Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 74/2008 van 24 april 2008 Rolnummers 4242 en 4244 In zake : de beroepen tot vernietiging van de artikelen 294, 2°, en 295 van de programmawet van 27 december 2006, ingesteld door de gemeente Oudergem en anderen(...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 74/2008 van 24 april 2008 Rolnummers 4242 en 4244 In zake : de beroepen tot vernietiging van de artikelen 294, 2°, en 295 van de programmawet van 27 december 2006, ingesteld door de gemeente Oudergem en anderen(...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de rechter(...) Extrait de l'arrêt n° 74/2008 du 24 avril 2008 Numéros du rôle : 4242 et 4244 En cause : les recours en annulation des articles 294, 2°, et 295 de la loi-programme du 27 décembre 2006, introduits par la commune d'Auderghem et autres et (...) La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges P. Ma(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 74/2008 van 24 april 2008 Extrait de l'arrêt n° 74/2008 du 24 avril 2008
Rolnummers 4242 en 4244 Numéros du rôle : 4242 et 4244
In zake : de beroepen tot vernietiging van de artikelen 294, 2°, en En cause : les recours en annulation des articles 294, 2°, et 295 de
295 van de programmawet (I) van 27 december 2006, ingesteld door de la loi-programme (I) du 27 décembre 2006, introduits par la commune
gemeente Oudergem en anderen en door de provincie Henegouwen. d'Auderghem et autres et par la province de Hainaut.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges P.
rechters P. Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe,
J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, J. Spreutels en T. Merckx-Van J.-P. Moerman, E. Derycke, J. Spreutels et T. Merckx-Van Goey,
Goey, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M.
voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de beroepen en rechtspleging I. Objet des recours et procédure
a) Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 27 juni a) Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le
2007 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 28 27 juin 2007 et parvenue au greffe le 28 juin 2007, un recours en
juni 2007, is beroep tot vernietiging ingesteld van de artikelen 294,
2°, en 295 van de programmawet (I) van 27 december 2006 (bekendgemaakt annulation des articles 294, 2°, et 295 de la loi-programme (I) du 27
in het Belgisch Staatsblad van 28 december 2006, derde editie), door décembre 2006 (publiée au Moniteur belge du 28 décembre 2006,
troisième édition) a été introduit, par la commune d'Auderghem, la
de gemeente Oudergem, de gemeente Vorst, de gemeente Elsene, de commune de Forest, la commune d'Ixelles, la commune de Koekelberg et
gemeente Koekelberg en de gemeente Schaarbeek. la commune de Schaerbeek.
b) Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 27 juni b) Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le
2007 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 28 27 juin 2007 et parvenue au greffe le 28 juin 2007, la province de
juni 2007, heeft de provincie Henegouwen beroep tot vernietiging van Hainaut a introduit un recours en annulation des mêmes dispositions.
dezelfde bepalingen ingesteld.
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 4242 en 4244 van de rol van Ces affaires, inscrites sous les numéros 4242 et 4244 du rôle de la
het Hof, werden samengevoegd. Cour, ont été jointes.
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de omvang van de beroepen Quant à l'étendue des recours
B.1.1. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van de B.1.1. Les requérantes demandent l'annulation des articles 294, 2°, et
artikelen 294, 2°, en 295 van de programmawet (I) van 27 december 295 de la loi-programme (I) du 27 décembre 2006.
2006. Die bepalingen vervolledigen, respectievelijk, de artikelen 1 en 8 van Ces dispositions complètent, respectivement, les articles 1er et 8 de
de wet van 5 augustus 1968 tot vaststelling van een zeker verband la loi du 5 août 1968 établissant certaines relations entre les
tussen de pensioenstelsels van de openbare sector en die van de régimes de pensions du secteur public et ceux du secteur privé. En
privésector. Zoals de titel aangeeft van het hoofdstuk « Overdracht substance, comme l'indique l'intitulé du chapitre dont il fait partie
van de pensioenregeling van de particuliere naar die van de openbare « Transfert du régime de pension du secteur privé au régime de pension
sector » waarvan het deel uitmaakt, strekt artikel 1 in hoofdzaak
ertoe de behandeling te regelen van de sociale bijdragen die zijn du secteur public », l'article 1er vise à régler le sort de
betaald voor personen die zijn aangeworven met een privaatrechtelijke cotisations sociales payées relativement à des personnes engagées sous
overeenkomst van tewerkstelling of arbeidsovereenkomst wanneer zij als contrat d'emploi ou de travail de droit privé lorsque celles-ci sont
statutair ambtenaar worden benoemd. Artikel 8 beoogt de overdrachten nommées en qualité d'agent statutaire. L'article 8 vise à régler les
van het pensioenstelsel in de omgekeerde richting te regelen, namelijk transferts de régime de pension en sens inverse, à savoir les
de overdrachten van de pensioenregeling van de openbare naar die van transferts du régime de pension du secteur public au régime de pension
de particuliere sector. In beide gevallen voorzien de bestreden du secteur privé. Dans les deux cas, les dispositions attaquées
bepalingen erin dat de overdracht van de bijdrage van het ene stelsel prévoient que le transfert de cotisations d'un régime vers l'autre a
naar het andere op zijn vroegst plaatsheeft wanneer het pensioen van lieu, au plus tôt, lorsque la pension de la personne concernée prend
de betrokkene ingaat. cours.
B.1.2. Uit de middelen blijkt evenwel dat de verzoekende partijen B.1.2. Il ressort toutefois des moyens que les requérantes postulent
alleen de vernietiging vorderen van artikel 294, 2°, van de
programmawet (I) van 27 december 2006; alleen de eerste hypothese van l'annulation du seul article 294, 2°, de la loi-programme (I) du 27
overdracht van de pensioenregeling die hiervoor is uiteengezet, is décembre 2006; seule la première des hypothèses de transfert de régime
bijgevolg in het geding, met name die welke bij artikel 1 van de wet de pension exposée ci-dessous est dès lors en cause - celle réglée
van 5 augustus 1968 is geregeld. notamment par l'article 1er de la loi du 5 août 1968.
