Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 194/2005 van 21 december 2005 Rolnummer 3206 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 57, § 2, 1°, van de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, gesteld Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters P. Mart(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 194/2005 van 21 december 2005 Rolnummer 3206 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 57, § 2, 1°, van de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, gesteld Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters P. Mart(...) Extrait de l'arrêt n° 194/2005 du 21 décembre 2005 Numéro du rôle : 3206 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 57, § 2, l°, de la loi du 8 juillet 1976 organique des centres publics d'action sociale, posées par La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, R.(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 194/2005 van 21 december 2005 Extrait de l'arrêt n° 194/2005 du 21 décembre 2005
Rolnummer 3206 Numéro du rôle : 3206
In zake : de prejudiciële vragen over artikel 57, § 2, 1°, van de En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 57, § 2,
organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor l°, de la loi du 8 juillet 1976 organique des centres publics d'action
maatschappelijk welzijn, gesteld door de Arbeidsrechtbank te Brussel. sociale, posées par le Tribunal du travail de Bruxelles.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P.
P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen,
Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en J. Spreutels, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et J. Spreutels, assistée du
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging I. Objet des questions préjudicielles et procédure
Bij vonnis van 13 december 2004 in zake N. El Bkakla tegen het Par jugement du 13 décembre 2004 en cause de N. El Bkakla contre le
openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn van Sint-Jans-Molenbeek,
waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op centre public d'action sociale de Molenbeek-Saint-Jean, dont
20 december 2004, heeft de Arbeidsrechtbank te Brussel de volgende l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 20
décembre 2004, le Tribunal du travail de Bruxelles a posé les
prejudiciële vragen gesteld : questions préjudicielles suivantes :
1. « Veroorzaakt de beperking van de maatschappelijke dienstverlening 1. « La limitation de l'aide sociale à la seule aide médicale urgente
tot de enkele dringende medische hulp aan de vreemdelingen met
illegaal verblijf, waarin artikel 57, § 2, 1°, van de organieke wet aux étrangers en séjour illégal, édictée par l'article 57, § 2, 1°, de
van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk la loi du 8 juillet 1976 organique des centres publics d'aide sociale
welzijn voorziet, een discriminatie die strijdig is met de artikelen n'engendre-t-elle pas une discrimination contraire aux articles 10 et
10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met de 11 de la Constitution lus isolément ou en combinaison avec ses
artikelen 22, 23 en 191 ervan, met de artikelen 2, 3, 24, 26 en 27 van articles 22, 23 et 191, les articles 2, 3, 24, 26 et 27 de la
het Verdrag van 20 november 1989 inzake de rechten van het kind en met Convention du 20 novembre 1989 relative aux droits de l'enfant et
artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, in l'article 8 de la Convention européenne de sauvegarde des droits de
zoverre de toepassing van de voormelde wetsbepaling, om reden van de l'homme, en ce que l'application de la disposition légale précitée, en
onwettigheid van haar verblijf, op de moeder van een zwaar gehandicapt raison de l'illégalité de son séjour, à la mère d'un enfant mineur
minderjarig kind - terwijl die medische toestand voor dat kind een lourdement handicapé, - alors que cette situation médicale est
absolute onmogelijkheid vormt om naar zijn land van oorsprong terug te constitutive, dans le chef dudit enfant, d'une impossibilité absolue
keren - tot gevolg zou hebben dat vreemdelingen met onwettig verblijf de retour dans son pays d'origine -, aurait pour effet de traiter de
die zich in fundamenteel verschillende situaties bevinden op identieke façon identique des étrangers en séjour illégal se trouvant dans des
wijze worden behandeld, naargelang zij al dan niet een zwaar situations fondamentalement différentes, selon qu'ils ont, ou non, à
gehandicapt minderjarig kind ten laste hebben ? »; leur charge un enfant mineur gravement handicapé ? »;
2. « Veroorzaakt de interpretatie van artikel 57, § 2, 1°, van de 2. « L'interprétation de l'article 57, § 2, 1°, de la loi du 8 juillet
organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor 1976 organique des centres publics d'aide sociale consistant à
maatschappelijk welzijn, die erin bestaat te oordelen dat een absolute
onmogelijkheid van terugkeer om medische redenen, volgens de daarvan considérer que les motifs constitutifs d'une impossibilité médicale
gegeven definitie in het arrest nr. 80/99 van 30 juni 1999 van het absolue de retour, selon la définition qu'en donne l'arrêt 80/99 du 30
Arbitragehof, gegrond moet zijn op persoonlijke motieven van de juin 1999 de la Cour d'arbitrage, doivent être personnels au demandeur
aanvrager van de dienstverlening, in de hiervoor beschreven situatie d'aide n'engendre-t-elle pas, dans la situation décrite supra, une
een discriminatie die strijdig is met de artikelen 10 en 11 van de discrimination contraire aux articles 10 et 11 de la Constitution lus
Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met de voormelde isolément ou en combinaison avec les dispositions constitutionnelles
grondwettelijke en supranationale bepalingen - waaronder in het et supranationales précitées, - parmi lesquelles tout particulièrement
bijzonder artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de l'article 8 de la Convention européenne des droits de l'Homme
Mens, waarin het recht op persoonlijke en familiale relaties wordt garantissant le droit aux relations personnelles et familiales - en ce
gewaarborgd - in zoverre die interpretatie tot gevolg zou hebben dat
personen die tot één gezin behoren en zich in een identieke situatie qu'elle aurait pour effet de traiter différemment des personnes
bevinden verschillend worden behandeld, om reden dat in het eerste appartenant à une cellule familiale se trouvant dans une situation
geval de aanvrager zelf van de dienstverlening zwaar gehandicapt is en identique en raison de la présence d'un handicap lourd affectant dans
in het tweede geval één van de minderjarige kinderen te zijnen laste le premier cas le demandeur d'aide lui-même, et dans le second, l'un
dat is ? ». des enfants mineurs à sa charge ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. De eerste prejudiciële vraag heeft betrekking op de B.1. La première question préjudicielle porte sur la compatibilité de
bestaanbaarheid van artikel 57, § 2, 1°, van de organieke wet van 8 l'article 57, § 2, 1°, de la loi du 8 juillet 1976 organique des
juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn centres publics d'action sociale (ci-après : loi organique des
(hierna : O.C.M.W.-wet), zoals gewijzigd bij artikel 483 van de C.P.A.S.), tel qu'il a été modifié par l'article 483 de la
programmawet van 22 december 2003, met de artikelen 10 en 11 van de loi-programme du 22 décembre 2003, avec les articles 10 et 11 de la
Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met de artikelen 22, 23 en Constitution, lus isolément ou en combinaison avec ses articles 22, 23
191 ervan, met de artikelen 2, 3, 24, 26 en 27 van het Internationaal et 191, avec les articles 2, 3, 24, 26 et 27 de la Convention
Verdrag inzake de rechten van het kind en met artikel 8 van het internationale relative aux droits de l'enfant et avec l'article 8 de
Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. la Convention européenne de sauvegarde des droits de l'homme.
De verwijzende rechter verzoekt het Hof zich uit te spreken over de Le juge a quo invite la Cour à se prononcer sur l'identité de
gelijke behandeling van onwettig in het land verblijvende traitement établie entre les étrangers en séjour illégal sans
vreemdelingen, zonder een onderscheid te maken naargelang zij al dan distinguer s'ils ont ou non à leur charge un enfant mineur gravement
niet een zwaar gehandicapt minderjarig kind ten laste hebben dat, door
die handicap, in de absolute onmogelijkheid verkeert om het handicapé qui, du fait de ce handicap, est dans l'impossibilité
grondgebied te verlaten. absolue de quitter le territoire.
B.2.1. Het voormelde artikel 57, § 2, 1°, bepaalt : B.2.1. L'article 57, § 2, 1°, précité énonce :
« In afwijking van de andere bepalingen van deze wet, is de taak van « Par dérogation aux autres dispositions de la présente loi, la
het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn beperkt tot : mission du centre public d'aide sociale se limite à :
1° het verlenen van dringende medische hulp, wanneer het gaat om een 1° l'octroi de l'aide médicale urgente, à l'égard d'un étranger qui
vreemdeling die illegaal in het Rijk verblijft ». séjourne illégalement dans le Royaume ».
B.2.2. De artikelen 22, 23 en 191 van de Grondwet bepalen : B.2.2. Les articles 22, 23 et 191 de la Constitution disposent :
«

