Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 194/2011 van 22 december 2011 Rolnummer 5084 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 353ter, eerste lid, 3°, van de programmawet van 24 december 2002, ingevoegd bij de programmawet van 27 december 20(...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 194/2011 van 22 december 2011 Rolnummer 5084 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 353ter, eerste lid, 3°, van de programmawet van 24 december 2002, ingevoegd bij de programmawet van 27 december 20(...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechter(...) Extrait de l'arrêt n° 194/2011 du 22 décembre 2011 Numéro du rôle : 5084 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 353ter, alinéa 1 er , 3°, de la loi-programme du 24 décembre 2002, inséré par la loi-programme(...) La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 194/2011 van 22 december 2011 Extrait de l'arrêt n° 194/2011 du 22 décembre 2011
Rolnummer 5084 Numéro du rôle : 5084
In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 353ter, eerste En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 353ter,
lid, 3°, van de programmawet (I) van 24 december 2002, ingevoegd bij alinéa 1er, 3°, de la loi-programme (I) du 24 décembre 2002, inséré
de programmawet van 27 december 2004, vóór en na de wijziging ervan par la loi-programme du 27 décembre 2004, avant et après sa
bij de wet van 22 december 2008 houdende diverse bepalingen (I), modification par la loi du 22 décembre 2008 portant des dispositions
gesteld door de Arbeidsrechtbank te Turnhout. diverses (I), posées par le Tribunal du travail de Turnhout.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De
rechters E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke,
Moerman, E. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en F. J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul et F. Daoût, assistée du
Daoût, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Bossuyt,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging I. Objet des questions préjudicielles et procédure
Bij vonnis van 13 januari 2011 in zake Jan Vandeweerdt en de bvba « Par jugement du 13 janvier 2011 en cause de Jan Vandeweerdt et de la
Dokter Stijn Boenders » tegen de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid, SPRL « Dokter Stijn Boenders » contre l'Office national de sécurité
waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 19 sociale, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 19
januari 2011, heeft de Arbeidsrechtbank te Turnhout de volgende janvier 2011, le Tribunal du travail de Turnhout a posé les questions
prejudiciële vragen gesteld : préjudicielles suivantes :
« Schendt het toenmalige artikel 353ter van de programmawet (I) van 24 « L'ancien article 353ter de la loi-programme (I) du 24 décembre 2002,
december 2002, zoals ingevoerd door artikel 9 van de programmawet van tel qu'il a été inséré par l'article 9 de la loi-programme du 27
27 december 2004 (B.S. 31 december 2004) en van kracht vanaf 1 januari décembre 2004 (M.B. du 31 décembre 2004) et tel qu'il était en vigueur
2005 tot de vervanging van lid 1 en lid 2 bij artikel 201, 1°, van de du 1er janvier 2005 jusqu'au remplacement de l'alinéa 1er et de
wet van 22 december 2008 (B.S. 29 december 2008), de artikelen 10 en l'alinéa 2 par l'article 201, 1°, de la loi du 22 décembre 2008 (M.B.
11 Grondwet in de mate dat zij sub 3° de verderzetting van de bedoelde du 29 décembre 2008), viole-t-il les articles 10 et 11 de la
Constitution en ce qu'il réserve, au 3°, la continuation des
doelgroepverminderingen uitsluitend voorbehoudt aan rechtspersonen die réductions groupe cible en question aux seules personnes morales qui
bewijzen dat zij de voortzetting zijn van de handelsactiviteit van een prouvent qu'elles sont la continuation de l'activité commerciale d'une
natuurlijke persoon die zijn handelsfonds aan hen heeft toegewezen ? personne physique qui leur a affecté son fonds de commerce ?
Schendt het huidige artikel 353ter van de programmawet (I) van 24 L'actuel article 353ter de la loi-programme (I) du 24 décembre 2002,
december 2002, zoals gewijzigd door de wet van 27 december 2004 en van tel qu'il a été modifié par la loi du 27 décembre 2004 et tel qu'il
kracht sedert 1 januari 2009 de artikelen 10 en 11 Grondwet in de mate est en vigueur depuis le 1er janvier 2009, viole-t-il les articles 10
dat zij sub 3° de verderzetting van de bedoelde et 11 de la Constitution en ce qu'il réserve, au 3°, la continuation
doelgroepverminderingen uitsluitend voorbehoudt aan rechtspersonen die des réductions groupe cible en question aux seules personnes morales
genieten van steun uitgevoerd door een fysiek persoon onder qui ont bénéficié d'un apport effectué par une personne physique dans
voorwaarden bepaald door artikel 768 van het Wetboek van les conditions de l'article 768 du Code des sociétés ? ».
