← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 181/2005 van 7 december 2005 Rolnummer 3484 In zake :
de prejudiciële vraag betreffende het artikel 50 van het Wetboek der successierechten, gesteld door de
Rechtbank van eerste aanleg te Antwerpen. Het Arbitrag samengesteld uit de voorzitters
A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Martens, R. Henneuse, M. (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 181/2005 van 7 december 2005 Rolnummer 3484 In zake : de prejudiciële vraag betreffende het artikel 50 van het Wetboek der successierechten, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Antwerpen. Het Arbitrag samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Martens, R. Henneuse, M. (...) | Extrait de l'arrêt n° 181/2005 du 7 décembre 2005 Numéro du rôle : 3484 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 50 du Code des droits de succession, posée par le Tribunal de première instance d'Anvers. La Cour d'arbitr composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E(...) |
---|---|
ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
Uittreksel uit arrest nr. 181/2005 van 7 december 2005 | Extrait de l'arrêt n° 181/2005 du 7 décembre 2005 |
Rolnummer 3484 | Numéro du rôle : 3484 |
In zake : de prejudiciële vraag betreffende het artikel 50 van het | En cause : la question préjudicielle relative à l'article 50 du Code |
Wetboek der successierechten, gesteld door de Rechtbank van eerste | des droits de succession, posée par le Tribunal de première instance |
aanleg te Antwerpen. | d'Anvers. |
Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters | composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. |
P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot en L. Lavrysen, | Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot et L. Lavrysen, assistée |
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, | du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Arts, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
Bij vonnis van 31 januari 2005 in zake P. De Ceulaer en N. De Ceulaer | Par jugement du 31 janvier 2005 en cause de P. De Ceulaer et N. De |
tegen de Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het | Ceulaer contre l'Etat belge, dont l'expédition est parvenue au greffe |
Arbitragehof is ingekomen op 16 februari 2005, heeft de Rechtbank van | de la Cour d'arbitrage le 16 février 2005, le Tribunal de première |
eerste aanleg te Antwerpen de volgende prejudiciële vraag gesteld : | instance d'Anvers a posé la question préjudicielle suivante : |
« Schendt artikel 50 van het Wetboek van Successierechten, zoals van | « L'article 50 du Code des droits de succession, tel qu'il s'applique |
toepassing voor het Vlaams Gewest, artikelen 10 en 11 Grondwet en/of | dans la Région flamande, viole-t-il les articles 10, 11 et/ou 172 de |
artikel 172 van de Grondwet, doordat het voor bepaling van het | la Constitution en ce que, pour déterminer le taux des droits de |
successierechtelijk tarief verkrijgingen door stiefkinderen | succession, il assimile à une succession en ligne directe la |
gelijkstelt met verkrijgingen in rechte lijn, terwijl het dat niet | succession échue aux enfants du conjoint du de cujus mais non la |
doet met verkrijgingen door stiefkleinkinderen ? ». | succession échue aux petits-enfants du conjoint ? ». |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
B.1.1. Volgens artikel 50 van het Wetboek der successierechten, zoals | B.1.1. En vertu de l'article 50 du Code des droits de succession, tel |
vervangen bij artikel 44 van het decreet van het Vlaamse Gewest van 21 | qu'il a été remplacé par l'article 44 du décret de la Région flamande |
december 2001 houdende bepalingen tot begeleiding van de begroting | du 21 décembre 2001 contenant diverses mesures d'accompagnement du |
2002, wordt in het Vlaamse Gewest, bij de bepaling van het tarief der | budget 2002, la succession entre un « beau-parent » et un « bel-enfant |
