← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 83/2010 van 8 juli 2010 Rolnummer 4748 In zake : de prejudiciële
vragen betreffende artikel 60bis, § 5, van het Wetboek der successierechten, zoals van toepassing
in het Vlaamse Gewest vóór de wijziging ervan Het
Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 83/2010 van 8 juli 2010 Rolnummer 4748 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 60bis, § 5, van het Wetboek der successierechten, zoals van toepassing in het Vlaamse Gewest vóór de wijziging ervan Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...) | Extrait de l'arrêt n° 83/2010 du 8 juillet 2010 Numéro du rôle : 4748 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 60bis, § 5, du Code des droits de succession, tel qu'il était d'application dans la Région flamande ava La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges R. He(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 83/2010 van 8 juli 2010 | Extrait de l'arrêt n° 83/2010 du 8 juillet 2010 |
Rolnummer 4748 | Numéro du rôle : 4748 |
In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 60bis, § 5, van | En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 60bis, § |
het Wetboek der successierechten, zoals van toepassing in het Vlaamse | 5, du Code des droits de succession, tel qu'il était d'application |
Gewest vóór de wijziging ervan bij het Vlaamse decreet van 21 december | dans la Région flamande avant sa modification par le décret flamand du |
2007 houdende bepalingen tot begeleiding van de begroting 2008, | 21 décembre 2007 contenant diverses mesures d'accompagnement du budget |
gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Brussel. | 2008, posées par le Tribunal de première instance de Bruxelles. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de | composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges R. |
rechters R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, | Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. |
J.-P. Moerman, E. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey en P. | Moerman, E. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey et P. Nihoul, |
Nihoul, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder | assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. |
voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, | Bossuyt, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
Bij vonnis van 29 juni 2009 in zake Jacqueline Van De Perre en anderen | Par jugement du 29 juin 2009 en cause de Jacqueline Van De Perre et |
tegen het Vlaamse Gewest, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof | autres contre la Région flamande, dont l'expédition est parvenue au |
is ingekomen op 10 juli 2009, heeft de Rechtbank van eerste aanleg te | greffe de la Cour le 10 juillet 2009, le Tribunal de première instance |
Brussel de volgende prejudiciële vragen gesteld : | de Bruxelles a posé les questions préjudicielles suivantes : |
« 1. Schendt de bepaling van artikel 60bis, § 5, van het Wetboek der | « 1. L'article 60bis, § 5, du Code des droits de succession, tel qu'il |
successierechten, zoals van toepassing in het Vlaams Gewest vóór de | était applicable en Région flamande avant sa modification par le |
wijziging door het decreet van 21 december 2007 houdende bepalingen | décret du 21 décembre 2007 contenant diverses mesures d'accompagnement |
tot begeleiding van de begroting 2008, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat een onderscheid wordt gemaakt in deze bepaling tussen enerzijds erfgenamen van activa in familiale ondernemingen of van aandelen in familiale vennootschappen, die in de drie jaar voorafgaand aan het overlijden, minstens vijf werknemers tellen, uitgedrukt in voltijdse eenheden, die in het Vlaams Gewest zijn tewerkgesteld en, anderzijds, erfgenamen van activa in familiale ondernemingen of van aandelen in familiale vennootschappen, die in de drie jaar voorafgaand aan het overlijden, minstens vijf werknemers tellen, uitgedrukt in voltijdse eenheden, die niet in het Vlaams Gewest zijn tewerkgesteld, daarbij rekening houdende met het feit dat | du budget 2008, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en ce que cette disposition établit une distinction entre, d'une part, les héritiers d'actifs dans des entreprises familiales ou d'actions ou de parts de ' sociétés de famille ' qui, pendant les trois années qui ont précédé le décès, employaient au moins cinq travailleurs, exprimés en unités à temps plein, dans la Région flamande et, d'autre part, les héritiers d'actifs dans des entreprises familiales ou d'actions ou de parts de ' sociétés de famille ' qui, pendant les trois années qui ont précédé le décès, employaient au moins cinq travailleurs, exprimés en unités à temps plein, mais pas dans la Région flamande, compte tenu de |
