← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 108/2006 van 28 juni 2006 Rolnummer 3741 In zake : de
prejudiciële vragen betreffende artikel 203, § 1, van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door het
Hof van Beroep te Bergen. Het Arbitragehof, samengeste wijst na beraad het volgende arrest : I.
Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging "
Uittreksel uit arrest nr. 108/2006 van 28 juni 2006 Rolnummer 3741 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 203, § 1, van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door het Hof van Beroep te Bergen. Het Arbitragehof, samengeste wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | Extrait de l'arrêt n° 108/2006 du 28 juin 2006 Numéro du rôle : 3741 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 203, § 1 er , du Code civil, posées par la Cour d'appel de Mons. La Cour d'arbitrage, com après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : I. Objet des questions préjudicielles et procédu(...) |
---|---|
ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
Uittreksel uit arrest nr. 108/2006 van 28 juni 2006 | Extrait de l'arrêt n° 108/2006 du 28 juin 2006 |
Rolnummer 3741 | Numéro du rôle : 3741 |
In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 203, § 1, van het | En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 203, § 1er, |
Burgerlijk Wetboek, gesteld door het Hof van Beroep te Bergen. | du Code civil, posées par la Cour d'appel de Mons. |
Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters | composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. |
P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. Lavrysen, A. | Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, |
Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en J. Spreutels, | J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et J. Spreutels, assistée du |
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, | greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Melchior, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
Bij arrest van 28 juni 2005 in zake A. Morano tegen C. Aleo, waarvan | Par arrêt du 28 juin 2005 en cause de A. Morano contre C. Aleo, dont |
de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 30 juni | l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 30 juin |
2005, heeft het Hof van Beroep te Bergen de volgende prejudiciële | 2005, la Cour d'appel de Mons a posé les questions préjudicielles |
vragen gesteld : | suivantes : |
« 1°) Schendt artikel 203, § 1, van het Burgerlijk Wetboek, zoals het | « 1°) L'article 203, § 1er, du Code civil, tel qu'il est interprété |
wordt geïnterpreteerd door het Hof van Cassatie in zijn [...] arresten | |
van 16 april 2004 en 2 mei 2005, de artikelen 10 en 11 van de | par la Cour de cassation dans ses arrêts des 16 avril 2004 et 2 mai |
Grondwet, in zoverre die burgerrechtelijke bepaling van openbare orde | |
een discriminatie in het leven roept tussen de kinderen wier vader en | 2005 [...], viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution, en ce |
moeder gescheiden zijn en diegenen die samenleven met hun niet | que cette disposition civile d'ordre public crée une discrimination |
gescheiden vader en moeder, doordat - teneinde de middelen van de | entre les enfants dont les père et mère sont séparés et ceux qui |
vader en de moeder vast te stellen naar evenredigheid waarvan een | vivent avec leurs père et mère non séparés, du fait que - pour |
raming wordt gemaakt van de kosten voor de eerstgenoemden, en van het | déterminer les facultés des père et mère à proportion desquelles le |
voor hen door één van hun gescheiden ouders, vader of moeder, | coût des premiers et la contribution alimentaire due pour eux par l'un |
verschuldigde onderhoudsgeld - de rechter ' rekening [zou moeten] | de leurs père et mère séparés sont évalués - le juge devrait ' tenir |
houden met de lasten die op een van hen rusten ', ook al zijn die | compte des charges qui pèsent sur l'un (des) deux ', même si ces |
lasten niet van fiscale, sociale, professionele of uitzonderlijke | charges ne sont ni fiscales, ni sociales, ni professionnelles, ni |
