← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 107/2010 van 30 september 2010 Rolnummer 4810 In zake
: de prejudiciële vraag over artikel 83, § 1, van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten,
gesteld door de Arbeidsrechtbank te Antwerpe Het Grondwettelijk Hof, samengesteld
uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 107/2010 van 30 september 2010 Rolnummer 4810 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 83, § 1, van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, gesteld door de Arbeidsrechtbank te Antwerpe Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...) | Extrait de l'arrêt n° 107/2010 du 30 septembre 2010 Numéro du rôle : 4810 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 83, § 1 er , de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail, posée par le Tribun La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges R. He(...) |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 107/2010 van 30 september 2010 | Extrait de l'arrêt n° 107/2010 du 30 septembre 2010 |
| Rolnummer 4810 | Numéro du rôle : 4810 |
| In zake : de prejudiciële vraag over artikel 83, § 1, van de wet van 3 | En cause : la question préjudicielle concernant l'article 83, § 1er, |
| juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, gesteld door de | de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail, posée |
| Arbeidsrechtbank te Antwerpen. | par le Tribunal du travail d'Anvers. |
| Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de | composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges R. |
| rechters R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe en P. | Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe et P. Nihoul, |
| Nihoul, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder | assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. |
| voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, | Bossuyt, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
| Bij vonnis van 19 november 2009 in zake Karel Goots tegen de vzw « | Par jugement du 19 novembre 2009 en cause de Karel Goots contre l'ASBL |
| Maatschappij van Kristelijke Liefdadigheid », waarvan de expeditie ter | « Maatschappij van Kristelijke Liefdadigheid », dont l'expédition est |
| griffie van het Hof is ingekomen op 25 november 2009, heeft de | parvenue au greffe de la Cour le 25 novembre 2009, le Tribunal du |
| Arbeidsrechtbank te Antwerpen de volgende prejudiciële vraag gesteld : | travail d'Anvers a posé la question préjudicielle suivante : |
| « Schendt artikel 83, § 1, Arbeidsovereenkomstenwet de artikelen 10 en | « L'article 83, § 1er, de la loi relative aux contrats de travail |
| 11 van de Grondwet in zoverre dit artikel de opzeggingstermijn | viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il fixe |
| vaststelt op zes maanden indien door de werkgever ontslag gegeven | le délai de préavis à six mois si le congé est donné par l'employeur |
| wordt om aan de voor onbepaalde tijd gesloten arbeidsovereenkomst een | en vue de mettre fin au contrat conclu pour une durée indéterminée à |
| einde te maken vanaf de eerste dag van de maand volgend op de maand | partir du premier jour du mois qui suit celui au cours duquel |
| waarin de bediende de leeftijd van 65 jaar bereikt, terwijl artikel 82 | l'employé atteint l'âge de 65 ans, alors que l'article 82 de cette |
| van diezelfde wet ten aanzien van de bedienden die niet die leeftijd | même loi prévoit pour les employés qui n'ont pas atteint cet âge la |
| bereikt hebben voorziet in de mogelijkheid om bij overeenkomst of door | possibilité qu'un délai de préavis plus long soit fixé par convention |
| de rechter een langere opzegtermijn te bepalen wanneer het jaarlijks | ou par le juge lorsque la rémunération annuelle de l'employé est |
| loon van de bediende hoger is dan een bij wet bepaald bedrag ? ». | supérieure à un montant fixé par la loi ? ». |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1. De verwijzende rechter wenst van het Hof te vernemen of artikel | B.1. Le juge a quo demande à la Cour si l'article 83, § 1er, de la loi |
