Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 47/2007 van 21 maart 2007 Rolnummer 4008 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 198, § 1, van het Wetboek van vennootschappen, gesteld door de Rechtbank van Koophandel te Dendermonde. Het Arbit samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Martens, R. Henneuse, M. (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 47/2007 van 21 maart 2007 Rolnummer 4008 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 198, § 1, van het Wetboek van vennootschappen, gesteld door de Rechtbank van Koophandel te Dendermonde. Het Arbit samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Martens, R. Henneuse, M. (...) Extrait de l'arrêt n° 47/2007 du 21 mars 2007 Numéro du rôle : 4008 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 198, § 1 er , du Code des sociétés, posée par le Tribunal de commerce de Termonde. La Cour d'arb composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 47/2007 van 21 maart 2007 Extrait de l'arrêt n° 47/2007 du 21 mars 2007
Rolnummer 4008 Numéro du rôle : 4008
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 198, § 1, van het En cause : la question préjudicielle relative à l'article 198, § 1er,
Wetboek van vennootschappen, gesteld door de Rechtbank van Koophandel du Code des sociétés, posée par le Tribunal de commerce de Termonde.
te Dendermonde.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P.
P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen,
Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en J. Spreutels, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et J. Spreutels, assistée du
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Arts,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij vonnis van 19 juni 2006 in zake de NV « Immocenter Van Goethem » Par jugement du 19 juin 2006 en cause de la SA « Immocenter Van
tegen Marc Lyssens en in zake Koen D'Hondt, waarvan de expeditie ter Goethem » contre Marc Lyssens et en cause de Koen D'Hondt, dont
griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 26 juni 2006, heeft de l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 26 juin
Rechtbank van Koophandel te Dendermonde de volgende prejudiciële vraag 2006, le Tribunal de commerce de Termonde a posé la question
gesteld : préjudicielle suivante :
« Maakt het artikel 198, § 1, Wetboek Vennootschappen een schending « L'article 198, § 1er, du Code des sociétés viole-t-il le principe
uit van het grondwettelijk gelijkheidsbeginsel, inzoverre uit deze
bepaling volgt dat de titularis van de rechtsvordering op grond van constitutionnel d'égalité en tant qu'il découle de cette disposition
artikel 530 Wetboek Vennootschappen tegen een bestuurder van een que le titulaire de l'action intentée sur la base de l'article 530 du
vennootschap deze vordering moet stellen binnen de vijf jaar van ' de Code des sociétés contre un administrateur d'une société doit former
verrichtingen ' het feit dus dat oorzaak is van de schade zelf cette action dans les cinq ans des ' opérations ', à savoir le fait
qui est la cause du dommage lui-même (que la victime ait eu
(ongeacht of het slachtoffer kennis had van kwestieuze handeling en connaissance ou non de l'acte en question et du dommage causé, qui
het veroorzaken van de schade welke de aansprakelijkheid van de entraîne la responsabilité de l'administrateur), alors qu'en règle
bestuurder met zich brengt) terwijl algemeen inzake buitencontractuele générale, pour ce qui concerne les actions en responsabilité
aansprakelijkheidsvorderingen artikel 2262bis, § 1, tweede lid, extracontractuelle, l'article 2262bis, § 1er, alinéa 2, du Code civil
Burgerlijk Wetboek voorziet dat rechtsvorderingen tot vergoeding van prévoit que les actions en réparation d'un tel dommage
dergelijke extra contractuele schade slechts verjaren door verloop van extracontractuel ne se prescrivent par cinq ans qu'à partir du jour
vijf jaren vanaf de dag volgend op deze waarop de benadeelde kennis qui suit celui où la personne lésée a eu connaissance du dommage ou de
heeft gekregen van de schade of van de verzwaring ervan en van de
identiteit van de daarvoor aansprakelijke persoon ? ». son aggravation et de l'identité de la personne responsable ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. De verwijzende rechter vraagt aan het Hof of artikel 198, § 1, B.1. Le juge a quo demande à la Cour si l'article 198, § 1er, du Code
van het Wetboek van vennootschappen de artikelen 10 en 11 van de des sociétés viole les articles 10 et 11 de la Constitution