vennootschappen ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1.1. De eerste prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 353ter B.1.1. La première question préjudicielle porte sur l'article 353ter
van de programmawet (I) van 24 december 2002, zoals ingevoegd bij de la loi-programme (I) du 24 décembre 2002, tel qu'il a été inséré
artikel 9 van de programmawet van 27 december 2004, in de versie zoals par l'article 9 de la loi-programme du 27 décembre 2004, dans la
van kracht van 1 januari 2005 tot 31 december 2008. Artikel 353ter version en vigueur du 1er janvier 2005 au 31 décembre 2008. L'article
bepaalde : 353ter disposait :
« Kunnen er aanspraak op maken om verder te blijven genieten van de in « Peuvent prétendre continuer à bénéficier des réductions
dit hoofdstuk bedoelde doelgroepverminderingen, waarvan de groupes-cibles visées au présent chapitre dont bénéficiait la
preëxistente juridische structuur genoot, de volgende werkgevers : structure juridique préexistante, les employeurs suivants :
1° de rechtspersoon die bewijst het resultaat te zijn van één van de 1° la personne morale qui prouve qu'elle est le résultat d'une des
verrichtingen bedoeld in artikelen 671 tot 679 van het Wetboek van opérations visées aux articles 671 à 679 du Code des sociétés;
vennootschappen;
2° de rechtspersoon zonder winstoogmerk die bewijst dat zijn vermogen 2° la personne morale sans but lucratif qui prouve que son patrimoine
het resultaat is van de samenvoeging van de activa na vereffening van est le résultat de la mise en commun de l'actif après liquidation
één of meerdere rechtspersonen zonder winstoogmerk, waarvan de d'une ou plusieurs personnes morales sans but lucratif, les assemblées
algemene vergaderingen de wil hebben uitgedrukt om hun vermogen te générales de ces dernières ayant exprimées la volonté d'affecter leur
bestemmen voor de oprichting van de voornoemde nieuwe rechtspersoon patrimoine à la création de la nouvelle personne morale sans but
zonder winstoogmerk. lucratif précitée;
3° de rechtspersoon die bewijst dat hij de voortzetting is van de 3° la personne morale qui prouve qu'elle est la continuation de
handelsactiviteit van een natuurlijk persoon die zijn handelsfonds l'activité commerciale d'une personne physique, celle-ci ayant affecté
heeft toegewezen aan de voornoemde rechtspersoon. son fonds de commerce à ladite personne morale.
De inninginstelling van de sociale zekerheidsbijdragen bepaalt welke L'organisme percepteur des cotisations de sécurité sociale détermine
documenten voorgelegd dienen te worden om het bewijs bedoeld in vorig les documents à produire afin d'apporter la preuve visée à l'alinéa
lid te leveren ». précédent ».
B.1.2. De tweede prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 353ter B.1.2. La seconde question préjudicielle concerne l'article 353ter de
van de programmawet (I) van 24 december 2002, zoals gewijzigd bij la loi-programme (I) du 24 décembre 2002, tel qu'il a été modifié par
artikel 201 van de wet van 22 december 2008 houdende diverse l'article 201 de la loi du 22 décembre 2008 portant des dispositions
bepalingen (I) en van kracht sedert 1 januari 2009. Artikel 353ter diverses (I) et tel qu'il est en vigueur depuis le 1er janvier 2009.