het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen in een arrest van | ce que la Cour de justice des Communautés européennes a considéré, |
25 oktober 2007 heeft geoordeeld dat ' artikel 43 EG in de weg staat | dans un arrêt du 25 octobre 2007, que ' l'article 43 CE s'oppose à une |
van een belastingregeling van een lidstaat inzake successierechten | réglementation fiscale d'un Etat membre en matière de droits de |
waarbij de vrijstelling van deze rechten voor familiale ondernemingen | succession qui exclut de l'exonération de ces droits prévue pour les |
niet wordt verleend aan ondernemingen die gedurende de drie jaar vóór | entreprises familiales les entreprises qui emploient, durant les trois |
het overlijden van de decujus ten minste vijf werknemers in een andere | années précédant la date du décès du de cujus, au moins cinq |
lidstaat tewerkstellen, hoewel deze vrijstelling wel wordt verleend | travailleurs dans un autre Etat membre, alors qu'elle octroie une |
wanneer de werknemers in een regio van eerstgenoemde lidstaat zijn | telle exonération lorsque les travailleurs sont employés dans une |
tewerkgesteld ' ? | région du premier Etat membre ' ? |
2. Schendt de bepaling van artikel 60bis, § 5, van het Wetboek der | 2. L'article 60bis, § 5, du Code des droits de succession, tel qu'il |
successierechten, zoals van toepassing in het Vlaams Gewest vóór de | était applicable en Région flamande avant sa modification par le |
wijziging door het decreet van 21 december 2007 houdende bepalingen | décret du 21 décembre 2007 contenant diverses mesures d'accompagnement |
tot begeleiding van de begroting 2008, de regels die door of krachtens | du budget 2008, viole-t-il les règles qui sont établies par la |
de Grondwet zijn vastgesteld voor het bepalen van de onderscheiden | Constitution ou en vertu de celle-ci pour déterminer les compétences |
bevoegdheid van de Staat, de Gemeenschappen en de Gewesten, meer | respectives de l'Etat, des communautés et des régions, et plus |
bepaald artikel 6, § 1, VI, 3° en 4°, van de bijzondere wet van 8 | précisément l'article 6, § 1er, VI, 3° et 4°, de la loi spéciale du 8 |
augustus 1980, gewijzigd bij de wet van 8 augustus 1988 en de regelen | août 1980, modifié par la loi spéciale du 8 août 1988, ainsi que les |
van de Belgische economische en monetaire unie, doordat de in artikel | règles de l'union économique et monétaire belge, en ce que le régime |
60bis, § 5, van het Wetboek der successierechten vervatte regeling, | inscrit à l'article 60bis, § 5, du Code des droits de succession, qui |
waarbij vrijstelling van successierechten enkel wordt verleend voor | n'accorde une exonération des droits de succession qu'aux entreprises |
familiale ondernemingen of vennootschappen die gedurende de drie jaar | familiales et ' sociétés de famille ' employant au moins cinq |
vóór het overlijden van de decujus ten minste vijf werknemers | travailleurs dans la Région flamande pendant les trois années qui ont |
tewerkstelden in het Vlaams Gewest, het moeilijker maakt voor | précédé le décès du de cujus, a pour effet qu'il est plus difficile |
familiale ondernemingen en vennootschappen om zich te vestigen in een | pour les entreprises familiales et ' sociétés de famille ' de |
ander Gewest van de Federale Staat dan het Vlaams Gewest en/of om te | s'établir dans une Région de l'Etat fédéral autre que la Région |
investeren in familiale ondernemingen of vennootschappen die zijn | flamande et/ou d'investir dans des entreprises familiales ou ' |
gevestigd in een ander Gewest van de Federale Staat dan het Vlaams | sociétés de famille ' qui sont établies dans une Région de l'Etat |
Gewest ? ». | fédéral autre que la Région flamande ? ». |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
B.1. De prejudiciële vragen betreffen artikel 60bis, § 5, van het | B.1. Les questions préjudicielles concernent l'article 60bis, § 5, du |
Wetboek der successierechten, zoals van toepassing in het Vlaamse | Code des droits de succession, tel qu'il était d'application dans la |
