← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 151/2009 van 30 september 2009 Rolnummer 4598 In zake
: het beroep tot vernietiging van artikel 4, tweede lid, van de wet van 25 juli 2008 « tot wijziging
van het Burgerlijk Wetboek en de gecoördineerde wetten van Het Grondwettelijk Hof, samengesteld
uit voorzitter M. Bossuyt, rechter M. Melchior, waarnemend (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 151/2009 van 30 september 2009 Rolnummer 4598 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 4, tweede lid, van de wet van 25 juli 2008 « tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek en de gecoördineerde wetten van Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit voorzitter M. Bossuyt, rechter M. Melchior, waarnemend (...) | Extrait de l'arrêt n° 151/2009 du 30 septembre 2009 Numéro du rôle : 4598 En cause : le recours en annulation de l'article 4, alinéa 2, de la loi du 25 juillet 2008 « modifiant le Code civil et les lois coordonnées du 17 juillet 1991 sur la La Cour constitutionnelle, composée du président M. Bossuyt, du juge M. Melchior, faisant foncti(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 151/2009 van 30 september 2009 | Extrait de l'arrêt n° 151/2009 du 30 septembre 2009 |
Rolnummer 4598 | Numéro du rôle : 4598 |
In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 4, tweede lid, van | En cause : le recours en annulation de l'article 4, alinéa 2, de la |
de wet van 25 juli 2008 « tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek en | loi du 25 juillet 2008 « modifiant le Code civil et les lois |
de gecoördineerde wetten van 17 juli 1991 op de Rijkscomptabiliteit | coordonnées du 17 juillet 1991 sur la comptabilité de l'Etat en vue |
met het oog op het stuiten van de verjaring van de vordering tot | d'interrompre la prescription de l'action en dommages et intérêts à la |
schadevergoeding ten gevolge van een beroep tot vernietiging bij de | suite d'un recours en annulation devant le Conseil d'Etat », introduit |
Raad van State », ingesteld door Jan Herremans. | par Jan Herremans. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit voorzitter M. Bossuyt, rechter M. Melchior, | composée du président M. Bossuyt, du juge M. Melchior, faisant |
waarnemend voorzitter, en de rechters A. Alen, J.-P. Snappe, E. | fonction de président, et des juges A. Alen, J.-P. Snappe, E. Derycke, |
Derycke, J. Spreutels en T. Merckx-Van Goey, bijgestaan door de | J. Spreutels et T. Merckx-Van Goey, assistée du greffier P.-Y. |
griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. | Dutilleux, présidée par le président M. Bossuyt, |
Bossuyt, wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging | I. Objet du recours et procédure |
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 6 januari | Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 6 |
2009 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 7 | janvier 2009 et parvenue au greffe le 7 janvier 2009, Jan Herremans, |
januari 2009, heeft Jan Herremans, wonende te 1500 Halle, Chopinlaan | demeurant à 1500 Hal, Chopinlaan 3, a introduit un recours en |
3, beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 4, tweede lid, van de | |
wet van 25 juli 2008 « tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek en de | annulation de l'article 4, alinéa 2, de la loi du 25 juillet 2008 « |
gecoördineerde wetten van 17 juli 1991 op de Rijkscomptabiliteit met | modifiant le Code civil et les lois coordonnées du 17 juillet 1991 sur |
het oog op het stuiten van de verjaring van de vordering tot | la comptabilité de l'Etat en vue d'interrompre la prescription de |
schadevergoeding ten gevolge van een beroep tot vernietiging bij de | l'action en dommages et intérêts à la suite d'un recours en annulation |
Raad van State » (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 22 | devant le Conseil d'Etat » (publiée au Moniteur belge du 22 août |
augustus 2008). | 2008). |
(...) | (...) |
II. In rechte | II. En droit |
(...) | (...) |
B.1.1. De wet van 25 juli 2008 « tot wijziging van het Burgerlijk | B.1.1. La loi du 25 juillet 2008 « modifiant le Code civil et les lois |
Wetboek en de gecoördineerde wetten van 17 juli 1991 op de | coordonnées du 17 juillet 1991 sur la comptabilité de l'Etat en vue |
Rijkscomptabiliteit met het oog op het stuiten van de verjaring van de | d'interrompre la prescription de l'action en dommages et intérêts à la |
