Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 89/2008 van 11 juni 2008 Rolnummer 4266 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 29, § 1, 2°, van de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven, gesteld door Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 89/2008 van 11 juni 2008 Rolnummer 4266 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 29, § 1, 2°, van de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven, gesteld door Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de rechter(...) Extrait de l'arrêt n° 89/2008 du 11 juin 2008 Numéro du rôle : 4266 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 29, § 1 er , 2°, de la loi du 21 mars 1991 portant réforme de certaines entreprises publiques économ La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges P. Ma(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 89/2008 van 11 juni 2008 Extrait de l'arrêt n° 89/2008 du 11 juin 2008
Rolnummer 4266 Numéro du rôle : 4266
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 29, § 1, 2°, van de wet En cause : la question préjudicielle relative à l'article 29, § 1er,
van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische 2°, de la loi du 21 mars 1991 portant réforme de certaines entreprises
overheidsbedrijven, gesteld door de Raad van State. publiques économiques, posée par le Conseil d'Etat.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges P.
rechters P. Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe,
J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, J. Spreutels en T. Merckx-Van J.-P. Moerman, E. Derycke, J. Spreutels et T. Merckx-Van Goey,
Goey, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M.
voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij arrest nr. 173.140 van 3 juli 2007 in zake Jean-Pierre Maes tegen Par arrêt n° 173.140 du 3 juillet 2007 en cause de Jean-Pierre Maes
de nv van publiek recht « De Post », waarvan de expeditie ter griffie contre la SA de droit public « La Poste », dont l'expédition est
van het Hof is ingekomen op 13 juli 2007, heeft de Raad van State de parvenue au greffe de la Cour le 13 juillet 2007, le Conseil d'Etat a
volgende prejudiciële vraag gesteld : posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 29, § 1, 2°, van de wet van 21 maart 1991 « L'article 29, § 1er, 2°, de la loi du 21 mars 1991 portant réforme
betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven de certaines entreprises publiques économiques, ne viole-t-il pas les
niet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in die zin geïnterpreteerd articles 10 et 11 de la Constitution s'il doit être interprété en ce
dat het niet toestaat humanresourcesmanagers contractueel aan te sens qu'il n'autorise pas le recrutement de managers de gestion des
ressources humaines (« GRH ») par voie contractuelle, en combinaison
werven, in combinatie met artikel 4, § 1, 4°, van de wet van 22 juli avec l'article 4, § 1er, 4°, de la loi du 22 juillet 1993 portant
1993 houdende bepaalde maatregelen inzake ambtenarenzaken en met certaines mesures en matière de fonction publique et l'article 2, § 1er,
artikel 2, § 1, 4°, van het koninklijk besluit van 22 december 2000 4°, de l'arrêté royal du 22 décembre 2000 fixant les principes
tot bepaling van de algemene principes van het administratief en généraux du statut administratif et pécuniaire des agents de l'Etat
geldelijk statuut van de rijksambtenaren die van toepassing zijn op applicables au personnel des services des Gouvernements de Communauté
het personeel van de diensten van de Gemeenschaps- en Gewestregeringen et de Région et des Collèges de la Commission communautaire commune et
en van de Colleges van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie en de la Commission communautaire française ainsi qu'aux personnes
van de Franse Gemeenschapscommissie, alsook op de publiekrechtelijke morales de droit public qui en dépendent, qui sont formulés de manière
rechtspersonen die ervan afhangen, die op vergelijkbare wijze zijn similaire et dont les travaux préparatoires et le rapport au Roi
geformuleerd en waarvan de parlementaire voorbereiding en het verslag indiquent clairement que les managers GRH peuvent être recrutés par
aan de Koning duidelijk aangeven dat de humanresourcesmanagers
contractueel kunnen worden aangeworven ? ». voie contractuelle ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de in het geding zijnde bepaling Quant à la disposition en cause
B.1.1. Artikel 29, § 1, van de wet van 21 maart 1991 « betreffende de B.1.1. L'article 29, § 1er, de la loi du 21 mars 1991 « portant
hervorming van sommige economische overheidsbedrijven » bepaalt : réforme de certaines entreprises publiques économiques » dispose :
« De personeelsleden van een autonoom overheidsbedrijf worden « Les membres du personnel d'une entreprise publique autonome sont
aangeworven en tewerkgesteld krachtens het personeelskader en het recrutés et employés en vertu du cadre et du statut du personnel
personeelsstatuut die door de raad van bestuur of, in voorkomend arrêtés par le conseil d'administration ou, le cas échéant, le Roi,
geval, door de Koning, overeenkomstig deze titel worden vastgesteld. conformément au présent titre.
Echter, een autonoom overheidsbedrijf kan personeelsleden aanwerven en Toutefois, une entreprise publique autonome peut recruter et employer
tewerkstellen onder arbeidsovereenkomst onderworpen aan de wet van 3 du personnel en vertu d'un contrat de travail soumis à la loi du 3
juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, met het oog op : juillet 1978 relative aux contrats de travail, afin :
[...] [...]
