← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 22/2007 van 25 januari 2007 Rolnummer 3972 In zake : de
prejudiciële vragen over artikel 982, tweede lid, van het Gerechtelijk Wetboek en artikel 167, vierde
lid, van de wet betreffende de verplichte verzekering vo Het Arbitragehof, samengesteld
uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters R. Henn(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 22/2007 van 25 januari 2007 Rolnummer 3972 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 982, tweede lid, van het Gerechtelijk Wetboek en artikel 167, vierde lid, van de wet betreffende de verplichte verzekering vo Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters R. Henn(...) | Extrait de l'arrêt n° 22/2007 du 25 janvier 2007 Numéro du rôle : 3972 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 982, alinéa 2, du Code judiciaire et l'article 167, alinéa 4, de la loi relative à l'assurance obligatoire s La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges R. Henneuse, M(...) |
|---|---|
| ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
| Uittreksel uit arrest nr. 22/2007 van 25 januari 2007 | Extrait de l'arrêt n° 22/2007 du 25 janvier 2007 |
| Rolnummer 3972 | Numéro du rôle : 3972 |
| In zake : de prejudiciële vragen over artikel 982, tweede lid, van het | En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 982, |
| Gerechtelijk Wetboek en artikel 167, vierde lid, van de wet | alinéa 2, du Code judiciaire et l'article 167, alinéa 4, de la loi |
| betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en | relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités, |
| uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994, gesteld door het | coordonnée le 14 juillet 1994, posées par la Cour du travail de Liège. |
| Arbeidshof te Luik. | La Cour d'arbitrage, |
| Het Arbitragehof, | |
| samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters | composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges R. |
| R. Henneuse, M. Bossuyt, J.-P. Snappe, E. Derycke en J. Spreutels, | Henneuse, M. Bossuyt, J.-P. Snappe, E. Derycke et J. Spreutels, |
| bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van | assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. |
| voorzitter M. Melchior, | Melchior, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
| Bij arrest van 24 april 2006 in zake G. Alamia tegen het | Par arrêt du 24 avril 2006 en cause de G. Alamia contre l'Institut |
| Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (Riziv) en in | national d'assurance maladie-invalidité (INAMI) et en présence de M. |
| aanwezigheid van M. Matagne, waarvan de expeditie ter griffie van het | Matagne, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour |
| Arbitragehof is ingekomen op 2 mei 2006, heeft het Arbeidshof te Luik | d'arbitrage le 2 mai 2006, la Cour du travail de Liège a posé les |
| de volgende prejudiciële vragen gesteld : | questions préjudicielles suivantes : |
| 1. « Schendt artikel 982, tweede lid, van het Gerechtelijk Wetboek, | 1. « L'article 982, alinéa 2, du Code judiciaire, lorsqu'il énonce : ' |
| wanneer het bepaalt : ' Behoudens een andersluidende wetsbepaling ', | Sauf si la loi en dispose autrement ', viole-t-il les articles 10 et |
| de artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat het in de wettelijke | 11 de la Constitution en ce qu'il prévoit la possibilité légale de |
| mogelijkheid voorziet een verschil in behandeling te creëren tussen | créer une différence de traitement entre justiciables selon les |
| rechtzoekenden, naar gelang van de evaluatiecriteria van het ereloon | critères d'évaluation des honoraires et frais des experts judiciaires |
| en de kosten van de gerechtsdeskundigen ? »; | ? »; |
| 2. « Schendt artikel 167, vierde lid, van de wet betreffende de | 2. « L'article 167, alinéa 4, de la loi relative à l'assurance |
| verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, | obligatoire soins de santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet |
| gecoördineerd op 14 juli 1994, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet | 1994, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il |
| in zoverre het een verschil in behandeling creëert tussen | |
| rechtzoekenden door de Koning ertoe te machtigen een tarief vast te | crée une différence de traitement entre justiciables en habilitant le |
| stellen voor het ereloon en de kosten van de gerechtsdeskundigen, | Roi à fixer un tarif des honoraires et frais des experts judiciaires |
| tarief waarvoor de evaluatiecriteria die van toepassing zijn in het | duquel sont absents les critères d'évaluation applicables en droit |
| gemeen recht, niet gelden ? ». | commun ? ». |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1. De basisregeling inzake de vergoeding van door de rechter met | B.1. La réglementation de base concernant la rémunération des experts |
| toepassing van artikel 962 van het Gerechtelijk Wetboek aangestelde | désignés par le juge en application de l'article 962 du Code |
| deskundigen is neergelegd in dat Wetboek. Naar luid van artikel 982, | judiciaire est fixée dans ce Code. Aux termes de l'article 982, alinéa |
| tweede lid, van datzelfde Wetboek wordt, behoudens een andersluidende | 2, de celui-ci, l'état des honoraires et des frais d'expertise est |
| wetsbepaling, de staat van ereloon en kosten opgemaakt met | fixé, sauf si la loi en dispose autrement, en tenant compte de la |
| inachtneming van de hoedanigheid van de deskundigen, de moeilijkheid | qualité des experts, de la difficulté et de la longueur des travaux |
| en de duur van de verrichte werkzaamheden en de waarde van het | |
| geschil. Artikel 984, tweede lid, van hetzelfde Wetboek bepaalt dat, | qui sont accomplis et de la valeur du litige. L'article 984, alinéa 2, |
| wanneer de partijen binnen vijftien dagen na de inlevering van het | |
| verslag hun instemming niet hebben betuigd met het bedrag van het | du même Code dispose que si, dans les quinze jours du dépôt du |
| ereloon en de kosten die door de deskundigen worden gevorderd, de | rapport, les parties n'ont pas donné leur accord sur le montant des |
| rechter het bedrag van het ereloon en de kosten bepaalt, nadat de | honoraires et des frais réclamés par les experts, le juge fixe le |
| deskundige en de partijen door hem in raadkamer zijn gehoord. Artikel | montant des honoraires et des frais après avoir entendu en chambre du |
| 988 bepaalt dat indien de deskundigen hun staat van ereloon en kosten | conseil l'expert et les parties. L'article 988 dispose que si les |
| experts ne déposent pas leur état d'honoraires et de frais, les | |
| niet indienen, de partijen aan de rechter kunnen vragen deze te | parties peuvent demander au juge de procéder à la taxation. |
| begroten. B.2. Artikel 982, tweede lid, van het Gerechtelijk Wetboek voorziet in | B.2. L'article 982, alinéa 2, du Code judiciaire prévoit la |
| de mogelijkheid om bij wet af te wijken van die algemene regelgeving, | possibilité de déroger à cette réglementation générale par une loi, |
| vermits het bepaalt : | puisqu'il énonce : |
| « Behoudens een andersluidende wetsbepaling, wordt de staat opgemaakt | « Sauf si la loi en dispose autrement, l'état est fixé en tenant |
| met inachtneming van de hoedanigheid van de deskundigen, de | compte de la qualité des experts, de la difficulté et de la longueur |
| moeilijkheid en de duur van de verrichte werkzaamheden en de waarde | des travaux qu'ils ont accomplis et de la valeur du litige ». |
| van het geschil ». | B.3. S'inscrivant dans la possibilité prévue par la disposition |
| précitée de déroger aux critères d'évaluation des frais et honoraires | |
| B.3. Artikel 167, vierde lid, van de gecoördineerde wet van 14 juli | d'expertise établis par le Code judiciaire, l'article 167, alinéa 4, |
| 1994 betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige | de la loi coordonnée du 14 juillet 1994 relative à l'assurance |