bepaalt : L'article 353ter dispose :
« Kunnen er aanspraak op maken om verder te blijven genieten van de in « Peuvent prétendre continuer à bénéficier des réductions
dit hoofdstuk bedoelde doelgroepverminderingen, waarvan de groupes-cibles visées au présent chapitre dont bénéficiait la
preëxistente juridische structuur genoot, de volgende werkgevers : structure juridique préexistante, les employeurs suivants :
1° de rechtspersoon die de begunstigde is van een juridische 1° la personne morale qui est la bénéficiaire d'une opération de
herstructureringsoperatie zoals bepaald bij artikelen 671 tot 679 en restructuration juridique visée aux articles 671 à 679 et 770 du Code
770 van het Wetboek van vennootschappen of die wijzigt naar een
vennootschap met een sociaal oogmerk zoals bepaald door de artikelen des sociétés ou qui s'est transformée en société à finalité sociale
668 en 669 van hetzelfde Wetboek; conformément aux articles 668 et 669 du même Code;
2° de rechtspersoon waarvan het patrimonium geheel of gedeeltelijk 2° la personne morale dont le patrimoine provient pour tout ou partie
afkomstig is van het netto actief na vereffening van één of meerdere de l'affectation par apport à titre gratuit de l'actif net après
morele personen zonder winstgevend doel; liquidation d'une ou de plusieurs personnes morales sans but lucratif;
3° de rechtspersoon die geniet van steun uitgevoerd door een fysiek 3° la personne morale qui a bénéficié d'un apport effectué par une
persoon onder voorwaarden bepaald door artikel 768 van het Wetboek van personne physique dans les conditions de l'article 768 du Code des
vennootschappen; sociétés.
Het organisme belast met het innen van de socialezekerheidsbijdragen L'organisme percepteur des cotisations de sécurité sociale est
wordt gelijkgesteld met een derde in verhouding tot een
herstructureringsoperatie zoals bedoeld door het Wetboek van assimilé à un tiers par rapport à l'opération de restructuration visée
vennootschappen en deze operatie doet geen afbreuk aan de rechten van par le Code des sociétés et celle-ci ne porte pas préjudice aux droits
bovenvermelde organisme om na te gaan of de voorwaarden voor de dudit organisme de vérifier que les conditions d'octroi et de maintien
toekenning en het behoud van de bijdragenverminderingen voor des réductions de cotisations groupes cibles sont remplies dans le
doelgroepen vervuld zijn in hoofde van de rechtspersoon die de chef de la personne morale bénéficiaire final de celle-ci ».
uiteindelijke begunstigde is ».
B.2. De beide prejudiciële vragen strekken ertoe van het Hof te B.2. Les deux questions préjudicielles interrogent la Cour sur le
vernemen of artikel 353ter, eerste lid, 3°, van de programmawet (I) point de savoir si l'article 353ter, alinéa 1er, 3°, de la
van 24 december 2002, zowel in de versie van vóór als van na 1 januari loi-programme (I) du 24 décembre 2002, dans sa version tant antérieure
2009, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schendt, aldus que postérieure au 1er janvier 2009, interprété en ce sens qu'il
geïnterpreteerd dat het de voortzetting van de doelgroepverminderingen réserve la continuation des réductions « groupes-cibles » aux seules
enkel voorbehoudt aan rechtspersonen die de handelsactiviteit
voortzetten van een natuurlijke persoon die zijn handelsfonds heeft personnes morales qui continuent l'activité commerciale d'une personne
toegewezen aan de voormelde rechtspersoon (eerste prejudiciële vraag), physique qui lui a affecté son fonds de commerce (première question
dan wel aan rechtspersonen die de inbreng van een bedrijfstak door een préjudicielle) ou aux seules personnes morales qui ont bénéficié d'un
fysieke persoon hebben genoten onder de voorwaarden bepaald in artikel apport d'une branche d'activité effectué par une personne physique
768 van het Wetboek van vennootschappen (tweede prejudiciële vraag), dans les conditions de l'article 768 du Code des sociétés (seconde
en dat met uitsluiting van feitelijke verenigingen. question préjudicielle) et ce, à l'exclusion des associations de fait,
Het Hof beperkt zijn onderzoek tot de situatie waarin de voortzetting viole les articles 10 et 11 de la Constitution. La Cour limite son examen à la situation dans laquelle la continuation
van de doelgroepverminderingen wordt voorbehouden aan rechtspersonen des réductions « groupes-cibles » est réservée aux personnes morales
en niet wordt toegekend aan feitelijke verenigingen. et n'est pas accordée aux associations de fait.
B.3.1. Artikel 353ter van de programmawet (I) van 24 december 2002 B.3.1. L'article 353ter de la loi-programme (I) du 24 décembre 2002
heeft betrekking op de « voortzetting van de doelgroepvermindering in porte sur la « continuation de la réduction groupe cible en cas de
geval van omzetting van de juridische structuur van de werkgever » transformation de la structure juridique de l'employeur » (section
(afdeling 3bis van titel IV, hoofdstuk 7, van de programmawet (I)). 3bis du titre IV, chapitre 7, de la loi-programme).
