Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 184/2011 van 8 december 2011 Rolnummer 5017 In zake : het beroep tot vernietiging van basisallocatie 10.005.28.01.63.21 van de ordonnantie van 14 december 2009 houdende de Algemene Uitgavenbegroting van het Brussels Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 184/2011 van 8 december 2011 Rolnummer 5017 In zake : het beroep tot vernietiging van basisallocatie 10.005.28.01.63.21 van de ordonnantie van 14 december 2009 houdende de Algemene Uitgavenbegroting van het Brussels Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechter(...) Extrait de l'arrêt n° 184/2011 du 8 décembre 2011 Numéro du rôle : 5017 En cause : le recours en annulation de l'allocation de base 10.005.28.01.63.21 de l'ordonnance du 14 décembre 2009 contenant le Budget général des Dépenses de la Région d La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 184/2011 van 8 december 2011 Extrait de l'arrêt n° 184/2011 du 8 décembre 2011
Rolnummer 5017 Numéro du rôle : 5017
In zake : het beroep tot vernietiging van basisallocatie En cause : le recours en annulation de l'allocation de base
10.005.28.01.63.21 van de ordonnantie van 14 december 2009 houdende de 10.005.28.01.63.21 de l'ordonnance du 14 décembre 2009 contenant le
Algemene Uitgavenbegroting van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor Budget général des Dépenses de la Région de Bruxelles-Capitale pour
het begrotingsjaar 2010, ingesteld door de vzw « Vlaams Komitee voor l'année budgétaire 2010, introduit par l'ASBL « Vlaams Komitee voor
Brussel ». Brussel ».
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De
rechters E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke,
Moerman, E. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en F. J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul et F. Daoût, assistée du
Daoût, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Bossuyt,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging I. Objet du recours et procédure
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 16 augustus Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 16
2010 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 17 août 2010 et parvenue au greffe le 17 août 2010, un recours en
augustus 2010, is beroep tot vernietiging ingesteld van basisallocatie annulation de l'allocation de base 10.005.28.01.63.21 de l'ordonnance
10.005.28.01.63.21 van de ordonnantie van 14 december 2009 houdende de du 14 décembre 2009 contenant le Budget général des Dépenses de la
Algemene Uitgavenbegroting van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor
het begrotingsjaar 2010 (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van Région de Bruxelles-Capitale pour l'année budgétaire 2010 (publiée au
18 februari 2010) door de vzw « Vlaams Komitee voor Brussel », met Moniteur belge du 18 février 2010) a été introduit par l'ASBL « Vlaams
maatschappelijke zetel te 1000 Brussel, Drukpersstraat 20. Komitee voor Brussel », dont le siège social est établi à 1000
Bruxelles, rue de la Presse 20.
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de ontvankelijkheid Quant à la recevabilité
B.1.1. Uit artikel 7, derde lid, van de bijzondere wet van 6 januari B.1.1. Il ressort de l'article 7, alinéa 3, de la loi spéciale du 6
1989 op het Grondwettelijk Hof, gewijzigd bij artikel 4 van de janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, modifié par l'article 4 de
bijzondere wet van 9 maart 2003, blijkt dat de rechtspersoon die een la loi spéciale du 9 mars 2003, que la personne morale qui introduit
beroep tot vernietiging instelt, op het eerste verzoek, het bewijs un recours en annulation doit, à la première demande, produire la
moet voorleggen van de beslissing om dat beroep in te stellen. preuve de la décision d'intenter ce recours.
B.1.2. De verzoekende partij voegt een document bij haar B.1.2. La requérante joint à sa requête un document intitulé «
verzoekschrift met als titel « uittreksel uit de beraadslaging van de uittreksel uit de beraadslaging van de Raad van Bestuur van 14 juli
Raad van Bestuur van 14 juli 2010 » - ondertekend, « namens de Raad 2010 » - signé « namens de Raad van Bestuur » par deux de ses
van Bestuur », door twee van haar bestuurders -, waaruit blijkt dat de administrateurs - dont il ressort que le conseil d'administration a
raad van bestuur op die datum heeft beslist om tegen de bestreden décidé à cette date d'introduire un recours en annulation contre
ordonnantie een beroep tot vernietiging in te stellen. l'ordonnance attaquée.
