← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 143/2009 van 17 september 2009 Rolnummer 4604 In zake
: de prejudiciële vraag betreffende artikel 90, 9°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992,
gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Brugge. samengesteld
uit voorzitter M. Bossuyt, rechter M. Melchior, waarnemend voorzitter, en de rechters (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 143/2009 van 17 september 2009 Rolnummer 4604 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 90, 9°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Brugge. samengesteld uit voorzitter M. Bossuyt, rechter M. Melchior, waarnemend voorzitter, en de rechters (...) | Extrait de l'arrêt n° 143/2009 du 17 septembre 2009 Numéro du rôle : 4604 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 90, 9°, du Code des impôts sur les revenus 1992, posée par le Tribunal de première instance de Bruges. La composée du président M. Bossuyt, du juge M. Melchior, faisant fonction de président, et des juges (...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 143/2009 van 17 september 2009 | Extrait de l'arrêt n° 143/2009 du 17 septembre 2009 |
Rolnummer 4604 | Numéro du rôle : 4604 |
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 90, 9°, van het | En cause : la question préjudicielle relative à l'article 90, 9°, du |
Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, gesteld door de Rechtbank | Code des impôts sur les revenus 1992, posée par le Tribunal de |
van eerste aanleg te Brugge. | première instance de Bruges. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit voorzitter M. Bossuyt, rechter M. Melchior, | composée du président M. Bossuyt, du juge M. Melchior, faisant |
waarnemend voorzitter, en de rechters R. Henneuse, E. De Groot, L. | fonction de président, et des juges R. Henneuse, E. De Groot, L. |
Lavrysen, A. Alen en J.-P. Snappe, bijgestaan door de griffier P.-Y. | Lavrysen, A. Alen et J.-P. Snappe, assistée du greffier P.-Y. |
Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, | Dutilleux, présidée par le président M. Bossuyt, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
Bij vonnis van 24 december 2008 in zake Martin Ameye en Vera D'Haene | Par jugement du 24 décembre 2008 en cause de Martin Ameye et Vera |
tegen de Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof | D'Haene contre l'Etat belge, dont l'expédition est parvenue au greffe |
is ingekomen op 8 januari 2009, heeft de Rechtbank van eerste aanleg | de la Cour le 8 janvier 2009, le Tribunal de première instance de |
te Brugge de volgende prejudiciële vraag gesteld : | Bruges a posé la question préjudicielle suivante : |
« Schendt artikel 90, 9° WIB 1992 het grondwettelijk | « L'article 90, 9°, du CIR 1992 viole-t-il le principe constitutionnel |
gelijkheidsbeginsel en het discriminatieverbod zoals neergeschreven in | |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat dit artikel uitsluitend | d'égalité et de non-discrimination inscrit aux articles 10 et 11 de la |
voorziet in een belastingheffing van de meerwaarde op een overdracht | Constitution en ce qu'il prévoit exclusivement une imposition de la |
van een belangrijke deelneming aan een buitenlandse rechtspersoon, | plus-value réalisée à l'occasion de la cession d'une participation |
terwijl dit niet het geval is wanneer een belangrijke deelneming wordt | importante à une personne morale étrangère, et non dans le cas où une |
overgedragen aan een Belgische rechtspersoon ? ». | participation importante est cédée à une personne morale belge ? ». |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
B.1. Artikel 90, 9°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 | B.1. L'article 90, 9°, du Code des impôts sur les revenus 1992 (CIR |
(WIB 1992), vóór de wijziging ervan vermeld in B.4, bepaalde : | 1992), avant la modification mentionnée en B.4, disposait : |