2° de uitvoering van taken die een kennis of ervaring op hoog niveau 2° d'exécuter des tâches nécessitant une connaissance ou expérience de
vereisen; haute qualification;
[...] ». [...] ».
B.1.2. De Raad van State ondervraagt het Hof over de bestaanbaarheid B.1.2. Le Conseil d'Etat interroge la Cour sur la compatibilité de la
van de in het geding zijnde bepaling met de artikelen 10 en 11 van de disposition en cause avec les articles 10 et 11 de la Constitution si
elle devait être interprétée comme n'incluant pas, parmi les tâches
Grondwet, in die zin geïnterpreteerd dat zij, onder de taken die een nécessitant une connaissance ou expérience de haute qualification, les
kennis of ervaring op hoog niveau vereisen, niet de functies van fonctions de managers en gestion des ressources humaines et, partant,
humanresourcesmanager opneemt en, bijgevolg, de contractuele comme n'autorisant pas le recrutement par voie contractuelle de
aanwerving van humanresourcesmanagers binnen autonome managers en gestion des ressources humaines au sein des entreprises
overheidsbedrijven niet toestaat. publiques autonomes.
Ten aanzien van de ontvankelijkheid van de prejudiciële vraag Quant à la recevabilité de la question préjudicielle
B.2.1. De verzoekende partij voor de Raad van State betwist de B.2.1. La partie requérante devant le Conseil d'Etat conteste la
ontvankelijkheid van de prejudiciële vraag omdat het antwoord van het recevabilité de la question préjudicielle au motif que la réponse de
Hof de oplossing van het aan de Raad van State voorgelegde geschil la Cour serait sans incidence sur la solution du litige soumis au
niet zou kunnen beïnvloeden. Conseil d'Etat.
B.2.2. De prejudiciële vraag is van belang voor het oplossen van het B.2.2. La question préjudicielle présente un intérêt pour la solution
geschil voor de Raad van State omdat hem met name de vraag wordt du litige pendant devant le Conseil d'Etat au motif que lui est
gesteld of de in het geding zijnde bepaling in die zin moet worden notamment soumise la question de savoir si la disposition en cause
geïnterpreteerd dat zij de contractuele aanwerving van doit s'interpréter comme autorisant le recrutement, par la voie
humanresourcesmanagers toestaat. contractuelle, de managers en gestion des ressources humaines.
B.2.3. De exceptie wordt verworpen. B.2.3. L'exception est rejetée.
Ten aanzien van de ontvankelijkheid van de memorie van tussenkomst Quant à la recevabilité du mémoire en intervention
B.3.1. Volgens de Ministerraad is de memorie van de tussenkomende B.3.1. Selon le Conseil des ministres, le mémoire de la partie
partij niet ontvankelijk omdat die partij niet doet blijken van het intervenante est irrecevable au motif que cette partie ne justifie pas
vereiste belang. de l'intérêt requis.
B.3.2. Artikel 87, § 1, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 B.3.2. L'article 87, § 1er, de la loi spéciale du 6 janvier 1989
bepaalt : dispose :
« Wanneer het Arbitragehof, bij wijze van prejudiciële beslissing, « Lorsque la Cour d'arbitrage statue, à titre préjudiciel, sur les
uitspraak doet op vragen als bedoeld in artikel 26, kan ieder die van questions visées à l'article 26, toute personne justifiant d'un
een belang doet blijken in de zaak voor de rechter die de verwijzing intérêt dans la cause devant la juridiction qui ordonne le renvoi,
gelast, een memorie aan het Hof richten binnen dertig dagen na de peut adresser un mémoire à la Cour dans les trente jours de la
bekendmaking voorgeschreven in artikel 74. Hij wordt daardoor geacht publication prescrite par l'article 74. Elle est, de ce fait, réputée
partij in het geding te zijn ». partie au litige ».
B.3.3. Zoals de Ministerraad opmerkt, heeft het Hof aanvankelijk B.3.3. Ainsi que l'observe le Conseil des ministres, la Cour a d'abord
geoordeeld dat louter de hoedanigheid van partij bij een procedure die considéré que la simple qualité de partie à une procédure analogue à
analoog is met die welke bij het Hof prejudicieel aanhangig is, niet celle dont la Cour est saisie à titre préjudiciel ne suffisait pas
volstaat om te doen blijken van het belang om in een procedure
betreffende een prejudiciële vraag tussen te komen (onder meer arrest pour établir l'intérêt à intervenir dans une procédure sur question
nr. 82/95, B.1.2). préjudicielle (entre autres arrêt n° 82/95, B.1.2).