| verzorging en uitkeringen (hierna : de wet van 14 juli 1994) past in het kader van de mogelijkheid waarin de voormelde bepaling voorziet om af te wijken van de in het Gerechtelijk Wetboek vastgestelde evaluatiecriteria van de kosten en het ereloon van een deskundige, en bepaalt aldus het volgende : « In de zaken waarin een medisch expert wordt aangewezen, worden de voorschotten, de erelonen en de kosten van deze expert die vervat zijn in de nota die hij opstelt overeenkomstig de bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek, aangeduid met toepassing van het door de Koning vastgestelde tarief ». Die bepaling werd uitgevoerd door het koninklijk besluit van 25 juni 1997 « tot vaststelling van het tarief van de erelonen en kosten voor | obligatoire soins de santé et indemnités (ci-après : loi du 14 juillet 1994) dispose ainsi : « Dans les affaires pour lesquelles un expert médical est désigné, les provisions, les honoraires et les frais de cet expert, contenus dans le relevé qu'il établit conformément aux dispositions du Code judiciaire, sont indiqués en appliquant le tarif fixé par le Roi ». Cette disposition a été exécutée par l'arrêté royal du 25 juin 1997 « |
| de deskundigen aangewezen door de arbeidsgerechten inzake de | fixant le tarif des honoraires et frais dus aux experts désignés par |
| geschillen betreffende de regeling voor verplichte verzekering voor | les juridictions du travail dans les litiges relatifs au régime |
| geneeskundige verzorging en uitkeringen », opgeheven en vervangen bij | d'assurance obligatoire soins de santé et indemnités », abrogé et |
| het koninklijk besluit van 14 november 2003 « tot vaststelling van het | remplacé par l'arrêté royal du 14 novembre 2003 « fixant le tarif des |
| tarief van de erelonen en de kosten voor de deskundigen aangewezen | honoraires et frais dus aux experts désignés par les juridictions du |
| door de arbeidsgerechten in het kader van medische deskundige | travail dans le cadre d'expertises médicales concernant les litiges |
| onderzoeken inzake de geschillen betreffende de tegemoetkomingen aan | relatifs aux allocations aux handicapés, aux prestations familiales |
| gehandicapten, de gezinsbijslag voor werknemers en zelfstandigen, de | pour travailleurs salariés et travailleurs indépendants, à l'assurance |
| werkloosheidsverzekering en de regeling voor verplichte verzekering | chômage et au régime d'assurance obligatoire soins de santé et |
| voor geneeskundige verzorging en uitkeringen ». | indemnités ». |
| Ten aanzien van de eerste prejudiciële vraag | Quant à la première question préjudicielle |
| B.4. In een eerste prejudiciële vraag ondervraagt de verwijzende | B.4. Dans une première question préjudicielle, le juge a quo interroge |
| rechter het Hof over de bestaanbaarheid, met de artikelen 10 en 11 van | la Cour sur la compatibilité avec les articles 10 et 11 de la |
| de Grondwet, van artikel 982, tweede lid, van het Gerechtelijk Wetboek | Constitution, de l'article 982, alinéa 2, du Code judiciaire, en ce |
| doordat het, wanneer het bepaalt « behoudens een andersluidende | qu'il prévoit, en énonçant « sauf si la loi en dispose autrement », la |
| wetsbepaling », voorziet in de wettelijke mogelijkheid om een verschil | |
| in behandeling te creëren tussen de rechtzoekenden, naar gelang van de | possibilité légale de créer une différence de traitement entre les |
| evaluatiecriteria van het ereloon en de kosten van de | justiciables selon les critères d'évaluation des honoraires et frais |
| gerechtsdeskundigen. | des experts judiciaires. |
| B.5. De bewoordingen « behoudens een andersluidende wetsbepaling » | B.5. Les termes « sauf si la loi en dispose autrement » ont été |
| werden in artikel 982, tweede lid, van het Gerechtelijk Wetboek | introduits dans l'article 982, alinéa 2, du Code judiciaire par |
| ingevoegd bij artikel 163 van de wet van 26 juni 1992 houdende sociale | l'article 163 de la loi du 26 juin 1992 portant des dispositions |
| en diverse bepalingen. | sociales et diverses. |
| Volgens de parlementaire voorbereiding had die wijziging tot doel « | Selon les travaux préparatoires, cette modification avait pour |