| 83, § 1, van de WAO de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schendt, in | relative aux contrats de travail viole les articles 10 et 11 de la |
| zoverre voormeld artikel de opzeggingstermijn vaststelt op zes maanden | Constitution en ce qu'il fixe le délai de préavis à six mois si le |
| indien door de werkgever ontslag wordt gegeven om aan de voor | congé est donné par l'employeur en vue de mettre fin, à partir du |
| onbepaalde tijd gesloten arbeidsovereenkomst een einde te maken vanaf | premier jour du mois qui suit celui au cours duquel l'employé atteint |
| de eerste dag van de maand volgend op de maand waarin de bediende de | l'âge de 65 ans, au contrat conclu pour une durée indéterminée, alors |
| leeftijd van vijfenzestig jaar bereikt, terwijl artikel 82 van de WAO | que l'article 82 de cette même loi prévoit, pour les employés qui |
| ten aanzien van bedienden die niet de leeftijd van vijfenzestig hebben | n'ont pas atteint cet âge, la possibilité qu'un délai de préavis plus |
| bereikt, voorziet in de mogelijkheid om bij overeenkomst of door de | long soit fixé, par convention ou par le juge, lorsque la rémunération |
| rechter een langere opzegtermijn te bepalen wanneer het jaarlijks loon | annuelle de l'employé est supérieure à un montant fixé par la loi. |
| van bediende hoger is dan een bij wet bepaald bedrag. | |
| B.2. De prejudiciële vraag betreft artikel 83, § 1, van de wet van 3 | B.2. La question préjudicielle porte sur l'article 83, § 1er, de la |
| juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten (hierna : « WAO »), dat bepaalt : | loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail, qui dispose : |
| « Indien het ontslag gegeven wordt om aan de voor onbepaalde tijd | « Si le congé est donné en vue de mettre fin au contrat conclu pour |
| gesloten arbeidsovereenkomst een einde te maken vanaf de eerste dag | une durée indéterminée à partir du premier jour du mois qui suit celui |
| van de maand volgend op de maand waarin de bediende de leeftijd van | |
| vijfenzestig jaar bereikt, wordt de opzeggingstermijn in afwijking van | au cours duquel l'employé atteint l'âge de soixante-cinq ans, le délai |
| artikel 82 vastgesteld op zes maanden wanneer het ontslag van de | de préavis, par dérogation à l'article 82, est fixé à six mois si le |
| werkgever uitgaat. Deze leeftijd wordt tot zestig jaar teruggebracht | congé est donné par l'employeur. Cet âge est réduit à soixante ans et |
| en de opzeggingstermijn wordt tot drie maanden herleid wanneer het | le délai de préavis est réduit à trois mois si le congé est donné par |
| ontslag van de bediende uitgaat. De opzeggingstermijn die de werkgever | l'employé. Le délai de préavis à respecter par l'employeur ou par |
| of de bediende moet eerbiedigen, wordt tot de helft teruggebracht | l'employé est réduit de moitié lorsque l'employé a moins de cinq ans |
| indien de bediende minder dan vijf jaar dienst telt in de onderneming. | de service dans l'entreprise. Pour les membres du personnel de |
| Voor de leden van het stuurpersoneel of van het cabinepersoneel van de | conduite ou du personnel de cabine de l'aviation civile, les âgés de |
| burgerlijke luchtvaart worden de leeftijden van 65 en van 60 jaar | 65 ans et de 60 ans sont remplacés par l'âge de 55 ans. |
| vervangen door de leeftijd van 55 jaar. | |
| Tijdens de in het eerste lid bepaalde opzeggingstermijnen geniet de | Pendant les délais de préavis fixés par l'alinéa 1er, l'employé |
| bediende het voordeel van het bepaalde in artikel 85 ». | bénéficie des dispositions de l'article 85 ». |
| B.3. L'article 83, § 1er, de la loi relative aux contrats de travail | |
| B.3. Artikel 83, § 1, van de WAO voert, in vergelijking met artikel 82 | instaure, en comparaison de l'article 82 de la même loi, un régime |
| van de WAO, een onderscheiden regeling in inzake de | |
| opzeggingsmodaliteiten voor de categorie van bedienden aan wie ontslag | distinct en ce qui concerne les modalités de préavis pour la catégorie |
