Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 182/2006 van 29 november 2006 Rolnummer 3892 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 57 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, zoals het van kracht was vóór de wijziging ervan bij de program Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters R. Henn(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 182/2006 van 29 november 2006 Rolnummer 3892 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 57 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, zoals het van kracht was vóór de wijziging ervan bij de program Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters R. Henn(...) Extrait de l'arrêt n° 182/2006 du 29 novembre 2006 Numéro du rôle : 3892 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 57 du Code des impôts sur les revenus 1992, tel qu'il était en vigueur avant sa modification par la loi-progr La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges R. Henneuse, M(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 182/2006 van 29 november 2006 Extrait de l'arrêt n° 182/2006 du 29 novembre 2006
Rolnummer 3892 Numéro du rôle : 3892
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 57 van het Wetboek En cause : la question préjudicielle relative à l'article 57 du Code
van de inkomstenbelastingen 1992, zoals het van kracht was vóór de des impôts sur les revenus 1992, tel qu'il était en vigueur avant sa
wijziging ervan bij de programmawet (I) van 24 december 2002, gesteld modification par la loi-programme (I) du 24 décembre 2002, posée par
door de Rechtbank van eerste aanleg te Leuven. le Tribunal de première instance de Louvain.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges R.
R. Henneuse, M. Bossuyt, J.-P. Snappe, E. Derycke en J. Spreutels, Henneuse, M. Bossuyt, J.-P. Snappe, E. Derycke et J. Spreutels,
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A.
voorzitter A. Arts, Arts,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij vonnis van 20 januari 2006 in zake P. Speeckaert en I. de Broux Par jugement du 20 janvier 2006 en cause de P. Speeckaert et I. de
tegen de Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het Broux contre l'Etat belge, dont l'expédition est parvenue au greffe de
Arbitragehof is ingekomen op 8 februari 2006, heeft de Rechtbank van la Cour d'arbitrage le 8 février 2006, le Tribunal de première
eerste aanleg te Leuven de volgende prejudiciële vraag gesteld : instance de Louvain a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 57 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, « L'article 57 du Code des impôts sur les revenus 1992, tel qu'il
zoals van toepassing voor de wijziging door de wet van 24 december était applicable avant sa modification par la loi du 24 décembre 2002,
2002, de artikelen 10 en 11 van de gecoördineerde Grondwet doordat het viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il refuse
la déduction au titre de frais professionnels des dépenses pour
de aftrek als beroepskosten weigert van kosten waarvoor geen fiches en lesquelles il n'a pas été établi de fiches individuelles ou de relevé
samenvattende opgave werden opgemaakt, ongeacht het feit of deze récapitulatif, indépendamment du fait que le bénéficiaire ait
kosten door de genieter spontaan werden aangegeven in een regelmatige spontanément déclaré ces dépenses dans une déclaration établie
en tijdige aangifte ? ». régulièrement et dans les délais ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 57 van het B.1. La question préjudicielle porte sur l'article 57 du Code des
Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 (WIB 1992), zoals het van impôts sur les revenus 1992 (ci-après : C.I.R. 1992), tel qu'il était
kracht was vóór de wijziging ervan bij de programmawet (I) van 24 en vigueur avant sa modification par la loi-programme (I) du 24
december 2002. décembre 2002.
De in het geding zijnde bepaling luidt : La disposition en cause est libellée comme suit :
« De volgende kosten worden slechts als beroepskosten aangenomen « Les dépenses ci-après ne sont considérées comme des frais
wanneer ze worden verantwoord door individuele fiches en een professionnels que si elles sont justifiées par la production de
samenvattende opgave die worden overgelegd in de vorm en binnen de fiches individuelles et d'un relevé récapitulatif établis dans les
termijn die de Koning bepaalt : formes et délais déterminés par le Roi :
1° commissies, makelaarslonen, handels- of andere restorno's, 1° commissions, courtages, ristournes commerciales ou autres,
toevallige of niet-toevallige vacatiegelden of erelonen, vacations ou honoraires occasionnels ou non, gratifications,
gratificaties, vergoedingen of voordelen van alle aard die voor de rétributions ou avantages de toute nature qui constituent pour les
verkrijgers beroepsinkomsten zijn; bénéficiaires des revenus professionnels;
2° bezoldigingen, pensioenen, renten of als zodanig geldende toelagen, 2° rémunérations, pensions, rentes ou allocations en tenant lieu,
betaald aan personeelsleden, aan gewezen personeelsleden of aan hun payées aux membres du personnel, aux anciens membres du personnel ou à
rechtverkrijgenden, met uitzondering van de sociale voordelen die ten leurs ayants droit, à l'exclusion des avantages sociaux exonérés dans
name van de verkrijgers zijn vrijgesteld; le chef des bénéficiaires;
3° vaste vergoedingen toegekend aan de leden van het personeel als 3° indemnités forfaitaires allouées aux membres du personnel en
terugbetaling van werkelijke eigen kosten van de werkgever ». remboursement de frais effectifs propres à l'employeur ».
