Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 74/2009 van 5 mei 2009 Rolnummer 4494 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 162bis van het Wetboek van strafvordering, zoals ingevoegd bij artikel 9 van de wet van 21 april 2007 betreffende de verhaalbaarh Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 74/2009 van 5 mei 2009 Rolnummer 4494 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 162bis van het Wetboek van strafvordering, zoals ingevoegd bij artikel 9 van de wet van 21 april 2007 betreffende de verhaalbaarh Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...) Extrait de l'arrêt n° 74/2009 du 5 mai 2009 Numéro du rôle : 4494 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 162bis du Code d'instruction criminelle, tel qu'il a été inséré par l'article 9 de la loi du 21 avril 2007 relat La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P. Ma(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 74/2009 van 5 mei 2009 Extrait de l'arrêt n° 74/2009 du 5 mai 2009
Rolnummer 4494 Numéro du rôle : 4494
In zake : de prejudiciële vragen over artikel 162bis van het Wetboek En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 162bis du
van strafvordering, zoals ingevoegd bij artikel 9 van de wet van 21 Code d'instruction criminelle, tel qu'il a été inséré par l'article 9
april 2007 betreffende de verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten de la loi du 21 avril 2007 relative à la répétibilité des honoraires
verbonden aan de bijstand van een advocaat, gesteld door de et des frais d'avocat, posées par le Tribunal de police de Bruges.
Politierechtbank te Brugge. La Cour constitutionnelle,
Het Grondwettelijk Hof,
samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P.
rechters P. Martens, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, Martens, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P.
J.-P. Moerman, E. Derycke en J. Spreutels, bijgestaan door de griffier Moerman, E. Derycke et J. Spreutels, assistée du greffier P.-Y.
P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, Dutilleux, présidée par le président M. Bossuyt,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging I. Objet des questions préjudicielles et procédure
Bij vonnis van 17 juni 2008 in zake Annelies Creus en de vzw « Het Par jugement du 17 juin 2008 en cause de Annelies Creus et de l'ASBL «
Wit-Gele Kruis van West-Vlaanderen » tegen het openbaar ministerie en Het Wit-Gele Kruis van West-Vlaanderen » contre le ministère public et
anderen, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op
3 juli 2008, heeft de Politierechtbank te Brugge de volgende autres, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 3
juillet 2008, le Tribunal de police de Bruges a posé les questions
prejudiciële vragen gesteld : préjudicielles suivantes :
1. « L'article 162bis du Code d'instruction criminelle, tel qu'il a
1. « Schendt art. 162bis Sv, zoals ingevoegd door de wet van 21 april été inséré par la loi du 21 avril 2007, viole-t-il le principe
2007, het gelijkheidsbeginsel, zoals vastgelegd in art. 10 en 11 van d'égalité consacré par les articles 10 et 11 de la Constitution, en ce
de Grondwet, doordat het voorziet dat (in een vonnis uitgesproken door qu'il prévoit que (dans un jugement prononcé par un tribunal pénal) le
een strafrechtbank) de beklaagde én de burgerrechtelijk aansprakelijke prévenu et la personne civilement responsable peuvent être condamnés à
kunnen veroordeeld worden om aan de burgerlijke partij een payer une indemnité de procédure à la partie civile, alors que la
rechtsplegingsvergoeding te betalen, terwijl de burgerlijke partij die partie civile qui a lancé une citation directe et succombe dans son
is overgegaan tot rechtstreekse dagvaarding en ongelijk krijgt enkel action peut seulement être condamnée à payer, le cas échéant, une
kan veroordeeld worden om desgevallend aan de beklaagde een indemnité de procédure au prévenu, mais non à la partie civilement
rechtsplegingsvergoeding te betalen, maar niét om ze te betalen aan de
burgerrechtelijk aansprakelijke partij ? »; responsable ? »; 2. « L'article 162bis, alinéa 2, du Code d'instruction criminelle, tel
2. « Schendt art. 162bis 2° lid Sv, zoals ingevoegd door de wet van 21 qu'il a été inséré par la loi du 21 avril 2007, viole-t-il le principe