Gewest vóór de wijziging ervan bij het Vlaamse decreet van 21 december | Région flamande avant sa modification par le décret flamand du 21 |
2007 houdende bepalingen tot begeleiding van de begroting 2008. | décembre 2007 contenant diverses mesures d'accompagnement du budget |
Uit de prejudiciële vragen blijkt dat zij uitsluitend betrekking | 2008. Il ressort des questions préjudicielles qu'elles concernent |
hebben op het eerste lid van die bepaling, dat luidde : | exclusivement l'alinéa 1er de cette disposition, qui disposait : |
« De vrijstelling wordt slechts toegestaan op voorwaarde dat de | « L'exonération n'est accordée que si l'entreprise ou la société |
onderneming of de vennootschap in de drie jaar voorafgaand aan het | employait au moins 5 travailleurs, exprimés en unités à temps plein, |
overlijden, minstens vijf in het Vlaamse Gewest tewerkgestelde | dans la Région flamande pendant les trois années qui ont précédé le |
werknemers telt, uitgedrukt in voltijdse eenheden ». | décès ». |
B.2. Artikel 60bis werd ingevoegd bij artikel 21 van het Vlaamse | B.2. L'article 60bis a été inséré par l'article 21 du décret flamand |
decreet van 20 december 1996 houdende bepalingen tot begeleiding van | du 20 décembre 1996 contenant diverses mesures d'accompagnement du |
de begroting 1997 (Belgisch Staatsblad , 31 december 1996, derde | budget 1997 (Moniteur belge , 31 décembre 1996, troisième édition; |
editie; err. Belgisch Staatsblad , 11 februari 1997) en werd vervangen | err. Moniteur belge , 11 février 1997) et a été remplacé par l'article |
bij artikel 38 van het Vlaamse decreet van 22 december 1999 houdende | 38 du décret flamand du 22 décembre 1999 contenant diverses mesures |
bepalingen tot begeleiding van de begroting 2000 (Belgisch Staatsblad | d'accompagnement du budget 2000 (Moniteur belge , 30 décembre 1999, |
, 30 december 1999, tweede editie; err. Belgisch Staatsblad , 11 | deuxième édition; err. Moniteur belge , 11 janvier 2000). |
januari 2000). | La condition selon laquelle les entreprises familiales ou les « |
De voorwaarde dat de familiale ondernemingen of vennootschappen | sociétés de famille » doivent avoir employé « au moins 5 travailleurs, |
minstens vijf werknemers, uitgedrukt in voltijdse eenheden, hebben | exprimés en unités à temps plein », en Région flamande pendant les |
tewerkgesteld in het Vlaamse Gewest in de drie jaar voorafgaand aan | trois années précédant le décès, avait déjà été instaurée par le |
het overlijden, werd reeds ingevoerd bij het decreet van 20 december | décret du 20 décembre 1996, avec cette différence qu'elle donnait lieu |
1996, met dien verstande dat zij aanleiding gaf tot een vermindering - | |
en nog niet tot een vrijstelling - van het successierecht. | à une réduction - et pas encore à une exonération - des droits de |
De eerste doelstelling van de in artikel 60bis van het Wetboek der | succession. Le premier objectif de la mesure instaurée à l'article 60bis du Code |
successierechten ingevoerde maatregel werd als volgt toegelicht : | des droits de succession a été précisé comme suit : |
« De continuïteit van Vlaamse ondernemingen bevorderen en zo een | « Favoriser la continuité des entreprises flamandes et ainsi mettre en |
duurzame tewerkstelling realiseren, is een belangrijke doelstelling | place un emploi durable constitue un objectif important du |
van de Vlaamse regering. De belangrijkste belasting waarmee de Vlaamse | Gouvernement flamand. Les droits de succession représentent le |
regering dit thans kan bewerkstelligen, is het successierecht. Op dit | principal impôt au moyen duquel le Gouvernement flamand peut, à |
ogenblik worden investeringen soms geremd, en daarmee de | l'heure actuelle, réaliser cet objectif. En ce moment, des |
investissements, et par conséquent des emplois, sont parfois freinés | |
tewerkstelling, omdat de betrokkenen vrezen het successierecht over de | parce que les intéressés craignent d'augmenter les droits de |
waarde van de onderneming te verhogen. Een marginaal tarief van 30 % | succession sur la valeur de l'entreprise. Un taux marginal de 30 p.c. |
(en na de hervorming nog altijd 27 % ) is immers vrij drukkend voor | (et après la réforme encore toujours de 27 p.c.) grève en effet assez |
activa die weliswaar een belangrijke waarde kunnen vertegenwoordigen, | fort les actifs qui peuvent, certes, représenter une valeur |