Ten aanzien van het belang Quant à l'intérêt
B.2.1. Artikel 142, derde lid, van de Grondwet en artikel 2, 2°, van B.2.1. L'article 142, alinéa 3, de la Constitution et l'article 2, 2°,
de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof leggen een rechtspersoon die een beroep tot vernietiging instelt, de verplichting op te doen blijken van een belang. Van het vereiste belang doen enkel de personen blijken wier situatie rechtstreeks en ongunstig zou kunnen worden geraakt door de bestreden norm. De actio popularis is niet toelaatbaar. Wanneer een vereniging zonder winstoogmerk die niet haar persoonlijk belang aanvoert, voor het Hof optreedt, is vereist dat haar maatschappelijk doel van bijzondere aard is en, derhalve, onderscheiden van het algemeen belang; dat zij een collectief belang verdedigt; dat haar maatschappelijk doel door de bestreden norm kan worden geraakt; dat ten slotte niet blijkt dat dit maatschappelijk doel niet of niet meer werkelijk wordt nagestreefd. B.2.2. Krachtens artikel 1 van haar statuten heeft de verzoekende partij tot doel « in het hoofdstedelijk gebied Brussel het Vlaams de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle imposent à une personne morale qui introduit un recours en annulation de justifier d'un intérêt. Ne justifient de l'intérêt requis que les personnes dont la situation pourrait être affectée directement et défavorablement par la norme attaquée. L'action populaire n'est pas admissible. Lorsqu'une association sans but lucratif qui n'invoque pas son intérêt personnel agit devant la Cour, il est requis que son objet social soit d'une nature particulière et, dès lors, distinct de l'intérêt général; qu'elle défende un intérêt collectif; que la norme attaquée soit susceptible d'affecter son objet social; qu'il n'apparaisse pas, enfin, que cet objet social n'est pas ou n'est plus réellement poursuivi. B.2.2. En vertu de l'article 1er de ses statuts, la partie requérante a pour objet « de préserver et de promouvoir la vie flamande dans la
leven te vrijwaren en te bevorderen ». Daartoe heeft ze onder meer een région de Bruxelles-Capitale ». A cet effet, elle a notamment
juridische werkgroep opgericht die de bescherming van de rechten van constitué un groupe de travail juridique qui tend à protéger les
de Nederlandstaligen in Brussel beoogt. droits des néerlandophones à Bruxelles.
B.2.3. Het maatschappelijk doel van de verzoekende partij is B.2.3. L'objet social de la partie requérante est distinct de
onderscheiden van het algemeen belang en wordt ook daadwerkelijk l'intérêt général et cette dernière poursuit aussi réellement ledit
nagestreefd, zoals onder meer blijkt uit de beroepen tot vernietiging objet social, comme en témoignent notamment les recours en annulation
die zij in het verleden bij het Grondwettelijk Hof en bij de Raad van qu'elle a introduits dans le passé devant la Cour constitutionnelle et
State heeft ingediend. le Conseil d'Etat.
B.2.4. Met de bestreden bepaling voorziet het Brusselse B.2.4. Par la disposition attaquée, la Région de Bruxelles-Capitale
Hoofdstedelijke Gewest in subsidies aan de gemeenten om nieuwe prévoit des subventions aux communes pour la création de nouvelles
plaatsen te scheppen in de gemeentelijke infrastructuren bestemd voor places dans les infrastructures communales destinées à l'accueil de la
kinderopvang. Het komt aan de gemeenten toe om nader te bepalen hoe petite enfance. Il revient aux communes de déterminer plus précisément
die subsidies worden aangewend. Volgens de verzoekende partij zou de la manière dont les subventions seront utilisées. Selon la partie
bestreden bepaling afbreuk doen aan haar maatschappelijk doel, doordat requérante, la disposition attaquée porterait atteinte à son objet
het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest zich een bevoegdheid toe-eigent social, en ce que la Région de Bruxelles-Capitale s'approprie une
die op het grondgebied van dat Gewest uitsluitend toekomt aan de compétence qui, sur le territoire de cette Région, appartient
Vlaamse Gemeenschap, en daardoor zou kunnen raken aan de exclusivement à la Communauté flamande et en ce que cette disposition
rechtssituatie van de Nederlandstalige inwoners van dat Gewest, voor peut affecter la situation juridique des habitants néerlandophones de
wie bijzondere waarborgen gelden. cette Région, pour lesquels s'appliquent des garanties particulières.