Grondwet schendt « inzoverre uit deze bepaling volgt dat de titularis van de « en tant qu'il découle de cette disposition que le titulaire de
rechtsvordering op grond van artikel 530 Wetboek Vennootschappen tegen l'action intentée sur la base de l'article 530 du Code des sociétés
een bestuurder van een vennootschap deze vordering moet stellen binnen contre un administrateur d'une société doit former cette action dans
de vijf jaar van ' de verrichtingen ' het feit dus dat oorzaak is van les cinq ans des ' opérations ', à savoir le fait qui est la cause du
de schade zelf (ongeacht of het slachtoffer kennis had van kwestieuze dommage lui-même (que la victime ait eu connaissance ou non de l'acte
handeling en het veroorzaken van de schade welke de aansprakelijkheid en question et du dommage causé, qui entraîne la responsabilité de
van de bestuurder met zich brengt) terwijl algemeen inzake l'administrateur), alors qu'en règle générale, pour ce qui concerne
buitencontractuele aansprakelijkheidsvorderingen artikel 2262bis, § 1, les actions en responsabilité extracontractuelle, l'article 2262bis, §
tweede lid, Burgerlijk Wetboek voorziet dat rechtsvorderingen tot 1er, alinéa 2, du Code civil prévoit que les actions en réparation
vergoeding van dergelijke extra contractuele schade slechts verjaren d'un tel dommage extracontractuel ne se prescrivent par cinq ans qu'à
door verloop van vijf jaren vanaf de dag volgend op deze waarop de partir du jour qui suit celui où la personne lésée a eu connaissance
benadeelde kennis heeft gekregen van de schade of van de verzwaring du dommage ou de son aggravation et de l'identité de la personne
ervan en van de identiteit van de daarvoor aansprakelijke persoon ». responsable ».
B.2.1. Artikel 198, § 1, van het Wetboek van vennootschappen luidt : B.2.1. L'article 198, § 1er, du Code des sociétés énonce :
« Door verloop van vijf jaren verjaren : « Sont prescrites par cinq ans :
- alle rechtsvorderingen tegen vennoten, te rekenen van de - toutes actions contre les associés, à partir de la publication de
bekendmaking hetzij van hun uittreding hetzij van de akte van leur retraite de la société, sinon à partir de la publication d'un
ontbinding van de vennootschap, of te rekenen van het verstrijken van de overeengekomen duur; acte de dissolution ou de l'expiration du terme contractuel;
- alle rechtsvorderingen van derden tot teruggave van ten onrechte - toutes actions de tiers en restitution de dividendes indûment
uitgekeerde dividenden, te rekenen van de uitkering; distribués, à partir de la distribution;
- alle rechtsvorderingen tegen de vereffenaars als zodanig, of bij - toutes actions contre les liquidateurs, en cette qualité ou, à
ontstentenis van vereffenaars, tegen de personen die krachtens artikel défaut, contre les personnes considérées comme liquidateurs en vertu
185 als vereffenaars worden beschouwd, te rekenen van de bekendmaking de l'article 185, à partir de la publication prescrite par l'article
voorgeschreven bij artikel 195; 195;
- alle rechtsvorderingen tegen zaakvoerders, bestuurders, leden van de - toutes actions contre les gérants, administrateurs, membres du
directieraad, leden van de raad van toezicht, commissarissen, conseil de direction, membres du conseil de surveillance,
vereffenaars, wegens verrichtingen in verband met hun taak, te rekenen commissaires, liquidateurs, pour faits de leurs fonctions, à partir de
van die verrichtingen of, indien ze met opzet verborgen zijn gehouden, ces faits ou, s'ils ont été celés par dol, à partir de la découverte
te rekenen van de ontdekking; de ces faits;
- alle rechtsvorderingen tot nietigverklaring van een naamloze - toutes actions en nullité d'une société anonyme, d'une société
vennootschap, een Europese vennootschap, een besloten vennootschap met européenne, d'une société privée à responsabilité limitée, d'une
beperkte aansprakelijkheid, een coöperatieve vennootschap met beperkte
aansprakelijkheid of een commanditaire vennootschap op aandelen, société coopérative à responsabilité limitée ou d'une société en
gegrond op een vormgebrek, te rekenen van de bekendmaking, indien het commandite par actions fondées sur un vice de forme, à partir de la
vennootschapscontract gedurende ten minste vijf jaar is uitgevoerd, publication, lorsque le contrat a reçu son exécution pendant cinq ans
onverminderd de schadevergoeding, zo daartoe grond bestaat ». au moins, sans préjudice des dommages-intérêts qui seraient dus ».