| het mogelijk te maken om de tarieven voor de honoraria van deskundigen | objectif de « permettre une tarification de certains honoraires |
| bij koninklijk besluit vast te stellen » (Parl. St., Kamer, B.Z. | d'experts par arrêté royal » (Doc. parl., Chambre, S.E. 1991-1992, n° |
| 1991-1992, nr. 480/6, p. 2). | 480/6, p. 2). |
| De wetgever beoogde op dat ogenblik een uitzondering in te voeren ten | Le législateur visait, à ce moment, à introduire une exception en |
| behoeve van de wetgeving inzake tegemoetkomingen voor gehandicapten, | faveur de la législation relative aux allocations pour handicapés, |
| waarbij artikel 164 van de voormelde wet van 26 juni 1992 in die | l'article 164 de la loi du 26 juin 1992 précitée prévoyant cette |
| wettelijke afwijking voorzag (ibid., pp. 2 en 7). | dérogation légale (ibid., pp. 2 et 7). |
| De mogelijkheid om af te wijken van de door het Gerechtelijk Wetboek | |
| vastgestelde evaluatiecriteria van de kosten en het ereloon van | La possibilité de déroger aux critères d'évaluation des frais et |
| deskundigen werd vervolgens aangewend in verschillende wetgevingen | honoraires d'experts établis par le Code judiciaire a ensuite été |
| inzake sociale zekerheid, onder andere in artikel 167, vierde lid, van | utilisée dans plusieurs législations en matière de sécurité sociale, |
| de wet van 14 juli 1994. | notamment dans l'article 167, alinéa 4, de la loi du 14 juillet 1994. |
| B.6.1. Door toe te staan dat bij wet wordt voorzien in een wijze van | B.6.1. En permettant à une loi de prévoir un mode de tarification des |
| tarifering van de kosten en het ereloon van deskundigen die afwijkt | frais et honoraires d'experts qui s'écarte des critères d'évaluation |
| van de door het Gerechtelijk Wetboek bepaalde evaluatiecriteria van | des honoraires et frais d'experts prévus par le Code judiciaire, |
| het ereloon en de kosten van deskundigen, beperkt artikel 982, tweede | l'article 982, alinéa 2, du Code judiciaire se borne à rappeler le |
| lid, van het Gerechtelijk Wetboek zich ertoe te wijzen op het beginsel | principe selon lequel une disposition de nature législative peut |
| volgens hetwelk een bepaling van wetgevende aard mag afwijken van een | déroger à une autre disposition de même nature. |
| andere bepaling van dezelfde aard. | En ce qui concerne plus particulièrement le Code judiciaire, qui a |
| Wat meer bepaald het Gerechtelijk Wetboek betreft, dat in principe op | vocation à s'appliquer à toutes les procédures, il résulte d'ailleurs |
| alle rechtsplegingen van toepassing is, volgt overigens uit artikel 2 | de l'article 2 du Code judiciaire que les expertises sont régies par |
| van het Gerechtelijk Wetboek dat deskundigenonderzoeken geregeld zijn door de artikelen 962 en volgende van het Wetboek, behoudens uitdrukkelijke afwijkende bepaling. B.6.2. De in het geding zijnde bepaling kan niettemin enkel toelaten dat bij wet wordt afgeweken van de criteria waarin zij voorziet met inachtneming van het grondwettelijk beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie. Er mag dus niet van worden uitgegaan dat de in het geding zijnde bepaling als dusdanig toelaat een onverantwoord verschil in behandeling tussen rechtzoekenden in te voeren. De mogelijkheid om bij wet af te wijken van de criteria vermeld in artikel 982, tweede lid, van het Gerechtelijk Wetboek, kan op zich niet onbestaanbaar zijn met | les articles 962 et suivants du Code, sauf disposition dérogatoire expresse. B.6.2. Toutefois, la disposition en cause ne peut permettre à la loi de déroger aux critères qu'elle prévoit que dans le respect du principe constitutionnel d'égalité et de non-discrimination. La disposition en cause ne peut donc être considérée, en tant que telle, comme permettant d'établir une différence de traitement injustifiée entre des justiciables. La possibilité légale de dérogation aux critères prévus par l'article 982, alinéa 2, du Code |
| de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | judiciaire ne peut être en soi incompatible avec les articles 10 et 11 |
| B.7. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | de la Constitution. B.7. La question préjudicielle appelle une réponse négative. |