| door de werkgever wordt gegeven om aan de voor onbepaalde tijd | des employés auxquels le congé est donné par l'employeur en vue de |
| gesloten arbeidsovereenkomst een einde te maken vanaf de eerste dag | mettre fin, à partir du premier jour du mois qui suit celui au cours |
| van de maand volgend op de maand waarin de bediende de leeftijd van | duquel l'employé atteint l'âge de 65 ans, au contrat conclu pour une |
| vijfenzestig jaar bereikt. | durée indéterminée. |
| In tegenstelling tot het in het geding zijnde artikel, bepaalt artikel | |
| 82 van de WAO dat de door de werkgever in acht te nemen | Contrairement à l'article en cause, l'article 82 de la loi relative |
| opzeggingstermijnen worden vastgesteld hetzij op drie maanden of een | aux contrats de travail dispose que le délai de préavis que doit |
| veelvoud van drie, hetzij bij overeenkomst gesloten ten vroegste op | observer l'employeur est de trois mois ou d'un multiple de trois mois |
| het ogenblik waarop de opzegging wordt gegeven, hetzij door de | et doit être fixé soit par convention conclue au plus tôt au moment où |
| rechter, hetzij bij overeenkomst, gesloten ten laatste op het ogenblik | le congé est donné, soit par le juge, soit par convention conclue au |
| van de indiensttreding van de bediende. | plus tard au moment de l'entrée en service de l'employé. |
| B.4.1. De in het geding zijnde bepaling werd oorspronkelijk ingevoerd | B.4.1. La disposition en cause a été instaurée à l'origine par |
| bij artikel 45 van de wet van 21 november 1969 tot wijziging van de | l'article 45 de la loi du 21 novembre 1969 modifiant la législation |
| wetgeving betreffende de arbeidsovereenkomsten, dat bepaalde : | sur les contrats de louage de travail, qui disposait : |
| « Een artikel 15bis, luidend als volgt, wordt in dezelfde geordende | « Un article 15bis, libellé comme suit, est inséré dans les mêmes lois |
| wetten [de bij het koninklijk besluit van 20 juli 1955 gecoördineerde | coordonnées [les lois relatives au contrat d'emploi, coordonnées par |
| wetten betreffende het bediendencontract] ingevoegd. | l'arrêté royal du 20 juillet 1955] : |
| ' Art. 15bis.Indien de opzegging wordt gegeven om aan de voor |
' Art. 15bis.Si le congé est donné en vue de mettre fin au contrat |
| onbepaalde tijd gesloten arbeidsovereenkomst een einde te maken op het | d'emploi à durée indéterminée au moment où l'employé atteint l'âge |
| tijdstip waarop de bediende de normale leeftijd bereikt voor het | normal de la pension légale complète ou après cet âge, le délai de |
| volledig wettelijk pensioen, of daarna, wordt de termijn van opzegging | |
| in afwijking van het bepaalde in artikel 15 vastgesteld op zes maanden | préavis, par dérogation à l'article 15, est fixé à six mois si le |
| wanneer de opzegging van de werkgever uitgaat, en op drie maanden, | congé est donné par l'employeur et à trois mois si le congé est donné |
| wanneer zij van de bediende uitgaat. Deze termijnen worden evenwel tot | par l'employé. Ces délais sont toutefois réduits de moitié lorsque |
| de helft teruggebracht indien de bediende minder dan vijf jaar dienst | l'employé a moins de cinq ans de service dans l'entreprise. |
| telt in de onderneming. | |
| Tijdens de in het eerste lid bepaalde opzeggingstermijnen geniet de | Pendant les délais de préavis fixés par l'alinéa 1er, l'employé |
| bediende het voordeel van het bepaalde in artikel 17. ' ». | bénéficie des dispositions de l'article 17. ' ». |
| B.4.2. Uit de memorie van toelichting bij de voormelde wet blijkt dat | B.4.2. L'exposé des motifs de la loi précitée fait apparaître que |
| de invoering van verkorte opzeggingstermijnen naar aanleiding van de | l'instauration de délais de préavis réduits pour les travailleurs |
| pensioengerechtigde leeftijd verband houdt met de invoering van de | approchant de l'âge de la retraite est liée à l'introduction de la |
| regel dat een ontbindende voorwaarde in een arbeidsovereenkomst die | |
| ertoe zou leiden dat het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd | règle selon laquelle est nulle une clause de résiliation, insérée dans |