Bovendien is het uitstel, krachtens het voormelde artikel 295, voor de En outre, le report pour les personnes publiques requérantes au moment
overdracht van de bijdragen die zij hebben geïnd voor een ambtenaar de la pension, en vertu de l'article 295 précité, du transfert des
vooraleer hij hun pensioenregeling verlaat, niet van die aard dat het cotisations qu'elles ont perçues relativement à un agent avant qu'il
de verzoekende publiekrechtelijke rechtspersonen een belang verschaft ne quitte leur régime de pension, n'est pas de nature à faire naître
dat is vereist door artikel 2, 2°, van de bijzondere wet van 6 januari 1989. dans leur chef l'intérêt requis par l'article 2, 2°, de la loi spéciale du 6 janvier 1989.
B.1.3. Het Hof beperkt zijn onderzoek derhalve tot artikel 294, 2°, B.1.3. La Cour limite dès lors son examen au seul article 294, 2°, de
van de wet van 27 december 2006. la loi du 27 décembre 2006.
Ten aanzien van de ontvankelijkheid Quant à la recevabilité
B.2.1. De Ministerraad betwist de ontvankelijkheid van de twee B.2.1. Le Conseil des ministres conteste la recevabilité des deux
beroepen : in de zaak nr. 4242 omdat, in strijd met artikel 270 van de recours : dans l'affaire n° 4242, au motif que, contrairement à
Nieuwe Gemeentewet, tot het indienen van de beroepen is beslist door l'article 270 de la Nouvelle loi communale, les recours ont été
alleen het college van burgemeester en schepenen van de verzoekende décidés par le seul collège des bourgmestre et échevins des communes
gemeenten, zonder dat het college de voorafgaande toestemming van zijn requérantes, sans que le collège n'ait été préalablement autorisé par
gemeenteraad heeft verkregen; in de zaak nr. 4244 omdat een beslissing son conseil communal; dans l'affaire n° 4244, en raison de l'absence
van zowel het provinciecollege als van de provincieraad ontbreekt. même de décision du collège ou du conseil provincial.
B.2.2. In verband met de zaak nr. 4242 heeft elke verzoekende gemeente B.2.2. En ce qui concerne l'affaire n° 4242, chaque commune requérante
aan het Hof de beslissing van haar college meegedeeld om het a communiqué à la Cour la décision de son collège d'introduire le
onderhavige beroep tot vernietiging in te dienen, alsook die van haar présent recours en annulation, ainsi que celle de son conseil
raad waarmee aan het college machtiging daartoe is gegeven. autorisant le collège à ce faire.
B.2.3. In verband met de zaak nr. 4244 heeft de provincie Henegouwen B.2.3. En ce qui concerne l'affaire n° 4244, la province de Hainaut a
de beslissing meegedeeld van haar college om het onderhavige beroep communiqué la décision de son collège d'introduire le présent recours
tot vernietiging in te stellen, alsook die van haar raad teneinde het en annulation, ainsi que celle de son conseil autorisant le collège à
college daartoe machtiging te verlenen. ce faire.
B.2.4. De excepties worden verworpen. B.2.4. Les exceptions sont rejetées.
Ten gronde Quant au fond
B.3.1. Artikel 294, 2°, van de programmawet (I) van 27 december 2006 B.3.1. L'article 294, 2°, de la loi-programme (I) du 27 décembre 2006
vult artikel 1 van de wet van 5 augustus 1968 aan met een nieuw lid. complète l'article 1er de la loi du 5 août 1968 par un nouvel alinéa.
Rekening houdend bovendien met de wijziging ervan bij 1° van hetzelfde Compte tenu, en outre, de sa modification par le 1° du même article
artikel 294 en bij artikel 52 van de programmawet van 27 april 2007, 294 et par l'article 52 de la loi-programme du 27 avril 2007,
luidt artikel 1 van de wet van 5 augustus 1968 voortaan : l'article 1er de la loi du 5 août 1968 se lit désormais comme suit :
« Wanneer diensten volbracht in hoedanigheid van arbeider, bediende of « Lorsque des services accomplis en qualité d'ouvrier, d'employé ou de
zeeman en welke aanleiding hebben gegeven tot aansluiting bij één der marin et qui ont entraîné l'assujettissement à un des régimes de
pensioenregelingen voor arbeiders, bedienden, zeelieden of werknemers pension des ouvriers, des employés, des marins ou des travailleurs
aanneembaar worden om het recht vast te stellen op het rustpensioen salariés deviennent admissibles pour établir les droits à la pension
van personen onderworpen aan een van de pensioenregelingen van de de retraite de personnes soumises à un des régimes de pension du
openbare sector vastgesteld door of krachtens een wet, een decreet of secteur public, établis par un ou en vertu d'une loi, d'un décret ou
een ordonnantie, door een provinciaal reglement, door een gemeentelijk d'une ordonnance, par un règlement provincial, par un règlement
reglement, door de reglementen betreffende de Kas voor werklieden van communal, par les règlements relatifs à la Caisse des ouvriers de
de Staat of door N.M.B.S. Holding, zijn de instellingen die uit hoofde l'Etat, ou par la S.N.C.B. Holding, les institutions qui du chef de
van die diensten bijdragen hebben geïnd, van iedere verplichting
jegens de betrokkenen en hun rechtverkrijgenden ontslagen, doch zij ces services ont perçu des cotisations, sont déchargées de toute
die belast is met het beheer van het stelsel van de obligation envers les intéressés et leurs ayant droit mais sont tenues
overlevingspensioenen waaraan zij onderworpen zijn, of aan de de verser à l'institution qui gère le régime des pensions de survie
instelling die belast is met het beheer van het stelsel van de auquel ils sont assujettis ou à l'institution qui gère le régime des
overlevingspensioenen dat de last van het pensioengedeelte, hetwelk pensions de survie appelé à supporter la charge de la quote-part de
voortvloeit uit de genoemde diensten zal moeten dragen, te storten : pension résultant desdits services :
1° (...) 1° (...)