| T en aanzien van de tweede prejudiciële vraag | Quant à la seconde question préjudicielle |
| B.8. In een tweede prejudiciële vraag ondervraagt de verwijzende | B.8. Dans une seconde question préjudicielle, le juge a quo interroge |
| rechter het Hof over de bestaanbaarheid, met de artikelen 10 en 11 van | la Cour sur la compatibilité avec les articles 10 et 11 de la |
| de Grondwet, van artikel 167, vierde lid, van de wet van 14 juli 1994, | Constitution, de l'article 167, alinéa 4, de la loi du 14 juillet |
| in zoverre het een verschil in behandeling creëert tussen de | 1994, en ce qu'il crée une différence de traitement entre les |
| rechtzoekenden door de Koning ertoe te machtigen een tarief vast te | |
| stellen voor het ereloon en de kosten van de gerechtsdeskundigen, | justiciables en habilitant le Roi à fixer un tarif des honoraires et |
| tarief waarvoor de evaluatiecriteria die van toepassing zijn in het | frais des experts judiciaires duquel sont absents les critères |
| gemeen recht, niet gelden. | d'évaluation applicables en droit commun. |
| B.9.1. De tekst van artikel 167, vierde lid, van de wet van 14 juli | B.9.1. Le texte de l'article 167, alinéa 4, de la loi du 14 juillet |
| 1994 gaat terug op artikel 73 van de wet van 15 februari 1993 tot | 1994 trouve son origine dans l'article 73 de la loi du 15 février 1993 |
| hervorming van de wet van 9 augustus 1963 tot instelling en | portant réforme de la loi du 9 août 1963 instituant et organisant un |
| organisatie van een regeling voor verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering. | régime d'assurance obligatoire contre la maladie et l'invalidité. |
| In de parlementaire voorbereiding van die bepaling werd aan het | Les travaux préparatoires de cette disposition rappelaient : |
| volgende herinnerd : | |
| « Artikel 163 van de programmawet van 26 juni 1992 voorziet in artikel | « L'article 163 de la loi programme du 26 juin 1992 prévoit à |
| 982 van het Gerechtelijk Wetboek de mogelijkheid om bij wet af te | l'article 982 du Code judiciaire la possibilité de déroger par loi au |
| wijken van het algemeen principe waarbij de erelonen en kosten van de | principe de la fixation des honoraires et frais des experts sur la |
| deskundige opgemaakt worden ' met inachtneming van de hoedanigheid van | |
| de deskundigen, de moeilijkheid en de duur van de verrichte | base ' de la qualité des experts, de la difficulté et de la longueur |
| werkzaamheden en de waarde van het geschil '. | des travaux qu'ils ont accomplis et de la valeur du litige '. |
| Een dergelijke uitzondering werd reeds ingevoerd in artikel 19 van de | Une telle dérogation a été introduite à l'article 19 de la loi du 27 |
| wet van 27 februari 1987 met betrekking tot de uitkeringen aan | février 1987 relative aux allocations aux handicapés par l'article 164 |
| gehandicapten bij artikel 164 van de wet van 26 juni 1992. | de la loi du 26 juin 1992. |
| Het nieuwe artikel voert in de verplichte ziekteverzekering hetzelfde | Le nouvel article introduit le même principe en assurance maladie |
| principe in (Parl. St., Senaat, 1992-1993, nr. 579/1, pp. 33-34). | obligatoire » (Doc. parl., Sénat, 1992-1993, n° 579/1, pp. 33-34). |
| Het systeem van tarifering door de Koning, zoals bepaald in artikel | Le système de tarification par le Roi prévu par l'article 167, alinéa |
| 167, vierde lid, van de wet van 14 juli 1994, past dus in de | 4, de la loi du 14 juillet 1994 s'inscrit donc dans la réalisation de |
| verwezenlijking van het in B.5 vermelde doel van de wijziging van | l'objectif, mentionné en B.5, de la modification de l'article 982, |
| artikel 982, tweede lid, van het Gerechtelijk Wetboek. | alinéa 2, du Code judiciaire. |
| B.9.2. Terwijl de in B.1 vermelde gemeenrechtelijke regeling van | B.9.2. Alors que la réglementation de droit commun mentionnée en B.1 |
| toepassing is op een zeer breed en gevarieerd gamma aan deskundigen en | s'applique à une gamme très étendue et variée d'experts et |
