Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 49/2006 van 29 maart 2006 Rolnummer 3850 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 80, derde lid, en 82, eerste lid, van de faillissementswet van 8 augustus 1997, zoals gewijzigd bij de wet van 20 juli Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters P. Mart(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 49/2006 van 29 maart 2006 Rolnummer 3850 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 80, derde lid, en 82, eerste lid, van de faillissementswet van 8 augustus 1997, zoals gewijzigd bij de wet van 20 juli Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters P. Mart(...) Extrait de l'arrêt n° 49/2006 du 29 mars 2006 Numéro du rôle : 3850 En cause : le recours en annulation des articles 80, alinéa 3, et 82, alinéa 1 er , de la loi du 8 août 1997 sur les faillites, telle qu'elle a été modifiée par la La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, R.(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 49/2006 van 29 maart 2006 Extrait de l'arrêt n° 49/2006 du 29 mars 2006
Rolnummer 3850 Numéro du rôle : 3850
In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 80, derde lid, En cause : le recours en annulation des articles 80, alinéa 3, et 82,
en 82, eerste lid, van de faillissementswet van 8 augustus 1997, zoals alinéa 1er, de la loi du 8 août 1997 sur les faillites, telle qu'elle
gewijzigd bij de wet van 20 juli 2005, ingesteld door M. Bolland. a été modifiée par la loi du 20 juillet 2005, introduit par M. Bolland.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P.
P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot en J.-P. Snappe, Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot et J.-P. Snappe,
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M.
voorzitter M. Melchior, Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging I. Objet du recours et procédure
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 16 januari Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 16
2006 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 17 janvier 2006 et parvenue au greffe le 17 janvier 2006, un recours en
januari 2006, is beroep tot vernietiging ingesteld van de artikelen
80, derde lid, en 82, eerste lid, van de faillissementswet van 8 annulation des articles 80, alinéa 3, et 82, alinéa 1er, de la loi du
augustus 1997, zoals gewijzigd bij de wet van 20 juli 2005 8 août 1997 sur les faillites, telle qu'elle a été modifiée par la loi
(bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 28 juli 2005), door M. du 20 juillet 2005 (publiée au Moniteur belge du 28 juillet 2005), a
Bolland, wonende te 4020 Wandre, rue d'Elmer 164. été introduit par M. Bolland, demeurant à 4020 Wandre, rue d'Elmer
Op 14 februari 2006 hebben de rechters-verslaggevers P. Martens en M. 164. Le 14 février 2006, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la
Bossuyt, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de bijzondere
wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, het Hof ervan in kennis loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, les
gesteld dat zij ertoe zouden kunnen worden gebracht voor te stellen juges-rapporteurs P. Martens et M. Bossuyt ont informé la Cour qu'ils
een arrest van onmiddellijk antwoord te wijzen. pourraient être amenés à proposer de rendre un arrêt de réponse immédiate.
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
B.1. De verzoekende partij vordert de vernietiging van de artikelen 7, B.1. La partie requérante demande l'annulation des articles 7, 2°,
2°, eerste lid, en 9 van de wet van 20 juli 2005 « tot wijziging van alinéa 1er, et 9 de la loi du 20 juillet 2005 « modifiant la loi du 8
de faillissementswet van 8 augustus 1997, en houdende diverse fiscale août 1997 sur les faillites, et portant des dispositions fiscales
bepalingen », bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 28 juli diverses », publiée au Moniteur belge du 28 juillet 2005. Elle
2005. Zij klaagt aan dat de wetgever enkel de situatie van de reproche au législateur de n'avoir envisagé que la seule situation des
persoonlijke borgen in aanmerking heeft genomen, zodat een verschil in
behandeling wordt teweeggebracht tussen die borgen en de borgen cautions personnelles, créant, de ce fait, une différence de
propter rem, terwijl volgens haar hun situaties gelijksoortig zijn. traitement entre lesdites cautions et les cautions propter rem, alors
B.2. De aangevochten bepalingen zijn respectievelijk als volgt qu'à son estime, leurs situations sont similaires.
geformuleerd : B.2. Les dispositions attaquées énoncent respectivement :
« De gefailleerde, de personen die de verklaring bedoeld in artikel « Le failli, les personnes qui ont fait la déclaration visée à
72ter aflegden en de schuldeisers bedoeld in artikel 63, tweede lid, l'article 72ter et les créanciers visés à l'article 63, alinéa 2, sont
worden in de raadkamer gehoord over de bevrijding. Tenzij hij zijn entendus en chambre du conseil sur la décharge. Sauf lorsqu'elle a
onvermogen frauduleus organiseerde, bevrijdt de rechtbank geheel of frauduleusement organisé son insolvabilité, le tribunal décharge en
gedeeltelijk elke natuurlijke persoon die zich kosteloos persoonlijk tout ou en partie la personne physique qui, à titre gratuit, s'est
zeker stelde voor de gefailleerde, wanneer zij vaststelt dat diens constituée sûreté personnelle du failli lorsqu'il constate que son
verbintenis niet in verhouding met zijn inkomsten en met zijn patrimonium is ». obligation est disproportionnée à ses revenus et à son patrimoine ».
