← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 154/2010 van 22 december 2010 Rolnummer 4874 In zake :
het beroep tot vernietiging van de wet van 31 juli 2009 « tot wijziging van artikel 119 van het Gerechtelijk
Wetboek en van artikel 57bis van de wet van 8 apr Het Grondwettelijk Hof, samengesteld
uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 154/2010 van 22 december 2010 Rolnummer 4874 In zake : het beroep tot vernietiging van de wet van 31 juli 2009 « tot wijziging van artikel 119 van het Gerechtelijk Wetboek en van artikel 57bis van de wet van 8 apr Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de rechter(...) | Extrait de l'arrêt n° 154/2010 du 22 décembre 2010 Numéro du rôle : 4874 En cause : le recours en annulation de la loi du 31 juillet 2009 « modifiant l'article 119 du Code judiciaire et l'article 57bis de la loi du 8 avril 1965 relative à La Cour constitutionnelle, composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, des juges L. Lavry(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 154/2010 van 22 december 2010 | Extrait de l'arrêt n° 154/2010 du 22 décembre 2010 |
Rolnummer 4874 | Numéro du rôle : 4874 |
In zake : het beroep tot vernietiging van de wet van 31 juli 2009 « | En cause : le recours en annulation de la loi du 31 juillet 2009 « |
tot wijziging van artikel 119 van het Gerechtelijk Wetboek en van | modifiant l'article 119 du Code judiciaire et l'article 57bis de la |
artikel 57bis van de wet van 8 april 1965 betreffende de | loi du 8 avril 1965 relative à la protection de la jeunesse, à la |
jeugdbescherming, het ten laste nemen van minderjarigen die een als | prise en charge des mineurs ayant commis un fait qualifié infraction |
misdrijf omschreven feit hebben gepleegd en het herstel van de door | et à la réparation du dommage causé par ce fait » et de l'article 119, |
dit feit veroorzaakte schade » en van artikel 119, § 2, van het | § 2, du Code judiciaire, tel que cet article a été remplacé par |
Gerechtelijk Wetboek, zoals dat artikel werd vervangen bij artikel 209 | |
van de wet van 21 december 2009 tot hervorming van het hof van | l'article 209 de la loi du 21 décembre 2009 relative à la réforme de |
assisen, ingesteld door de vzw « Défense des Enfants - International - | la cour d'assises, introduit par l'ASBL « Défense des Enfants - |
Belgique - Branche francophone (D.E.I. Belgique) » en de vzw « Ligue | International - Belgique - Branche francophone (D.E.I. Belgique) » et |
des Droits de l'Homme ». | l'ASBL « Ligue des Droits de l'Homme ». |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de | composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, des juges L. |
rechters L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. | Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. |
Derycke, T. Merckx-Van Goey en P. Nihoul, en, overeenkomstig artikel | Merckx-Van Goey et P. Nihoul, et, conformément à l'article 60bis de la |
60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk | loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, du |
Hof, emeritus voorzitter M. Melchior, bijgestaan door de griffier | |
P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van emeritus voorzitter M. | président émérite M. Melchior, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, |
Melchior, | présidée par le président émérite M. Melchior, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging | I. Objet du recours et procédure |
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 17 februari | Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 17 |
2010 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 18 | février 2010 et parvenue au greffe le 18 février 2010, un recours en |
februari 2010, is beroep tot vernietiging ingesteld van de wet van 31 | |
juli 2009 « tot wijziging van artikel 119 van het Gerechtelijk Wetboek | annulation de la loi du 31 juillet 2009 « modifiant l'article 119 du |
en van artikel 57bis van de wet van 8 april 1965 betreffende de | Code judiciaire et l'article 57bis de la loi du 8 avril 1965 relative |
jeugdbescherming, het ten laste nemen van minderjarigen die een als | à la protection de la jeunesse, à la prise en charge des mineurs ayant |
misdrijf omschreven feit hebben gepleegd en het herstel van de door | commis un fait qualifié infraction et à la réparation du dommage causé |
dit feit veroorzaakte schade » en van artikel 119, § 2, van het | par ce fait » et de l'article 119, § 2, du Code judiciaire, tel que |
Gerechtelijk Wetboek, zoals dat artikel werd vervangen bij artikel 209 | cet article a été remplacé par l'article 209 de la loi du 21 décembre |
van de wet van 21 december 2009 tot hervorming van het hof van assisen | 2009 relative à la réforme de la Cour d'assises (publiées au Moniteur |
(bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 18 augustus 2009 en 11 | belge du 18 août 2009 et du 11 janvier 2010) a été introduit par |
januari 2010) door de vzw « Défense des | l'ASBL « Défense des Enfants - International - Belgique - Branche |
Enfants-International-Belgique-Branche francophone (D.E.I. Belgique) | francophone (D.E.I. Belgique) », dont le siège social est établi à |
», met maatschappelijke zetel te 1000 Brussel, Kiekenmarkt 30, en de | 1000 Bruxelles, rue Marché aux Poulets 30, et l'ASBL « Ligue des |
vzw « Ligue des Droits de l'Homme », met maatschappelijke zetel te 1000 Brussel, Kogelstraat 22. | Droits de l'Homme », dont le siège social est établi à 1000 Bruxelles, rue du Boulet 22. |
(...) | (...) |
II. In rechte | II. En droit |
(...) | (...) |
Ten aanzien van de bestreden bepalingen | Quant aux dispositions attaquées |
B.1.1. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van de wet van | B.1.1. Les parties requérantes poursuivent l'annulation de la loi du |
31 juli 2009 « tot wijziging van artikel 119 van het Gerechtelijk | 31 juillet 2009 « modifiant l'article 119 du Code judiciaire et |
Wetboek en van artikel 57bis van de wet van 8 april 1965 betreffende | l'article 57bis de la loi du 8 avril 1965 relative à la protection de |
de jeugdbescherming, het ten laste nemen van minderjarigen die een als | |
misdrijf omschreven feit hebben gepleegd en het herstel van de door | la jeunesse, à la prise en charge des mineurs ayant commis un fait |
dit feit veroorzaakte schade » en de vernietiging van artikel 119, § | qualifié infraction et à la réparation du dommage causé par ce fait » |
2, van het Gerechtelijk Wetboek, zoals het werd gewijzigd bij artikel | ainsi que l'annulation de l'article 119, § 2, du Code judiciaire, tel |
209 van de wet van 21 december 2009 tot hervorming van het hof van | qu'il a été modifié par l'article 209 de la loi du 21 décembre 2009 |
assisen. | relative à la réforme de la Cour d'assises. |
B.1.2. De artikelen 2 en 3 van de voormelde wet van 31 juli 2009 | B.1.2. Les articles 2 et 3 de la loi du 31 juillet 2009 précitée |
bepalen : | disposent : |
« Art. 2.Artikel 119 van het Gerechtelijk Wetboek wordt aangevuld met |
« Art. 2.L'article 119 du Code Judiciaire est complété par un alinéa, |
een lid, luidende : | rédigé comme suit : |
' Indien vervolging wordt ingesteld tegen tenminste één persoon ten | ' Si les poursuites sont exercées contre au moins une personne ayant |
fait l'objet d'une décision de dessaisissement, en application de la | |
aanzien van wie, met toepassing van de wet van 8 april 1965 | loi du 8 avril 1965 relative à la protection de la jeunesse, à la |
betreffende de jeugdbescherming, het ten laste nemen van minderjarigen | prise en charge de mineurs ayant commis un fait qualifié infraction et |
die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd en het herstel | à la réparation du dommage causé par ce fait, dans le cadre d'un crime |
van de door dit feit veroorzaakte schade, een beslissing tot | non correctionnalisable, la Cour d'assises, pour être valablement |
uithandengeving is genomen in het kader van een | |
