← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 110/2009 van 9 juli 2009 Rolnummer 4533 In zake : de prejudiciële
vraag over artikel 162bis van het Wetboek van strafvordering, zoals ingevoegd bij artikel 9 van de wet
van 21 april 2007 betreffende de verhaalbaar Het Grondwettelijk Hof, samengesteld
uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 110/2009 van 9 juli 2009 Rolnummer 4533 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 162bis van het Wetboek van strafvordering, zoals ingevoegd bij artikel 9 van de wet van 21 april 2007 betreffende de verhaalbaar Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...) | Extrait de l'arrêt n° 110/2009 du 9 juillet 2009 Numéro du rôle : 4533 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 162bis du Code d'instruction criminelle, tel qu'il a été inséré par l'article 9 de la loi du 21 avril 2007 rel La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P. Ma(...) |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 110/2009 van 9 juli 2009 | Extrait de l'arrêt n° 110/2009 du 9 juillet 2009 |
| Rolnummer 4533 | Numéro du rôle : 4533 |
| In zake : de prejudiciële vraag over artikel 162bis van het Wetboek | En cause : la question préjudicielle concernant l'article 162bis du |
| van strafvordering, zoals ingevoegd bij artikel 9 van de wet van 21 | Code d'instruction criminelle, tel qu'il a été inséré par l'article 9 |
| april 2007 betreffende de verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten | de la loi du 21 avril 2007 relative à la répétibilité des honoraires |
| verbonden aan de bijstand van een advocaat, gesteld door de | et des frais d'avocat, posée par le Tribunal de police d'Anvers. |
| Politierechtbank te Antwerpen. | |
| Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de | composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P. |
| rechters P. Martens, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, | Martens, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. |
| J.-P. Moerman, E. Derycke en J. Spreutels, bijgestaan door de griffier | Moerman, E. Derycke et J. Spreutels, assistée du greffier P.-Y. |
| P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, | Dutilleux, présidée par le président M. Bossuyt, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
| Bij vonnis van 9 oktober 2008 in zake het openbaar ministerie tegen | Par jugement du 9 octobre 2008 en cause du ministère public contre |
| André Selleslach en Godelieve Hölscher, in zake Godelieve Hölscher | André Selleslach et Godelieve Hölscher, en cause de Godelieve Hölscher |
| tegen André Selleslach en in zake de nv « Mercator Verzekeringen », | contre André Selleslach et en cause de la SA « Mercator Assurances », |
| waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 17 | dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 17 octobre |
| oktober 2008, heeft de Politierechtbank te Antwerpen de volgende | 2008, le Tribunal de police d'Anvers a posé la question préjudicielle |
| prejudiciële vraag gesteld : | suivante : |
| « Schendt artikel 162bis Wetboek van strafvordering, zoals ingevoerd | « L'article 162bis du Code d'instruction criminelle, tel qu'il a été |
| door de wet van 21 april 2007, het gelijkheidsbeginsel, zoals | inséré par la loi du 21 avril 2007, viole-t-il le principe d'égalité, |
| vastgelegd in artikel 10 en 11 van de Grondwet, doordat het niet | tel qu'il est consacré par les articles 10 et 11 de la Constitution, |
| voorzien is dat in een vonnis uitgesproken door een strafrechtbank tot | en ce qu'il ne prévoit pas, dans un jugement rendu par un tribunal |
| het betalen aan de vrijwillig tussenkomende partij van de | pénal, le paiement à la partie en intervention volontaire de |
| rechtsplegingsvergoeding ingeval van vrijspraak van de rechtstreeks | l'indemnité de procédure en cas d'acquittement de la partie citée |
| gedaagde - verzekerde van de vrijwillig tussenkomende partij - terwijl | directement - assurée par la partie en intervention volontaire - alors |
| diezelfde vrijwillig tussenkomende partij in een vonnis uitgesproken | que cette même partie en intervention volontaire pourrait, dans un |
| door een burgerlijke rechtbank wel aanspraak zou kunnen maken op de | jugement rendu par un tribunal civil, réclamer le paiement de |
| betaling van de rechtsplegingsvergoeding, zodra ze zou aanzien worden | l'indemnité de procédure dès qu'elle serait considérée comme la partie |
| als in het gelijkgestelde partij ? ». | ayant obtenu gain de cause ? ». |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1.1. Artikel 162bis van het Wetboek van strafvordering, zoals | B.1.1. L'article 162bis du Code d'instruction criminelle, tel qu'il a |
| ingevoegd bij artikel 9 van de wet van 21 april 2007 betreffende de | été inséré par l'article 9 de la loi du 21 avril 2007 relative à la |
| verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten verbonden aan de bijstand van een advocaat, bepaalt : | répétibilité des honoraires et des frais d'avocat, dispose : |
| « Ieder veroordelend vonnis, uitgesproken tegen de beklaagde en tegen | « Tout jugement de condamnation rendu contre le prévenu et les |
| de personen die voor het misdrijf burgerrechtelijk aansprakelijk zijn, | personnes civilement responsables de l'infraction les condamnera |
| veroordeelt hen tot het betalen aan de burgerlijke partij van de | envers la partie civile à l'indemnité de procédure visée à l'article |
| rechtsplegingsvergoeding bedoeld in artikel 1022 van het Gerechtelijk Wetboek. | 1022 du Code judiciaire. |
| De burgerlijke partij die rechtstreeks heeft gedagvaard en die in het | La partie civile qui aura lancé une citation directe et qui succombera |
| ongelijk wordt gesteld, zal veroordeeld worden tot het aan de | |
| beklaagde betalen van de vergoeding bedoeld in artikel 1022 van het | sera condamnée envers le prévenu à l'indemnité visée à l'article 1022 |
| Gerechtelijk Wetboek. De vergoeding wordt bepaald door het vonnis ». | du Code judiciaire. L'indemnité sera liquidée par le jugement ». |
| B.1.2. De verwijzende rechter vraagt of die bepaling bestaanbaar is | B.1.2. Le juge a quo demande si cette disposition est compatible avec |
| met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre ze niet erin | les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'elle ne prévoit pas |
| voorziet dat de vrijwillig tussenkomende partij voor een strafgerecht | que la partie intervenante volontaire devant une juridiction |
| een rechtsplegingsvergoeding ontvangt wanneer de rechtstreeks gedaagde | répressive reçoive une indemnité de procédure lorsque la personne |
| - verzekerde van de vrijwillig tussenkomende partij - wordt | citée directement - l'assuré de la partie intervenante volontaire - |
| vrijgesproken, terwijl krachtens artikel 1022 van het Gerechtelijk Wetboek de vrijwillig tussenkomende partij voor een burgerlijk gerecht wel een dergelijke vergoeding ontvangt wanneer ze de in het gelijk gestelde partij is. B.2. De prejudiciële vraag heeft betrekking op het verschil in behandeling dat zou bestaan tussen de vrijwillig tussenkomende partij in een burgerlijke procedure dan wel in een strafprocedure. In de zaak voor de verwijzende rechter is die tussenkomende partij voor het strafgerecht een verzekeraar die tussenkomt in het geding dat tegen zijn verzekerde, de beklaagde, is ingesteld. Het Hof beperkt zijn onderzoek tot die hypothese. B.3. De prejudiciële vraag heeft betrekking op de beperking tot uitsluitend de beklaagde van de regel vervat in artikel 162bis van het Wetboek van strafvordering, volgens welke de burgerlijke partij die rechtstreeks heeft gedagvaard en die in het ongelijk wordt gesteld, zal worden veroordeeld tot het betalen van een rechtsplegingsvergoeding. | est acquittée, tandis qu'en vertu de l'article 1022 du Code judiciaire, la partie intervenante volontaire devant une juridiction civile reçoit une telle indemnité lorsqu'elle obtient gain de cause. B.2. La question préjudicielle porte sur la différence de traitement qui existerait entre la partie intervenante volontaire à une procédure civile et la partie intervenante volontaire à une procédure pénale. Dans l'espèce dont est saisi le juge a quo, cette partie intervenante est un assureur qui intervient à la cause introduite contre son assuré, le prévenu. La Cour limite son examen à cette hypothèse. B.3. La question préjudicielle porte sur la limitation au seul prévenu de la règle inscrite à l'article 162bis du Code d'instruction criminelle, en vertu de laquelle la partie civile qui aura lancé une citation directe et qui succombera sera condamnée au paiement d'une indemnité de procédure. |
| B.4. In de parlementaire voorbereiding van de voormelde wet van 21 | B.4. Dans les travaux préparatoires de la loi précitée du 21 avril |
| april 2007 wordt aangegeven dat in de toepassing van de | 2007, il est dit que l'application de la répétibilité devant les |
| verhaalbaarheid voor de strafgerechten is voorzien omdat het « meer | juridictions pénales a été prévue parce qu'il apparaissait « plus |
| conform [leek] te zijn met de principes van gelijkheid en | conforme aux principes d'égalité et de non-discrimination de traiter |
| niet-discriminatie dat men de rechtsonderhorigen die het herstel | de manière identique les justiciables qui sollicitent la réparation |
| vragen van schade voor een burgerlijke dan wel voor een | |
| strafrechtelijke rechtbank, gelijk zou behandelen », en dat het | d'un dommage devant une juridiction civile ou une juridiction |
| voorstel om de regeling van de verhaalbaarheid uit te breiden tot de | répressive » et que la proposition d'étendre le système de la |