aard, enerzijds, en doordat - door de samenwoning van de | exceptionnelles, d'une part, et du fait que - par la cohabitation des |
laatstgenoemden met hun niet gescheiden vader en moeder - de kosten | seconds avec leur père et mère non séparés - le coût de ces enfants |
voor die kinderen steeds een aandeel in alle lasten van hun vader en | comprend toujours une proportion de toutes les charges de leurs père |
moeder omvatten die niet van fiscale, sociale, professionele of | et mère qui ne sont ni fiscales, ni sociales, ni professionnelles, ni |
uitzonderlijke aard zijn, anderzijds, wat erop neerkomt dat de lasten | exceptionnelles, d'autre part, ce qui revient à privilégier les |
van de gescheiden ouders die niet van fiscale, sociale, professionele | charges des parents séparés qui ne sont ni fiscales, ni sociales, ni |
of uitzonderlijke aard zijn, worden bevoorrecht ten aanzien van de | professionnelles, ni exceptionnelles, par rapport aux dépenses |
uitgaven in verband met de huisvesting, het levensonderhoud, het | relatives à l'hébergement, l'entretien, la surveillance, l'éducation |
toezicht, de opvoeding en de opleiding van hun kinderen, terwijl dat | et la formation de leurs enfants, alors que ce privilège n'existe pas |
voorrecht niet bestaat in de gevallen waarin de kinderen met hun niet | dans les cas de cohabitation des enfants avec leurs père et mère non |
gescheiden vader en moeder samenwonen ? | séparés ? |
2°) Schendt artikel 203, § 1, van het Burgerlijk Wetboek, zoals het | 2°) L'article 203, § 1er, du Code civil, tel qu'il est interprété par |
wordt geïnterpreteerd door het Hof van Cassatie in zijn [...] arresten | la Cour de cassation dans ses arrêts des 16 avril 2004 et 2 mai 2005 |
van 16 april 2004 en 2 mei 2005, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet | [...], viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution, en ce que |
in zoverre - in de veronderstelling dat teneinde de middelen van de | - à supposer que pour déterminer les facultés des père et mère à |
vader en de moeder vast te stellen naar evenredigheid waarvan de | proportion desquelles le coût de l'enfant doit être évalué, le juge |
kosten voor het kind moeten worden geraamd, de rechter daadwerkelijk ' | doive effectivement ' tenir compte des charges qui pèsent sur l'un |
rekening moet houden met de lasten die op een van hen rusten ', ook al zijn die lasten niet van fiscale, sociale, professionele of uitzonderlijke aard - die burgerrechtelijke bepaling een discriminatie in het leven roept tussen verschillende vaders en moeders die over dezelfde nettomiddelen beschikken, doordat het begrip ' lasten ' en de uitdrukking ' rekening houden met ' niet zijn gedefinieerd, hetgeen, doordat enkel de rechter beoordelingsbevoegdheid heeft in verband met de definitie van een last en de wijze waarop daarmee rekening dient te worden gehouden in een aangelegenheid van openbare orde, tot gevolg heeft dat het lot dat zal worden voorbehouden aan een vordering die door een vader of een moeder wordt ingesteld op grond van artikel | (des) deux ', même si ces charges ne sont ni fiscales, ni sociales, ni professionnelles, ni exceptionnelles - cette disposition civile crée une discrimination entre différents pères et mères disposant de mêmes ressources nettes, du fait d'une absence de définition du concept de ' charges ' et de l'expression ' tenir compte ', ce qui, par le seul pouvoir d'appréciation du juge quant à la définition d'une charge et à la manière d'en tenir compte dans une matière d'ordre public, a pour conséquence que le sort qui sera réservé à une action introduite par |
203bis van het Burgerlijk Wetboek, door die schending, een verbreking | un des père ou mère sur la base de l'article 203bis du Code civil |
van de gelijkheid kan vormen in vergelijking met het lot dat wordt | peut, du fait de cette violation, être constitutif d'une rupture |
voorbehouden aan een vordering die op dezelfde grond wordt ingesteld | d'égalité par rapport au sort réservé à une action introduite sur la |
door een andere vader of moeder ? | même base, par un autre des père ou mère ? |