2° (...) 2° (...)
3° de persoonlijke en werkgeversbijdragen gestort aan het 3° les cotisations personnelles et patronales versées au Fonds
Toelagenfonds voor bedienden; d'allocations pour employés;
4° na aftrek van het gedeelte dat de werkgever rechtstreeks mocht 4° sous déduction de la part qui aurait éventuellement été payée
betaald hebben aan de verzekeringsinstelling waarbij de belanghebbende directement par l'employeur à l'organisme d'assurance auquel
aangesloten was, de persoonlijke en werkgeversbijdragen bestemd voor l'intéressé a été affilié, les cotisations personnelles et patronales
het vestigen van de rust- en overlevingspensioenen en gestort krachtens : affectées aux pensions de retraite et de survie et versées en vertu :
a) de wetten betreffende het rust- en overlevingspensioen van de a) des lois relatives à la pension de retraite et de survie des
arbeiders en de bedienden en het koninklijk besluit nr. 50 van 24 ouvriers et des employés et de l'arrêté royal n° 50 du 24 octobre 1967
oktober 1967 betreffende het rust- en overlevingspensioen voor relatif à la pension de retraite et de survie des travailleurs
werknemers; salariés.
b) de statuten van de Hulp- en Voorzorgskas voor zeevarenden onder b) des statuts de la Caisse de secours et de prévoyance en faveur des
Belgische vlag; marins naviguant sous pavillon belge;
c) de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke c) de l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 concernant la sécurité sociale
zekerheid der arbeiders; des travailleurs;
d) het wetsbesluit van 7 februari 1945 betreffende de maatschappelijke d) de l'arrêté-loi du 7 février 1945 concernant la sécurité sociale
zekerheid der zeelieden van de koopvaardijvloot. des marins de la marine marchande.
De Koning kan een andere wijze van vaststelling en berekening van de Le Roi peut fixer un autre mode de fixation et de calcul des sommes à
over te dragen sommen en de toepassingsmodaliteiten van het voorgaand transférer et les modalités d'application de l'alinéa précédent).
lid vaststellen. De overdracht van de in dit artikel bedoelde bijdragen vindt ten Le transfert des cotisations visées audit article s'effectue au plus
vroegste plaats op het ogenblik dat het pensioen van de belanghebbende tôt au moment où la pension de l'intéressé prend effectivement et pour
daadwerkelijk en voor de eerste maal ingaat ». la première fois cours ».
Alleen het laatste lid wordt bestreden. Seul le dernier alinéa est attaqué.
B.3.2. Het koninklijk besluit van 25 augustus 1970, genomen ter B.3.2. L'arrêté royal du 25 août 1970, pris en exécution des articles
uitvoering van de artikelen 3 en 14 van de voormelde wet, bepaalt in 3 et 14 de la loi précitée, détermine, en son article 4, le délai dans
artikel 4 ervan de termijn waarbinnen de in artikel 1 van dezelfde wet lequel doivent être transférés les montants visés par l'article 1er de
bedoelde bedragen moeten worden overgedragen : la même loi :
« De krachtens artikel 1 van de wet van 5 augustus 1968 verschuldigde « Le transfert des montants dus en application de l'article 1er de la
bedragen dienen te worden overgemaakt binnen zes maanden na de loi du 5 août 1968 doit être exécuté dans les six mois de la demande
aanvraag van de instelling waaraan de sommen gestort moeten worden. De de l'institution à laquelle les sommes doivent être versées. Le délai
in het eerste lid bepaalde termijn is niet van toepassing als de in fixé par l'alinéa 1er n'est pas applicable si l'admissibilité des
artikel 1 van de wet van 5 augustus 1968 bedoelde aanneembaarheid van services prévue par l'article 1er de la loi du 5 août 1968 a été
de diensten verkregen is vóór de bekendmaking van de wet, maar is wel acquise avant la publication de la loi, mais ce délai est applicable
van toepassing als de betrokkene reeds een pensioen in de openbare lorsque l'intéressé a déjà obtenu une pension dans le secteur public
sector verkregen heeft of als hij overleden is, en geen uitkering in ou lorsqu'il est décédé et qu'aucune prestation n'a été accordée dans
de pensioenregeling voor arbeiders, bedienden of zeelieden verleend is le régime de pensions des ouvriers, employés ou marins en raison de
uit hoofde van diensttijd die aanleiding geeft tot toepassing van services donnant lieu à l'application de l'article 1er de la loi du 5
artikel 1 van de wet van 5 augustus 1968 ». août 1968 ».
B.4. De verzoekende partijen voeren de schending aan van de artikelen B.4. Les parties requérantes allèguent la violation des articles 10 et
10 en 11 van de Grondwet, naar gelang van het geval in samenhang 11 de la Constitution, combinés, selon le cas, avec son article 16,,
gelezen met artikel 16 ervan, met artikel 1 van het Eerste Aanvullend
Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de mens (eerste avec l'article 1er du Premier Protocole additionnel à la Convention
middel in de zaak nr. 4242 en tweede middel in de zaak nr. 4244), met européenne des droits de l'homme (premier moyen dans l'affaire n° 4242
et second moyen dans l'affaire n° 4244), avec le « principe général de
het « algemeen beginsel van gewettigd vertrouwen » (eerste middel in légitime confiance » (premier moyen dans l'affaire n° 4244), avec
de zaak nr. 4244), met artikel 162 van de Grondwet en met het beginsel l'article 162 de la Constitution et avec le principe de l'autonomie
van de gemeentelijke autonomie (tweede middel in de zaak nr. 4244). communale (second moyen dans l'affaire n° 4244).
