Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 67/2008 van 17 april 2008 Rolnummer 4230 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 160 van de wet van 27 december 2006 houdende diverse bepalingen (...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 67/2008 van 17 april 2008 Rolnummer 4230 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 160 van de wet van 27 december 2006 houdende diverse bepalingen (...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...) Extrait de l'arrêt n° 67/2008 du 17 avril 2008 Numéro du rôle : 4230 En cause : le recours en annulation de l'article 160 de la loi du 27 décembre 2006 portant des dispositions div(...) La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P. Ma(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 67/2008 van 17 april 2008 Extrait de l'arrêt n° 67/2008 du 17 avril 2008
Rolnummer 4230 Numéro du rôle : 4230
In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 160 (overzeese En cause : le recours en annulation de l'article 160 (sécurité sociale
sociale zekerheid - levenslange ouderdomsrente) van de wet van 27 d'outre-mer - rente viagère de retraite) de la loi du 27 décembre 2006
december 2006 houdende diverse bepalingen (I), ingesteld door Johan portant des dispositions diverses (I), introduit par Johan
Vanderplaetse. Vanderplaetse.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P.
rechters P. Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P.
Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en T. Merckx-Van Goey, bijgestaan Moerman, E. Derycke et T. Merckx-Van Goey, assistée du greffier P.-Y.
door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, Dutilleux, présidée par le président M. Bossuyt,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging I. Objet du recours et procédure
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 22
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 22 juni 2007 juin 2007 et parvenue au greffe le 22 juin 2007, Johan Vanderplaetse,
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 22 juni
2007, heeft Johan Vanderplaetse, die keuze van woonplaats doet te 8200 faisant élection de domicile à 8200 Sint-Andries (Bruges), Burggraaf
Sint-Andries (Brugge), Burggraaf de Nieulantlaan 14, beroep tot de Nieulantlaan 14, a introduit un recours en annulation de l'article
vernietiging ingesteld van artikel 160 (overzeese sociale zekerheid - 160 (sécurité sociale d'outre-mer - rente viagère de retraite) de la
levenslange ouderdomsrente) van de wet van 27 december 2006 houdende loi du 27 décembre 2006 portant des dispositions diverses (I) (publiée
diverse bepalingen (I) (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 28 december 2006, derde editie). au Moniteur belge du 28 décembre 2006, troisième édition).
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
B.1.1. Vóór de wijziging ervan bij artikel 215 van de wet van 20 juli B.1.1. Avant sa modification par l'article 215 de la loi du 20 juillet
2006 houdende diverse bepalingen luidde artikel 20 van de wet van 17 2006 portant des dispositions diverses, l'article 20 de la loi du 17
juli 1963 betreffende de overzeese sociale zekerheid : juillet 1963 relative à la sécurité sociale d'outre-mer énonçait :
« § 1. De verzekerde van het mannelijk geslacht krijgt, onder de « § 1er. L'assuré du sexe masculin bénéficie, aux conditions ci-après,
hierna bepaalde voorwaarden, een levenslange ouderdomsrente.
Het bedrag van de rente wordt bepaald overeenkomstig een door de d'une rente viagère de retraite.
Koning goedgekeurd tarief. Le montant de la rente est fixé suivant un tarif approuvé par le Roi.
Indien de verzekerde ten minste twintig jaren aan de verzekering Si l'assuré compte vingt années au moins de participation à
deelgenomen heeft, gaat de rente in op vijfenvijftigjarige leeftijd. l'assurance, la rente prend cours quand il atteint l'âge de 55 ans.
Indien de deelneming aan de verzekering geen twintig jaren bereikt, Si la durée de participation à l'assurance n'atteint pas vingt années,
wordt de leeftijd waarop hij in het genot van de rente treedt, als l'âge d'entrée en jouissance de la rente est modifié ainsi qu'il suit
volgt gewijzigd : :
18 jaar en minder dan 20 jaar : 56 jaar. 18 années et moins de 20 années : 56 ans.
16 jaar en minder dan 18 jaar : 57 jaar. 16 années et moins de 18 années : 57 ans.
14 jaar en minder dan 16 jaar : 58 jaar. 14 années et moins de 16 années : 58 ans.
12 jaar en minder dan 14 jaar : 59 jaar. 12 années et moins de 14 années : 59 ans.
10 jaar en minder dan 12 jaar : 60 jaar. 10 années et moins de 12 années : 60 ans.
8 jaar en minder dan 10 jaar : 61 jaar. 8 années et moins de 10 années : 61 ans.
6 jaar en minder dan 8 jaar : 62 jaar. 6 années et moins de 8 années : 62 ans.
