Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 151/2009 van 30 september 2009 Rolnummer 4598 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 4, tweede lid, van de wet van 25 juli 2008 « tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek en de gecoördineerde wetten van Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit voorzitter M. Bossuyt, rechter M. Melchior, waarnemend (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 151/2009 van 30 september 2009 Rolnummer 4598 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 4, tweede lid, van de wet van 25 juli 2008 « tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek en de gecoördineerde wetten van Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit voorzitter M. Bossuyt, rechter M. Melchior, waarnemend (...) Extrait de l'arrêt n° 151/2009 du 30 septembre 2009 Numéro du rôle : 4598 En cause : le recours en annulation de l'article 4, alinéa 2, de la loi du 25 juillet 2008 « modifiant le Code civil et les lois coordonnées du 17 juillet 1991 sur la La Cour constitutionnelle, composée du président M. Bossuyt, du juge M. Melchior, faisant foncti(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 151/2009 van 30 september 2009 Extrait de l'arrêt n° 151/2009 du 30 septembre 2009
Rolnummer 4598 Numéro du rôle : 4598
In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 4, tweede lid, van En cause : le recours en annulation de l'article 4, alinéa 2, de la
de wet van 25 juli 2008 « tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek en loi du 25 juillet 2008 « modifiant le Code civil et les lois
de gecoördineerde wetten van 17 juli 1991 op de Rijkscomptabiliteit coordonnées du 17 juillet 1991 sur la comptabilité de l'Etat en vue
met het oog op het stuiten van de verjaring van de vordering tot d'interrompre la prescription de l'action en dommages et intérêts à la
schadevergoeding ten gevolge van een beroep tot vernietiging bij de suite d'un recours en annulation devant le Conseil d'Etat », introduit
Raad van State », ingesteld door Jan Herremans. par Jan Herremans.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit voorzitter M. Bossuyt, rechter M. Melchior, composée du président M. Bossuyt, du juge M. Melchior, faisant
waarnemend voorzitter, en de rechters A. Alen, J.-P. Snappe, E. fonction de président, et des juges A. Alen, J.-P. Snappe, E. Derycke,
Derycke, J. Spreutels en T. Merckx-Van Goey, bijgestaan door de J. Spreutels et T. Merckx-Van Goey, assistée du greffier P.-Y.
griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Dutilleux, présidée par le président M. Bossuyt,
Bossuyt, wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging I. Objet du recours et procédure
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 6 januari Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 6
2009 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 7 janvier 2009 et parvenue au greffe le 7 janvier 2009, Jan Herremans,
januari 2009, heeft Jan Herremans, wonende te 1500 Halle, Chopinlaan demeurant à 1500 Hal, Chopinlaan 3, a introduit un recours en
3, beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 4, tweede lid, van de
wet van 25 juli 2008 « tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek en de annulation de l'article 4, alinéa 2, de la loi du 25 juillet 2008 «
gecoördineerde wetten van 17 juli 1991 op de Rijkscomptabiliteit met modifiant le Code civil et les lois coordonnées du 17 juillet 1991 sur
het oog op het stuiten van de verjaring van de vordering tot la comptabilité de l'Etat en vue d'interrompre la prescription de
schadevergoeding ten gevolge van een beroep tot vernietiging bij de l'action en dommages et intérêts à la suite d'un recours en annulation
Raad van State » (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 22 devant le Conseil d'Etat » (publiée au Moniteur belge du 22 août
augustus 2008). 2008).
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
B.1.1. De wet van 25 juli 2008 « tot wijziging van het Burgerlijk B.1.1. La loi du 25 juillet 2008 « modifiant le Code civil et les lois
Wetboek en de gecoördineerde wetten van 17 juli 1991 op de coordonnées du 17 juillet 1991 sur la comptabilité de l'Etat en vue
Rijkscomptabiliteit met het oog op het stuiten van de verjaring van de d'interrompre la prescription de l'action en dommages et intérêts à la
vordering tot schadevergoeding ten gevolge van een beroep tot suite d'un recours en annulation devant le Conseil d'Etat » (ci-après
vernietiging bij de Raad van State » (hierna : de wet van 25 juli : la loi du 25 juillet 2008) prévoit que le délai de prescription
2008) voorziet in een regeling waarbij de verjaringstermijn van een d'une action en réparation du dommage causé par un acte administratif
vordering tot herstel van de schade veroorzaakt door een vernietigde annulé est interrompu par suite de l'introduction d'un recours en
administratieve handeling wordt gestuit als gevolg van het instellen
van een beroep tot nietigverklaring bij de Raad van State. annulation auprès du Conseil d'Etat.