B.2.5. Indien de verzoekende partij, ter ondersteuning van haar B.2.5. Si la partie requérante n'avait invoqué, à l'appui de son
belang, enkel het feit had aangevoerd dat aan de Vlaamse Gemeenschap intérêt, que le fait que des compétences attribuées à la Communauté
toegewezen bevoegdheden zouden worden uitgeoefend door andere flamande seraient exercées par d'autres autorités publiques, son
overheden, zou haar beroep onontvankelijk zijn, want de verzoekende recours serait irrecevable car la partie requérante entendrait ainsi
partij zou op die manier haar beoordeling van de belangen van die substituer son appréciation des intérêts de cette Communauté à
Gemeenschap in de plaats stellen van de beoordeling door de l'appréciation des organes officiels démocratiquement constitués de
democratisch samengestelde officiële organen ervan, terwijl artikel 2,
1° en 3°, van de bijzondere wet van 6 januari 1989, aangenomen ter celle-ci, alors que l'article 2, 1° et 3°, de la loi spéciale du 6
uitvoering van artikel 142 van de Grondwet, aan die organen de zorg toevertrouwt de belangen eigen aan hun collectiviteit voor het Hof te verdedigen. De verzoekende partij voert evenwel, ter ondersteuning van haar belang, eveneens aan dat de in B.2.4 vermelde rechtssituatie van de Nederlandstalige inwoners van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest door de bestreden bepaling kan worden geraakt. Aldus beperkt, hangt het onderzoek van dat belang samen met de draagwijdte die aan de bestreden bepaling moet worden gegeven. Bijgevolg valt het onderzoek van de ontvankelijkheid samen met het onderzoek van de grond van de zaak. Ten aanzien van de ontvankelijkheid van de memorie van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest janvier 1989, adoptée en exécution de l'article 142 de la Constitution, confie à ceux-ci le soin de défendre devant la Cour les intérêts propres à leur collectivité. La partie requérante fait toutefois également valoir, à l'appui de son intérêt, que la situation juridique, mentionnée en B.2.4, des habitants néerlandophones de la Région de Bruxelles-Capitale peut être affectée par la disposition attaquée. Ainsi limité, l'examen de cet intérêt est lié à la portée qu'il convient de donner à la disposition attaquée. Par conséquent, l'examen de la recevabilité se confond avec celui du fond de l'affaire. Quant à la recevabilité du mémoire de la Région de Bruxelles-Capitale
B.3.1. De Vlaamse Regering doet gelden dat de memorie van de Brusselse B.3.1. Le Gouvernement flamand fait valoir que le mémoire de la Région
Hoofdstedelijke Regering onontvankelijk zou zijn omdat zij werd de Bruxelles-Capitale serait irrecevable au motif qu'il a été
ingediend door « het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, introduit par « la Région de Bruxelles-Capitale, représentée par son
vertegenwoordigd door zijn Minister-President Charles Picqué ». ministre-président Charles Picqué ». Etant donné qu'il n'a pas été
Aangezien zij niet werd ingediend door de persoon die is aangewezen introduit par la personne désignée par l'article 85 de la loi spéciale
bij artikel 85 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, à savoir le
Grondwettelijk Hof, namelijk de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale, il devrait être
zou zij uit de debatten moeten worden geweerd. écarté des débats.
B.3.2. De memorie is ingediend met toepassing van de bijzondere wet B.3.2. Le mémoire a été introduit en application de la loi spéciale du
van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, in antwoord op de 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, en réponse à la
kennisgeving van het ingestelde beroep aan de Brusselse notification du recours adressée au Gouvernement de la Région de
Hoofdstedelijke Regering, met toepassing van artikel 76, § 4, van Bruxelles-Capitale, conformément à l'article 76, § 4, de la même loi
dezelfde bijzondere wet. Al wordt in de aanhef van de memorie vermeld spéciale. Bien qu'il soit écrit dans le préambule du mémoire introduit
dat het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest optreedt, toch blijkt uit de que c'est la Région de Bruxelles-Capitale qui agit, il apparaît de la
stukken, alsook uit de tweede bladzijde van die memorie, die door de lecture des pièces, ainsi que de la deuxième page de ce mémoire,
Brusselse Hoofdstedelijke Regering werden voorgelegd, dat die memorie soumises par le Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale, que
werd geredigeerd en ingediend krachtens een beslissing van de ce mémoire a été rédigé et introduit en vertu d'une décision du
Regering, die te dien einde een uitvoeringsopdracht heeft gegeven aan Gouvernement, lequel a chargé son ministre-président d'exécuter
haar minister-president. celle-ci.
De exceptie wordt verworpen. L'exception est rejetée.
Ten gronde Quant au fond
B.4. Basisallocatie 10.005.28.01.63.21, die deel uitmaakt van de B.4. L'allocation de base 10.005.28.01.63.21 prévue au budget général
algemene uitgavenbegroting van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest des dépenses de la Région de Bruxelles-Capitale pour l'année
voor het begrotingsjaar 2010, valt onder activiteit 28 (« budgétaire 2010 relève de l'activité 28 (« Subventions
Investeringssubsidies en andere kapitaalsoverdrachten aan gemeenten en d'investissement et autres transferts en capital aux communes et CPAS
OCMW's ») van programma 05 (« Financiering van specifieke projecten ») du programme 05 (« Financement de projets spécifiques des communes
van de gemeenten ») van opdracht 10 (« Ondersteuning en begeleiding ») de la mission 10 (« Soutien et accompagnement des pouvoirs locaux
van de plaatselijke besturen ») van sectie I (« Uitgaven van de ») de la section I (« Dépenses des services du Gouvernement ») du
diensten van de Regering ») van de begrotingstabel. tableau budgétaire.