4 jaar en minder dan 6 jaar : 63 jaar. 4 années et moins de 6 années : 63 ans.
2 jaar en minder dan 4 jaar : 64 jaar. 2 années et moins de 4 années : 64 ans.
minder dan 2 jaar : 65 jaar. moins de 2 années : 65 ans.
Als perioden van deelneming aan de verzekering worden aangerekend de Sont comptées comme périodes de participation à l'assurance, les
perioden van dienst en van verlof die het recht openen op de door de périodes de services et de congé ouvrant le droit aux prestations en
wet van 16 juni 1960 gewaarborgde prestaties inzake verzekering tegen matière d'assurance en vue de la vieillesse et du décès prématuré,
de geldelijke gevolgen van ouderdom en vroegtijdige dood. garanties par la loi du 16 juin 1960.
De verzekerde die recht heeft op een door de wet van 16 juni 1960 L'assuré qui a droit à une pension garantie par la loi du 16 juin 1960
gewaarborgd pensioen en die de leeftijd bereikt heeft welke voor het et qui a atteint l'âge fixé pour l'entrée en jouissance de la rente en
ingenottreden van de rente is vastgesteld overeenkomstig vorenstaande application des dispositions qui précèdent, est censé réunir les
bepalingen, wordt geacht de voorwaarden voor de ingenottreding van het conditions pour bénéficier de la pension de retraite garantie aux
door de wet van 16 juni 1960 gewaarborgde ouderdomspensioen te termes de la loi du 16 juin 1960.
vervullen. Bovenbepaalde leeftijd kan met tien jaar verminderd worden ten gunste
van verzekerden die hun arbeid hebben verricht in de landen en L'âge fixé ci-dessus peut être diminué de dix ans en faveur d'assurés
gedurende een minimumduur welke door de Koning worden bepaald. In dat qui ont exercé leur activité dans les pays et pendant une durée
geval wordt het bedrag van de rente verminderd overeenkomstig een door minimale que le Roi détermine. Dans ce cas, le montant de la rente est
de Koning goedgekeurde schaal. De aanvraag moet door de verzekerde réduit conformément à un barème approuvé par le Roi. L'assuré doit
ingediend worden twaalf maanden vóór de tijd gekozen om in het genot introduire sa demande douze mois avant le moment choisi pour l'entrée
van de rente te treden. en jouissance de la rente.
Wanneer de verzekerde in het genot treedt van de rente op een latere Dans le cas d'entrée en jouissance à une date postérieure à celle à
datum dan die waarop hij erop aanspraak had kunnen maken, wordt de laquelle l'intéressé était en droit de prétendre à la rente, celle-ci
rente vermeerderd overeenkomstig een door de Koning goedgekeurde est majorée conformément à un barème approuvé par le Roi.
schaal. De datum om in het genot van de rente te treden mag niet aan de datum La date d'entrée en jouissance de la rente ne peut être antérieure à
voorafgaan waarop de verzekerde ophoudt deel te nemen aan de verzekering. la date à laquelle l'assuré cesse de participer à l'assurance.
De betaling van de rente wordt van rechtswege geschorst wanneer de Le paiement de la rente est suspendu de plein droit lorsque le
gerechtigde opnieuw deelneemt aan de verzekering; de rente, verhoogd bénéficiaire participe à nouveau à l'assurance; la rente, majorée
overeenkomstig door de Koning bepaalde regelen, wordt opnieuw betaald conformément aux règles fixées par le Roi, est à nouveau payée lorsque
wanneer de verzekerde ophoudt deel te nemen aan de verzekering. l'assuré cesse de participer à l'assurance.
§ 2. Het deel van de in artikel 17, a, bepaalde bijdrage, gestort op § 2. La quote-part de la cotisation prévue à l'article 17, a, versée
de rekening van een verzekerde van het vrouwelijk geslacht, is bestemd
om te haren voordele een levenslange onderhoudsrente toe te kennen, au compte d'un assuré du sexe féminin, est destinée à assurer à
die aanvang neemt op de leeftijd van 55 jaar. l'intéressée une rente viagère de retraite prenant cours à l'âge de 55
Deze ouderdomsrente is geregeld volgens het bepaalde in de leden 7, 8, ans. Cette rente est soumise aux dispositions des alinéas 7, 8, 9 et 10 du
9 en 10 van § 1 ». § 1er ».
B.1.2. Artikel 215 van de wet van 20 juli 2006 houdende diverse B.1.2. L'article 215 de la loi du 20 juillet 2006 portant des
bepalingen heeft het voormelde artikel 20 door de volgende bepaling dispositions diverses a remplacé l'article 20 précité par la
vervangen : disposition suivante :
« Met ingang van 1 januari 2007 krijgt de verzekerde, onder de hierna « A partir du 1er janvier 2007, l'assuré bénéficie, aux conditions
bepaalde voorwaarden, een levenslange ouderdomsrente.