importante, mais qui par hypothèse ne sont pas ou sont très | |
maar per hypothese niet of zeer moeilijk verzilverbaar zijn » (Parl. | difficilement convertibles en espèces » (Doc. parl., Parlement |
St., Vlaams Parlement, 1996-1997, nr. 428/1, p. 7). | flamand, 1996-1997, n° 428/1, p. 7). |
Daarnaast beoogde de maatregel evenzeer het - op vrijwillige basis - | Parallèlement, la mesure visait tout autant à faire en sorte que, sur |
opnieuw in de officiële sfeer brengen van aandelen en het overbodig | une base volontaire, les actions ou parts soient ramenées dans le |
maken van allerlei constructies, in binnen- en vooral in het | circuit officiel et à rendre superflues toutes sortes de constructions |
buitenland, louter met het oog op de vermijding van het successierecht | réalisées, en Belgique et surtout à l'étranger, dans le simple but |
(ibid., pp. 7-8). | d'éviter les droits de succession (ibid., pp. 7-8). |
Met betrekking tot de in paragraaf 5 bepaalde | En ce qui concerne la condition d'emploi fixée au paragraphe 5, il a |
tewerkstellingsvoorwaarde werd nog gesteld : | encore été déclaré : |
« De voornaamste doelstelling die aan deze maatregel ten grondslag | « L'objectif principal qui est à la base de cette mesure est le |
ligt, vormt het behoud van werkgelegenheid door de bevordering van de | maintien de l'emploi en favorisant la continuité de l'entreprise. Les |
ondernemingscontinuïteit. De toepassingsvoorwaarden voor het verlaagd | conditions d'application du taux réduit reflètent ce but en ce qu'une |
tarief reflecteren deze doelstelling doordat een minimale | exigence minimale d'emploi s'applique pour cinq membres du personnel. |
tewerkstellingsvereiste geldt van 5 personeelsleden. Aldus worden | Ainsi, sont visées les entreprises ayant un volume d'emplois dont le |
ondernemingen geviseerd met een werkgelegenheid waarvan het behoud de | |
verderzetting van de onderneming met gelijkaardige omvang vereist » | maintien exige la poursuite de l'entreprise avec une capacité |
(ibid., p. 9). | similaire » (ibid., p. 9). |
B.3. De in het geding zijnde voorwaarde werd opgeheven ingevolge de | B.3. La condition mise en cause a été abrogée par suite du |
vervanging van paragraaf 5 van artikel 60bis van het Wetboek der | remplacement du paragraphe 5 de l'article 60bis du Code des droits de |
successierechten bij artikel 20 van het Vlaamse decreet van 21 | succession par l'article 20 du décret flamand du 21 décembre 2007 |
december 2007 houdende bepalingen tot begeleiding van de begroting | contenant diverses mesures d'accompagnement du budget 2008 (Moniteur |
2008 (Belgisch Staatsblad , 31 december 2007; err. Belgisch Staatsblad | belge , 31 décembre 2007, err. Moniteur belge , 9 octobre 2008). A la |
, 9 oktober 2008). Ingevolge die wijziging wordt de vrijstelling van | suite de cette modification, l'exonération des droits de succession |
het successierecht slechts toegestaan « op voorwaarde dat de | n'est accordée que « si l'entreprise ou la société a au moins payé 500 |
onderneming of de vennootschap in de twaalf kwartalen voorafgaand aan | 000 euros de charges salariales aux travailleurs occupés dans l'Espace |
het overlijden, minstens 500.000 euro aan loonlasten heeft uitbetaald | |
aan werknemers die in de Europese Economische Ruimte tewerkgesteld | économique européen dans les douze trimestres précédant le décès », de |
zijn », zodat het criterium van tewerkstelling in het Vlaamse Gewest | sorte que le critère d'occupation en Région flamande a disparu. |
is vervallen. Uit de parlementaire voorbereiding van die decretale wijziging blijkt | Il ressort des travaux préparatoires de cette modification décrétale |
dat zij het gevolg is van een arrest van het Hof van Justitie van de | qu'elle est la conséquence de l'arrêt de la Cour de justice de l'Union |
Europese Unie als antwoord op een prejudiciële vraag over de | européenne répondant à une question préjudicielle relative aux |
toepassingsvoorwaarden van artikel 60bis van het Wetboek der | conditions d'application de l'article 60bis du Code des droits de |
successierechten, zoals het van toepassing was in het Vlaamse Gewest. | succession, tel qu'il était en vigueur dans la Région flamande. Dans |
In dat arrest verklaarde het Hof van Justitie voor recht : | cet arrêt, la Cour de justice a dit pour droit : |
« Bij gebreke van een geldige rechtvaardiging staat artikel 43 EG in | « En l'absence de justification valable, l'article 43 CE s'oppose à |