De benaming van die allocatie is « Subsidiëring van de projecten Le libellé de cette allocation est « Subventionnements aux projets
inzake gemeentelijke infrastructuur bestemd voor de kinderkribbes ». d'infrastructure communale consacrés aux crèches ». Elle concerne
Zij betreft de toekenning van facultatieve subsidies (artikel 13, l'attribution de subventions facultatives (article 13, alinéa 3, de
derde lid, van de ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest
van 14 december 2009 « houdende de Algemene Uitgavenbegroting van het l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du 14 décembre 2009 «
contenant le Budget général des Dépenses de la Région de
Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor het begrotingsjaar 2010 ») en Bruxelles-Capitale pour l'année budgétaire 2010 ») et est justifiée
wordt als volgt verantwoord : comme suit :
« Subsidies aan de gemeenten om nieuwe plaatsen te scheppen in de « Subventions aux communes pour la création de places dans les
gemeentelijke infrastructuren voorbehouden voor de kinderopvang. Het infrastructures communales réservées à l'accueil de la petite enfance.
krediet werd verhoogd ten belope van 50 % ». Le crédit a été augmenté à concurrence de 50 % ».
Het voormelde programma 05 wordt onder andere als volgt toegelicht : Le programme 05 précité est notamment commenté comme suit :
« In het kader van de specifieke financiering van de gemeenten dient « Dans le cadre du financement spécifique des communes, il faut
tevens te worden gewezen op de versterking van de inspanning van het souligner également le renforcement de l'effort de la Région pour
Gewest om plaatsen in kinderkribben te creëren door daartoe een créer des places en crèche via l'inscription d'un crédit budgétaire de
begrotingskrediet van 4.500.000 euro in te schrijven. Begin 2010 zal 4.500.000 euros. Un nouvel appel à projets sera lancé dès début 2010 à
naar de gemeenten een nieuwe projectoproep gelanceerd worden ». destination des communes ».
B.5. Uit het verzoekschrift blijkt dat het Hof wordt verzocht B.5. Il ressort de la requête que la Cour est invitée à statuer sur la
uitspraak te doen over de overeenstemming van de bestreden bepaling conformité de la disposition attaquée à l'article 5, § 1er, II, 1°, et
met artikel 5, § 1, II, 1°, en met artikel 6, § 1, VIII, 9° en 10°, à l'article 6, § 1er, VIII, 9° et 10°, de la loi spéciale du 8 août
van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der 1980 de réformes institutionnelles en ce que cette disposition
instellingen, doordat die bepaling de gemeenschapsaangelegenheid van réglerait la matière communautaire de la politique familiale.
het gezinsbeleid zou regelen.
B.6.1. Artikel 128 van de Grondwet bepaalt : B.6.1. L'article 128 de la Constitution dispose :
« § 1. De Parlementen van de Vlaamse en de Franse Gemeenschap regelen, « § 1er. Les Parlements de la Communauté française et de la Communauté
elk voor zich, bij decreet, de persoonsgebonden aangelegenheden, flamande règlent par décret, chacun en ce qui le concerne, les
alsook, voor deze aangelegenheden, de samenwerking tussen de matières personnalisables, de même qu'en ces matières, la coopération
gemeenschappen en de internationale samenwerking, met inbegrip van het entre les communautés et la coopération internationale, y compris la
sluiten van verdragen. conclusion des traités.
Een wet aangenomen met de in artikel 4, laatste lid, bepaalde Une loi adoptée à la majorité prévue à l'article 4, dernier alinéa,
meerderheid, stelt deze persoonsgebonden aangelegenheden vast, alsook arrête ces matières personnalisables, ainsi que les formes de
de vormen van samenwerking en de nadere regelen voor het sluiten van coopération et les modalités de conclusion de traités.
verdragen. § 2. Deze decreten hebben kracht van wet respectievelijk in het § 2. Ces décrets ont force de loi respectivement dans la région de
Nederlandse taalgebied en in het Franse taalgebied, alsmede, tenzij langue française et dans la région de langue néerlandaise, ainsi que,
wanneer een wet aangenomen met de in artikel 4, laatste lid, bepaalde sauf si une loi adoptée à la majorité prévue à l'article 4, dernier
meerderheid er anders over beschikt, ten aanzien van de instellingen alinéa, en dispose autrement, à l'égard des institutions établies dans
gevestigd in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad die, wegens hun la région bilingue de Bruxelles-Capitale qui, en raison de leur
organisatie, moeten worden beschouwd uitsluitend te behoren tot de ene organisation, doivent être considérées comme appartenant exclusivement
of de andere gemeenschap ». à l'une ou à l'autre communauté ».
Artikel 135 van de Grondwet bepaalt : L'article 135 de la Constitution dispose :
« Een wet aangenomen met de in artikel 4, laatste lid, bepaalde « Une loi adoptée à la majorité prévue à l'article 4, dernier alinéa,
meerderheid wijst de overheden aan die voor het tweetalige gebied désigne les autorités qui, pour la région bilingue de
Brussel-Hoofdstad de bevoegdheden uitoefenen die niet zijn toegewezen Bruxelles-Capitale, exercent les compétences non dévolues aux
aan de gemeenschappen voor de aangelegenheden bedoeld in artikel 128, § 1 ». communautés dans les matières visées à l'article 128, § 1er ».