Het bedrag van de rente wordt bepaald in overeenstemming met een door ci-après, d'une rente viagère de retraite.
de Koning goedgekeurd tarief. Le montant de la rente est fixé suivant un tarif approuvé par le Roi.
De rente gaat in op 65 jarige leeftijd. La rente prend cours à l'âge de 65 ans.
Bovenbepaalde leeftijd kan met vijf jaar verminderd worden in L'âge fixé ci-dessus peut être diminué de cinq ans conformément à un
overeenstemming met een door de Koning goedgekeurde schaal. barème approuvé par le Roi.
Wanneer de verzekerde na 65 jaar in het genot treedt van de rente, kan Dans le cas d'entrée en jouissance à une date postérieure à 65 ans, la
deze, op de voorwaarden vastgesteld door de Koning, vermeerderd worden rente peut être majorée sous les conditions fixées par le Roi,
in overeenstemming met een door Hem goedgekeurde schaal. conformément à un barème approuvé par Lui.
De datum om in het genot van de rente te treden mag niet aan de datum La date d'entrée en jouissance de la rente ne peut être antérieure à
voorafgaan waarop de verzekerde ophoudt deel te nemen aan de verzekering. la date à laquelle l'assuré cesse de participer à l'assurance.
De betaling van de rente wordt van rechtswege geschorst wanneer de Le paiement de la rente est suspendu de plein droit lorsque le
gerechtigde opnieuw deelneemt aan de verzekering. De rente, verhoogd bénéficiaire participe à nouveau à l'assurance. La rente, majorée
in overeenstemming met de door de Koning bepaalde regelen, wordt
opnieuw betaald wanneer de verzekerde ophoudt deel te nemen aan de conformément aux règles fixées par le Roi, est à nouveau payée lorsque
verzekering ». l'assuré cesse de participer à l'assurance ».
B.1.3. Artikel 160 van de wet van 27 december 2006 houdende diverse B.1.3. L'article 160 de la loi du 27 décembre 2006 portant des
bepalingen (I) heeft het aldus vervangen artikel 20 opnieuw gewijzigd, dispositions diverses (I) a de nouveau modifié l'article 20 ainsi
eveneens met ingang van 1 januari 2007. Artikel 20 bepaalt thans (de remplacé, également avec effet au 1er janvier 2007. L'article 20
wijzigingen worden cursief weergegeven) : énonce à présent (les modifications sont reproduites en caractères italiques) :
« Met ingang van 1 januari 2007 krijgt de verzekerde, onder de hierna « A partir du 1er janvier 2007, l'assuré bénéficie, aux conditions
bepaalde voorwaarden, een levenslange ouderdomsrente.
Het bedrag van de rente wordt bepaald in overeenstemming met een door ci-après, d'une rente viagère de retraite.
de Koning goedgekeurd tarief. Le montant de la rente est fixé suivant un tarif approuvé par le Roi.
De rente wordt berekend ten aanzien van een spilleeftijd van 65 jaar. La rente est calculée par rapport à un âge-pivot de 65 ans.
De rente is ten vroegste verschuldigd vanaf de leeftijd van 65 jaar en La rente est due au plus tôt à partir de l'âge de 65 ans et en aucun
in geen geval voor de datum van de aanvraag. cas avant la date de la demande.
Bovenbepaalde leeftijd kan met vijf jaar verminderd worden in L'âge fixé ci-dessus peut être diminué de cinq ans conformément à un
barème approuvé par le Roi.
overeenstemming met een door de Koning goedgekeurde schaal. Si l'assuré a continué à payer des cotisations de manière
Indien de verzekerde na de leeftijd van 65 jaar ononderbroken ininterrompue après l'âge de 65 ans, la rente peut être majorée sous
bijdragen is blijven betalen, kan de rente verhoogd worden onder en les conditions fixées par le Roi, et conformément aux modalités
overeenkomstig de door de Koning bepaalde voorwaarden en modaliteiten. définies par celui-ci.
De Koning bepaalt de overige modaliteiten en schalen voor de Le Roi détermine les autres modalités et échelles pour le calcul de la
berekening van de rente. rente.
De datum om in het genot van de rente te treden mag niet aan de datum La date d'entrée en jouissance de la rente ne peut être antérieure à
voorafgaan waarop de verzekerde ophoudt deel te nemen aan de verzekering. la date à laquelle l'assuré cesse de participer à l'assurance.
