Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 32/2008 van 28 februari 2008 Rolnummer 4217 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 25 van het Vlaamse decreet van 22 december 1995 houdende bepalingen tot begeleiding van de begroting 1996, gesteld doo Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 32/2008 van 28 februari 2008 Rolnummer 4217 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 25 van het Vlaamse decreet van 22 december 1995 houdende bepalingen tot begeleiding van de begroting 1996, gesteld doo Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...) Extrait de l'arrêt n° 32/2008 du 28 février 2008 Numéro du rôle : 4217 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 25 du décret flamand du 22 décembre 1995 contenant diverses mesures d'accompagnement du budget 1996, posée par La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges R. He(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 32/2008 van 28 februari 2008 Extrait de l'arrêt n° 32/2008 du 28 février 2008
Rolnummer 4217 Numéro du rôle : 4217
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 25 van het Vlaamse En cause : la question préjudicielle relative à l'article 25 du décret
decreet van 22 december 1995 houdende bepalingen tot begeleiding van flamand du 22 décembre 1995 contenant diverses mesures
de begroting 1996, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te d'accompagnement du budget 1996, posée par le Tribunal de première
Dendermonde. instance de Termonde.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges R.
rechters R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe en E. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe et E. Derycke,
Derycke, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M.
voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, Bossuyt,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij vonnis van 18 mei 2007 in zake Etienne Verbeeck tegen de gemeente Par jugement du 18 mai 2007 en cause d'Etienne Verbeeck contre la
commune de Tamise, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour
Temse, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 11 le 11 juin 2007, le Tribunal de première instance de Termonde a posé
juni 2007, heeft de Rechtbank van eerste aanleg te Dendermonde de
volgende prejudiciële vraag gesteld : la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 25 van het decreet van 22 december 1995 houdende « L'article 25 du décret du 22 décembre 1995 contenant diverses
bepalingen tot begeleiding van de begroting 1996, fundamenteel mesures d'accompagnement du budget 1996, fondamentalement réformé par
hervormd bij decreet van 7 mei 2004 (decreet 22 december 1995, le décret du 7 mai 2004 (décret du 22 décembre 1995, Moniteur belge du
Belgisch Staatsblad 30 december 1995, gewijzigd door decreet 8 juli 30 décembre 1995, modifié par le décret du 8 juillet 1996, Moniteur
1996, Belgisch Staatsblad, 19 oktober 1996; decreet 8 juli 1997, belge du 19 octobre 1996; décret du 8 juillet 1997, Moniteur belge du
Belgisch Staatsblad, 22 oktober 1997; decreet 7 juli 1998, Belgisch 22 octobre 1997; décret du 7 juillet 1998, Moniteur belge du 28 août
Staatsblad, 28 augustus 1998; decreet 18 mei 1999, Belgisch 1998; décret du 18 mai 1999, Moniteur belge du 8 juin 1999; décret du
Staatsblad, 8 juni 1999; decreet 30 juni 2000, Belgisch Staatsblad, 17 30 juin 2000, Moniteur belge du 17 août 2000; décret du 6 juillet
augustus 2000 en decreet 6 juli 2001, Belgisch Staatsblad, 10 oktober 2001, Moniteur belge du 10 octobre 2001 et décret du 7 mai 2004,
2001, en decreet 7 mei 2004, Belgisch Staatsblad, 5 augustus 2004) het Moniteur belge du 5 août 2004), ne viole-t-il pas le principe
grondwettelijk gelijkheids- en non-discriminatiebeginsel (schending constitutionnel d'égalité et de non-discrimination (violation des
van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet) niet nu deze decretale articles 10 et 11 de la Constitution), dès lors que cette disposition
bepaling de gemeenten de mogelijkheid geeft een eigen heffingsstelsel décrétale permet aux communes d'avoir leur propre règlement de
te hanteren waardoor volgens de omzendbrief B.A. 92/9, 29 april 1996 taxation, ce qui a pour effet, selon la circulaire B.A. 92/9 du 29
betreffende de heffing ter bestrijding van leegstand en verkrotting avril 1996 relative à la redevance visant à lutter contre la
van gebouwen en/of woningen de volgende mogelijkheden zich kunnen désaffectation et la dégradation des bâtiments et/ou habitations, que
voordoen : les possibilités suivantes peuvent se présenter :
- een gemeente zonder reglement vestigt geen opcentiemen : enkel een - une commune sans règlement n'établit pas de centimes additionnels :
gewestheffing is verschuldigd; seule la taxe régionale est due;
- een gemeente zonder reglement vestigt wel opcentiemen : - une commune sans règlement établit des centimes additionnels : taxe
gewestheffing + opcentiemen; régionale + centimes additionnels;
- een gemeente zonder reglement voert een eigen reglement in : - une commune sans règlement instaure son propre règlement : taxe
gewestheffing + gemeenteheffing; régionale + taxe communale;
- een gemeente met reglement behoudt zijn reglement : gewestheffing + - une commune ayant un règlement maintient celui-ci : taxe régionale +
gemeenteheffing; taxe communale;
- een gemeente met reglement trekt zijn reglement in : enkel - une commune ayant un règlement retire celui-ci : seule la taxe
gewestheffing; régionale est due;
- een gemeente met reglement schakelt over naar opcentiemen : - une commune ayant un règlement passe aux centimes additionnels :
gewestheffing + opcentiemen (+ intrekking reglement !) taxe régionale + centimes additionnels (+ retrait du règlement !)