B.6.2. Artikel 5, § 1, II, 1°, van de bijzondere wet van 8 augustus B.6.2. L'article 5, § 1er, II, 1°, de la loi spéciale du 8 août 1980
1980 bepaalt : dispose :
« § 1. De persoonsgebonden aangelegenheden bedoeld in artikel 59bis, § « Les matières personnalisables visées à l'article 59bis, § 2bis,
2bis [thans artikel 128, § 1], van de Grondwet, zijn : [...] [actuellement l'article 128, § 1er] de la Constitution sont :
II. Wat de bijstand aan personen betreft : II. En matière d'aide aux personnes :
1° Het gezinsbeleid met inbegrip van alle vormen van hulp en bijstand 1° La politique familiale en ce compris toutes les formes d'aide et
aan gezinnen en kinderen ». d'assistance aux familles et aux enfants ».
Die aangelegenheid heeft onder meer betrekking op « de materiële, Cette matière vise notamment « l'aide et l'assistance matérielle,
sociale, psychologische, morele en opvoedende bijstand en sociale, psychologique, morale et éducative aux enfants, en ce compris
hulpverlening, aan de kinderen, met inbegrip van het
kinderopvangbeleid, hetzij dat deze bijstand en hulpverlening la politique d'accueil des enfants, soit que cette aide et cette
rechtstreeks, hetzij langs verenigingen en instellingen, met inbegrip assistance soient données directement, soit par la voie d'associations
van het Nationaal Werk voor Kinderwelzijn, verstrekt worden » (Parl. et institutions, en ce compris l'OEuvre nationale de l'Enfance » (Doc.
St., Senaat, 1979-1980, nr. 434-2, p. 125). parl., Sénat, 1979-1980, n° 434-2, p. 125).
B.6.3. Artikel 63, eerste lid, van de bijzondere wet van 12 januari
1989 met betrekking tot de Brusselse instellingen, dat is aangenomen
ter uitvoering van artikel 135 van de Grondwet, bepaalt : B.6.3. Adopté en exécution de l'article 135 de la Constitution,
l'article 63, alinéa 1er, de la loi spéciale du 12 janvier 1989
relative aux institutions bruxelloises dispose :
« Onverminderd de bevoegdheden van de Franse Gemeenschap en de Vlaamse « Sans préjudice des compétences de la Communauté française et de la
Gemeenschap, oefenen het verenigd college en de verenigde vergadering Communauté flamande, le collège réuni et l'assemblée réunie exercent
de bevoegdheden uit bedoeld in [artikel] 5 [...] van de bijzondere wet ». les compétences visées, [à l'article] 5 [...], de la loi spéciale ».
De verenigde vergadering en het verenigd college zijn de organen van L'assemblée réunie et le collège réuni sont les organes de la
de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (artikel 60, vierde lid, Commission communautaire commune (article 60, alinéa 4, de la loi
van de bijzondere wet van 12 januari 1989) die gezamenlijk de spéciale du 12 janvier 1989) qui exercent collectivement le pouvoir de
ordonnantiegevende macht uitoefenen (artikel 68, § 1, van dezelfde légiférer par ordonnances (article 68, § 1er, de la même loi
bijzondere wet). spéciale).
B.6.4. Ter uitvoering van artikel 138 van de Grondwet, bepaalt artikel B.6.4. En exécution de l'article 138 de la Constitution, l'article 3,
3, 7°, van het decreet II van de Franse Gemeenschap van 19 juli 1993 7°, du décret II de la Communauté française du 19 juillet 1993 «
tot toekenning van de uitoefening van sommige bevoegdheden van de attribuant l'exercice de certaines compétences de la Communauté
Franse Gemeenschap aan het Waalse Gewest en de Franse française à la Région wallonne et à la Commission communautaire
Gemeenschapscommissie : française » dispose :
« [...] de Commissie [oefent,] op het grondgebied van het tweetalig « [...] la Commission [...] sur le territoire de la région bilingue de
gebied Brussel-Hoofdstad, [...] de bevoegdheden van de Gemeenschap in Bruxelles-Capitale, [exerce] les compétences de la Communauté dans les
de volgende aangelegenheden uit : matières suivantes :
[...] [...]
7° de bijstand aan personen, bedoeld in artikel 5, § 1, II, van de 7° l'aide aux personnes, visée à l'article 5, § 1er, II, de la loi
bijzondere wet [van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen], spéciale [du 8 août 1980 de réformes institutionnelles], à l'exception
met uitzondering [...] van wat behoort tot de opdrachten die zijn
toegewezen aan de ' Office de la Naissance et de l'Enfance ' (O.N.E.) [...] de ce qui relève des missions confiées à l'Office de la
[...] ». naissance et de l'enfance (ONE) [...] ».