In zijn arrest nr. 56/93 van 8 juli 1993 heeft het Hof daarvoor een Dans l'arrêt n° 56/93, la Cour a donné à sa position une justification
principiële verantwoording gegeven naar aanleiding van een exceptie de principe, à l'occasion d'une exception d'inconstitutionnalité
van ongrondwettigheid van artikel 87, § 1 : soulevée à l'encontre de l'article 87, § 1er :
« Nu de wetgever de draagwijdte van het arrest dat is gewezen op de « Dès lors qu'il limitait la portée de l'arrêt rendu sur question
prejudiciële vraag in het geschil naar aanleiding waarvan de vraag is préjudicielle au litige à l'occasion duquel a été posée la question,
gesteld, heeft beperkt, kon hij de tussenkomst voor het Hof beperken le législateur pouvait limiter l'intervention devant la Cour aux
tot de personen die in dat geschil mochten tussenkomen. Het is personnes pouvant intervenir dans ce litige. Sans doute est-il exact
weliswaar juist dat het arrest, gewezen op prejudiciële vraag, een que l'arrêt rendu sur question préjudicielle pourrait avoir un effet
indirect effect zou kunnen hebben op soortgelijke geschillen aangezien indirect sur des litiges comparables puisque le juge saisi pourrait
de geadieerde rechter van oordeel zou kunnen zijn dat hij geen vraag estimer ne pas devoir poser une question à la Cour parce que celle-ci
aan het Hof hoeft te stellen omdat het Hof reeds op een vraag met a déjà statué sur une question ayant le même objet. Rien n'empêche
hetzelfde onderwerp uitspraak heeft gedaan. Niets belet echter de cependant les parties de développer des arguments devant ce juge pour
partijen voor die rechter argumenten uiteen te zetten om hem te
overtuigen op zijn beurt een vraag aan het Hof te stellen » (B.2.7). le convaincre de poser à son tour une question à la Cour » (B.2.7).
B.3.4. In latere arresten heeft het Hof zijn standpunt evenwel B.3.4. Dans des arrêts ultérieurs, la Cour a toutefois nuancé son
genuanceerd en het belang in een analoge procedure aanvaard, namelijk point de vue et a accepté l'intérêt dans une procédure analogue, à
: savoir :
- wanneer die procedure voor onbepaalde tijd werd stilgelegd in - lorsque cette procédure a été arrêtée pour une durée indéterminée
afwachting van het antwoord op de door een andere rechter (arrest nr. dans l'attente de la réponse à la question préjudicielle soumise à la
126/2000, B.1.2) of door dezelfde rechter in een andere zaak (arrest Cour par un autre juge (arrêt n° 126/2000, B.1.2) ou par le même juge
nr. 55/99, B.1.2; arrest nr. 57/2002, A.1; arrest nr. 141/2006, B.3.2) dans une autre affaire (arrêt n° 55/99, B.1.2; arrêt n° 57/2002, A.1;
aan het Hof voorgelegde prejudiciële vraag; arrêt n° 141/2006, B.3.2);
- wanneer de verzoeker tot tussenkomst, in een analoge procedure, - lorsque le requérant en intervention a simplement demandé, dans une
enkel heeft gevraagd aan het Hof een prejudiciële vraag over hetzelfde procédure analogue, qu'une question préjudicielle soit posée
probleem te stellen, dus zonder dat een rechterlijke beslissing is concernant le même problème, et donc sans qu'une décision judiciaire
genomen om de procedure te schorsen in afwachting van een uitspraak ne soit intervenue en vue de suspendre la procédure en attendant une
van het Hof (arrest nr. 13/2004, B.2.2); décision de la Cour (arrêt n° 13/2004, B.2.2);
- wanneer de verzoeker tot tussenkomst louter doet gelden dat zijn - lorsque le requérant en intervention fait simplement valoir que son
zaak, die een identiek onderwerp heeft als die welke is voorgelegd aan affaire, qui a un objet identique à celui qui est soumis au juge a
de verwijzende rechter, niet kan worden beslecht vooraleer het Hof quo, ne saurait être jugée avant que la Cour ait répondu à la question
heeft geantwoord op de prejudiciële vraag, zodat hij niet op dienstige préjudicielle, de sorte qu'il ne peut pas demander utilement qu'une
wijze kan verzoeken een vraag te stellen aan het Hof teneinde zich te
kunnen voegen bij de voor het Hof hangende procedure (arrest nr. question préjudicielle soit posée à la Cour afin de se joindre à la
73/2006, B.2.3); procédure pendante devant celle-ci (arrêt n° 73/2006, B.2.3);
- en zelfs wanneer de verzoeker tot tussenkomst louter doet gelden dat - et même lorsque le requérant en intervention fait simplement valoir
zijn raad van bestuur heeft beslist een analoge procedure in te que son conseil d'administration a décidé d'intenter une procédure
stellen met de intentie de bevoegde rechtbank te verzoeken dezelfde analogue avec l'intention de demander au tribunal compétent de poser
prejudiciële vraag te stellen (arrest nr. 162/2005, A.12 en B.2.2). la même question préjudicielle (arrêt n° 162/2005, A.12 et B.2.2).