De betaling van de rente wordt van rechtswege geschorst wanneer de Le paiement de la rente est suspendu de plein droit lorsque le
gerechtigde opnieuw deelneemt aan de verzekering. De rente, verhoogd bénéficiaire participe à nouveau à l'assurance. La rente, majorée
in overeenstemming met de door de Koning bepaalde regelen, wordt
opnieuw betaald wanneer de verzekerde ophoudt deel te nemen aan de conformément aux règles fixées par le Roi, est à nouveau payée lorsque
verzekering ». l'assuré cesse de participer à l'assurance ».
B.1.4. Le requérant a introduit un recours en annulation contre
B.1.4. De verzoeker heeft tegen het in B.1.2 aangehaalde artikel 215 l'article 215 cité en B.1.2. Cette affaire est inscrite sous le n°
een beroep tot vernietiging ingesteld. Die zaak is ingeschreven onder
nummer 4116 van de rol van het Hof. 4116 du rôle de la Cour.
In het arrest nr. 130/2007 van 17 oktober 2007 heeft het Hof Dans l'arrêt n° 130/2007 du 17 octobre 2007, la Cour a constaté que
vastgesteld dat de grieven van de verzoeker in essentie zijn gericht les griefs du requérant étaient essentiellement dirigés contre le
tegen de verhoging van de leeftijd waarop de ouderdomsrente ingaat, relèvement de l'âge auquel la rente de retraite prend cours, âge qui
bepaald in artikel 20, derde lid, van de wet van 17 juli 1963. est fixé à l'article 20, alinéa 3, de la loi du 17 juillet 1963.
Aangezien dat derde lid inmiddels opnieuw was vervangen, met ingang Etant donné que l'alinéa 3 avait, dans l'intervalle, à nouveau été
van dezelfde datum als de vorige vervanging, was het Hof van oordeel remplacé, avec effet à la même date que le remplacement précédent, la
dat het beroep in de zaak nr. 4116 zonder voorwerp was maar dat het Cour a jugé que le recours dans l'affaire n° 4116 était sans objet
voorwerp kon herleven indien het beroep in de thans voorliggende zaak mais que ce dernier pouvait toutefois renaître si la Cour faisait
zou worden ingewilligd. droit au recours dans la présente affaire.
Het Hof heeft beslist dat het beroep in de zaak nr. 4116 van de rol La Cour a décidé que le recours dans l'affaire n° 4116 serait rayé du
zal worden geschrapt indien het beroep in de thans voorliggende zaak rôle si le recours dans la présente affaire était rejeté mais qu'il
wordt verworpen maar dat het beroep verder zal worden onderzocht serait examiné plus avant si le recours dans la présente affaire était
indien het beroep in de thans voorliggende zaak gegrond wordt
verklaard. déclaré fondé.
B.1.5. Het Hof dient derhalve de wijzigingen te onderzoeken die B.1.5. La Cour doit dès lors examiner les modifications que l'article
artikel 160 van de wet van 27 december 2006 houdende diverse 160 de la loi du 27 décembre 2006 portant des dispositions diverses
bepalingen (I) heeft aangebracht in artikel 20, derde lid, van de wet
van 17 juli 1963 en die in B.1.3 cursief zijn weergegeven. Ten gronde (I) a apportées à l'article 20, alinéa 3, de la loi du 17 juillet 1963
B.2. Het enige middel is afgeleid uit een schending van de artikelen et qui sont indiquées en caractères italiques au B.1.3. Quant au fond
10 en 11 van de Grondwet. De verzoeker meent dat de bestreden bepaling de leeftijd waarop de ouderdomsrente ingaat voor werknemers in het buitenland die voor hun ouderdomsverzekering bij de Dienst voor de Overzeese Sociale Zekerheid (DOSZ) zijn aangesloten, zonder redelijke verantwoording gelijkschakelt met de pensioenleeftijd van werknemers die in België zijn tewerkgesteld (eerste onderdeel). Daarnaast vergelijkt hij de eerstgenoemde werknemers met de werknemers in het buitenland die zich bij een private verzekeringsmaatschappij B.2. Le moyen unique est pris de la violation des articles 10 et 11 de la Constitution. Le requérant estime que la disposition attaquée aligne, sans justification raisonnable, l'âge auquel la rente de retraite prend cours pour les travailleurs occupés à l'étranger qui sont affiliés pour leur assurance vieillesse auprès de l'Office de sécurité sociale d'outre-mer (OSSOM) sur l'âge de la pension des travailleurs qui sont occupés en Belgique (première branche). Il compare en outre les travailleurs cités en premier lieu aux travailleurs occupés à l'étranger qui sont affiliés auprès d'une
hebben aangesloten en voert hij aan dat aan de gerechtvaardigde entreprise d'assurance privée et fait valoir qu'il est porté une
verwachtingen van de eerste categorie op discriminerende wijze afbreuk atteinte discriminatoire aux attentes légitimes de la première
is gedaan (tweede onderdeel). catégorie (deuxième branche).