Art. 22.Ieder heeft recht op eerbiediging van zijn privé-leven en

«

Art. 22.Chacun a droit au respect de sa vie privée et familiale,

zijn gezinsleven, behoudens in de gevallen en onder de voorwaarden sauf dans les cas et conditions fixés par la loi.
door de wet bepaald.
De wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde regel waarborgen de La loi, le décret ou la règle visée à l'article 134 garantissent la
bescherming van dat recht ». protection de ce droit ».
«

Art. 23.Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden.

«

Art. 23.Chacun a le droit de mener une vie conforme à la dignité

Daartoe waarborgen de wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde humaine. A cette fin, la loi, le décret ou la règle visée à l'article 134
regel, rekening houdend met de overeenkomstige plichten, de garantissent, en tenant compte des obligations correspondantes, les
economische, sociale en culturele rechten, waarvan ze de voorwaarden droits économiques, sociaux et culturels, et déterminent les
voor de uitoefening bepalen. conditions de leur exercice.
Die rechten omvatten inzonderheid : Ces droits comprennent notamment :
[...] [...]
2° het recht op sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid en 2° le droit à la sécurité sociale, à la protection de la santé et à
sociale, geneeskundige en juridische bijstand; l'aide sociale, médicale et juridique;
[...] ». [...] ».
«

Art. 191.Iedere vreemdeling die zich op het grondgebied van België

«

Art. 191.Tout étranger qui se trouve sur le territoire de la

bevindt, geniet de bescherming verleend aan personen en aan goederen, Belgique jouit de la protection accordée aux personnes et aux biens,
behoudens de bij de wet gestelde uitzonderingen ». sauf les exceptions établies par la loi ».
B.2.3. De artikelen 2, 3, 24, 26 en 27 van het Internationaal Verdrag B.2.3. Les articles 2, 3, 24, 26 et 27, de la Convention
inzake de rechten van het kind bepalen : internationale des droits de l'enfant dispose :
«

Art. 2.1. De Staten die partij zijn bij dit Verdrag, eerbiedigen en

«

Art. 2.1. Les Etats parties s'engagent à respecter les droits qui

sont énoncés dans la présente Convention et à les garantir à tout
waarborgen de in het Verdrag beschreven rechten voor ieder kind onder enfant relevant de leur juridiction, sans distinction aucune,
hun rechtsbevoegdheid zonder discriminatie van welke aard ook, indépendamment de toute considération de race, de couleur, de sexe, de
ongeacht ras, huidskleur, geslacht, taal, godsdienst, politieke of langue, de religion, d'opinion politique ou autre de l'enfant ou de
andere overtuiging, nationale, etnische of maatschappelijke afkomst, ses parents ou représentants légaux, de leur origine nationale,
welstand, handicap, geboorte of andere omstandigheid van het kind of ethnique ou sociale, de leur situation de fortune, de leur incapacité,
van zijn of haar ouder of wettige voogd. de leur naissance ou de toute autre situation.
2. De Staten die partij zijn, nemen alle passende maatregelen om te 2. Les Etats parties prennent toutes les mesures appropriées pour que
waarborgen dat het kind wordt beschermd tegen alle vormen van l'enfant soit effectivement protégé contre toutes formes de
discriminatie of bestraffing op grond van de omstandigheden of de discrimination ou de sanction motivées par la situation juridique, les
activiteiten van, de meningen geuit door of de overtuigingen van de activités, les opinions déclarées ou les convictions de ses parents,
ouders, wettige voogden of familieleden van het kind ». de ses représentants légaux ou des membres de sa famille ».
«

