← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 70/2009 van 23 april 2009 Rolnummers 4432, 4433 en 4446 In
zake : de prejudiciële vragen over artikel 162bis van het Wetboek van strafvordering, zoals ingevoegd
bij artikel 9 van de wet van 21 april 2007 betreffen Het
Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 70/2009 van 23 april 2009 Rolnummers 4432, 4433 en 4446 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 162bis van het Wetboek van strafvordering, zoals ingevoegd bij artikel 9 van de wet van 21 april 2007 betreffen Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...) | Extrait de l'arrêt n° 70/2009 du 23 avril 2009 Numéros du rôle : 4432, 4433 et 4446 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 162bis du Code d'instruction criminelle, tel qu'il a été inséré par l'article 9 de la loi du 2 La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P. Ma(...) |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 70/2009 van 23 april 2009 | Extrait de l'arrêt n° 70/2009 du 23 avril 2009 |
| Rolnummers 4432, 4433 en 4446 | Numéros du rôle : 4432, 4433 et 4446 |
| In zake : de prejudiciële vragen over artikel 162bis van het Wetboek | En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 162bis du |
| van strafvordering, zoals ingevoegd bij artikel 9 van de wet van 21 | Code d'instruction criminelle, tel qu'il a été inséré par l'article 9 |
| april 2007 betreffende de verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten | de la loi du 21 avril 2007 relative à la répétibilité des honoraires |
| verbonden aan de bijstand van een advocaat, gesteld door de | et des frais d'avocat, posées par le Tribunal de police de Bruges. |
| Politierechtbank te Brugge. | La Cour constitutionnelle, |
| Het Grondwettelijk Hof, | |
| samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de | composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P. |
| rechters P. Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, | Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, |
| J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, J. Spreutels en T. Merckx-Van | J.-P. Moerman, E. Derycke, J. Spreutels et T. Merckx-Van Goey, |
| Goey, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder | assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. |
| voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, | Bossuyt, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
| a. Bij twee vonnissen van 12 februari 2008 in zake Diane Vanhoecke en | a. Par deux jugements du 12 février 2008 en cause de Diane Vanhoecke |
| Roland Coessens tegen Eugeen Deschuytter en de nv « APRA Ongevallen », | et Roland Coessens contre Eugeen Deschuytter et la SA « APRA |
| en in zake het openbaar ministerie tegen Christof Mortier, in | Ongevallen » et en cause du ministère public contre Christof Mortier, |
| aanwezigheid van de nv « Winterthur-Europe Verzekeringen », vrijwillig | en présence de la SA « Winterthur-Europe Assurances », partie |
| tussenkomende partij, en Nani Ratiani en Nikoloz Kipiani, burgerlijke | intervenante volontaire, et de Nani Ratiani et Nikoloz Kipiani, |
| partijen, waarvan de expedities ter griffie van het Hof zijn ingekomen | parties civiles, dont les expéditions sont parvenues au greffe de la |
| op 18 februari 2008, heeft de Politierechtbank te Brugge de volgende | Cour le 18 février 2008, le Tribunal de police de Bruges a posé la |
| prejudiciële vraag gesteld : | question préjudicielle suivante : |
| « Schendt artikel 162bis van het Wetboek van strafvordering, zoals | « L'article 162bis du Code d'instruction criminelle, tel qu'il a été |
| ingevoegd door de wet van 21 april 2007 [betreffende de | inséré par la loi du 21 avril 2007 [relative à la répétibilité des |
| verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten verbonden aan de bijstand | honoraires et des frais d'avocat], viole-t-il le principe d'égalité |
| van een advocaat], het gelijkheidsbeginsel, zoals vastgelegd in de | |
| artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat het voorziet dat (in een | inscrit dans les articles 10 et 11 de la Constitution, en ce qu'il |
| vonnis uitgesproken door een strafrechtbank) enkel de beklaagde en de | prévoit que (dans un jugement prononcé par un tribunal pénal) seuls le |
| personen die voor het misdrijf burgerrechtelijk aansprakelijk zijn | prévenu et les personnes civilement responsables de l'infraction sont |
| veroordeeld worden tot het betalen aan de burgerlijke partij van de | condamnés à payer à la partie civile l'indemnité de procédure, à |
| rechtsplegingsvergoeding en dus niet de vrijwillig of gedwongen | l'exclusion donc de la partie intervenante volontaire ou forcée |
| tussenkomende partij (verzekeringsmaatschappij), terwijl deze laatste | (compagnie d'assurance), alors que dans un jugement prononcé par un |
