Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 133/2009 van 24 juli 2009 Rolnummers 4710, 4711 en 4712 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 13 van de wet van 21 april 2007 betreffende de verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten verbonden aan de bij Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 133/2009 van 24 juli 2009 Rolnummers 4710, 4711 en 4712 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 13 van de wet van 21 april 2007 betreffende de verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten verbonden aan de bij Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de rechter(...) Extrait de l'arrêt n° 133/2009 du 24 juillet 2009 Numéros du rôle : 4710, 4711 et 4712 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 13 de la loi du 21 avril 2007 relative à la répétibilité des honoraires et des frais d'avoca La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges P. Ma(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 133/2009 van 24 juli 2009 Extrait de l'arrêt n° 133/2009 du 24 juillet 2009
Rolnummers 4710, 4711 en 4712 Numéros du rôle : 4710, 4711 et 4712
In zake : de prejudiciële vragen over artikel 13 van de wet van 21 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 13 de la
april 2007 betreffende de verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten loi du 21 avril 2007 relative à la répétibilité des honoraires et des
verbonden aan de bijstand van een advocaat, gesteld door de frais d'avocat, posées par le Tribunal du travail de Nivelles.
Arbeidsrechtbank te Nijvel. La Cour constitutionnelle,
Het Grondwettelijk Hof,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges P.
rechters P. Martens, L. Lavrysen, J.-P. Moerman, E. Derycke en T. Martens, L. Lavrysen, J.-P. Moerman, E. Derycke et T. Merckx-Van Goey,
Merckx-Van Goey, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M.
voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging I. Objet des questions préjudicielles et procédure
a) Bij vonnis van 11 september 2008 in zake Brigitte Lefevre tegen de a) Par jugement du 11 septembre 2008 en cause de Brigitte Lefevre
vzw « Enfance Brabant-Wallon », waarvan de expeditie ter griffie van contre l'ASBL « Enfance Brabant-Wallon », dont l'expédition est
het Hof is ingekomen op 20 mei 2009, heeft de Arbeidsrechtbank te parvenue au greffe de la Cour le 20 mai 2009, le Tribunal du travail
Nijvel de volgende prejudiciële vraag gesteld : de Nivelles a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 13 van de wet van 21 april 2007 betreffende de « L'article 13 de la loi du 21 avril 2007 relative à la répétibilité
verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten verbonden aan de bijstand des honoraires et des frais d'avocat en tant qu'elle prévoit que ses
van een advocaat, in zoverre het bepaalt dat de artikelen 2 tot 12 van articles 2 à 12 sont applicables aux affaires en cours au moment de
die wet van toepassing zijn op de zaken die hangende zijn op het leur entrée en vigueur, viole-t-il les principes d'égalité et de non
moment dat ze in werking treden, het met name in de artikelen 10 en 11 discrimination contenus notamment aux articles 10 et 11 de la
van de Grondwet vervatte beginsel van gelijkheid en Constitution, en ce que les justiciables ayant introduit une procédure
niet-discriminatie, doordat de rechtzoekenden die een procedure hebben
ingesteld vóór 26 oktober 2007 (afkondigingsdatum van het koninklijk avant le 26 octobre 2007 (date de promulgation de l'AR qui fixe le
besluit waarin het nieuwe tarief van de kosten is vastgesteld dat nouveau tarif des dépens en vigueur dès le 1er janvier 2008), n'ont pu
vanaf 1 januari 2008 van kracht is), het financiële risico in het prévoir le risque financier encouru en cas d'échec de la procédure, ce
geval dat zij in het ongelijk worden gesteld, niet konden voorzien, qui n'est pas le cas des justiciables ayant introduit leur procédure
wat niet het geval is bij de rechtzoekenden die hun procedure hebben après publication des nouveaux tarifs, sachant que le montant des
ingesteld na de bekendmaking van de nieuwe tarieven, wetende dat het dépens consécutifs à la réforme induite par la loi précitée est sans
bedrag van de kosten na de hervorming ingevolge de voormelde wet, in commune mesure avec le montant en vigueur avant la réforme, le montant
geen verhouding staat tot het bedrag dat vóór de hervorming van kracht de base, résultant du nouveau tarif, dans la présente cause
was, waarbij het basisbedrag dat uit het nieuwe tarief voortvloeit, in
de onderhavige zaak overeenstemt met een bedrag dat meer dan elf keer correspondant à plus de 11 fois ce qu'il était sous la législation
hoger is dan dat onder de vroegere wetgeving ? ». ancienne ? ».
