Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 51/2008 van 13 maart 2008 Rolnummer 4174 In zake : de prejudiciële vragen over de artikelen 37 en 39, § 1, van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten en artikel 101 van de herstelwet van 2 Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 51/2008 van 13 maart 2008 Rolnummer 4174 In zake : de prejudiciële vragen over de artikelen 37 en 39, § 1, van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten en artikel 101 van de herstelwet van 2 Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...) Extrait de l'arrêt n° 51/2008 du 13 mars 2008 Numéro du rôle : 4174 En cause : les questions préjudicielles concernant les articles 37 et 39, § 1 er , de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail et l'article La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P. Ma(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 51/2008 van 13 maart 2008 Extrait de l'arrêt n° 51/2008 du 13 mars 2008
Rolnummer 4174 Numéro du rôle : 4174
In zake : de prejudiciële vragen over de artikelen 37 en 39, § 1, van En cause : les questions préjudicielles concernant les articles 37 et
de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten en artikel 39, § 1er, de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de
101 van de herstelwet van 22 januari 1985 houdende sociale bepalingen, travail et l'article 101 de la loi de redressement du 22 janvier 1985
gesteld door de Arbeidsrechtbank te Gent. contenant des dispositions sociales, posées par le Tribunal du travail de Gand.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P.
rechters P. Martens, R. Henneuse, E. De Groot, A. Alen en E. Derycke, Martens, R. Henneuse, E. De Groot, A. Alen et E. Derycke, assistée du
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Bossuyt,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging I. Objet des questions préjudicielles et procédure
Bij vonnis van 2 maart 2007 in zake M.S. tegen de VZW « Par jugement du 2 mars 2007 en cause de M.S. contre l'ASBL «
Markant-netwerk van ondernemende vrouwen », waarvan de expeditie ter Markant-netwerk van ondernemende vrouwen », dont l'expédition est
griffie van het Hof is ingekomen op 15 maart 2007, heeft de parvenue au greffe de la Cour le 15 mars 2007, le Tribunal du travail
Arbeidsrechtbank te Gent de volgende prejudiciële vragen gesteld : de Gand a posé les questions préjudicielles suivantes :
1. « Schenden artikel 39, § 1, van de wet van 3 juli 1978 betreffende 1. « L'article 39, § 1er, de la loi du 3 juillet 1978 relative aux
de arbeidsovereenkomsten en artikel 101 van de herstelwet van 22 contrats de travail et l'article 101 de la loi de redressement du 22
januari 1985 houdende sociale bepalingen, de artikelen 10 en 11 van de juillet 1985 contenant des dispositions sociales violent-ils les
gecoördineerde Grondwet wanneer zij zo geïnterpreteerd worden dat een articles 10 et 11 de la Constitution coordonnée lorsqu'ils sont
werknemer wiens arbeidsprestaties effectief verminderd zijn in het interprétés en ce sens qu'un travailleur dont les prestations de
kader van voornoemde herstelwet, zoals een werknemer met een travail sont effectivement réduites dans le cadre de la loi de
arbeidsovereenkomst voor deeltijdse arbeid recht heeft op een redressement précitée a droit, comme un travailleur sous contrat de
opzeggings- en beschermingsvergoeding die berekend wordt op het loon travail à temps partiel, à une indemnité de congé et à une indemnité
voor de verminderde arbeidsprestaties terwijl de situatie van de de protection calculées sur la rémunération perçue pour les
werknemer met verminderde arbeidsprestaties en die van een werknemer prestations de travail réduites, alors que la situation du travailleur
met een arbeidsovereenkomst voor deeltijdse arbeid van elkaar dont les prestations de travail sont réduites et celle d'un
verschillend is ? »; travailleur sous contrat de travail à temps partiel diffèrent ? »;
2. « Schenden artikel 39, § 1, van de wet van 3 juli 1978 betreffende 2. « L'article 39, § 1er, de la loi du 3 juillet 1978 relative aux
de arbeidsovereenkomsten en artikel 101 van de herstelwet van 22 contrats de travail et l'article 101 de la loi de redressement du 22
janvier 1985 contenant des dispositions sociales violent-ils les
januari 1985 houdende sociale bepalingen, de artikelen 10 en 11 van de articles 10 et 11 de la Constitution coordonnée lorsqu'ils sont
gecoördineerde Grondwet wanneer zij zo geïnterpreteerd worden dat een interprétés en ce sens qu'un travailleur dont les prestations de
werknemer wiens arbeidsprestaties effectief verminderd zijn recht travail sont effectivement réduites a droit à une indemnité de congé
heeft op een opzeggings- en beschermingsvergoeding die berekend wordt et à une indemnité de protection calculées sur la rémunération perçue
op het loon voor de verminderde arbeidsprestaties, terwijl de pour les prestations de travail réduites, alors que le travailleur qui
werknemer die de vermindering van arbeidsprestaties enkel heeft a seulement demandé la réduction des prestations de travail mais n'en
aangevraagd, maar nog niet geniet, of de werknemer in de beschermde bénéficie pas encore ou le travailleur qui se trouve dans la période
periode na de effectieve vermindering, recht heeft op voormelde protégée qui suit la réduction effective a droit aux indemnités
vergoedingen berekend op het loon voor de niet-gereduceerde prestaties précitées calculées sur la rémunération perçue pour les prestations
? »; non réduites ? »;
3. « Schenden artikel 37 en artikel 39, § 1, van de wet van 3 juli 3. « Les articles 37 et 39, § 1er, de la loi du 3 juillet 1978
1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten en artikel 101 van de relative aux contrats de travail et l'article 101 de la loi de
herstelwet van 22 januari 1985 houdende sociale bepalingen, de redressement du 22 janvier 1985 contenant des dispositions sociales
artikelen 10 en 11 van de gecoördineerde Grondwet wanneer zij zo violent-ils les articles 10 et 11 de la Constitution coordonnée
geïnterpreteerd worden dat een werknemer van wie de arbeidsprestaties lorsqu'ils sont interprétés en ce sens qu'un travailleur dont les
effectief verminderd zijn, en wiens arbeidsovereenkomst wordt opgezegd prestations de travail sont effectivement réduites et dont le contrat
(overeenkomstig artikel 37 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de de travail est résilié (conformément à l'article 37 de la loi du 3
arbeidsovereenkomsten), tijdens die periode van opzegging naast zijn juillet 1978 relative aux contrats de travail) bénéficie également,
loon voor de verminderde arbeidsprestaties en de pendant cette période de préavis, en plus de sa rémunération pour les
beschermingsvergoeding ook de onderbrekingsuitkering geniet van prestations de travail réduites et de l'indemnité de protection, de
artikel 100 van voornoemde herstelwet, terwijl de werknemer wiens l'allocation d'interruption prévue à l'article 100 de la loi de
arbeidsprestaties effectief verminderd zijn, maar ontslag met redressement précitée, alors que le travailleur dont les prestations
onmiddellijke ingang krijgt, enkel recht heeft op een opzeggings- en de travail sont effectivement réduites mais qui est licencié avec
beschermingsvergoeding die berekend wordt op het loon voor de effet immédiat n'a droit qu'à une indemnité de congé et à une