| een einde maakt aan de arbeidsovereenkomst, nietig is. | un contrat de travail, qui aurait pour effet que le fait d'atteindre |
| « Door de nietigheid uit te spreken van het beding, waarbij het | l'âge de la retraite ferait cesser ce contrat. |
| bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd een einde maakt aan de | « En frappant de nullité la clause prévoyant que l'arrivée à l'âge de |
| arbeidsovereenkomst, beperkt het ontwerp de mogelijkheden om een einde | la pension met fin aux contrats de louage de travail, le projet réduit |
| te stellen aan deze overeenkomsten uitsluitend tot de wettelijke modaliteiten. | aux seuls modes légaux les possibilités de mettre fin à ces contrats. |
| [...] | [...] |
| Indien immers voormelde wetten de bedingen nietig verklaren waarbij de | En effet, si les lois précitées frappent de nullité les clauses |
| werkgever ertoe gemachtigd wordt de overeenkomst te beëindigen zonder | autorisant l'employeur à mettre fin au contrat sans respecter certains |
| sommige opzeggingstermijnen te eerbiedigen dan ligt de reden daarvan | délais de préavis, la raison en est que le législateur a voulu |
| in het feit dat de wetgever de werknemer heeft willen beschermen op | protéger le travailleur au moment où celui-ci a conclu le contrat. A |
| het ogenblik waarop deze de overeenkomst aanging. Op dat ogenblik kan | ce moment, on pouvait supposer que le travailleur aurait pu subir une |
| er worden verondersteld dat hij vanwege de werkgever enige drukking zou kunnen ondergaan hebben. Deze reden geldt natuurlijk niet meer op het ogenblik dat de werknemer op het punt staat zijn werkgever te verlaten. De partijen mogen dan wederzijds van de wettelijke opzeggingstermijn afzien. Bij ontstentenis van wederzijds akkoord zal er voortaan, behoudens dringende reden, een opzegging nodig zijn om aan de voor onbepaalde tijd gesloten arbeidsovereenkomst een einde te stellen wanneer de werknemer de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. Het recht opzegging te geven kan slechts worden uitgeoefend met inachtneming van een opzeggingstermijn. | certaine pression de la part de l'employeur. Cette raison n'est évidemment plus valable au moment où le travailleur est sur le point de quitter son employeur. Les parties peuvent alors renoncer mutuellement aux délais légaux de préavis. Désormais, à défaut d'accord réciproque et sauf motif grave, un préavis sera nécessaire pour mettre fin au contrat de louage de travail conclu pour une durée indéterminée, lorsque le travailleur atteint l'âge de la pension. Le droit de donner congé ne pourra être exercé qu'en observant un délai de préavis. |
| [...] | [...] |
| Wegens de lange duur van de in acht te nemen opzeggingstermijn is het voor de partijen praktisch onmogelijk met volle kennis van zaken te beslissen op het ogenblik dat de opzegging normaal moet betekend worden, de ene of zij verder zal blijven arbeiden na de pensioengerechtigde leeftijd, de andere of zij nog beroep zal blijven doen op de bediende na diezelfde leeftijd. De beslissing de dienstbetrekkingen na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd voort te zetten kan redelijkerwijze slechts worden genomen op het ogenblik dat deze leeftijd wordt bereikt. Zelfs wanneer de partijen het erover eens zijn de bestaande arbeidsovereenkomst voort te zetten nadat de bediende de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt, omdat zij er alle twee baat kunnen bij hebben, kan nochtans de arbeidscapaciteit van de bediende zeer snel afnemen, terwijl daarentegen de in acht te nemen opzeggingstermijn wordt opgevoerd of toch minstens behouden blijft. Deze overwegingen hebben de Regering ertoe aangezet een versoepeling | En raison de la longueur des délais de préavis qui doivent être observés il est pratiquement impossible aux parties de décider en pleine connaissance de cause au moment où le préavis normal doit être donné, l'une si elle continuera à travailler après l'âge de la pension, l'autre si elle conservera l'employé à son service après ce même âge. La décision de continuer les relations de travail après l'arrivée à l'âge de la pension ne peut logiquement être prise qu'au moment où cet âge est atteint. Au surplus, lorsque les parties conviennent de continuer l'exécution du contrat après l'arrivée de l'employé à l'âge de la pension, parce qu'elles y trouvent toutes deux intérêt, la capacité de travail de l'employé peut brusquement diminuer très vite alors que par contre, le délai de préavis à observer s'allonge ou est tout au moins maintenu. Ces considérations ont incité le Gouvernement à proposer un |