hierbij in acht genomen de vaststelling dat de grondslag en compte tenu, en outre, du constat que l'assiette et le mode de calcul
berekeningswijze van deze heffing door de gemeenten niet dient te
beantwoorden aan de berekeningswijze zoals voorzien en uitgewerkt in de cette taxe communale ne doivent pas correspondre au mode de calcul
artikel 36 van voornoemd decreet ? ». prévu et détaillé dans l'article 36 du décret précité ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. Het decreet van 22 december 1995 « houdende bepalingen tot B.1. Le décret du 22 décembre 1995 « contenant diverses mesures
begeleiding van de begroting 1996 » heeft een gewestelijke heffing op d'accompagnement du budget 1996 » a instauré une taxe régionale sur
leegstaande en/of verwaarloosde gebouwen en leegstaande, les bâtiments désaffectés et/ou laissés à l'abandon et les habitations
verwaarloosde, ongeschikte en/of onbewoonbare woningen ingevoerd. désaffectées, laissées à l'abandon, inadaptées et/ou inhabitables.
Artikel 25 van dat decreet bepaalde, op het ogenblik van de feiten L'article 25 de ce décret disposait à cet égard, au moment des faits
voorgelegd aan de verwijzende rechter, dienaangaande het volgende : soumis au juge a quo :
« Het Vlaams Gewest legt een heffing op met betrekking tot leegstaande « La Région flamande impose une redevance relative aux bâtiments
en/of verwaarloosde gebouwen en leegstaande, verwaarloosde, désaffectés et/ou laissés à l'abandon et les habitations désaffectées,
ongeschikte en/of onbewoonbare woningen die opgenomen zijn in de laissées à l'abandon, inadaptées et/ou inhabitables figurant à
inventaris, bedoeld in onderafdeling 3 van deze afdeling ». l'inventaire visé par la sous-section 3 de la présente section. »
B.2. Vóór de invoering van een gewestelijke heffing bij het decreet B.2. Avant l'instauration de la taxe régionale par le décret du 22
van 22 december 1995 hadden een aantal steden en gemeenten reeds een décembre 1995, un certain nombre de villes et de communes avaient déjà
eigen leegstandheffing of krotbelasting. In de parlementaire leur propre taxe d'inoccupation ou taxe sur les taudis. Dans les
voorbereiding van het decreet van 22 december 1995 werd in verband met travaux préparatoires du décret du 22 décembre 1995, il est dit à
de verhouding tussen de gewestelijke leegstandheffing en eventuele propos de la relation entre la taxe régionale d'inoccupation et les
gemeentelijke heffingen het volgende verklaard : éventuelles taxes communales :
« Op het gemeentelijk niveau bestaan er reeds sedert langere tijd « Au niveau communal, il existe déjà depuis bien plus longtemps des
reglementen ter bestrijding van de verkrotting en de leegstand. De règlements en vue de combattre la taudisation et l'inoccupation. Le
voorliggende regeling heeft hiermee in de mate van het mogelijke rekening gehouden. [...] présent règlement en a tenu compte dans la mesure du possible. [...]