Artikel 2262bis, § 1, van het Burgerlijk Wetboek luidt : « Alle persoonlijke rechtsvorderingen verjaren door verloop van tien jaar. In afwijking van het eerste lid verjaren alle rechtsvorderingen tot vergoeding van schade op grond van buitencontractuele aansprakelijkheid door verloop van vijf jaar vanaf de dag volgend op die waarop de benadeelde kennis heeft gekregen van de schade of van de verzwaring ervan en van de identiteit van de daarvoor aansprakelijke persoon. De in het tweede lid vermelde vorderingen verjaren in ieder geval door verloop van twintig jaar vanaf de dag volgend op die waarop het feit waardoor de schade is veroorzaakt, zich heeft voorgedaan ». L'article 2262bis, § 1er, du Code civil énonce : « Toutes les actions personnelles sont prescrites par dix ans. Par dérogation à l'alinéa 1er, toute action en réparation d'un dommage fondée sur une responsabilité extra-contractuelle se prescrit par cinq ans à partir du jour qui suit celui où la personne lésée a eu connaissance du dommage ou de son aggravation et de l'identité de la personne responsable. Les actions visées à l'alinéa 2 se prescrivent en tout cas par vingt ans à partir du jour qui suit celui où s'est produit le fait qui a provoqué le dommage ».
B.2.2. Uit de elementen van het dossier blijkt dat de vraag betrekking B.2.2. Il ressort des éléments du dossier que la question porte sur la
heeft op de bijzondere aansprakelijkheid van de bestuurder die op responsabilité particulière de l'administrateur qui, en vertu de
grond van artikel 530, § 1, van het Wetboek van vennootschappen l'article 530, § 1er, du Code des sociétés, peut être déclaré
persoonlijk en al dan niet hoofdelijk aansprakelijk kan worden gesteld personnellement obligé, avec ou sans solidarité, de tout ou partie des
voor het geheel of een deel van de schulden van de vennootschap tot dettes sociales à concurrence de l'insuffisance de l'actif, s'il a
het beloop van het tekort, wanneer hij een kennelijk grove fout heeft commis une faute grave et caractérisée qui a contribué à la faillite
begaan die heeft bijgedragen tot het faillissement van de
vennootschap. de la société.
