← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 13/2010 van 18 februari 2010 Rolnummer 4714 In zake :
de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 350, 356-1, tweede lid, en 370, § 4, van het Burgerlijk
Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanle Het Grondwettelijk Hof, samengesteld
uit voorzitter M. Bossuyt, rechter M. Melchior, waarnemend (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 13/2010 van 18 februari 2010 Rolnummer 4714 In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 350, 356-1, tweede lid, en 370, § 4, van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanle Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit voorzitter M. Bossuyt, rechter M. Melchior, waarnemend (...) | Extrait de l'arrêt n° 13/2010 du 18 février 2010 Numéro du rôle : 4714 En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 350, 356-1, alinéa 2, et 370, § 4, du Code civil, posées par le Tribunal de première instance de Bru La Cour constitutionnelle, composée du président M. Bossuyt, du juge M. Melchior, faisant foncti(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 13/2010 van 18 februari 2010 | Extrait de l'arrêt n° 13/2010 du 18 février 2010 |
Rolnummer 4714 | Numéro du rôle : 4714 |
In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 350, 356-1, | En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 350, |
tweede lid, en 370, § 4, van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door de | 356-1, alinéa 2, et 370, § 4, du Code civil, posées par le Tribunal de |
Rechtbank van eerste aanleg te Brugge. | première instance de Bruges. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit voorzitter M. Bossuyt, rechter M. Melchior, | composée du président M. Bossuyt, du juge M. Melchior, faisant |
waarnemend voorzitter, en de rechters R. Henneuse, E. De Groot, L. | fonction de président, et des juges R. Henneuse, E. De Groot, L. |
Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en J. | Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et J. |
Spreutels, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder | Spreutels, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le |
voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, | président M. Bossuyt, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
Bij vonnis van 8 mei 2009 in zake Ludwig Van Wambeke tegen Lucienne | Par jugement du 8 mai 2009 en cause de Ludwig Van Wambeke contre |
Van Ryckeghem en anderen, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof | Lucienne Van Ryckeghem et autres, dont l'expédition est parvenue au |
is ingekomen op 26 mei 2009, heeft de Rechtbank van eerste aanleg te | greffe de la Cour le 26 mai 2009, le Tribunal de première instance de |
Brugge de volgende prejudiciële vragen gesteld : | Bruges a posé les questions préjudicielles suivantes : |
« 1. Schendt artikel 350 (nieuw) alsook artikel 370, § 4 (oud) en | « 1. L'article 350 (nouveau) ainsi que l'article 370, § 4, (ancien) et |
artikel 356 - 1, tweede lid van het Burgerlijk Wetboek (nieuw) de | l'article 356-1, alinéa 2, (nouveau) du Code civil violent-ils les |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet en artikel 8 E.V.R.M. in de mate | articles 10 et 11 de la Constitution et l'article 8 de la Convention |
aan de vaststelling van de afstamming van een natuurlijk en nadien | européenne des droits de l'homme dans la mesure où l'établissement de |
geadopteerd kind geen ander gevolg toekomt dan de verbodsbepalingen | la filiation d'un enfant naturel et adopté par la suite n'a pas |
van de artikelen 161 tot 164 van het Burgerlijk Wetboek, dit in | d'autre effet que les prohibitions prévues aux articles 161 à 164 du |
tegenstelling tot een dergelijke vaststelling van de afstamming ten | Code civil, contrairement à l'établissement de la filiation à l'égard |
aanzien van een niet geadopteerd natuurlijk kind waaraan alle gevolgen | d'un enfant naturel non adopté, auquel sont liés tous les effets de |
verbonden zijn van artikel 334 van het Burgerlijk Wetboek ? | l'article 334 du Code civil ? |
2. Schendt artikel 350 (nieuw) alsook artikel 370, § 4 (oud) en | 2. L'article 350 (nouveau) ainsi que l'article 370, § 4, (ancien) et |
artikel 356 - 1, 2° lid van het Burgerlijk Wetboek (nieuw) de | l'article 356-1, alinéa 2, (nouveau) du Code civil violent-ils les |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet en artikel 8 E.V.R.M. in de mate | articles 10 et 11 de la Constitution et l'article 8 de la Convention |