| voor te stellen van de wettelijke bepalingen inzake eenzijdige | assouplissement des dispositions légales en matière de résiliation |
| beëindiging van de voor onbepaalde tijd gesloten arbeidsovereenkomst | unilatérale du contrat de louage de travail à durée indéterminée pour |
| van de pensioengerechtigde bedienden. | les employés admis à la pension. |
| [...] | [...] |
| De korte opzeggingstermijnen zijn bestemd om de tewerkstelling na de | Les délais de préavis réduits sont destinés à faciliter la mise au |
| pensioengerechtigde leeftijd te vergemakkelijken. Zij zijn een | |
| uitzonderingsregeling waarvan de toepassing bijgevolg dient beperkt te | travail après l'âge de la pension. Ils constituent un régime |
| zijn. Daarom mag van deze verkorte opzeggingstermijnen slechts worden | d'exception qui, à ce titre, devra être d'application restreinte. |
| gebruik gemaakt om een einde te maken aan de arbeidsovereenkomst bij | C'est pourquoi, il conviendra de n'y avoir recours que pour mettre fin |
| het bereiken van de leeftijd waarop de bediende theoretisch een recht | au contrat quand l'employé atteint l'âge où il peut, théoriquement, |
| op volledig pensioen kan doen gelden. [...] » (Parl. St., Kamer, | faire valoir un droit à la pension complète. [...] » (Doc. parl., |
| 1966-1967, nr. 407/1, pp. 18-21). | Chambre, 1966-1967, n° 407/1, pp. 18-21). |
| B.4.3. In de WAO werd de bepaling inzake de verkorte | B.4.3. La disposition relative aux délais de préavis réduits, telle |
| opzeggingstermijnen, zoals ingevoerd bij artikel 45 van de wet van 21 | qu'elle avait été introduite par l'article 45 de la loi du 21 novembre |
| 1969 précitée, a été reprise dans la loi du 3 juillet 1978 relative | |
| november 1969, overgenomen. In de parlementaire voorbereiding van de | aux contrats de travail. Dans les travaux préparatoires de cette |
| WAO werd over de regeling van de verkorte opzeggingstermijnen door de | dernière, le ministre de l'Emploi et du Travail de l'époque a dit, |
| toenmalige minister van Tewerkstelling en Arbeid gesteld : | concernant le régime des délais de préavis réduits : |
| « Het artikel moet veeleer als een begunstiging van de bediende zelf | « L'article doit plutôt être considéré comme une faveur accordée à |
| worden gezien. Hierdoor wordt soms een grotere mogelijkheid gegeven om | l'employé lui-même, car il lui offre dans certains cas de plus grandes |
| spijts het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd nog wat te | possibilités de continuer à travailler quelque temps encore, bien |
| blijven doorwerken » (Parl. St., Senaat, 1977-1978, nr. 258-2, p. | qu'il ait atteint l'âge de la pension » (Doc. parl., Sénat, 1977-1978, |
| 150). | n° 258-2, p. 150). |
| B.4.4. Bij artikel 15 van de wet van 20 juli 1990 tot instelling van | B.4.4. L'article 15 de la loi du 20 juillet 1990 instaurant un âge |
| een flexibele pensioenleeftijd voor werknemers en tot aanpassing van | flexible de la retraite pour les travailleurs salariés et adaptant les |
| de werknemerspensioenen aan de evolutie van het algemeen welzijn en | pensions des travailleurs salariés à l'évolution du bien-être général |
| artikel 7 van de wet van 20 juli 1991 houdende begrotingsbepalingen, | et l'article 7 de la loi du 20 juillet 1991 portant des dispositions |
| werd artikel 83, § 1, van de WAO vervangen door de nog steeds geldende | budgétaires ont remplacé l'article 83, § 1er, de la loi relative aux |
| contrats de travail par la disposition législative encore toujours en | |
| wettelijke bepaling. | vigueur. |