De voormelde sommen kunnen slechts als beroepskosten worden aangenomen Les sommes précitées ne peuvent être admises en déduction au titre de
indien diegene die ze betaalt daaromtrent het bewijs levert door frais professionnels que si celui qui les paie en apporte la preuve au
middel van « individuele fiches » en een « samenvattende opgave » moyen de « fiches individuelles » et d'un « relevé récapitulatif »
(Parl. St., Kamer, 1979-1980, nr. 323/47, p. 40). (Doc. parl., Chambre, 1979-1980, n° 323/47, p. 40).
B.2.1. De verwijzende rechter beoogt van het Hof te vernemen of de in B.2.1. Le juge a quo demande à la Cour si la disposition en cause
het geding zijnde bepaling een discriminatie instelt doordat zij geen établit une discrimination parce qu'elle ne fait aucune distinction
onderscheid maakt tussen, enerzijds, de belastingplichtige die de entre, d'une part, le contribuable qui n'a pas justifié les dépenses
bedoelde kosten niet op de voorgeschreven wijze heeft verantwoord en question de la manière prescrite, de sorte que la déduction au
zodat de aftrek als beroepskosten wordt geweigerd, maar waarbij de titre de frais professionnels est refusée, cependant que le
verkrijger die sommen spontaan in zijn aangifte heeft opgenomen en, bénéficiaire a spontanément mentionné ces sommes dans sa déclaration,
anderzijds, de belastingplichtige die de bedoelde kosten evenmin op de et d'autre part, le contribuable qui n'a pas justifié les dépenses en
voorgeschreven wijze heeft verantwoord, maar waarbij de verkrijger die question de la manière prescrite, tandis que le bénéficiaire n'a pas
sommen niet spontaan in zijn aangifte heeft opgenomen. mentionné spontanément ces sommes dans sa déclaration.
B.2.2. Door het opleggen van een strikte verantwoordingsplicht heeft B.2.2. En imposant une obligation stricte de justification, le
de wetgever zich willen verzekeren van de effectieve medewerking van législateur a voulu s'assurer de la collaboration effective des
de belastingplichtigen. De belastingplichtige loopt een sanctie op - contribuables. Le contribuable est sanctionné - par le refus de la
de weigering van de aftrek als beroepskosten - indien hij de déduction au titre de frais professionnels - s'il ne respecte pas
bijzondere identificatieplicht niet naleeft en aldus de fiscus l'obligation particulière d'identification et empêche ainsi le fisc de
verhindert na te gaan of die betalingen bij de verkrijger wel hun vérifier que ces paiements ont bien subi le régime fiscal approprié
geëigend fiscaal stelsel hebben ondergaan. dans le chef du bénéficiaire.
De bedoelde verantwoordingsstukken beogen de werkelijkheid en de Les documents justificatifs en cause visent à vérifier la réalité et
aftrekbaarheid van de door de belastingplichtige aangevoerde la déductibilité des paiements invoqués par le contribuable et à
betalingen na te gaan en de overeenkomstige bedragen tijdig te taxer, en temps utile, les montants correspondants dans le chef des
bénéficiaires.
belasten bij de verkrijgers. B.2.3. Le fait de ne pas établir de fiches individuelles ni de relevé
B.2.3. Het niet opmaken van individuele fiches en samenvattende récapitulatif constitue en principe un motif suffisant pour que la
opgaven is in beginsel een voldoende aanleiding om de aftrek als déduction au titre de frais professionnels soit refusée. La loi
beroepskosten te verwerpen. De wet legt geen verband tussen de aftrek n'établit aucun lien entre la déduction des frais professionnels et
van beroepskosten en het al dan niet belasten ervan voor de leur imposition ou non dans le chef des bénéficiaires. De plus, il
verkrijgers. Bovendien is een frauduleuze intentie niet vereist. n'est pas nécessaire qu'il y ait intention frauduleuse.