Artikel 530, § 1, van het Wetboek van vennootschappen luidt : « Indien bij faillissement van de vennootschap de schulden de baten overtreffen, kunnen bestuurders of gewezen bestuurders, alsmede alle andere personen die ten aanzien van de zaken van de vennootschap werkelijke bestuursbevoegdheid hebben gehad, persoonlijk en al dan niet hoofdelijk aansprakelijk worden verklaard voor het geheel of een deel van de schulden van de vennootschap tot het beloop van het tekort, indien komt vast te staan dat een door hen begane, kennelijk grove fout heeft bijgedragen tot het faillissement. Zowel de curators als de benadeelde schuldeisers kunnen een rechtsvordering instellen. De benadeelde schuldeiser die een rechtsvordering instelt, brengt de curator hiervan op de hoogte. In het laatste geval is het bedrag toegekend door de rechter beperkt tot het nadeel gelegen door de schuldeisers die de vordering hebben ingesteld. Dat bedrag komt uitsluitend aan hen toe, ongeacht enige vordering vanwege de curators in het belang van de boedel van de schuldeisers. Als kennelijk grove fout wordt beschouwd iedere vorm van ernstige en L'article 530, § 1er, du Code des sociétés énonce : « En cas de faillite de la société et d'insuffisance de l'actif et s'il est établi qu'une faute grave et caractérisée dans leur chef a contribué à la faillite, tout administrateur ou ancien administrateur, ainsi que toute autre personne qui a effectivement détenu le pouvoir de gérer la société, peuvent être déclarés personnellement obligés, avec ou sans solidarité, de tout ou partie des dettes sociales à concurrence de l'insuffisance d'actif. L'action est recevable de la part tant des curateurs que des créanciers lésés. Le créancier lésé qui intente une action en informe le curateur. Dans ce dernier cas, le montant alloué par le juge est limité au préjudice subi par les créanciers agissants et leur revient exclusivement, indépendamment de l'action éventuelle des curateurs dans l'intérêt de la masse.
georganiseerde fiscale fraude in de zin van artikel 3, § 2, van de wet Est réputée faute grave et caractérisée toute fraude fiscale grave et
van 11 januari 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financiële organisée au sens de l'article 3, § 2, de la loi du 11 janvier 1993
relative à la prévention de l'utilisation du système financier aux
stelsel voor het witwassen van geld ». fins de blanchiment de capitaux ».
B.2.3. De verjaring van de aansprakelijkheid op grond van artikel 530, B.2.3. La prescription de la responsabilité fondée sur l'article 530,
§ 1, van het Wetboek van vennootschappen is in dat artikel niet § 1er, du Code des sociétés n'a pas été réglée de façon particulière
bijzonder geregeld zodat wordt aangenomen - ook door de verwijzende dans cet article, de sorte qu'il est admis - par le juge a quo
rechter - dat artikel 198, § 1, vierde streepje, van hetzelfde Wetboek également - que l'article 198, § 1er, quatrième tiret, du même Code
van toepassing is en de rechtsvordering op grond van artikel 530, § 1, est applicable et que l'action fondée sur l'article 530, § 1er, du
van het Wetboek van vennootschappen verjaart door verloop van vijf
jaren te rekenen van de kennelijk grove fout of, indien ze met opzet Code des sociétés se prescrit par cinq ans à compter de la faute grave
verborgen is gehouden, van de ontdekking ervan. et caractérisée ou, si celle-ci a été celée par dol, à partir de sa
Het Hof zal bijgevolg de bestaanbaarheid van artikel 198, § 1, vierde découverte. La Cour examinera par conséquent la compatibilité de l'article 198, §
streepje, van het Wetboek van vennootschappen met de artikelen 10 en 1er, quatrième tiret, du Code des sociétés avec les articles 10 et 11
11 van de Grondwet onderzoeken in zoverre het betrekking heeft op die de la Constitution en tant qu'il porte sur cette responsabilité
bijzondere bestuurdersaansprakelijkheid in geval van faillissement. particulière de l'administrateur en cas de faillite.