b) Bij vonnis van 11 september 2008 in zake Anne Grotard tegen de vzw b) Par jugement du 11 septembre 2008 en cause de Anne Grotard contre
« Enfance Brabant-Wallon », waarvan de expeditie ter griffie van het l'ASBL « Enfance Brabant-Wallon », dont l'expédition est parvenue au
Hof is ingekomen op 20 mei 2009, heeft de Arbeidsrechtbank te Nijvel greffe de la Cour le 20 mai 2009, le Tribunal du travail de Nivelles a
de volgende prejudiciële vraag gesteld : posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 13 van de wet van 21 april 2007 betreffende de « L'article 13 de la loi du 21 avril 2007 relative à la répétibilité
verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten verbonden aan de bijstand des honoraires et des frais d'avocat en tant qu'elle prévoit que ses
van een advocaat, in zoverre het bepaalt dat de artikelen 2 tot 12 van articles 2 à 12 sont applicables aux affaires en cours au moment de
die wet van toepassing zijn op de zaken die hangende zijn op het leur entrée en vigueur, viole-t-il les principes d'égalité et de non
moment dat ze in werking treden, het met name in de artikelen 10 en 11 discrimination contenus notamment aux articles 10 et 11 de la
van de Grondwet vervatte beginsel van gelijkheid en Constitution, en ce que les justiciables ayant introduit une procédure
niet-discriminatie, doordat de rechtzoekenden die een procedure hebben
ingesteld vóór 26 oktober 2007 (afkondigingsdatum van het koninklijk avant le 26 octobre 2007 (date de promulgation de l'AR qui fixe le
besluit waarin het nieuwe tarief van de kosten is vastgesteld dat nouveau tarif des dépens en vigueur dès le 1er janvier 2008), n'ont pu
vanaf 1 januari 2008 van kracht is), het financiële risico in het prévoir le risque financier encouru en cas d'échec de la procédure, ce
geval dat zij in het ongelijk worden gesteld, niet konden voorzien, qui n'est pas le cas des justiciables ayant introduit leur procédure
wat niet het geval is bij de rechtzoekenden die hun procedure hebben après publication des nouveaux tarifs, sachant que le montant des
ingesteld na de bekendmaking van de nieuwe tarieven, wetende dat het dépens consécutifs à la réforme induite par la loi précitée est sans
bedrag van de kosten na de hervorming ingevolge de voormelde wet, in commune mesure avec le montant en vigueur avant la réforme, le montant
geen verhouding staat tot het bedrag dat vóór de hervorming van kracht de base, résultant du nouveau tarif, dans la présente cause
was, waarbij het basisbedrag dat uit het nieuwe tarief voortvloeit, in
de onderhavige zaak overeenstemt met een bedrag dat meer dan negen correspondant à plus de 9 fois ce qu'il était sous la législation
keer hoger is dan dat onder de vroegere wetgeving ? ». ancienne ? ».