indemnité de protection calculées sur la rémunération perçue pour les
verminderde arbeidsprestaties ? »; prestations de travail réduites ? »;
4. « Schenden artikel 39, § 1, van de wet van 3 juli 1978 betreffende 4. « L'article 39, § 1er, de la loi du 3 juillet 1978 relative aux
de arbeidsovereenkomsten en artikel 101 van de herstelwet van 22 contrats de travail et l'article 101 de la loi de redressement du 22
januari 1985 houdende sociale bepalingen, de Richtlijn nr. 75/117 van janvier 1985 contenant des dispositions sociales violent-ils la
10 februari 1975 betreffende het nader tot elkaar brengen van de Directive n° 75/117/CEE du Conseil, du 10 février 1975, concernant le
rapprochement des législations des Etats membres relatives à
wetgevingen der lidstaten inzake de toepassing van het beginsel van l'application du principe de l'égalité des rémunérations entre les
gelijke beloning voor mannelijke en vrouwelijke werknemers, artikel 2, travailleurs masculins et les travailleurs féminins, les articles 2,
artikel 3, (2) en artikel 141 van het Verdrag van 25 maart 1957 tot 3, (2) et 141 du Traité du 25 mars 1957 instituant la Communauté
oprichting van de Europese Gemeenschap, en de daarin vervatte beginsel européenne et le principe de rétribution égale de l'homme et de la
van gelijke beloning van man en vrouw, en op die wijze derhalve ook de femme contenu dans ces articles et, dès lors, de cette manière
artikelen 10 en 11 van de gecoördineerde Grondwet, wanneer zij zo également les articles 10 et 11 de la Constitution coordonnée,
geïnterpreteerd worden dat een werknemer wiens arbeidsprestaties bij lorsqu'ils sont interprétés en ce sens qu'un travailleur dont les
ontslag effectief verminderd zijn recht heeft op een opzeggings- en prestations de travail sont effectivement réduites au moment du
beschermingsvergoeding berekend op het loon voor de verminderde licenciement a droit à une indemnité de congé et à une indemnité de
arbeidsprestaties, aangezien vooral vrouwen van deze regelingen protection calculées sur la rémunération perçue pour les prestations
gebruik lijken te maken, terwijl werknemers die niet van deze regeling de travail réduites, étant donné que ce sont principalement des femmes
qui semblent faire usage de ces réglementations, alors que les
gebruik maken recht hebben op een opzeggingsvergoeding berekend op travailleurs qui ne font pas usage de cette réglementation ont droit à
basis van loon voor niet-gereduceerde prestaties ? ». une indemnité de congé calculée sur la base de la rémunération pour des prestations non réduites ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. De Arbeidsrechtbank te Gent stelt vier prejudiciële vragen over B.1. Le Tribunal du travail de Gand pose quatre questions
de bestaanbaarheid met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet van de préjudicielles au sujet de la compatibilité avec les articles 10 et 11
artikelen 37 en 39 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de de la Constitution des articles 37 et 39 de la loi du 3 juillet 1978
arbeidsovereenkomsten en van artikel 101 van de herstelwet van 22 relative aux contrats de travail et de l'article 101 de la loi de
januari 1985 houdende sociale bepalingen. redressement du 22 janvier 1985 contenant des dispositions sociales.
B.2.1. Artikel 37 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de B.2.1. L'article 37 de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats
arbeidsovereenkomsten (hierna : arbeidsovereenkomstenwet) bepaalt : de travail (ci-après : la loi relative aux contrats de travail) dispose :
« § 1. Is de overeenkomst voor onbepaalde tijd gesloten, dan heeft « § 1. Lorsque le contrat a été conclu pour une durée indéterminée,
ieder der partijen het recht om die te beëindigen door opzegging aan de andere. chacune des parties peut le résilier moyennant un préavis.
[...] ». [...] ».
Artikel 39 van de arbeidsovereenkomstenwet bepaalt : L'article 39 de la loi relative aux contrats de travail dispose :
« § 1. Is de overeenkomst voor onbepaalde tijd gesloten, dan is de « § 1er. Si le contrat a été conclu pour une durée indéterminée, la
partij die de overeenkomst beëindigt zonder dringende reden of zonder partie qui résilie le contrat sans motif grave ou sans respecter le
inachtneming van de opzeggingstermijn vastgesteld in de artikelen 59,
82, 83, 84 en 115, gehouden de andere partij een vergoeding te betalen délai de préavis fixé aux articles 59, 82, 83, 84 et 115, est tenue de
die gelijk is aan het lopend loon dat overeenstemt hetzij met de duur payer à l'autre partie une indemnité égale à la rémunération en cours
van de opzeggingstermijn, hetzij met het resterende gedeelte van die correspondant soit à la durée du délai de préavis, soit à la partie de
termijn. ce délai restant à courir.
[...] ». [...] ».
B.2.2. Krachtens de artikelen 37 en 39 van de arbeidsovereenkomstenwet B.2.2. En vertu des articles 37 et 39 de la loi relative aux contrats
kunnen arbeidsovereenkomsten die voor onbepaalde tijd zijn gesloten de travail, les contrats de travail qui ont été conclus pour une durée
eenzijdig worden beëindigd door middel van een opzeggingstermijn, of, indéterminée peuvent être résiliés unilatéralement moyennant un
bij ontstentenis daarvan, door middel van een compensatoire préavis ou, à défaut, moyennant une indemnité compensatoire de
opzeggingsvergoeding, het ontslag om dringende reden buiten préavis, hormis le licenciement pour motif grave.
beschouwing gelaten.
Met artikel 39 van de arbeidsovereenkomstenwet beoogt de wetgever de Par l'article 39 de la loi relative aux contrats de travail, le
gevolgen van een eenzijdige beëindiging van de arbeidsovereenkomst législateur vise à tempérer les effets que peut avoir une résiliation
enigszins af te zwakken, door de opzegging in beginsel afhankelijk te unilatérale du contrat de travail, en subordonnant en principe la
stellen van een zekere opzeggingstermijn of, bij ontstentenis daarvan, résiliation à un délai de préavis ou, à défaut, au paiement d'une
van de betaling van een compensatoire opzeggingsvergoeding. indemnité compensatoire de préavis.
De duur van de opzeggingstermijn wordt geregeld in de artikelen 59, La durée du délai de préavis est réglée aux articles 59, 82, 83, 84 et
82, 83, 84 en 115 van de arbeidsovereenkomstenwet, al naargelang het 115 de la loi relative aux contrats de travail, selon qu'il s'agit
gaat om werklieden, bedienden of dienstboden. Krachtens artikel 39, § d'ouvriers, d'employés ou de travailleurs domestiques. En vertu de
1, van die wet moet de compensatoire opzeggingsvergoeding worden l'article 39, § 1er, de cette loi, l'indemnité compensatoire de
bepaald aan de hand van het « lopende loon », dat in beginsel préavis est fixée sur la base de la « rémunération en cours », qui
overeenstemt hetzij met de duur van de opzeggingstermijn, hetzij met correspond en principe soit à la durée du délai de préavis, soit à la
het resterende gedeelte van die termijn. Artikel 39, § 1, tweede lid, partie restant à courir de ce délai. L'article 39, § 1er, alinéa 2,
preciseert dat de opzeggingsvergoeding niet alleen het lopende loon précise que l'indemnité de congé comprend non seulement la
behelst maar ook alle voordelen verworven krachtens de overeenkomst. rémunération en cours mais aussi tous les avantages acquis en vertu du contrat.