3°) Schendt artikel 203, § 1, van het Burgerlijk Wetboek artikel 22 | 3°) L'article 203, § 1er, du Code civil viole-t-il l'article 22 de la |
van de Grondwet, in zoverre die burgerrechtelijke bepaling, zoals ze | Constitution, en ce que cette disposition civile, telle qu'elle est |
door het Hof van Cassatie wordt geïnterpreteerd in zijn [...] arresten | |
van 16 april 2004 en 2 mei 2005, doordat ze aan de rechter de | interprétée par la Cour de cassation dans ses arrêts des 16 avril 2004 |
verplichting oplegt om rekening te houden met bepaalde lasten van de | et 2 mai 2005 [...], en imposant au juge de tenir compte de certaines |
vader en moeder teneinde hun respectieve middelen vast te stellen - | charges des père et mère pour déterminer leurs facultés respectives - |
ook al zijn die lasten niet van fiscale, sociale, professionele of | même si ces charges ne sont ni fiscales, ni sociales, ni |
uitzonderlijke aard - hem tegelijkertijd de verplichting oplegt zich | professionnelles, ni exceptionnelles - lui impose, en même temps, de |
in het privé-leven van zowel de vader als de moeder te mengen, door - | s'immiscer dans la vie privée de chacun des père et mère, en |
op grond van niet objectief gedefinieerde criteria - te oordelen over | appréciant - selon des critères non objectivement définis - le |
het al dan niet gepaste karakter van de uitgaven die, als lasten, | caractère convenable ou non des dépenses qu'il convient d'accepter ou |
moeten worden aangenomen of verworpen, teneinde de proportionele | de rejeter, à titre de charges, pour diminuer le coût proportionnel de |
kosten voor het kind te verminderen, met miskenning van de vrijheid | |
van de vader en de moeder om het leven te leiden waarvoor zij hebben | l'enfant, au mépris de la liberté de mener la vie que les père et mère |
gekozen, terwijl die inmenging van de rechter niet noodzakelijk is om | ont choisie, alors que cette ingérence du juge n'est nécessaire ni |
de kosten voor het kind te berekenen noch om het voor hem | pour calculer le coût de l'enfant ni pour fixer la contribution |
verschuldigde onderhoudsgeld vast te stellen ? ». | alimentaire pour lui ? ». |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
B.1. Artikel 203, § 1, van het Burgerlijk Wetboek bepaalt : | B.1. L'article 203, § 1er, du Code civil dispose : |
« De ouders dienen naar evenredigheid van hun middelen te zorgen voor | « Les père et mère sont tenus d'assumer, à proportion de leurs |
de huisvesting, het levensonderhoud, het toezicht, de opvoeding en de | facultés, l'hébergement, l'entretien, la surveillance, l'éducation et |
opleiding van hun kinderen ». | la formation de leurs enfants ». |
B.2. In een eerste prejudiciële vraag verzoekt de verwijzende rechter | B.2. Dans une première question préjudicielle, le juge a quo interroge |
het Hof zich uit te spreken over de bestaanbaarheid, met de artikelen | |
10 en 11 van de Grondwet, van de voormelde bepaling, zoals ze door het | la Cour sur la compatibilité avec les articles 10 et 11 de la |
Hof van Cassatie wordt geïnterpreteerd in zijn arresten van 16 april | Constitution de la disposition précitée, telle qu'elle est interprétée |
2004 en 2 mei 2005, in zoverre zij een discriminerend verschil in | par la Cour de cassation dans ses arrêts des 16 avril 2004 et 2 mai |
behandeling in het leven zou roepen ten aanzien van de kinderen die | 2005, en ce qu'elle créerait une différence de traitement |
samenleven met hun niet gescheiden vader en moeder en voor wie door de | discriminatoire à l'égard des enfants qui vivent avec leurs père et |
samenwoning nooit rekening is gehouden met de kostprijs van de lasten | mère non séparés et pour lesquels il n'est jamais tenu compte, du fait |
die op een van de ouders wegen, ook al zijn die lasten niet van | de la cohabitation, du coût des charges qui pèsent sur l'un des |
fiscale, sociale, professionele of uitzonderlijke aard, terwijl de | parents, même si ces charges ne sont ni fiscales, ni sociales, ni |
rechter met dergelijke lasten wel rekening zou houden wanneer hij de | professionnelles, ni exceptionnelles, alors que de telles charges |