c) Bij vonnis van 11 september 2008 in zake Marie-France Leurquin c) Par jugement du 11 septembre 2008 en cause de Marie-France Leurquin
tegen de vzw « Enfance Brabant-Wallon », waarvan de expeditie ter contre l'ASBL « Enfance Brabant-Wallon », dont l'expédition est
griffie van het Hof is ingekomen op 20 mei 2009, heeft de parvenue au greffe de la Cour le 20 mai 2009, le Tribunal du travail
Arbeidsrechtbank te Nijvel de volgende prejudiciële vraag gesteld : de Nivelles a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 13 van de wet van 21 april 2007 betreffende de « L'article 13 de la loi du 21 avril 2007 relative à la répétibilité
verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten verbonden aan de bijstand des honoraires et des frais d'avocat en tant qu'elle prévoit que ses
van een advocaat, in zoverre het bepaalt dat de artikelen 2 tot 12 van articles 2 à 12 sont applicables aux affaires en cours au moment de
die wet van toepassing zijn op de zaken die hangende zijn op het leur entrée en vigueur, viole-t-il les principes d'égalité et de non
moment dat ze in werking treden, het met name in de artikelen 10 en 11 discrimination contenus notamment aux articles 10 et 11 de la
van de Grondwet vervatte beginsel van gelijkheid en Constitution, en ce que les justiciables ayant introduit une procédure
niet-discriminatie, doordat de rechtzoekenden die een procedure hebben
ingesteld vóór 26 oktober 2007 (afkondigingsdatum van het koninklijk avant le 26 octobre 2007 (date de promulgation de l'AR qui fixe le
besluit waarin het nieuwe tarief van de kosten is vastgesteld dat nouveau tarif des dépens en vigueur dès le 1er janvier 2008), n'ont pu
vanaf 1 januari 2008 van kracht is), het financiële risico in het prévoir le risque financier encouru en cas d'échec de la procédure, ce
geval dat zij in het ongelijk worden gesteld, niet konden voorzien, qui n'est pas le cas des justiciables ayant introduit leur procédure
wat niet het geval is bij de rechtzoekenden die hun procedure hebben après publication des nouveaux tarifs, sachant que le montant des
ingesteld na de bekendmaking van de nieuwe tarieven, wetende dat het dépens consécutifs à la réforme induite par la loi précitée est sans
bedrag van de kosten na de hervorming ingevolge de voormelde wet, in commune mesure avec le montant en vigueur avant la réforme, le montant
geen verhouding staat tot het bedrag dat vóór de hervorming van kracht de base, résultant du nouveau tarif, dans la présente cause
was, waarbij het basisbedrag dat uit het nieuwe tarief voortvloeit, in
de onderhavige zaak overeenstemt met een bedrag dat meer dan elf keer correspondant à plus de 11 fois ce qu'il était sous la législation
hoger is dan dat onder de vroegere wetgeving ? ». ancienne ? ».
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 4710, 4711 en 4712 van de rol Ces affaires, inscrites sous les numéros 4710, 4711 et 4712 du rôle de
van het Hof, werden samengevoegd. la Cour, ont été jointes.
Op 10 juni 2009 hebben de rechters-verslaggevers P. Martens en T. Le 10 juin 2009, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la loi
Merckx-Van Goey, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de
bijzondere wet van 6 januari 1989, het Hof ervan in kennis gesteld dat spéciale du 6 janvier 1989, les juges-rapporteurs P. Martens et T.
zij ertoe zouden kunnen worden gebracht voor te stellen een arrest van Merckx-Van Goey ont informé la Cour qu'ils pourraient être amenés à
onmiddellijk antwoord te wijzen. proposer de rendre un arrêt de réponse immédiate.
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1.1. Artikel 13 van de wet van 21 april 2007 betreffende de - B - B.1.1. L'article 13 de la loi du 21 avril 2007 relative à la
verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten verbonden aan de bijstand van een advocaat bepaalt : répétibilité des honoraires et des frais d'avocat dispose :
« De artikelen 2 tot 12 zijn van toepassing op de zaken die hangende « Les articles 2 à 12 sont applicables aux affaires en cours au moment
zijn op het moment dat ze in werking treden ». de leur entrée en vigueur ».