niet-correctionaliseerbare misdaad, moet het Hof van Assisen, om | composée, doit comprendre deux magistrats ayant suivi la formation |
rechtsgeldig samengesteld te zijn, twee magistraten tellen die de | organisée dans le cadre de la formation continue des magistrats, visée |
opleiding hebben genoten die georganiseerd wordt in het kader van de | |
in artikel 259sexies, § 1, 1°, derde lid, bedoelde voortgezette | à l'article 259sexies, § 1er, 1°, alinéa 3, requise pour l'exercice |
opleiding van de magistraten, die vereist is voor de uitoefening van | |
het ambt van rechter in de jeugdrechtbank. ' ». | des fonctions de juge au tribunal de la jeunesse. ' ». |
« Art. 3.In artikel 57bis, § 1, eerste lid, van de wet van 8 april |
« Art. 3.Dans l'article 57bis, § 1er, alinéa 1er, de la loi du 8 |
1965 betreffende de jeugdbescherming, het ten laste nemen van | avril 1965 relative à la protection de la jeunesse, à la prise en |
minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd en het herstel van de door dit feit veroorzaakte schade, ingevoegd bij de wet van 13 juni 2006 en gedeeltelijk vernietigd bij arrest nr. 49/2008 van het Grondwettelijk Hof, worden de woorden ' ofwel, indien de betrokkene ervan wordt verdacht een niet-correctionaliseerbare misdaad te hebben gepleegd, het gerecht dat krachtens het gemeen recht bevoegd is, als daartoe grond bestaat ' vervangen door de woorden ' ofwel, indien de betrokkene ervan wordt verdacht een niet-correctionaliseerbare misdaad te hebben gepleegd, een hof van assisen dat samengesteld is overeenkomstig de bepalingen van artikel 119, tweede lid, van het Gerechtelijk Wetboek, als daartoe grond | charge des mineurs ayant commis un fait qualifié infraction et à la réparation du dommage causé par ce fait, inséré par la loi du 13 juin 2006 et partiellement annulé par l'arrêt n° 49/2008 de la Cour constitutionnelle, les mots ' soit, si la personne concernée est soupçonnée d'avoir commis un crime non correctionnalisable, la juridiction compétente en vertu du droit commun, s'il y a lieu. ' sont remplacés par les mots ' soit, si la personne concernée est soupçonnée d'avoir commis un crime non correctionnalisable, une Cour d'assises composée conformément aux dispositions de l'article 119, alinéa 2, du |
bestaat ' ». | Code Judiciaire, s'il y a lieu ' ». |
B.1.3. Zoals het werd vervangen bij artikel 209 van de voormelde wet | B.1.3. Tel qu'il a été remplacé par l'article 209 de la loi du 21 |
van 21 december 2009, bepaalt artikel 119 van het Gerechtelijk Wetboek | décembre 2009 précitée, l'article 119 du Code judiciaire dispose : |
: « § 1. Het hof van assisen bestaat uit een voorzitter en twee | « § 1er. La cour d'assises comprend un président et deux assesseurs. |
assessoren. Het hof houdt zitting bijgestaan door een jury. Voor de | Elle siège avec l'assistance du jury. Pour l'instruction et le |
behandeling en de berechting van burgerlijke rechtsvorderingen houdt het zitting zonder jury. | jugement des actions civiles, elle siège sans le jury. |
§ 2. Indien vervolging wordt ingesteld tegen ten minste één persoon | § 2. Si des poursuites sont engagées contre au moins une personne qui, |
ten aanzien van wie, met toepassing van de wet van 8 april 1965 | en application de la loi du 8 avril 1965 relative à la protection de |
betreffende de jeugdbescherming, het ten laste nemen van minderjarigen | la jeunesse, à la prise en charge des mineurs ayant commis un fait |
die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd en het herstel | qualifié infraction et à la réparation du dommage causé par ce fait, |
van de door dit feit veroorzaakte schade, een beslissing tot | fait l'objet d'une décision de dessaisissement dans le cadre d'un |
uithandengeving is genomen in het kader van een | |
niet-correctionaliseerbare misdaad, moet het hof van assisen, om | crime non correctionnalisable, la cour d'assises doit, pour être |
rechtsgeldig samengesteld te zijn, bestaan uit minstens twee | |
magistraten die de voortgezette opleiding hebben gevolgd als bedoeld | valablement constituée, être composée d'au moins deux magistrats ayant |
in artikel 259sexies, § 1, 1°, derde lid, of artikel 259sexies, § 1, | suivi la formation continue visée à l'article 259sexies, § 1er, 1°, |
2°, tweede lid ». | alinéa 3, ou à l'article 259sexies, § 1er, 2°, alinéa 2 ». |
B.1.4. Artikel 209 van de wet van 21 december 2009 heeft dus | B.1.4. L'article 209 de la loi du 21 décembre 2009 a donc abrogé |
impliciet, vanaf de inwerkingtreding ervan - zijnde 21 januari 2010 -, | implicitement, à dater de son entrée en vigueur, soit le 21 janvier |
artikel 2 van de wet van 31 juli 2009 opgeheven. | 2010, l'article 2 de la loi du 31 juillet 2009. |
B.1.5. Met de wijzigingen die hij heeft aangebracht in artikel 119 van | B.1.5. Les modifications apportées par le législateur à l'article 119 |
het Gerechtelijk Wetboek en in artikel 57bis van de wet van 8 april | du Code judiciaire et à l'article 57bis de la loi du 8 avril 1965 |
1965, wil de wetgever gevolg geven aan het arrest nr. 49/2008 van 13 | entendent répondre à l'arrêt n° 49/2008 du 13 mars 2008 par lequel la |
maart 2008, waarbij het Hof artikel 57bis, § 1, van de wet van 8 april | Cour avait annulé partiellement l'article 57bis, § 1er, de la loi du 8 |
1965, zoals het was ingevoegd bij artikel 21 van de wet van 13 juni | avril 1965, tel qu'il avait été inséré par l'article 21 de la loi du |
2006 « tot wijziging van de wetgeving betreffende de jeugdbescherming | 13 juin 2006 « modifiant la législation relative à la protection de la |
en het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf | jeunesse et à la prise en charge des mineurs ayant commis un fait |
omschreven feit hebben gepleegd », gedeeltelijk had vernietigd (zie, | qualifié infraction » (voy., à cet égard, Doc. parl., Chambre, |
in dat verband, Parl. St., Kamer, 2007-2008, DOC 52-1149/001, p. 5). | 2007-2008, DOC 52-1149/001, p. 5). |
Ten aanzien van de ontvankelijkheid van het beroep | Quant à la recevabilité du recours |
B.2.1. De verzoekende partijen beschikken over het belang om tegen de | B.2.1. Les parties requérantes disposent de l'intérêt à agir contre |
bestreden bepalingen beroep in te stellen. In tegenstelling tot | les dispositions attaquées. En effet, contrairement à ce que soutient |
hetgeen de Ministerraad beweert, zijn die bepalingen immers niet | le Conseil des ministres, ces dispositions ne sont pas nécessairement |
noodzakelijk voordeliger, wat betreft de collectieve belangen die de | plus avantageuses, en ce qui concerne les intérêts collectifs qu'elles |
verzoekende partijen verdedigen, dan de vroegere wetgeving, zoals die | défendent, que la législation antérieurement applicable, telle qu'elle |
eruit zag na de gedeeltelijke vernietiging uitgesproken bij het voormelde arrest nr. 49/2008. Bovendien zou het opnieuw in werking stellen van de vroegere bepalingen, dat het gevolg zou zijn van de vernietiging van de bestreden bepalingen, de verzoekende partijen niet hun belang ontnemen bij de vernietiging van die bepalingen. In geval van vernietiging zou immers voor de verzoekende partijen opnieuw een kans bestaan dat de wetgever een nieuwe bepaling aanneemt die voor hen gunstig zou zijn. Die vaststelling wordt geenszins tenietgedaan door het feit dat de nieuwe wetgeving ertoe strekt gevolg te geven aan een door het Hof uitgesproken vernietigingsarrest. B.2.2. De exceptie wordt verworpen. Ten gronde | subsistait après l'annulation partielle prononcée par l'arrêt n° 49/2008 précité. De surcroît, la remise en vigueur des dispositions anciennes, qui découlerait de l'annulation des dispositions attaquées, ne priverait pas les requérantes de leur intérêt à l'annulation de ces dispositions. En effet, en cas d'annulation, les requérantes retrouveraient une chance de voir le législateur prendre une disposition nouvelle qui leur serait favorable. Ce constat n'est aucunement remis en cause par le fait que la nouvelle législation vise à répondre à un arrêt d'annulation prononcé par la Cour. B.2.2. L'exception est rejetée. Quant au fond |