de weg aan een belastingregeling van een lidstaat inzake | une réglementation fiscale d'un Etat membre en matière de droits de |
successierechten waarbij de vrijstelling van deze rechten voor | succession qui exclut de l'exonération de ces droits prévue pour les |
familiale ondernemingen niet wordt verleend aan ondernemingen die | entreprises familiales les entreprises qui emploient, durant les trois |
gedurende de drie jaar vóór het overlijden van de decujus ten minste | années précédant la date du décès du de cujus, au moins cinq |
vijf werknemers in een andere lidstaat tewerkstellen, hoewel deze | travailleurs dans un autre Etat membre, alors qu'elle octroie une |
vrijstelling wel wordt verleend wanneer de werknemers in een regio van | telle exonération lorsque les travailleurs sont employés dans une |
eerstgenoemde lidstaat zijn tewerkgesteld » (HvJ, 25 oktober 2007, | région du premier Etat membre » (CJCE, 25 octobre 2007, C-464/05, |
C-464/05, Geurts en Vogten, dictum). | Geurts et Vogten, dispositif). |
In de parlementaire voorbereiding werd verder gesteld : | Dans les travaux préparatoires, il a encore été indiqué : |
« Het hoeft geen betoog dat het eenvoudig schrappen van de vereiste | « Il est clair que le simple fait de supprimer l'exigence de |
van lokalisatie van de tewerkstelling in het Vlaamse Gewest, | localisation de l'emploi dans la Région flamande peut faire naître des |
moeilijkheden kan doen rijzen bij de bepaling van wat een werknemer is | difficultés lors de la définition de ce qu'est un travailleur : |
: dient hiervoor aan de criteria van het Belgische arbeidsrecht dan | faut-il pour ce faire remplir les critères du droit belge du travail |
wel van het arbeidsrecht van de plaats van effectieve tewerkstelling | ou bien du droit du travail du lieu d'occupation effective ? Ou bien |
te worden voldaan ? Of van het sociale zekerheidsrecht ? Dit is een | du droit de la sécurité sociale ? C'est une question de droit |
vraag van Europees recht, waarvoor uiteindelijk alleen het Europese | européen, pour laquelle en définitive seule la Cour européenne est |
compétente, et celle-ci ne s'est pas prononcée à ce sujet. | |
Hof bevoegd is, en dit heeft zich over de vraag niet uitgesproken. | C'est la raison pour laquelle le choix s'est porté sur un autre |
Daarom wordt geopteerd voor een ander criterium, dat zo nauw mogelijk | critère, qui se rattache le plus étroitement possible à l'objectif |
aansluit bij de oorspronkelijke doelstelling van de vrijstelling. De | initial de l'exonération. Le but initial de l'exonération était |
initiële doelstelling van de vrijstelling was de continuïteit van de | d'assurer par-delà les générations la continuité des entreprises et |
ondernemingen en de daaraan gekoppelde tewerkstelling over generaties | des emplois qui y sont liés. Lors du choix de cet autre critère, les |
heen te verzekeren. Bij de keuze van dit ander criterium speelt ook | objectifs d'exécutabilité et de simplification administrative ont |
het streven naar administratieve eenvoud en uitvoerbaarheid een rol » | également joué un rôle » (Doc. parl., Parlement flamand, 2007-2008, n° |
(Parl. St., Vlaams Parlement, 2007-2008, nr. 1368/6, p. 5). | 1368/6, p. 5). |
B.4. Het onderzoek van de overeenstemming van een wetskrachtige | B.4. L'examen de la conformité d'une disposition législative aux |
bepaling met de bevoegdheidverdelende regels, waartoe het Hof in de | règles répartitrices de compétence, auquel la seconde question |
tweede prejudiciële vraag wordt uitgenodigd, moet in beginsel het | préjudicielle invite la Cour à procéder, doit en principe précéder |
onderzoek van de bestaanbaarheid met de bepalingen van titel II van de | l'examen de sa compatibilité avec les dispositions du titre II de la |
Grondwet, dat het voorwerp vormt van de eerste prejudiciële vraag, | Constitution, lequel constitue l'objet de la première question |
voorafgaan. | préjudicielle. |
Het Hof beantwoordt derhalve eerst de tweede prejudiciële vraag. | Par conséquent, la Cour répond en premier lieu à la seconde question |
préjudicielle. | |
B.5. Met de tweede prejudiciële vraag wenst het verwijzende | B.5. Par la seconde question préjudicielle, la juridiction a quo |
rechtscollege van het Hof te vernemen of de in het geding zijnde | |