« Indien de gefailleerde verschoonbaar wordt verklaard, kan hij niet « Si le failli est déclaré excusable, il ne peut plus être poursuivi
meer vervolgd worden door zijn schuldeisers ». par ses créanciers ».
B.3.1. De in het geding zijnde bepalingen maken deel uit van de faillissementswetgeving, die in essentie ertoe strekt een billijk evenwicht tot stand te brengen tussen de belangen van de schuldenaar en de belangen van de schuldeisers. De verklaring van verschoonbaarheid vormt voor de gefailleerde een gunstmaatregel die hem in staat stelt zijn activiteiten op een aangezuiverde basis te hervatten, en zulks niet alleen in zijn belang maar ook in het belang van zijn schuldeisers of sommigen onder hen die belang erbij kunnen hebben dat hun schuldenaar zijn activiteiten op een dergelijke basis hervat, waarbij het voortzetten van een handels- of industriële activiteit bovendien het algemeen belang kan dienen B.3.1. Les dispositions litigieuses font partie de la législation sur les faillites, qui vise essentiellement à réaliser un juste équilibre entre les intérêts du débiteur et ceux des créanciers. La déclaration d'excusabilité constitue pour le failli une mesure de faveur qui lui permet de reprendre ses activités sur une base assainie et ceci, non seulement dans son intérêt, mais aussi dans celui de ses créanciers ou de certains d'entre eux qui peuvent avoir intérêt à ce que leur débiteur reprenne ses activités sur une telle base, le maintien d'une activité commerciale ou industrielle pouvant en outre servir l'intérêt général (Doc. parl., Chambre, 1991-1992, n° 631/1,
(Parl. St., Kamer, 1991-1992, nr. 631/1, pp. 35 en 36). pp. 35 et 36).
B.3.2. Uit de parlementaire voorbereiding blijkt dat de wetgever « op B.3.2. Il ressort des travaux préparatoires que le législateur s'est
een evenwichtige wijze rekening [heeft willen] houden met de soucié de tenir « compte, de manière équilibrée, des intérêts combinés
gecombineerde belangen van de gefailleerde zelf, van de schuldeisers, de la personne du failli, des créanciers, des travailleurs et de
de werknemers en de economie in zijn geheel » en voor een menselijke l'économie dans son ensemble » et d'assurer un règlement humain qui
regeling heeft willen zorgen die de rechten van alle betrokken respecte les droits de toutes les parties intéressées (Doc. parl.,
partijen in acht neemt (Parl. St., Kamer, 1991-1992, nr. 631/13, p. Chambre, 1991-1992, n° 631/13, p. 29).
29). Met de wet van 4 september 2002 tot wijziging van de faillissementswet Par la loi du 4 septembre 2002 modifiant la loi du 8 août 1997 sur les
van 8 augustus 1997, het Gerechtelijk Wetboek en het Wetboek van
vennootschappen heeft de wetgever beoogd met nog meer doeltreffendheid faillites, le Code judiciaire et le Code des sociétés, le législateur
de oorspronkelijke doelstellingen te bereiken (Parl. St., Kamer, a entendu atteindre les objectifs originaires avec encore davantage
2001-2002, DOC 50-1132/001, p. 1). d'efficacité (Doc. parl., Chambre, 2001-2002, DOC 50-1132/001, p. 1).