B.3.1. Het eerste middel is afgeleid uit de schending, door de | B.3.1. Le premier moyen est pris de la violation, par les dispositions |
bestreden bepalingen, van artikel 22bis van de Grondwet en van de | attaquées, de l'article 22bis de la Constitution ainsi que de ses |
artikelen 10 en 11 ervan, in samenhang gelezen met de artikelen 6.1, 8 | articles 10 et 11, lus en combinaison avec les articles 6.1, 8 et 14 |
en 14 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, met | de la Convention européenne des droits de l'homme, avec l'article 14, |
artikel 14, lid 4 van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten | paragraphe 4, du Pacte international relatif aux droits civils et |
en politieke rechten, met de artikelen 3 en 40 van het Internationaal | politiques, avec les articles 3 et 40 de la Convention internationale |
Verdrag inzake de rechten van het kind en met een « algemeen | des droits de l'enfant et avec un « principe général de droit |
rechtsbeginsel dat de absolute inachtneming van het hoger belang van | consacrant le respect absolu de l'intérêt supérieur de l'enfant ». |
het kind vastlegt ». | |
B.3.2. Het tweede middel is, in ondergeschikte orde, afgeleid uit de | B.3.2. Le second moyen est pris, à titre subsidiaire, de la violation, |
schending, door de bestreden bepalingen, van de artikelen 10 en 11 van | par les dispositions attaquées, des articles 10 et 11 de la |
de Grondwet, doordat de wetgever, enerzijds, een onverantwoord | Constitution, le législateur maintenant, d'une part, une différence de |
verschil in behandeling zou handhaven onder de uit handen gegeven | traitement injustifiée entre les mineurs ayant fait l'objet d'une |
minderjarigen naargelang zij worden verwezen naar de bijzondere kamer | mesure de dessaisissement, selon qu'ils sont renvoyés devant la |
van de jeugdrechtbank of naar het hof van assisen en, anderzijds, een | chambre spécifique du tribunal de la jeunesse ou devant la cour |
discriminerende gelijkwaardige behandeling van de personen die naar | d'assises et, d'autre part, une équivalence de traitement |
een hof van assisen worden verwezen, zonder dat rekening wordt | discriminatoire entre les personnes renvoyées devant une cour |
gehouden met hun statuut van minderjarige of meerderjarige. B.4.1. Artikel 22bis van de Grondwet bepaalt : « Elk kind heeft recht op eerbiediging van zijn morele, lichamelijke, geestelijke en seksuele integriteit. Elk kind heeft het recht zijn mening te uiten in alle aangelegenheden die het aangaan; met die mening wordt rekening gehouden in overeenstemming met zijn leeftijd en zijn onderscheidingsvermogen. Elk kind heeft recht op maatregelen en diensten die zijn ontwikkeling bevorderen. Het belang van het kind is de eerste overweging bij elke beslissing die het kind aangaat. | d'assises, sans que soit pris en compte leur statut de mineur d'âge ou de majeur. B.4.1. L'article 22bis de la Constitution dispose : « Chaque enfant a droit au respect de son intégrité morale, physique, psychique et sexuelle. Chaque enfant a le droit de s'exprimer sur toute question qui le concerne; son opinion est prise en considération, eu égard à son âge et à son discernement. Chaque enfant a le droit de bénéficier des mesures et services qui concourent à son développement. Dans toute décision qui le concerne, l'intérêt de l'enfant est pris en considération de manière primordiale. |
De wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde regel waarborgen | La loi, le décret ou la règle visée à l'article 134 garantissent ces |
deze rechten van het kind ». | droits de l'enfant ». |
B.4.2. Artikel 6.1 van het Europees Verdrag voor de rechten van de | B.4.2. L'article 6.1 de la Convention européenne des droits de l'homme |
mens bepaalt : | dispose : |
« Bij het vaststellen van zijn burgerlijke rechten en verplichtingen | « Toute personne a droit à ce que sa cause soit entendue |
of bij het bepalen van de gegrondheid van een tegen hem ingestelde | équitablement, publiquement et dans un délai raisonnable, par un |
strafvervolging heeft eenieder recht op een eerlijke en openbare | tribunal indépendant et impartial, établi par la loi, qui décidera, |
behandeling van zijn zaak, binnen een redelijke termijn, door een | soit des contestations sur ses droits et obligations de caractère |
onafhankelijke en onpartijdige rechterlijke instantie welke bij de wet | civil, soit du bien-fondé de toute accusation en matière pénale |
is ingesteld. Het vonnis moet in het openbaar worden gewezen maar de | dirigée contre elle. Le jugement doit être rendu publiquement, mais |
toegang tot de rechtszaal kan aan de pers en het publiek worden | l'accès de la salle d'audience peut être interdit à la presse et au |
ontzegd gedurende het gehele proces of een deel daarvan, in het belang | public pendant la totalité ou une partie du procès dans l'intérêt de |
van de goede zeden, van de openbare orde of 's lands veiligheid in een | la moralité, de l'ordre public ou de la sécurité nationale dans une |
democratische samenleving, wanneer de belangen van minderjarigen of de | société démocratique, lorsque les intérêts des mineurs ou la |
bescherming van het privé leven van partijen bij het proces dit eisen | protection de la vie privée des parties au procès l'exigent, ou dans |
of, in die mate als door de rechter onder bepaalde omstandigheden | la mesure jugée strictement nécessaire par le tribunal, lorsque dans |
strikt noodzakelijk wordt geoordeeld, wanneer openbaarmaking de | des circonstances spéciales la publicité serait de nature à porter |
belangen van de rechtspraak zou schaden ». | atteinte aux intérêts de la justice ». |
B.4.3. Artikel 8 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens | B.4.3. L'article 8 de la Convention européenne des droits de l'homme |
bepaalt : | dispose : |
« 1. Eenieder heeft recht op eerbiediging van zijn privé leven, zijn | « 1. Toute personne a droit au respect de sa vie privée et familiale, |
gezinsleven, zijn huis en zijn briefwisseling. | de son domicile et de sa correspondance. |
2. Geen inmenging van enig openbaar gezag is toegestaan met betrekking | 2. Il ne peut y avoir ingérence d'une autorité publique dans |
tot de uitoefening van dit recht dan voor zover bij de wet is voorzien | l'exercice de ce droit que pour autant que cette ingérence est prévue |
en in een democratische samenleving nodig is in het belang van 's | par la loi et qu'elle constitue une mesure qui, dans une société |
lands veiligheid, de openbare veiligheid, of het economisch welzijn | démocratique, est nécessaire à la sécurité nationale, à la sûreté |
van het land, de bescherming van de openbare orde en het voorkomen van | publique, au bien-être économique du pays, à la défense de l'ordre et |
strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden, | à la prévention des infractions pénales, à la protection de la santé |
of voor de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen ». | ou de la morale, ou à la protection des droits et libertés d'autrui ». |
B.4.4. Artikel 14, lid 4 van het Internationaal Verdrag inzake | B.4.4. L'article 14, paragraphe 4, du Pacte international relatif aux |
burgerrechten en politieke rechten bepaalt : | droits civils et politiques dispose : |
« Wanneer het jeugdige personen betreft, dient rekening te worden | « La procédure applicable aux jeunes gens qui ne sont pas encore |
gehouden met hun leeftijd en de wenselijkheid hun reclassering te | majeurs au regard de la loi pénale tiendra compte de leur âge et de |
bevorderen ». | l'intérêt que présente leur rééducation ». |
Die bepaling stemt in ruime mate overeen met de waarborgen van een | Cette disposition correspond largement aux garanties du procès |
eerlijk proces die, krachtens artikel 6 van het Europees Verdrag voor | équitable qui sont applicables, en vertu de l'article 6 de la |