B.1.2. Artikel 4 van de wet van 25 juli 2008, die de inwerkingtreding B.1.2. L'article 4 de la loi du 25 juillet 2008, relatif à l'entrée en
van die regeling betreft, bepaalt : vigueur de cette règle, dispose :
« Deze wet is van toepassing op beroepen tot vernietiging die bij de « La présente loi est applicable aux recours en annulation introduits
Raad van State zijn ingediend vóór de inwerkingtreding ervan. devant le Conseil d'Etat avant son entrée en vigueur.
Zij is evenwel niet van toepassing wanneer de vordering tot Elle n'est toutefois pas applicable lorsque l'action en dommages et
schadevergoeding vóór de inwerkingtreding van deze wet verjaard is intérêts a été déclarée prescrite par une décision passée en force de
verklaard bij een in kracht van gewijsde gegane beslissing waartegen chose jugée avant son entrée en vigueur et contre laquelle un recours
geen cassatieberoep is ingediend ». en cassation n'est pas introduit ».
B.1.3. Het beroep tot vernietiging is gericht tegen het tweede lid van B.1.3. Le recours en annulation est dirigé contre l'alinéa 2 de
het voormelde artikel 4. l'article 4 précité.
B.2. Volgens de verzoekende partij schendt die bepaling de artikelen B.2. Selon la partie requérante, cette disposition viole les articles
10 en 11 van de Grondwet, omdat zij een verschil in behandeling doet 10 et 11 de la Constitution, au motif qu'elle fait naître une
ontstaan tussen, enerzijds, de personen wier vordering tot différence de traitement entre, d'une part, les personnes dont
l'action en dommages et intérêts a été déclarée prescrite avant
schadevergoeding vóór de inwerkingtreding van de wet verjaard is l'entrée en vigueur de la loi par une décision passée en force de
verklaard bij een in kracht van gewijsde gegane beslissing waartegen chose jugée contre laquelle il n'a pas été introduit de recours en
geen cassatieberoep is ingesteld en, anderzijds, de personen wier cassation et, d'autre part, les personnes dont l'action en dommages et
vordering tot schadevergoeding vóór de inwerkingtreding van de wet intérêts n'a pas été déclarée prescrite avant l'entrée en vigueur de
niet verjaard is verklaard bij een in kracht van gewijsde gegane la loi par une décision passée en force de chose jugée contre laquelle
beslissing waartegen geen cassatieberoep is ingesteld. il n'a pas été introduit de recours en cassation.
B.3.1. Wat de inwerkingtreding van de wet betreft, bepaalde artikel 3 B.3.1. En ce qui concerne l'entrée en vigueur de la loi, l'article 3
van het oorspronkelijke wetsvoorstel dat tot de wet van 25 juli 2008 de la proposition de loi originaire, qui est devenue la loi du 25
heeft geleid dat de inwerkingtreding van de wet niet tot gevolg heeft juillet 2008, disposait que l'entrée en vigueur de la loi n'a pas pour
dat een nieuwe verjaringstermijn begint te lopen « wanneer de effet qu'un nouveau délai de prescription commence à courir « lorsque
rechtsvordering tot vergoeding van schade verjaard is vóór de l'action en réparation d'un dommage est prescrite avant l'entrée en
inwerkingtreding van deze wet » (Parl. St., Senaat, B.Z. 2007, nr. vigueur de la présente loi » (Doc. parl., Sénat, S.E. 2007, n° 4-10/1,
4-10/1, p. 6). p. 6).
B.3.2. In de Senaat werd een amendement aangenomen dat het
voorgestelde artikel 3 verving door de volgende tekst : B.3.2. Le Sénat a adopté un amendement remplaçant l'article 3 proposé
« De wet is van toepassing op de bestaande rechtsgeschillen in de mate par le texte suivant : « La présente loi s'applique aux litiges en cours dans la mesure où
ze niet beslecht werden bij een in kracht van gewijsde gegane ils n'ont pas été tranchés par une décision passée en force de chose
beslissing » (Parl. St., Senaat, 2007-2008, nr. 4-10/2, p. 2, en nr. jugée » (Doc. parl., Sénat, 2007-2008, n° 4-10/2, p. 2, et n° 4-10/3,
4-10/3, p. 17). p. 17).