B.3. De verwijzende rechter verzoekt het Hof, wat de aanvangsdatum van B.3. Le juge a quo invite la Cour à comparer, en ce qui concerne le
de verjaringstermijn betreft, de situatie te vergelijken van een point de départ du délai de prescription, la situation d'une personne
persoon die tegen een bestuurder een vordering instelt op grond van qui intente une action contre un administrateur sur la base de
artikel 530, § 1, van het Wetboek van vennootschappen met de situatie l'article 530, § 1er, du Code des sociétés, avec la situation du
van de houder van een rechtsvordering tot vergoeding van schade op titulaire d'une action en réparation d'un dommage fondée sur une
grond van buitencontractuele aansprakelijkheid. Terwijl de
eerstgenoemde de vordering moet instellen binnen een termijn van vijf responsabilité extracontractuelle. Alors que la première doit intenter
jaar te rekenen van de kennelijk grove fout, dient de tweede de l'action dans un délai de cinq ans à partir de la faute grave et
vordering in te stellen binnen vijf jaar vanaf de dag volgend op die caractérisée, le second doit intenter l'action dans un délai de cinq
waarop de benadeelde kennis heeft gekregen van de schade of van de ans à partir du jour qui suit celui où la personne lésée a eu
verzwaring ervan en van de identiteit van de daarvoor aansprakelijke connaissance du dommage ou de son aggravation et de l'identité de la
persoon (artikel 2262bis, § 1, tweede lid, van het Burgerlijk personne responsable (article 2262bis, § 1er, alinéa 2, du Code
Wetboek). civil).
De aanvangsdatum van de termijn bedoeld in artikel 198, § 1, vierde Le point de départ du délai visé à l'article 198, § 1er, quatrième
streepje, van het Wetboek van vennootschappen verschilt dus van die tiret, du Code des sociétés diffère donc de celui prévu par l'article
waarin artikel 2262bis, § 1, tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek voorziet, aangezien het tijdstip waarop de bestuurder de kennelijk grove fout die heeft bijgedragen tot het faillissement, heeft begaan - in de hypothese dat ze niet met opzet verborgen is gehouden - niet noodzakelijkerwijze samenvalt met het tijdstip waarop de benadeelde schuldeiser kennis had van die fout en van de schadelijke gevolgen ervan. B.4. De personen die schade lijden ten gevolge van een kennelijk grove fout begaan door een bestuurder van een vennootschap die heeft bijgedragen tot het faillissement van die vennootschap en degene die schade lijdt op grond van buitencontractuele aansprakelijkheid 2262bis, § 1er, alinéa 2, du Code civil, car le moment où l'administrateur a commis la faute grave et caractérisée qui a contribué à la faillite - dans l'hypothèse où elle n'a pas été celée par dol - ne correspond pas nécessairement au moment où le créancier lésé a eu connaissance de cette faute et de ses conséquences dommageables. B.4. Les personnes qui subissent un dommage consécutif à une faute grave et caractérisée commise par un administrateur d'une société qui a contribué à la faillite de cette société et celles qui subissent un dommage sur la base d'une responsabilité extracontractuelle ne se
bevinden zich, wat de aanvangsdatum van de verjaringstermijn betreft, trouvent pas, en ce qui concerne le point de départ du délai de
niet in situaties die dermate uiteenlopend zijn dat zij niet prescription, dans des situations à ce point éloignées qu'elles ne
vergelijkbaar zouden zijn. pourraient être comparées.
B.5.1. Artikel 530, § 1, van het Wetboek van vennootschappen gaat B.5.1. L'article 530, § 1er, du Code des sociétés trouve sa source
terug op artikel 63ter van de gecoördineerde wetten op de dans l'article 63ter des lois coordonnées sur les sociétés
handelsvennootschappen en werd in die wetten ingevoegd bij artikel 91 commerciales et a été inséré dans ces lois par l'article 91 de la loi
van de wet van 4 augustus 1978 tot economische heroriëntering. De du 4 août 1978 de réorientation économique. Le législateur cherchait à
wetgever beoogde de situatie van de schuldeisers bij faillissement te améliorer la situation des créanciers en cas de faillite et entendait
verbeteren en de aansprakelijkheid van bestuurders ten opzichte van de aggraver la responsabilité des administrateurs à l'égard des
schuldeisers te verzwaren in geval van faillissement met ontoereikend créanciers en cas de faillite avec insuffisance d'actif.