De doelgroepvermindering is een maatregel aangenomen met het oog op La réduction « groupes-cibles » est une mesure adoptée en vue du
het behoud van de tewerkstelling, waarvan de toepassing aan strikte maintien de l'emploi, dont l'application est liée à des conditions
voorwaarden is verbonden (zie de artikelen 335 en volgende van de rigoureuses (voy. les articles 335 et suivants de la loi-programme (I)
programmawet (I) van 24 december 2002). Er zijn meerdere du 24 décembre 2002). Plusieurs réductions « groupes-cibles » sont
doelgroepverminderingen toegestaan, te weten voor de oudere accordées, à savoir pour les travailleurs âgés, les demandeurs
werknemers, voor langdurig werkzoekenden, voor eerste aanwervingen, d'emploi de longue durée, les premiers engagements, les jeunes
voor jonge werknemers, voor mentors, voor de collectieve travailleurs, les tuteurs, la réduction collective du temps de
arbeidsduurvermindering en vierdagenweek en voor de travail, la semaine de travail de quatre jours et les
herstructureringen. restructurations.
B.3.2. De wetswijziging van 27 december 2004 beoogde « te B.3.2. La modification législative du 27 décembre 2004 visait « à
verduidelijken in welke gevallen de werkgevers die ofwel een wijziging préciser les cas dans lesquels les employeurs qui soit [avaient] subi
van hun rechtspersoonlijkheid [hadden] ondergaan ofwel het resultaat une modification de leur personnalité juridique, soit [étaient] le
[waren] van een bijzondere verrichting, [konden] blijven genieten van résultat d'une opération particulière [pouvaient] continuer à
de bijdrageverminderingen waarvan de preëxistente juridische structuur bénéficier de réductions des cotisations dont bénéficiait la structure
genoot » (Parl. St., Kamer, 2004-2005, DOC 51-1437/001 en 1438/001, p. juridique préexistante » (Doc. parl., Chambre, 2004-2005, DOC
24). Het betrof onder meer « de overname van het handelsfonds van een 51-1437/001 et 1438/001, p. 24). Il s'agissait, entre autres, de « la
zelfstandige (die besloten heeft om over te gaan in een vennootschap) reprise par une société du fonds de commerce d'un indépendant
door een vennootschap » (ibid., p. 24). (celui-ci ayant décidé de passer en société) » (ibid., p. 24).
De daaropvolgende wetswijziging van 22 december 2008 werd noodzakelijk La modification législative suivante du 22 décembre 2008 a été jugée
geacht omdat « de continuïteitsoplossing zoals aangebracht door de nécessaire parce que « la solution de continuité apportée par la
programmawet (I) van 24 december 2002 [...] niet perfect [was] : zij loi-programme (I) du 24 décembre 2002 [était] ... imparfaite parce
dekt immers niet alle personen en alle overdrachtoperaties ten gevolge qu'elle ne couvre pas toutes les personnes et toutes les opérations de
van een herstructurering in een regime van juridische continuïteit. transfert d'activités suite à une restructuration dans un régime de
Het doel van onderhavig artikel is dan ook het preciseren binnen de continuité juridique. L'objet du présent article tend à préciser dans
titel van sectie 3bis van de operaties die gedekt zijn door het le titre de la section 3bis les opérations couvertes par le régime de
continuïteitsregime van het recht op vermindering van sociale continuité du droit aux réductions de cotisations sociales pour les
zekerheidsbijdragen voor doelgroepen : de juridische groupes-cibles : les restructurations juridiques et les
herstructureringen en de juridische omvorming van een werkgever die transformations de la forme juridique d'un employeur bénéficiaire de
kan genieten van de doelgroepenvermindering » (Parl. St., Kamer, la réduction groupes-cibles » (Doc. parl., Chambre, 2008-2009, DOC
2008-2009, DOC 52-1608/001, p. 135). 52-1608/001, p. 135).