middelen van de gescheiden vader en moeder inschat en de verhouding | seraient prises en compte par le juge lorsqu'il évalue les facultés de |
pères et mères séparés et la proportion dans laquelle ils | |
waarin zij respectievelijk bijdragen in de financiering van het | interviennent respectivement dans le financement des contributions |
onderhoudsgeld. | alimentaires. |
B.3.1. Volgens de Ministerraad zou de eerste prejudiciële vraag zonder | B.3.1. D'après le Conseil des Ministres, la première question |
voorwerp zijn omdat er geen verschil in behandeling zou bestaan tussen | préjudicielle serait sans objet au motif qu'il n'existe pas de |
de beide erin beoogde categorieën van kinderen. Het Hof van Cassatie | différence de traitement entre les deux catégories d'enfants qu'elle |
zou immers geen onderscheid hebben ingesteld naargelang de ouders al | vise. La Cour de cassation n'aurait, en effet, pas établi de |
dan niet feitelijk gescheiden zijn. | distinction selon que les parents sont séparés ou non. |
B.3.2. In zijn arrest van 16 april 2004 heeft het Hof van Cassatie | B.3.2. Dans son arrêt du 16 avril 2004, la Cour de cassation a dit |
voor recht gezegd : | pour droit : |
« Overwegende dat de ouders, luidens artikel 203, § 1, van het | « Attendu qu'aux termes de l'article 203, § 1er, du Code civil, les |
Burgerlijk Wetboek, naar evenredigheid van hun middelen dienen te | père et mère sont tenus d'assumer, à proportion de leurs facultés, |
zorgen voor de huisvesting, het levensonderhoud, het toezicht, de | l'hébergement, l'entretien, la surveillance, l'éducation et la |
opvoeding en de opleiding van hun kinderen; | formation de leurs enfants; |
Dat de rechter, om de respectieve middelen van de ouders te bepalen, | Que, pour déterminer les facultés respectives des père et mère, le |
onder meer rekening moet houden met de lasten die op een van hen | juge doit tenir compte notamment des charges qui pèsent sur l'un |
rusten; | d'eux; |
Overwegende dat eiseres in haar conclusie aanvoerde dat zij door de | Attendu qu'en conclusions la demanderesse faisait valoir que |
voortdurende verergering van haar gezondheidstoestand genoodzaakt werd | l'aggravation constante de sa santé la contraignait à des dépenses |
dokters- en apothekerskosten te maken; | d'ordre médical et pharmaceutique; |
Overwegende dat het arrest van 24 april 2002, dat van oordeel is dat, | Attendu que l'arrêt du 24 avril 2002, qui considère que, pour |
bij de vaststelling van de voor een kind verschuldigde | |
onderhoudsbijdrage ' de bedragen van de lasten van het dagelijks leven | apprécier la contribution alimentaire due pour un enfant, ' il n'y a |
van de ouders niet van de netto-inkomsten afgetrokken dienen te worden | pas lieu de diminuer les revenus nets du montant des charges de la vie |
', aangezien ' lasten van het dagelijks leven aftrekken van de | courante des parents ', car ' déduire des revenus d'un des parents ses |
inkomsten van een van de ouders, in werkelijkheid erop zou neerkomen | charges de la vie courante reviendrait en réalité à effacer une partie |
een gedeelte van die inkomsten uit te wissen, dat wil zeggen een | |
wezenlijk gegeven van de kosten van het kind die men nu net aan de | desdits revenus, c'est-à-dire un élément essentiel du coût de l'enfant |
hand van de hierboven vermelde methode wil berekenen ', zijn | que l'on cherche précisément à déterminer par la méthode indiquée |
beslissing niet naar recht verantwoordt; » (Cass., 16 april 2004, | ci-avant ', ne justifie pas légalement sa décision; » (Cass., 16 avril |
Pas., 2004, p. 628). | 2004, Pas. 2004, p. 628). |
In zijn arrest van 2 mei 2005 (C.04.0375.F) heeft het Hof van | Dans son arrêt du 2 mai 2005 (C.04.0375.F), la Cour de cassation a |
Cassatie, in verband met het bestaan van onreduceerbare, met name | également jugé, relativement à l'existence de frais et charges |
hypothecaire kosten en lasten eveneens geoordeeld dat « door te | incompressibles, notamment hypothécaires, qu'« en décidant ' qu'il n'y |