Art. 3.1. Bij alle maatregelen betreffende kinderen, ongeacht of

«

Art. 3.1. Dans toutes les décisions qui concernent les enfants,

deze worden genomen door openbare of particuliere instellingen voor qu'elles soient le fait des institutions publiques ou privées de
maatschappelijk welzijn of door rechterlijke instanties, bestuurlijke protection sociale, des tribunaux, des autorités administratives ou
autoriteiten of wetgevende lichamen, vormen de belangen van het kind des organes législatifs, l'intérêt supérieur de l'enfant doit être une
de eerste overweging. considération primordiale.
2. De Staten die partij zijn, verbinden zich ertoe het kind te 2. Les Etats parties s'engagent à assurer à l'enfant la protection et
verzekeren van de bescherming en de zorg die nodig zijn voor zijn of les soins nécessaires à son bien-être, compte tenu des droits et des
haar welzijn, rekening houdend met de rechten en plichten van zijn of devoirs de ses parents, de ses tuteurs ou des autres personnes
haar ouders, wettige voogden of anderen die wettelijk verantwoordelijk légalement responsables de lui, et ils prennent à cette fin toutes les
voor het kind zijn, en nemen hiertoe alle passende wettelijke en mesures législatives et administratives appropriées.
bestuurlijke maatregelen. 3. Les Etats parties veillent à ce que le fonctionnement des
3. De Staten die partij zijn, waarborgen dat de instellingen, diensten institutions, services et établissements qui ont la charge des enfants
en voorzieningen die verantwoordelijk zijn voor de zorg voor of de et assurent leur protection soit conforme aux normes fixées par les
bescherming van kinderen voldoen aan de door de bevoegde autoriteiten autorités compétentes, particulièrement dans le domaine de la sécurité
vastgestelde normen, met name ten aanzien van de veiligheid de et de la santé et en ce qui concerne le nombre et la compétence de
gezondheid, het aantal personeelsleden en hun geschiktheid, alsmede leur personnel ainsi que l'existence d'un contrôle approprié ».
bevoegd toezicht. » «

Art. 24.1. De Staten die partij zijn, erkennen het recht van het

«

Art. 24.1. Les Etats parties reconnaissent le droit de l'enfant de

kind op het genot van de grootst mogelijke mate van gezondheid en op jouir du meilleur état de santé possible et de bénéficier de services
voorzieningen voor de behandeling van ziekte en het herstel van de médicaux et de rééducation. Ils s'efforcent de garantir qu'aucun
gezondheid. De Staten die partij zijn, streven ernaar te waarborgen
dat geen enkel kind zijn of haar recht op toegang tot deze enfant ne soit privé du droit d'avoir accès à ces services.
voorzieningen voor gezondheidszorg wordt onthouden. 2. Les Etats parties s'efforcent d'assurer la réalisation intégrale du
2. De Staten die partij zijn, streven de volledige verwezenlijking van droit susmentionné et, en particulier, prennent des mesures
dit recht na en nemen passende maatregelen, met name : appropriées pour :
a) om baby- en kindersterfte te verminderen; a) Réduire la mortalité parmi les nourrissons et les enfants;
b) om de verlening van de nodige medische hulp en gezondheidszorg aan b) Assurer à tous les enfants l'assistance médicale et les soins de
alle kinderen te waarborgen, met nadruk op de ontwikkeling van de santé nécessaires, l'accent étant mis sur le développement des soins
eerste-lijnsgezondheidszorg; de santé primaires;
c) om ziekte, ondervoeding en slechte voeding te bestrijden, mede c) Lutter contre la maladie et la malnutrition, y compris dans le
binnen het kader van de eerste-lijnsgezondheidszorg, door onder andere cadre des soins de santé primaires, grâce notamment à l'utilisation de
het toepassen van gemakkelijk beschikbare technologie en door het voorzien in voedsel met voldoende voedingswaarde en zuiver drinkwater, de gevaren en risico's van milieuverontreiniging in aanmerking nemend; d) om passende pre- en postnatale gezondheidszorg voor moeders te waarborgen; e) om te waarborgen dat alle geledingen van de samenleving, met name ouders en kinderen, worden voorgelicht over, toegang hebben tot onderwijs over, en worden gesteund in het gebruik van de fundamentele kennis van de gezondheid van en de voeding van kinderen, de voordelen van borstvoeding, hygiëne en sanitaire voorzieningen en het voorkomen van ongevallen; techniques aisément disponibles et à la fourniture d'aliments nutritifs et d'eau potable, compte tenu des dangers et des risques de pollution du milieu naturel; d) Assurer aux mères des soins prénatals et postnatals appropriés; e) Faire en sorte que tous les groupes de la société, en particulier les parents et les enfants, reçoivent une information sur la santé et la nutrition de l'enfant, les avantages de l'allaitement au sein, l'hygiène et la salubrité de l'environnement et la prévention des accidents, et bénéficient d'une aide leur permettant de mettre à profit cette information;
f) om preventieve gezondheidszorg, begeleiding voor ouders, en voorzieningen voor en voorlichting over gezinsplanning te ontwikkelen. 3. De Staten die partij zijn, nemen alle doeltreffende en passende maatregelen teneinde traditionele gebruiken die schadelijk zijn voor de gezondheid van kinderen af te schaffen. 4. De Staten die partij zijn, verbinden zich ertoe internationale samenwerking te bevorderen en aan te moedigen teneinde geleidelijk de algehele verwezenlijking van het in dit artikel erkende recht te bewerkstelligen. Wat dit betreft wordt in het bijzonder rekening gehouden met de behoeften van ontwikkelingslanden. » f) Développer les soins de santé préventifs, les conseils aux parents et l'éducation et les services en matière de planification familiale. 3. Les Etats parties prennent toutes les mesures efficaces appropriées en vue d'abolir les pratiques traditionnelles préjudiciables à la santé des enfants. 4. Les Etats parties s'engagent à favoriser et à encourager la coopération internationale en vue d'assurer progressivement la pleine réalisation du droit reconnu dans le présent article. A cet égard, il est tenu particulièrement compte des besoins des pays en développement ».
«