actief. B.5.2. Opdat die bijzondere aansprakelijkheid van bestuurders in geval B.5.2. Afin que cette responsabilité particulière des administrateurs
van faillissement kan worden aangevoerd, moet aan de volgende puisse être invoquée en cas de faillite, les conditions cumulatives
cumulatieve voorwaarden zijn voldaan : het faillissement van de suivantes doivent être réunies : la faillite de la société a été
vennootschap is uitgesproken; het actief van de vennootschap is prononcée; l'actif de la société est insuffisant pour satisfaire les
ontoereikend om de schuldeisers te voldoen; de vordering wordt créanciers; l'action est intentée contre un administrateur, un ancien
ingeleid tegen een bestuurder, gewezen bestuurder of feitelijke administrateur ou un administrateur de fait d'une société; ces
bestuurder van een vennootschap; die personen hebben een kennelijk personnes ont commis une faute grave et caractérisée, terme par lequel
grove fout begaan waarmee de wetgever « het exceptioneel karakter van le législateur entendait « souligner le caractère exceptionnel de
die fout [wilde] beklemtonen » (Parl. St., Senaat, 1977-1978, nr. cette faute » (Doc. parl., Sénat, 1977-1978, n° 415-2, p. 150); cette
415-2, p. 150); die fout heeft bijgedragen tot het faillissement, faute a contribué à la faillite, étant entendu qu'il suffit que la
waarbij het voldoende is dat de grove fout mede de oorzaak van het faute grave soit l'une des causes de la faillite.
faillissement is.
B.6. Met het instellen van de korte verjaringstermijn van vijf jaar in B.6. Lorsqu'il a instauré le bref délai de prescription de cinq ans à
artikel 198, § 1, vierde streepje, van het Wetboek van vennootschappen l'article 198, § 1er, quatrième tiret, du Code des sociétés, le
was het de bedoeling van de wetgever de bestuurders van législateur avait l'intention de ne pas laisser les administrateurs de
vennootschappen niet te lang in de onzekerheid te laten omtrent hun sociétés trop longtemps dans l'incertitude concernant leur éventuelle
eventuele aansprakelijkheid voor fouten begaan in de uitoefening van responsabilité pour des fautes commises dans l'exercice de leur
hun opdracht. Hij vreesde dat anders slechts weinig personen bereid mandat. Il craignait que dans le cas contraire, seul un nombre
zouden worden gevonden verantwoordelijke taken op zich te nemen. restreint de personnes eussent été disposées à assumer des fonctions à
Tevens meende hij dat van degenen die een aansprakelijkheidsvordering responsabilité. Il estimait par ailleurs qu'on peut raisonnablement
zouden willen instellen, redelijkerwijze mag worden gevraagd dat ze demander aux personnes désireuses d'intenter une action en
dat doen op een tijdstip dat niet te ver verwijderd ligt van het responsabilité qu'elles le fassent à un moment qui ne soit pas trop
ogenblik waarop de schadeveroorzakende handelingen werden gesteld, éloigné du moment de l'accomplissement des faits qui ont provoqué le
zodanig dat de aangesproken personen zich die handelingen nog kunnen dommage, de façon à ce que les personnes mises en cause puissent
herinneren en zich daarop kunnen verdedigen. De wetgever heeft, door encore se souvenir de ces faits et s'en justifier. En imposant un
een van het gemeen recht afwijkende termijn op te leggen in een délai de prescription dérogeant au droit commun par une disposition
algemene en imperatieve bepaling die wordt geacht te voldoen in alle générale et impérative qui est censée être applicable dans tous les
gevallen, de privébelangen van de schuldeisers ondergeschikt gemaakt cas, le législateur a subordonné les intérêts privés des créanciers
aan de hogere belangen van het handelsverkeer (Cass., 27 mei 1994, aux intérêts supérieurs des relations commerciales (Cass., 27 mai
Arr. Cass., 1994, p. 544). 1994, Pas., 1994, I, n° 270).