Artikel 3, 7°, van het decreet II van het Waalse Gewest van 22 juli L'article 3, 7°, du décret II de la Région wallonne du 22 juillet 1993
1993 tot toekenning van de uitoefening van sommige bevoegdheden van de « attribuant l'exercice de certaines compétences de la Communauté
Franse Gemeenschap aan het Waalse Gewest en de Franse française à la Région wallonne et à la Commission communautaire
Gemeenschapscommissie en artikel 3, 7°, van het decreet III van de française » et l'article 3, 7°, du décret III de la Commission
Franse Gemeenschapscommissie van 22 juli 1993 tot toekenning van de communautaire française du 22 juillet 1993 « attribuant l'exercice de
uitoefening van sommige bevoegdheden van de Franse Gemeenschap aan het certaines compétences de la Communauté française à la Région wallonne
Waalse Gewest en de Franse Gemeenschapscommissie hebben dezelfde et à la Commission communautaire française » disposent de la même
inhoud. manière.
B.6.5. Uit het voorgaande blijkt dat, op het grondgebied van het B.6.5. Il ressort de ce qui précède que, sur le territoire de la
Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, het gezinsbeleid in de zin van Région de Bruxelles-Capitale, la politique familiale au sens de
artikel 5, § 1, II, 1°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 een l'article 5, § 1er, II, 1°, de la loi spéciale du 8 août 1980 est une
matière qui est réglée par plusieurs législateurs.
aangelegenheid is die door verschillende wetgevers wordt geregeld. La Communauté flamande est compétente à l'égard des institutions qui y
De Vlaamse Gemeenschap is bevoegd ten aanzien van de er gevestigde sont établies et qui, en raison de leur organisation, doivent être
instellingen die wegens hun organisatie moeten worden beschouwd considérées comme appartenant exclusivement à cette Communauté.
uitsluitend tot die Gemeenschap te behoren. La Commission communautaire française est compétente à l'égard des
De Franse Gemeenschapscommissie is bevoegd ten aanzien van de er gevestigde instellingen die wegens hun organisatie moeten worden beschouwd uitsluitend te behoren tot de Franse Gemeenschap. De Franse Gemeenschap blijft bevoegd om hetgeen behoort tot de opdrachten die zijn toegewezen aan de « Office de la naissance et de l'enfance » (Dienst voor geboorte en kinderwelzijn van de Franse Gemeenschap) te regelen. De Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie is, wat haar betreft, bevoegd om de aspecten van die aangelegenheid te regelen die ontsnappen aan de bevoegdheid van de drie voormelde decreetgevers. Het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest is daarentegen niet bevoegd om die aangelegenheid te regelen. institutions qui y sont établies et qui, en raison de leur organisation, doivent être considérées comme appartenant exclusivement à la Communauté française. La Communauté française reste compétente pour régler ce qui relève des missions confiées à l'Office de la naissance et de l'enfance. La Commission communautaire commune est, quant à elle, compétente pour régler les aspects de cette matière qui échappent à la compétence des trois législateurs décrétaux précités. La Région de Bruxelles-Capitale n'est, par contre, pas compétente pour régler cette matière.
B.6.6. De betwiste basisallocatie maakt een aanvullende financiering B.6.6. L'allocation de base contestée permet le financement
van gemeentelijke kinderdagverblijven mogelijk. complémentaire de crèches communales.
De ordonnantie van 14 december 2009 regelt in die mate het L'ordonnance du 14 décembre 2009 règle, dans cette mesure, la
gezinsbeleid in de zin van artikel 5, § 1, II, 1°, van de bijzondere politique familiale au sens de l'article 5, § 1er, II, 1°, de la loi
wet van 8 augustus 1980. spéciale du 8 août 1980.
B.7.1. Artikel 39 van de Grondwet bepaalt : B.7.1. L'article 39 de la Constitution dispose :
« De wet draagt aan de gewestelijke organen welke zij opricht en welke « La loi attribue aux organes régionaux qu'elle crée et qui sont
samengesteld zijn uit verkozen mandatarissen de bevoegdheid op om de composés de mandataires élus, la compétence de régler les matières
aangelegenheden te regelen welke zij aanduidt met uitsluiting van die qu'elle détermine, à l'exception de celles visées aux articles 30 et
bedoeld in de artikelen 30 en 127 tot 129 en dit binnen het gebied en 127 à 129, dans le ressort et selon le mode qu'elle établit. Cette loi
doit être adoptée à la majorité prévue à l'article 4, dernier alinéa
op de wijze die zij bepaalt. Deze wet moet worden aangenomen met de ». B.7.2. Déterminant des matières qui sont de la compétence de la Région
meerderheid bepaald in artikel 4, laatste lid ». wallonne et de la Région flamande, l'article 6, § 1er, VIII, 9° et
B.7.2. Artikel 6, § 1, VIII, 9° en 10°, van de bijzondere wet van 8 10°, de la loi spéciale du 8 août 1980, tel que remplacé par l'article
augustus 1980, zoals vervangen bij artikel 4 van de bijzondere wet van
13 juli 2001 houdende overdracht van diverse bevoegdheden aan de 4 de la loi spéciale du 13 juillet 2001 « portant transfert de
gewesten en de gemeenschappen, dat de aangelegenheden vastlegt die tot
de bevoegdheid van het Waalse en het Vlaamse Gewest behoren, bepaalt : diverses compétences aux régions et communautés », dispose :
« De aangelegenheden bedoeld in artikel 107quater [thans artikel 39] « Les matières visées à l'article 107quater [actuellement l'article
van de Grondwet zijn : 39] de la Constitution sont :
[...] [...]