B.1.2. De artikelen 2 tot 12 van de voormelde wet van 21 april 2007 B.1.2. Les articles 2 à 12 de la loi précitée du 21 avril 2007
wijzigen sommige bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek en van het modifient certaines dispositions du Code judiciaire et du Code
Wetboek van strafvordering teneinde een forfaitaire tegemoetkoming in d'instruction criminelle de manière à mettre à charge de la partie qui
de kosten en erelonen van de advocaat van de in het gelijk gestelde succombe une intervention forfaitaire dans les frais et honoraires
partij ten laste te leggen van de partij die in het ongelijk wordt d'avocat exposés par la partie ayant obtenu gain de cause.
gesteld. B.1.3. Krachtens het koninklijk besluit van 26 oktober 2007 tot B.1.3. En vertu de l'arrêté royal du 26 octobre 2007 fixant le tarif
vaststelling van het tarief van de rechtsplegingsvergoeding zijn de des indemnités de procédure, les articles 1er à 13 de la loi précitée
artikelen 1 tot en met 13 van de voormelde wet van 21 april 2007 in du 21 avril 2007 sont entrés en vigueur le 1er janvier 2008, soit à la
werking getreden op 1 januari 2008, dit is de uiterste datum
voorgeschreven bij artikel 14 van de wet van 21 april 2007. date ultime prévue par l'article 14 de la loi du 21 avril 2007.
B.2. Met de prejudiciële vragen wordt het Hof verzocht de categorie B.2. Les questions préjudicielles invitent la Cour à effectuer une
van de rechtzoekenden die voor de arbeidsrechtbank een procedure comparaison de la catégorie des justiciables engagés dans une
hebben ingesteld vóór de bekendmaking van het koninklijk besluit van procédure devant le tribunal du travail avant la publication de
26 oktober 2007, te vergelijken met de categorie van de rechtzoekenden l'arrêté royal du 26 octobre 2007 avec la catégorie des justiciables
die een soortgelijke procedure hebben ingesteld na de bekendmaking van ayant introduit une procédure semblable après la publication de cet
dat koninklijk besluit. arrêté royal.
Die vraag kan in die zin worden begrepen dat zij kritiek uit op het Cette question peut se comprendre comme critiquant le fait que la
feit dat de nieuwe wetgeving toepasselijk is gemaakt op de zaken die nouvelle législation a été rendue applicable aux affaires qui étaient
hangende waren op het ogenblik van de inwerkingtreding ervan, terwijl pendantes au moment de son entrée en vigueur alors que les parties
de in die zaken betrokken partijen, bij de inleiding ervan, onmogelijk engagées dans ces affaires n'avaient pu prévoir, au moment de leur
het bedrag konden voorzien van de kosten die zij zouden moeten dragen introduction, le montant des frais et dépens qu'elles seraient amenées
à devoir supporter en cas d'échec.
wanneer zij in het ongelijk zouden worden gesteld. B.3.1. Cette critique a déjà été formulée dans les recours en
B.3.1. Die kritiek is reeds geuit in de in de zaken nrs. 4313 en annulation introduits dans les affaires n° 4313 et autres, visant,
andere ingestelde beroepen tot vernietiging van, onder meer, artikel
13 van de wet van 21 april 2007. notamment, l'article 13 de la loi du 21 avril 2007.