beslissen ' dat de bedragen van de lasten van het dagelijks leven van de ouders niet van de netto-inkomsten afgetrokken dienen te worden ' aangezien ' lasten van het dagelijks leven aftrekken van de inkomsten van een van de ouders, in werkelijkheid erop zou neerkomen een gedeelte van die inkomsten uit te wissen, dat wil zeggen een wezenlijk gegeven van de kosten van het kind die men nu net aan de hand van de methode [Renard] wil berekenen ', het arrest van het Hof van Beroep zijn beslissing niet naar recht verantwoordt » (eigen vertaling). Uit die beide arresten blijkt dat de rechter een onwettige beslissing zou wijzen, indien hij, teneinde de draagkracht van de vader en de moeder te ramen, geen rekening zou houden met de lasten van medische en farmaceutische aard alsmede met de onreduceerbare, met name hypothecaire, lasten die op één van hen wegen. B.3.3. Artikel 203, § 1, van het Burgerlijk Wetboek maakt geen enkel onderscheid tussen de kinderen die samenleven met hun beide ouders en diegenen wier vader en moeder feitelijk gescheiden zijn. De | a pas lieu de diminuer les revenus nets du montant des charges de la vie courante des parents ', car ' déduire des revenus d'un des parents ses charges de la vie courante reviendrait en réalité à effacer une partie desdits revenus, c'est à dire un élément essentiel du coût de l'enfant que l'on cherche précisément à déterminer par la méthode [Renard] ', l'arrêt de la Cour d'appel ne justifie pas légalement sa décision ». Il ressort de ces deux arrêts que le juge rendrait une décision illégale s'il ne tenait pas compte, pour évaluer les facultés contributives des père et mère, des charges d'ordre médical et pharmaceutique ainsi que des charges incompressibles, notamment hypothécaires, qui pèsent sur l'un d'eux. B.3.3. L'article 203, § 1er, du Code civil ne fait aucune distinction entre les enfants qui vivent avec leurs parents réunis et ceux dont les père et mère sont séparés. La question préjudicielle repose donc |
prejudiciële vraag gaat dus uit van een interpretatie die geen steun | sur une interprétation qui ne trouve aucun fondement dans la loi. |
kan vinden in de wet. | |
De omstandigheid dat de arresten van het Hof van Cassatie zijn gewezen | La circonstance que les arrêts de la Cour de cassation ont été rendus |
naar aanleiding van geschillen waarbij gescheiden vaders en moeders | à l'occasion de litiges impliquant des pères et mères séparés ne |
betrokken waren, maakt het niet mogelijk te besluiten dat de erin | permet pas de conclure que l'interprétation qu'elle fait de l'article |
aangenomen interpretatie van artikel 203, § 1, van het Burgerlijk | 203, § 1er, du Code civil serait différente dans l'hypothèse de pères |
Wetboek verschillend zou zijn in het geval van niet-gescheiden ouders. | et mères non séparés. |
B.4. Aangezien artikel 203, § 1, van het Burgerlijk Wetboek, zoals het | B.4. Dès lors que l'article 203, § 1er, du Code civil, tel qu'il est |
wordt geïnterpreteerd door het Hof van Cassatie in zijn arresten van | interprété par la Cour de cassation dans ses arrêts des 16 avril 2004 |
16 april 2004 en 2 mei 2005, geen enkel verschil in behandeling | et 2 mai 2005, n'établit aucune différence de traitement entre les |
invoert onder de kinderen naargelang hun ouders al dan niet gescheiden | enfants selon que leurs père et mère sont ou non séparés, la première |
zijn, dient de eerste prejudiciële vraag ontkennend te worden | question préjudicielle appelle une réponse négative. |
beantwoord. B.5. In de tweede prejudiciële vraag wordt het Hof verzocht zich uit | B.5. La deuxième question préjudicielle invite la Cour à se prononcer |
te spreken over de ontstentenis van definitie van het begrip « lasten | sur l'absence de définition du concept de « charges » et de |
» en de uitdrukking « rekening houden met » in artikel 203, § 1, van | l'expression « tenir compte » dans l'article 203, § 1er, du Code |
het Burgerlijk Wetboek wat, omwille van de aan de rechter gelaten | civil, ce qui, en raison du pouvoir d'appréciation laissé au juge, |
beoordelingsbevoegdheid, tot gevolg zou hebben dat een discriminatie | aurait pour conséquence de rendre possible une discrimination entre |