Ten aanzien van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang En ce qui concerne les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés
gelezen met artikel 16 ervan en met artikel 1 van het Eerste avec son article 16 et avec l'article 1er du Premier Protocole
Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de mens additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme
B.5.1. De verzoekende gemeenten beklagen zich over een verschil in B.5.1. Les communes requérantes se plaignent d'une différence de
behandeling, dat zij onverantwoord achten, ten nadele van de gemeenten traitement, qu'elles estiment injustifiée, au détriment des communes
die hun eigen pensioenfonds organiseren en beheren, in vergelijking
met die welke die zijn aangesloten bij de Rijksdienst voor Sociale qui organisent et gèrent leur propre fonds de pension, comparées à
Zekerheid van de Provinciale en Plaatselijke Overheidsdiensten (hierna celles qui sont affiliées à l'Office national de sécurité sociale des
: RSZPPO). Zij verwijten de door hen bestreden bepalingen dat zij het administrations provinciales et locales (ci-après : ONSSAPL). Elles
ogenblik uitstellen waarop bepaalde bedragen aan hen worden font grief aux dispositions qu'elles attaquent de retarder le moment
overgedragen en dat zij hun de intrest ontzeggen die deze bedragen auquel leur sont transférées certaines sommes et de les priver des
zouden opbrengen indien zij hun eerder waren toegekend : de intérêts que ces sommes produiraient si elles leur étaient attribuées
verzoekende gemeenten zouden daardoor worden verplicht nieuwe en plus tôt : les communes requérantes se trouveraient, de ce fait,
bijkomende financiële middelen vrij te maken teneinde de door de contraintes de dégager des moyens financiers nouveaux et
genoemde wijzigingen veroorzaakte verliezen te compenseren. Voor de complémentaires afin de compenser les pertes engendrées par lesdites
gemeenten die daarentegen niet hun eigen pensioenfonds organiseren, modifications. A l'inverse, pour les communes qui n'organisent ni ne
noch beheren, zoals de gemeenten die zijn aangesloten bij de RSZPPO, gèrent leur propre fonds de pensions telles les communes qui sont
zouden de bestreden artikelen 294 en 295 een louter interne overdracht affiliées à l'ONSSAPL, les articles 294 et 295 attaqués entraîneraient
teweegbrengen binnen de diensten die afhangen van de federale overheid un simple transfert interne au sein de services dépendant de l'Etat
en van de groep van de socialezekerheidsinstellingen : de gemeenten fédéral et du groupe des institutions de sécurité sociale : les
die zijn aangesloten bij de RSZPPO zouden bijgevolg die financiële communes affiliées à l'ONSSAPL ne ressentiraient dès lors pas cet
impact niet voelen. impact financier.
De verzoekende gemeenten voeren eveneens aan dat hun « elke overdracht Les communes requérantes avancent également qu'elles sont « privées de
van de bijdragen en van de wiskundige reserves wordt ontzegd wanneer tout transfert des montants de cotisations et des réserves
de ambtenaar vertrekt vóór zijn oppensioenstelling - ontslag, mathématiques dans l'hypothèse du départ de l'agent avant sa mise à la
ontzetting, aanwerving in een andere privaatrechtelijke of pension - démission, révocation, engagement dans un autre emploi de
publiekrechtelijke betrekking - of wanneer hij overlijdt vóór de droit privé ou de droit public - ou celle de son décès avant l'âge de
pensioenleeftijd ». la pension ».
B.5.2. De provincie Henegouwen bekritiseert een andere discriminatie B.5.2. La province de Hainaut critique une autre discrimination, celle
tussen overheden die een nieuwe statutaire ambtenaar aanwerven, faite entre pouvoirs publics engageant un nouvel agent statutaire,
naargelang die ambtenaar uit de overheidssector of uit de privésector selon que cet agent provient du secteur public ou du secteur privé :
komt : in het eerste geval blijven de verschillende overheden elk dans la première hypothèse, les différents pouvoirs publics restent
gehouden tot hun verplichtingen inzake pensioenen ten belope van de chacun tenus de leurs obligations en termes de pension au prorata de
duur van het ambt, terwijl in het tweede geval de pensioenkas van de la durée de la fonction, alors que, dans la seconde hypothèse, la
privésector wordt ontlast doordat het bedrag van de bijdragen slechts caisse de pension du secteur privé est déchargée en ne devant verser
moet worden betaald bij het ingaan van het pensioen van de ambtenaar. le montant des cotisations que lors de la prise de cours de la pension de l'agent.