Het Vlaamse Gewest raakt niet aan de autonome bevoegdheid van de La Région flamande ne porte pas atteinte au pouvoir autonome des
gemeenten om zelf de leegstand en de verkrotting te belasten, maar communes de taxer elles-mêmes l'inoccupation ou la taudisation, mais
biedt hen de mogelijkheid om zonder enige beperking opcentiemen te leur offre la possibilité de lever, sans aucune limite, des centimes
heffen op de gewestelijke heffing. Alhoewel het ontwerp dit niet additionnels à la taxe régionale. Bien que le projet ne le prévoie pas
uitdrukkelijk voorziet, is het toch duidelijk dat ze de opcentiemen expressément, il est tout de même évident qu'elles ne peuvent combiner
niet kunnen combineren met de heffing krachtens een gemeentelijk les centimes additionnels avec une taxe levée en vertu d'un règlement
reglement op de leegstand en de verkrotting, omdat dit in strijd zou communal sur l'inoccupation ou la taudisation, parce que cela serait
zijn met de regel 'non bis in idem'. De gemeenten moeten met andere contraire à la règle 'non bis in idem '. En d'autres termes, les
woorden kiezen tussen opcentiemen op de gewestelijke heffing of het communes doivent choisir entre les centimes additionnels à la taxe
behoud van het gemeentelijk reglement » (Parl. St., Vlaamse Raad, régionale ou le maintien du règlement communal » (Doc. parl., Conseil
1995-1996, nr. 147/1, p. 18). flamand, 1995-1996, n° 147/1, p. 18).
B.3. In de omzendbrief BA 92/9 van het Ministerie van de Vlaamse B.3. Dans la circulaire BA 92/9 du Ministère de la Communauté flamande
Gemeenschap van 29 april 1996 « betreffende de heffing ter bestrijding du 29 avril 1996 « relative à la redevance visant à lutter contre la
van leegstand en verkrotting van gebouwen en/of woningen » werd de désaffectation et la dégradation des bâtiments et/ou habitations », la
verhouding tussen de gewestelijke en een eventuele gemeentelijk relation entre la taxe régionale et une éventuelle taxe communale a
heffing als volgt toegelicht : été expliquée comme suit :
« Het Vlaamse Gewest raakt geenszins aan de autonome bevoegdheid van « La Région flamande ne porte nullement atteinte au pouvoir autonome
de gemeenten om zelf de leegstand en de verkrotting te belasten. De des communes de taxer elles-mêmes l'inoccupation et la taudisation.
gemeenten blijven dus volledig vrij om hun eigen reglement te Les communes demeurent donc totalement libres de conserver leur propre
behouden. règlement.
Wel biedt het decreet de mogelijkheid om opcentiemen te vestigen op de Mais le décret offre la possibilité d'établir des centimes
gewestheffing. Enkel in het geval dat hiervoor geopteerd wordt, dient additionnels à la taxe régionale. Ce n'est que dans le cas où cette
het gemeentelijk reglement te worden opgeheven (toepassing van de solution est choisie que le règlement communal doit être abrogé
regel 'non bis in idem ' : een zelfde toestand of voorwerp mag door (application de la règle 'non bis in idem ' : une même situation ou un
een zelfde overheid niet tweemaal belast worden in hoofde van dezelfde même objet ne peuvent pas être taxés deux fois par une même autorité à
belastingplichtige). charge du même contribuable).
Samengevat kunnen de volgende mogelijkheden zich voordoen : En résumé, les possibilités suivantes peuvent se présenter :
- een gemeente zonder reglement vestigt geen opcentiemen : enkel een - une commune sans règlement n'établit pas de centimes additionnels :
gewestheffing is verschuldigd; seule la taxe régionale est due;
- een gemeente zonder reglement vestigt wel opcentiemen : - une commune sans règlement établit des centimes additionnels : taxe
gewestheffing + opcentiemen; régionale + centimes additionnels;
- een gemeente zonder reglement voert een eigen reglement in : - une commune sans règlement instaure son propre règlement : taxe
gewestheffing + gemeenteheffing; régionale + taxe communale;
- een gemeente met reglement behoudt zijn reglement : gewestheffing + - une commune ayant un règlement maintient celui-ci : taxe régionale +
gemeenteheffing; taxe communale;
- een gemeente met reglement trekt zijn reglement in : enkel - une commune ayant un règlement retire celui-ci : seule la taxe
gewestheffing; régionale est due;
- een gemeente met reglement schakelt over naar opcentiemen : - une commune ayant un règlement passe aux centimes additionnels :
gewestheffing + opcentiemen (+ intrekking reglement !) ». taxe régionale + centimes additionnels (+ retrait du règlement !) ».