mogelijk wordt tussen vaders en moeders die over dezelfde | pères et mères qui disposent de mêmes ressources nettes et |
nettomiddelen beschikken en een vordering zouden instellen op grond | |
van artikel 203bis van het Burgerlijk Wetboek. | intenteraient une action sur la base de l'article 203bis du Code |
B.6.1. Met de aanneming van de wet van 13 april 1995 betreffende de | civil. B.6.1. Par l'adoption de la loi du 13 avril 1995 relative à l'exercice |
gezamenlijke uitoefening van het ouderlijk gezag, heeft de wetgever | conjoint de l'autorité parentale, le législateur entendait introduire |
het principe willen invoeren dat beide ouders na de echtscheiding de | le principe du maintien des responsabilités parentales dans le chef |
verantwoordelijkheid voor hun kinderen blijven dragen, terwijl tot dan | des deux parents après le divorce, tandis que jusqu'alors celui qui |
toe alleen de ouder die de materiële bewaring over het kind had, het | avait la garde matérielle de l'enfant exerçait l'autorité à titre |
ouderlijk gezag uitoefende in geval van scheiding (Parl. St., Kamer, | exclusif en cas de séparation (Doc. parl., Chambre, 1994-1995, n° |
1994-1995, nr. 1430/4-93/94, p. 3). In die optiek heeft de wetgever | 1430/4-93/94, p. 3). Dans cette perspective, le législateur a modifié |
artikel 203 van het Burgerlijk Wetboek gewijzigd teneinde | l'article 203 du Code civil afin de prévoir explicitement que les |
uitdrukkelijk te bepalen dat de ouders naar evenredigheid bijdragen in | parents contribuent à proportion de leurs facultés à l'hébergement, |
de huisvesting, het onderhoud, de opvoeding en de opleiding van hun | l'entretien, l'éducation et la formation de leurs enfants (ibid., pp. |
kinderen (ibid., pp. 9 en 10). | 9 et 10). |
B.6.2. Vanwege het beginsel zelf van de algemeenheid van de wetten | B.6.2. En raison du principe même de la généralité des lois, il arrive |
kunnen de bewoordingen ervan vaak geen absolute precisie vertonen. Er | souvent que les termes de celles-ci ne présentent pas une précision |
kan de wetgever, in naam van de rechtszekerheid, niet worden verweten | absolue. Il ne pourrait être reproché au législateur, au nom de la |
dat hij te dezen geen criteria heeft vastgesteld die dermate precies | sécurité juridique, de ne pas avoir établi, en l'espèce, des critères |
zijn dat de rechter over geen enkele beoordelingsbevoegdheid meer zou | à ce point précis que le juge ne disposerait plus d'aucun pouvoir |
beschikken in een aangelegenheid die wordt gekenmerkt door zeer | d'appréciation dans une matière qui connaît une grande diversité de |
uiteenlopende situaties. Het is immers enkel in het raam van een | situations. Ce n'est en effet que dans le cadre d'un examen concret de |
concreet onderzoek van de situatie van de ouders dat de verhouding kan | la situation des père et mère qu'il est possible d'établir la |
worden vastgesteld waarin zij zouden moeten bijdragen in de kosten | proportion dans laquelle ceux-ci doivent contribuer au coût de |
voor levensonderhoud van hun kinderen. De mogelijke discrepanties in | l'entretien de leurs enfants. Les éventuelles disparités |
de rechtspraak die zouden kunnen voortvloeien uit de ontstentenis van | jurisprudentielles qui pourraient résulter de l'absence de critères |
wettelijke criteria, kunnen worden bijgestuurd door de beschikbare beroepen. | légaux peuvent être corrigées par les recours disponibles. |
B.7. Daaruit volgt dat de tweede prejudiciële vraag ontkennend dient | B.7. Il en résulte que la deuxième question préjudicielle appelle une |
te worden beantwoord. | réponse négative. |
B.8. Met de derde prejudiciële vraag ondervraagt de verwijzende | B.8. Par la troisième question préjudicielle, le juge a quo interroge |
rechter het Hof over de mogelijke schending van artikel 22 van de | |
Grondwet door artikel 203, § 1, van het Burgerlijk Wetboek, zoals het | la Cour sur la violation éventuelle, par l'article 203, § 1er, du Code |
wordt geïnterpreteerd door het Hof van Cassatie in zijn arresten van | civil, tel qu'il est interprété par la Cour de cassation dans ses |