Art. 26.1. De Staten die partij zijn, erkennen voor ieder kind het

«

Art. 26.1. Les Etats parties reconnaissent à tout enfant le droit

recht de voordelen te genieten van voorzieningen voor sociale zekerheid, met inbegrip van sociale verzekering, en nemen de nodige maatregelen om de algehele verwezenlijking van dit recht te bewerkstelligen in overeenstemming met hun nationale recht. 2. De voordelen dienen, indien van toepassing, te worden verleend, waarbij rekening wordt gehouden met de middelen en de omstandigheden van het kind en de personen die verantwoordelijk zijn voor zijn of haar onderhoud, alsmede iedere andere overweging die van belang is voor de beoordeling van een verzoek daartoe dat door of namens het kind wordt ingediend. » «

Art. 27.1. De Staten die partij zijn, erkennen het recht van ieder kind op een levensstandaard die toereikend is voor de lichamelijke, geestelijke, intellectuele, zedelijke en maatschappelijke ontwikkeling van het kind. 2. De ouder(s) of anderen die verantwoordelijk zijn voor het kind, hebben de primaire verantwoordelijkheid voor het waarborgen, naar

de bénéficier de la sécurité sociale, y compris les assurances sociales, et prennent les mesures nécessaires pour assurer la pleine réalisation de ce droit en conformité avec leur législation nationale. 2. Les prestations doivent, lorsqu'il y a lieu, être accordées compte tenu des ressources et de la situation de l'enfant et des personnes responsables de son entretien, ainsi que de toute autre considération applicable à la demande de prestation faite par l'enfant ou en son nom ». «

Art. 27.1. Les Etats parties reconnaissent le droit de tout enfant à un niveau de vie suffisant pour permettre son développement physique, mental, spirituel, moral et social. 2. C'est aux parents ou autres personnes ayant la charge de l'enfant qu'incombe au premier chef la responsabilité d'assurer, dans les