bepaling in overeenstemming is met artikel 6, § 1, VI, derde lid, van | demande à la Cour si la disposition en cause est conforme à l'article |
de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen | 6, § 1er, VI, alinéa 3, de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes |
en met de regelen van de Belgische economische en monetaire unie, doordat de bij die bepaling ingevoerde regeling, waarbij vrijstelling van successierechten enkel wordt verleend voor familiale ondernemingen of vennootschappen die gedurende de drie jaar vóór het overlijden van de erflater minstens vijf werknemers tewerkstelden in het Vlaamse Gewest, het moeilijker maakt voor familiale ondernemingen en vennootschappen om zich te vestigen in een ander gewest dan het Vlaamse Gewest of om te investeren in familiale ondernemingen of vennootschappen die zijn gevestigd in een ander gewest dan het Vlaamse Gewest. | institutionnelles et aux règles de l'union économique et monétaire belge, en ce que le régime instauré par cette disposition, en vertu duquel l'exonération des droits de succession n'est accordée que pour des entreprises familiales ou des « sociétés de famille » qui, pendant les trois années précédant le décès du de cujus, employaient au moins cinq travailleurs en Région flamande, a pour conséquence qu'il est plus difficile pour des entreprises familiales et des « sociétés de famille » de s'établir dans une autre région que la Région flamande ou de procéder à des investissements dans des entreprises familiales ou des « sociétés de famille » qui sont établies dans une autre région que la Région flamande. |
B.6. De in het geding zijnde bepaling is het gevolg van de aanwending | B.6. La disposition en cause est la conséquence de la mise en oeuvre |
van de belastingbevoegdheid van het Vlaamse Gewest ter bevordering, in | de la compétence fiscale de la Région flamande afin de promouvoir, en |
hoofdorde, van de tewerkstelling in het Vlaamse Gewest. De bijzondere | ordre principal, l'emploi dans la Région flamande. La loi spéciale du |
wet van 16 januari 1989 betreffende de financiering van de | 16 janvier 1989 relative au financement des communautés et des régions |
gemeenschappen en de gewesten (hierna : de Bijzondere Financieringswet | |
van 16 januari 1989) bepaalt de middelen waarover de gemeenschappen en | (ci-après : la loi spéciale de financement du 16 janvier 1989) définit |
de gewesten beschikken om hun bevoegdheden uit te oefenen. | les moyens dont disposent les communautés et les régions pour exercer |
leurs compétences. | |
Naar luid van artikel 3, eerste lid, 4°, van de Bijzondere | Selon l'article 3, alinéa 1er, 4°, de la loi spéciale de financement |
Financieringswet van 16 januari 1989 zijn het successierecht en het | du 16 janvier 1989, les droits de succession et les droits de mutation |
recht van overgang bij overlijden een gewestelijke belasting. | |
Krachtens artikel 4, § 1, van dezelfde bijzondere wet zijn de gewesten | par décès sont un impôt régional. En vertu de l'article 4, § 1er, de |
bevoegd om de aanslagvoet, de heffingsgrondslag en de vrijstellingen | cette même loi spéciale, les régions sont compétentes pour modifier le |
van het successierecht en het recht van overgang bij overlijden te | taux d'imposition, la base d'imposition et les exonérations des droits |
wijzigen. Het wijzigen van vrijstellingen impliceert dat die kunnen | de succession et des droits de mutation par décès. La modification des |
worden afgeschaft en ingesteld, zodat de gewesten, op basis van de hen | exonérations implique de pouvoir les abroger et les instaurer, de |
sorte que les régions, sur la base des compétences qui leur ont été | |
toegekende bevoegdheden, ook een vrijstelling kunnen verlenen aan | attribuées, peuvent également accorder une exonération aux héritiers |
erfgenamen van activa in familiale ondernemingen en van aandelen in | d'actifs dans des entreprises familiales et d'actions ou de parts de « |
familiale vennootschappen. | sociétés de famille ». |
B.7. De uitoefening door een gewest van zijn fiscale bevoegdheid mag | B.7. L'exercice par une région de sa compétence fiscale propre ne peut |
geen afbreuk doen aan de algehele staatsopvatting zoals die tot uiting | porter atteinte à la conception globale de l'Etat telle qu'elle se |
komt in de opeenvolgende staatshervormingen en in de respectieve | dégage des révisions constitutionnelles successives ainsi que des |