16 april 2004 en 2 mei 2005, in zoverre het aan de rechter die het | arrêts des 16 avril 2004 et 2 mai 2005, de l'article 22 de la |
bedrag van het onderhoudsgeld dient vast te stellen dat door de ouders | Constitution en ce qu'il imposerait au juge tenu de fixer le montant |
is verschuldigd aan hun kinderen, de verplichting zou opleggen zich in | de la contribution alimentaire due par les parents à leurs enfants, de |
het privé-leven van zowel de vader als de moeder te mengen, teneinde | s'immiscer dans la vie privée de chacun des père et mère pour |
hun respectieve middelen vast te stellen. | déterminer leurs facultés respectives. |
B.9.1. Artikel 22 van de Grondwet bepaalt : | B.9.1. L'article 22 de la Constitution énonce : |
« Ieder heeft recht op eerbiediging van zijn privé-leven en zijn | « Chacun a droit au respect de sa vie privée et familiale, sauf dans |
gezinsleven, behoudens in de gevallen en onder de voorwaarden door de wet bepaald. | les cas et conditions fixés par la loi. |
De wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde regel waarborgen de | La loi, le décret ou la règle visée à l'article 134 garantissent la |
bescherming van dat recht ». | protection de ce droit ». |
B.9.2. De rechten die bij artikel 22 van de Grondwet worden | B.9.2. Les droits que garantit l'article 22 de la Constitution ne sont |
gewaarborgd, zijn niet absoluut. Hoewel artikel 22 van de Grondwet aan | pas absolus. Bien que l'article 22 de la Constitution reconnaisse à |
eenieder het recht op eerbiediging van zijn privé-leven en zijn | chacun le droit au respect de sa vie privée et familiale, cette |
gezinsleven toekent, voegt die bepaling daaraan immers onmiddellijk | |
toe : « behoudens in de gevallen en onder de voorwaarden door de wet | disposition ajoute en effet immédiatement : « sauf dans les cas et |
bepaald ». | conditions fixés par la loi ». |
De voormelde bepalingen vereisen dat elke overheidsinmenging in het | Les dispositions précitées exigent que toute ingérence des autorités |
recht op eerbiediging van het privé-leven en het gezinsleven wordt | dans le droit au respect de la vie privée et familiale soit autorisée |
toegelaten door een voldoende precieze wettelijke bepaling, dat zij | par une disposition législative, suffisamment précise, qu'elle |
beantwoordt aan een dwingende maatschappelijke behoefte en evenredig | corresponde à un besoin social impérieux et qu'elle soit proportionnée |
is met de nagestreefde wettige doelstelling. | à l'objectif légitime poursuivi. |
B.9.3. In die zin geïnterpreteerd dat het de rechter toestaat rekening | B.9.3. Interprété comme permettant au juge de prendre en compte les |
te houden met de lasten van uitzonderlijke en onreduceerbare aard die | charges de nature exceptionnelle et incompressible qui peuvent peser |
op de ouders kunnen wegen teneinde de middelen vast te stellen | sur les père et mère pour déterminer les facultés dont ils disposent |
waarover zij beschikken om bij te dragen in de kosten van hun | |
kinderen, doet artikel 203 van het Burgerlijk Wetboek niet op | pour contribuer au coût de leurs enfants, l'article 203 du Code civil |
onverantwoorde wijze afbreuk aan het recht op de eerbiediging van het | ne porte pas atteinte de manière injustifiée au droit au respect de la |
privé-leven van de ouders, rekening houdend met de in B.6.1 beschreven | vie privée des parents, compte tenu de l'objectif décrit en B.6.1. |
doelstelling. B.10. De derde prejudiciële vraag dient ontkennend te worden | B.10. La troisième question préjudicielle appelle une réponse |
beantwoord. | négative. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
Artikel 203, § 1, van het Burgerlijk Wetboek schendt noch de artikelen | L'article 203, § 1er, du Code civil ne viole ni les articles 10 et 11, |
10 en 11, noch artikel 22 van de Grondwet. | ni l'article 22 de la Constitution. |
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, |
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 28 juni 2006. | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 28 juin 2006. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
De voorzitter, | Le président, |
M. Melchior. | M. Melchior. |