| deskundigenonderzoeken, hetgeen een meer uniforme regeling van | d'expertises, ce qui rend quasiment impossible une réglementation plus |
| erelonen en kosten vrijwel onmogelijk maakt, is de in B.2 vermelde | uniforme des honoraires et des frais, la réglementation particulière |
| bijzondere regeling van toepassing op een goed afgebakend domein : de | dont il est question en B.2 s'applique à un domaine bien délimité : |
| medische expertises die door de arbeidsgerechten worden bevolen in het | les expertises médicales ordonnées par les juridictions du travail |
| kader van geschillen voortvloeiende uit de wetgeving en reglementering | dans les litiges relatifs à la législation et à la réglementation en |
| betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen. | matière d'assurance obligatoire soins de santé et indemnités. |
| Die expertises onderscheiden zich in meerdere opzichten en op | |
| objectieve wijze van de deskundigenonderzoeken die in de | Ces expertises se distinguent, à plusieurs points de vue et de manière |
| gemeenrechtelijke regeling zijn bedoeld, zowel naar de hoedanigheid | objective, des expertises qui sont visées par la réglementation de |
| van de deskundigen - het gaat immers noodzakelijkerwijze steeds om | droit commun, tant en ce qui concerne la qualité des experts - il |
| medische deskundigen, terwijl dat uiteraard in de gemeenrechtelijke | s'agit en effet nécessairement toujours d'experts médicaux, alors que |
| regeling niet het geval is -, als naar de aard van de geschillen | ce n'est évidemment pas le cas dans la réglementation de droit commun |
| waarin zij worden geroepen op te treden - het gaat immers steeds om | - qu'en ce qui concerne la nature des litiges dans lesquels ils sont |
| betwistingen in verband met de rechten en verplichtingen die | appelés à intervenir - il s'agit en effet toujours de litiges relatifs |
| voortvloeien uit de verplichte verzekering voor geneeskundige | aux droits et obligations résultant de l'assurance obligatoire soins |
| verzorging en uitkeringen, terwijl de gemeenrechtelijke regeling van | de santé et indemnités, alors que la réglementation de droit commun |
| toepassing is op alle geschillen waarvoor geen bijzondere regels | est applicable à tous les litiges pour lesquels il n'existe pas de |
| bestaan - en naar de vraag wie de gerechtelijke kosten moet dragen. In | règles particulières - et qu'en ce qui concerne la question de savoir |
| qui doit payer les dépens. Dans le régime de droit commun, la | |
| de gemeenrechtelijke regeling wordt naar luid van artikel 1017 van het | condamnation aux dépens est prononcée, en vertu de l'article 1017 du |
| Gerechtelijk Wetboek de in het ongelijk gestelde partij in de kosten | Code judiciaire, contre la partie qui a succombé, sans préjudice de |
| verwezen, onverminderd de overeenkomst tussen partijen bekrachtigd in | l'accord des parties que le jugement définitif décrète, alors que pour |
| het eindvonnis, terwijl bij vorderingen ingesteld door of tegen | les actions intentées par ou contre les bénéficiaires de l'assurance |
| gerechtigden van voormelde verzekering, behalve in geval van tergend | précitée, la condamnation aux dépens est toujours prononcée, sauf en |
| of roekeloos geding, de instelling belast met de toepassing van | cas de demande téméraire ou vexatoire, à charge de l'organisme tenu |
| bedoelde wetten en verordeningen, te dezen het Rijksinstituut voor | d'appliquer les lois et règlements concernés, en l'espèce, l'Institut |
| Ziekte- en Invaliditeitsverzekering, steeds in de kosten wordt | national d'assurance maladie-invalidité. |
| verwezen. B.9.3. Het verschil in de wijze van tarifering van de kosten en het | B.9.3. La différence dans le mode de tarification des frais et |
| ereloon van een deskundige berust dus op een objectief criterium. | honoraires d'expert repose donc sur un critère objectif. |
| B.10.1. In antwoord op de vraag over de beperking van de honoraria van | B.10.1. Interrogé sur la limitation des honoraires des experts |