vordering tot schadevergoeding ten gevolge van een beroep tot | suite d'un recours en annulation devant le Conseil d'Etat » (ci-après |
vernietiging bij de Raad van State » (hierna : de wet van 25 juli | : la loi du 25 juillet 2008) prévoit que le délai de prescription |
2008) voorziet in een regeling waarbij de verjaringstermijn van een | d'une action en réparation du dommage causé par un acte administratif |
vordering tot herstel van de schade veroorzaakt door een vernietigde | annulé est interrompu par suite de l'introduction d'un recours en |
administratieve handeling wordt gestuit als gevolg van het instellen | |
van een beroep tot nietigverklaring bij de Raad van State. | annulation auprès du Conseil d'Etat. |
B.1.2. Artikel 4 van de wet van 25 juli 2008, die de inwerkingtreding | B.1.2. L'article 4 de la loi du 25 juillet 2008, relatif à l'entrée en |
van die regeling betreft, bepaalt : | vigueur de cette règle, dispose : |
« Deze wet is van toepassing op beroepen tot vernietiging die bij de | « La présente loi est applicable aux recours en annulation introduits |
Raad van State zijn ingediend vóór de inwerkingtreding ervan. | devant le Conseil d'Etat avant son entrée en vigueur. |
Zij is evenwel niet van toepassing wanneer de vordering tot | Elle n'est toutefois pas applicable lorsque l'action en dommages et |
schadevergoeding vóór de inwerkingtreding van deze wet verjaard is | intérêts a été déclarée prescrite par une décision passée en force de |
verklaard bij een in kracht van gewijsde gegane beslissing waartegen | chose jugée avant son entrée en vigueur et contre laquelle un recours |
geen cassatieberoep is ingediend ». | en cassation n'est pas introduit ». |
B.1.3. Het beroep tot vernietiging is gericht tegen het tweede lid van | B.1.3. Le recours en annulation est dirigé contre l'alinéa 2 de |
het voormelde artikel 4. | l'article 4 précité. |
B.2. Volgens de verzoekende partij schendt die bepaling de artikelen | B.2. Selon la partie requérante, cette disposition viole les articles |
10 en 11 van de Grondwet, omdat zij een verschil in behandeling doet | 10 et 11 de la Constitution, au motif qu'elle fait naître une |
ontstaan tussen, enerzijds, de personen wier vordering tot | différence de traitement entre, d'une part, les personnes dont |
l'action en dommages et intérêts a été déclarée prescrite avant | |
schadevergoeding vóór de inwerkingtreding van de wet verjaard is | l'entrée en vigueur de la loi par une décision passée en force de |
verklaard bij een in kracht van gewijsde gegane beslissing waartegen | chose jugée contre laquelle il n'a pas été introduit de recours en |
geen cassatieberoep is ingesteld en, anderzijds, de personen wier | cassation et, d'autre part, les personnes dont l'action en dommages et |
vordering tot schadevergoeding vóór de inwerkingtreding van de wet | intérêts n'a pas été déclarée prescrite avant l'entrée en vigueur de |
niet verjaard is verklaard bij een in kracht van gewijsde gegane | la loi par une décision passée en force de chose jugée contre laquelle |
beslissing waartegen geen cassatieberoep is ingesteld. | il n'a pas été introduit de recours en cassation. |
B.3.1. Wat de inwerkingtreding van de wet betreft, bepaalde artikel 3 | B.3.1. En ce qui concerne l'entrée en vigueur de la loi, l'article 3 |
van het oorspronkelijke wetsvoorstel dat tot de wet van 25 juli 2008 | de la proposition de loi originaire, qui est devenue la loi du 25 |
heeft geleid dat de inwerkingtreding van de wet niet tot gevolg heeft | juillet 2008, disposait que l'entrée en vigueur de la loi n'a pas pour |
dat een nieuwe verjaringstermijn begint te lopen « wanneer de | effet qu'un nouveau délai de prescription commence à courir « lorsque |
rechtsvordering tot vergoeding van schade verjaard is vóór de | l'action en réparation d'un dommage est prescrite avant l'entrée en |
inwerkingtreding van deze wet » (Parl. St., Senaat, B.Z. 2007, nr. | vigueur de la présente loi » (Doc. parl., Sénat, S.E. 2007, n° 4-10/1, |
4-10/1, p. 6). | p. 6). |
B.3.2. In de Senaat werd een amendement aangenomen dat het | |
voorgestelde artikel 3 verving door de volgende tekst : | B.3.2. Le Sénat a adopté un amendement remplaçant l'article 3 proposé |
« De wet is van toepassing op de bestaande rechtsgeschillen in de mate | par le texte suivant : « La présente loi s'applique aux litiges en cours dans la mesure où |