B.3.1. Artikel 101 van de herstelwet van 22 januari 1985 houdende B.3.1. L'article 101 de la loi de redressement du 22 janvier 1985
sociale bepalingen (hierna : herstelwet) bepaalt : contenant des dispositions sociales (ci-après : la loi de redressement) dispose :
« Wanneer de uitvoering van de arbeidsovereenkomst wordt geschorst met « Lorsque l'exécution du contrat de travail est suspendue en
toepassing van de artikelen 100, eerste lid, en 100bis of wanneer de application des articles 100, alinéa 1er, et 100bis ou lorsque les
arbeidsprestaties worden verminderd met toepassing van artikel 102, § prestations de travail sont réduites en application de l'article 102,
1 en 102bis, mag de werkgever geen handeling verrichten die ertoe § 1er, et 102bis, l'employeur ne peut faire aucun acte tendant à
strekt eenzijdig een einde te maken aan de dienstbetrekking, behalve mettre fin unilatéralement à la relation de travail, sauf pour motif
om een dringende reden als bedoeld in artikel 35 van de wet van 3 juli grave au sens de l'article 35 de la loi du 3 juillet 1978 relative aux
1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, of om een voldoende reden. contrats de travail, ou pour motif suffisant.
Dit verbod gaat in : Cette interdiction prend cours :
- de dag van het akkoord of, - le jour de l'accord ou;
- de dag van de aanvraag in geval van toepassing van de artikelen - le jour de la demande (en cas d'application des articles 100bis, et
100bis en 105, § 1, evenals in alle gevallen waarbij de werknemer een 105, § 1er), ainsi que dans tous les cas où le travailleur peut
recht op loopbaanonderbreking kan inroepen. invoquer un droit à l'interruption de carrière.
Als voldoende reden geldt een door de rechter als zodanig bevonden Est suffisant le motif qui a été reconnu tel par le juge et dont la
reden waarvan de aard en de oorsprong vreemd zijn aan de in de nature et l'origine sont étrangères à la suspension visée aux articles
artikelen 100 en 100bis bedoelde schorsing of de in de artikelen 102 100 et 100bis ou à la réduction visée aux articles 102 et 102bis.
en 102bis bedoelde vermindering.
[...] [...]
Dit verbod eindigt drie maanden na het einde van de schorsing van de Cette interdiction prend fin trois mois après la fin de la suspension
uitvoering van de arbeidsovereenkomst of de vermindering van de de l'exécution du contrat de travail ou de la réduction des
arbeidsprestaties. prestations de travail.
De werkgever die, ondanks de bepalingen van het eerste lid, de L'employeur qui, malgré les dispositions de l'alinéa 1er, résilie le
arbeidsovereenkomst beëindigt zonder een dringende reden of een contrat de travail sans motif grave ni motif suffisant, est tenu de
voldoende reden, is gehouden om aan de werknemer een forfaitaire payer au travailleur une indemnité forfaitaire égale à la rémunération
vergoeding te betalen die gelijk is aan het loon van zes maanden, de six mois, sans préjudice des indemnités dues au travailleur en cas
onverminderd de vergoedingen die bij een verbreking van de de rupture du contrat de travail.
arbeidsovereenkomst aan de werknemer moeten worden betaald.
[...] ». [...] ».
B.3.2. Met artikel 101 van de herstelwet biedt de wetgever een B.3.2. Par l'article 101 de la loi de redressement, le législateur
bijkomende bescherming tegen ontslag aan de werknemer die zijn offre une protection supplémentaire contre le licenciement au
beroepsloopbaan onderbreekt of die zijn arbeidsprestaties vermindert, travailleur salarié qui interrompt sa carrière professionnelle ou qui
door de ontslagmogelijkheden te beperken tot een ontslag om dringende réduit ses prestations de travail, en limitant les possibilités de
licenciement au licenciement pour motif grave ou pour un motif
of om voldoende reden en door in geval van onrechtmatig ontslag een suffisant et en imposant, en cas de licenciement abusif, une indemnité
forfaitaire vergoeding op te leggen gelijk aan het loon van zes forfaitaire égale à la rémunération de six mois, en plus de
maanden, bovenop de eventuele compensatoire ontslagvergoeding. l'éventuelle indemnité compensatoire de préavis. D'une part, est ainsi
Enerzijds, wordt aldus het risico beperkt dat de werkgever de periode limité le risque de voir l'employeur profiter de la période
van loopbaanonderbreking of verminderde arbeidsprestaties zou d'interruption de carrière ou de prestations de travail réduites pour
aangrijpen om tot ontslag over te gaan en, anderzijds, biedt het een procéder au licenciement, et, d'autre part, cette disposition stimule
stimulans voor meer flexibel werken en voor een herverdeling van la flexibilité et la redistribution du travail qui est notamment
arbeid die onder meer met de herstelwet worden aangemoedigd. encouragée par la loi de redressement.
B.4.1. De prejudiciële vragen houden alle verband met de interpretatie B.4.1. Les questions préjudicielles concernent toutes l'interprétation
van het begrip « loon » in geval van opzegging van een werknemer die de la notion de « rémunération » en cas de licenciement d'un
met toepassing van de herstelwet in de tijd verminderde arbeid presteert. travailleur qui effectue des prestations de travail réduites dans le
Voor de vaststelling van de opzeggingsvergoeding wordt in beginsel temps en application de la loi de redressement.
uitgegaan van het loon waarop de werknemer als tegenprestatie voor L'indemnité de congé est en principe fondée sur la rémunération à
zijn arbeid recht heeft op het ogenblik van de kennisgeving van de laquelle a droit le travailleur en contrepartie de son travail au
opzegging. moment de la notification du congé.
Wanneer die opzegging gebeurt in de periode waarin de werknemer met Lorsque le licenciement a lieu au cours de la période où le
toepassing van de herstelwet zijn arbeidsprestaties volledig heeft travailleur a entièrement suspendu ses prestations de travail en
geschorst, kan het « lopende loon » « enkel worden begrepen als de application de la loi de redressement, la « rémunération en cours » ne
bezoldiging die hij vóór de schorsing van de overeenkomst ontving. Zo peut s'entendre que comme la rémunération qu'il percevait avant la
niet zou hij geen enkele opzeggingsvergoeding kunnen ontvangen en zou suspension du contrat car « à défaut, il ne pourrait percevoir aucune
hem elke bescherming in geval van ontslag worden ontzegd » (zie het indemnité compensatoire de préavis et serait privé de toute protection
arrest nr. 119/2001 van 10 oktober 2001, B.4.2). en cas de licenciement » (voir l'arrêt n° 119/2001 du 10 octobre 2001,
B.4.2). Pour ce qui est du licenciement des travailleurs salariés effectuant
Wat de opzegging van werknemers met verminderde arbeidsduur betreft, des prestations de travail réduites, il convient de prendre en compte
moet rekening worden gehouden met artikel 103 van de herstelwet, dat l'article 103 de la loi de redressement, qui dispose que le délai de
bepaalt dat de termijn van de opzegging ter kennis gebracht aan de préavis notifié au travailleur qui a réduit ses prestations
werknemer die zijn arbeidsprestaties overeenkomstig de artikelen 102 conformément aux articles 102 et 102bis - c'est-à-dire en cas de
en 102bis heeft verminderd - dit zijn de gevallen van deeltijdse réduction à temps partiel des prestations de travail de 1/5, 1/4, 1/3
vermindering van arbeidsprestaties met 1/5, 1/4, 1/3 of 1/2 of, bij ou 1/2 ou, en cas de réduction du temps de travail pour soins
arbeidsduurvermindering voor palliatieve bijstand, met 1/5 of 1/2 -, palliatifs, de 1/5 ou de 1/2 - sera calculé comme s'il n'avait pas
zal worden berekend alsof de werknemer zijn arbeidsprestaties niet had réduit ses prestations. Cet article dispose en outre qu'il faut
verminderd. Dat artikel bepaalt bovendien dat met de duur van die également tenir compte de ce même délai de préavis pour déterminer
opzeggingstermijn eveneens rekening moet worden gehouden bij het
vaststellen van de vergoeding bedoeld bij artikel 39 van de wet van 3 l'indemnité prévue à l'article 39 de la loi du 3 juillet 1978.