B.3.1. Naar luid van artikel 1 van de wet van 17 juli 1963 betreffende B.3.1. Aux termes de l'article 1er de la loi du 17 juillet 1963
de overzeese sociale zekerheid is de DOSZ een openbare instelling die relative à la sécurité sociale d'outre-mer, l'Office de sécurité
sociale d'outre-mer (OSSOM) est un établissement public qui a pour
is belast met het uitvoeren van de verzekeringen waarin de wet mission de réaliser les assurances organisées par la loi.
voorziet. Artikel 12 bepaalt onder meer dat « aan de [...] facultatieve L'article 12 dispose notamment que « peuvent participer au régime
ouderdoms- en overlevingsverzekering [...] kan [...] worden facultatif d'assurance vieillesse et survie » les personnes qui
deelgenomen door » de personen die hun beroepsactiviteit uitoefenen in exercent leur activité professionnelle dans les pays d'outre-mer
de door de Koning aangewezen overzeese landen. désignés par le Roi.
Artikel 14 bepaalt dat de verzekerden of hun werkgevers, onder de bij L'article 14 dispose que les assurés ou leurs employeurs peuvent, dans
de wet bepaalde voorwaarden, aan de DOSZ bijdragen kunnen storten die les conditions déterminées par la loi, verser à l'Office des
onder meer zijn bestemd voor de ouderdoms- en overlevingsverzekering, cotisations destinées notamment à l'assurance vieillesse et survie, et
en waarvan de minimum- en maximumbedragen, krachtens artikel 15, door dont les montants minimum et maximum sont, en vertu de l'article 15,
de Koning worden vastgesteld. fixés par le Roi.
Naar luid van artikel 17, a), is de bijdrage bestemd « ten belope van Aux termes de l'article 17, a), la cotisation est affectée « à raison
70 % tot het financieren van de ouderdoms- en overlevingsrenten, ten de 70 % au financement des rentes de retraite et de survie qui sont à
laste van het Pensioenfonds ». la charge du Fonds des pensions ».
Artikel 20 bepaalt de levenslange ouderdomsrente die de verzekerden L'article 20 détermine la rente viagère de retraite dont bénéficient
genieten. les assurés.
Artikel 21 bepaalt het bedrag waarop de overlevende echtgenoot van de L'article 21 détermine le montant auquel a droit le conjoint survivant
verzekerde die een levenslange rente geniet, recht heeft. de l'assuré bénéficiaire d'une rente viagère.
B.3.2. De bij de wet van 17 juli 1963 ingevoerde regeling is een B.3.2. Le régime instauré par la loi du 17 juillet 1963 est un système
facultatief systeem van sociale zekerheid waarbij zich de personen die facultatif de sécurité sociale, auquel peuvent s'affilier les
in de door de Koning aangewezen overzeese landen werken, kunnen personnes qui travaillent dans les pays d'outre-mer désignés par le
aansluiten. Roi.
Die regeling betreft « zowel de agenten [...] die hun diensten Ce régime concerne « aussi bien les agents qui prestent leurs services
verrichten in een openbare sector als de werknemers tewerkgesteld door dans un secteur public que les employés occupés en exécution d'un
private ondernemingen bij uitvoering van een kontrakt van contrat de louage de services par des entreprises privées ou même des
dienstverhuring of zelfs personen die een zelfstandige
beroepsbedrijvigheid uitoefenen » (Parl. St., Kamer, 1961-1962, nr. personnes qui exercent une activité professionnelle indépendante »
431/1, p. 1). (Doc. parl., Chambre, 1961-1962, n° 431/1, p. 1).
Die regeling werd uitgewerkt teneinde te « beantwoorden aan de Ce régime a été élaboré pour « répondre aux préoccupations de ceux qui
bekommernissen van deze die verlangen overzees een loopbaan te désirent entreprendre ou poursuivre une carrière outre-mer, et
ondernemen of te voltooien en wensen in hun land van herkomst gedekt souhaitent être couverts dans leur pays d'origine par des dispositions
te zijn door wettelijke bepalingen die een stelsel van sociale verzekeringen voorzien » (ibid. ). légales prévoyant un régime d'assurances sociales » (ibid. ).