Niettemin heeft het Hof in zijn arrest nr. 82/2005 het principe La Cour a néanmoins maintenu, dans son arrêt n° 82/2005, le principe
gehandhaafd dat reeds een analoge zaak hangende moet zijn. De qu'une affaire analogue devait déjà être pendante. La circonstance
omstandigheid dat een arrest van het Hof een invloed zou kunnen hebben qu'un arrêt de la Cour pourrait avoir une influence sur la décision
op de beslissing van een rechter aan wie later analoge vragen worden d'un juge saisi ultérieurement de questions analogues n'est pas non
voorgelegd, is evenmin van dien aard dat daaruit dat belang blijkt, plus de nature à justifier cet intérêt, car il peut en être ainsi de
want zulks kan voor elke rechtzoekende gelden (B.2.3). tout justiciable (B.2.3).
B.3.5. Ofschoon moet worden vermeden dat voor het Hof personen in B.3.5. Si la Cour doit éviter que n'interviennent devant elles des
rechte treden die slechts een hypothetisch belang hebben bij de aan personnes qui n'ont qu'un intérêt hypothétique aux questions qui lui
het Hof gestelde prejudiciële vragen, dient het rekening te houden met sont posées, elle doit avoir égard à l'autorité de chose jugée
het versterkte gezag van gewijsde dat voortvloeit uit artikel 26, § 2, renforcée qui découle de l'article 26, § 2, alinéa 2, 2°, de la loi
tweede lid, 2°, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 en ervoor te spéciale du 6 janvier 1989 et se soucier de ne pas multiplier les
zorgen dat prejudiciële vragen met betrekking tot identieke problemen questions préjudicielles portant sur des problèmes identiques. En
niet worden vermenigvuldigd. Door toe te staan dat elke persoon die permettant que toute personne justifiant d'un intérêt puisse demander
doet blijken van een belang de vernietiging kan vorderen van een
bepaling waarvan het Hof, uitspraak doende op een prejudiciële vraag, l'annulation d'une disposition dont la Cour, statuant sur question
heeft vastgesteld dat ze de Grondwet schendt, heeft artikel 4, tweede préjudicielle, a constaté qu'elle violait la Constitution, l'article
lid, dat in de bijzondere wet van 6 januari 1989 is ingevoerd bij de 4, alinéa 2, introduit dans la loi spéciale du 6 janvier 1989 par la
bijzondere wet van 9 maart 2003, het gevolg versterkt dat een op prejudiciële vraag gewezen arrest kan hebben voor de personen die geen partij waren bij dat arrest. B.3.6. Er dient dus te worden aangenomen dat de personen die het afdoende bewijs leveren van het rechtstreekse gevolg dat het antwoord dat het Hof op een prejudiciële vraag zal geven, op hun persoonlijke situatie kan hebben, doen blijken van een belang om voor het Hof tussen te komen. B.3.7. Te dezen heeft de tussenkomende partij bij de Raad van State een beroep ingesteld tot nietigverklaring van de beslissing tot ontzetting die de naamloze vennootschap van publiek recht « De Post » te haren aanzien had genomen. Bovendien heeft de tegenpartij voor de Raad van State die laatste verzocht aan het Hof dezelfde prejudiciële vraag te stellen als die welke het voorwerp van de onderhavige zaak uitmaakt. Rekening houdend met die omstandigheden doet die persoon blijken van een voldoende belang om in de onderhavige rechtspleging tussen te komen. B.3.8. De exceptie wordt verworpen. Ten gronde B.4. In de door de verwijzende rechter gekozen interpretatie voert de in het geding zijnde bepaling een verschil in behandeling in tussen de autonome overheidsbedrijven, die aan de in het geding zijnde bepaling zijn onderworpen, en de besturen en rechtspersonen van publiek recht, loi spéciale du 9 mars 2003, a accru l'effet que peut avoir un arrêt préjudiciel sur des personnes qui n'étaient pas parties à cet arrêt. B.3.6. Il convient donc d'admettre que justifient d'un intérêt à intervenir devant la Cour les personnes qui font la preuve suffisante de l'effet direct que peut avoir sur leur situation personnelle la réponse que va donner la Cour à une question préjudicielle. B.3.7. En l'espèce, la partie intervenante a saisi le Conseil d'Etat d'un recours en annulation de la décision de révocation prise à son encontre par la société anonyme de droit public « La Poste ». En outre, la partie adverse devant le Conseil d'Etat a sollicité du Conseil d'Etat qu'il pose à la Cour une question préjudicielle identique à celle qui fait l'objet de la présente affaire. Compte tenu de ces circonstances, cette personne justifie d'un intérêt suffisant à intervenir dans la présente procédure. B.3.8. L'exception est rejetée. Quant au fond B.4. Dans l'interprétation retenue par le juge a quo, la disposition en cause crée une différence de traitement entre les entreprises publiques autonomes, soumises à la disposition en cause, et les