B.6. In de memorie van toelichting wordt het door de wetgever B.6. L'exposé des motifs décrit comme suit le but poursuivi par le
nastreefde doel, als volgt omschreven : législateur :
« Dit hoofdstuk betreft de overdrachten van bijdragen tussen de « Ce chapitre a trait aux transferts de cotisations entre les
verschillende pensioeninstellingen in het kader van de wet van 5 différentes institutions de pension dans le cadre de la loi du 5 août
augustus 1968 tot vaststelling van een zeker verband tussen de 1968 établissant certaines relations entre les régimes de pensions du
pensioenstelsels van de openbare sector en die van de privésector. Tot secteur public et ceux du secteur privé. ÷ ce jour, il n'existe pas de
op heden bestaat er geen wettelijke bepaling die stelt op welk moment disposition légale qui détermine à quel moment ce transfert doit avoir
deze overdracht moet plaatsvinden. Om een uniforme regeling te lieu. Pour obtenir une réglementation uniforme et pour empêcher que
verkrijgen en om te verhinderen dat voor eenzelfde persoon pour une même personne, plusieurs transferts doivent se faire une fois
verschillende transfers, nu eens in de ene en dan weer in de andere dans un sens et ensuite une fois dans l'autre sens, il est stipulé que
richting, dienen te gebeuren, wordt bepaald dat de overdracht pas kan le transfert ne peut avoir lieu qu'au moment où la pension de
plaatsvinden op het ogenblik dat het pensioen van belanghebbende l'intéressé prend cours effectivement et pour la première fois. Ceci
daadwerkelijk en voor de eerste maal ingaat. Dit laat ook toe om in de permet également de répartir à l'avenir proportionnellement les
toekomst de budgettaire lasten op een objectieve manier evenredig te charges budgétaires d'une manière objective, sans dépendre du nombre
spreiden, zonder afhankelijk te zijn van het niet te voorspellen
aantal jaarlijkse aanvragen » (Parl. St., Kamer, 2006-2007, DOC imprévisible de demandes annuelles » (Doc. parl., Chambre, 2006-2007,
51-2773/001, p. 180). DOC 51-2773/001, p. 180).
B.7.1. Ten aanzien van de kritiek volgens welke aan de verzoekende B.7.1. Quant à la critique selon laquelle les requérantes seraient
partijen elke overdracht van bijdragen wordt ontzegd wanneer de privées de tout transfert de cotisations en cas de départ ou de décès
ambtenaar vóór zijn pensioen vertrekt of overlijdt, antwoordt de de l'agent avant sa pension, le Conseil des Ministres répond que, dans
Ministerraad dat, in dat geval, « de verzoekende partijen niet worden ce cas, « les requérantes ne doivent faire face à aucune charge de
geconfronteerd met enige pensioenlast, zodat artikel 1 van de wet van pension de telle sorte qu'il n'y a pas lieu à application de l'article
5 augustus 1968 niet dient te worden toegepast ». 1er de la loi du 5 août 1968 ».
B.7.2. De overdracht van bijdragen geïnd vóór de benoeming van een B.7.2. Le transfert de cotisations perçues avant la nomination d'un
ambtenaar - die bij het bestreden artikel 1, laatste lid, wordt agent - que diffère l'article 1er, dernier alinéa, attaqué -
uitgesteld - is, luidens het eerste lid van hetzelfde artikel, bestemd
voor de instelling « die belast is met het beheer van het stelsel van bénéficie, aux termes de l'alinéa 1er du même article, à «
de overlevingspensioenen waaraan zij [de betrokkenen] onderworpen l'institution qui gère le régime des pensions de survie auquel ils
zijn, of aan de instelling die belast is met het beheer van het [les intéressés] sont assujettis ou à l'institution qui gère le régime
stelsel van de overlevingspensioenen dat de last van het des pensions de survie appelé à supporter la charge de la quote-part
pensioengedeelte, hetwelk voortvloeit uit de genoemde diensten, zal
moeten dragen ». Artikel 3 van dezelfde wet machtigt de Koning te de pension résultant desdits services ». L'article 3 de la même loi
bepalen « welke bestemming aan de krachtens artikel 1 te storten habilite le Roi à déterminer « l'affectation qui doit être donnée aux
sommen moet worden gegeven en hoe deze eventueel over de verschillende sommes dont le versement est prévu par l'article 1er ainsi que la
betrokken instellingen worden omgeslagen ». De Koning heeft van die répartition éventuelle de ces sommes entre les diverses institutions
machtiging gebruik gemaakt in de artikelen 1 en 2 van het koninklijk intéressées ». Le Roi a fait usage de cette délégation aux articles 1er
besluit van 25 augustus 1970, die respectievelijk de gevallen regelen waarin de rustpensioenen en de overlevingspensioenen al dan niet ten laste van dezelfde instelling komen. Indien de verzoekende partijen, in sommige van de door hen beoogde situaties, onder het toepassingsgebied van de voormelde bepalingen vallen, genieten zij de overdracht van de bijdragen onder de voorwaarden bepaald in artikel 1 van de wet van 5 augustus 1968 en de uitvoeringsmaatregelen ervan. In dat geval wordt die overdracht hun dus niet ontzegd. Indien de verzoekende partijen niet onder het toepassingsgebied van de hiervoor vermelde bepalingen vallen, genieten zij de in het geding zijnde overdracht van bijdragen niet en worden zij derhalve niet benadeeld door die tot de pensioenleeftijd uit te stellen. In dat opzicht is het middel niet gegrond. Ten aanzien van het feit dat de in het geding zijnde overdracht van de bijdragen wordt uitgesteld tot « ten vroegste [...] op het ogenblik dat het pensioen van de belanghebbende daadwerkelijk en voor de eerste maal ingaat » B.8.1. Zoals blijkt uit de hiervoor geciteerde parlementaire voorbereiding, wilde de wetgever, door de overdracht van de bijdragen uit te stellen tot het ogenblik van het pensioen, opeenvolgende overdrachten in omgekeerde richting tussen pensioenregelingen voorkomen en tegelijk de begroting van de over te maken bedragen vergemakkelijken, alsook een eenvormige regeling ter zake invoeren. Ten aanzien van die laatste doelstelling heeft de wetgever immers voorzien in dezelfde maatregel wanneer de begunstigde van de et 2 de l'arrêté royal du 25 août 1970, lesquels règlent, respectivement, les hypothèses dans lesquelles les pensions de retraite et de survie sont ou non à charge de la même institution. Si les requérantes, dans certaines des hypothèses qu'elles visent, entrent dans le champ d'application des dispositions précitées, elles bénéficient du transfert des cotisations, selon les modalités prévues par l'article 1er de la loi du 5 août 1968 et ses mesures d'exécution. Elles ne sont donc pas privées, dans ce cas, de ce transfert. Si les requérantes n'entrent pas dans le champ d'application des dispositions citées ci-dessus, elles ne bénéficient pas du transfert de cotisations en cause, et ne sont dès lors pas préjudiciées par son report à l'âge de la pension. A cet égard, le moyen n'est pas fondé. En ce qui concerne le fait que le transfert des cotisations en cause est différé « au plus tôt au moment où la pension de l'intéressé prend effectivement et pour la première fois cours » B.8.1. Comme il ressort des travaux préparatoires cités ci-dessus, le législateur, en différant au moment de la pension le transfert des cotisations, entendait, à la fois, éviter des transferts successifs en sens inverse entre régimes de pension, faciliter la budgétisation des montants à transférer et instituer un régime uniforme en la matière. Quant à ce dernier objectif, le législateur a, en effet, prévu la même mesure lorsque le bénéficiaire du transfert n'est pas - comme en
overdracht - zoals te dezen - niet de overheidssector maar de l'espèce - le secteur public, mais bien le secteur privé : en effet,
privésector is : artikel 295 van dezelfde programmawet voegt immers l'article 295 de la même loi-programme ajoute à l'article 8 de la loi
aan artikel 8 van de wet van 5 augustus 1968 een lid toe in dezelfde du 5 août 1968 un alinéa libellé dans les mêmes termes que l'article
bewoordingen als die van het bestreden artikel 294, 2°. 294, 2°, attaqué.