« Diverse inkomsten zijn : | « Les revenus divers sont : |
[...] | [...] |
9° meerwaarden op aandelen die rechten in een binnenlandse | 9° les plus-values réalisées à l'occasion de la cession à titre |
vennootschap vertegenwoordigen en die naar aanleiding van de | onéreux, en dehors de l'exercice d'une activité professionnelle, à une |
overdracht onder bezwarende titel van die aandelen aan een in artikel | |
227, 2° of 3°, vermelde rechtspersoon buiten het uitoefenen van een | personne morale visée à l'article 227, 2° ou 3°, d'actions ou parts |
beroepswerkzaamheid zijn verwezenlijkt, indien de overdrager, of zijn | représentatives de droits sociaux d'une société résidente si, à un |
rechtsvoorganger ingeval de aandelen niet onder bezwarende titel zijn | moment quelconque au cours des cinq années précédant la cession, le |
verkregen, op enig tijdstip in de loop van vijf jaar vóór de | cédant, ou son auteur dans les cas où les actions ou parts ont été |
overdracht, alleen of samen met zijn echtgenoot of zijn | acquises autrement qu'à titre onéreux, a possédé directement ou |
afstammelingen, zijn ascendenten, zijn zijverwanten tot en met de | indirectement, à lui seul ou avec son conjoint, ses descendants, |
tweede graad en die van zijn echtgenoot, middellijk of onmiddellijk | ascendants et collatéraux jusqu'au deuxième degré inclusivement et |
meer dan 25 pct. heeft bezeten van de rechten in de vennootschap | ceux de son conjoint, plus de 25 p.c. des droits dans la société dont |
waarvan de aandelen worden overgedragen ». | les actions ou parts sont cédées ». |
De aanslagvoet waaraan de voormelde meerwaarden worden belast bedraagt | Le taux d'imposition auquel sont taxées les plus-values précitées |
16,5 pct. (artikel 171, 4°, e), van hetzelfde Wetboek). | s'élève à 16,5 p.c. (article 171, 4°, e), du même Code). |
B.2. Artikel 227, 2° en 3°, van hetzelfde Wetboek bepaalt : | B.2. L'article 227, 2° et 3°, du même Code dispose : |
« Aan de belasting van niet-inwoners zijn onderworpen : | « Sont assujettis à l'impôt des non-résidents : |
[...] | [...] |
2° buitenlandse vennootschappen, zomede verenigingen, instellingen of lichamen zonder rechtspersoonlijkheid die zijn opgericht in een rechtsvorm die vergelijkbaar is met de rechtsvorm van een vennootschap naar Belgisch recht en die hun maatschappelijke zetel, hun voornaamste inrichting of hun zetel van bestuur of beheer niet in België hebben; 3° vreemde Staten, staatkundige onderdelen en plaatselijke gemeenschappen daarvan, alsmede alle rechtspersonen die hun maatschappelijke zetel, hun voornaamste inrichting of hun zetel van bestuur of beheer niet in België hebben en geen onderneming exploiteren of zich niet met het verrichten van winstgevende aard | 2° les sociétés étrangères ainsi que les associations, établissements ou organismes quelconques sans personnalité juridique qui sont constitués sous une forme juridique analogue à celle d'une société de droit belge et qui n'ont pas en Belgique leur siège social, leur principal établissement ou leur siège de direction ou d'administration; 3° les Etats étrangers, leurs subdivisions politiques et collectives locales ainsi que toutes les personnes morales qui n'ont pas en Belgique leur siège social, leur principal établissement ou leur siège de direction ou d'administration et qui ne se livrent pas à une exploitation ou à des opérations à caractère lucratif ou se livrent, sans but lucratif, exclusivement à des opérations visées à l'article |
bezighouden of zich zonder winstoogmerk uitsluitend met in artikel 182 | 182 ». |
vermelde verrichtingen bezighouden ». | |
B.3. Het voormelde artikel 90, 9°, van het WIB 1992 kwalificeert | B.3. L'article 90, 9°, précité du CIR 1992 qualifie de revenus divers |
bepaalde meerwaarden op aandelen in een Belgische vennootschap als | certaines plus-values sur actions ou parts d'une société belge. Il |