B.7. Het verschil in behandeling, wat de aanvangsdatum van de B.7. La différence de traitement, en ce qui concerne le point de
verjaringstermijn betreft, tussen diegene die de départ du délai de prescription, entre les personnes qui intentent
aansprakelijkheidsvordering tegen bestuurders op grond van artikel l'action en responsabilité contre des administrateurs sur la base de
530, § 1, van het Wetboek van vennootschappen instelt en diegene die l'article 530, § 1er, du Code des sociétés et les personnes qui
een rechtsvordering tot schadevergoeding op grond van intentent une action en réparation d'un dommage sur la base d'une
buitencontractuele aansprakelijkheid instelt, is pertinent ten responsabilité extracontractuelle, est pertinente par rapport au but
opzichte van het doel van de wetgever. du législateur.
B.8.1. Het Hof dient evenwel nog te onderzoeken of de aanvangsdatum B.8.1. La Cour doit cependant encore examiner si le point de départ du
van de vijfjarige verjaringstermijn, namelijk de dag van de kennelijk délai de prescription quinquennale, à savoir le jour de la faute grave
grove fout, onevenredige gevolgen heeft omdat aldus, in tegenstelling et caractérisée, a des effets disproportionnés parce que,
tot het vertrekpunt van de gemeenrechtelijke termijn bepaald in contrairement au point de départ du délai de droit commun fixé à
artikel 2262bis, § 1, tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek, geen l'article 2262bis, § 1er, alinéa 2, du Code civil, il n'est pas tenu
rekening wordt gehouden met de kennisneming door de benadeelde van het compte de la prise de connaissance, par la personne lésée, du fait qui
schadeverwekkende feit of van de schade. a provoqué le dommage ou du dommage même.
B.8.2. Terwijl artikel 2262bis, § 1, tweede lid, van het Burgerlijk B.8.2. Alors que l'article 2262bis, § 1er, alinéa 2, du Code civil
Wetboek betrekking heeft op alle vorderingen inzake buitencontractuele porte sur toutes les actions en matière de responsabilité
aansprakelijkheid, is artikel 530, § 1, van het Wetboek van extracontractuelle, l'article 530, § 1er, du Code des sociétés est une
vennootschappen een specifieke bepaling die erop is gericht de disposition spécifique visant à engager la responsabilité de
bestuurder die door een kennelijk grove fout die heeft bijgedragen tot l'administrateur qui, par une faute grave et caractérisée, a contribué
het faillissement van de vennootschap, aansprakelijk te stellen. Die à la faillite de la société. Cette nature spécifique et les conditions
cumulatives qui doivent être réunies pour pouvoir intenter l'action,
specifieke aard en de cumulatieve voorwaarden waaraan moet zijn en particulier l'existence d'une faute grave et caractérisée qui a
voldaan om de vordering te kunnen instellen, inzonderheid de contribué à la faillite, justifient que le législateur ait pu
aanwezigheid van een kennelijk grove fout die heeft bijgedragen tot raisonnablement considérer que le dommage du créancier se
het faillissement, verantwoorden dat de wetgever redelijkerwijs ervan manifesterait, en règle, dans un laps de temps relativement bref après
kon uitgaan dat de schade van de schuldeiser zich in de regel binnen la commission de cette faute et non pas de nombreuses années plus
een relatief korte tijdsspanne na het begaan van die fout zou
manifesteren en niet pas talrijke jaren nadien. Het is dan ook niet tard. Il n'est dès lors pas déraisonnable de faire courir le délai de
onredelijk de verjaring bij die kennelijk grove fout te laten prescription à partir de cette faute grave et caractérisée.
aanvangen. B.8.3. De regel dat de vijfjarige verjaringstermijn begint te lopen B.8.3. La règle selon laquelle le délai de prescription quinquennal
bij de kennelijk grove fout zelf, is daarenboven niet absoluut. prend cours à partir de la faute grave et caractérisée même n'est en
Allereerst voorziet artikel 198, § 1, vierde streepje, van het Wetboek outre pas absolue. Tout d'abord, l'article 198, § 1er, quatrième tiret, du Code des
van vennootschappen in een uitzondering in het geval dat de sociétés prévoit une exception dans le cas où les actes et les faits
handelingen en de verrichtingen met opzet verborgen zijn gehouden : in ont été celés par dol : dans ce cas, le délai de prescription ne court
dat geval begint de verjaringstermijn pas te lopen op het ogenblik dat
de verrichtingen zijn ontdekt. qu'à partir de la découverte des faits.