dat de volle adoptie wel kan herroepen worden wanneer een tweede volle | européenne des droits de l'homme dans la mesure où l'adoption plénière |
adoptie volgt, terwijl de volle adoptie niet kan herroepen worden | peut être révoquée lorsque suit une deuxième adoption plénière, alors |
wanneer de geadopteerde, na vaststelling van de vaderlijke afstamming | que l'adoption plénière ne peut être révoquée lorsque l'adopté, après |
terug met zijn biologische vader wenst verbonden te worden op basis | établissement de la filiation paternelle, souhaite à nouveau être lié |
van artikel 334 van het Burgerlijk Wetboek ? ». | à son père biologique sur la base de l'article 334 du Code civil ? ». |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
B.1. Artikel 334 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt : | B.1. L'article 334 du Code civil dispose : |
« Ongeacht de wijze waarop de afstamming is vastgesteld, hebben de | « Quel que soit le mode d'établissement de la filiation, les enfants |
kinderen en hun afstammelingen dezelfde rechten en dezelfde | et leurs descendants ont les mêmes droits et les mêmes obligations à |
verplichtingen ten opzichte van de ouders en hun bloed- en | |
aanverwanten en hebben de ouders en hun bloed- en aanverwanten | l'égard des père et mère et de leurs parents et alliés, et les père et |
dezelfde rechten en dezelfde verplichtingen ten opzichte van de | mère et leurs parents et alliés ont les mêmes droits et les mêmes |
kinderen en hun afstammelingen ». | obligations à l'égard des enfants et de leurs descendants ». |
Artikel 350 van hetzelfde Wetboek bepaalt : | L'article 350 du même Code dispose : |
« Vaststelling van de afstamming van de geadopteerde ten aanzien van | « L'établissement de la filiation de l'adopté à l'égard de l'adoptant |
de adoptant of van een van de adoptanten nadat het vonnis van adoptie | ou de l'un des adoptants après que le jugement d'adoption soit coulé |
in kracht van gewijsde is gegaan, maakt vanaf dat tijdstip en voor de | en force de chose jugée met fin dès ce moment et pour l'avenir à |
toekomst een einde aan de adoptie ten aanzien van die adoptant of van | l'adoption à l'égard de cet adoptant ou de ces adoptants. |
die adoptanten. | |
Vaststelling van de afstamming van de geadopteerde ten aanzien van een | L'établissement de la filiation de l'adopté à l'égard d'une personne |
andere persoon dan de adoptant of de adoptanten nadat het vonnis van | autre que l'adoptant ou les adoptants après que le jugement d'adoption |
adoptie in kracht van gewijsde is gegaan, maakt daaraan geen einde. | soit coulé en force de chose jugée ne met pas fin à celle-ci. S'il |
Indien het om een gewone adoptie gaat, heeft deze afstamming gevolgen | s'agit d'une adoption simple, cette filiation ne produit ses effets |
voorzover deze niet strijdig zijn met die van de adoptie. Indien het | que dans la mesure où ils ne sont pas en opposition avec ceux de |
een volle adoptie betreft, heeft die afstamming slechts de toepassing | l'adoption. S'il s'agit d'une adoption plénière, cette filiation ne |
van de verbodsbepalingen inzake het huwelijk bedoeld in de artikelen | produit d'autre effet que les empêchements à mariage prévus aux |
161 tot 164 tot gevolg ». | articles 161 à 164 ». |
Artikel 356-1 van hetzelfde Wetboek bepaalt : | L'article 356-1 du même Code dispose : |
« De volle adoptie verleent aan het kind en zijn afstammelingen een | « L'adoption plénière confère à l'enfant et à ses descendants un |
statuut met dezelfde rechten en verplichtingen, als ware het kind | statut comportant des droits et obligations identiques à ceux qu'ils |
geboren uit de adoptant of uit de adoptanten. | |
Onder voorbehoud van de huwelijksbeletsels omschreven in de artikelen | auraient si l'enfant était né de l'adoptant ou des adoptants. |
161 tot 164, houdt het kind dat ten volle is geadopteerd, op tot zijn | Sous réserve des empêchements à mariage prévus aux articles 161 à 164, |
oorspronkelijke familie te behoren. | l'enfant qui fait l'objet d'une adoption plénière cesse d'appartenir à |
Kinderen of adoptieve kinderen van de echtgenoot van de adoptant of | sa famille d'origine. |
van de persoon met wie hij samenwoont, zelfs overleden, houden evenwel | Toutefois, l'enfant ou l'enfant adoptif du conjoint ou cohabitant, |
niet op te behoren tot de familie van die echtgenoot of van de persoon | même décédé, de l'adoptant ne cesse pas d'appartenir à la famille de |