9° de algemene financiering van de gemeenten, de agglomeraties en 9° le financement général des communes, des agglomérations et des
federaties van gemeenten en de provincies; fédérations de communes et des provinces;
[...] [...]
10° de financiering van de opdrachten uit te voeren door de gemeenten, 10° le financement des missions à remplir par les communes, les
de agglomeraties en federaties van gemeenten, de provincies en door agglomérations et fédérations de communes, les provinces et par
andere publiekrechtelijke rechtspersonen in de tot de bevoegdheid van d'autres personnes morales de droit public dans les matières qui
de gewesten behorende aangelegenheden, behalve wanneer die opdrachten relèvent de la compétence des régions, sauf lorsque ces missions se
betrekking hebben op een aangelegenheid waarvoor de federale overheid rapportent à une matière qui est de la compétence de l'autorité
of de gemeenschappen bevoegd zijn ». fédérale ou des communautés ».
Het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest is eveneens bevoegd om die La Région de Bruxelles-Capitale est également compétente pour régler
aangelegenheden te regelen (artikel 4, eerste lid, van de bijzondere ces matières (article 4, alinéa 1er, de la loi spéciale du 12 janvier
wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse Instellingen). 1989 relative aux institutions bruxelloises).
De « algemene financiering van de gemeenten » heeft betrekking op de « Le « financement général des communes » concerne les « modes de
algemene financieringswijzen door middel waarvan de gemeenten [...] financement généralement quelconques en vertu desquels les communes
gefinancierd worden, volgens criteria die niet rechtstreeks gebonden [...] sont financées, suivant les critères qui ne sont pas directement
zijn aan een specifieke taak of opdracht » (Parl. St., Kamer, 1988, liés à une mission ou tâche spécifique » (Doc. parl., Chambre, 1988,
nr. 516/1, p. 18). n° 516/1, p. 18).
B.7.3. Wat de financiering van specifieke gemeentelijke taken betreft, B.7.3. S'agissant du financement de tâches communales spécifiques,
heeft de betwiste basisallocatie niets uit te staan met de l'allocation de base contestée est étrangère à la matière du
aangelegenheid van de algemene financiering van de gemeenten in de zin financement général des communes au sens de l'article 6, § 1er, VIII,
van artikel 6, § 1, VIII, 9°, van de bijzondere wet van 8 augustus 9°, de la loi spéciale du 8 août 1980.
1980. Zij valt, zoals aangegeven in B.6.6, onder de Elle relève, comme indiqué en B.6.6, d'une matière communautaire, de
gemeenschapsbevoegdheden, zodat zij evenmin kan worden beschouwd als sorte qu'elle ne peut davantage être considérée comme traduisant
een maatregel in het kader van de uitoefening, door het Brusselse l'exercice, par la Région de Bruxelles-Capitale, de sa compétence
Hoofdstedelijke Gewest, van zijn bevoegdheid inzake financiering van
de opdrachten uit te voeren door de gemeenten, in de zin van artikel relative au financement des missions à remplir par les communes, au
6, § 1, VIII, 10°, van dezelfde wet. sens de l'article 6, § 1er, VIII, 10°, de la même loi.
B.8.1. Artikel 178 van de Grondwet bepaalt : B.8.1. L'article 178 de la Constitution dispose :
« Onder de voorwaarden en op de wijze die de wet, aangenomen met de « Dans les conditions et suivant les modalités déterminées par la loi
meerderheid bepaald in artikel 4, laatste lid, bepaalt, draagt het adoptée à la majorité prévue à l'article 4, dernier alinéa, le
Parlement van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, bij de in artikel Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale transfère, par la règle
134 bedoelde regel, financiële middelen over aan de Gemeenschappelijke visée à l'article 134, des moyens financiers à la Commission
Gemeenschapscommissie en aan de Vlaamse en de Franse communautaire commune et aux Commissions communautaires française et
Gemeenschapscommissies ». flamande ».
Die financiële overdracht heeft betrekking op « Ce transfert financier concerne des « matières communautaires visées à
gemeenschapsaangelegenheden bedoeld in artikel 108ter, § 3, eerste lid l'article 108ter, § 3, alinéa 1er, [actuellement l'article 136] de la
[thans artikel 136] van de Grondwet [die de aangelegenheden zijn] Constitution [qui] sont celles qui sont attribuées, ou seront
welke opgedragen zijn of zullen worden aan de Vlaamse Gemeenschap en attribuées, à la Communauté française et à la Communauté flamande »
aan de Franse Gemeenschap » (artikel 61 van de bijzondere wet van 12 (article 61 de la loi spéciale du 12 janvier 1989 relative aux
januari 1989 met betrekking tot de Brusselse instellingen). Zij kan institutions bruxelloises). Il peut donc porter sur l'accueil de
dus betrekking hebben op de kinderopvang in de gemeentelijke l'enfance dans les crèches communales sises en Région de
kinderdagverblijven die in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest
gelegen zijn. Bruxelles-Capitale.