B.2.4. Het Hof moet onderzoeken of de maatregel redelijk verantwoord B.2.4. La Cour doit vérifier si la mesure est raisonnablement
is doordat hij geldt op een dermate algemene en absolute wijze. De eisende partijen voor de verwijzende rechter, op wier verzoek de prejudiciële vraag is gesteld, beweren in dat verband dat de aftrek als beroepskosten, in het geval dat de voorgeschreven verantwoordingsstukken niet worden overgelegd, zou moeten worden toegestaan wanneer die nalatigheid de aanslag van de verkrijger niet heeft belet en aan de goede trouw van de betrokkenen niet kan worden getwijfeld. B.3.1. Het is gewettigd dat de wetgever ernaar streeft de fiscale fraude te voorkomen en de belangen van de Schatkist te vrijwaren, vanuit de zorg voor gerechtigheid en om de taken van algemeen belang waarmee hij is belast zo goed mogelijk te vervullen. Het voorschrift om de verantwoordingsstukken over te leggen strekt ertoe de belastingplichtigen te dwingen hun verplichting na te komen om in de wettelijke vorm en binnen de wettelijke termijn de fiscale administratie de inlichtingen te bezorgen die het haar mogelijk maken tot de aanslag van de verkrijgers van de inkomsten over te gaan. De maatregel is pertinent ten opzichte van de doelstellingen van de wetgever aangezien hij het mogelijk maakt de fiscale fraude te bestrijden. justifiée en tant qu'elle s'applique d'une manière aussi générale et absolue. Les parties demanderesses devant le juge a quo, à la demande desquelles la question préjudicielle a été posée, soutiennent à ce propos que, lorsque les pièces justificatives prescrites n'ont pas été produites, la déduction au titre de frais professionnels devrait être accordée lorsque cette omission n'a pas empêché l'imposition du bénéficiaire et que l'on ne peut douter de la bonne foi des intéressés. B.3.1. Il est légitime que le législateur veille à prévenir la fraude fiscale et à préserver les intérêts du Trésor, par souci de justice et pour remplir au mieux les tâches d'intérêt général dont il a la charge. La production obligatoire des pièces justificatives vise à contraindre les contribuables à remplir leur obligation de fournir à l'administration fiscale, dans les formes et les délais légaux, les renseignements qui lui permettront de procéder à la taxation des bénéficiaires des revenus. La mesure est pertinente au regard des objectifs du législateur puisqu'elle permet de combattre la fraude fiscale.
B.3.2. Aannemen dat de aangegeven beroepskosten niet zouden mogen B.3.2. Admettre que les frais professionnels déclarés ne pourraient
worden verworpen wanneer de belastingplichtige de bijzondere
verantwoordingsplicht niet heeft nageleefd maar waarbij toch die pas être rejetés lorsque le contribuable n'a pas respecté l'obligation
sommen door de verkrijger ervan spontaan werden aangegeven zodat de spéciale de justification mais que ces sommes ont été spontanément
verkrijger op die bedragen werd of kon worden belast, zou de sanctie déclarées par le bénéficiaire, de sorte que celui-ci a pu ou aurait pu
van de verwerping van de aftrek als beroepskosten haar slagkracht être taxé sur ces sommes, ferait perdre à la sanction du refus de
ontnemen en zou het ontradende effect wegnemen dat de wetgever heeft déductibilité au titre de frais professionnels son efficacité et la
beoogd. De belastingplichtige zal immers, in die omstandigheden, niet priverait de l'effet dissuasif escompté par le législateur. En effet,
ertoe worden aangezet zijn medewerking aan de fiscus te verlenen. le contribuable ne sera pas incité, dans ces circonstances, à
Bovendien is het bijzonder moeilijk, zo niet nagenoeg onmogelijk, na collaborer avec le fisc. Il est en outre particulièrement difficile,
te gaan of de nalatige belastingplichtige te goeder trouw heeft sinon presque impossible, de vérifier si le contribuable négligent a
gehandeld. agi de bonne foi.
B.4. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.4. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 57 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, zoals het L'article 57 du Code des impôts sur les revenus 1992, tel qu'il était
van kracht was vóór de wijziging ervan bij de programmawet (I) van 24 en vigueur avant sa modification par la loi-programme (I) du 24
december 2002, schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. décembre 2002, ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 29 november 2006. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 29 novembre 2006.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
A. Arts. A. Arts.
^