de rechten van de mens, van toepassing zijn op een gerechtelijke | Convention européenne des droits de l'homme, à une procédure |
procedure waarin een minderjarige is betrokken (EHRM, 11 december | judiciaire mettant en cause un mineur d'âge (CEDH, 11 décembre 2008, |
2008, Panovits t. Cyprus, § 41). | Panovits c. Chypre, § 41). |
B.4.5. Artikel 3 van het Internationaal Verdrag inzake de rechten van | B.4.5. L'article 3 de la Convention internationale des droits de |
het kind bepaalt : | l'enfant dispose : |
« 1. Bij alle maatregelen betreffende kinderen, ongeacht of deze worden genomen door openbare of particuliere instellingen voor maatschappelijk welzijn of door rechterlijke instanties, bestuurlijke autoriteiten of wetgevende lichamen, vormen de belangen van het kind de eerste overweging. 2. De Staten die partij zijn, verbinden zich ertoe het kind te verzekeren van de bescherming en de zorg die nodig zijn voor zijn of haar welzijn, rekening houdend met de rechten en plichten van zijn of haar ouders, wettige voogden of anderen die wettelijk verantwoordelijk voor het kind zijn, en nemen hiertoe alle passende wettelijke en bestuurlijke maatregelen. 3. De Staten die partij zijn, waarborgen dat de instellingen, diensten en voorzieningen die verantwoordelijk zijn voor de zorg voor of de bescherming van kinderen voldoen aan de door de bevoegde autoriteiten | « 1. Dans toutes les décisions qui concernent les enfants, qu'elles soient le fait des institutions publiques ou privées de protection sociale, des tribunaux, des autorités administratives ou des organes législatifs, l'intérêt supérieur de l'enfant doit être une considération primordiale. 2. Les Etats parties s'engagent à assurer à l'enfant la protection et les soins nécessaires à son bien-être, compte tenu des droits et des devoirs de ses parents, de ses tuteurs ou des autres personnes légalement responsables de lui, et ils prennent à cette fin toutes les mesures législatives et administratives appropriées. 3. Les Etats parties veillent à ce que le fonctionnement des institutions, services et établissements qui ont la charge des enfants et assurent leur protection soit conforme aux normes fixées par les |
vastgestelde normen, met name ten aanzien van de veiligheid de | autorités compétentes, particulièrement dans le domaine de la sécurité |
gezondheid, het aantal personeelsleden en hun geschiktheid, alsmede | et de la santé et en ce qui concerne le nombre et la compétence de |
bevoegd toezicht ». | leur personnel ainsi que l'existence d'un contrôle approprié ». |
B.4.6. Artikel 40 van het Internationaal Verdrag inzake de rechten van | B.4.6. L'article 40 de la Convention internationale des droits de |
het kind bepaalt : | l'enfant dispose : |
« 1. De Staten die partij zijn, erkennen het recht van ieder kind dat | « 1. Les Etats parties reconnaissent à tout enfant suspecté, accusé ou |
wordt verdacht van, vervolgd wegens of veroordeeld terzake van het | |
begaan van een strafbaar feit, op een wijze van behandeling die geen | |
afbreuk doet aan het gevoel van waardigheid en eigenwaarde van het | convaincu d'infraction à la loi pénale le droit à un traitement qui |
kind, die de eerbied van het kind voor de rechten van de mens en de | soit de nature à favoriser son sens de la dignité et de la valeur |
fundamentele vrijheden van anderen vergroot, en waarbij rekening wordt | personnelle, qui renforce son respect pour les droits de l'homme et |
gehouden met de leeftijd van het kind en met de wenselijkheid van het | les libertés fondamentales d'autrui, et qui tienne compte de son âge |
bevorderen van de herintegratie van het kind en van de aanvaarding | ainsi que de la nécessité de faciliter sa réintégration dans la |
door het kind van een opbouwende rol in de samenleving. | société et de lui faire assumer un rôle constructif au sein de |
2. Hiertoe, en met inachtname van de desbetreffende bepalingen van | celle-ci. 2. A cette fin, et compte tenu des dispositions pertinentes des |
internationale akten, waarborgen de Staten die partij zijn met name | instruments internationaux, les Etats parties veillent en particulier |
dat : | : |
a) geen enkel kind wordt verdacht van, vervolgd wegens of veroordeeld | a) A ce qu'aucun enfant ne soit suspecté, accusé ou convaincu |
terzake van het begaan van een strafbaar feit op grond van enig | d'infraction à la loi pénale en raison d'actions ou d'omissions qui |
handelen of nalaten dat niet volgens het nationale of internationale | n'étaient pas interdites par le droit national ou international au |
recht verboden was op het tijdstip van het handelen of nalaten; | moment où elles ont été commises; |
b) ieder kind dat wordt verdacht van of vervolgd wegens het begaan van | b) A ce que tout enfant suspecté ou accusé d'infraction à la loi |
een strafbaar feit, ten minste de volgende garanties heeft : | pénale ait au moins le droit aux garanties suivantes : |
(i) dat het voor onschuldig wordt gehouden tot zijn of haar schuld | i) Etre présumé innocent jusqu'à ce que sa culpabilité ait été |
volgens de wet is bewezen; | légalement établie; |
(ii) dat het onverwijld en rechtstreeks in kennis wordt gesteld van de | ii) Etre informé dans le plus court délai et directement des |
tegen hem of haar ingebrachte beschuldigingen, indien van toepassing door tussenkomst van zijn of haar ouders of wettige voogd, en dat het juridische of andere passende bijstand krijgt in de voorbereiding en het voeren van zijn of haar verdediging; (iii) dat de aangelegenheid zonder vertraging wordt beslist door een bevoegde, onafhankelijke en onpartijdige autoriteit of rechterlijke instantie in een eerlijke behandeling overeenkomstig de wet, in aanwezigheid van een rechtskundige of anderszins deskundige raadsman of -vrouw, en, tenzij dit wordt geacht niet in het belang van het kind te zijn, met name gezien zijn of haar leeftijd of omstandigheden, in aanwezigheid van zijn of haar ouders of wettige voogden; (iv) dat het er niet toe wordt gedwongen een getuigenis af te leggen of schuld te bekennen; dat het getuigen à charge kan ondervragen of doen ondervragen en dat het de deelneming en ondervraging van getuigen à décharge op gelijke voorwaarden kan doen geschieden; (v) indien het schuldig wordt geacht aan het begaan van een strafbaar feit, dat dit oordeel en iedere maatregel die dientengevolge wordt opgelegd, opnieuw wordt beoordeeld door een hogere bevoegde, onafhankelijke en onpartijdige autoriteit of rechterlijke instantie overeenkomstig de wet; (vi) dat het kind kosteloze bijstand krijgt van een tolk indien het de gebruikte taal niet verstaat of spreekt; (vii) dat zijn of haar privéleven volledig wordt geëerbiedigd tijdens alle stadia van het proces. 3. De Staten die partij zijn, streven ernaar de totstandkoming te bevorderen van wetten, procedures, autoriteiten en instellingen die in het bijzonder bedoeld zijn voor kinderen die worden verdacht van, vervolgd wegens of veroordeeld terzake van het begaan van een strafbaar feit, en, in het bijzonder : | accusations portées contre lui, ou, le cas échéant, par l'intermédiaire de ses parents ou représentants légaux, et bénéficier d'une assistance juridique ou de toute autre assistance appropriée pour la préparation et la présentation de sa défense; iii) Que sa cause soit entendue sans retard par une autorité ou une instance judiciaire compétentes, indépendantes et impartiales, selon une procédure équitable aux termes de la loi, en présence de son conseil juridique ou autre et, à moins que cela ne soit jugé contraire à l'intérêt supérieur de l'enfant en raison notamment de son âge ou de sa situation, en présence de ses parents ou représentants légaux; iv) Ne pas être contraint de témoigner ou de s'avouer coupable; interroger ou faire interroger les témoins à charge, et obtenir la comparution et l'interrogatoire des témoins à décharge dans des conditions d'égalité; v) S'il est reconnu avoir enfreint la loi pénale, faire appel de cette décision et de toute mesure arrêtée en conséquence devant une autorité ou une instance judiciaire supérieure compétentes, indépendantes et impartiales, conformément à la loi; vi) Se faire assister gratuitement d'un interprète s'il ne comprend ou ne parle pas la langue utilisée; vii) Que sa vie privée soit pleinement respectée à tous les stades de la procédure. 3. Les Etats parties s'efforcent de promouvoir l'adoption de lois, de procédures, la mise en place d'autorités et d'institutions spécialement conçues pour les enfants suspectés, accusés ou convaincus d'infraction à la loi pénale, et en particulier : |