juli 1978. B.4.2. De rechtspraak was verdeeld over de vraag of bij werknemers met B.4.2. La jurisprudence était divisée sur le point de savoir si, pour
verminderde arbeidsduur moest worden uitgegaan van een fictief les travailleurs effectuant des prestations de travail réduites, il
jaarloon dan wel van het reële jaarloon in overeenstemming met de fallait se fonder sur une rémunération annuelle fictive ou sur la
rémunération annuelle réelle correspondant aux prestations réduites.
verminderde prestaties. Bij een arrest van 11 december 2006 Par un arrêt du 11 décembre 2006 (S.04.0143.N), la Cour de cassation a
(S.04.0143.N) heeft het Hof van Cassatie geoordeeld dat een werknemer
die tewerkgesteld is onder een stelsel van verminderde
arbeidsprestaties, in geval van eenzijdige beëindiging van de considéré qu'un travailleur qui est occupé sous le régime des
arbeidsovereenkomst door de werkgever, aanspraak kan maken op een prestations de travail réduites peut prétendre, en cas de cessation
opzegtermijn waarvan de duur wordt berekend alsof de werknemer zijn unilatérale du contrat de travail par l'employeur, à un délai de
arbeidsprestaties niet had verminderd. Daarentegen moet, voor het préavis dont la durée est calculée comme si le travailleur n'avait pas
vaststellen van het bedrag van de vergoeding bepaald bij artikel 39, § réduit ses prestations de travail. En revanche, pour fixer le montant
1, van de arbeidsovereenkomstenwet, bij ontstentenis van een afwijking de l'indemnité visée à l'article 39, § 1er, de la loi relative aux
analoog aan die, wat betreft de opzeggingstermijn, voorgeschreven bij contrats de travail, à défaut d'une dérogation analogue à celle
artikel 103 van de herstelwet, de opzeggingsvergoeding ten gunste van inscrite, en ce qui concerne le délai de préavis, à l'article 103 de
een werknemer tewerkgesteld onder het stelsel van de verminderde la loi de redressement, l'indemnité de congé au profit d'un
arbeidsprestaties worden berekend met inachtneming van het loon waarop travailleur occupé selon le régime des prestations de travail réduites
die werknemer effectief recht heeft op het tijdstip van de doit être calculée sur la base de la rémunération à laquelle ce
kennisgeving van de beëindiging van de arbeidsovereenkomst. Het Hof travailleur a effectivement droit au moment de la notification de la
cessation du contrat de travail. Dans l'arrêt précité, la Cour de
van Cassatie komt in het voormelde arrest tot dezelfde conclusie wat cassation aboutit à la même conclusion en ce qui concerne l'indemnité
betreft de forfaitaire beschermingsvergoeding waarin artikel 101 van de protection forfaitaire prévue à l'article 101 de la loi de
de herstelwet voorziet. redressement.
B.4.3. Wat artikel 103 betreft, blijkt ook uit de parlementaire B.4.3. En ce qui concerne l'article 103, il apparaît également des
voorbereiding van de herstelwet dat het enkel de bedoeling was om voor travaux préparatoires de la loi de redressement que le but était de
het bepalen van de opzeggingstermijn rekening te houden met een
voltijdse fictieve betrekking, maar niet voor het bepalen van de prendre en compte un emploi fictif à temps plein uniquement pour fixer
opzeggingsvergoeding : le délai de préavis, mais non pour fixer l'indemnité de congé :
« Een lid vraagt of uit dit artikel kan worden afgeleid dat indien het « Un membre demande si on peut conclure de cet article que si le
loon voor een voltijdse betrekking 40 000 BEF bedraagt en de termijn salaire à temps plein est de 40 000 francs par mois et le délai
waarop de opzeggingsvergoeding slaat, zeven maanden, de werkgever 280 couvert par l'indemnité de rupture de sept mois, l'employeur paiera
000 BEF zal moeten betalen. 280 000 francs ?
De minister merkt op dat het alleen de bedoeling van de regering is Le Ministre fait observer que l'intention du Gouvernement n'a été que
geweest, voor de berekening van de duur van de opzeggingstermijn (en de tenir compte, pour le calcul de la durée de la période de préavis
de daarmee overeenstemmende vergoeding), rekening te houden met een (et de l'indemnité de compensation correspondante), d'une occupation
voltijdse fictieve betrekking. fictive à temps plein.
In het gegeven voorbeeld betekent dit dus dat de opzeggingsvergoeding Ceci signifie que dans l'exemple donné, l'indemnité de préavis sera
gelijk zal zijn aan de bezoldiging op dat moment van de deeltijds égale à la rémunération en cours du travailleur occupé à temps partiel
werkende werknemer, vermenigvuldigd met zeven maanden » (Parl. St., multiplié par sept mois » (Doc. parl., Sénat, 1984-1985, n° 757-2/7,
Senaat, 1984-1985, nr. 757-2/7, p. 140). p. 140).
B.4.4. In de gegeven interpretatie, waaraan de verwijzende rechter B.4.4. Dans cette interprétation, à laquelle le juge a quo se réfère
uitdrukkelijk in de formulering van de prejudiciële vragen refereert,
is bij ontslag door de werkgever zonder opzeggingstermijn volgens expressément dans la formulation des questions préjudicielles, il
artikel 39 van de arbeidsovereenkomstenwet een compensatoire résulte de l'article 39 de la loi relative aux contrats de travail
opzeggingsvergoeding verschuldigd op basis van het « lopende loon » qu'en cas de licenciement sans délai de préavis, une indemnité
dat in geval van in de tijd verminderde arbeidsprestaties evenredig compensatoire de préavis est due sur la base de la « rémunération en
wordt verminderd. Ook voor de bijkomende forfaitaire cours » qui, en cas de prestations de travail réduites dans le temps,
beschermingsvergoeding voor een werknemer die tijdens zijn periode van est diminuée proportionnellement. De même, en ce qui concerne
verminderde arbeidsprestaties wordt ontslagen in strijd met artikel l'indemnité de protection forfaitaire complémentaire pour le
101 van de herstelwet, wordt in de gegeven interpretatie rekening gehouden met het loon dat de werknemer daadwerkelijk verdiende op het tijdstip van de opzegging. Het Hof onderzoekt de prejudiciële vragen, rekening houdend met die interpretatie. Wat de exceptie betreft B.5.1. De Ministerraad voert aan dat de prejudiciële vragen geen antwoord behoeven omdat een uitspraak over de in het geding zijnde wetsbepalingen niet dienend zou kunnen zijn om het geschil in de zaak ten gronde te beslechten. B.5.2. Het staat in beginsel aan de verwijzende rechter om na te gaan of het nuttig is aan het Hof een prejudiciële vraag te stellen over de travailleur qui est licencié en contradiction avec l'article 101 de la loi de redressement au cours de sa période de prestations de travail réduites, il est tenu compte, dans cette interprétation, de la rémunération effectivement perçue par le travailleur lors de la résiliation du contrat. La Cour examine les questions préjudicielles en tenant compte de cette interprétation. En ce qui concerne l'exception B.5.1. Le Conseil des ministres fait valoir que les questions préjudicielles n'appellent pas de réponse au motif qu'une décision relative aux dispositions législatives en cause ne saurait être pertinente pour trancher le litige quant au fond. B.5.2. Il appartient en principe au juge a quo de vérifier s'il est utile de poser une question préjudicielle à la Cour au sujet des
bepalingen die hij van toepassing acht op het geschil. Slechts wanneer dispositions qu'il estime applicables au litige. Ce n'est que lorsque
dit klaarblijkelijk niet het geval is, kan het Hof beslissen niet op tel n'est manifestement pas le cas que la Cour peut décider de ne pas
de vraag in te gaan. répondre à la question.
