterium van het mandaat is relevant en adequaat om een onderscheid te maken tussen de overheidsambten die hij onverenigbaar acht met de uitoefening van een plaatselijk overheidsmandaat. Zonder dat het nodig is na te gaan of er nuances bestaan tussen de mandaatregelingen die door de federale overheid, de gemeenschappen of de gewesten zijn ingericht, dient te worden vastgesteld dat de tijd die nodig is voor de uitoefening van dergelijke mandaten een realiteit is waarmee de decreetgever redelijkerwijs vermocht rekening te houden om de bekritiseerde onverenigbaarheden vast te stellen. Het derde en het vierde onderdeel van het tweede middel zijn niet gegrond. ambiguïté dans plusieurs domaines essentiels de l'action publique » (ibid.). Il appartient au législateur décrétal d'apprécier s'il convient d'empêcher une personne occupant un mandat public d'assumer simultanément certaines fonctions dans le secteur privé. La seule constatation qu'une telle incompatibilité n'existe pas à ce jour ne suffit pas à établir le caractère discriminatoire de la mesure attaquée. Le deuxième moyen en sa deuxième branche n'est pas fondé. B.14. Le critère du mandat retenu par le législateur décrétal est pertinent et adéquat pour opérer une distinction entre les fonctions publiques qu'il juge incompatibles avec l'exercice d'un mandat public local. Sans qu'il soit nécessaire d'examiner s'il existe des nuances entre le système de mandats organisé par les autorités fédérale, communautaires et régionales, il convient de constater que le temps requis par l'exercice de pareils mandats est une réalité dont le législateur décrétal a pu raisonnablement tenir compte pour établir les incompatibilités critiquées. Le deuxième moyen en ses troisième et quatrième branches n'est pas fondé.
B.15. Het tweede middel is bijgevolg niet gegrond. B.15. Le deuxième moyen n'est pas fondé.
Wat het derde middel betreft En ce qui concerne le troisième moyen
B.16. Het derde middel is afgeleid uit de schending van de B.16. Le troisième moyen est pris de la violation des règles
bevoegdheidverdelende regels, de artikelen 33, 107 en 162 van de répartitrices de compétence, des articles 33, 107 et 162 de la
Grondwet en de artikelen 6, § 1, VIII, eerste lid, 1° en 4°, en 87 van Constitution et des articles 6, § 1er, VIII, alinéa 1er, 1° et 4°, et
de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen. 87 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles.
In een eerste onderdeel klaagt de verzoeker aan dat de decreetgever, Dans une première branche, la partie requérante fait grief au
in het voordeel van de andere entiteiten van de federale Staat, législateur décrétal d'avoir abandonné, au profit des autres entités
afstand heeft gedaan van de bevoegdheid om een onverenigbaarheid vast de l'Etat fédéral, la compétence de fixer une incompatibilité
te stellen die van toepassing is op de Waalse plaatselijke applicable aux mandataires locaux wallons, en ce qu'il se réfère à la
mandatarissen, in zoverre hij refereert aan de door de andere définition du mandat donnée par les autres autorités.
overheden gegeven definitie van het mandaat. Dans une seconde branche, le requérant soutient que le législateur
In een tweede onderdeel voert de verzoeker aan dat de decreetgever het décrétal n'a pas respecté le principe de proportionnalité en portant
evenredigheidsbeginsel niet heeft nageleefd door afbreuk te doen aan atteinte aux compétences de l'Etat fédéral, en ce que la disposition
de bevoegdheden van de federale Staat, in zoverre de bestreden attaquée le contraindrait à renoncer à la fonction qu'il exerce
bepaling hem ertoe zou dwingen af te zien van het ambt dat hij thans actuellement, rendant ainsi exagérément difficile la mise en oeuvre,
uitoefent, waardoor de uitvoering, door de federale Staat, van de par l'Etat fédéral, de la compétence qui lui est attribuée par
bevoegdheid die hem is toegewezen bij artikel 6bis van de voormelde l'article 6bis de la loi spéciale précitée.
bijzondere wet, overdreven moeilijk wordt gemaakt.
B.17.1. Luidens artikel 6, § 1, VIII, eerste lid, van de bijzondere B.17.1. Selon l'article 6, § 1er, VIII, alinéa 1er, de la loi spéciale
wet tot hervorming der instellingen zijn de gewesten bevoegd voor de de réformes institutionnelles, les régions sont compétentes pour les
ondergeschikte besturen en regelen zij in het bijzonder de pouvoirs subordonnés et règlent, en particulier, la composition,
samenstelling, de inrichting en de bevoegdheid van de provinciale en l'organisation et la compétence des institutions provinciales et
gemeentelijke instellingen, alsook de verkiezing van de organen ervan. communales ainsi que l'élection de leurs organes.