B.3.2. Het Hof heeft in zijn arrest nr. 182/2008 van 18 december 2008, B.3.2. La Cour a jugé dans son arrêt n° 182/2008 du 18 décembre 2008,
waarbij de beroepen werden verworpen onder voorbehoud van een element qui a rejeté les recours sous réserve d'un élément non pertinent en
dat in casu niet pertinent is, geoordeeld : l'occurrence :
« B.20.2. De middelen [het tweede en het vierde middel in de zaak nr. « B.20.2. Les moyens [les deuxième et quatrième moyens dans l'affaire
4354 en het derde middel in de zaak nr. 4370, gericht tegen artikel 13 n° 4354 et le troisième moyen dans l'affaire n° 4370, dirigés contre
van de wet van 21 april 2007] zijn afgeleid uit de schending van de l'article 13 de la loi du 21 avril 2007] sont pris de la violation des
artikelen 10, 11 en 13 van de Grondwet, al dan niet in samenhang articles 10, 11 et 13 de la Constitution, lus isolément ou combinés
gelezen met de artikelen 6, 13 en 14 van het Europees Verdrag voor de avec les articles 6, 13 et 14 de la Convention européenne des droits
rechten van de mens, met artikel 14 van het Internationaal Verdrag de l'homme, avec l'article 14 du Pacte international relatif aux
inzake burgerrechten en politieke rechten, met artikel 2 van het droits civils et politiques, avec l'article 2 du Code civil et avec le
Burgerlijk Wetboek en met het algemeen beginsel van de
niet-retroactiviteit van de wetten. principe général de la non-rétroactivité des lois.
De verzoekende partijen verwijten de bestreden bepaling dat zij een Les parties requérantes font grief à la disposition attaquée de faire
terugwerkende kracht zou toekennen aan de wet, waardoor de rétroagir la loi, ce qui aurait pour effet de tromper le justiciable
rechtzoekende zou worden misleid die partij is bij een vóór 1 januari qui est partie à un procès commencé avant le 1er janvier 2008, qui n'a
2008 aangevat proces en die het risico van zijn procedure aldus niet pas pu apprécier correctement le risque de sa procédure.
correct heeft kunnen inschatten.
B.20.3. De verantwoording voor het amendement dat de bestreden B.20.3. La justification de l'amendement qui a introduit la
bepaling heeft ingevoerd in het wetsontwerp, luidt : disposition attaquée dans le projet de loi est ainsi rédigée :
' Er wordt voorgesteld om de toekomstige wet van toepassing te maken ' Il est proposé de rendre la future loi applicable aux affaires en
op de lopende zaken, zodra zij in werking treedt. Het arrest van het cours dès son entrée en vigueur. En effet, l'arrêt de la Cour de
Hof van Cassatie van 2 september 2004 heeft immers een belangrijke cassation du 2 septembre 2004 a créé une grande insécurité juridique,
rechtsonzekerheid geschapen, zowel voor de nieuwe zaken als voor de qui touche tant les nouvelles affaires que les affaires qui étaient en
zaken die lopende waren op het moment dat het arrest uitgesproken cours au moment de son prononcé. Depuis lors, les parties demandent de
werd. Sedertdien vragen de partijen systematisch het toepassen van de manière systématique l'application de la répétibilité au juge, sans
verhaalbaarheid aan de rechter, zonder dat die (noch de partijen) ter pour autant que celui-ci (ni les parties) dispose de règles claires et
zake over duidelijke en precieze regels beschikt. Dat is precies het précises en la matière. Tel est précisément l'objet de la présente
voorwerp van dit voorstel. Het lijkt derhalve uit het oogpunt van
gelijkheid en non-discriminatie opportuun om te voorzien dat de proposition. Dès lors, et dans un souci d'égalité et de
partijen op een identieke manier zullen behandeld worden bij de vraag non-discrimination, il apparaît opportun de prévoir que les parties
over de verhaalbaarheid, onafhankelijk van de datum waarop de zaak seront traitées de manière identique relativement à la question de la
werd ingeleid. Het is in ieder geval van belang dat er zo snel répétibilité, indépendamment de la date à laquelle l'affaire a été
mogelijk een einde wordt gemaakt aan de rechtsonzekerheid die introduite. Il importe en tout état de cause de mettre fin au plus
veroorzaakt werd door het arrest van september 2004 ' (Parl. St., vite à l'insécurité juridique générée par l'arrêt de septembre 2004 '
Senaat, 2006-2007, nr. 3-1686/4, p. 7). (Doc. parl., Sénat, 2006/2007, n° 3-1686/4, p. 7).