die vallen onder de regeling van het koninklijk besluit van 22 administrations et les personnes morales de droit public régies par
december 2000 « tot bepaling van de algemene principes van het l'arrêté royal du 22 décembre 2000 « fixant les principes généraux du
administratief en geldelijk statuut van de rijksambtenaren die van statut administratif et pécuniaire des agents de l'Etat applicables au
toepassing zijn op het personeel van de diensten van de Gemeenschaps- personnel des services des Gouvernements de Communauté et de Région et
en Gewestregeringen en van de Colleges van de Gemeenschappelijke des Collèges de la Commission communautaire commune et de la
Gemeenschapscommissie en van de Franse Gemeenschapscommissie, alsook Commission communautaire française ainsi qu'aux personnes morales de
op de publiekrechtelijke rechtspersonen die ervan afhangen » (hierna : droit public qui en dépendent » (ci-après : l'arrêté royal du 22
koninklijk besluit van 22 december 2000) en van de wet van 22 juli
1993 « houdende bepaalde maatregelen inzake ambtenarenzaken » (hierna décembre 2000) et par la loi du 22 juillet 1993 « portant certaines
: wet van 22 juli 1993). mesures en matière de fonction publique » (ci-après : la loi du 22
B.5.1. Artikel 2, § 1, van het koninklijk besluit van 22 december 2000 juillet 1993). B.5.1. L'article 2, § 1er, de l'arrêté royal du 22 décembre 2000
luidt : dispose :
« Onverminderd paragraaf 2, wordt aan de personeelsbehoeften « Sans préjudice du paragraphe 2, il est exclusivement satisfait aux
uitsluitend voldaan door ambtenaren die aan de bepalingen van dit besoins en personnel par des agents soumis aux dispositions du présent
besluit onderworpen zijn. arrêté.
Niettemin kunnen bij arbeidsovereenkomst personen in dienst worden Toutefois, des personnes peuvent être engagées sous contrat de travail
genomen, uitsluitend om : aux fins exclusives :
[...] [...]
4° te voorzien in de uitvoering van taken die een bijzondere kennis of 4° de pourvoir à l'exécution de tâches exigeant des connaissances
ruime ervaring op hoog niveau vereisen, beide relevant voor de uit te particulières ou une expérience large de haut niveau, toutes les deux
voeren taken ». pertinentes pour les tâches à exécuter ».
B.5.2. Het verslag aan de Koning dat aan dat koninklijk besluit B.5.2. Le rapport au Roi précédant cet arrêté royal précise à cet
voorafgaat, preciseert in dat opzicht : égard :
« Om de diensten toe te laten, op het vlak van op bijzondere « Afin de permettre aux services de faire appel, dans le cadre d'un
competenties gerichte werving, een beroep te doen op recrutement axé sur les compétences particulières, à du personnel
hooggekwalificeerd personeel, waarvan de opdracht niet zodanig hautement qualifié dont la mission n'est pas à ce point particulière
specifiek is dat zij kan worden ondergebracht onder het begrip ' qu'elle puisse être rangée sous la notion ' mission spécifique ', il
specifieke opdracht ', wordt voorgesteld in artikel 2, § 1, een vierde est proposé d'ajouter à l'article 2, § 1er, une quatrième possibilité
uitzonderingsmogelijkheid toe te voegen. Ter verduidelijking kan bij d'exception. A titre de précision, il est possible, comme exemple de
wijze van voorbeeld voor de uitvoering van taken die een bijzondere tâches qui requièrent des connaissances particulières ou une large
kennis of ruime ervaring op hoog niveau vereisen, worden verwezen naar expérience de haut niveau, de faire référence aux catégories suivantes
de volgende categorieën van personeel : ICT-kaderpersoneel, de personnel : personnel d'encadrement TIC, fonctions de management et
management- en HRM-functies. fonctions GRH.
De toevoeging van deze uitzonderingsgrond wordt derhalve verantwoord
opdat de overheid een beroep zou kunnen doen op de in de maatschappij L'ajout de ce dernier terrain d'exception est donc nécessaire pour que
aanwezige kennis en bekwaamheid welke is vereist in een snel l'Etat demeure en mesure de faire appel aux connaissances et
evoluerende, hoogontwikkelde en complexe samenleving teneinde een compétences présentes dans la société requises dans un environnement
kwaliteitsvolle dienstverlening te kunnen blijven garanderen » complexe, de haut développement et évoluant rapidement afin de pouvoir
(Belgisch Staatsblad , 9 januari 2001, p. 422). continuer à garantir un service de qualité » (Moniteur belge , 9
janvier 2001, p. 422).