vermogen en binnen de grenzen van hun financiële mogelijkheden, van de levensomstandigheden die nodig zijn voor de ontwikkeling van het kind. 3. De Staten die partij zijn, nemen, in overeenstemming met de nationale omstandigheden en met de middelen die hun ten dienste staan, passende maatregelen om ouders en anderen die verantwoordelijk zijn voor het kind te helpen dit recht te verwezenlijken, en voorzien, indien de behoefte daaraan bestaat, in programma's voor materiële bijstand en ondersteuning, met name wat betreft voeding, kleding en huisvesting. 4. De Staten die partij zijn, nemen alle passende maatregelen om het verhaal te waarborgen van uitkeringen tot onderhoud van het kind door de ouders of andere personen die de financiële verantwoordelijkheid voor het kind dragen, zowel binnen de Staat die partij is als vanuit het buitenland. Met name voor gevallen waarin degene die de financiële verantwoordelijkheid voor het kind draagt, in een andere Staat woont limites de leurs possibilités et de leurs moyens financiers, les conditions de vie nécessaires au développement de l'enfant. 3. Les Etats parties adoptent les mesures appropriées, compte tenu des conditions nationales et dans la mesure de leurs moyens, pour aider les parents et autres personnes ayant la charge de l'enfant à mettre en oeuvre ce droit et offrent, en cas de besoin, une assistance matérielle et des programmes d'appui, notamment en ce qui concerne l'alimentation, le vêtement et le logement. 4. Les Etats parties prennent toutes les mesures appropriées en vue d'assurer le recouvrement de la pension alimentaire de l'enfant auprès de ses parents ou des autres personnes ayant une responsabilité financière à son égard, que ce soit sur leur territoire ou à l'étranger. En particulier, pour tenir compte des cas où la personne
dan die van het kind, bevorderen de Staten die partij zijn de qui a une responsabilité financière à l'égard de l'enfant vit dans un
toetreding tot internationale overeenkomsten of het sluiten van Etat autre que celui de l'enfant, les Etats parties favorisent
dergelijke overeenkomsten, alsmede het treffen van andere passende l'adhésion à des accords internationaux ou la conclusion de tels
regelingen ». accords ainsi que l'adoption de tous autres arrangements appropriés ».
B.2.4. Artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens B.2.4. L'article 8 de la Convention européenne des droits de l'homme
bepaalt : dispose :
« 1. Eenieder heeft recht op eerbiediging van zijn privé leven, zijn « 1. Toute personne a droit au respect de sa vie privée et familiale,
gezinsleven, zijn huis en zijn briefwisseling. de son domicile et de sa correspondance.
2. Geen inmenging van enig openbaar gezag is toegestaan met betrekking 2. Il ne peut y avoir ingérence d'une autorité publique dans
tot de uitoefening van dit recht dan voor zover bij de wet is voorzien l'exercice de ce droit que pour autant que cette ingérence est prévue
en in een democratische samenleving nodig is in het belang van 's par la loi et qu'elle constitue une mesure qui, dans une société
lands veiligheid, de openbare veiligheid, of het economisch welzijn démocratique, est nécessaire à la sécurité nationale, à la sûreté
van het land, de bescherming van de openbare orde en het voorkomen van publique, au bien-être économique du pays, à la défense de l'ordre et
strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden, à la prévention des infractions pénales, à la protection de la santé
of voor de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen ». ou de la morale, ou à la protection des droits et libertés d'autrui ».
B.3. De grondwettelijke regels van de gelijkheid en de niet-discriminatie sluiten niet uit dat een verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Dezelfde regels verzetten er zich overigens tegen dat categorieën van personen, die zich ten aanzien van de aangevochten maatregel in wezenlijk verschillende situaties bevinden, op identieke wijze worden behandeld, zonder dat daarvoor een redelijke verantwoording bestaat. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het gelijkheidsbeginsel is geschonden wanneer vaststaat dat geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende middelen en het beoogde doel. B.3. Les règles constitutionnelles de l'égalité et de la non-discrimination n'excluent pas qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. Les mêmes règles s'opposent, par ailleurs, à ce que soient traitées de manière identique, sans qu'apparaisse une justification raisonnable, des catégories de personnes se trouvant dans des situations qui, au regard de la mesure considérée, sont essentiellement différentes. L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la nature des principes en cause; le principe d'égalité est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés et le but visé.