diverse inkomsten. Het gaat meer bepaald om aandelen die onder | s'agit plus particulièrement d'actions ou de parts qui sont cédées à |
bezwarende titel worden overgedragen en die een « belangrijke deelneming » in de voormelde vennootschap vertegenwoordigen. Het artikel heeft echter enkel betrekking op de meerwaarden die worden gerealiseerd bij de overdracht van aandelen aan een buitenlandse rechtspersoon en niet op de meerwaarden die worden gerealiseerd bij de overdracht van aandelen aan een Belgische rechtspersoon. Het verschil in behandeling tussen twee categorieën van belastingplichtigen dat daaruit voortvloeit, maakt het onderwerp uit van de prejudiciële vraag. Uit het geschil voor de verwijzende rechter blijkt dat de aandelen zijn overgedragen aan een vennootschap uit een Staat die op dat ogenblik geen deel uitmaakte van de Europese Economische Ruimte. Het Hof beperkt zijn onderzoek tot die hypothese. | titre onéreux et qui représentent une « participation importante » dans la société en question. Toutefois, l'article ne concerne que les plus-values qui sont réalisées lors de la cession d'actions ou de parts à une personne morale étrangère et non les plus-values réalisées lors de la cession d'actions ou de parts à une personne morale belge. La différence de traitement entre les deux catégories de contribuables qui en découle constitue l'objet de la question préjudicielle. Il ressort du litige devant le juge a quo que les actions ont été cédées à une société relevant d'un Etat qui ne faisait pas partie à ce moment-là de l'Espace économique européen. La Cour limite son examen à cette hypothèse. |
B.4. Bij wet van 11 december 2008 werd artikel 90, 9°, van het WIB | B.4. La loi du 11 décembre 2008 a remplacé l'article 90, 9°, du CIR |
1992 vervangen door de volgende bepaling : | 1992 par la disposition suivante : |
« Diverse inkomsten zijn : | « Les revenus divers sont : |
[...] | [...] |
9° meerwaarden op aandelen die : | 9° les plus-values sur actions ou parts qui : |
- ofwel, zijn verwezenlijkt naar aanleiding van de overdracht onder | - soit, sont réalisées à l'occasion de la cession à titre onéreux de |
bezwarende titel van die aandelen buiten het uitoefenen van een | ces actions ou parts, en dehors de l'exercice d'une activité |
beroepswerkzaamheid, daaronder niet begrepen normale verrichtingen van | professionnelle, à l'exclusion des opérations de gestion normale d'un |
beheer van een privévermogen; | patrimoine privé; |
- ofwel, rechten in een binnenlandse vennootschap vertegenwoordigen en | - soit, sont réalisées à l'occasion de la cession à titre onéreux, en |
die naar aanleiding van de overdracht onder bezwarende titel van die | dehors de l'exercice d'une activité professionnelle, à une personne |
aandelen aan een in artikel 227, 2° of 3°, vermelde rechtspersoon | morale visée à l'article 227, 2° ou 3°, dont le siège social, le |
waarvan de maatschappelijke zetel, de voornaamste inrichting of de | principal établissement ou le siège de direction ou d'administration |
zetel van bestuur of beheer niet in een Lidstaat van de Europese | n'est pas situé dans un Etat membre de l'Espace économique européen, |
Economische Ruimte is gevestigd, buiten het uitoefenen van een | |
beroepswerkzaamheid zijn verwezenlijkt, indien de overdrager, of zijn | d'actions ou parts représentatives de droits sociaux d'une société |
rechtsvoorganger ingeval de aandelen niet onder bezwarende titel zijn | résidente si, à un moment quelconque au cours des cinq années |
verkregen, op enig tijdstip in de loop van vijf jaar vóór de | précédant la cession, le cédant, ou son auteur dans les cas où les |
overdracht, alleen of samen met zijn echtgenoot of zijn | actions ou parts ont été acquises autrement qu'à titre onéreux, a |
afstammelingen, zijn ascendenten, zijn zijverwanten tot en met de | possédé directement ou indirectement, à lui seul ou avec son conjoint, |