B.20.4. De bestreden bepaling heeft niet tot gevolg de wet B.20.4. La disposition attaquée n'a pas pour effet de rendre la loi
toepasselijk te maken op de zaken die met een definitieve gerechtelijke beslissing zijn afgesloten. Zij heeft dus geen retroactieve werking. Zij leidt evenmin ertoe de afloop van de hangende gedingen te beïnvloeden. Het is daarentegen juist dat zij, door de onmiddellijke toepassing van de wet op de hangende zaken op te leggen, tot gevolg kan hebben de financiële last van de in het ongelijk gestelde partijen te verzwaren, terwijl zij bij de aanvang van het proces niet konden voorzien dat zij dat risico liepen. B.20.5. Het staat in beginsel aan de wetgever de inwerkingtreding van een nieuwe wet te regelen en te beslissen of er overgangsmaatregelen moeten worden genomen. Uit de hiervoor geciteerde uittreksels van de parlementaire voorbereiding blijkt dat de wetgever ter zake snel wilde applicable aux affaires clôturées par une décision de justice définitive. Elle n'a donc pas d'effet rétroactif. Elle n'a pas non plus pour effet d'influencer l'issue des causes pendantes. En revanche, il est exact qu'en imposant l'application immédiate de la loi aux affaires en cours, elle peut avoir pour effet d'alourdir la charge financière des parties succombantes alors que celles-ci n'avaient pu prévoir, à l'entame du procès, qu'elles courraient ce risque. B.20.5. Il appartient en principe au législateur de régler l'entrée en vigueur d'une loi nouvelle et de décider s'il y a lieu d'adopter des mesures transitoires. Il ressort des extraits précités des travaux préparatoires que le législateur avait pour objectif d'intervenir
optreden om een einde te maken aan de onzekerheden die zijn ontstaan rapidement dans la matière, pour mettre un terme aux incertitudes
na de rechtspraak van het Hof van Cassatie. In die context is de découlant de la jurisprudence de la Cour de cassation. Dans ce
onmiddellijke toepassing van de bestreden wet een pertinente maatregel contexte, l'application immédiate de la loi attaquée est une mesure
om, ten aanzien van alle rechtzoekenden, een einde te maken aan de pertinente pour mettre un terme, à l'égard de tous les justiciables,
ontwikkeling van een uiteenlopende rechtspraak die derhalve au développement de jurisprudences divergentes et dès lors
ongelijkheden inhield ten aanzien van het beginsel van de inégalitaires quant au principe de la répétibilité et aux montants qui
verhaalbaarheid en de bedragen die konden worden toegewezen. pouvaient être alloués.
B.20.6. Ermee rekening houdend dat de wetgever de verhaalbaarheid B.20.6. Compte tenu de ce que le législateur a encadré la répétibilité
heeft omlijnd en dat de rechter op verzoek van de partijen de et que le juge peut, à la demande des parties, diminuer l'indemnité de
rechtsplegingsvergoeding kan verminderen, met name wanneer hij van procédure notamment lorsqu'il estime que la situation est '
oordeel is dat de situatie ' kennelijk onredelijk ' is, heeft de manifestement déraisonnable ', l'application immédiate de la
onmiddellijke toepassing van de in het geding zijnde wetgeving geen législation en cause n'entraîne pas d'effets disproportionnés pour les
onevenredige gevolgen voor de partijen die op het ogenblik van de parties engagées dans des procédures judiciaires au moment de son
inwerkingtreding ervan bij gerechtelijke procedures betrokken zijn. entrée en vigueur.
[...] [...]
B.21.4. De middelen zijn niet gegrond ». B.21.4. Les moyens ne sont pas fondés ».