B.8.2. Ter uitvoering van artikel 178 van de Grondwet bepaalt artikel B.8.2. En exécution de l'article 178 de la Constitution, l'article
83bis van de bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de 83bis de la loi spéciale du 12 janvier 1989 relative aux institutions
Brusselse instellingen : bruxelloises dispose :
« Onverminderd de artikelen 83ter en 83quater kan het Brussels « Sous réserve des articles 83ter et 83quater, le Parlement de la
Hoofdstedelijk Parlement vanaf het begrotingsjaar 1995 middelen
overdragen aan de Vlaamse en de Franse Gemeenschapscommissies, die Région de Bruxelles-Capitale peut, à partir de l'année budgétaire
worden verdeeld volgens de verdeelsleutel van 20 pct. voor de Vlaamse 1995, transférer aux Commissions communautaires française et flamande
Gemeenschapscommissie en 80 pct. voor de Franse Gemeenschapscommissie des moyens qui seront répartis suivant la clé de répartition de 80
». B.8.3. Het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest is dus bevoegd om te p.c. pour la Commission communautaire française et de 20 p.c. pour la
Commission communautaire flamande ».
voorzien in de financiering van de gemeenschapscommissies. B.8.3. La Région de Bruxelles-Capitale est donc compétente pour
B.8.4. De bestreden basisallocatie maakt een aanvullende financiering pourvoir au financement des commissions communautaires.
van gemeentelijke kinderdagverblijven mogelijk. B.8.4. L'allocation de base contestée permet le financement
De in de bestreden basisallocatie toegekende middelen worden echter complémentaire de crèches communales.
overgedragen aan de gemeenten, en niet aan de gemeenschapscommissies, Les moyens accordés dans l'allocation de base contestée sont toutefois
transférés aux communes et non aux commissions communautaires, dans
in de voorwaarden neergelegd in artikel 83bis van de bijzondere wet les conditions prévues par l'article 83bis de la loi spéciale du 12
van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse instellingen. janvier 1989 relative aux institutions bruxelloises.
B.9.1. Het middel is gegrond. Bijgevolg dient basisallocatie B.9.1. Le moyen est fondé. Dès lors, l'allocation de base
10.005.28.01.63.21 van de ordonnantie van 14 december 2009 houdende de 10.005.28.01.63.21 de l'ordonnance du 14 décembre 2009 « contenant le
Algemene Uitgavenbegroting van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor Budget général des Dépenses de la Région de Bruxelles-Capitale pour
het begrotingsjaar 2010 te worden vernietigd. l'année budgétaire 2010 » doit être annulée.
B.9.2. Die vernietiging mag evenwel niet als gevolg hebben dat de op B.9.2. Cette annulation ne peut toutefois avoir pour conséquence que
grond van die bepaling toegekende financiering dient te worden le financement alloué sur la base de cette disposition doive être
terugbetaald. Een aantal gefinancierde infrastructuurprojecten zijn remboursé. Plusieurs projets d'infrastructure qui ont été financés
reeds afgerond en andere worden thans uitgevoerd. Een vernietiging met sont déjà réalisés et d'autres sont en cours d'exécution. Une
terugwerkende kracht zou als gevolg hebben dat verschillende actoren, annulation rétroactive aurait pour effet que plusieurs acteurs qui ont
die zich te goeder trouw konden beroepen op een begrotingsbepaling en pu invoquer de bonne foi une disposition budgétaire et une décision
op een daarop steunende overheidsbeslissing, in financiële problemen des pouvoirs publics fondée sur cette disposition pourraient
zouden komen. Daarom dienen, met toepassing van artikel 8 van de rencontrer des problèmes financiers. Par application de l'article 8 de
bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, les
gevolgen van de vernietigde bepaling definitief te worden gehandhaafd. effets de la disposition annulée doivent dès lors être définitivement maintenus.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
- vernietigt basisallocatie 10.005.28.01.63.21 van de ordonnantie van - annule l'allocation de base 10.005.28.01.63.21 de l'ordonnance du 14
14 december 2009 houdende de Algemene Uitgavenbegroting van het décembre 2009 contenant le Budget général des Dépenses de la Région de
Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor het begrotingsjaar 2010; Bruxelles-Capitale pour l'année budgétaire 2010;
- handhaaft de gevolgen van de vernietigde bepaling. - maintient les effets de la disposition annulée.
Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6
het Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 8 december janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 8
2011. décembre 2011.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
M. Bossuyt. M. Bossuyt.
^