De vordering die bij de verwijzende rechter aanhangig is gemaakt, L'action dont est saisi le juge a quo porte tant sur le paiement d'une
heeft zowel betrekking op de betaling van een compensatoire indemnité compensatoire de préavis en application de la loi relative
opzeggingsvergoeding met toepassing van de arbeidsovereenkomstenwet aux contrats de travail que sur l'indemnité de protection forfaitaire
als op de forfaitaire beschermingsvergoeding met toepassing van de due en application de la loi de redressement. Les dispositions en
herstelwet. Daarbij worden de in het geding gebrachte bepalingen door cause sont interprétées par le juge a quo en ce sens que dans les deux
de verwijzende rechter zo geïnterpreteerd dat in beide gevallen de cas, l'indemnité est calculée sur la base de la rémunération en cours
vergoeding wordt bepaald op basis van het lopende loon bij in de tijd dans l'hypothèse de prestations de travail réduites dans le temps, à
verminderde arbeidsprestaties, bij ontstentenis van een van het gemeen
recht afwijkende bepaling, en dit in tegenstelling tot de regeling van défaut d'une disposition dérogeant au droit commun et ce,
artikel 103 van de herstelwet, op grond waarvan voor het bepalen van contrairement au régime de l'article 103 de la loi de redressement,
de opzeggingstermijn wordt uitgegaan van voltijdse arbeidsprestaties. sur la base duquel le délai de préavis est déterminé en fonction des
Het blijkt niet dat de verwijzende rechter aan het Hof een vraag heeft prestations de travail à temps plein.
gesteld die klaarblijkelijk niet dienend zou zijn om het hem Il n'apparaît pas que le juge a quo ait posé à la Cour une question
voorgelegde geschil te beslechten. qui ne soit manifestement pas pertinente pour trancher le litige qui
lui est soumis.
B.5.3. De exceptie wordt verworpen. B.5.3. L'exception est rejetée.
Ten gronde En ce qui concerne le fond
B.6. De eerste prejudiciële vraag heeft betrekking op de gelijke B.6. La première question préjudicielle porte sur le traitement égal,
behandeling, volgens de verwijzende rechter, van de werknemers met selon le juge a quo, des travailleurs effectuant des prestations de
overeenkomst voor deeltijdse arbeid en van de werknemers van wie de travail à temps partiel et des travailleurs dont les prestations de
arbeidsprestaties in de tijd verminderd zijn. De vierde prejudiciële travail sont réduites dans le temps. La quatrième question
vraag heeft in wezen betrekking op de gelijke behandeling van mannen préjudicielle porte en réalité sur le traitement égal des hommes et
en vrouwen. Het Hof beantwoordt evenwel eerst de tweede en de derde des femmes. La Cour répond toutefois d'abord aux deuxième et troisième
vraag, die betrekking hebben op verschillen in behandeling. questions, qui sont relatives à des différences de traitement.
Wat de tweede prejudiciële vraag betreft Quant à la deuxième question préjudicielle
B.7.1. De tweede prejudiciële vraag betreft de bestaanbaarheid met de B.7.1. La deuxième question préjudicielle porte sur la compatibilité
artikelen 10 en 11 van de Grondwet van artikel 39, § 1, van de avec les articles 10 et 11 de la Constitution de l'article 39, § 1er,
arbeidsovereenkomstenwet en artikel 101 van de herstelwet. De vraag de la loi relative aux contrats de travail et de l'article 101 de la
betreft de vergelijking tussen, enerzijds, de werknemers die hun loi de redressement. La question vise à comparer, d'une part, les
arbeidsprestaties daadwerkelijk in de tijd hebben verminderd en, travailleurs qui ont effectivement réduit leurs prestations de travail
dans le temps et, d'autre part, soit les travailleurs qui ont demandé
anderzijds, hetzij de werknemers die een arbeidsduurvermindering une réduction du temps de travail mais ne l'ont pas encore obtenue,
hebben aangevraagd maar nog niet hebben verkregen, hetzij de soit les travailleurs qui se trouvent dans la période de protection
werknemers gedurende de periode van ontslagbescherming na de contre le licenciement après la réduction du temps de travail effective.
daadwerkelijke arbeidsduurvermindering. Contrairement à ce qu'affirme le Conseil des ministres, ces situations
In tegenstelling tot wat de Ministerraad aanvoert, zijn die situaties sont suffisamment comparables quant au calcul de l'indemnité de congé
voldoende vergelijkbaar wat de berekening van de opzeggings- en et de l'éventuelle indemnité de protection en cas de licenciement
eventuele beschermingsvergoeding in geval van onrechtmatig ontslag
betreft. abusif.
B.7.2. Het onderscheid tussen werknemers die hun arbeidsprestaties B.7.2. La distinction entre les travailleurs qui ont effectivement
daadwerkelijk in de tijd hebben verminderd en werknemers vóór of na de réduit dans le temps leurs prestations de travail et les travailleurs
periode van arbeidsduurvermindering berust op een objectief criterium avant ou après la période de réduction du temps de travail repose sur
dat in redelijkheid kan verantwoorden dat enkel in het eerste geval - un critère objectif qui peut raisonnablement justifier que seul dans
vanaf de daadwerkelijke vermindering van de arbeidsprestaties - bij de le premier cas - à partir de la réduction effective des prestations de
vaststelling van de eventuele opzeggingsvergoeding en travail - l'on se fonde, pour fixer les éventuelles indemnités de
beschermingsvergoeding wordt uitgegaan van het basisjaarloon in congé et indemnités de protection, sur le traitement annuel de base
verhouding tot de in de tijd verminderde arbeidsprestaties. proportionnellement aux prestations de travail réduites dans le temps.