B.3.3. In tegenstelling tot het socialezekerheidsstelsel van de B.3.3. Contrairement au régime de sécurité sociale des travailleurs
loontrekkenden, dat is gebaseerd op een repartitiesysteem, is het bij salariés qui est fondé sur un système de répartition, le régime de
de voormelde wet van 17 juli 1963 ingevoerde stelsel van ouderdoms- en l'assurance vieillesse et survie instauré par la loi précitée du 17
overlevingsverzekering « gebaseerd [...] op de individuele juillet 1963 est « basé sur la capitalisation individuelle » (ibid.,
kapitalisatie » (ibid., p. 5) wat betreft het berekenen van de p. 5) pour ce qui concerne le calcul des rentes de retraite et de
ouderdoms- en overlevingsrenten, met de in artikel 58 van de voormelde survie, avec la garantie de l'Etat belge prévue à l'article 58 de la
wet van 17 juli 1963 bedoelde waarborg van de Belgische Staat. loi précitée du 17 juillet 1963.
De prestaties waarop de verzekerden aanspraak zullen kunnen maken om Les prestations auxquelles les assurés pourront prétendre en raison
reden van de stortingen die op hun rekeningen zijn ingeschreven, des versements portés à leur compte sont conçues comme étant «
worden opgevat als « prestaties die deze aanvullen welke de complémentaires [par rapport] à celles que les intéressés peuvent
belanghebbenden kunnen bekomen in het land waar hun acquérir dans le pays où s'accomplit leur activité professionnelle »
beroepsbedrijvigheid uitgeoefend wordt » (ibid., p. 1). (ibid., p. 1).
De deelname aan de overzeese sociale zekerheid sluit bovendien in La participation à la sécurité sociale d'outre-mer exclut en outre, en
beginsel de toepassing van de Belgische wetgeving in verband met de principe, l'application de la législation belge relative à la sécurité
sociale zekerheid van de loontrekkenden uit. sociale des travailleurs salariés.
B.4.1. Uit de parlementaire voorbereiding van artikel 215 van de wet B.4.1. Les travaux préparatoires de l'article 215 de la loi du 20
van 20 juli 2006 blijkt dat het bedoeling was van de wetgever om « juillet 2006 font apparaître que le législateur a voulu entièrement
artikel 20 volledig [te herschrijven] met het oog op de realisering réécrire l'article 20 « en vue de la réalisation de l'égalité de
van de gelijkheid van man en vrouw en [...] rekening [te houden] met traitement entre hommes et femmes et [de tenir] compte de la
de geldende filosofie die er in bestaat om werknemers zo lang mogelijk philosophie en vigueur qui consiste à maintenir le plus longtemps
op de arbeidsmarkt te houden » (Parl. St., Kamer, 2005-2006, DOC possible les travailleurs sur le marché du travail » (Doc. parl.,
51-2518/001, p. 141). Chambre, 2005-2006, DOC 51-2518/001, p. 141).
De nieuwe regels zijn volgens dezelfde parlementaire voorbereiding als Selon ces mêmes travaux préparatoires, les nouvelles règles peuvent
volgt samen te vatten : être résumées comme suit :
« het principe van de kapitalisatie blijft behouden maar de normale « le principe de la capitalisation est maintenu mais l'âge normal
ingangsleeftijd is voor zowel mannelijke als vrouwelijke verzekerden
vastgelegd op 65 jaar, ongeacht de duur van de verzekeringsdeelneming. d'entrée en jouissance de la pension est fixé à 65 ans tant pour
l'homme que pour la femme, indépendamment de la durée de la
participation à l'assurance. L'anticipation de cinq ans est possible.
Vervroeging met vijf jaar is mogelijk. Ook uitstel na 65 jaar blijft De même, le report après 65 ans reste en principe possible, mais le
Roi peut le subordonner à certaines conditions » (ibid).
in principe mogelijk maar de Koning kan hier voorwaarden aan koppelen » (ibid.). B.4.2. Le principe d'égalité et de non-discrimination ne s'oppose pas
B.4.2. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie verzet zich à ce que le législateur revienne sur ses objectifs initiaux pour en
niet ertegen dat de wetgever terugkomt op zijn oorspronkelijke poursuivre d'autres. D'une manière générale, les pouvoirs publics
doelstellingen om er andere na te streven. In het algemeen trouwens doivent d'ailleurs pouvoir adapter leur politique aux circonstances
moet de overheid haar beleid kunnen aanpassen aan de wisselende changeantes de l'intérêt général.
vereisten van het algemeen belang.