B.4.1. Volgens artikel 57, § 2, 1°, van de O.C.M.W.-wet hebben de B.4.1. D'après l'article 57, § 2, 1°, de la loi organique des
ouders die illegaal op het grondgebied van het Rijk verblijven in C.P.A.S., les parents qui sont en séjour illégal sur le territoire du
beginsel, voor zichzelf, geen recht op andere maatschappelijke Royaume n'ont en principe pas droit, pour eux-mêmes, à l'aide sociale
dienstverlening dan dringende medische hulp. autre que l'aide médicale urgente.
B.4.2. In zijn arrest nr. 80/99 van 30 juni 1999 heeft het Hof voor recht gezegd dat indien de maatregel die erin bestaat de maatschappelijke dienstverlening af te schaffen voor elke vreemdeling die een bevel om het grondgebied te verlaten heeft gekregen, wordt toegepast op personen die, om medische redenen, in de absolute onmogelijkheid zijn gevolg te geven aan het bevel België te verlaten, hij zonder redelijke verantwoording personen die zich in fundamenteel verschillende situaties bevinden op dezelfde wijze behandelt : diegenen die kunnen worden verwijderd en diegenen die om medische redenen niet kunnen worden verwijderd. De vreemdeling die, om medische redenen, in de absolute onmogelijkheid verkeert om gevolg te geven aan een bevel om het grondgebied te verlaten moet derhalve maatschappelijke dienstverlening kunnen genieten. B.4.3. Aan het Hof wordt gevraagd of artikel 57, § 2, 1°, van de organieke O.C.M.W.-wet, doordat het de maatschappelijke dienstverlening ontzegt aan de ouder van een zwaar gehandicapt minderjarig kind dat in de absolute onmogelijkheid verkeert om het grondgebied te verlaten terwijl die ouder zelf niet van het B.4.2. Dans son arrêt n° 80/99 du 30 juin 1999, la Cour a dit pour droit que si la mesure consistant à supprimer l'aide sociale à tout étranger ayant reçu un ordre de quitter le territoire est appliquée aux personnes qui, pour des raisons médicales, sont dans l'impossibilité absolue de donner suite à l'ordre de quitter la Belgique, elle traite de la même manière, sans justification raisonnable, des personnes qui se trouvent dans des situations fondamentalement différentes : celles qui peuvent être éloignées et celles qui ne peuvent l'être pour des raisons médicales. L'étranger qui est dans l'impossibilité absolue de donner suite à un ordre de quitter le territoire pour des raisons médicales doit donc bénéficier de l'aide sociale. B.4.3. La Cour est interrogée sur le point de savoir si en privant d'aide sociale le parent d'un enfant mineur affecté d'un handicap lourd se trouvant dans l'impossibilité absolue de quitter le territoire alors que ce parent ne peut en être éloigné sous peine de voir son droit au respect de la vie privée et familiale violé,
grondgebied kan worden verwijderd zonder schending van zijn recht op l'article 57, § 2, 1°, de la loi organique des C.P.A.S. ne viole pas
het privé-leven en gezinsleven, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet les articles 10 et 11 de la Constitution en traitant de manière
schendt doordat het de voornoemde ouder op dezelfde wijze behandelt identique ledit parent et les étrangers en séjour illégal qui n'ont
als de vreemdelingen met onwettig verblijf die geen gehandicapt
minderjarig kind te hunnen laste hebben. pas d'enfant mineur handicapé à leur charge.
B.5.1. Voor een ouder en zijn kind is het samenzijn een fundamenteel B.5.1. Pour un parent et son enfant, être ensemble représente un
element van het gezinsleven, waarbij de tenlasteneming van het kind élément fondamental de la vie familiale, la prise en charge de
door de overheid geen einde maakt aan de natuurlijke familiale l'enfant par l'autorité publique ne mettant pas fin aux relations
betrekkingen (onder meer, Europees Hof voor de Rechten van de Mens, familiales naturelles (dans ce sens, notamment, Cour européenne des
W., B. en R. t/ Verenigd Koninkrijk van 8 juli 1987, § 59; Gnahoré t/ droits de l'homme, W., B. et R. c. Royaume-Uni du 8 juillet 1987, §
Frankrijk van 19 september 2000, § 50). 59; Gnahoré c. France du 19 septembre 2000, § 50).
Ofschoon artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Si l'article 8 de la Convention, qui a la même portée que l'article 22
Mens, dat dezelfde draagwijdte heeft als artikel 22 van de Grondwet, de la Constitution, tend pour l'essentiel à prémunir l'individu contre