De toelichting bij dat amendement verwijst, enerzijds, naar artikel 11 La justification de cet amendement renvoie, d'une part, à l'article 11
van de wet van 10 juni 1998 tot wijziging van sommige bepalingen de la loi du 10 juin 1998 modifiant certaines dispositions en matière
betreffende de verjaring en, anderzijds, naar het arrest nr. 98/2003 de prescription et, d'autre part, à l'arrêt de la Cour n° 98/2003 du 2
van 2 juli 2003 van het Hof « waarbij het Arbitragehof, op een juillet 2003 « dans lequel la Cour constitutionnelle, répondant à une
prejudiciële vraag gesteld door het hof van beroep te Bergen, question préjudicielle posée par la Cour d'appel de Mons, a clairement
duidelijk stelde dat een in kracht van gewijsde gegaan vonnis of affirmé qu'un jugement ou arrêt passé en force de chose jugée
arrest een objectief aanknopingspunt vormt en aldus niet constitue un critère de rattachement objectif et ne revêt donc pas un
discriminerend is » (Parl. St., Senaat, 2007-2008, nr. 4-10/3, p. 15). caractère discriminatoire » (Doc. parl., Sénat, 2007-2008, n° 4-10/3,
B.3.3. De Raad van State merkte evenwel het volgende op met betrekking p. 15). B.3.3. Le Conseil d'Etat a toutefois observé ce qui suit en ce qui
tot de door de Senaat aangenomen tekst : concerne le texte adopté par le Sénat :
« Om de bedoeling van de wetgever weer te geven, zoals ze thans blijkt « Pour traduire l'intention du législateur, telle qu'elle résulte
uit de besprekingen in de Senaat, zou artikel 3 zo moeten worden actuellement des discussions au Sénat, l'article 3 devrait être adapté
aangepast dat de personen die op het arrest van de Raad van State
hebben gewacht, de mogelijkheid krijgen om voor de burgerlijke rechter de manière à permettre aux personnes ayant attendu l'arrêt du Conseil
nog op te treden wanneer het arrest is uitgesproken (of ter kennis d'Etat d'encore agir devant le juge civil lorsque l'arrêt a été
gebracht) op een datum die valt binnen een kortere termijn dan de prononcé (ou notifié) à une date se situant dans un délai inférieur au
wettelijke verjaringstermijn » (advies nr. 44.302/2 van 29 april 2008, délai légal de prescription » (avis n° 44.302/2 du 29 avril 2008, Doc.
Parl. St., Kamer, 2007-2008, DOC 52-0832/004, p. 13). parl., Chambre, 2007-2008, DOC 52-0832/004, p. 13).
B.3.4. In antwoord hierop heeft de Kamer van volksvertegenwoordigers B.3.4. En réponse à cette observation, la Chambre des représentants a
een amendement aangenomen dat overeenkomt met de bestreden bepaling. adopté un amendement correspondant à la disposition attaquée. Cet
Dat amendement werd als volgt verantwoord : amendement a été justifié comme suit :
« In dit amendement wordt artikel 3 opnieuw geformuleerd teneinde te trachten rekening te houden met de opmerkingen van de Raad van State over het gebrek aan duidelijkheid ervan. De wet is van toepassing verklaard op beroepen tot vernietiging die bij de Raad van State zijn ingediend vóór de inwerkingtreding ervan. Ofwel is het beroep nog steeds aanhangig en in dit geval stuit het de verjaring tot het tijdstip waarop de Raad van State de beslissing uitspreekt, ofwel is er reeds uitspraak gedaan over het beroep en in dit geval is een nieuwe verjaringstermijn beginnen te lopen vanaf het tijdstip waarop de Raad van State de beslissing heeft uitgesproken en kan de verjaringstermijn al dan niet verstreken zijn op het tijdstip van de inwerkingtreding van deze wet. « Le présent amendement reformule l'article 3 afin de tenter de répondre aux observations du Conseil d'Etat relatives à son manque de clarté. La loi est déclarée applicable aux recours en annulation introduits devant le Conseil d'Etat avant son entrée en vigueur : soit le recours est toujours pendant et, dans ce cas, il interrompra la prescription jusqu'au prononcé de la décision du Conseil d'Etat, soit il a déjà été statué sur le recours et, dans ce cas, un nouveau délai de prescription aura commencé à courir à partir du prononcé de la décision du Conseil d'Etat et pourra ou non avoir expiré au moment de l'entrée en vigueur de la présente loi.