| De voormelde wet van 20 juli 1990 heeft een einde gemaakt aan het | La loi précitée du 20 juillet 1990 a mis fin au régime général de la |
| algemene stelsel van de vaste pensioenleeftijd van vijfenzestig jaar | pension de retraite fixe à l'âge de 65 ans pour les hommes et de 60 |
| voor mannen en zestig jaar voor vrouwen en heeft een flexibele | |
| pensioenleeftijd ingevoerd vanaf de leeftijd van zestig jaar. Daardoor | ans pour les femmes et a instauré un âge flexible de la retraite à |
| diende artikel 83, § 1, van de WAO eveneens te worden gewijzigd, | partir de l'âge de 60 ans. De ce fait, l'article 83, § 1er, de la loi |
| zonder dat het evenwel de bedoeling was de fundamentele beleidsopties | relative aux contrats de travail a dû être modifié lui aussi, sans |
| achter artikel 83, § 1, van de WAO te wijzigen. | toutefois que le législateur ait eu l'intention de modifier les |
| B.5.1. Het verschil in behandeling dat voortvloeit uit artikel 83, § | options politiques fondamentales qui sous-tendent l'article 83, § 1er, |
| 1, van de WAO berust op een objectief criterium, te weten de | de la loi relative aux contrats de travail. |
| omstandigheid of de bediende die wordt ontslagen de leeftijd van | B.5.1. La différence de traitement qui résulte de l'article 83, § 1er, |
| vijfenzestig jaar bereikt of niet. | de la loi relative aux contrats de travail est fondée sur un critère |
| objectif, à savoir le fait que l'employé congédié atteint ou non l'âge de 65 ans. | |
| B.5.2. Allereerst wordt opgemerkt dat de regeling van de verkorte | B.5.2. Il est tout d'abord observé que le régime des délais de préavis |
| opzeggingstermijnen vanaf de leeftijd van vijfenzestig jaar inherent | réduits à partir de l'âge de 65 ans est étroitement lié au fait que |
| is verbonden met het bereiken van de normale pensioenleeftijd, zijnde | l'âge normal de la retraite est atteint, à savoir l'âge auquel le |
| de leeftijd waarop de werknemer in principe aanspraak kan maken op een | travailleur peut en principe prétendre à une pension de retraite |
| volledig rustpensioen in het stelsel van sociale zekerheid. | complète dans le régime de la sécurité sociale. |
| B.5.3. Zoals vastgesteld in B.4.2, berust het verschil in behandeling | B.5.3. Ainsi qu'il est dit en B.4.2, la différence de traitement est |
| op legitieme doelstellingen van sociale aard. De wetgever wilde, door | fondée sur des objectifs légitimes de nature sociale. Le législateur |
| het invoeren van de nietigheid van het ontbindende beding in de | entendait, en instaurant la nullité de la clause de résiliation |
| arbeidsovereenkomst wanneer de bediende de leeftijd van vijfenzestig | mettant fin au contrat de travail lorsque l'employé atteint l'âge de |
| jaar bereikt, de bediende die weldra de pensioengerechtigde leeftijd | 65 ans, mieux protéger l'employé qui allait atteindre sous peu l'âge |
| zou bereiken, beter beschermen. Door de invoering van de nietigheid | de la retraite. Du fait de l'introduction de la nullité de la clause |
| van voormeld ontbindingsbeding zou een werknemer die de | de résiliation précitée, le congé ne pourrait être donné à un |
| pensioenleeftijd bereikt en die reeds lange tijd in eenzelfde | |
| onderneming werkt, pas kunnen worden ontslagen mits naleving van | travailleur qui atteint l'âge de la retraite et qui travaille depuis |
| artikel 82 van de WAO. Dit zou tot gevolg hebben dat een werkgever, | longtemps dans la même entreprise qu'en observant l'article 82 de la |
| indien die normale ontslagtermijnen van toepassing zouden zijn, soms | loi relative aux contrats de travail. Ceci aurait pour conséquence |
| jaren vooraf zou moeten beslissen over het al dan niet verder | qu'un employeur, en cas d'application des délais de préavis normaux, |
| tewerkstellen van een bediende die de pensioenleeftijd bereikt. | devrait parfois décider plusieurs années auparavant du maintien au |
| B.5.4. Tevens is de in het geding zijnde bepaling in redelijkheid | travail ou non d'un employé qui atteint l'âge de la retraite. |