B.6.1. Artikel 4, § 1, 4°, van de wet van 22 juli 1993, zoals B.6.1. L'article 4, § 1er, 4°, de la loi du 22 juillet 1993, tel qu'il
gewijzigd bij de wet van 26 maart 2001, bepaalt : a été modifié par la loi du 26 mars 2001, dispose :
« In afwijking van artikel 3, in de besturen en andere diensten van de « Par dérogation à l'article 3, dans les administrations et autres
federale ministeries in de openbare instellingen van sociale zekerheid services des ministères fédéraux dans les institutions publiques de
bedoeld in artikel 3, § 2 van het koninklijk besluit van 3 april 1997 sécurité sociale visées à l'article 3, § 2, de l'arrêté royal du 3
houdende maatregelen met het oog op de responsabilisering van de avril 1997 portant des mesures en vue de la responsabilisation des
openbare instellingen van sociale zekerheid, met toepassing van institutions publiques de sécurité sociale, en application de
artikel 47 van de wet van 26 juli 1996 tot modernisering van de l'article 47 de la loi du 26 juillet 1996 portant modernisation de la
sociale zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de sécurité sociale et assurant la viabilité des régimes légaux des
wettelijke pensioenstelsels, alsook in de instellingen van openbaar pensions ainsi que dans les organismes d'intérêt public soumis à
nut die onder het gezag, de controle of het toezicht van de Staat l'autorité, au pouvoir de contrôle ou de tutelle de l'Etat, visés à
staan, vermeld in artikel 1 van de wet van 16 maart 1954 betreffende l'article 1er de la loi du 16 mars 1954 relative au contrôle de
de controle op sommige instellingen van openbaar nut en die vallen certains organismes d'intérêt public et qui relèvent du comité des
onder de bevoegdheid van het comité voor de nationale, de services publics nationaux, communautaires et régionaux, à l'exception
gemeenschaps- en de gewestelijke overheidsdiensten, met uitzondering de ceux qui exercent une activité financière, industrielle ou
van deze die een financiële, industriële of handelsactiviteit commerciale, il peut être procédé à l'engagement de personnes sous le
uitoefenen, kunnen personen onder het stelsel van een
arbeidsovereenkomst in dienst worden genomen uitsluitend om : régime du contrat de travail aux fins exclusives :
[...] [...]
4° te voorzien in de uitvoering van taken die een bijzondere kennis of 4° de pourvoir à l'exécution de tâches exigeant des connaissances
ruime ervaring op hoog niveau vereisen, beide relevant voor de uit te particulières ou une expérience large de haut niveau, toutes deux
voeren taken, ook wanneer de uit te voeren taken permanente opdrachten pertinentes pour les tâches à exécuter, également lorsque les tâches à
betreffen ». exécuter concernent des missions permanentes ».
B.6.2. In tegenstelling tot wat de verzoekende partij verklaart, dient B.6.2. Contrairement à ce que soutient la partie requérante, la Cour
het Hof geen rekening te houden met de wijziging die artikel 443 van ne doit pas avoir égard à la modification apportée à cette disposition
de programmawet van 24 december 2002 in die bepaling heeft par l'article 443 de la loi-programme du 24 décembre 2002. En effet,
aangebracht. Dat artikel zal immers pas in werking treden op de datum cet article n'entrera en vigueur qu'à la date fixée par un arrêté
bepaald bij een na overleg in de Ministerraad vastgelegd koninklijk royal délibéré en Conseil des ministres, lequel n'a pas encore été
besluit, dat nog niet is genomen. adopté.
B.6.3. De in artikel 4, § 1, 4°, van de wet van 22 juli 1993 erkende B.6.3. La faculté, reconnue à l'article 4, § 1er, 4°, de la loi du 22
mogelijkheid om personeel met een arbeidsovereenkomst in dienst te juillet 1993, de recourir à l'engagement de personnel sous contrat de
nemen, werd als volgt verantwoord in de parlementaire voorbereiding : travail fut justifiée comme suit par les travaux préparatoires :
« [...] ook én vooral vanuit beleidsmatig oogpunt beantwoorden de « D'un point de vue principalement politique, les possibilités
huidige mogelijkheden om overheidspersoneel onder contract aan te actuelles de recruter des agents contractuels ne correspondent plus
werven niet langer aan de hedendaagse behoeften van een moderne aux besoins d'une fonction publique moderne.
ambtenarij. Een performante administratie in een constant evoluerende samenleving Pour être performante dans une société en constante évolution,
moet meer worden gestoeld - inzonderheid ook wat het management l'administration doit pouvoir davantage s'appuyer - en particulier en
betreft - op wederzijds overleg tussen de beleidsmakers en de matière de management - sur la concertation entre les personnes qui
uitvoerders van het beleid, op responsabilisering en het formuleren élaborent la politique et celles qui l'exécutent, sur la
van duidelijke doelstellingen en objectieven. Dit betekent dat de responsabilisation et la formulation d'objectifs clairs. Cela signifie
mogelijkheid moet worden ingebouwd om de arbeidsrelatie op dat niveau qu'à ce niveau, il faut prévoir la possibilité de conférer à la
het karakter te verlenen van contractmanagement, zowel in de relation de travail le caractère d'un management contractuel, tant au
conceptuele als in de juridische betekenis van het woord. sens conceptuel qu'au sens juridique du terme.