Wanneer de aansprakelijkheidsvordering tegen bestuurders is gebaseerd Lorsque l'action en responsabilité contre des administrateurs est
op een ondeelbaar geheel van feiten, vangt de verjaringstermijn pas fondée sur une série indivisible de faits, le délai de prescription ne
aan wanneer de fout is voltrokken door het laatste van die ondeelbare prend cours que lorsque la faute s'est trouvée consommée par le
feiten (Cass., 14 februari 1935, Pas., 1935, I, 159). Het ondeelbaar dernier fait de cette série indivisible (Cass., 14 février 1935, Pas.,
karakter van die feiten wordt door de feitenrechter soeverein 1935, I, 159). Le caractère indivisible de ces faits est constaté
vastgesteld. souverainement par le juge du fond.
Indien de aansprakelijkheidsvordering die wordt ingesteld tegen één Enfin, si l'action en responsabilité intentée contre l'une des
van de personen vermeld in artikel 198, § 1, vierde streepje, van het personnes mentionnées à l'article 198, § 1er, quatrième tiret, du Code
Wetboek van vennootschappen, de burgerlijke rechtsvordering is die des sociétés est l'action civile tendant à la réparation du dommage
strekt tot het herstel van de schade veroorzaakt door een misdrijf dat causé par une infraction qui aurait été commise par l'une de ces
door een van die personen in de uitoefening van zijn taak zou zijn personnes dans l'exercice de ses fonctions, cette action se prescrit
begaan, verjaart die vordering eveneens na vijf jaar, maar niet vóór
de strafvordering (Cass., 27 mei 1994, Arr. Cass., 1994, p. 544). également après cinq ans, mais non avant l'action publique (Cass., 27
mai 1994, Pas., 1994, I, n° 270).
B.8.4. Tevens moet mede in rekening worden gebracht dat artikel 530, § B.8.4. Il faut également prendre en compte le fait que l'article 530,
1, van het Wetboek van vennootschappen de toepasselijkheid van het § 1er, du Code des sociétés ne limite pas l'applicabilité du droit
bestaande recht niet beperkt en de andere aansprakelijkheidsgronden existant et ne porte pas atteinte aux autres fondements de
van bestuurders, namelijk de artikelen 527, 528 en 633 van het Wetboek responsabilité des administrateurs, à savoir les articles 527, 528 et
van vennootschappen en artikel 1382 van het Burgerlijk Wetboek, 633 du Code des sociétés et l'article 1382 du Code civil.
onverlet laat.
B.8.5. De in het geding zijnde maatregel is niet onevenredig. B.8.5. La mesure en cause n'est pas disproportionnée.
B.9. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.9. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 198, § 1, vierde streepje, van het Wetboek van vennootschappen L'article 198, § 1er, quatrième tiret, du Code des sociétés ne viole
schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet, in zoverre die pas les articles 10 et 11 de la Constitution en ce que cette
bepaling tot gevolg heeft dat de rechtsvordering op grond van artikel disposition a pour effet que l'action intentée sur la base de
530, § 1, van hetzelfde Wetboek vijf jaar na de kennelijk grove fout l'article 530, § 1er, du même Code est prescrite cinq ans après la
die heeft bijgedragen tot het faillissement, verjaart. faute grave et caractérisée qui a contribué à la faillite.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 21 maart 2007. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 21 mars 2007.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
A. Arts. A. Arts.
^