De gewesten hebben, krachtens die bepaling, de volle bevoegdheid om de Les régions ont, en vertu de cette disposition, la plénitude de
ondergeschikte besturen te regelen in de ruimste betekenis van het compétence pour régler les pouvoirs subordonnés dans la plus large
woord, behoudens de daarin uitdrukkelijk vermelde uitzonderingen. acception du terme, sauf les exceptions qui y sont explicitement mentionnées.
B.17.2. De bestreden bepaling maakt deel uit van de algemene regeling B.17.2. La disposition attaquée est comprise dans la réglementation
die het Waalse Gewest heeft uitgevaardigd voor de organisatie van de globale édictée par la Région wallonne pour l'organisation des
gemeenten zoals die is opgenomen in het Wetboek van de plaatselijke communes telle qu'elle figure dans le Code de la démocratie locale et
democratie en de decentralisatie. Zij maakt deel uit van hoofdstuk V de la décentralisation. Elle fait partie du chapitre V du livre Ier,
van boek I, titel II, van dat Wetboek, getiteld « Onverenigbaarheden titre II, de ce Code, intitulé « Incompatibilités et conflits
en belangenconflicten », dat tot doel heeft de onverenigbaarheden d'intérêts », qui a pour objet de définir et de régler les
betreffende de leden van de gemeenteraden en -colleges te definiëren incompatibilités relatives aux membres des conseils et des collèges
en te regelen. communaux.
Het staat aan de decreetgever de waarborgen te bepalen die hij Il appartient au législateur décrétal de déterminer les garanties
noodzakelijk acht om de goede werking te verzekeren van de qu'il estime nécessaires pour assurer le bon fonctionnement des
gemeentelijke instellingen die onder zijn bevoegdheid vallen. Hij mag institutions communales qui relèvent de sa compétence. Il lui est
onverenigbaarheden invoeren die een gemeentelijke mandataris beletten permis d'instaurer des incompatibilités qui empêchent un mandataire
een ambt binnen het gemeentecollege uit te oefenen wanneer die communal d'assumer une fonction au sein du collège communal s'il
terzelfder tijd een ander mandaat of een ander ambt uitoefent. exerce simultanément un autre mandat ou une autre fonction.
Door een dergelijk cumulatieverbod in te voeren, regelt de En instaurant une telle interdiction de cumul, le législateur décrétal
decreetgever de rechtstoestand van de leden van de gemeentecolleges en règle la situation juridique des membres des collèges communaux et
blijft hij dus binnen de bevoegdheidssfeer die hem is toegewezen bij demeure donc dans la sphère de compétence que lui attribue l'article
artikel 6, § 1, VIII, van de voormelde bijzondere wet. Hij regelt niet 6, § 1er, VIII, de la loi spéciale précitée. Il ne règle pas le
de werking van de instellingen van de federale Staat, de fonctionnement des institutions fédérales, communautaires ou
gemeenschappen of de gewesten die niet onder zijn bevoegdheid vallen régionales qui ne relèvent pas de sa compétence et ne porte pas
en doet geen afbreuk aan artikel 162 van de Grondwet. atteinte à l'article 162 de la Constitution.
B.17.3. Om dezelfde redenen als die welke reeds in B.14 zijn B.17.3. Pour les mêmes raisons que celles déjà développées en B.14, il
uiteengezet, kan niet worden aangenomen dat de decreetgever ten ne peut être admis que le législateur décrétal aurait abandonné au
voordele van de andere entiteiten van de federale Staat afstand zou hebben gedaan van zijn bevoegdheid om een dergelijke onverenigbaarheid vast te stellen. B.17.4. In tegenstelling tot wat de verzoeker aanvoert, maakt de decreetgever de uitoefening van de federale bevoegdheden en in voorkomend geval die waarover de federale Staat inzake wetenschapsbeleid beschikt, niet overdreven moeilijk. De bestreden bepaling belet de verzoeker geenszins zijn ambt van voorzitter van het directiecomité van de POD Wetenschapsbeleid verder uit te oefenen. Zij dwingt hem in dat geval alleen ertoe af te zien van de uitoefening van een ambt binnen het college van een Waalse gemeente. profit des autres entités de l'Etat fédéral sa compétence de fixer une telle incompatibilité. B.17.4. Contrairement à ce que soutient la partie requérante, le législateur décrétal ne rend pas exagérément difficile l'exercice des compétences fédérales, et en l'occurrence celles que l'Etat fédéral détient relativement à la politique scientifique. La disposition attaquée n'empêche nullement le requérant de continuer à exercer sa fonction de président du comité de direction du SPP Politique scientifique. Elle le contraint seulement, dans ce cas, à renoncer à exercer une fonction au sein du collège d'une commune wallonne.
B.18. Het derde middel is niet gegrond. Le troisième moyen n'est pas fondé.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
verwerpt het beroep. rejette le recours.
Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6
het Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 1 maart janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 1er
2012. mars 2012.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
R. Henneuse. R. Henneuse.
^