| de medische deskundigen in het kader van de ziekteverzekering, heeft | médicaux dans le cadre de l'assurance maladie, le ministre des |
| de minister van Sociale Zaken erop gewezen dat het invoeren van een | Affaires sociales a rappelé que l'instauration d'un barème uniforme |
| uniforme schaal door de volgende overwegingen werd verantwoord : | était justifiée par les considérations suivantes : |
| « De praktijk heeft uitgewezen dat de criteria vervat in artikel 982 van het Gerechtelijk Wetboek ontoereikend waren en grote verschillen toelieten voor de honorering van hetzelfde werk. Zo moest men niet alleen een aanzienlijk verschil vaststellen tussen de gemiddelden per expert, maar ook tussen de gemiddelden per rechtbank, zonder dat deze verschillen objectief verklaard konden worden. Het invoeren van een barema zal deze verschillen wegwerken. Daarbij komt dat er in de ziekteverzekering meer en meer expertises bevolen worden in geschillen die geen verband houden met het recht op uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid, maar [met] andere materies waar het bedrag dat reëel in betwisting is minder belangrijk is, zodat de vrees voor een dure expertise een hinderpaal kan worden tot het nemen van negatieve beslissingen » (Vraag nr. 525 van de heer Jef | « La pratique a démontré que les critères prévus par l'article 982 du Code judiciaire ne donnaient pas satisfaction et permettaient d'énormes distorsions dans la rémunération d'un travail identique. Ainsi on a dû constater non seulement une énorme différence entre les moyennes des différents experts, mais aussi entre les moyennes par tribunal, sans que ces différences puissent être expliquées objectivement. L'instauration d'un barème permettra de supprimer ces différences. A cela, il faut ajouter qu'en assurance maladie de plus en plus d'expertises sont ordonnées dans le cadre de litiges qui ne concernent pas le droit aux indemnités d'incapacité de travail, mais dans le cadre de litiges qui ont trait à d'autres matières où le montant en jeu est moins important, en manière telle que la crainte d'une expertise coûteuse devient un obstacle à la prise de décisions |
| Valkeniers van 10 oktober 1997, Vragen en antwoorden, Kamer, | négatives » (Question n° 525 de M. Jef Valkeniers du 10 octobre 1997, |
| 1997-1998, p. 14319). | Questions et réponses, Chambre, 1997-1998, p. 14319). |
| B.10.2. De omstandigheid dat de expertisekosten, behalve in het geval | B.10.2. La circonstance que les frais d'expertise sont toujours à |
| van tergend of roekeloos geding, steeds ten laste komen van de | charge des institutions tenues d'appliquer l'assurance précitée, sauf |
| instellingen belast met de toepassing van bedoelde verzekering, het | en cas de demande téméraire ou vexatoire, le fait que les expertises à |
| feit dat de uit te voeren onderzoeken vrij goed met elkaar te | réaliser sont assez comparables entre elles et la circonstance |
| vergelijken zijn en de omstandigheid dat vóór de invoering van de | qu'avant l'introduction de la législation critiquée, les montants |
| gekritiseerde wetgeving de aangerekende bedragen zonder aanwijsbare | réclamés variaient considérablement, sans raison apparente, d'un |
| redenen sterk verschilden tussen individuele deskundigen en tussen | expert à l'autre et d'un arrondissement judiciaire à l'autre, |
| gerechtelijke arrondissementen, verantwoorden op voldoende wijze | justifient à suffisance que le législateur ait habilité le Roi à |
| waarom de wetgever de Koning gemachtigd heeft ter zake tarieven vast | procéder à une tarification en la matière, indépendamment du fait que |
| te stellen, ongeacht het feit dat die maatregel niet in alle takken | cette mesure n'ait pas été érigée en règle dans toutes les autres |
| van het sociaal recht als regel is gesteld. | branches du droit social. |
| B.11.1. Aangezien het verschil in de wijze van tarifering van de | B.11.1. La différence dans le mode de tarification des frais et |
| kosten en het ereloon van een deskundige is verantwoord, ziet het Hof | honoraires d'expert étant justifiée, la Cour n'aperçoit pas en quoi |