| in een vonnis uitgesproken door een burgerlijke rechtbank wel moet | tribunal civil, cette dernière doit (ou tout au moins peut) être |
| (minstens kan) veroordeeld worden tot het betalen van de | condamnée à payer l'indemnité de procédure dès qu'elle est considérée |
| rechtsplegingsvergoeding zodra ze aanzien wordt als ' in het ongelijk | |
| gestelde partij ' ? ». | comme ' la partie ayant succombé ' ? ». |
| b. Bij vonnis van 11 maart 2008 in zake Caroline Van Middel tegen Noël | b. Par jugement du 11 mars 2008 en cause de Caroline Van Middel contre |
| Clarie en de nv « AXA Royale Belge », waarvan de expeditie ter griffie | Noël Clarie et la SA « AXA Royale Belge », dont l'expédition est |
| van het Hof is ingekomen op 26 maart 2008, heeft de Politierechtbank | parvenue au greffe de la Cour le 26 mars 2008, le Tribunal de police |
| te Brugge dezelfde prejudiciële vraag gesteld. | de Bruges a posé la même question préjudicielle. |
| Die zaken, ingeschreven onder de nummers 4432, 4433 en 4446 van de rol | Ces affaires, inscrites sous les numéros 4432, 4433 et 4446 du rôle de |
| van het Hof, werden samengevoegd. | la Cour, ont été jointes. |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1.1. De prejudiciële vragen hebben betrekking op artikel 162bis van | B.1.1. Les questions préjudicielles portent sur l'article 162bis du |
| het Wetboek van strafvordering, zoals ingevoegd bij artikel 9 van de | Code d'instruction criminelle, tel qu'il a été inséré par l'article 9 |
| wet van 21 april 2007 betreffende de verhaalbaarheid van de erelonen | de la loi du 21 avril 2007 relative à la répétibilité des honoraires |
| en de kosten verbonden aan de bijstand van een advocaat. Artikel 9 van | et des frais d'avocat. Cet article 9 modifie, tout comme les articles |
| de voormelde wet wijzigt, samen met de artikelen 8, 10, 11 en 12, | 8, 10, 11 et 12 de la même loi, plusieurs dispositions du Code |
| verschillende bepalingen van het Wetboek van strafvordering, teneinde | d'instruction criminelle, en vue d'étendre partiellement le principe |
| het beginsel van de verhaalbaarheid gedeeltelijk uit te breiden tot de | de la répétibilité aux affaires tranchées par des juridictions |
| door de strafgerechten berechte zaken. | répressives. |
| B.1.2. Artikel 162bis van het Wetboek van strafvordering bepaalt : | B.1.2. L'article 162bis du Code d'instruction criminelle dispose : |
| « Ieder veroordelend vonnis, uitgesproken tegen de beklaagde en tegen | « Tout jugement de condamnation rendu contre le prévenu et les |
| de personen die voor het misdrijf burgerrechtelijk aansprakelijk zijn, | personnes civilement responsables de l'infraction les condamnera |
| veroordeelt hen tot het betalen aan de burgerlijke partij van de | envers la partie civile à l'indemnité de procédure visée à l'article |
| rechtsplegingsvergoeding bedoeld in artikel 1022 van het Gerechtelijk Wetboek. | 1022 du Code judiciaire. |
| De burgerlijke partij die rechtstreeks heeft gedagvaard en die in het | La partie civile qui aura lancé une citation directe et qui succombera |
| ongelijk wordt gesteld, zal veroordeeld worden tot het aan de | |
| beklaagde betalen van de vergoeding bedoeld in artikel 1022 van het | sera condamnée envers le prévenu à l'indemnité visée à l'article 1022 |
| Gerechtelijk Wetboek. De vergoeding wordt bepaald door het vonnis ». | du Code judiciaire. L'indemnité sera liquidée par le jugement ». |
| B.2. Uit de vonnissen waarbij het Hof wordt ondervraagd, blijkt dat de | B.2. Il ressort des jugements qui interrogent la Cour que, dans chaque |
| verwijzende rechter, in elke zaak, de beklaagde en diens verzekeraar, | |
| vrijwillig tussenkomende partij, in solidum heeft veroordeeld tot het | affaire, le juge a quo a condamné in solidum le prévenu et son |
| vergoeden van de burgerlijke partijen. | assureur, partie intervenante volontaire, à indemniser les parties civiles. |
| B.3. Het Hof beperkt zijn onderzoek tot de hypothese waarin een | B.3. La Cour limite son examen à l'hypothèse où une juridiction |
| strafgerecht, dat de beklaagde en diens verzekeraar in solidum heeft | pénale, qui a condamné in solidum le prévenu et son assureur au |
| veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding, hen niet | paiement de dommages et intérêts, ne pourrait les condamner également |
| eveneens in solidum zou kunnen veroordelen tot betaling van de | in solidum au paiement de l'indemnité de procédure visée à l'article |
| rechtsplegingsvergoeding van artikel 1022 van het Gerechtelijk | 1022 du Code judiciaire. |
| Wetboek. B.4. Artikel 82, derde lid, van de wet van 25 juni 1992 op de | B.4. L'article 82, alinéa 3, de la loi du 25 juin 1992 sur le contrat |