Hoewel het bestreden artikel 294, 2°, het ogenblik van de overdracht Par ailleurs, l'article 294, 2°, attaqué, s'il retarde le moment du
van de bijdragen uitstelt, brengt het de overdracht zelf overigens transfert des cotisations, non seulement ne met pas en cause le
niet in het geding, maar bevestigt het die integendeel uitdrukkelijk. transfert lui-même, mais, au contraire, le confirme de façon expresse.
Het ongewijzigd gebleven artikel 1, eerste lid, van de wet van 5 L'article 1er, alinéa 1er, de la loi du 5 août 1968, inchangé,
augustus 1968 bepaalt in hoofdzaak dat de instellingen die vroeger prévoit, en substance, que les institutions qui ont antérieurement
bijdragen hebben geïnd, door de statuutswijziging van de betrokkene perçu des cotisations doivent, à la suite du changement de statut de
die bijdragen moeten storten aan de instelling die het pensioenstelsel beheert van de overheidssector, waartoe die persoon voortaan behoort. B.8.2. Uit wat voorafgaat volgt dat het uitstellen, tot de pensionering van een ambtenaar, van de overdracht van de vóór zijn benoeming geïnde bijdragen op zich redelijkerwijze is verantwoord. Evenwel dient de behandeling nog te worden onderzocht van de opbrengst van die bijdragen tijdens de periode gedurende welke de overdracht ervan wordt uitgesteld. Ten aanzien van de behandeling van de opbrengst van de bijdragen waarvan de overdracht is uitgesteld l'intéressé, verser lesdites cotisations à l'institution qui gère le régime de pension du secteur public dont relève désormais cette personne. B.8.2. Il résulte de ce qui précède que le fait de différer au moment de la pension d'un agent le transfert des cotisations perçues avant sa nomination est, en soi, raisonnablement justifié. Il y a lieu toutefois d'examiner également le sort du produit de ces cotisations pendant la période durant laquelle leur transfert est retardé. En ce qui concerne le sort du produit des cotisations dont le transfert est reporté
B.9.1. Artikel 1 van de wet van 5 augustus 1968 voorziet niet in de B.9.1. L'article 1er de la loi du 5 août 1968 ne prévoit pas le
overdracht van de opbrengst van de kapitalisatie van de bijdragen of van de interesten die zijn voortgebracht tijdens de periode tussen de benoeming van de ambtenaar en zijn oppensioenstelling, periode tijdens welke de instellingen de bijdragen die ze verschuldigd zijn, mogen bewaren. In de parlementaire voorbereiding van de bestreden bepaling wordt niet ingegaan op de toekenning van interesten, noch meer in het algemeen op de vraag betreffende de kapitalisatie van de bijdragen waarvan de overdracht is uitgesteld. De Ministerraad betwist overigens niet de stelling van de verzoekende partijen volgens welke de opbrengst van de kapitalisatie van die bijdragen of interesten hun zou worden ontzegd, maar verklaart bovendien dat zij in dat opzicht op geen enkel recht aanspraak zouden kunnen maken. Ten slotte voegen de verzoekende gemeenten bij hun memorie van antwoord verschillende brieven van de Rijksdienst voor Pensioenen transfert du produit de la capitalisation des cotisations ou des intérêts générés durant la période qui sépare la nomination de l'agent de son admission à la pension, période durant laquelle les institutions débitrices desdites cotisations peuvent les conserver. Les travaux préparatoires de la disposition attaquée n'évoquent pas l'attribution d'intérêts, ni, plus généralement, ne commentent la question de la capitalisation des cotisations dont le transfert est retardé. Par ailleurs, le Conseil des ministres non seulement ne conteste pas la thèse des requérantes selon laquelle elles seraient privées du produit de la capitalisation de ces cotisations ou d'intérêts, mais soutient en outre qu'elles ne pourraient faire valoir aucun droit à cet égard. Enfin, les communes requérantes joignent à leur mémoire en réponse plusieurs courriers de l'Office national des pensions (ci-après : ONP)
(hierna : « RVP ») waarin de gevolgen van het bestreden artikel 294 qui commentent les effets de l'article 294 attaqué. Un de ces
worden becommentarieerd. In een van die brieven, gericht aan de courriers, adressé à la commune d'Auderghem, souligne de façon
gemeente Oudergem, wordt uitdrukkelijk onderstreept dat « de nieuwe expresse que « la nouvelle réglementation ne prévoit pas le calcul
reglementering niet voorziet in de berekening van eventuele interesten d'éventuels intérêts ». Le Conseil des Ministres ne conteste pas cette
». De Ministerraad betwist dat standpunt van de RVP niet. position de l'ONP.