a) de vaststelling van een minimumleeftijd onder welke kinderen niet | a) D'établir un âge minimum au-dessous duquel les enfants seront |
in staat worden geacht een strafbaar feit te begaan; | présumés n'avoir pas la capacité d'enfreindre la loi pénale; |
b) de invoering, wanneer passend en wenselijk, van maatregelen voor de | b) De prendre des mesures, chaque fois que cela est possible et |
handelwijze van deze kinderen zonder dat men zijn toevlucht neemt tot | souhaitable, pour traiter ces enfants sans recourir à la procédure |
gerechtelijke stappen, mits de rechten van de mens en de wettelijke | judiciaire, étant cependant entendu que les droits de l'homme et les |
garanties volledig worden geëerbiedigd. 4. Een verscheidenheid van regelingen, zoals rechterlijke bevelen voor zorg, begeleiding en toezicht; adviezen; jeugdreclassering; pleegzorg; programma's voor onderwijs en beroepsopleiding en andere alternatieven voor institutionele zorg dient beschikbaar te zijn om te verzekeren dat de handelwijze ten aanzien van kinderen hun welzijn niet schaadt en in de juiste verhouding staat zowel tot hun omstandigheden als tot het strafbare feit ». B.5. De verzoekende partijen verwijten de wetgever in hoofdzaak dat hij geen rekening heeft gehouden met het hoger belang van het kind (eerste onderdeel van het eerste middel), dat hij het recht op eerbiediging van het privéleven van de minderjarige, alsook diens recht op een eerlijk proces schendt (tweede onderdeel van het eerste middel), en dat hij heeft nagelaten een gespecialiseerd rechtssysteem voor delinquente minderjarigen in te voeren, bestaande uit magistraten die een voldoende en aangepaste opleiding hebben gevolgd (derde onderdeel van het eerste middel, en eerste tot vijfde onderdeel van het tweede middel). Zij bekritiseren de bestreden bepalingen eveneens in die zin dat zij de naar het hof van assisen verwezen minderjarige het recht op een dubbele aanleg ontzeggen (zesde onderdeel van het tweede middel), hem zware straffen laten opleggen (zevende onderdeel van het tweede middel), zich ertegen verzetten dat zijn zaak zonder vertraging wordt behandeld (achtste onderdeel van het tweede middel) en zijn ouders verhinderen aan de procedure voor het Hof van Assisen deel te nemen (negende onderdeel van het tweede middel). B.6.1. De Ministerraad wijst in de eerste plaats erop dat in een | garanties légales doivent être pleinement respectés. 4. Toute une gamme de dispositions, relatives notamment aux soins, à l'orientation et à la supervision, aux conseils, à la probation, au placement familial, aux programmes d'éducation générale et professionnelle et aux solutions autres qu'institutionnelles seront prévues en vue d'assurer aux enfants un traitement conforme à leur bien-être et proportionné à leur situation et à l'infraction ». B.5. Les parties requérantes reprochent, en substance, au législateur de ne pas avoir pris en compte l'intérêt supérieur de l'enfant (première branche du premier moyen), de violer le droit au respect de la vie privée du mineur ainsi que son droit au procès équitable (deuxième branche du premier moyen) et d'être resté en défaut d'instituer un système judiciaire spécialisé pour les mineurs délinquants, composé de magistrats ayant suivi une formation suffisante et adéquate (troisième branche du premier moyen ainsi que première à cinquième branches du second moyen). Elles font également grief aux dispositions attaquées de priver le mineur renvoyé devant la cour d'assises du droit à un double degré de juridiction (sixième branche du second moyen), de lui faire encourir de lourdes peines (septième branche du second moyen), de s'opposer à ce que sa cause soit entendue sans retard (huitième branche du second moyen) et d'empêcher ses parents de participer à la procédure devant la cour d'assises (neuvième branche du second moyen). B.6.1. Le Conseil des ministres relève tout d'abord qu'une violation |
aantal onderdelen een schending van de artikelen 10 en 11 van de | des articles 10 et 11 de la Constitution est invoquée dans un certain |
Grondwet wordt aangevoerd zonder dat de verzoekende partijen | nombre de branches, sans que les requérantes ne précisent les |
preciseren welke categorieën van personen moeten worden vergeleken, of | catégories de personnes devant être comparées ni en quoi les |
in welk opzicht de bestreden bepalingen een verschil in behandeling | dispositions attaquées entraîneraient une différence de traitement. |
met zich zouden meebrengen. | |
B.6.2. Om te voldoen aan de vereisten van artikel 6 van de bijzondere | B.6.2. Pour satisfaire aux exigences de l'article 6 de la loi spéciale |
wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, moeten de middelen van het verzoekschrift te kennen geven welke van de regels waarvan het Hof de naleving waarborgt, zouden zijn geschonden, alsook welke de bepalingen zijn die deze regels zouden schenden, en uiteenzetten in welk opzicht die regels door de bedoelde bepalingen zouden zijn geschonden. Wanneer een schending van het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie wordt aangevoerd, moet in de regel worden gepreciseerd welke categorieën van personen met elkaar moeten worden vergeleken en in welk opzicht de bestreden bepaling een verschil in behandeling teweegbrengt dat discriminerend zou zijn. Wanneer echter een schending van het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie, in samenhang gelezen met een ander grondrecht, wordt aangevoerd, volstaat het te preciseren in welk opzicht dat grondrecht is geschonden. De categorie van personen van wie dat grondrecht zou zijn geschonden, moet immers worden vergeleken met de categorie van personen voor wie dat grondrecht is gewaarborgd. B.6.3. Het Hof zal de middelen onderzoeken voor zover zij aan de voormelde vereisten voldoen. | du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, les moyens de la requête doivent faire connaître, parmi les règles dont la Cour garantit le respect, celles qui seraient violées ainsi que les dispositions qui violeraient ces règles et exposer en quoi ces règles auraient été transgressées par ces dispositions. Lorsqu'est invoquée une violation du principe d'égalité et de non-discrimination, il faut en règle générale préciser quelles sont les catégories de personnes qui sont comparées et en quoi la disposition attaquée entraîne une différence de traitement qui serait discriminatoire. Toutefois, lorsqu'une violation du principe d'égalité et de non-discrimination est alléguée en combinaison avec un autre droit fondamental, il suffit de préciser en quoi ce droit fondamental est violé. La catégorie de personnes pour lesquelles ce droit fondamental serait violé doit être comparée à la catégorie de personnes envers lesquelles ce droit fondamental est garanti. B.6.3. La Cour examinera les moyens pour autant qu'ils satisfassent aux exigences précitées. |
B.7.1. De Ministerraad betwist nog de ontvankelijkheid van de meeste | B.7.1. Le Conseil des ministres conteste encore la recevabilité de la |
onderdelen van het tweede middel doordat de verzoekende partijen | plupart des branches du second moyen en ce que les parties requérantes |
daarin andere wettelijke bepalingen zouden bekritiseren dan die welke | y critiqueraient des dispositions législatives autres que celles qui |
het voorwerp vormen van onderhavig beroep. Dat zou gelden voor de | font l'objet du présent recours. Il en irait ainsi des critiques |