ze niet beslecht werden bij een in kracht van gewijsde gegane | ils n'ont pas été tranchés par une décision passée en force de chose |
beslissing » (Parl. St., Senaat, 2007-2008, nr. 4-10/2, p. 2, en nr. | jugée » (Doc. parl., Sénat, 2007-2008, n° 4-10/2, p. 2, et n° 4-10/3, |
4-10/3, p. 17). | p. 17). |
De toelichting bij dat amendement verwijst, enerzijds, naar artikel 11 | La justification de cet amendement renvoie, d'une part, à l'article 11 |
van de wet van 10 juni 1998 tot wijziging van sommige bepalingen | de la loi du 10 juin 1998 modifiant certaines dispositions en matière |
betreffende de verjaring en, anderzijds, naar het arrest nr. 98/2003 | de prescription et, d'autre part, à l'arrêt de la Cour n° 98/2003 du 2 |
van 2 juli 2003 van het Hof « waarbij het Arbitragehof, op een | juillet 2003 « dans lequel la Cour constitutionnelle, répondant à une |
prejudiciële vraag gesteld door het hof van beroep te Bergen, | question préjudicielle posée par la Cour d'appel de Mons, a clairement |
duidelijk stelde dat een in kracht van gewijsde gegaan vonnis of | affirmé qu'un jugement ou arrêt passé en force de chose jugée |
arrest een objectief aanknopingspunt vormt en aldus niet | constitue un critère de rattachement objectif et ne revêt donc pas un |
discriminerend is » (Parl. St., Senaat, 2007-2008, nr. 4-10/3, p. 15). | caractère discriminatoire » (Doc. parl., Sénat, 2007-2008, n° 4-10/3, |
B.3.3. De Raad van State merkte evenwel het volgende op met betrekking | p. 15). B.3.3. Le Conseil d'Etat a toutefois observé ce qui suit en ce qui |
tot de door de Senaat aangenomen tekst : | concerne le texte adopté par le Sénat : |
« Om de bedoeling van de wetgever weer te geven, zoals ze thans blijkt | « Pour traduire l'intention du législateur, telle qu'elle résulte |
uit de besprekingen in de Senaat, zou artikel 3 zo moeten worden | actuellement des discussions au Sénat, l'article 3 devrait être adapté |
aangepast dat de personen die op het arrest van de Raad van State | |
hebben gewacht, de mogelijkheid krijgen om voor de burgerlijke rechter | de manière à permettre aux personnes ayant attendu l'arrêt du Conseil |
nog op te treden wanneer het arrest is uitgesproken (of ter kennis | d'Etat d'encore agir devant le juge civil lorsque l'arrêt a été |
gebracht) op een datum die valt binnen een kortere termijn dan de | prononcé (ou notifié) à une date se situant dans un délai inférieur au |
wettelijke verjaringstermijn » (advies nr. 44.302/2 van 29 april 2008, | délai légal de prescription » (avis n° 44.302/2 du 29 avril 2008, Doc. |
Parl. St., Kamer, 2007-2008, DOC 52-0832/004, p. 13). | parl., Chambre, 2007-2008, DOC 52-0832/004, p. 13). |
B.3.4. In antwoord hierop heeft de Kamer van volksvertegenwoordigers | B.3.4. En réponse à cette observation, la Chambre des représentants a |
een amendement aangenomen dat overeenkomt met de bestreden bepaling. | adopté un amendement correspondant à la disposition attaquée. Cet |
Dat amendement werd als volgt verantwoord : | amendement a été justifié comme suit : |
« In dit amendement wordt artikel 3 opnieuw geformuleerd teneinde te trachten rekening te houden met de opmerkingen van de Raad van State over het gebrek aan duidelijkheid ervan. De wet is van toepassing verklaard op beroepen tot vernietiging die bij de Raad van State zijn ingediend vóór de inwerkingtreding ervan. Ofwel is het beroep nog steeds aanhangig en in dit geval stuit het de verjaring tot het tijdstip waarop de Raad van State de beslissing uitspreekt, ofwel is er reeds uitspraak gedaan over het beroep en in dit geval is een nieuwe verjaringstermijn beginnen te lopen vanaf het tijdstip waarop de Raad van State de beslissing heeft uitgesproken en kan de verjaringstermijn al dan niet verstreken zijn op het tijdstip van de inwerkingtreding van deze wet. | « Le présent amendement reformule l'article 3 afin de tenter de répondre aux observations du Conseil d'Etat relatives à son manque de clarté. La loi est déclarée applicable aux recours en annulation introduits devant le Conseil d'Etat avant son entrée en vigueur : soit le recours est toujours pendant et, dans ce cas, il interrompra la prescription jusqu'au prononcé de la décision du Conseil d'Etat, soit il a déjà été statué sur le recours et, dans ce cas, un nouveau délai de prescription aura commencé à courir à partir du prononcé de la décision du Conseil d'Etat et pourra ou non avoir expiré au moment de l'entrée en vigueur de la présente loi. |