Deze ontwikkeling kadert in een globale ontwikkeling van het Cette évolution s'inscrit dans une évolution globale du droit
bestuursrecht dat in de hedendaagse complexe samenleving evolueert van administratif, lequel évolue, dans la société contemporaine complexe,
eenzijdigheid naar wederkerigheid. de l'unilatéralité vers la réciprocité.
Om die reden wordt een vierde mogelijkheid tot contractuele werving Aussi une quatrième possibilité de recrutement contractuel est-elle
aan de huidige lijst toegevoegd; te weten voor die functies waarvoor, ajoutée à l'éventail actuel : on pourra recourir à ce type de
recrutement lorsqu'il s'agira d'attribuer des fonctions qui, compte
gelet op de uit te voeren taken, bijzondere kennis of ruime ervaring tenu des tâches à accomplir, exigent des connaissances particulières
op hoog niveau (beide - uiteraard - relevant voor de uit te oefenen ou une large expérience de haut niveau (toutes deux évidemment
functie) vereist is. De mogelijkheid tot contractualisering van de pertinentes pour la fonction à exercer). Il sera donc également
arbeidsrelatie wordt aldus ook voorzien wanneer de uit te voeren taken possible de contractualiser la relation de travail lorsque les tâches
waarvoor bijzondere kennis of ruime ervaring is vereist, permanente à accomplir exigeant des connaissances particulières ou une large
opdrachten betreffen. Het betrokken bestuur heeft in die door artikel expérience concernent des missions permanentes. L'administration
4, § 1, 4°, beoogde gevallen de vrije keuze tussen het statuut en de concernée pourra, dans les cas prévus par l'article 4, § 1er, 4°,
arbeidsovereenkomst. choisir librement entre le statut et le contrat de travail.
De minister beoogt op deze wijze ook de permanente functies tijdelijk Le ministre entend ainsi aussi pouvoir pourvoir ou conférer
- bepaald of onbepaald - te kunnen invullen of toewijzen omwille van temporairement - pour une durée déterminée ou indéterminée - des
de noodzakelijk regelmatige updating van de desbetreffende expertise. fonctions permanentes parce que ces fonctions requièrent un updating
Bij wijze van voorbeeld verwijst hij naar de volgende categorieën van régulier de l'expertise concernée. A titre d'exemple, le ministre cite
personeel : HRM-functies, ICT-kaderpersoneel, leden van de Cel les catégories suivantes de personnel : les fonctions de GRH, le
personnel d'encadrement TIC, les membres de la cellule ' préparation
Beleidsvoorbereiding en, inzonderheid, managementfuncties. de la politique ' et, en particulier, les fonctions de management.
Deze toevoeging heeft derhalve als finaliteit dat overheidsdiensten, Cet ajout vise dès lors à permettre aux services publics qui exigent
waar bijzondere kennis of ruime ervaring op hoog niveau is vereist, des connaissances particulières ou une large expérience de haut niveau
blijvend een beroep kunnen doen op de kennis en bekwaamheid die op de de faire appel à des connaissances et à des compétences qui existent
arbeidsmarkt aanwezig zijn. Zoals gezegd is deze open ingesteldheid sur le marché de l'emploi. Ainsi qu'il a été précisé, cet esprit
vereist om een kwaliteitsvolle dienstverlening te waarborgen in een d'ouverture est nécessaire pour garantir des services de qualité dans
samenleving in constante evolutie. un environnement en constante évolution.
[...] [...]
De minister wenst daaraan toe te voegen dat de selectie van deze Le ministre souhaite préciser que ces contractuels ne seront pas
contractuelen niet op dezelfde wijze zal gebeuren als voor de andere sélectionnés de la même manière que les autres catégories prévues à
categorieën bepaald in het huidige artikel 4, § 1. De vereiste van een l'actuel article 4, § 1er. L'exigence des connaissances particulières
bijzondere kennis en een ruime ervaring vraagt een doorgedreven et d'une large expérience impose que les candidats présents sur le
professionele selectie van de op de arbeidsmarkt aanwezige kandidaten marché de l'emploi et leurs connaissances fassent l'objet d'une
en hun expertise » (Parl. St., Kamer, 2000-2001, DOC 50-0965/006, pp. sélection professionnelle poussée » (Doc. parl., Chambre, 2000-2001,
5-7). DOC 50-0965/006, pp. 5-7).