april 2007, het gelijkheidsbeginsel, zoals vastgelegd in art. 10 en 11 d'égalité consacré par les articles 10 et 11 de la Constitution, en ce
van de Grondwet, doordat het voorziet dat (in een vonnis uitgesproken qu'il prévoit que (dans un jugement prononcé par un tribunal pénal)
door een strafrechtbank) enkel de vrijgesproken rechtstreeks gedaagde seule la partie citée directement et acquittée peut prétendre à une
aanspraak kan maken op een rechtsplegingsvergoeding lastens de in het indemnité de procédure à charge de la partie civile qui a lancé une
ongelijk gestelde rechtstreeks dagende burgerlijke partij, terwijl de citation directe et a succombé, tandis que la personne civilement
rechtstreeks gedaagde burgerrechtelijk aansprakelijke die gelijk responsable citée directement et qui obtient gain de cause ne peut
krijgt geen aanspraak kan maken op een rechtsplegingsvergoeding, prétendre à une indemnité de procédure, bien que cette même personne,
hoewel deze laatste in een vonnis uitgesproken door een burgerlijke dans un jugement prononcé par un tribunal civil, puisse prétendre à
rechtbank daarop wél aanspraak kan maken ? ». une telle indemnité ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. Artikel 162bis van het Wetboek van strafvordering, zoals B.1. L'article 162bis du Code d'instruction criminelle, tel qu'il a
ingevoegd bij de wet van 21 april 2007 betreffende de verhaalbaarheid été inséré par la loi du 21 avril 2007 relative à la répétibilité des
van de erelonen en de kosten verbonden aan de bijstand van een advocaat, bepaalt : honoraires et des frais d'avocat, dispose :
« Ieder veroordelend vonnis, uitgesproken tegen de beklaagde en tegen « Tout jugement de condamnation rendu contre le prévenu et les
de personen die voor het misdrijf burgerrechtelijk aansprakelijk zijn, personnes civilement responsables de l'infraction les condamnera
veroordeelt hen tot het betalen aan de burgerlijke partij van de envers la partie civile à l'indemnité de procédure visée à l'article
rechtsplegingsvergoeding bedoeld in artikel 1022 van het Gerechtelijk Wetboek. 1022 du Code judiciaire.
De burgerlijke partij die rechtstreeks heeft gedagvaard en die in het La partie civile qui aura lancé une citation directe et qui succombera
ongelijk wordt gesteld, zal veroordeeld worden tot het aan de
beklaagde betalen van de vergoeding bedoeld in artikel 1022 van het sera condamnée envers le prévenu à l'indemnité visée à l'article 1022
Gerechtelijk Wetboek. De vergoeding wordt bepaald door het vonnis ». du Code judiciaire. L'indemnité sera liquidée par le jugement ».
B.2. De verwijzende rechter wenst van het Hof te vernemen of die B.2. Le juge a quo demande à la Cour si cette disposition viole les
bepaling de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schendt doordat de articles 10 et 11 de la Constitution, en ce que le prévenu et la
beklaagde en de burgerrechtelijk aansprakelijke partij kunnen worden partie civilement responsable peuvent être condamnés à payer une
veroordeeld om aan de burgerlijke partij een rechtsplegingsvergoeding te betalen, terwijl de rechtstreeks dagende burgerlijke partij enkel kan worden veroordeeld om een rechtsplegingsvergoeding te betalen aan de beklaagde en niet aan de burgerrechtelijk aansprakelijke partij (eerste prejudiciële vraag) en doordat enkel de vrijgesproken rechtstreeks gedaagde aanspraak kan maken op een rechtsplegingsvergoeding ten laste van de in het ongelijk gestelde rechtstreeks dagende burgerlijke partij en dus niet de burgerrechtelijk aansprakelijke partij, terwijl de laatstgenoemde in een vonnis uitgesproken door een burgerlijke rechtbank daarop wel aanspraak kan maken (tweede prejudiciële vraag). indemnité de procédure à la partie civile, alors que la partie civile ayant lancé une citation directe peut uniquement être condamnée au paiement d'une indemnité de procédure au prévenu et non à la partie civilement responsable (première question préjudicielle) et en ce que seule la personne acquittée qui a été citée directement peut prétendre à une indemnité de procédure à charge de la partie civile ayant lancé une citation directe et qui succombe, et donc pas la partie civilement responsable, alors que cette dernière peut prétendre à une telle indemnité dans le cadre d'un jugement prononcé par un tribunal civil (seconde question préjudicielle).