B.9.2. Uit hetgeen voorafgaat vloeit voort dat de overdracht van de B.9.2. Il résulte de ce qui précède que le transfert des cotisations
vóór de benoeming van een ambtenaar geïnde bijdragen, uitgesteld bij perçues avant la nomination d'un agent, reporté par l'article 294, 2°,
het bestreden artikel 294, 2°, niet gepaard gaat met de overdracht van attaqué, n'est pas assorti du transfert du produit de la
de opbrengst van de kapitalisatie of de intresten van die bijdragen. capitalisation ou des intérêts de ces cotisations.
Er dient te worden nagegaan of dit aspect van de bestreden maatregel Il y a lieu d'examiner si cet aspect de la mesure attaquée est
redelijkerwijze is verantwoord. raisonnablement justifié.
B.10. De verzoekende partijen zijn plaatselijke besturen die hun eigen B.10. Les parties requérantes sont des administrations locales qui
pensioenkas bezitten. possèdent leur propre caisse de pension.
In die regeling beslissen de besturen zelf over de wijze waarop hun Dans ce régime, les administrations décident elles-mêmes du mode de
pensioenen worden gefinancierd. Sommige opteren voor een financement de leurs pensions. Certaines optent pour un système de
repartitiestelsel, andere voor een vorm van kapitalisatie of een répartition, d'autres pour une forme de capitalisation ou un système
gemengde regeling. Een repartitiestelsel houdt in dat de opbrengst van mixte. Un régime de répartition implique que le produit de la
de pensioenbijdrage op de loonsom van de aangeslotenen voor een cotisation de pension sur la masse salariale des affiliés pour une
bepaald jaar wordt aangewend om de pensioenen voor hetzelfde jaar te année déterminée est utilisé pour payer les pensions de la même année;
betalen; een kapitalisatiestelsel houdt in dat reserves worden un régime de capitalisation implique la constitution de réserves.
gevormd. De verzoekende gemeenten in de zaak nr. 4242 voeren aan dat « zij hun Les communes requérantes dans l'affaire n° 4242 exposent qu'« elles
eigen pensioenfonds zelf financieren en zelf of via een erkende alimentent elles-mêmes leur propre fonds de pension et liquident
voorzorgsinstelling [...] de aan hun voormalige statutaire ambtenaren elles-mêmes ou via un organisme de prévoyance agréé [...] les pensions
toe te kennen pensioenen zelf uitbetalen ». In de zaak nr. 4244 à allouer à leurs anciens agents statutaires ». Dans l'affaire n°
verklaart de provincie Henegouwen ervoor te hebben gekozen « zich niet 4244, la province de Hainaut déclare avoir choisi « de ne pas
aan te sluiten bij de RSZPPO en een pensioenfonds intern en autonoom s'affilier à l'ONSSAPL, [et] de gérer en interne un fonds de pension
te beheren onder de kapitalisatieregeling ». de manière autonome sous régime de capitalisation ».
B.11. Ten aanzien van de doelstellingen die de wetgever nastreefde B.11. Au regard des objectifs que poursuivait le législateur en
door de overdracht van de bijdragen uit te stellen, kan redelijkerwijs différant le transfert des cotisations, il n'est pas raisonnablement
justifié que ne soit pas également transféré aux institutions
niet worden verantwoord dat niet eveneens de opbrengst van de concernées le produit de la capitalisation de ces cotisations.
kapitalisatie van die bijdragen aan de betrokken instellingen wordt En effet, d'une part, quel que soit le régime de la caisse de pension
overgedragen. Enerzijds, ongeacht het stelsel van de pensioenkas van de verzoekende des requérantes, les intérêts produits par ces cotisations participent
partijen, maken de door die bijdragen opgebrachte interesten immers des moyens financiers permettant de payer les pensions qui sont à
deel uit van de financiële middelen die toelaten de pensioenen te charge de leur caisse de pension.
betalen die ten laste van hun pensioenkas zijn. D'autre part, les institutions qui ont perçu des cotisations, et
Anderzijds, zijn de instellingen die bijdragen hebben geïnd en deze devront les transférer lors de la mise à la pension de la personne
zullen moeten overdragen bij de oppensioenstelling van de betrokkene, concernée sont, aux termes de l'article 1er, alinéa 1er, de la loi du
luidens artikel 1, eerste lid, van de wet van 5 augustus 1968 « van 5 août 1968, « déchargées de toute obligation envers les intéressés et
iedere verplichting jegens de betrokkenen en hun rechtverkrijgenden leurs ayant droit ». Le non-transfert du produit financier de ces
ontslagen ». Het niet overdragen van de financiële opbrengst van die cotisations ne se justifie dès lors pas par des charges, notamment
bijdragen is bijgevolg niet verantwoord door de lasten, met name op administratives, qui continueraient à peser sur ces institutions,
administratief vlak, die op die instellingen zouden blijven wegen na après la nomination de la personne au sujet de laquelle les
de benoeming van de persoon voor wie de over te dragen bijdragen zijn cotisations à transférer ont été perçues.