tweede graad en die van zijn echtgenoot, middellijk of onmiddellijk | ses descendants, ascendants et collatéraux jusqu'au deuxième degré |
meer dan 25 pct. heeft bezeten van de rechten in de vennootschap | inclusivement et ceux de son conjoint, plus de 25 p.c. des droits dans |
waarvan de aandelen worden overgedragen ». | la société dont les actions ou parts sont cédées ». |
Die wijziging van de in het geding zijnde bepaling beïnvloedt evenwel | Cette modification de la disposition en cause n'influence toutefois |
niet het antwoord op de prejudiciële vraag. B.5. Het komt de wetgever toe de grondslag van de personenbelasting vast te stellen. Hij beschikt ter zake over een ruime beoordelingsmarge. Fiscale maatregelen maken immers een wezenlijk onderdeel uit van het sociaaleconomische beleid. Zij zorgen niet alleen voor een substantieel deel van de inkomsten die de verwezenlijking van dat beleid mogelijk moeten maken; zij laten de wetgever ook toe om sturend en corrigerend op te treden en op die manier het sociale en economische beleid vorm te geven. De maatschappelijke keuzen die bij het inzamelen en het inzetten van middelen moeten worden gemaakt, behoren derhalve tot de beoordelingsvrijheid van de wetgever. Het Hof vermag een dergelijke beleidskeuze, alsook de motieven die daaraan ten grondslag liggen, slechts af te keuren indien zij op een manifeste vergissing zouden berusten of indien zij kennelijk onredelijk zouden zijn. B.6. De belastbaarheid van bepaalde meerwaarden op aandelen in een Belgische vennootschap die worden gerealiseerd bij de overdracht van die aandelen aan een Belgische vennootschap, werd ingevoerd bij een | pas la réponse à la question préjudicielle. B.5. Il appartient au législateur d'établir la base de l'impôt des personnes physiques. Il dispose en la matière d'une marge d'appréciation étendue. En effet, les mesures fiscales constituent un élément essentiel de la politique socioéconomique. Elles assurent non seulement une part substantielle des recettes qui doivent permettre la réalisation de cette politique, mais elles permettent également au législateur d'orienter certains comportements et d'adopter des mesures correctrices afin de donner corps à la politique sociale et économique. Les choix sociaux qui doivent être réalisés lors de la collecte et de l'affectation des ressources relèvent par conséquent du pouvoir d'appréciation du législateur. La Cour ne peut sanctionner un tel choix politique et les motifs qui le fondent que s'ils reposent sur une erreur manifeste ou s'ils sont clairement déraisonnables. B.6. L'imposabilité de certaines plus-values sur actions ou parts d'une société belge qui sont réalisées lors de la cession de ces |
wet van 3 november 1976. De belastbaarheid werd vervolgens, bij een | actions ou parts à une société belge a été instaurée par une loi du 3 |
novembre 1976. Ce caractère imposable a ensuite été étendu, par une | |
wet van 22 december 1977, uitgebreid tot de meerwaarden die worden | loi du 22 décembre 1977, aux plus-values qui sont réalisées lors de la |
gerealiseerd bij de overdracht van aandelen aan een buitenlandse | cession d'actions ou de parts à une personne morale étrangère et il a |
rechtspersoon en ten slotte, bij een wet van 31 juli 1984, beperkt tot | enfin été limité à ces dernières plus-values par une loi du 31 juillet 1984. |
de laatstgenoemde meerwaarden. | B.7. L'avantage fiscal prévu par le législateur lors de la cession |
B.7. Het fiscale voordeel waarin de wetgever heeft voorzien bij de | d'actions ou de parts d'une société belge et qui revient à une |
overdracht van aandelen in een Belgische vennootschap en dat neerkomt | |
op een vrijstelling van de personenbelasting, is afhankelijk van de | exemption de l'impôt des personnes physiques est subordonné à la |
voorwaarde dat de aandelen aan een Belgische rechtspersoon worden | condition que les actions ou parts soient cédées à une personne morale |