| niet in welk opzicht dat verschil zou kunnen leiden tot discriminatie | cette différence pourrait aboutir à créer une discrimination entre les |
| onder rechtzoekenden. | justiciables. |
| B.11.2. Uit het feit dat de medische expertises in het kader van | B.11.2. Le fait que les expertises médicales dans le cadre de litiges |
| geschillen met betrekking tot de wetgeving en regelgeving inzake | |
| verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen | relatifs à la législation et à la réglementation en matière |
| onderworpen zijn aan een tarifering door de Koning, mag niet worden | d'assurance obligatoire soins de santé et indemnités soient soumises à |
| besloten dat de kwaliteit van die expertises minder goed zou zijn dan | une tarification par le Roi ne permet pas de conclure que la qualité |
| die van de gemeenrechtelijke deskundigenonderzoeken, noch dat de | de ces expertises serait moindre que celle des expertises de droit |
| rechtzoekenden verschillend zouden worden behandeld naar gelang van de | commun et que les justiciables seraient donc traités différemment en |
| aard van het geschil waarvoor het deskundigenonderzoek wordt verricht. | fonction de la nature du litige dans lequel s'inscrit l'expertise. |
| De deskundige is immers een medewerker van het gerecht die onderworpen | En effet, l'expert est un auxiliaire de justice soumis aux obligations |
| is aan de wettelijke verplichtingen waarin de artikelen 962 en | légales prévues par les articles 962 et suivants du Code judiciaire, |
| volgende van het Gerechtelijk Wetboek voorzien, en die burgerlijk aansprakelijk kan worden gesteld in geval van foutieve onachtzaamheid; zijn opdracht, meer bepaald de kwaliteit van zijn onderzoek, mag niet worden beïnvloed door de wijze waarop hij wordt vergoed. Te dezen heeft de aangezochte medische deskundige steeds het recht om zijn aanwijzing te weigeren en, indien hij ze aanvaardt, zal hij zijn opdracht volbrengen met inachtneming van de deontologische regels van het medisch beroep en onder toezicht van de rechter, die overigens, indien hij vindt dat hij niet voldoende werd geïnformeerd, kan verzoeken om een aanvullend onderzoek of om een nieuw onderzoek door andere deskundigen. Bovendien kunnen de partijen steeds in onderlinge overeenstemming vragen om de deskundige te vervangen. B.12. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. Om die redenen, het Hof | et dont la responsabilité civile peut être engagée en cas de négligence fautive; sa mission, notamment la qualité de son expertise, ne peut être influencée par son mode de rétribution. En l'espèce, un expert médical sollicité a toujours le droit de refuser sa désignation, et, s'il l'accepte, il accomplira sa mission dans le respect des règles déontologiques de la profession médicale, et sous le contrôle du juge, qui pourra d'ailleurs, s'il ne s'estime pas suffisamment informé, demander un complément d'expertise ou une nouvelle expertise par d'autres experts. En outre, les parties sont toujours libres de solliciter de commun accord le remplacement de l'expert. B.12. La question préjudicielle appelle une réponse négative. Par ces motifs, la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| Artikel 982, tweede lid, van het Gerechtelijk Wetboek en artikel 167, | L'article 982, alinéa 2, du Code judiciaire et l'article 167, alinéa |
| vierde lid, van de wet betreffende de verplichte verzekering voor | 4, de la loi relative à l'assurance obligatoire soins de santé et |
| geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli | indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994, ne violent pas les articles |
| 1994, schenden de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. | 10 et 11 de la Constitution. |
| Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, |
| artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 25 januari 2007. | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 25 janvier 2007. |
| De griffier, | Le greffier, |
| P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
| De voorzitter, | Le président, |
| M. Melchior. | M. Melchior. |