in hoofdzaak ertoe strekt het individu te beschermen tegen
willekeurige inmengingen van de overheid, legt die bepaling bovendien les ingérences arbitraires des pouvoirs publics, il met de surcroît à
de Staat positieve verplichtingen op die inherent zijn aan een charge de l'Etat des obligations positives inhérentes à un respect
daadwerkelijke eerbiediging van het gezinsleven : « Zo zal daar waar effectif de la vie familiale : « Ainsi, là où l'existence d'un lien
een familiale band bestaat, de Staat in beginsel zo dienen te handelen familial se trouve établie, l'Etat doit en principe agir de manière à
dat die band kan worden ontwikkeld en de geëigende maatregelen moeten permettre à ce lien de se développer et prendre les mesures propres à
nemen om de betrokken ouder en het kind te verenigen » (Europees Hof réunir le parent et l'enfant concernés » (Cour européenne des droits
voor de Rechten van de Mens, Eriksson t/ Zweden van 22 juni 1989, § de l'homme, Eriksson c. Suède du 22 juin 1989, § 71, Margarita et
71, Margarita en Roger Andersson t/ Zweden van 25 februari 1992, § 91, Roger Andersson c. Suède du 25 février 1992, § 91, Olsson c. Suède du
Olsson t/ Zweden van 24 maart 1988, § 90, Keegan t/ Ierland van 26 mei 24 mars 1988, § 90, Keegan c. Irlande du 26 mai 1994, § 44, et
1994, § 44, en Hokkanen t/ Finland van 23 september 1994, § 54). Hokkanen c. Finlande du 23 septembre 1994, § 54).
B.5.2. In de door de verwijzende rechter gegeven interpretatie, B.5.2. Dans l'interprétation qu'en donne le juge a quo, l'article 57,
behandelt artikel 57, § 2, 1°, van de O.C.M.W.-wet, zonder redelijke § 2, 1°, de la loi organique des C.P.A.S. traite de la même manière,
verantwoording, personen die zich in fundamenteel verschillende sans justification raisonnable, des personnes qui se trouvent dans des
situaties bevinden op dezelfde wijze : diegenen die kunnen worden situations fondamentalement différentes : celles qui peuvent être
verwijderd en diegenen die dat niet kunnen, omdat zij de ouders zijn - éloignées et celles qui ne le peuvent, parce qu'elles sont les parents
en daarvan het bewijs kunnen leveren - van een minderjarig kind dat, - et peuvent en apporter la preuve - d'un enfant mineur qui se trouve,
om medische redenen, in de absolute onmogelijkheid verkeert om gevolg pour des raisons médicales, dans l'impossibilité absolue de donner
te geven aan een bevel om het grondgebied te verlaten omwille van een
zware handicap waarvoor het geen adequate verzorging kan krijgen in suite à un ordre de quitter le territoire en raison d'un handicap
zijn land van oorsprong, of in een ander land dat het dient terug te lourd ne pouvant recevoir des soins adéquats dans son pays d'origine
nemen, en wiens recht op de eerbiediging van het gezinsleven moet ou dans un autre Etat obligé de le reprendre, et dont le droit au
worden gevrijwaard door de waarborg van de aanwezigheid van zijn ouders aan zijn zijde. B.6. In die interpretatie dient de eerste prejudiciële vraag bevestigend te worden beantwoord. B.7. Aangezien de tweede prejudiciële vraag tot geen andere conclusie kan leiden, dient ze niet te worden beantwoord. Om die redenen, het Hof zegt voor recht : Zo geïnterpreteerd dat het de maatschappelijke dienstverlening aan de illegaal in het Rijk verblijvende ouders van een minderjarig kind dat, omwille van een zware handicap, in de absolute onmogelijkheid verkeert om het grondgebied te verlaten, beperkt tot dringende medische hulp, respect de la vie familiale doit être préservé par la garantie de la présence de ses parents à ses côtés. B.6. Dans cette interprétation, la première question préjudicielle appelle une réponse positive. B.7. Ne pouvant conduire à une autre conclusion, la seconde question préjudicielle n'appelle pas de réponse. Par ces motifs, la Cour dit pour droit :
schendt artikel 57, § 2, 1°, van de organieke wet van 8 juli 1976 L'article 57, § 2, 1°, de la loi du 8 juillet 1976 organique des
centres publics d'action sociale, interprété comme limitant à l'aide
médicale urgente l'aide sociale accordée aux parents, séjournant
illégalement dans le Royaume, d'un enfant mineur se trouvant dans
betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn de l'impossibilité absolue de quitter le territoire en raison d'un
artikelen 10, 11 en 22 van de Grondwet. handicap lourd, viole les articles 10, 11 et 22 de la Constitution.
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 21 december 2005. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 21 décembre 2005.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
M. Melchior. M. Melchior.
^