B.4. De verwijzende rechter vraagt in essentie of de in het geding B.4. Le juge a quo demande en substance si la disposition en cause est
zijnde bepaling bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution, en ce que
Grondwet, in zoverre die bepaling de gemeenten niet verhindert een cette disposition n'empêche pas les communes de conserver ou
leegstandheffing te behouden of in te voeren, naast de gewestelijke d'instaurer une taxe d'inoccupation en sus de la taxe d'inoccupation
leegstandheffing. Hierdoor zou een verschil in behandeling ontstaan régionale. Ceci aurait pour conséquence de faire naître une différence
tussen inwoners van gemeenten, naargelang die gemeenten besluiten 1°) de traitement entre les habitants des communes selon que celles-ci
opcentiemen te heffen op de gewestelijke leegstandheffing, 2°) een décident 1°) de lever des centimes additionnels à la taxe régionale
gemeentelijke leegstandheffing op te leggen naast de gewestelijke d'inoccupation, 2°) d'imposer une taxe communale d'inoccupation en sus
heffing, 3°) noch in een gemeentelijke leegstandheffing, noch in de la taxe régionale, 3°) de ne prévoir ni une taxe d'inoccupation
opcentiemen op de gewestelijke leegstandheffing te voorzien. communale, ni des centimes additionnels à la taxe d'inoccupation régionale.
B.5. Uit de parlementaire voorbereiding van het decreet van 22 B.5. Les travaux préparatoires du décret du 22 décembre 1995 font
december 1995 blijkt dat de decreetgever van mening was dat hij niet apparaître que le législateur décrétal considérait qu'il n'était pas
bevoegd was om een door een gemeente vastgestelde belasting af te compétent pour supprimer une taxe établie par une commune. Il a été
schaffen. Hieromtrent werd het volgende verklaard : dit à ce sujet :
« Het Vlaamse Gewest is bevoegd om heffingen ter bestrijding van « La Région flamande est compétente pour imposer des taxes visant à
leegstand en verwaarlozing op te leggen op grond van artikel 6 § 1, I, combattre l'inoccupation et l'abandon sur la base de l'article 6, § 1er,
4°, 5° (aangelegenheden inzake stadsvernieuwing en de vernieuwing van I, 4° et 5° (matières concernant la rénovation urbaine et la
de afgedankte bedrijfsruimten) en artikel 6 § 1, IV (aangelegenheden rénovation des sites d'activité économique désaffectés) et de
inzake huisvesting). l'article 6, § 1er, IV (matières concernant le logement).
De decreetgever heeft met de voorgestelde regeling niet de bedoeling En adoptant les règles proposées, le législateur décrétal n'a pas
te interveniëren in de fiscaliteit van de provincies, de gemeenten, de l'intention d'intervenir dans la fiscalité des provinces, des
agglomeraties of federaties van gemeenten en respecteert de communes, des agglomérations ou fédérations de communes et respecte
bevoegdheidsregels ter zake. De gemeenten zijn immers niet verplicht les règles de compétence en la matière. En effet, les communes ne sont
zich aan te sluiten bij het gewestelijk stelsel. Ze krijgen de pas obligées d'adhérer au système régional. Elles ont la liberté
vrijheid om opcentiemen te vestigen op de heffing. De decreetgever d'établir des centimes additionnels à la taxe. Le législateur décrétal
stelt geen rechtsbepalingen vast die ertoe strekken belastingen, die ne prend aucune disposition juridique visant à supprimer - totalement
door een ondergeschikt bestuur werden ingesteld, - geheel of ten dele ou partiellement - des taxes qui ont été établies par un pouvoir
- af te schaffen. De gemeenten behouden de autonome bevoegdheid te subordonné. Les communes conservent la compétence autonome de décider
beslissen om aan te sluiten bij het gewestelijk stelsel, dan wel om de de se rallier au système régional ou de conserver leurs propres
eigen reglementen op de leegstand en de verkrotting te behouden. règlements sur l'inoccupation et la taudisation. L'article 170, § 3,
Artikel 170 § 3 van de gecoördineerde grondwet wordt gerespecteerd » de la Constitution coordonnée est respecté » (Doc. parl., Parlement
(Parl. St., Vlaams Parlement, 1995-1996, nr. 147/1, pp. 18-19). flamand, 1995-1996, n° 147/1, pp. 18-19).
