Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 71/2009 van 5 mei 2009 Rolnummer 4468 In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 112 en 114 van de Nieuwe Gemeentewet, gesteld door de Raad van State. Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging "
Uittreksel uit arrest nr. 71/2009 van 5 mei 2009 Rolnummer 4468 In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 112 en 114 van de Nieuwe Gemeentewet, gesteld door de Raad van State. Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging Extrait de l'arrêt n° 71/2009 du 5 mai 2009 Numéro du rôle : 4468 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 112 et 114 de la Nouvelle loi communale, posée par le Conseil d'Etat. La Cour constitutionnelle, composée des après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : Par arrêt n° 182.754 du 8 mai 2008 en cause de (...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 71/2009 van 5 mei 2009 Extrait de l'arrêt n° 71/2009 du 5 mai 2009
Rolnummer 4468 Numéro du rôle : 4468
In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 112 en 114 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 112 et 114
van de Nieuwe Gemeentewet, gesteld door de Raad van State. de la Nouvelle loi communale, posée par le Conseil d'Etat.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P.
rechters P. Martens, J.-P. Snappe, E. Derycke, J. Spreutels en T. Martens, J.-P. Snappe, E. Derycke, J. Spreutels et T. Merckx-Van Goey,
Merckx-Van Goey, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M.
voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, Bossuyt,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Bij arrest nr. 182.754 van 8 mei 2008 in zake de gemeente Keerbergen Par arrêt n° 182.754 du 8 mai 2008 en cause de la commune de
(A. I.130.588/XII-3722), de gemeente Haacht (A. II.130.589/XII-3723) Keerbergen (A. I.130.588/XII-3722), de la commune de Haacht (A.
en de gemeente Boortmeerbeek (A. III.130.591/XII-3724) tegen de II.130.589/XII-3723) et de la commune de Boortmeerbeek (A.
gemeente Bonheiden en de Belgische Staat, waarvan de expeditie ter III.130.591/XII-3724) contre la commune de Bonheiden et l'Etat belge,
griffie van het Hof is ingekomen op 22 mei 2008, heeft de Raad van dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 22 mai 2008, le
State de volgende prejudiciële vraag gesteld : Conseil d'Etat a posé la question préjudicielle suivante :
« Doen de artikelen 112 en 114 van de nieuwe gemeentewet, inzoverre « Les articles 112 et 114 de la nouvelle loi communale, en ce qu'ils
zij een wijze van bekendmaking door aanplakking invoeren van de instaurent un mode de publication des règlements et ordonnances des
reglementen en verordeningen van de gemeentelijke overheden die autorités communales par voie d'affiche, opposable à quiconque, y
ingeroepen kan worden tegen eender wie, met inbegrip van de personen compris aux personnes étrangères à la commune qui n'ont pas d'intérêts
van buiten de gemeente dewelke geen rechtstreekse belangen hebben op directs sur le territoire de la commune qui procède à la publication,
het grondgebied van de bekendmakende gemeente, inzonderheid voor de ne font-ils pas naître entre les personnes précitées et les habitants
berekening van de verjaringstermijn van de beroepen tot de la commune une discrimination contraire aux articles 10 et 11 de la
nietigverklaring voor de Raad van State, geen discriminatie ontstaan
tussen de genoemde personen en de bewoners van de gemeente, die in Constitution, en particulier pour ce qui concerne le calcul des délais
strijd is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet ? ». de prescription des recours en annulation devant le Conseil d'Etat ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1.1. Artikel 112 van de Nieuwe Gemeentewet, gecoördineerd bij B.1.1. L'article 112 de la Nouvelle loi communale, coordonnée par
koninklijk besluit van 24 juni 1988 (hierna : de Nieuwe Gemeentewet) l'arrêté royal du 24 juillet 1988 (ci-après : la Nouvelle loi
bepaalde : communale) disposait :
« De reglementen en verordeningen van de gemeenteraad, van het college « Les règlements et ordonnances du conseil communal, du collège des
van burgemeester en schepenen en van de burgemeester worden door
laatstgenoemde bekendgemaakt door middel van een aanplakbrief die het bourgmestre et échevins et du bourgmestre sont publiés par ce dernier
onderwerp van het reglement of de verordening vermeldt, de datum van par la voie d'une affiche indiquant l'objet du règlement ou de
de beslissing waarbij het reglement of de verordening werd aangenomen l'ordonnance, la date de la décision par laquelle il a été adopté, et,
en, in voorkomend geval, de beslissing van de toezichthoudende le cas échéant, la décision de l'autorité de tutelle.