successierechten, een verkrijging tussen een stiefouder en een | » est assimilée, pour déterminer le tarif des droits de succession |
stiefkind gelijkgesteld met een verkrijging in de rechte lijn. | dans la Région flamande, à une succession en ligne directe. |
B.1.2. De verwijzende rechter vraagt het Hof of die bepaling de | B.1.2. Le juge a quo demande à la Cour si cette disposition viole les |
artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet schendt, doordat de gelijkstelling met het tarief toepasselijk op de erfgenamen in de rechte lijn, geldt voor de verkrijging door een stiefkind, maar niet voor de verkrijging door een stiefkleinkind. Uit de gegevens van het dossier blijkt dat de eisers voor de verwijzende rechter kinderen zijn van een niet-vooroverleden stiefdochter van de erflater. Het Hof beperkt zijn onderzoek tot die categorie van personen. B.2. Het bepalen van het belastingtarief en het vaststellen van de modalisering ervan komt de bevoegde fiscale wetgever toe. Wanneer hij daartoe criteria van onderscheid hanteert, moeten die objectief en redelijk kunnen worden verantwoord. De tarieven en de modaliteiten ervan moeten op gelijke wijze worden toegepast ten aanzien van | articles 10, 11 et 172 de la Constitution en ce que l'assimilation au tarif applicable aux héritiers en ligne directe s'applique à la succession recueillie par un « bel-enfant » mais non à la succession recueillie par un « beau-petit-enfant ». Il apparaît du dossier que les demandeurs devant le juge a quo sont les enfants d'une belle-fille non prédécédée du de cujus. La Cour limite son examen à cette catégorie de personnes. B.2. Il appartient au législateur fiscal compétent de fixer le tarif d'imposition et d'en établir les modalités. Lorsqu'il utilise à cet effet des critères de distinction, ceux-ci doivent être objectivement et raisonnablement justifiés. Les tarifs et modalités doivent être |
eenieder die zich ten opzichte van de maatregel en het nagestreefde | appliqués de manière égale pour toutes les personnes qui se trouvent |
doel in een gelijkwaardige positie bevindt, zij het dat de fiscale | dans une situation équivalente au regard de la mesure considérée et du |
wetgever een verscheidenheid aan toestanden kan dienen op te vangen in | but poursuivi, sous la réserve que le législateur fiscal doit pouvoir |
categorieën die, noodzakelijkerwijze, slechts bij benadering met de | faire usage de catégories qui, nécessairement, n'appréhendent la |
werkelijkheid overeenstemmen. | diversité des situations qu'avec un certain degré d'approximation. |
B.3.1. Luidens artikel 731 van het Burgerlijk Wetboek komen de | B.3.1. Aux termes de l'article 731 du Code civil, les successions sont |
erfenissen toe aan de kinderen en afstammelingen van de overledene, | déférées aux enfants et descendants du défunt, à son conjoint non |
aan zijn noch uit de echt, noch van tafel en bed gescheiden | divorcé ni séparé de corps, à ses ascendants et à ses parents |
echtgenoot, aan zijn bloedverwanten in de opgaande lijn en aan zijn | collatéraux, dans l'ordre et suivant les règles que la loi détermine. |
bloedverwanten in de zijlijn, in de orde en overeenkomstig de regels | Ainsi, le législateur utilise deux critères pour déterminer qui sont |
die de wet bepaalt. Aldus hanteert de wetgever bij het bepalen wie | les héritiers, à savoir le lien du sang et celui du mariage. Toutes |
erfgenaam is twee criteria, namelijk de bloedband en de huwelijksband. | |
Alle andere personen kunnen slechts tot de nalatenschap van een | les autres personnes ne peuvent être appelées à la succession d'un |
persoon worden geroepen bij wege van testament van de erflater of bij | défunt que par voie de testament ou par voie d'institution |
wege van contractuele erfstelling. | contractuelle. |