bijzondere en gewone wetten tot bepaling van de onderscheiden | différentes lois spéciales et ordinaires déterminant les compétences |
bevoegdheden van de Staat, de gemeenschappen en de gewesten. Uit het | respectives de l'Etat, des communautés et des régions. Il ressort de |
geheel van die bepalingen, inzonderheid uit artikel 6, § 1, VI, derde | l'ensemble de ces dispositions, et notamment de l'article 6, § 1er, |
lid, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 - ingevoegd bij artikel | VI, alinéa 3, de la loi spéciale du 8 août 1980 - inséré par l'article |
4, § 8, van de bijzondere wet van 8 augustus 1988 - en uit artikel 49, | 4, § 8, de la loi spéciale du 8 août 1988 - et de l'article 49, § 6, |
§ 6, derde lid, van de Bijzondere Financieringswet van 16 januari 1989 | alinéa 3, de la loi spéciale de financement du 16 janvier 1989 que la |
blijkt dat het Belgische staatsbestel berust op een economische en | |
monetaire unie, die wordt gekenmerkt door een geïntegreerde markt en | structure de l'Etat belge repose sur une union économique et monétaire |
door de eenheid van de munt. Naar luid van artikel 6, § 1, VI, derde | caractérisée par un marché intégré et l'unité de la monnaie. En effet, |
lid, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980, oefenen de gewesten | selon l'article 6, § 1er, VI, alinéa 3, de la loi spéciale du 8 août |
immers in economische aangelegenheden hun bevoegdheden uit met | 1980, en matière économique, les régions exercent leurs compétences |
inachtneming van de beginselen van het vrije verkeer van personen, | dans le respect des principes de la libre circulation des personnes, |
goederen, diensten en kapitalen en van de vrijheid van handel en | biens, services et capitaux et de la liberté de commerce et |
nijverheid, alsook met inachtneming van het algemeen normatief kader | d'industrie, ainsi que dans le respect du cadre normatif général de |
van de economische unie en de monetaire eenheid, zoals vastgesteld | l'union économique et de l'unité monétaire, tel qu'il est établi par |
door of krachtens de wet, en door of krachtens de internationale verdragen. | ou en vertu de la loi, et par ou en vertu des traités internationaux. |
Hoewel artikel 6, § 1, VI, derde lid, van de bijzondere wet van 8 | Bien que l'article 6, § 1er, VI, alinéa 3, de la loi spéciale du 8 |
augustus 1980 past in het kader van de toewijzing van bevoegdheden aan | août 1980 s'inscrive dans l'attribution de compétences aux régions en |
de gewesten wat de economie betreft, geldt die bepaling als de uiting | ce qui concerne l'économie, cette disposition traduit la volonté du |
van de wil van de bijzondere wetgever om een eenvormige basisregeling | législateur spécial de maintenir une réglementation de base uniforme |
van de organisatie van de economie in een geïntegreerde markt te | de l'organisation de l'économie dans un marché intégré. |
handhaven. B.8. Zoals is vermeld in B.6, is de in het geding zijnde bepaling | B.8. Comme il est mentionné en B.6, la disposition en cause se fonde |
gebaseerd op artikel 4, § 1, van de Bijzondere Financieringswet van 16 | sur l'article 4, § 1er, de la loi spéciale de financement du 16 |
januari 1989, op grond waarvan de gewesten bevoegd zijn om de | janvier 1989, en vertu duquel les régions sont compétentes pour |
aanslagvoet, de heffingsgrondslag en de vrijstellingen van het | modifier le taux d'imposition, la base d'imposition et les |
successierecht en het recht van overgang bij overlijden te wijzigen, | exonérations des droits de succession et des droits de mutation par |
die krachtens artikel 3, eerste lid, 4°, van dezelfde bijzondere wet | décès, qui constituent, aux termes de l'article 3, alinéa 1er, 4°, de |
een gewestelijke belasting zijn. | cette même loi spéciale, un impôt régional. |
Aangezien de bijzondere wetgever de gewesten uitdrukkelijk heeft | Puisque le législateur spécial a explicitement autorisé les régions à |
toegestaan de vrijstellingen van het successierecht te wijzigen, kan | modifier les exonérations des droits de succession, il peut en |
daaruit voortvloeien dat het bedrag van dat recht van gewest tot | résulter que le montant de ces droits soit différent d'une région à |
gewest verschilt. Zulk een verschil houdt op zichzelf geen schending | l'autre. Pareille différence n'implique pas d'office une violation de |
van de economische en monetaire unie in. Het feit dat de vrijstelling | l'union économique et monétaire. Le fait que l'exonération puisse |