met wie wordt samengewoond. Indien deze nog in leven is, wordt het | ce conjoint ou cohabitant. Si ce dernier vit encore, l'autorité |
ouderlijk gezag over de geadopteerde gezamenlijk uitgeoefend door de | parentale sur l'adopté est exercée conjointement par l'adoptant et ce |
adoptant en die echtgenoot of persoon met wie wordt samengewoond ». | conjoint ou cohabitant ». |
Artikel 370, § 4, van hetzelfde Wetboek, dat eveneens in de | L'article 370, § 4, du même Code, qui est également mentionné dans la |
prejudiciële vraag wordt vermeld maar dat werd opgeheven bij artikel 3 | question préjudicielle, mais qui a été abrogé par l'article 3 de la |
van de wet van 24 april 2003 tot hervorming van de adoptie, bepaalde : | loi du 24 avril 2003 réformant l'adoption, disposait : |
« De vaststelling van de afstamming van een kind na het vonnis of het | « L'établissement de la filiation d'un enfant après le jugement ou |
arrest dat de volle adoptie homologeert of uitspreekt, heeft geen | l'arrêt homologuant ou prononçant l'adoption plénière, ne produit |
ander gevolg dan de verbodsbepalingen van de artikelen 161 tot 164 | d'autre effet que les prohibitions au mariage prévues aux articles 161 |
inzake huwelijk ». | à 164 ». |
B.2. De verwijzende rechter wenst van het Hof te vernemen of de | B.2. Le juge a quo demande à la Cour si les dispositions précitées |
vermelde bepalingen de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in samenhang | violent les articles 10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison |
gelezen met artikel 8 van het Europees Verdrag voor de rechten van de | avec l'article 8 de la Convention européenne des droits de l'homme, en |
mens schenden doordat de vaststelling van de afstamming van een | |
geadopteerd kind geen ander gevolg heeft dan dat de verbodsbepalingen | ce que l'établissement de la filiation d'un enfant adopté n'a d'autre |
inzake het huwelijk van toepassing worden, terwijl de vaststelling van | effet que de rendre applicables les empêchements à mariage, alors que |
de afstamming van een niet-geadopteerd kind alle gevolgen inzake | l'établissement de la filiation d'un enfant non adopté fait naître |
afstamming doet ontstaan (eerste vraag) en doordat de volle adoptie | tous les effets liés à la filiation (première question) et en ce que |
kan worden herroepen wanneer een tweede volle adoptie volgt, terwijl | l'adoption plénière peut être révoquée lorsqu'une seconde adoption |
de volle adoptie niet kan worden herroepen na vaststelling van de | plénière suit, alors qu'elle ne peut l'être après l'établissement de |
afstamming van de geadopteerde (tweede vraag). | la filiation de l'adopté (seconde question). |
B.3. De vordering voor de verwijzende rechter is ingesteld door een | B.3. L'action dont est saisi le juge a quo est intentée par une |
meerderjarige geadopteerde. Het Hof beperkt zijn onderzoek tot die | personne adoptée majeure. La Cour limite son examen à cette situation. |
situatie. B.4. Aangezien meerderjarigen niet meer voor volle adoptie in | B.4. Etant donné que les personnes majeures ne peuvent plus bénéficier |
aanmerking komen (artikel 355 van het Burgerlijk Wetboek), kan de | d'une adoption plénière (article 355 du Code civil), l'hypothèse visée |
hypothese bedoeld in de tweede prejudiciële vraag (herroeping van volle adoptie wanneer een tweede volle adoptie volgt) zich niet voordoen. De in het geding zijnde bepalingen doen derhalve ten aanzien van meerderjarige geadopteerden niet het voorgelegde verschil in behandeling ontstaan. De tweede prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.5. Met de regel dat de volle adoptie aan het kind en zijn afstammelingen een statuut met dezelfde rechten en verplichtingen verleent, als ware het kind geboren uit de adoptant of uit de adoptanten, en dat het ten volle geadopteerde kind ophoudt tot zijn oorspronkelijke familie te behoren, onder voorbehoud van de huwelijksbeletsels (artikel 356-1, eerste en tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek), zelfs indien achteraf de afstamming van de geadopteerde ten aanzien van een andere persoon dan de adoptant of de | dans la seconde question préjudicielle (révocation de l'adoption plénière lorsqu'une seconde adoption plénière suit) ne peut se réaliser. Dès lors, les dispositions en cause n'engendrent pas, à l'égard des personnes adoptées majeures, la différence de traitement évoquée. La seconde question préjudicielle appelle une réponse négative. B.5. En établissant la règle selon laquelle l'adoption plénière confère à l'enfant et à ses descendants un statut comportant des droits et obligations identiques à ceux qu'ils auraient si l'enfant était né de l'adoptant ou des adoptants et selon laquelle, sous réserve des empêchements à mariage, l'enfant qui fait l'objet d'une adoption plénière cesse d'appartenir à sa famille d'origine (article 356-1, alinéas 1er et 2, du Code civil), même lorsque la filiation de l'adopté à l'égard d'une personne autre que l'adoptant ou les |