| landverzekeringsovereenkomst bepaalt : | d'assurance terrestre dispose : |
| « De verzekeraar betaalt, zelfs boven de dekkingsgrenzen, de kosten | « L'assureur paie, même au-delà des limites de la garantie, les frais |
| betreffende burgerlijke rechtsvorderingen, alsook de honoraria en de | afférents aux actions civiles ainsi que les honoraires et les frais |
| kosten van de advocaten en de deskundigen, maar alleen in zover die | des avocats et des experts, mais seulement dans la mesure où ces frais |
| kosten door hem of met zijn toestemming zijn gemaakt of, in geval van | ont été exposés par lui ou avec son accord ou, en cas de conflit |
| belangenconflict dat niet te wijten is aan de verzekerde, voor zover | d'intérêts qui ne soit pas imputable à l'assuré, pour autant que ces |
| die kosten niet onredelijk zijn gemaakt ». | frais n'aient pas été engagés de manière déraisonnable ». |
| B.5. Artikel 89, § 5, van dezelfde wet bepaalt : | B.5. L'article 89, § 5, de la même loi dispose : |
| « Wanneer het geding tegen de verzekerde is ingesteld voor het | « Lorsque le procès contre l'assuré est porté devant la juridiction |
| strafgerecht, kan de verzekeraar door de benadeelde of door de | répressive, l'assureur peut être mis en cause par la personne lésée ou |
| verzekerde in de zaak worden betrokken en kan hij vrijwillig | par l'assuré et peut intervenir volontairement, dans les mêmes |
| tussenkomen, onder dezelfde voorwaarden als zou de vordering voor het | conditions que si le procès était porté devant la juridiction civile, |
| burgerlijk gerecht gebracht zijn, maar het strafgerecht kan geen | sans cependant que la juridiction répressive puisse statuer sur les |
| uitspraak doen over de rechten die de verzekeraar kan doen gelden | droits que l'assureur peut faire valoir contre l'assuré ou le preneur |
| tegenover de verzekerde of de verzekeringnemer ». | d'assurance ». |
| B.6. Krachtens artikel 601bis van het Gerechtelijk Wetboek neemt de | B.6. En vertu de l'article 601bis du Code judiciaire, le tribunal de |
| politierechtbank kennis van alle vorderingen tot vergoeding van schade | police connaît de toute demande relative à la réparation d'un dommage |
| ontstaan uit een verkeersongeval. | résultant d'un accident de la circulation. |
| B.7. Aangezien de Politierechtbank oordeelt dat zij, indien zij | B.7. Dès lors que le Tribunal de police considère que, s'il siégeait |
| zitting zou houden in burgerlijke zaken, de beklaagde en diens | en matière civile, il pourrait condamner in solidum le prévenu et son |
| verzekeraar in solidum zou kunnen veroordelen tot een schadevergoeding | assureur à des dommages et intérêts ainsi qu'à l'indemnité de |
| en tot de rechtsplegingsvergoeding van artikel 1022 van het | procédure prévue par l'article 1022 du Code judiciaire, il peut, |
| Gerechtelijk Wetboek, kan zij, wanneer zij uitspraak doet over de | lorsqu'il statue sur l'action civile alors qu'il siège en matière |
| burgerlijke rechtsvordering terwijl zij zitting houdt in strafzaken, | |
| dezelfde veroordelingen uitspreken met toepassing van artikel 89, § 5, | pénale, prononcer les mêmes condamnations, en application de l'article |
| van de wet van 25 juni 1992, ook al voorziet artikel 162bis van het | 89, § 5, de la loi du 25 juin 1992, même si l'article 162bis du Code |
| Wetboek van strafvordering niet expliciet in die hypothese. | d'instruction criminelle n'a pas prévu explicitement cette hypothèse. |
| B.8. Uit hetgeen voorafgaat volgt dat het in de prejudiciële vragen | B.8. Il découle de ce qui précède que la différence de traitement |
| vermelde verschil in behandeling niet bestaat. | mentionnée dans les questions préjudicielles n'existe pas. |
| B.9. De prejudiciële vragen dienen ontkennend te worden beantwoord. | B.9. Les questions préjudicielles appellent une réponse négative. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| Artikel 162bis van het Wetboek van strafvordering, ingevoegd bij | L'article 162bis du Code d'instruction criminelle, inséré par |
| artikel 9 van de wet van 21 april 2007 betreffende de verhaalbaarheid | l'article 9 de la loi du 21 avril 2007 relative à la répétibilité des |
| van de erelonen en de kosten verbonden aan de bijstand van een | |
| advocaat, schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. | honoraires et des frais d'avocat, ne viole pas les articles 10 et 11 |
| Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | de la Constitution. Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
| artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à |
| terechtzitting van 23 april 2009. | l'audience publique du 23 avril 2009. |
| De griffier, | Le greffier, |
| P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
| De voorzitter, | Le président, |
| M. Bossuyt. | M. Bossuyt. |