het gedragspatroon van een belastingplichtige kan beïnvloeden, is | influencer le comportement d'un contribuable est, en outre, un effet |
bovendien een mogelijk neveneffect van elke belasting of van de | secondaire possible de chaque impôt ou des modalités de celui-ci. |
modaliteiten ervan. | |
B.9. De invoering van de specifieke vrijstelling voor erfgenamen van | B.9. L'instauration de l'exonération spécifique pour les héritiers |
activa in familiale ondernemingen of van aandelen in familiale | d'actifs dans des entreprises familiales ou pour les héritiers |
vennootschappen is van dien aard dat de investering in bedrijven die | d'actions ou de parts de « sociétés de famille » est de nature à |
rendre plus difficiles ou à empêcher les investissements dans des | |
niet minstens vijf werknemers tewerkstellen in het Vlaamse Gewest, | entreprises qui n'occupent pas au moins cinq travailleurs en Région |
wordt bemoeilijkt of verhinderd. De maatregel belemmert derhalve de | flamande. La mesure entrave par conséquent la liberté d'établissement |
vrijheid van vestiging en beperkt bijgevolg het vrije verkeer van | et a des effets restrictifs sur la libre circulation des capitaux |
kapitaal (zie ook HvJ, 25 oktober 2007, C-464/05, punten 16 en 17). De gevolgen van een fiscale decretale regeling inzake erfopvolging behoren immers tot de overwegingen die een persoon in aanmerking kan nemen bij zijn beslissing om al dan niet te investeren in een bedrijf dat minstens vijf werknemers tewerkstelt in een bepaald gewest. Ofschoon het voortbestaan van familiale ondernemingen en het waarborgen van tewerkstelling in die ondernemingen, in bepaalde gevallen en onder bepaalde omstandigheden, een aanvaardbare rechtvaardiging kunnen vormen voor een gewestelijke regeling die een belastingvoordeel toekent, is niet aangetoond dat die rechtvaardiging te dezen voorhanden is (ibid., punt 26). De bevordering van de ondernemingscontinuïteit met behoud van werkgelegenheid kan immers voldoende worden gewaarborgd door de vereiste minimale tewerkstelling, ongeacht het gewest waarin die tewerkstelling geschiedt. | (voir aussi : CJCE, 25 octobre 2007, C-464/05, points 16 et 17). Les effets d'une réglementation décrétale fiscale en matière de successions figurent en effet parmi les considérations qu'une personne pourrait prendre en compte en décidant d'investir ou non dans une entreprise qui occupe au moins cinq travailleurs dans une région déterminée. Bien que la survie des entreprises familiales et le maintien de l'emploi dans ces entreprises puissent constituer, dans certaines circonstances et sous certaines conditions, une justification acceptable d'une réglementation régionale prévoyant un avantage fiscal, il n'a pas été démontré que cette justification existe en l'espèce (ibid., point 26). En effet, le fait de promouvoir la continuité de l'entreprise en maintenant l'emploi peut être suffisamment garanti par l'exigence d'un minimum d'emplois, indépendamment de la région dans laquelle a lieu cette occupation. |
B.10. De tweede prejudiciële vraag dient bevestigend te worden | B.10. La seconde question préjudicielle appelle une réponse |
beantwoord. | affirmative. |
De eerste prejudiciële vraag dient bijgevolg niet meer te worden | Par conséquent, il n'y a plus lieu d'examiner la première question |
onderzocht. | préjudicielle. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
Artikel 60bis, § 5, eerste lid, van het Wetboek der successierechten, | L'article 60bis, § 5, alinéa 1er, du Code des droits de succession, |
zoals van toepassing in het Vlaamse Gewest vóór de wijziging ervan bij | tel qu'il était d'application dans la Région flamande avant sa |
het Vlaamse decreet van 21 december 2007 houdende bepalingen tot | modification par le décret flamand du 21 décembre 2007 contenant |
begeleiding van de begroting 2008, schendt artikel 6, § 1, VI, derde | diverses mesures d'accompagnement du budget 2008, viole l'article 6, § |
lid, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der | 1er, VI, alinéa 3, de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes |
instellingen. | institutionnelles. |
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 8 juli 2010. | la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 8 juillet 2010. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
De voorzitter, | Le président, |
M. Bossuyt. | M. Bossuyt. |