adoptanten wordt vastgesteld (artikel 350, tweede lid, van het | adoptants est établie ultérieurement (article 350, alinéa 2, du Code |
Burgerlijk Wetboek), heeft de wetgever, enerzijds, de gelijkstelling | civil), le législateur a, d'une part, recherché l'assimilation avec le |
met de gewone afstammingsband nagestreefd en, anderzijds, de | lien de filiation ordinaire et, d'autre part, voulu garantir la |
stabiliteit van de verwantschapsbanden en de gezinsomgeving van de geadopteerde willen waarborgen. Het verschil in behandeling, wat de gevolgen inzake vaststelling van de afstamming betreft, tussen ten volle geadopteerden en niet-geadopteerden steunt op een objectief criterium, dat relevant is ten aanzien van de voormelde doelstelling. Aangezien de ten volle geadopteerde een volledige gelijkstelling geniet met de kinderen geboren uit de adoptant of de adoptanten, doen de in het geding zijnde bepalingen geen onevenredige gevolgen ontstaan in zoverre zij hem verhinderen, wanneer de afstamming van de geadopteerde ten aanzien van een andere persoon dan de adoptant of de | stabilité des liens de parenté et de l'entourage familial de l'adopté. La différence de traitement, en ce qui concerne les effets en matière d'établissement de la filiation, entre les personnes ayant bénéficié d'une adoption plénière et celles qui n'ont pas bénéficié d'une adoption repose sur un critère objectif qui est pertinent, eu égard au but mentionné ci-dessus. Dès lors que la personne qui a bénéficié d'une adoption plénière est totalement assimilée aux enfants nés de l'adoptant ou des adoptants, les dispositions en cause n'ont pas d'effets disproportionnés en ce qu'elles l'empêchent, lorsque sa filiation à l'égard d'une personne |
adoptanten wordt vastgesteld, dezelfde rechten en verplichtingen te | autre que l'adoptant ou les adoptants est établie, d'avoir les mêmes |
hebben als de andere kinderen van de voormelde andere persoon. | droits et obligations que ceux des enfants de cette autre personne. |
Het in de eerste prejudiciële vraag voorgelegde verschil in | La différence de traitement évoquée dans la première question |
behandeling is derhalve niet onbestaanbaar met de artikelen 10 en 11 | préjudicielle n'est donc pas incompatible avec les articles 10 et 11 |
van de Grondwet. | de la Constitution. |
B.6. Het onderzoek van de in het geding zijnde bepalingen ten aanzien | B.6. L'examen des dispositions en cause au regard des articles 10 et |
van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met | 11 de la Constitution, lus en combinaison avec l'article 8 de la |
artikel 8 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, leidt | Convention européenne des droits de l'homme, ne conduit pas à une |
niet tot een andere conclusie. | autre conclusion. |
B.7. De eerste prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | B.7. La première question préjudicielle appelle une réponse négative. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
Ten aanzien van een meerderjarige geadopteerde schenden artikel 350, | A l'égard de la personne adoptée majeure, l'article 350, l'article |
artikel 356-1, tweede lid, en het bij de wet van 24 april 2003 | |
opgeheven artikel 370, § 4, van het Burgerlijk Wetboek niet de | 356-1, alinéa 2, et l'article 370, § 4, abrogé par la loi du 24 avril |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen | 2003, du Code civil ne violent pas les articles 10 et 11 de la |
met artikel 8 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. | Constitution, combinés ou non avec l'article 8 de la Convention |
européenne des droits de l'homme. | |
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à |
terechtzitting van 18 februari 2010. | l'audience publique du 18 février 2010. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
De voorzitter, | Le président, |
M. Bossuyt. | M. Bossuyt. |