B.7. Uit hetgeen voorafgaat vloeit voort dat, binnen de besturen en de B.7. Il résulte de ce qui précède qu'au sein des administrations et
rechtspersonen van publiek recht die aan het koninklijk besluit van 22 des personnes morales de droit public soumises à l'arrêté royal du 22
december 2000 en aan de wet van 22 juli 1993 zijn onderworpen, de décembre 2000 et à la loi du 22 juillet 1993, des managers en gestion
humanresourcesmanagers met een arbeidsovereenkomst in dienst kunnen des ressources humaines peuvent être engagés dans les liens d'un
worden genomen. contrat de travail.
B.8. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie vereist niet B.8. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'impose pas qu'un
dat aan iedere persoon die bij een overheidsdienst werkt een identiek statut juridique identique soit accordé à toute personne qui travaille
juridisch statuut wordt toegekend en het staat aan de bevoegde au sein des services publics et il appartient à l'autorité compétente
overheid de meest geschikte weg te kiezen teneinde de opdrachten van openbare dienst te verwezenlijken waarmee ze is belast. Te dezen kan evenwel geen enkele redelijke verantwoording worden gegeven voor het verschil in behandeling dat wordt ingevoerd door de in het geding zijnde bepaling in de interpretatie die de verwijzende rechter eraan geeft. Het statuut van autonoom overheidsbedrijf kan het verbod om humanresourcesmanagers contractueel in dienst te nemen niet verantwoorden. Dat verschil in behandeling is niet verantwoord, te meer daar de autonome overheidsbedrijven ertoe zijn geroepen hun activiteiten te ontwikkelen in een concurrentieel kader dat een soepeler de choisir la voie la plus appropriée pour réaliser les missions de service public dont elle est chargée. En l'espèce, toutefois, aucune justification raisonnable ne peut être apportée à la différence de traitement créée par la disposition en cause dans l'interprétation qui lui est donnée par le juge a quo. Le statut d'entreprise publique autonome n'est pas de nature à justifier l'interdiction d'engager, par voie contractuelle, des managers en gestion des ressources humaines. Cette différence de traitement est d'autant moins justifiée que les entreprises publiques autonomes sont appelées à développer leurs activités dans un cadre concurrentiel qui nécessite une gestion plus
personeelsbeheer vereist. souple de leur personnel.
B.9. Aldus geïnterpreteerd dat zij niet toestaat B.9. Interprétée comme n'autorisant pas le recrutement de managers en
humanresourcesmanagers contractueel aan te werven, schendt de in het gestion des ressources humaines par voie contractuelle, la disposition
geding zijnde bepaling de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. en cause viole les articles 10 et 11 de la Constitution.
B.10. In die interpretatie van de in het geding zijnde bepaling dient B.10. Dans cette interprétation de la disposition en cause, la
de prejudiciële vraag bevestigend te worden beantwoord. question préjudicielle appelle une réponse affirmative.
B.11. Comme le relève le Conseil des ministres, une autre
B.11. Zoals de Ministerraad opmerkt, kan de betwiste bepaling echter interprétation de la disposition litigieuse est toutefois envisageable
anders worden geïnterpreteerd, waarbij de humanresourcesfuncties als en vertu de laquelle les fonctions de gestion des ressources humaines
taken die een kennis of ervaring op hoog niveau vereisen, moeten doivent être comprises parmi les tâches nécessitant une connaissance
worden beschouwd en bijgevolg binnen de autonome overheidsbedrijven op ou expérience de haute qualification et auxquelles il peut dès lors
contractuele wijze kunnen worden ingevuld. être pourvu par voie contractuelle au sein des entreprises publiques
B.12. In die interpretatie van de in het geding zijnde bepaling dient autonomes. B.12. Dans cette interprétation de la disposition en cause, la
de prejudiciële vraag ontkennend te worden beantwoord. question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
- Aldus geïnterpreteerd dat het niet toestaat humanresourcesmanagers - Interprété comme n'autorisant pas le recrutement par voie
contractueel aan te werven, schendt artikel 29, § 1, tweede lid, 2°, contractuelle de managers de gestion des ressources humaines,
van de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige l'article 29, § 1er, alinéa 2, 2°, de la loi du 21 mars 1991 portant
economische overheidsbedrijven de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. réforme de certaines entreprises publiques économiques viole les articles 10 et 11 de la Constitution.
- Aldus geïnterpreteerd dat het toestaat humanresourcesmanagers - Interprété comme autorisant le recrutement par voie contractuelle de
contractueel aan te werven, schendt artikel 29, § 1, tweede lid, 2°, managers de gestion des ressources humaines, l'article 29, § 1er,
van de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige alinéa 2, 2°, de la loi du 21 mars 1991 portant réforme de certaines
economische overheidsbedrijven de artikelen 10 en 11 van de Grondwet entreprises publiques économiques ne viole pas les articles 10 et 11
niet. de la Constitution.
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à
terechtzitting van 11 juni 2008. l'audience publique du 11 juin 2008.
De griffier, De voorzitter, Le greffier, Le président,
P.-Y. Dutilleux. M. Melchior. P.-Y. Dutilleux. M. Melchior.
^