B.3.3. Uit die elementen volgt - wat in de parlementaire voorbereiding B.3.3. Il résulte de ces éléments - et les travaux préparatoires le
wordt bevestigd - dat « het recht op het behoud van deze confirment - que « le droit au maintien de ces réductions trouvait son
verminderingen [...] zijn grondslag [vond] in het feit dat [...] de fondement dans le fait que [...] les sociétés préexistantes ont cessé
preëxistente vennootschappen volledig ophielden te bestaan, en dat hun
volledige maatschappelijke vermogen, zowel wat betreft rechten als wat complètement d'exister, et que l'ensemble de leur avoir social, tant
betreft plichten juridisch werd overgedragen aan de overnemende en ce qui concerne les droits que les obligations, a été transféré
vennootschap in de hoedanigheid van rechthebbende » (Parl. St., Kamer, juridiquement à la société absorbante en tant qu'ayant droit » (Doc.
2004-2005, DOC 51-1437/001 en 1438/001, p. 25). parl., Chambre, 2004-2005, DOC 51-1437/001 et 1438/001, p. 25).
Daarnaast beoogt de wetgever « het vermijden van de liquidatie van de Par ailleurs, le législateur vise à « éviter une liquidation de
opgeslorpte vereniging en het ontstaan van een situatie van juridische l'association absorbée et donc une situation de discontinuité
discontinuïteit in alle relaties met derden : leveranciers, personeel, juridique dans toutes les relations juridiques avec des tiers :
kredietorganismen en subsidiaire machten » (Parl. St., Kamer, fournisseurs, personnel, organismes de crédit et pouvoirs subsidiants
2008-2009, DOC 52-1608/001, p. 135). » (Doc. parl., Chambre, 2008-2009, DOC 52-1608/001, p. 135).
B.4. Het komt de wetgever toe de categorieën van personen te bepalen B.4. Il appartient au législateur de déterminer les catégories de
die sommige verminderingen van de sociale bijdragen kunnen genieten. Wanneer hij daartoe criteria van onderscheid gebruikt, moeten die redelijk kunnen worden verantwoord. Het in het geding zijnde verschil in behandeling tussen de rechtspersonen en de feitelijke verenigingen is gebaseerd op een objectief criterium, namelijk het al dan niet bestaan van een rechtspersoonlijkheid die onderscheiden is van de personen die de entiteit vormen. Het verschil in behandeling is relevant ten opzichte van de bedoeling om op te treden in die situaties waar de pre-existente werkgevers ophouden te bestaan. B.5. Er bestaat een essentieel verschil tussen een vennootschap die over rechtspersoonlijkheid beschikt met alle gevolgen die daaruit voortvloeien, en een feitelijke vereniging die geen rechtspersoonlijkheid heeft. De beslissing al dan niet een wettelijk bepaalde rechtsvorm aan te personnes qui peuvent bénéficier de certaines réductions des cotisations sociales. Lorsqu'il utilise à cet effet des critères de distinction, ceux-ci doivent pouvoir être raisonnablement justifiés. La différence de traitement en cause entre les personnes morales et les associations de fait se fonde sur un critère objectif, à savoir l'existence ou non d'une personnalité juridique distincte des personnes qui forment l'entité. La différence de traitement est pertinente par rapport à l'objectif d'intervenir dans les situations où les employeurs préexistants cessent d'exister. B.5. Il existe une différence essentielle entre une société qui dispose de la personnalité juridique, avec toutes les conséquences qui en découlent, et une association de fait qui en est dépourvue. La décision d'adopter ou non une forme juridique légalement établie
nemen, mag worden geacht met kennis van zaken te zijn genomen, na de peut être réputée avoir été prise en connaissance de cause après avoir
voor- en de nadelen te hebben afgewogen. évalué les avantages et les inconvénients de ce choix.
B.6. De prejudiciële vragen dienen ontkennend te worden beantwoord. B.6. Les questions préjudicielles appellent une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 353ter, eerste lid, 3°, van de programmawet (I) van 24 L'article 353ter, alinéa 1er, 3°, de la loi-programme (I) du 24
december 2002, ingevoegd bij de programmawet van 27 december 2004, décembre 2002, inséré par la loi-programme du 27 décembre 2004, avant
vóór en na de wijziging ervan bij de wet van 22 december 2008 houdende et après sa modification par la loi du 22 décembre 2008 portant des
diverse bepalingen (I), schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet dispositions diverses (I), ne viole pas les articles 10 et 11 de la
niet. Constitution.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 22 december 2011. la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 22 décembre 2011.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
M. Bossuyt. M. Bossuyt.
^