| relaties tussen de beklaagde en de burgerlijke partij in | répétibilité aux relations entre le prévenu et la partie civile était |
| overeenstemming was met het advies van de Ordes van advocaten en dat | conforme à l'avis des Ordres d'avocats et à celui du Conseil supérieur |
| van de Hoge Raad voor de Justitie (Parl. St., Kamer, 2006-2007, DOC | de la Justice (Doc. parl., Chambre, 2006-2007, DOC 51-2891/002, pp. |
| 51-2891/002, pp. 5-6). Het was de bedoeling van de wetgever om de | 5-6). Le législateur entendait traiter les justiciables de manière |
| rechtsonderhorigen gelijk te behandelen, ongeacht of zij voor een | égale, que ces derniers comparaissent devant un tribunal civil ou |
| burgerlijke rechtbank, dan wel voor een strafrechtbank verschenen | devant un tribunal pénal (Doc. parl., Sénat, 2006-2007, n° 3-1686/4, |
| (Parl. St., Senaat, 2006-2007, nr. 3-1686/4, pp. 8-9). | pp. 8-9). |
| B.5. Artikel 89, § 5, van de wet van 25 juni 1992 op de | B.5. L'article 89, § 5, de la loi du 25 juin 1992 sur le contrat |
| landverzekeringsovereenkomst bepaalt : | d'assurance terrestre dispose : |
| « Wanneer het geding tegen de verzekerde is ingesteld voor het | « Lorsque le procès contre l'assuré est porté devant la juridiction |
| strafgerecht, kan de verzekeraar door de benadeelde of door de | répressive, l'assureur peut être mis en cause par la personne lésée ou |
| verzekerde in de zaak worden betrokken en kan hij vrijwillig | par l'assuré et peut intervenir volontairement, dans les mêmes |
| tussenkomen, onder dezelfde voorwaarden als zou de vordering voor het | conditions que si le procès était porté devant la juridiction civile, |
| burgerlijk gerecht gebracht zijn, maar het strafgerecht kan geen | sans cependant que la juridiction répressive puisse statuer sur les |
| uitspraak doen over de rechten die de verzekeraar kan doen gelden | droits que l'assureur peut faire valoir contre l'assuré ou le preneur |
| tegenover de verzekerde of de verzekeringsnemer ». | d'assurance ». |
| B.6. Krachtens artikel 601bis van het Gerechtelijk Wetboek neemt de | B.6. En vertu de l'article 601bis du Code judiciaire, le tribunal de |
| politierechtbank kennis van alle vorderingen tot vergoeding van schade | police connaît de toute demande relative à la réparation d'un dommage |
| ontstaan uit een verkeersongeval. | résultant d'un accident de la circulation. |
| B.7. Ook al voorziet artikel 162bis van het Wetboek van strafvordering | B.7. Même si l'article 162bis du Code d'instruction criminelle ne |
| niet expliciet in die hypothese (zie Cass., 4 maart 2009, | prévoit pas explicitement cette hypothèse (voir Cass., 4 mars 2009, |
| P.08.1682.F), kan, wanneer de beklaagde wordt vrijgesproken, de | P.08.1682.F), le tribunal de police siégeant en matière pénale peut, |
| politierechtbank die zitting houdt in strafzaken, met toepassing van | lorsque le prévenu est acquitté, allouer, en application de l'article |
| artikel 89, § 5, van de wet van 25 juni 1992 een rechtsplegingsvergoeding toekennen aan de verzekeraar die vrijwillig tussenkomt in het geding dat tegen de verzekerde is ingesteld, voor zover zij van oordeel is dat zij aan die partij een dergelijke vergoeding zou toekennen wanneer zij zitting houdt in burgerlijke zaken. B.8. Uit hetgeen voorafgaat, volgt dat het in de prejudiciële vraag vermelde verschil in behandeling niet bestaat. B.9. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. Om die redenen, het Hof | 89, § 5, de la loi du 25 juin 1992, une indemnité de procédure à l'assureur qui intervient volontairement dans l'instance mue contre l'assuré, pour autant qu'il estime qu'il accorderait une telle indemnité à cette partie s'il siégeait en matière civile. B.8. Il découle de ce qui précède que la différence de traitement mentionnée dans la question préjudicielle n'existe pas. B.9. La question préjudicielle appelle une réponse négative. Par ces motifs, la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| Artikel 162bis van het Wetboek van strafvordering, ingevoegd bij | L'article 162bis du Code d'instruction criminelle, inséré par |
| artikel 9 van de wet van 21 april 2007 betreffende de verhaalbaarheid | l'article 9 de la loi du 21 avril 2007 relative à la répétibilité des |
| van de erelonen en de kosten verbonden aan de bijstand van een | |
| advocaat, schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. | honoraires et des frais d'avocat, ne viole pas les articles 10 et 11 |
| Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | de la Constitution. Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
| artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à |
| terechtzitting van 9 juli 2009. | l'audience publique du 9 juillet 2009. |
| De griffier, De voorzitter, | Le greffier, Le président, |
| P.-Y. Dutilleux. M. Bossuyt. | P.-Y. Dutilleux. M. Bossuyt. |