B.4.3. Wanneer de wetgever een facultatieve ouderdomsverzekering B.4.3. Lorsque le législateur offre une assurance vieillesse
aanbiedt aan de overzee tewerkgestelde werknemers, behoort het tot facultative aux travailleurs occupés outre-mer, il relève de son
zijn beoordelingsbevoegdheid om de voorwaarden en modaliteiten voor pouvoir d'appréciation d'adapter les conditions et les modalités de
deelname aan die verzekering aan de gewijzigde maatschappelijke participation à cette assurance aux circonstances sociales nouvelles
omstandigheden en de daarop gebaseerde beleidsopties aan te passen. et aux options politiques fondées sur celles-ci. Il n'est dès lors
Het is derhalve in beginsel niet in strijd met de artikelen 10 en 11 pas, en principe, contraire aux articles 10 et 11 de la Constitution
van de Grondwet om de leeftijd waarop de ouderdomsrente ingaat voor de reculer l'âge auquel la rente de retraite prend cours pour les
werknemers in het buitenland die voor hun ouderdomsverzekering bij de travailleurs occupés à l'étranger qui sont affiliés à l'OSSOM pour
DOSZ zijn aangesloten, te verhogen en gelijk te schakelen met de leur assurance vieillesse et de l'aligner sur l'âge de la pension des
pensioenleeftijd van werknemers die in België zijn tewerkgesteld. travailleurs occupés en Belgique.
B.4.4. Het middel is in zijn eerste onderdeel niet gegrond. B.4.4. En sa première branche, le moyen n'est pas fondé.
B.5.1. De volgende vraag is evenwel of de bestreden bepaling een B.5.1. La question se pose toutefois de savoir si la disposition
discriminatie inhoudt doordat ze niet alleen geldt voor degenen die de attaquée est discriminatoire en ce qu'elle s'applique non seulement à
verzekering hebben aangegaan vanaf 1 januari 2007, maar ook voor ceux qui ont contracté une assurance à partir du 1er janvier 2007,
degenen die voorheen tot de verzekering zijn toegetreden. mais également à ceux qui avaient déjà contracté l'assurance
B.5.2. Indien de wetgever een beleidswijziging noodzakelijk acht, auparavant. B.5.2. Si le législateur fédéral estime qu'un changement de politique
vermag hij te oordelen dat die beleidswijziging met onmiddellijke s'impose, il peut décider de lui donner un effet immédiat et, en
ingang moet worden doorgevoerd en is hij in beginsel niet ertoe principe, il n'est pas tenu de prévoir un régime transitoire. Les
gehouden in een overgangsregeling te voorzien. De artikelen 10 en 11 articles 10 et 11 de la Constitution ne sont violés que si le régime
van de Grondwet zijn slechts geschonden indien de overgangsregeling of transitoire ou son absence entraîne une différence de traitement
de afwezigheid daarvan tot een verschil in behandeling leidt waarvoor insusceptible de justification raisonnable ou s'il est porté une
geen redelijke verantwoording bestaat of indien aan het
vertrouwensbeginsel op buitensporige wijze afbreuk wordt gedaan. Dat
laatste is het geval wanneer de rechtmatige verwachtingen van een atteinte excessive au principe de la confiance légitime. Tel est le
bepaalde categorie van rechtsonderhorigen worden miskend zonder dat cas lorsqu'il est porté atteinte aux attentes légitimes d'une
een dwingende reden van algemeen belang voorhanden is die het catégorie de justiciables sans qu'un motif impérieux d'intérêt général
ontbreken van een overgangsregeling kan verantwoorden. puisse justifier l'absence d'un régime transitoire.
B.5.3. Het bij de wet van 17 juli 1963 ingevoerde stelsel verschilt van het verplichte socialezekerheidsstelsel waarin is voorzien voor de in België tewerkgestelde loontrekkenden. Het biedt een facultatieve verzekering aan die in concurrentie treedt met de private verzekeringen. Hoewel de wijziging van de leeftijd waarop de ouderdomsrente ingaat kan worden verantwoord voor de nog te sluiten verzekeringsovereenkomsten, ontbreekt die verantwoording ten aanzien van de personen die in het verleden, rekening houdend met de geldende wettelijke voorwaarden en na die voorwaarden te hebben afgewogen tegen de voorwaarden van de private verzekeringen, bij de DOSZ een verzekering hebben aangegaan, en die daarbij de mogelijkheid om vanaf B.5.3. Le régime instauré par la loi du 17 juillet 1963 diffère du système obligatoire de sécurité sociale prévu pour les travailleurs salariés occupés en Belgique. Il offre une assurance facultative qui concurrence les assurances privées. Bien que la modification de l'âge auquel la rente de retraite prend cours puisse se justifier pour les contrats d'assurance futurs, cette justification fait défaut à l'égard des personnes qui, par le passé, compte tenu des conditions légales en vigueur et après avoir comparées celles-ci aux conditions des assurances privées, ont contracté une assurance auprès de l'OSSOM et qui peuvent avoir considéré comme d'un
de leeftijd van vijfenvijftig jaar de ouderdomsrente te ontvangen van intérêt déterminant la possibilité de bénéficier de la rente de
doorslaggevend belang kunnen hebben geacht. retraite à partir de l'âge de 55 ans.