overgedragen. De maatregel past in het kader van een beleid van de | belge. La mesure s'inscrit dans le cadre d'une politique des autorités |
overheid dat ertoe strekt de industriële innovatie aan te moedigen en | publiques qui tend à encourager l'innovation industrielle et notamment |
met name de toegang tot de kapitaalmarkt voor de ondernemingen te | à faciliter l'accès au marché des capitaux pour les entreprises (Doc. |
vergemakkelijken (Parl. St., Kamer, 1983-1984, nr. 927/1, p. 29, en | parl., Chambre, 1983-1984, n° 927/1, p. 29, et n° 927/27, pp. |
nr. 927/27, pp. 418-419). | 418-419). |
B.8. Volgens de eisende partijen voor de verwijzende rechter kan die | B.8. Selon les parties demanderesses devant le juge a quo, cet |
doelstelling het verschil in behandeling niet verantwoorden, aangezien | objectif ne peut justifier la différence de traitement étant donné que |
de belasting op de meerwaarden die worden gerealiseerd bij de | l'impôt sur les plus-values réalisées lors de la cession d'une « |
overdracht van een « belangrijke deelneming » aan een buitenlandse | participation importante » à une personne morale étrangère et l'impôt |
rechtspersoon in vergelijkbare mate de toegang tot de kapitaalmarkt belemmert als de belasting op de meerwaarden die worden gerealiseerd bij de overdracht van een « belangrijke deelneming » aan een Belgische rechtspersoon. B.9. Anders dan de eisende partijen voor de verwijzende rechter beweren, sluit het feit dat de parlementaire voorbereiding bepaalde redenen vermeldt voor het invoeren van een fiscale maatregel niet uit dat nog andere doelstellingen van algemeen belang bestaan die de maatregel zouden kunnen verantwoorden. B.10. Wanneer de wetgever in een fiscale stimulans voor de overdracht van aandelen voorziet, vermag hij die gunstmaatregel, rekening houdend | sur les plus-values réalisées lors de la cession d'une « participation importante » à une personne morale belge entravent l'accès au marché des capitaux dans une mesure comparable. B.9. Contrairement à ce que soutiennent les parties demanderesses devant le juge a quo, le fait que les travaux préparatoires mentionnent certains motifs pour l'instauration d'une mesure fiscale n'exclut pas qu'il existe d'autres objectifs d'intérêt général qui pourraient justifier cette mesure. B.10. Lorsque le législateur prévoit un incitant fiscal à la cession |
met de budgettaire beperkingen en binnen de grenzen van de Europese | d'actions, il peut limiter cette mesure de faveur, compte tenu des |
regelgeving, te beperken tot een categorie van overdrachten die de | restrictions budgétaires et dans les limites de la réglementation |
juridische en feitelijke verankering van de Belgische vennootschap | européenne, à une catégorie de cessions qui ne risquent pas de menacer |
waarvan de aandelen worden overgedragen, niet op wezenlijke wijze in | de manière sensible l'ancrage juridique et factuel de la société belge |
het gedrang dreigt te brengen. | dont les actions sont cédées. |
Door het in het geding zijnde verschil in behandeling in te voeren, | En instaurant la différence de traitement en cause, le législateur n'a |
heeft de wetgever geen manifest onjuiste of onredelijke beleidskeuze gemaakt. | pas fait un choix politique manifestement erroné ou déraisonnable. |
B.11. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | B.11. La question préjudicielle appelle une réponse négative. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
Artikel 90, 9°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 | L'article 90, 9°, du Code des impôts sur les revenus 1992 ne viole pas |
schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. | les articles 10 et 11 de la Constitution. |
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à |
terechtzitting van 17 september 2009. | l'audience publique du 17 septembre 2009. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
De voorzitter, | Le président, |
M. Bossuyt. | M. Bossuyt. |