B.6. Op het ogenblik dat de decreetgever de in het geding zijnde B.6. A l'époque où le législateur décrétal a adopté la disposition en
bepaling heeft aangenomen, zijnde op 22 december 1995, moest het cause, c'est-à-dire le 22 décembre 1995, le pouvoir de déterminer des
bepalen van de uitzonderingen ten aanzien van de provincie- en exceptions à l'égard des impôts provinciaux et communaux sur la base
gemeentebelastingen op grond van artikel 170, § 4, van de Grondwet de l'article 170, § 4, de la Constitution devait effectivement être
inderdaad worden beschouwd als een door de Grondwet aan de federale considéré comme étant réservé par la Constitution au législateur
wetgever voorbehouden aangelegenheid, zodat de gemeenschappen en de fédéral, de sorte que les communautés et les régions pouvaient régler
gewesten die aangelegenheid enkel konden regelen voor zover dat cette matière pour autant seulement que cela fût nécessaire à
noodzakelijk was voor de uitoefening van hun bevoegdheid (artikel 10 l'exercice de leur compétence (article 10 de la loi spéciale du 8 août
van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der 1980 de réformes institutionnelles).
instellingen).
B.7. Gelet op de bezwaren die de afdeling wetgeving van de Raad van B.7. Compte tenu des objections formulées par la section de
State in zijn advies van 17 februari 1994 (Parl. St., Vlaamse Raad, législation du Conseil d'Etat dans son avis du 17 février 1994 (Doc.
1993-1994, nr. 591/1, pp. 58-60) formuleerde omtrent een eerder parl., Conseil flamand, 1993-1994, n° 591/1, pp. 58-60) concernant un
ontwerp van decreet dat de gemeentelijke leegstandheffing verving door projet de décret antérieur qui remplaçait la taxe d'inoccupation
een gewestelijke heffing, waarop de gemeenten een aantal opcentiemen communale par une taxe régionale sur laquelle les communes pouvaient
konden heffen, kan de decreetgever te dezen niet worden verweten dat lever des centimes additionnels, il ne peut être reproché en l'espèce
hij geen gebruik heeft wensen te maken van de bevoegdheid die artikel au législateur décrétal de ne pas avoir souhaité user de la compétence
10 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 verleent. que lui confère l'article 10 de la loi spéciale du 8 août 1980.
B.8. Gelet op het voorgaande kan de decreetgever evenmin worden B.8. Compte tenu de ce qui précède, il ne peut pas non plus être
verweten de gemeenten niet te verhinderen een leegstandheffing te reproché au législateur décrétal de ne pas empêcher les communes de
behouden of in te voeren, naast de gewestelijke leegstandheffing maintenir ou d'instaurer une taxe sur l'inoccupation, en sus de la
waarin het decreet van 22 december 1995 voorziet. taxe d'inoccupation régionale instaurée par le décret du 22 décembre
Overigens is een verschil in behandeling in aangelegenheden waarin de 1995. Par ailleurs, une différence de traitement dans des matières pour
gemeenten over een eigen bevoegdheid beschikken het legitieme gevolg lesquelles les communes disposent d'une compétence propre est la
van een onderscheiden beleid en kan op zich niet strijdig worden conséquence légitime de politiques distinctes et ne peut, en soi, être
geacht met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. jugée contraire aux articles 10 et 11 de la Constitution.
B.9. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.9. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 25 van het Vlaamse decreet van 22 december 1995 houdende L'article 25 du décret flamand du 22 décembre 1995 contenant diverses
bepalingen tot begeleiding van de begroting 1996 schendt de artikelen mesures d'accompagnement du budget 1996 ne viole pas les articles 10
10 en 11 van de Grondwet niet. et 11 de la Constitution.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à
terechtzitting van 28 februari 2008. l'audience publique du 28 février 2008.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
M. Bossuyt. M. Bossuyt.
^