De toepassing van de wet kan evenwel niet tot gevolg hebben dat een in | L'application de la loi ne peut toutefois pas avoir pour effet de |
kracht van gewijsde gegane beslissing, waarmee de burgerrechtelijke | remettre en cause une décision passée en force de chose jugée qui |
vordering verjaard is verklaard en waartegen geen cassatieberoep is | aurait déclaré l'action civile prescrite et contre laquelle un recours |
ingediend, ter discussie wordt gesteld » (Parl. St., Kamer, 2007-2008, | en cassation ne serait pas introduit » (Doc. parl., Chambre, |
DOC 52-0832/005, pp. 3-4). | 2007-2008, DOC 52-0832/005, pp. 3-4). |
B.4. Met artikel 4 van de wet van 25 juli 2008 wenst de wetgever te | B.4. Par l'article 4 de la loi du 25 juillet 2008, le législateur |
verzekeren dat de nieuwe wet van toepassing zou zijn op « hangende » | souhaitait s'assurer que la nouvelle loi serait applicable aux |
zaken, alsmede op « de zaken waarbij men bij de inwerkingtreding van | affaires « pendantes » ainsi qu'aux « affaires dans lesquelles le |
de nieuwe regeling minder dan 5 jaar is verwijderd van het | Conseil d'Etat a rendu un arrêt d'annulation moins de 5 ans avant |
vernietigingsarrest van de Raad van State » (Parl. St., Senaat, | l'entrée en vigueur du nouveau régime » (Doc. parl., Sénat, 2007-2008, |
2007-2008, nr. 4-10/3, p. 12), zonder dat het evenwel « mogelijk [is] | n° 4-10/3, p. 12), sans qu'il soit toutefois « possible de remettre en |
beslissingen die in kracht van gewijsde zijn gegaan op losse schroeven | |
te zetten » (ibid., p. 13). Uit de bestreden bepaling vloeit dan ook | cause des décisions coulées en force de chose jugée » (ibid., p. 13). |
voort dat de wet niet van toepassing is wanneer een definitief | Il découle dès lors de la disposition attaquée que la loi n'est pas |
geworden rechterlijke beslissing de vordering tot schadevergoeding | applicable lorsqu'une décision judiciaire devenue définitive a déclaré |
verjaard heeft verklaard. | prescrite l'action en dommages et intérêts. |
B.5.1. Het in B.2 vermelde verschil in behandeling dat uit die | B.5.1. La différence de traitement, mentionnée en B.2, qui découle de |
bepaling voortvloeit, is redelijk verantwoord gelet op het | cette disposition est raisonnablement justifiée eu égard au principe |
fundamentele beginsel van onze rechtsorde dat de rechterlijke | fondamental de notre ordre juridique selon lequel les décisions |
beslissingen niet kunnen worden gewijzigd dan ingevolge de aanwending | judiciaires ne peuvent être modifiées que par la mise en oeuvre de |
van rechtsmiddelen. Bijgevolg kan de wet niet van toepassing zijn | voies de recours. Par conséquent, la loi ne peut s'appliquer |
wanneer een definitief geworden rechterlijke beslissing een vordering | lorsqu'une décision judiciaire devenue définitive a déclaré prescrite |
tot schadevergoeding verjaard heeft verklaard. | une action en dommages et intérêts. |
B.5.2. Het feit dat uit de bestreden bepaling voortvloeit dat de wet | B.5.2. Le fait qu'il résulte de la disposition attaquée que la loi |
wel van toepassing kan zijn op vorderingen tot schadevergoeding die | peut effectivement s'appliquer à des actions en dommages et intérêts |
vóór de inwerkingtreding van de wet verjaard zijn verklaard bij een in | déclarées prescrites avant l'entrée en vigueur de la loi par une |
kracht van gewijsde gegane beslissing waartegen cassatieberoep is | décision passée en force de chose jugée contre laquelle un recours en |
ingesteld, doet geen afbreuk aan het voorgaande. Gelet op dat | cassation a été introduit ne porte pas atteinte à ce qui précède. En |
cassatieberoep is er immers nog geen sprake van een definitief | effet, compte tenu de ce recours en cassation, il n'y a pas encore de |
geworden rechterlijke beslissing. | décision judiciaire devenue définitive. |
B.6. Het middel is niet gegrond. | B.6. Le moyen n'est pas fondé. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
verwerpt het beroep. | rejette le recours. |
Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, | Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en |
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op | langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 |
de openbare terechtzitting van 30 september 2009. | janvier 1989, à l'audience publique du 30 septembre 2009. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
De voorzitter, | Le président, |
M. Bossuyt. | M. Bossuyt. |