kritiek betreffende de ontoereikende opleiding van de juryleden | |
(eerste onderdeel), van het openbaar ministerie dat belast is met de | relatives à la formation insuffisante des membres du jury (première |
uitspraak over de opportuniteit van een vervolging (tweede onderdeel), | branche), du ministère public chargé de statuer sur l'opportunité des |
van de kamer van inbeschuldigingstelling (derde onderdeel) en van de | poursuites (deuxième branche), de la chambre des mises en accusation |
procureur-generaal (vierde onderdeel), en voor de grieven betreffende | (troisième branche) et du procureur général (quatrième branche), ainsi |
het ontbreken van een dubbele aanleg (zesde onderdeel), de zwaarte van | que des griefs relatifs à l'absence de double degré de juridiction |
de sancties die door het hof van assisen kunnen worden uitgesproken | (sixième branche), à l'importance des sanctions susceptibles d'être |
(zevende onderdeel), de inachtneming van het beginsel van de redelijke | prononcées par la cour d'assises (septième branche), au respect du |
termijn (achtste onderdeel) en de plaats die aan de ouders van de | principe du délai raisonnable (huitième branche) et à la place |
minderjarige wordt toegekend in de procedure voor het hof van assisen | reconnue aux parents du mineur dans la procédure devant la cour |
(negende onderdeel). | d'assises (neuvième branche). |
B.7.2. De verzoekende partijen stellen onder meer het beginsel zelf | B.7.2. Les parties requérantes mettent notamment en cause le principe |
van uithandengeving door de jeugdrechtbank aan, in voorkomend geval, | même du dessaisissement du tribunal de la jeunesse au profit, le cas |
het hof van assisen, ter discussie. Die grief heeft echter niets te | échéant, de la cour d'assises. Or, ce grief est étranger à la |
maken met de wijziging die door de bestreden bepalingen is aangebracht | modification apportée par les dispositions attaquées aux articles |
in artikel 57bis van de wet van 8 april 1965 en artikel 119 van het | 57bis de la loi du 8 avril 1965 et 119 du Code judiciaire. Il porte, |
Gerechtelijk Wetboek. Hij heeft in werkelijkheid enkel betrekking op | |
de regel vervat in artikel 21 van de wet van 13 juni 2006 dat, wat dat | en réalité, exclusivement sur la règle contenue à l'article 21 de la |
aspect betreft, door het Hof niet ongeldig is verklaard in zijn arrest | loi du 13 juin 2006 qui, sur cet aspect, n'a pas été invalidé par la |
nr. 49/2008. | Cour dans son arrêt n° 49/2008. |
Zo maakt artikel 3 van de wet van 31 juli 2009 geen enkele allusie op | Ainsi, l'article 3 de la loi du 31 juillet 2009 ne fait aucune |
de regel van uithandengeving die bij artikel 21 van de wet van 13 juni | allusion à la règle du dessaisissement instaurée par l'article 21 de |
2006 is ingevoerd. Overigens beperkt artikel 209 van de wet van 21 | la loi du 13 juin 2006. Par ailleurs, l'article 209 de la loi du 21 |
december 2009 - en voordien artikel 2 van de wet van 31 juli 2009 - | décembre 2009 - et, avant lui, l'article 2 de la loi du 31 juillet |
zich tot een verwijzing naar de procedure van uithandengeving door de | 2009 - se borne à renvoyer à la procédure de dessaisissement du |
jeugdrechtbank, die is vastgesteld bij artikel 21 van de wet van 13 | tribunal de la jeunesse établie par l'article 21 de la loi du 13 juin |
juni 2006. Die louter technische verwijzing is niet de uiting van de | 2006. Ce renvoi purement technique n'exprime pas la volonté du |
wil van de wetgever om over die kwestie opnieuw te legifereren of, wat | législateur de légiférer à nouveau sur cette question ou de modifier, |
dat aspect betreft, de betekenis te veranderen van artikel 57bis van | sur cet aspect, la signification de l'article 57bis de la loi du 8 |
de wet van 8 april 1965, zoals het werd ingevoegd bij artikel 21 van | avril 1965, tel qu'il a été inséré par l'article 21 de la loi du 13 |
de wet van 13 juni 2006. | juin 2006. |
B.7.3. Daaruit volgt dat beide middelen, in zoverre zij betrekking | B.7.3. Il s'ensuit que dans la mesure où ils ont trait au principe |
hebben op het beginsel zelf van uithandengeving en van een eventuele | même du dessaisissement et du renvoi éventuel d'un mineur en cour |
verwijzing van een minderjarige naar het hof van assisen, alsook op de | d'assises ainsi qu'aux conséquences liées à pareil renvoi, les deux |
gevolgen van zulk een verwijzing, onontvankelijk zijn. | moyens sont irrecevables. |
Het Hof beperkt zijn onderzoek tot, enerzijds, het derde onderdeel van | La Cour se limite par conséquent à examiner, d'une part, la troisième |
het eerste middel en, anderzijds, het vijfde onderdeel van het tweede | branche du premier moyen, et, d'autre part, la cinquième branche du |
middel. | second moyen. |
B.8.1. De middelen zijn afgeleid uit de schending, door de bestreden | B.8.1. Les moyens sont pris de la violation, par les dispositions |
bepalingen, van artikel 22bis van de Grondwet en van de artikelen 10 | attaquées, de l'article 22bis de la Constitution ainsi que des |
en 11 van de Grondwet al dan niet in samenhang gelezen met de | articles 10 et 11 de la Constitution, lus isolément ou en combinaison |
artikelen 6.1, 8 en 14 van het Europees Verdrag voor de rechten van de | avec les articles 6.1, 8 et 14 de la Convention européenne des droits |
mens, met artikel 14, lid 4 van het Internationaal Verdrag inzake | de l'homme, avec l'article 14, paragraphe 4, du Pacte international |
burgerrechten en politieke rechten, met de artikelen 3 en 40 van het Internationaal Verdrag inzake de rechten van het kind en met het algemeen rechtsbeginsel van de absolute inachtneming van het hoger belang van het kind. B.8.2. In het derde onderdeel van het eerste middel zijn de verzoekende partijen van mening dat de wetgever heeft nagelaten een speciaal systeem voor kinderen te creëren in geval van verschijning voor het hof van assisen. De verzoekende partijen menen dat de vereiste, dat voortaan twee van de drie zittende magistraten waaruit een hof van assisen is samengesteld dat belast is met het berechten van een minderjarige, een bijzondere opleiding in jeugdzaken moeten hebben gevolgd, van dat hof geen rechtscollege maakt dat voldoet aan | relatif aux droits civils et politiques, avec les articles 3 et 40 de la Convention internationale relative aux droits de l'enfant et avec le principe général de droit du respect absolu de l'intérêt supérieur de l'enfant. B.8.2. Dans la troisième branche du premier moyen, les parties requérantes estiment que le législateur est resté en défaut de créer un système spécial pour les enfants en cas de comparution devant la cour d'assises. Les parties requérantes estiment que l'exigence selon laquelle deux des trois magistrats assis composant une cour d'assises chargée de juger un mineur doivent désormais avoir suivi une formation |
de vereisten gesteld door de voormelde grondwetsbepalingen en | particulière en matière de jeunesse ne fait pas de cette cour une |
bepalingen van internationaal recht. In het vijfde onderdeel van het | juridiction satisfaisant aux exigences fixées par les dispositions |
tweede middel verwijten de verzoekende partijen de bestreden | constitutionnelles précitées et les dispositions de droit |
bepalingen dat zij de voorzitter van het hof van assisen dat een | international. Dans la cinquième branche du second moyen, les parties |
minderjarige moet berechten, niet verplichten om de gespecialiseerde | requérantes reprochent aux dispositions attaquées de ne pas obliger le |
opleiding in jeugdzaken te hebben gevolgd. | |
B.9. Op grond van artikel 57bis van de wet van 8 april 1965 kan | président de la cour d'assises appelé à juger un mineur d'avoir suivi |
slechts tot de uithandengeving van een minderjarige worden beslist | une formation spécialisée en matière de jeunesse. |
indien de minderjarige die wegens een als misdrijf omschreven feit | B.9. Sur la base de l'article 57bis de la loi du 8 avril 1965, il ne |