| verantwoord. De toepassing van verkorte opzeggingstermijnen is enkel | B.5.4. La disposition en cause est aussi raisonnablement justifiée. |
| mogelijk wanneer de werknemer de pensioengerechtigde leeftijd van | L'application de délais de préavis réduits n'est possible que lorsque |
| vijfenzestig jaar nadert. De keuze voor de leeftijd van vijfenzestig | le travailleur approche de l'âge de la retraite de 65 ans. Le choix de |
| jaar is niet arbitrair, maar stemt overeen met de pensioengerechtigde | l'âge de 65 ans n'est pas arbitraire, mais correspond à l'âge de la |
| leeftijd, te weten de leeftijd waarop de werknemer recht heeft op een | retraite, à savoir l'âge auquel le travailleur a droit à une pension |
| volledig rustpensioen. | de retraite complète. |
| Bovendien bestaat er voor de werkgever geen verplichting om artikel | En outre, l'employeur n'est pas obligé d'appliquer l'article 83, § 1er, |
| 83, § 1, van de WAO toe te passen. Rekening houdend met het bepaalde | de la loi relative aux contrats de travail. Compte tenu de l'article |
| in artikel 1134 van het Burgerlijk Wetboek, mogen de verkorte | 1134 du Code civil, les délais de préavis réduits peuvent être |
| opzeggingstermijnen worden vervangen door opzeggingstermijnen die | remplacés par des délais de préavis plus favorables au travailleur. |
| gunstiger zijn voor de werknemer. Die gunstigere opzeggingstermijnen | Ces délais de préavis plus avantageux peuvent découler soit d'une |
| kunnen voortvloeien, hetzij uit een collectieve arbeidsovereenkomst, | convention collective de travail, soit d'une convention individuelle. |
| hetzij uit een individuele overeenkomst. | |
| B.5.5. Overigens sluit de richtlijn 2000/78/EG van de Raad van 27 | B.5.5. Par ailleurs, la directive 2000/78/CE du Conseil du 27 novembre |
| november 2000 tot instelling van een algemeen kader voor gelijke | 2000 portant création d'un cadre général en faveur de l'égalité de |
| behandeling in arbeid en beroep een regeling als vervat in de in het | traitement en matière d'emploi et de travail n'exclut pas un régime |
| geding zijnde bepaling niet uit. | tel que celui contenu dans la disposition en cause. |
| In dit verband is het voldoende erop te wijzen dat naar luid van | Il suffit de relever à cet égard qu'aux termes de l'article 6, |
| artikel 6, lid 1, eerste alinea, de lidstaten kunnen bepalen dat | paragraphe 1, premier alinéa, de cette directive, les Etats membres |
| verschillen in behandeling op grond van leeftijd geen discriminatie | peuvent prévoir que des différences de traitement fondées sur l'âge ne |
| constituent pas une discrimination lorsqu'elles sont objectivement et | |
| vormen indien zij in het kader van de nationale wetgeving objectief en | raisonnablement justifiées, dans le cadre du droit national, par un |
| redelijk worden verantwoord door een legitiem doel en de middelen om | objectif légitime et que les moyens de réaliser cet objectif sont |
| dat doel te bereiken passend en noodzakelijk zijn (HvJ, grote kamer, | appropriés et nécessaires (CJUE, grande chambre, 16 octobre 2007, |
| 16 oktober 2007, C-411/05, Palacios de la Villa, en HvJ, 5 maart 2009, | C-411/05, Palacios de la Villa, et CJUE, 5 mars 2009, C-388/07, Age |
| C-388/07, Age Concern England ). | Concern England ). |
| B.6. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | B.6. La question préjudicielle appelle une réponse négative. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| Artikel 83, § 1, van de wet van 3 juli 1978 betreffende de | L'article 83, § 1er, de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats |
| arbeidsovereenkomsten schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. | de travail ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution. |
| Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
| artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 30 september 2010. | la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 30 septembre 2010. |
| De griffier, | Le greffier, |
| P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
| De voorzitter, | Le président, |
| M. Bossuyt. | M. Bossuyt. |