De wetgever beoogt met de bestreden maatregel de pensioenleeftijd van Par la mesure attaquée, le législateur entend aligner l'âge de la
mannen en vrouwen gelijk te schakelen en de werknemers zo lang pension des hommes et des femmes et maintenir les travailleurs le plus
mogelijk op de arbeidsmarkt te houden, maar verliest daarbij uit het longtemps possible sur le marché du travail, mais il perd de vue que
oog dat de betrokken werknemers geen deel uitmaken van de Belgische les travailleurs concernés ne sont pas actifs sur le marché du travail
arbeidsmarkt en dat de nood om de werknemers zo lang mogelijk op de en Belgique et que la nécessité consistant à garder les travailleurs
arbeidsmarkt te houden niet - minstens niet op dezelfde wijze - le plus longtemps possible sur le marché du travail n'existe pas - ou
bestaat voor de overzeese arbeidsmarkten waar zij aan deelnemen. Voor tout au moins pas de la même manière - pour les marchés du travail
het overige kan de gelijkschakeling van de pensioenleeftijd van mannen en vrouwen in twee richtingen plaatsvinden, zodat ook die doelstelling geen adequate verantwoording kan bieden. B.5.4. In zoverre de bestreden bepaling het voor de deelnemers aan de facultatieve ouderdomsverzekering die zich vóór 1 januari 2007 hebben aangesloten en reeds twintig jaar aan de verzekering hebben deelgenomen, onmogelijk maakt dat de ouderdomsrente ingaat op 55-jarige leeftijd, doet zij op buitensporige wijze afbreuk aan hun rechtmatige verwachtingen, zonder dat een dwingende reden van algemeen belang voorhanden is die het ontbreken van een overgangsregeling kan verantwoorden. In die mate dient de bestreden bepaling te worden vernietigd. d'outre-mer sur lesquels ils sont actifs. Pour le surplus, l'alignement de l'âge de la pension des hommes et des femmes peut s'opérer dans les deux sens, de sorte que cet objectif ne peut pas davantage fournir une justification adéquate. B.5.4. En ce que la disposition attaquée empêche que, pour les personnes qui ont souscrit à l'assurance vieillesse facultative avant le 1er janvier 2007 et qui ont déjà participé à l'assurance depuis 20 ans, la rente de retraite prenne cours à l'âge de 55 ans, elle porte une atteinte excessive à leurs attentes légitimes, sans qu'un motif impérieux d'intérêt général puisse justifier l'absence d'un régime transitoire. Dans cette mesure, la disposition attaquée doit être annulée.
B.5.5. Aangezien de aldus beperkte vernietiging van de bestreden B.5.5. Etant donné que l'annulation ainsi limitée de la disposition
bepaling artikel 20 van de wet van 17 juli 1963 niet herstelt in de attaquée ne rétablit pas l'article 20 de la loi du 17 juillet 1963
redactie die eraan werd gegeven door artikel 215 van de wet van 20 dans la rédaction qui lui était conférée par l'article 215 de la loi
juli 2006 houdende diverse bepalingen, dient de in B.1.4 vermelde zaak du 20 juillet 2006 portant des dispositions diverses, l'affaire n°
nr. 4116 van de rol te worden geschrapt. 4116 mentionnée en B.1.4 doit être rayée du rôle.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
- vernietigt artikel 160 van de wet van 27 december 2006 houdende - annule l'article 160 de la loi du 27 décembre 2006 portant des
diverse bepalingen (I) in zoverre die bepaling het voor de deelnemers dispositions diverses (I) en ce que cette disposition empêche, pour
aan de facultatieve ouderdomsverzekering die zich vóór 1 januari 2007 les personnes qui participent à l'assurance vieillesse facultative,
hebben aangesloten en reeds twintig jaar aan de verzekering hebben qui se sont affiliées avant le 1er janvier 2007 et ont participé à
deelgenomen, onmogelijk maakt dat de ouderdomsrente ingaat op l'assurance depuis 20 ans, que la rente de retraite prenne cours à
55-jarige leeftijd; l'âge de 55 ans;
- schrapt de zaak nr. 4116 van de rol. - raye du rôle l'affaire n° 4116.
Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6
de openbare terechtzitting van 17 april 2008. janvier 1989, à l'audience publique du 17 avril 2008.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
M. Bossuyt. M. Bossuyt.
^