voor de jeugdrechtbank is gebracht, op het tijdstip van het feit | peut être décidé du dessaisissement du tribunal de la jeunesse que si |
zestien jaar of ouder was en de jeugdrechtbank een maatregel van | le mineur déféré au tribunal de la jeunesse en raison d'un fait |
bewaring, behoeding of opvoeding niet geschikt acht. De | qualifié d'infraction était âgé de seize ans ou plus et que le |
uithandengeving zal enkel kunnen indien de jeugdrechtbank aan de | tribunal de la jeunesse estime inadéquate une mesure de garde, de |
minderjarige in het verleden al één of meerdere maatregelen heeft | préservation ou d'éducation. Le dessaisissement ne sera possible que |
opgelegd of wanneer de minderjarige wordt vervolgd wegens de | si le tribunal de la jeunesse a déjà imposé dans le passé une ou |
plusieurs mesures au mineur ou si le mineur est poursuivi en raison | |
zwaarwichtige misdrijven opgesomd in artikel 57bis, § 2, van de wet | des infractions graves énumérées à l'article 57bis, § 2, de la loi du |
van 8 april 1965 en nadat in beginsel een maatschappelijk en | 8 avril 1965 et après qu'un examen social et médico-psychologique a |
medisch-psychologisch onderzoek werd verricht waarbij rekening wordt | |
gehouden met de persoonlijkheid, de maturiteitsgraad en de omgeving | été en principe effectué en tenant compte de la personnalité de |
van de minderjarige. De beslissing om een minderjarige voor het Hof | l'intéressé, de son degré de maturité et de son entourage. La décision |
van Assisen te brengen kan derhalve slechts worden genomen door een | d'amener un mineur devant la cour d'assises ne peut donc être prise |
rechtscollege gespecialiseerd in jeugdzaken, bij een met redenen | que par une juridiction spécialisée en matière de jeunesse, moyennant |
omklede beslissing en mits aan een aantal strikte voorwaarden is | une décision motivée et pourvu qu'il soit satisfait à un certain |
voldaan. Tegen deze beslissing kan daarenboven beroep worden | nombre de conditions rigoureuses. En outre, un recours peut être |
aangetekend. | introduit contre cette décision. |
B.10.1. Zowel artikel 22bis, vierde lid, van de Grondwet, als artikel | B.10.1. Tant l'article 22bis, alinéa 4, de la Constitution que |
3, lid 1 van het Internationaal Verdrag inzake de rechten van het kind | l'article 3, paragraphe 1, de la Convention internationale des droits |
verplichten de rechtscolleges om in de eerste plaats het belang van de | de l'enfant imposent aux juridictions de prendre en compte, de manière |
minderjarige in aanmerking te nemen. Die verplichting geldt op | |
dezelfde wijze voor het hof van assisen als voor eender welk ander | primordiale, l'intérêt du mineur. Cette obligation s'impose à la cour |
rechtscollege dat belast is met de beslechting van een geschil waarin | d'assises de la même manière qu'à toute autre juridiction chargée de |
een minderjarige is betrokken. | trancher un litige mettant en cause un mineur d'âge. |
B.10.2. Wanneer de wetgever minderjarigen wil laten berechten volgens | B.10.2. Lorsqu'il entend faire juger des mineurs selon les règles du |
de gemeenrechtelijke regels, is hij verplicht een procedure in te | droit commun, le législateur est tenu de mettre sur pied une procédure |
stellen die rekening houdt met hun bijzondere situatie. Die vereiste | qui tient compte de leur situation particulière. Cette exigence |
volgt niet alleen uit artikel 14, lid 4 van het Internationaal Verdrag | découle non seulement de l'article 14, paragraphe 4, du Pacte |
inzake burgerrechten en politieke rechten, maar maakt eveneens deel | international relatif aux droits civils et politiques, mais contribue |
uit van het recht op een eerlijk proces, zoals dat wordt gewaarborgd | également à la tenue d'un procès équitable, tel qu'il est garanti par |
bij artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. | l'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme. En |
Wegens de specifieke aard van de kwesties die in het kader van de | effet, du fait de la nature spécifique des questions que la justice |
rechtsbedeling ten aanzien van minderjarigen moeten worden behandeld, | des mineurs est amenée à traiter, celle-ci doit présenter des |
moet die rechtsbedeling zich immers onderscheiden van het systeem van | particularités par rapport au système de la justice pénale applicable |
strafrechtspleging dat van toepassing is op volwassenen (zie EHRM, 2 | aux adultes (voy., CEDH, 2 mars 2010, Adamkiewicz c. Pologne, § 106). |
maart 2010, Adamkiewicz t. Polen, § 106). | |
B.11.1. De bestreden bepalingen strekken ertoe gevolg te geven aan het | B.11.1. Les dispositions attaquées visent à donner suite à l'arrêt n° |
arrest nr. 49/2008 van 13 maart 2008 waarin het Hof uitspraak heeft | 49/2008 du 13 mars 2008 dans lequel la Cour a statué sur un recours en |
gedaan over een beroep tot vernietiging van de wet van 13 juni 2006. | annulation de la loi du 13 juin 2006. Sous l'empire de cette loi, la |
Onder de gelding van die wet was het hof van assisen dat een | cour d'assises appelée à juger un mineur était composée de la même |
minderjarige moest berechten, op dezelfde manier samengesteld als een | manière qu'une cour d'assises amenée à juger un adulte. En revanche, |
Hof van Assisen dat een volwassene moest berechten. Wanneer | lorsque le mineur, ayant fait l'objet d'une mesure de dessaisissement, |
daarentegen een uit handen gegeven minderjarige werd verwezen naar de | est renvoyé devant la chambre spécifique du tribunal de la jeunesse, |
bijzondere kamer van de jeugdrechtbank, werd hij berecht door een | celui-ci est jugé par une chambre à trois juges dont deux au moins |
kamer met drie rechters, van wie minstens twee werden gekozen uit de | sont choisis parmi les magistrats ayant une formation ou une |
magistraten die een erkende opleiding of ervaring inzake jeugdrecht en | expérience reconnue en matière de droit de la jeunesse et de droit |
strafrecht hadden. | pénal. |
In zijn arrest nr. 49/2008 heeft het Hof geoordeeld : | Dans son arrêt n° 49/2008, la Cour a jugé : |
« B.30.3. De wetgever vermocht redelijkerwijs ervan uit te gaan dat de | « B.30.3. Le législateur a pu raisonnablement considérer qu'en raison |
bijzondere kamer, vanwege haar samenstelling, ' intensief de kaart van | même de sa composition, la chambre spécifique ' misera intensivement |
de maatschappelijke reclassering zal trekken ' en dat ' het strafrecht | sur la réintégration sociale ' et que ' le droit pénal permet assez de |
voldoende nuances en alternatieven mogelijk maakt om te kunnen worden | nuances et d'alternatives pour pouvoir être adapté à la situation |
aangepast aan de specifieke situatie van elke uit handen gegeven | particulière de chaque jeune dessaisi ' (Doc. parl., Chambre, |
jongere ' (Parl. St., Kamer, 2004-2005, DOC 51-1467/012, p. 55). | 2004-2005, DOC 51-1467/012, p. 55). |
B.30.4. Er is daarentegen geen enkele gelijkwaardige maatregel genomen | B.30.4. En revanche, aucune mesure équivalente n'a été prise lorsque |
wanneer de jeugdrechtbank een niet-correctionaliseerbare misdaad uit | le tribunal de la jeunesse s'est dessaisi d'un crime non |
handen heeft gegeven, waardoor de minderjarige voor het Hof van | |
Assisen zal moeten verschijnen. Indien het, zoals in verband met dat | correctionnalisable, ce qui amènera le mineur à comparaître en cour |
laatste is verklaard, ' gelet op de specifieke samenstelling van dit | d'assises. Si, comme il fut déclaré au sujet de celle-ci, « vu sa |
Hof [...] niet mogelijk [is] om daar een gespecialiseerde kamer bij in | composition spécifique, ce n'est pas possible d'y instaurer une |
te stellen ', vermocht de wetgever bijzondere maatregelen te nemen | chambre spécialisée », le législateur pouvait prendre des mesures |
inzake de berechting van de minderjarigen. | particulières en ce qui concerne le jugement des mineurs. |