overheid. De aanplakbrief vermeldt tevens de plaats of plaatsen waar de tekst L'affiche mentionne également le ou les lieux où le texte du règlement
van het reglement of de verordening ter inzage ligt van het publiek ». ou de l'ordonnance peut être consulté par le public ».
Artikel 114 van de Nieuwe Gemeentewet bepaalde : L'article 114 de la Nouvelle loi communale disposait :
« De reglementen en verordeningen bedoeld in artikel 112 zijn « Les règlements et ordonnances visés à l'article 112 deviennent
verbindend de vijfde dag volgend op de dag van bekendmaking door obligatoires le cinquième jour qui suit le jour de leur publication
aanplakbrief, behalve wanneer zij het anders bepalen. par la voie de l'affichage, sauf s'ils en disposent autrement.
De bekendmaking en de datum van de bekendmaking van deze reglementen Le fait et la date de la publication de ces règlements et ordonnances
en verordeningen moeten blijken uit de aantekening in een speciaal sont constatés par une annotation dans un registre spécialement tenu à
daartoe gehouden register op de bij koninklijk besluit bepaalde wijze cet effet, dans la forme qui sera déterminée par arrêté royal ».
». B.1.2. Die bepalingen werden, voor wat het Vlaamse Gewest betreft, met B.1.2. Ces dispositions ont été remplacées, en ce qui concerne la
ingang van 1 januari 2007 vervangen door de artikelen 186 en 187 van Région flamande, à partir du 1er janvier 2007, par les articles 186 et
het Gemeentedecreet van 15 juli 2005, maar zijn niettemin van 187 du décret communal du 15 juillet 2005, mais elles sont cependant
toepassing in het bodemgeschil, dat op 16 december 2002 bij de applicables au litige a quo, qui a été porté devant le juge a quo le
verwijzende rechter aanhangig werd gemaakt. 16 décembre 2002.
B.2. In het verwijzingsarrest oordeelt de Raad van State dat de B.2. Dans l'arrêt de renvoi, le Conseil d'Etat estime que l'affichage
aanplakking van een gemeentereglement conform de in het geding zijnde d'un règlement communal conformément aux dispositions en cause fait
bepalingen ten aanzien van eenieder de termijn bedoeld in artikel 4, courir à l'égard de chacun le délai visé à l'article 4, alinéa 3 de
derde lid, van het besluit van de Regent van 23 augustus 1948 tot l'arrêté du Régent du 23 août 1948 déterminant la procédure devant la
regeling van de rechtspleging voor de afdeling bestuursrechtspraak van section du contentieux administratif du Conseil d'Etat.
de Raad van State doet ingaan.
B.3.1. De in het geding zijnde bepalingen maken geen onderscheid B.3.1. Les dispositions en cause n'établissent aucune distinction
tussen inwoners van de gemeente die het reglement heeft aangenomen, entre les habitants de la commune qui a adopté le règlement, les
personen die - zonder er te wonen - belangen hebben in die gemeente, personnes qui - sans y habiter - ont des intérêts dans cette commune
en personen die geen rechtstreekse belangen hebben in die gemeente, et les personnes qui n'ont aucun intérêt direct dans cette commune,
waaronder buurgemeenten. parmi lesquelles les communes voisines.