De toepassing van de wet kan evenwel niet tot gevolg hebben dat een in L'application de la loi ne peut toutefois pas avoir pour effet de
kracht van gewijsde gegane beslissing, waarmee de burgerrechtelijke remettre en cause une décision passée en force de chose jugée qui
vordering verjaard is verklaard en waartegen geen cassatieberoep is aurait déclaré l'action civile prescrite et contre laquelle un recours
ingediend, ter discussie wordt gesteld » (Parl. St., Kamer, 2007-2008, en cassation ne serait pas introduit » (Doc. parl., Chambre,
DOC 52-0832/005, pp. 3-4). 2007-2008, DOC 52-0832/005, pp. 3-4).
B.4. Met artikel 4 van de wet van 25 juli 2008 wenst de wetgever te B.4. Par l'article 4 de la loi du 25 juillet 2008, le législateur
verzekeren dat de nieuwe wet van toepassing zou zijn op « hangende » souhaitait s'assurer que la nouvelle loi serait applicable aux
zaken, alsmede op « de zaken waarbij men bij de inwerkingtreding van affaires « pendantes » ainsi qu'aux « affaires dans lesquelles le
de nieuwe regeling minder dan 5 jaar is verwijderd van het Conseil d'Etat a rendu un arrêt d'annulation moins de 5 ans avant
vernietigingsarrest van de Raad van State » (Parl. St., Senaat, l'entrée en vigueur du nouveau régime » (Doc. parl., Sénat, 2007-2008,
2007-2008, nr. 4-10/3, p. 12), zonder dat het evenwel « mogelijk [is] n° 4-10/3, p. 12), sans qu'il soit toutefois « possible de remettre en
beslissingen die in kracht van gewijsde zijn gegaan op losse schroeven
te zetten » (ibid., p. 13). Uit de bestreden bepaling vloeit dan ook cause des décisions coulées en force de chose jugée » (ibid., p. 13).
voort dat de wet niet van toepassing is wanneer een definitief Il découle dès lors de la disposition attaquée que la loi n'est pas
geworden rechterlijke beslissing de vordering tot schadevergoeding applicable lorsqu'une décision judiciaire devenue définitive a déclaré
verjaard heeft verklaard. prescrite l'action en dommages et intérêts.
B.5.1. Het in B.2 vermelde verschil in behandeling dat uit die B.5.1. La différence de traitement, mentionnée en B.2, qui découle de
bepaling voortvloeit, is redelijk verantwoord gelet op het cette disposition est raisonnablement justifiée eu égard au principe
fundamentele beginsel van onze rechtsorde dat de rechterlijke fondamental de notre ordre juridique selon lequel les décisions
beslissingen niet kunnen worden gewijzigd dan ingevolge de aanwending judiciaires ne peuvent être modifiées que par la mise en oeuvre de
van rechtsmiddelen. Bijgevolg kan de wet niet van toepassing zijn voies de recours. Par conséquent, la loi ne peut s'appliquer
wanneer een definitief geworden rechterlijke beslissing een vordering lorsqu'une décision judiciaire devenue définitive a déclaré prescrite
tot schadevergoeding verjaard heeft verklaard. une action en dommages et intérêts.
B.5.2. Het feit dat uit de bestreden bepaling voortvloeit dat de wet B.5.2. Le fait qu'il résulte de la disposition attaquée que la loi
wel van toepassing kan zijn op vorderingen tot schadevergoeding die peut effectivement s'appliquer à des actions en dommages et intérêts
vóór de inwerkingtreding van de wet verjaard zijn verklaard bij een in déclarées prescrites avant l'entrée en vigueur de la loi par une
kracht van gewijsde gegane beslissing waartegen cassatieberoep is décision passée en force de chose jugée contre laquelle un recours en
ingesteld, doet geen afbreuk aan het voorgaande. Gelet op dat cassation a été introduit ne porte pas atteinte à ce qui précède. En
cassatieberoep is er immers nog geen sprake van een definitief effet, compte tenu de ce recours en cassation, il n'y a pas encore de
geworden rechterlijke beslissing. décision judiciaire devenue définitive.
B.6. Het middel is niet gegrond. B.6. Le moyen n'est pas fondé.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
verwerpt het beroep. rejette le recours.
Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6
de openbare terechtzitting van 30 september 2009. janvier 1989, à l'audience publique du 30 septembre 2009.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
M. Bossuyt. M. Bossuyt.
^
Etaamb.be maakt gebruik van cookies
Etaamb.be gebruikt cookies om uw taalvoorkeur te onthouden en om beter te begrijpen hoe etaamb.be gebruikt wordt.
DoorgaanMeer details
x