B.30.5. Hoewel, op grond van artikel 150 van de Grondwet, ' de jury | B.30.5. Si, en vertu de l'article 150 de la Constitution, ' le jury |
wordt ingesteld voor alle criminele zaken ', vermag de wetgever de | est établi en toutes matières criminelles ', le législateur peut |
samenstelling van het Hof van Assisen te regelen die thans het | régler la composition de la cour d'assises qui fait actuellement |
voorwerp uitmaakt van de artikelen 119 tot 122 van het Gerechtelijk | l'objet des articles 119 à 122 du Code judiciaire en ce qui concerne |
Wetboek ten aanzien van de zetel en van artikel 149 van hetzelfde | le siège et de l'article 149 du même Code en ce qui concerne le |
Wetboek ten aanzien van het openbaar ministerie. De wetgever kon in | |
die artikelen bepalingen invoegen die waarborgen dat de minderjarige | ministère public. Le législateur pouvait insérer dans ces articles des |
zal worden berecht door een rechtscollege met magistraten die worden | dispositions qui garantissent que le mineur sera jugé par une |
gekozen onder personen met dezelfde opleiding of dezelfde ervaring als | juridiction comprenant des magistrats choisis parmi ceux qui ont la |
diegenen die zitting hebben in de bijzondere kamer waarin artikel | même formation ou la même expérience que ceux qui siègent dans la |
57bis, § 1, van de wet voorziet. | chambre spécifique prévue à l'article 57bis, § 1er, de la loi. |
B.30.6. Doordat hij geen dergelijke bepalingen heeft aangenomen, voert | B.30.6. A défaut d'avoir prévu de telles dispositions, le législateur |
de wetgever een verschil in behandeling in onder de minderjarigen die | traite différemment les mineurs qui ont fait l'objet d'un |
het voorwerp van een uithandengeving hebben uitgemaakt, naargelang zij | dessaisissement selon qu'ils sont soupçonnés d'avoir commis un délit |
ervan worden verdacht een wanbedrijf of een correctionaliseerbare | ou un crime correctionnalisable ou qu'ils sont soupçonnés d'avoir |
misdaad, dan wel een niet-correctionaliseerbare misdaad, te hebben | |
gepleegd. Hoewel dat verschil in behandeling steunt op een objectief | commis un crime non correctionnalisable. Si cette différence de |
criterium in zoverre de strafbare feiten van de tweede categorie | traitement repose sur un critère objectif en ce que les infractions de |
ernstiger zijn dan die van de eerste, is dat criterium, ten aanzien | la deuxième catégorie sont plus graves que celles de la première, ce |
van de minderjarigen, niet van dien aard dat het dat verschil in | critère, en ce qui concerne des mineurs, n'est pas de nature à |
behandeling kan verantwoorden ». | justifier ce traitement différent ». |
B.11.2. Doordat de wetgever voortaan twee van de drie magistraten van | B.11.2. En ce qu'il impose désormais à deux des trois magistrats |
het hof van assisen dat een minderjarige moet berechten verplicht | composant la cour d'assises appelée à juger un mineur d'avoir suivi |
eenzelfde opleiding te hebben gevolgd als die welke wordt beoogd in de | |
artikelen 78, tweede lid, of 101, zesde lid, van het Gerechtelijk | une même formation que celle visée aux articles 78, alinéa 2, ou 101, |
Wetboek, heeft hij de discriminatie weggewerkt die door het Hof was | alinéa 6, du Code judiciaire, le législateur a fait disparaître la |
vastgesteld in zijn voormelde arrest nr. 49/2008. | discrimination qui avait été constatée par la Cour dans son arrêt n° |
49/2008 précité. | |
B.12.1. De bestreden bepalingen sluiten niet uit dat de voorzitter van | B.12.1. Les dispositions attaquées n'excluent pas que le président de |
het hof van assisen één van de twee magistraten is die de voortgezette | la cour d'assises soit un des deux magistrats ayant suivi la formation |
opleiding hebben gevolgd als bedoeld in artikel 259sexies, § 1, 1°, | continue visée à l'article 259sexies, § 1er, 1°, alinéa 3, ou à |
derde lid, of in artikel 259sexies, § 1, 2°, tweede lid, van het | l'article 259sexies, § 1er, 2°, alinéa 2, du Code judiciaire, mais |
Gerechtelijk Wetboek, maar ze bevatten daartoe geen verplichting. | elles ne comportent aucune obligation à cette fin. |
B.12.2. Er kan worden aangenomen dat, gelet op het feit dat een | B.12.2. Il peut être admis que, compte tenu de ce que la majorité de |
meerderheid van zijn leden over een specifieke opleiding in jeugdzaken | ses membres disposent d'une formation spécifique en matière de |
beschikt, het hof van assisen een gespecialiseerd rechtscollege vormt | jeunesse, la cour d'assises constitue une juridiction spécialisée pour |
om zaken te behandelen waarin minderjarigen zijn betrokken. Dankzij | traiter d'affaires mettant en cause des mineurs. Cette composition |
die bijzondere samenstelling kan dat hof in de beste omstandigheden de | particulière lui permet de mettre en oeuvre, dans les meilleures |
verplichting waarmaken die het krachtens artikel 22bis, vierde lid, | conditions, l'obligation qui est la sienne, en vertu de l'article |
van de Grondwet, heeft, namelijk in eerste instantie het belang van | 22bis, alinéa 4, de la Constitution, de prendre en considération, de |
het kind in overweging nemen. | manière primordiale, l'intérêt de l'enfant. |
B.12.3. Hoewel de voorzitter van het hof van assisen beschikt over een | B.12.3. Bien que le président de la cour d'assises dispose d'un |
aantal bevoegdheden die hij persoonlijk uitoefent, zijn die | certain nombre de compétences qu'il exerce personnellement, ces |
bevoegdheden niet van die aard dat afbreuk zou worden gedaan aan de | compétences ne sont pas de nature à porter atteinte aux droits du |
rechten van de minderjarige, doordat de voorzitter niet de in B.12.1 | mineur, en ce que le président n'aurait pas suivi la formation visée |
gevolgde opleiding zou hebben gevolgd. Krachtens artikel 120, eerste | au B.12.1. En vertu de l'article 120, alinéa 1er, du Code judiciaire, |
lid, van het Gerechtelijk Wetboek, zoals gewijzigd bij artikel 210 van | tel qu'il a été modifié par l'article 210 de la loi précitée du 21 |
de voormelde wet van 21 december 2009, zal, behoudens in de door de | décembre 2009, le président de la cour d'assises sera contraint, sauf |
Koning vastgestelde gevallen van vrijstelling, de voorzitter van het | cas de dispense fixés par le Roi, de suivre une formation spécialisée, |
hof van assisen worden verplicht een gespecialiseerde opleiding te | organisée par l'Institut de formation judiciaire. En vertu de |
volgen, georganiseerd door het Instituut voor gerechtelijke opleiding. | |
Krachtens artikel 2 van het koninklijk besluit van 12 oktober 2010 | l'article 2 de l'arrêté royal du 12 octobre 2010 (Moniteur belge du 29 |
(Belgisch Staatsblad van 29 oktober 2010) gaat die verplichting in op | octobre 2010), cette obligation entre en vigueur le 1er janvier 2011. |
1 januari 2011. Rekening houdend met het feit dat het hof van assisen | Compte tenu du fait que la cour d'assises peut désormais également |
voortaan ook minderjarigen kan berechten, mag redelijkerwijze worden | juger des mineurs, on peut raisonnablement s'attendre à ce qu'il soit |
verwacht dat in die opleiding met dat gegeven wordt rekening gehouden. | tenu compte de cet élément dans cette formation. |
B.13. Het derde onderdeel van het eerste middel en het vijfde | B.13. Le premier moyen en sa troisième branche et le second moyen en |
onderdeel van het tweede middel zijn niet gegrond. | sa cinquième branche ne sont pas fondés. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
verwerpt het beroep. | rejette le recours. |
Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, | Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en |
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op | langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 |
het Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 22 december 2010. | janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 22 décembre 2010. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
De voorzitter, | Le président, |
M. Melchior. | M. Melchior. |