B.4.1. Door de beslissing bepaalde medeverbondenen van de gefailleerde B.4.1. En décidant de faire bénéficier certains coobligés du failli
het voordeel te laten genieten van de verschoonbaarheid die aan de des effets de l'excusabilité accordée à celui-ci, le législateur
gefailleerde is toegekend, wijkt de wetgever af van het burgerlijk
vermogensrecht volgens hetwelk « alle overeenkomsten die wettig zijn s'écarte du droit patrimonial civil, en vertu duquel « les conventions
aangegaan, [...] degenen die deze hebben aangegaan, tot wet [strekken] légalement formées tiennent lieu de loi à ceux qui les ont faites »
» (artikel 1134, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek) en « ieder (article 1134, alinéa 1er, du Code civil) et « quiconque est obligé
die persoonlijk verbonden is, [...] gehouden [is] zijn verbintenissen personnellement est tenu de remplir ses engagements sur tous ses biens
na te komen, onder verband van al zijn goederen, hetzij roerende,
hetzij onroerende, zo tegenwoordige als toekomstige » (artikel 7 van mobiliers ou immobiliers, présents et à venir » (article 7 de la loi
de hypotheekwet van 16 december 1851). Inzonderheid moet worden onderzocht of de in het geding zijnde maatregel geen onevenredige gevolgen doet ontstaan voor één van de bij het faillissement betrokken partijen. B.4.2. Wanneer de wetgever, in het bijzonder in economische aangelegenheden, oordeelt het belang van de schuldeisers te moeten opofferen in het voordeel van bepaalde categorieën van schuldenaars, past die maatregel in het geheel van het economisch en sociaal beleid dat hij wil voeren. Het Hof zou de verschillen in behandeling die het gevolg zijn van de beleidskeuzen die hij heeft gemaakt, alleen kunnen afkeuren indien die beleidskeuzen klaarblijkelijk onredelijk zouden zijn. B.5. Het bekritiseerde verschil in behandeling steunt op een objectief criterium : de persoon die een onroerend goed tot waarborg stelt, loopt enkel het risico dat goed te verliezen. Opdat onder meer die persoon de draagwijdte van zijn verbintenis kent, hypothécaire du 16 décembre 1851). Il convient d'examiner spécialement si la mesure litigieuse n'a pas de conséquences disproportionnées pour l'une des parties concernées par la faillite. B.4.2. Lorsque, spécialement en matière économique, le législateur estime devoir sacrifier l'intérêt des créanciers au profit de certaines catégories de débiteurs, cette mesure s'inscrit dans l'ensemble de la politique économique et sociale qu'il entend poursuivre. La Cour ne pourrait censurer les différences de traitement qui découlent des choix qu'il a faits que si ceux-ci étaient manifestement déraisonnables. B.5. La différence de traitement critiquée repose sur un critère objectif : la personne qui donne un immeuble en garantie ne risque de perdre que ce bien. Afin notamment que cette personne connaisse la portée de son
bepaalt artikel 76 van de hypotheekwet dat de hypotheek in beginsel engagement, l'article 76 de la loi hypothécaire prévoit que
bij notariële akte wordt toegestaan. De authentieke vorm is een l'hypothèque doit être consentie en principe par acte notarié. La
noodzakelijke voorwaarde voor de geldigheid van de hypotheek, precies forme authentique est une condition essentielle de la validité de
wegens de ernst van de verbintenis van de schuldenaar die een l'hypothèque en raison précisément de la gravité de l'engagement du
bijzondere bescherming vereist. Het optreden van een gespecialiseerd débiteur qui exige une protection particulière. L'intervention d'un
openbaar ambtenaar, die ertoe gehouden is advies en informatie te officier public spécialisé, et qui a une obligation de conseil et
verstrekken, is gerechtvaardigd, daar het gaat om technische en d'information, est justifiée parce qu'il s'agit d'actes techniques et
ingewikkelde akten waarvan de redactie niet aan de partijen kan worden complexes dont la rédaction ne peut être laissée aux parties.
overgelaten. B.6. Het criterium is pertinent in het licht van de in B.3.1 en B.3.2 B.6. Le critère est pertinent à la lumière des objectifs mentionnés en
vermelde doelstellingen. Door voor de personen die zich met heel hun B.3.1 et B.3.2. En permettant que puissent être libérées de leurs
vermogen hebben verbonden het mogelijk te maken van hun verplichtingen obligations les personnes qui se sont engagées sur l'ensemble de leur
te worden ontslagen, wil de wetgever een categorie van personen patrimoine, le législateur entend protéger une catégorie de personnes
beschermen die hij prima facie kwetsbaarder acht dan de personen die qu'il considère de prime abord comme plus vulnérables que celles qui
alleen ten belope van een bepaald onroerend goed gebonden zijn. ne s'engagent qu'à concurrence d'un immeuble déterminé.
B.7. Het behoort tot de beoordelingsbevoegdheid van de wetgever om te B.7. Il relève de l'appréciation du législateur de décider si, malgré
beslissen of ook deze laatsten moeten worden beschermd, ondanks het in la différence mentionnée en B.5, il convient de protéger également ces
B.5 vermelde verschil. Wegens dat verschil kan de ontstentenis van een dernières. Mais, en raison de cette différence, l'absence d'une telle
dergelijke bescherming niet worden beschouwd als onbestaanbaar met de protection ne peut être considérée comme incompatible avec les
artikelen 10 en 11 van de Grondwet. Om die redenen, Het Hof verwerpt het beroep. Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 29 maart 2006. De griffier, P.-Y. Dutilleux. De voorzitter, articles 10 et 11 de la Constitution. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 29 mars 2006. Le greffier, P.Y. Dutilleux. Le président,
M. Melchior. M. Melchior.
^