B.3.2. In zijn arrest nr. 67/2001 van 17 mei 2001 heeft het Hof B.3.2. Dans son arrêt n° 67/2001 du 17 mai 2001, la Cour a jugé que
geoordeeld dat de in het geding zijnde bepalingen het beginsel van les dispositions en cause ne violaient pas le principe d'égalité et de
gelijkheid en niet-discriminatie niet schenden in zoverre ze ook van toepassing zijn op personen die een belang hebben in de gemeente die de bestreden reglementen heeft aangenomen. Met de onderhavige prejudiciële vraag wenst de Raad van State evenwel te vernemen of de toepassing van de in het geding zijnde bepalingen op derden die geen belangen hebben in die gemeente, in overeenstemming is met het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie. B.4. De wetgever vermag redelijkerwijze te oordelen dat de gemeentelijke overheden niet ertoe zouden kunnen worden verplicht voor hun reglementen en verordeningen eenzelfde bekendmaking te verzekeren als die waarin is voorzien voor de bepalingen die alle inwoners van het Rijk aanbelangen, vermits die reglementen en verordeningen normalerwijze slechts een lokaal belang hebben. B.5. In zoverre echter die reglementen en verordeningen een materie regelen die niet beperkt blijft tot het belang van de betrokken gemeente, maar tevens een invloed hebben op derden die in die gemeente in beginsel geen rechtstreekse belangen hebben, legt een bekendmaking door aanplakking, zoals bedoeld in de in het geding zijnde bepalingen, een onevenredig strenge verplichting tot waakzaamheid op, met name omdat die aanplakking de termijn van zestig dagen bedoeld in artikel non-discrimination en ce qu'elles sont également applicables à des personnes qui ont un intérêt dans la commune qui a adopté les règlements attaqués. Le Conseil d'Etat souhaite cependant savoir, en posant la présente question préjudicielle, si l'application des dispositions en cause à des tiers qui n'ont aucun intérêt dans cette commune est compatible avec le principe d'égalité et de non-discrimination. B.4. Le législateur peut raisonnablement estimer que les autorités communales ne sauraient être tenues d'assurer à leurs règlements et à leurs ordonnances une publicité équivalente à celle prévue pour les dispositions intéressant l'ensemble des habitants du Royaume, ces ordonnances et règlements ne présentant normalement qu'un intérêt local. B.5. Toutefois, lorsque ces règlements et ordonnances règlent une matière qui ne se limite pas à l'intérêt de la commune concernée mais a également une influence sur des tiers qui n'ont, en principe, pas d'intérêt direct dans cette commune, une publication par affichage telle qu'elle est prévue par les dispositions en cause impose un devoir de vigilance rigoureux qui est disproportionné, notamment parce que cet affichage fait courir le délai de soixante jours visé à
4, derde lid, van het besluit van de Regent van 23 augustus 1948 tot l'article 4, alinéa 3, de l'arrêté du Régent du 23 août 1948
regeling van de rechtspleging voor de afdeling bestuursrechtspraak van déterminant la procédure devant la section du contentieux
de Raad van State doet ingaan. administratif du Conseil d'Etat.
B.6. In zoverre de termijn bedoeld in artikel 4, derde lid, van het B.6. En ce que le délai visé à l'article 4, alinéa 3, de l'arrêté du
besluit van de Regent van 23 augustus 1948 tot regeling van de Régent du 23 août 1948 déterminant la procédure devant la section du
rechtspleging voor de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van contentieux administratif du Conseil d'Etat commence à courir, à
State ten aanzien van derden die geen rechtstreekse belangen hebben in l'égard des tiers qui n'ont pas d'intérêt direct dans la commune
de betrokken gemeente begint te lopen vanaf de aanplakking bedoeld in concernée, à dater de l'affichage prévu par les dispositions en cause
de in het geding zijnde bepalingen, en niet vanaf de dag waarop die et non à dater du jour où ces tiers en ont eu connaissance, la
derden kennis ervan hebben gehad, dient de prejudiciële vraag question préjudicielle appelle une réponse positive.
bevestigend te worden beantwoord.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
De artikelen 112 en 114 van de Nieuwe Gemeentewet schenden de Les articles 112 et 114 de la Nouvelle loi communale violent les
artikelen 10 en 11 van de Grondwet in de in B.6 aangegeven mate. articles 10 et 11 de la Constitution dans la mesure indiquée en B.6.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à
terechtzitting van 5 mei 2009. l'audience publique du 5 mai 2009.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
M. Bossuyt. M. Bossuyt.
^