Het is evenredig met de beoogde doelstellingen van de wetgever - zoals Le législateur a adopté une mesure proportionnée à ses objectifs -
in B.2.2 en B.3.2 omschreven - dat bij de vaststelling van de eventuele opzeggingsvergoeding en beschermingsvergoeding voor een werknemer met in de tijd verminderde arbeidsprestaties wordt uitgegaan van het basisjaarloon in verhouding tot de in de tijd verminderde arbeidsprestaties. B.7.3. De prejudiciële vraag heeft evenwel geen betrekking op het enkele onderscheid tussen werknemers met daadwerkelijk verminderde prestaties en andere werknemers. De verwijzende rechter vraagt meer bepaald of het niet discriminerend is dat, in de gegeven interpretatie, de werknemer die zijn arbeidsprestaties daadwerkelijk définis en B.2.2 et B.3.2 - en prévoyant que, lors de la fixation de l'éventuelle indemnité de congé et de l'éventuelle indemnité de protection pour un travailleur effectuant des prestations de travail réduites dans le temps, l'on se fonde sur la rémunération annuelle de base proportionnellement aux prestations de travail réduites dans le temps. B.7.3. La question préjudicielle ne porte toutefois pas sur la seule distinction entre les travailleurs effectuant réellement des prestations réduites et les autres travailleurs. Le juge a quo demande plus précisément s'il n'est pas discriminatoire que, dans cette interprétation, le travailleur qui a effectivement réduit ses
heeft verminderd in geval van een onrechtmatig ontslag enkel recht prestations de travail a uniquement droit, en cas de licenciement
heeft op de opzeggings- en beschermingsvergoeding op basis van het abusif, à l'indemnité de congé et à l'indemnité de protection sur la
daadwerkelijke loon in overeenstemming met de verminderde prestaties, base de la rémunération effective en conformité avec les prestations
terwijl de werknemer tijdens de uitgebreide periode van bescherming réduites, alors que le travailleur se trouvant dans la période de
vóór of na de periode van verminderde arbeidsprestaties recht heeft op protection élargie avant ou après la période de prestations de travail
de voormelde vergoedingen op basis van het loon voor niet-gereduceerde prestaties. réduites a droit aux indemnités précitées sur la base d'une
B.7.4. De wetgever heeft de bescherming tegen onrechtmatig ontslag in rémunération pour prestations non réduites.
artikel 101 van de herstelwet uitgebreid tot een zekere periode vóór B.7.4. Le législateur, à l'article 101 de la loi de redressement, a
élargi la protection contre le licenciement abusif à une période avant
en na de daadwerkelijke loopbaanonderbreking, om het risico te et après l'interruption effective de la carrière, afin de limiter le
beperken dat de werkgever tot ontslag zou overgaan om redenen waarvan risque de voir l'employeur procéder à un licenciement pour des raisons
kan worden vermoed dat zij verband houden met die dont il peut être présumé qu'elles sont liées à cette interruption de
loopbaanonderbreking. carrière.
Het zou ingaan tegen de bedoeling van de wetgever en kennelijk Il serait contraire à l'intention du législateur et il serait
onredelijk zijn om tijdens de beoogde beschermingsperiode bij het manifestement déraisonnable, pour fixer l'éventuelle indemnité de
vaststellen van de eventuele opzeggings- en beschermingsvergoeding ten aanzien van hetzij de werknemer die zijn arbeidsprestaties nog niet daadwerkelijk heeft verminderd, hetzij de werknemer die zijn arbeidsprestaties na een loopbaanonderbreking inmiddels reeds heeft hervat, uit te gaan van een interpretatie van het lopende loon als zijnde het loon voor verminderde prestaties en niet het effectief te betalen loon op het ogenblik van het ontslag. De in het geding zijnde bepalingen zijn derhalve niet discriminerend indien zij zo worden begrepen dat enkel tijdens de daadwerkelijke periode van verminderde arbeidsprestaties wordt uitgegaan van het reëel verminderde loon bij de vaststelling van de opzeggings- en beschermingsvergoeding. B.7.5. De tweede prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. Wat de derde prejudiciële vraag betreft congé et l'éventuelle indemnité de protection accordées au travailleur qui n'a pas encore effectivement réduit ses prestations de travail ou au travailleur qui a dans l'intervalle déjà repris ses prestations de travail après une interruption de carrière, de se fonder, au cours de la période de protection visée, sur une interprétation qui considère la rémunération en cours comme étant celle qui correspond aux prestations réduites et non celle qui doit être effectivement payée au moment du licenciement. Les dispositions en cause ne sont dès lors pas discriminatoires si elles sont interprétées en ce sens que la rémunération réduite réelle n'est utilisée pour fixer l'indemnité de congé et l'indemnité de protection qu'au cours de la période effective des prestations de travail réduites. B.7.5. La deuxième question préjudicielle appelle une réponse négative. Quant à la troisième question préjudicielle
B.8.1. De derde prejudiciële vraag betreft de bestaanbaarheid, met de B.8.1. La troisième question préjudicielle porte sur la compatibilité,
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van zowel artikel 37 als artikel avec les articles 10 et 11 de la Constitution, tant de l'article 37
que de l'article 39, § 1er, de la loi relative aux contrats de travail
39, § 1, van de arbeidsovereenkomstenwet en artikel 101 van de et de l'article 101 de la loi de redressement. La question vise à
opérer une comparaison entre, d'une part, la catégorie des
herstelwet. De vraag betreft een vergelijking tussen, enerzijds, de travailleurs dont les prestations de travail sont réduites dans le
categorie van werknemers met in de tijd verminderde arbeidsprestaties temps et qui sont licenciés moyennant un délai de préavis, au cours
die worden ontslagen mits inachtneming van een opzeggingstermijn duquel ils perçoivent une rémunération et une allocation
tijdens welke zij een loon en een onderbrekingsuitkering ontvangen, d'interruption, et, d'autre part, la catégorie des travailleurs qui
en, anderzijds, de categorie van werknemers die worden ontslagen met sont licenciés avec effet immédiat et reçoivent une indemnité et qui,
onmiddellijke ingang tegen vergoeding en die, in de gegeven dans cette interprétation et comme le formule la question, n'ont «
interpretatie en zoals geformuleerd in de vraag, « enkel recht droit qu'à une indemnité de congé et à une indemnité de protection
[hebben] op een opzeggings- en beschermingsvergoeding die berekend calculées sur la rémunération perçue pour les prestations de travail
wordt op het loon voor de verminderde arbeidsprestaties ». réduites ».
B.8.2. Het Hof beantwoordt die vraag in zoverre zij aanklaagt dat een B.8.2. La Cour répond à cette question en ce qu'elle dénonce qu'un
werknemer die in de tijd verminderde arbeidsprestaties levert en die travailleur qui effectue des prestations de travail réduites dans le
wordt ontslagen met een opzeggingsvergoeding enkel aanspraak kan maken temps et qui est licencié et reçoit une indemnité de congé peut
op een vergoeding berekend op basis van zijn loon voor de verminderde uniquement prétendre à une indemnité calculée sur la base de sa
arbeidsprestaties, terwijl een dergelijke werknemer die wordt rémunération pour les prestations de travail réduites, alors qu'un tel
ontslagen met een opzeggingstermijn, volgens de verwijzende rechter, travailleur qui est licencié avec préavis bénéficie en outre, selon le
bovendien een onderbrekingsuitkering ontvangt. juge a quo, d'une allocation d'interruption.
B.8.3.1. De wetgever heeft onder meer met de herstelwet stimulansen B.8.3.1. Par la loi de redressement, le législateur a notamment voulu
willen geven voor meer flexibel werken en voor een herverdeling van stimuler la flexibilité et la redistribution du travail. Afin d'y
arbeid. Om werknemers daartoe aan te moedigen heeft hij met de inciter les travailleurs, le législateur a, par les articles 100 et
artikelen 100 en 102 van de herstelwet de basis gelegd voor de 102 de la loi de redressement, jeté les bases des indemnités dites
zogenaamde onderbrekingsuitkeringen van de Rijksdienst voor d'interruption de l'Office national de l'emploi, dont le montant et
Arbeidsvoorziening, waarvan het bedrag en de nadere voorwaarden en les conditions et modalités d'octroi sont déterminées par un arrêté
regelen tot toekenning worden bepaald door een bij in Ministerraad
overlegd koninklijk besluit. royal délibéré en Conseil des ministres.