B.4.1. Bij vonnis van 7 november 2008 heeft de Rechtbank van eerste B.4.1. Par jugement du 7 novembre 2008, le Tribunal de première
aanleg te Brugge het Hof een prejudiciële vraag gesteld over de in het instance de Bruges a posé à la Cour une question préjudicielle
geding zijnde bepaling, die als volgt was geformuleerd : relative à la disposition en cause, libellée comme suit :
« Schendt artikel 13 van de wet van 21 april 2007 betreffende de « L'article 13 de la loi du 21 avril 2007 relative à la répétibilité
verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten verbonden aan de bijstand des honoraires et des frais d'avocat (M.B. 31 mai 2007) viole-t-il ou
van een advocaat (B.S. 31 mei 2007) al dan niet de artikelen 10 en 11 non les articles 10 et 11 de la Constitution en instaurant, entre les
van de Grondwet door een verschil in behandeling tussen de volgende catégories de personnes suivantes, une différence de traitement qui ne
categorieën personen in te stellen, dat niet op een objectief repose pas sur un critère objectif et qui n'est pas raisonnablement
criterium berust en dat niet redelijk verantwoord is, meer bepaald : justifiée, plus précisément : une distinction entre la catégorie des
een onderscheid tussen die categorie personen in wiens
strafrechtelijke procedure de debatten werden gesloten vóór de personnes dans la procédure pénale desquelles les débats ont été clos
inwerkingtreding van de wet van 21 april 2007, de zaak voor definitief avant l'entrée en vigueur de la loi du 21 avril 2007, l'affaire était
vonnis was gesteld vóór de inwerkingtreding van de wet van 21 april fixée pour un jugement définitif avant l'entrée en vigueur de la loi
2007 en anderzijds definitief vonnis tussenkomt vóór de du 21 avril 2007 et le jugement définitif est, par ailleurs, intervenu
inwerkingtreding van de wet van 21 april 2007 en die categorie van avant l'entrée en vigueur de la loi du 21 avril 2007 et la catégorie
personen in wiens strafrechtelijke procedure de debatten ook gesloten des personnes dans la procédure pénale desquelles les débats ont
werden vóór de inwerkingtreding van de wet van 21 april 2007, de zaak également été clos avant l'entrée en vigueur de la loi du 21 avril
tevens voor definitief vonnis was gesteld vóór de inwerkingtreding van 2007, l'affaire était également fixée pour un jugement définitif avant
de wet van 21 april 2007 doch, onafhankelijk van deze categorie van l'entrée en vigueur de la loi du 21 avril 2007 mais dont le jugement
personen pas definitief vonnis tussenkomt na de inwerkingtreding van définitif n'est intervenu, indépendamment de cette catégorie de
de wet van 21 april 2007 ? ». personnes, qu'après l'entrée en vigueur de la loi du 21 avril 2007 ?
B.4.2. Bij zijn arrest nr. 21/2009 van 12 februari 2009 heeft het Hof, ». B.4.2. Par son arrêt n° 21/2009 du 12 février 2009, la Cour a dit pour
in antwoord op die prejudiciële vraag, voor recht gezegd dat artikel
13 van de wet van 21 april 2007 betreffende de verhaalbaarheid van de droit, en réponse à cette question préjudicielle, que l'article 13 de
erelonen en de kosten verbonden aan de bijstand van een advocaat de la loi du 21 avril 2007 relative à la répétibilité des honoraires et
artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet schendt. des frais d'avocat ne viole pas les articles 10 et 11 de la
B.5. Om dezelfde redenen als die welke in de twee voormelde arresten Constitution. B.5. Pour les mêmes motifs que ceux qui sont exposés dans les deux
zijn aangevoerd, dienen de prejudiciële vragen ontkennend te worden arrêts précités, les questions préjudicielles appellent une réponse
beantwoord. négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 13 van de wet van 21 april 2007 betreffende de verhaalbaarheid L'article 13 de la loi du 21 avril 2007 relative à la répétibilité des
van de erelonen en de kosten verbonden aan de bijstand van een
advocaat schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. honoraires et des frais d'avocat ne viole pas les articles 10 et 11 de
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig la Constitution. Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à
terechtzitting van 24 juli 2009. l'audience publique du 24 juillet 2009.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
M. Melchior. M. Melchior.
^