B.3. De burgerrechtelijk aansprakelijke partij kan worden aangesproken B.3. La partie civilement responsable peut être tenue à la réparation
tot vergoeding van de schade die is veroorzaakt door misdrijven du dommage causé par des délits commis par des personnes sur
gepleegd door personen over wie zij het toezicht uitoefent en voor wie lesquelles elle exerce une surveillance et dont elle doit répondre en
zij, krachtens artikel 1384 van het Burgerlijk Wetboek of een specifieke wet, moet instaan. De burgerrechtelijke aansprakelijkheid voor andermans daad vormt een bijkomende waarborg voor het slachtoffer dat de door hem geleden schade en de kosten die zijn verbonden aan de uitoefening van de burgerlijke vordering zullen worden vergoed. De bijzondere plaats die een burgerrechtelijk aansprakelijke partij in een strafproces inneemt, biedt echter geen redelijke verantwoording voor het uitsluiten van die partij van de rechtsplegingsvergoeding ten laste van de in het ongelijk gestelde rechtstreeks dagende burgerlijke partij, terwijl de persoon voor wiens daad die partij burgerrechtelijk vertu de l'article 1384 du Code civil ou d'une loi particulière. La responsabilité civile du fait d'autrui constitue une garantie supplémentaire pour la victime, qui est assurée que le dommage subi et les frais liés à l'exercice de l'action civile seront remboursés. Toutefois, la place particulière qu'occupe une partie civilement responsable dans un procès pénal n'apporte aucune justification raisonnable à l'exclusion de cette partie du bénéfice de l'indemnité de procédure à charge de la partie civile ayant lancé une citation directe et qui succombe, alors que la personne pour l'acte de laquelle
aansprakelijk is, met andere woorden de beklaagde, wel in aanmerking cette partie est civilement responsable, à savoir le prévenu, peut
komt voor die rechtsplegingsvergoeding. prétendre à l'indemnité de procédure.
B.4. De in het geding zijnde bepaling is onbestaanbaar met de B.4. La disposition en cause est incompatible avec les articles 10 et
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre zij de strafrechter 11 de la Constitution en ce qu'elle ne permet pas au juge répressif
niet toestaat aan de burgerrechtelijk aansprakelijke partij een d'accorder à la partie civilement responsable une indemnité de
rechtsplegingsvergoeding toe te kennen ten laste van de in het procédure à charge de la partie civile succombante ayant lancé une
ongelijk gestelde rechtstreeks dagende burgerlijke partij. citation directe.
B.5. Aangezien de vastgestelde leemte zich bevindt in de aan het Hof B.5. Etant donné que la lacune constatée est située dans le texte
voorgelegde tekst, komt het de verwijzende rechter toe een einde te soumis à la Cour, il appartient au juge a quo de mettre fin à
maken aan de door het Hof vastgestelde ongrondwettigheid, nu die l'inconstitutionnalité constatée par la Cour, dès lors que ce constat
vaststelling is uitgedrukt in voldoende precieze en volledige est exprimé en des termes suffisamment précis et complets pour
bewoordingen om toe te laten dat de in het geding zijnde bepaling permettre que la disposition en cause soit appliquée dans le respect
wordt toegepast met inachtneming van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. des articles 10 et 11 de la Constitution.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
In zoverre het de strafrechter niet toestaat aan de burgerrechtelijk En ce qu'il ne permet pas au juge répressif d'accorder à la partie
aansprakelijke partij een rechtsplegingsvergoeding toe te kennen ten civilement responsable une indemnité de procédure à charge de la
laste van de in het ongelijk gestelde rechtstreeks dagende burgerlijke partie civile succombante ayant lancé une citation directe, l'article
partij, schendt artikel 162bis, tweede lid, van het Wetboek van 162bis, alinéa 2, du Code d'instruction criminelle viole les articles
strafvordering de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. 10 et 11 de la Constitution.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à
terechtzitting van 5 mei 2009. l'audience publique du 5 mai 2009.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
M. Bossuyt. M. Bossuyt.
^