De werknemer die met een geldige reden wordt ontslagen met Le travailleur qui est licencié pour une raison valable moyennant un
inachtneming van een opzeggingstermijn, behoudt, volgens de délai de préavis conserve, selon le juge a quo, son allocation
verwijzende rechter, zijn onderbrekingsuitkering voor de duur van de d'interruption pour la durée de la période de préavis.
opzegperiode. B.8.3.2. Krachtens artikel 39 van de arbeidsovereenkomstenwet heeft B.8.3.2. En vertu de l'article 39 de la loi relative aux contrats de
een werknemer die wordt ontslagen zonder opzeggingstermijn recht op travail, un travailleur qui est licencié sans préavis a droit à une
een compensatoire opzeggingsvergoeding die gelijk is aan het lopende indemnité compensatoire de préavis égale à la rémunération en cours
loon dat overeenstemt hetzij met de duur van de opzeggingstermijn, correspondant soit à la durée du délai de préavis, soit à la partie de
hetzij met het resterende gedeelte van die termijn. In de gegeven ce délai restant à courir. Dans l'interprétation dont il s'agit, la «
interpretatie stemt het « lopende loon » in geval van in de tijd rémunération en cours » correspond, en cas de prestations de travail
verminderde arbeidsprestaties overeen met het loon dat reëel wordt réduites dans le temps, à la rémunération réellement perçue et non à
verworven en niet met het voordien verworven « voltijdse loon ». la « rémunération à temps plein » perçue auparavant.
Om de loopbaanonderbreking voldoende attractief te maken, de Afin de rendre l'interruption de carrière suffisamment attrayante, de
werkzekerheid van de betrokken werknemers te waarborgen en om mogelijk garantir la sécurité d'emploi des travailleurs concernés et de
onevenredige gevolgen van een ontslag tijdens of vanwege de tempérer les effets, qui peuvent être disproportionnés, d'un
loopbaanonderbreking te matigen, heeft de wetgever voorzien in een licenciement au cours de l'interruption de carrière ou en raison de
forfaitaire beschermingsvergoeding gelijk aan zes maanden loon in cette interruption, le législateur a prévu une indemnité de protection
geval van een ontslag zonder dringende of voldoende reden en heeft hij forfaitaire égale à six mois de rémunération en cas de licenciement
bovendien in artikel 103 van de herstelwet bepaald dat, voor de sans motif grave ou suffisant et il a en outre prévu à l'article 103
de la loi de redressement que pour le calcul du délai de six mois visé
berekening van de termijn van zes maanden bedoeld in artikel 101 van à l'article 101 de cette loi et pour celui du délai de préavis visé à
de herstelwet en voor die van de opzeggingstermijn bedoeld in artikel
39 van de arbeidsovereenkomstenwet, moet worden uitgegaan van het l'article 39 de la loi relative aux contrats de travail, il convient
basisjaarloon alsof de werknemer zijn arbeidsprestaties niet had de se fonder sur la rémunération annuelle de base comme si le
verminderd. Te dezen kan de wetgever evenwel niet in redelijkheid worden verweten travailleur n'avait pas réduit ses prestations de travail. En l'espèce, il ne peut toutefois raisonnablement être reproché au
dat hij niet zover is gegaan om ook voor de eventuele compensatoire législateur de ne pas avoir de surcroît également prévu qu'il fallait
opzeggingsvergoeding, en voor de beschermingsvergoeding, te bepalen se fonder sur la rémunération annuelle de base comme si le travailleur
dat moet worden uitgegaan van het basisjaarloon alsof de werknemer n'avait pas réduit ses prestations de travail pour fixer l'éventuelle
zijn arbeidsprestaties niet had verminderd. Het kan hem evenmin worden indemnité compensatoire de préavis et l'indemnité de protection. Il ne
verweten niet zover te zijn gegaan om voor te schrijven dat voor het peut pas davantage lui être reproché de n'avoir pas prévu qu'il
vaststellen van de opzeggings- en beschermingsvergoedingen bovendien convenait, pour fixer l'indemnité de congé et l'indemnité de
de onderbrekingsuitkering in rekening moet worden gebracht. protection, de prendre en compte en outre l'allocation d'interruption.
B.8.4. De derde prejudiciële vraag dient ontkennend te worden B.8.4. La troisième question préjudicielle appelle une réponse
beantwoord. négative.
Wat de eerste prejudiciële vraag betreft En ce qui concerne la première question préjudicielle
B.9.1. Met de eerste prejudiciële vraag wenst de verwijzende rechter B.9.1. Par la première question préjudicielle, le juge a quo demande à
van het Hof te vernemen of de artikelen 39 van de la Cour si les articles 39 de la loi relative aux contrats de travail
arbeidsovereenkomstenwet en 101 van de herstelwet in strijd zijn met et 101 de la loi de redressement violent les articles 10 et 11 de la
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat zij een identieke Constitution en ce qu'ils traitent de manière égale les travailleurs
behandeling teweegbrengen van, enerzijds, de werknemers met een ayant un contrat à temps partiel, d'une part, et les travailleurs
overeenkomst voor deeltijdse arbeid en, anderzijds, werknemers die in effectuant des prestations réduites dans le temps, d'autre part,
de tijd verminderde arbeid presteren, niettegenstaande de verschillen malgré les différences de situation soulignées par le juge a quo.
in hun situatie die de verwijzende rechter aanhaalt. Volgens hem zou Selon lui, la situation du travailleur qui effectue des prestations
de situatie van de werknemer die in de tijd verminderde prestaties levert veel meer aansluiten bij die van een werknemer die voltijds werkt. B.9.2. Het is niet in strijd met het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie om op het vlak van de opzeggingsvergoeding, enerzijds, zowel voor de werknemer met in de tijd verminderde arbeidsprestaties als voor de werknemer met een overeenkomst voor deeltijds werk uit te gaan van het effectieve loon bij de opzegging en, anderzijds, op dat punt de werknemer met in de tijd verminderde réduites dans le temps se rapprocherait davantage de celle d'un travailleur à temps plein. B.9.2. Il n'est pas contraire au principe d'égalité et de non-discrimination de se fonder, en ce qui concerne l'indemnité de congé, d'une part, tant pour le travailleur effectuant des prestations de travail réduites dans le temps que pour le travailleur ayant un contrat de travail à temps partiel, sur la rémunération effective lors du licenciement et, d'autre part, de ne pas traiter sur ce point de manière identique le travailleur effectuant des prestations réduites dans le temps et le travailleur qui a entièrement suspendu ses
arbeidsprestaties niet op dezelfde wijze te behandelen als de prestations de travail.
werknemer die zijn arbeidsprestaties volledig heeft geschorst. L'intention du législateur est en effet d'offrir une meilleure
De bedoeling van de wetgever is immers een verhoogde bescherming te protection aux travailleurs qui effectuent des prestations de travail
bieden aan de werknemers met in de tijd verminderde arbeidsprestaties, réduites dans le temps, compte tenu de la garantie supplémentaire
rekening houdend zowel met de in artikel 101 van de herstelwet geboden contre le licenciement inscrite à l'article 101 de la loi de
bijkomende waarborg tegen ontslag als met artikel 103 van de redressement comme de l'article 103 de la loi de redressement, qui
herstelwet, dat voor de berekening van de opzeggingstermijn prévoit pour le calcul du délai de préavis que celui-ci se fonde sur
voorschrijft dat wordt uitgegaan van het basisjaarloon alsof de la rémunération annuelle de base comme si le travailleur n'avait pas
werknemer zijn arbeidsprestaties niet had verminderd. Te dezen kan de réduit ses prestations de travail. En l'espèce, il ne peut
wetgever niet in redelijkheid worden verweten dat hij niet zover is raisonnablement être reproché au législateur de ne pas avoir prévu en
gegaan om ook voor de eventuele compensatoire opzeggingsvergoeding, en outre qu'il fallait également se fonder sur la rémunération annuelle
voor de eventuele beschermingsvergoeding, te bepalen dat moet worden de base comme si le travailleur n'avait pas réduit ses prestations de
uitgegaan van het basisjaarloon alsof de werknemer zijn travail pour fixer l'éventuelle indemnité compensatoire de préavis et
arbeidsprestaties niet had verminderd. l'éventuelle indemnité de protection.