geïnd. Ten slotte, wanneer het gaat om een overdracht van de overheidssector Enfin, lorsqu'il s'agit d'un transfert du secteur public vers le
naar de privésector (artikel 8 van de wet van 5 augustus 1968), secteur privé (article 8 de la loi du 5 août 1968), l'arrêté royal du
voorziet het koninklijk besluit van 5 november 1971 tot uitvoering van
de artikelen 8, 13, § 2, en 14 van de voormelde wet, in artikel 14 5 novembre 1971 portant exécution des articles 8, 13, § 2, et 14 de la
ervan, uitdrukkelijk in de herwaardering van de wiskundige reserves op loi précitée prévoit expressément, en son article 14, la réévaluation
het ogenblik van de overdracht, met toepassing van « de des réserves mathématiques au moment où le transfert est effectué, en
kapitalisatiecoëfficiënt ingesteld door de wets- en appliquant le « taux de capitalisation prévu par les dispositions
reglementsbepalingen betreffende de bedoelde verzekeringen ». Niets légales et réglementaires relatives aux assurances en cause ». Rien ne
verantwoordt dat in een herwaardering van de over te dragen bijdragen justifie qu'une réévaluation des cotisations à transférer soit prévue
is voorzien wanneer de overdracht ervan gebeurt naar de privésector, lorsque le transfert de celles-ci se fait vers le secteur privé, alors
terwijl dat niet het geval is wanneer de overdracht gebeurt naar de que ce n'est pas le cas lorsque le transfert se fait vers le secteur
overheidssector, namelijk op grond van artikel 1 van de wet van 5 public, à savoir au titre de l'article 1er de la loi du 5 août 1968.
augustus 1968.
B.12. Artikel 1 van de wet van 5 augustus 1968 bevat niet dezelfde B.12. L'article 1er de la loi du 5 août 1968 ne contient pas la même
machtiging als die welke artikel 8, eerste lid, van dezelfde wet aan habilitation que celle que donne au Roi l'article 8, alinéa 1er, de la
de Koning verleent - « de wijze van berekening, de tenlasteneming, de même loi - arrêter « le mode de calcul, la prise en charge, la
bestemming en de aanrekening » van de over te dragen sommen
vaststellen -, machtiging op grond waarvan Hij het voormelde besluit destination et l'affectation » des sommes à transférer -, habilitation
van 5 november 1971 en artikel 14 ervan betreffende de herwaardering en vertu de laquelle Il a pris l'arrêté précité du 5 novembre 1971,
van de overgedragen sommen heeft genomen. In zoverre artikel 1, dont son article 14 relatif à la réévaluation des sommes transférées.
laatste lid, dat de overdracht van de bijdragen uitstelt, niet tevens Dès lors, en ce que l'article 1er, dernier alinéa, qui prévoit le
voorziet in de overdracht van de opbrengst van de kapitalisatie van report du transfert des cotisations, ne prévoit pas également le
die bijdragen, is het bijgevolg niet bestaanbaar met de artikelen 10 transfert du produit de la capitalisation de ces cotisations, il n'est
en 11 van de Grondwet. pas compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution.
B.13. Aangezien het middel gegrond is in zoverre het is afgeleid uit B.13. Le moyen étant fondé en ce qu'il est pris de la violation des
de schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, dient niet te articles 10 et 11 de la Constitution, il n'y a pas lieu d'examiner si,
worden onderzocht of de bestreden bepaling daarenboven diezelfde en outre, la disposition attaquée viole ces mêmes articles combinés
artikelen, in samenhang gelezen met de in B.4 vermelde bepalingen en avec les dispositions et les principes généraux mentionnés en B.4.
algemene beginselen, schendt.
B.14. Vermits het aan de wetgever toekomt te beslissen op welke wijze B.14. Dès lors qu'il appartient au seul législateur de décider comment
hij de vastgestelde ongrondwettigheid wil verhelpen - hetzij door te il entend remédier à l'inconstitutionnalité constatée - soit en
bepalen dat het uitstellen van het ogenblik waarop de bijdragen dienen prévoyant que le report du moment du transfert des cotisations est
te worden overgedragen samengaat met het uitbetalen van de intresten uit de kapitalisatie van die bijdragen, hetzij door af te zien van dat uitstel van het ogenblik van de overdracht -, dient artikel 1, laatste lid, in zijn geheel te worden vernietigd. Het Hof zou immers de vernietiging van die bepaling niet kunnen beperken tot de ontstentenis van intresten zonder vooruit te lopen op een keuze die niet aan het Hof toekomt. B.15. De overige in B.4 vermelde middelen kunnen niet tot een ruimere vernietiging leiden en behoeven derhalve niet te worden onderzocht. Om die redenen, het Hof assorti du versement des intérêts résultant de la capitalisation desdites cotisations, soit en renonçant à ce report du moment du transfert -, l'article 1er, alinéa final, doit être annulé dans son ensemble. La Cour ne saurait en effet limiter l'annulation de cette disposition à la seule absence d'intérêts sans préjuger d'un choix qu'il ne lui appartient pas de faire. B.16. L'examen des autres moyens mentionnés en B.4 ne pouvant conduire à une annulation plus ample, il n'y a pas lieu de les examiner. Par ces motifs, la Cour
vernietigt artikel 1, laatste lid, van de wet van 5 augustus 1968 tot annule l'article 1er, dernier alinéa, de la loi du 5 août 1968
vaststelling van een zeker verband tussen de pensioenstelsels van de établissant certaines relations entre les régimes de pensions du
openbare sector en die van de privé-sector, ingevoegd bij artikel 294, secteur public et ceux du secteur privé, inséré par l'article 294, 2°,
2°, van de programmawet (I) van 27 december 2006. de la loi-programme (I) du 27 décembre 2006.
Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6
de openbare terechtzitting van 24 april 2008. janvier 1989, à l'audience publique du 24 avril 2008.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
M. Melchior. M. Melchior.
^