B.9.3. De eerste prejudiciële vraag dient ontkennend te worden B.9.3. La première question préjudicielle appelle une réponse
beantwoord. négative.
Wat de vierde prejudiciële vraag betreft En ce qui concerne la quatrième question préjudicielle
B.10.1. De vierde prejudiciële vraag betreft de toetsing van artikel B.10.1. La quatrième question préjudicielle concerne le contrôle de
39, § 1, van de arbeidsovereenkomstenwet en van artikel 101 van de l'article 39, § 1er, de la loi relative aux contrats de travail et de
herstelwet aan de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang l'article 101 de la loi de redressement au regard des articles 10 et
11 de la Constitution, combinés avec la Directive 75/117/CEE du
gelezen met Richtlijn 75/117/EEG van de Raad van 10 februari 1975 Conseil du 10 février 1975 concernant le rapprochement des
betreffende het nader tot elkaar brengen van de wetgevingen der
Lid-Staten inzake de toepassing van het beginsel van gelijke beloning législations des Etats membres relatives à l'application du principe
voor mannelijke en vrouwelijke werknemers, en met de artikelen 2, 3, de l'égalité des rémunérations entre les travailleurs masculins et les
lid 2, en 141 van het EG-Verdrag. De verwijzende rechter vraagt het travailleurs féminins, et avec les articles 2, 3, paragraphe 2, et 141
Hof of de in het geding zijnde bepalingen leiden tot een du Traité CE. Le juge a quo demande à la Cour si les dispositions en
cause créent une discrimination indirecte dans l'interprétation selon
onrechtstreekse discriminatie in de gegeven interpretatie dat de laquelle les indemnités de congé et les indemnités de protection, en
opzeggings- en beschermingsvergoedingen, in geval van onrechtmatig cas de licenciement abusif d'un travailleur qui a réduit dans le temps
ontslag van een werknemer die zijn arbeidsprestaties in de tijd heeft ses prestations de travail, sont calculées sur la base de la
verminderd, worden berekend op basis van het reëel lopende loon en rémunération en cours réelle et non sur la base de la rémunération
niet op basis van het loon voor niet-gereduceerde prestaties, « pour prestations non réduites « étant donné que ce sont principalement
aangezien vooral vrouwen van deze regelingen gebruik lijken te maken ». des femmes qui semblent faire usage de ces réglementations ».
B.10.2. Zoals reeds is gesteld in B.8.3.2, beoogt de wetgever met de B.10.2. Ainsi qu'il est dit en B.8.3.2, le législateur, par les
in het geding zijnde bepalingen, in samenhang gelezen met artikel 103 van de herstelwet, de loopbaanonderbreking voldoende attractief te maken, de werkzekerheid van de betrokken werknemers te waarborgen en mogelijk onevenredige gevolgen van een ontslag tijdens of vanwege die onderbreking te matigen. Die maatregelen gelden zowel voor vrouwen als voor mannen, teneinde hun een bescherming te bieden tegen ontslag naar aanleiding van of tijdens hun loopbaanonderbreking. Ten aanzien van de werknemers die in de tijd verminderde prestaties leveren, biedt de wetgever bijkomende waarborgen tegen opzegging in de dispositions en cause, combinées avec l'article 103 de la loi de redressement, vise à rendre l'interruption de carrière suffisamment attrayante, à garantir la sécurité d'emploi des travailleurs concernés et à tempérer les effets, qui peuvent être disproportionnés, d'un licenciement au cours de cette interruption ou en raison de cette interruption. Ces mesures valent tout autant pour les femmes que pour les hommes, afin de leur offrir une protection contre le licenciement à l'occasion de l'interruption de carrière ou durant l'interruption de carrière. Aux travailleurs qui effectuent des prestations réduites dans le temps, le législateur offre des garanties supplémentaires contre le
artikelen 101 en 103 van de herstelwet. Het kan de wetgever te dezen licenciement aux articles 101 et 103 de la loi de redressement. Il ne
niet in redelijkheid worden verweten dat hij niet zover is gegaan om peut raisonnablement, en l'espèce, être reproché au législateur de
noch voor de eventuele compensatoire opzeggingsvergoeding, noch voor n'avoir pas prévu en outre qu'il fallait se fonder sur la rémunération
de beschermingsvergoeding, te bepalen dat moet worden uitgegaan van annuelle de base comme si le travailleur n'avait pas réduit ses
het basisjaarloon alsof de werknemer zijn arbeidsprestaties niet had prestations de travail pour fixer l'éventuelle indemnité compensatoire
verminderd. de préavis et l'indemnité de protection.
B.10.3. De vierde prejudiciële vraag dient ontkennend te worden B.10.3. La quatrième question préjudicielle appelle une réponse
beantwoord. négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
De artikelen 37 en 39, § 1, van de wet van 3 juli 1978 betreffende de Les articles 37 et 39, § 1er, de la loi du 3 juillet 1978 relative aux
arbeidsovereenkomsten en artikel 101 van de herstelwet van 22 januari contrats de travail et l'article 101 de la loi de redressement du 22
1985 houdende sociale bepalingen schenden niet de artikelen 10 en 11 janvier 1985 contenant des dispositions sociales ne violent pas les
van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met de artikelen 2, articles 10 et 11 de la Constitution, lus isolément ou combinés avec
3, lid 2, en 141 van het EG-Verdrag en met de Richtlijn 75/117/EEG van les articles 2, 3, paragraphe 2, et 141 du Traité CE et avec la
de Raad van 10 februari 1975 betreffende het nader tot elkaar brengen Directive 75/117/CEE du Conseil du 10 février 1975 concernant le
van de wetgevingen der lidstaten inzake de toepassing van het beginsel rapprochement des législations des Etats membres relatives à
van gelijke beloning voor mannelijke en vrouwelijke werknemers, in de l'application du principe de l'égalité des rémunérations entre les
interpretatie dat, in geval van ontslag van een werknemer die zijn travailleurs masculins et les travailleurs féminins, dans
arbeidsprestaties in de tijd vermindert, bij de vaststelling van het l'interprétation selon laquelle, en cas de licenciement d'un
travailleur qui réduit ses prestations de travail dans le temps, il
bedrag van de compensatoire opzeggingsvergoeding en de convient de se fonder sur la rémunération en cours qui correspond aux
beschermingsvergoeding wordt uitgegaan van het lopende loon dat activités réduites pour la fixation du montant de l'indemnité
overeenstemt met de verminderde activiteiten. compensatoire de préavis et de l'indemnité de protection.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à
terechtzitting van 13 maart 2008. l'audience publique du 13 mars 2008.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
M. Bossuyt. M. Bossuyt.
^