B.3.2. Vóór de invoeging van artikel 50 van het Wetboek der | B.3.2. Avant l'insertion de l'article 50 du Code des droits de |
successierechten bij het decreet van 20 december 1996 werd in het | succession par le décret du 20 décembre 1996, le tarif des droits de |
Vlaamse Gewest het laagste tarief in de successierechten voorbehouden | succession le moins élevé était réservé, dans la Région flamande, à |
aan welbepaalde categorieën van wettige erfgenamen, zijnde de | certaines catégories d'héritiers légitimes, à savoir les héritiers en |
erfgenamen in de rechte lijn en de langstlevende echtgenoot. Behalve | ligne directe et le conjoint survivant. Sauf en cas d'adoption par le |
in geval van stiefouderadoptie vererfden de stiefkinderen, die bij | « beau-parent », les « beaux-enfants », qui, faute d'un lien de sang, |
gebrek aan bloedband naar de regels van het burgerlijk recht geen | ne sont pas des héritiers légitimes de leur « beau-parent » selon les |
wettige erfgenamen van hun stiefouder zijn, de nalatenschap tegen het | règles du droit civil, recueillaient la succession au tarif le plus |
hoogste tarief « tussen andere personen ». | élevé, appliqué « entre d'autres personnes ». |
B.4.1. De grondslag voor de gelijkschakeling, op het vlak van de | B.4.1. Le fondement de l'assimilation d'une succession entre un « |
successierechten, van een verkrijging tussen een stiefouder en een | beau-parent » et un « bel-enfant » à une succession en ligne directe, |
stiefkind, met een verkrijging in de rechte lijn, is volgens de | pour le calcul des droits de succession, réside, selon le législateur |
decreetgever te vinden in de hechte band die tussen stiefouders en | décrétal, dans le lien durable qui peut exister entre les « |
stiefkinderen kan ontstaan door het feit dat zij vaak gedurende | beaux-parents » et les « beaux-enfants » parce qu'ils ont souvent vécu |
geruime tijd samengeleefd hebben (Parl. St., Vlaams Parlement, | longtemps ensemble (Doc. parl., Parlement flamand, 1996-1997, n° |
1996-1997, nr. 428/1, p. 6). B.4.2. Het successierechtelijk verschil in behandeling tussen stiefkinderen die erven van hun stiefouder en stiefkleinkinderen die erven van hun stiefgrootouder berust op een objectief en pertinent criterium, namelijk de hechtheid van de gezinsband, nu het in het eerste geval gaat om leden van een kerngezin, terwijl dat in het tweede geval niet zo is. B.4.3. Doordat de toekenning van het voordelige tarief aan stiefkinderen een uitzondering vormt op de voorheen geldende regeling waarbij slechts bepaalde categorieën van wettige erfgenamen dat tarief konden genieten, vermocht de decreetgever, in de uitoefening van zijn beoordelingsbevoegdheid, die uitzondering restrictief op te vatten. B.4.4. De stiefkleinkinderen worden niet op een onevenredige wijze | 428/1, p. 6). B.4.2. La différence de traitement, en matière de droits de succession, entre les « beaux-enfants » qui héritent de leurs « beaux-parents » et les « beaux-petits-enfants » qui héritent de leurs « beaux-grands-parents » repose sur un critère objectif et pertinent, qui est la solidité du lien familial, étant donné qu'il s'agit, dans le premier cas, d'une famille nucléaire, ce qui n'est pas vrai dans le second. B.4.3. Etant donné que le fait d'accorder le tarif avantageux aux « beaux-enfants » constitue une exception à la règle précédemment en vigueur, en vertu de laquelle seules certaines catégories d'héritiers légitimes bénéficiaient de ce tarif, le législateur décrétal pouvait, dans l'exercice de son pouvoir d'appréciation, concevoir cette dérogation de manière restrictive. B.4.4. Les « beaux-petits-enfants » ne sont pas affectés de manière |
geraakt door de hogere successierechten, vermits ervan kan worden | disproportionnée par les droits de succession plus élevés, puisque |
uitgegaan dat zij, doordat zij in beginsel geen deel uitmaken van het | l'on peut considérer que, ne faisant en principe pas partie de la |
kerngezin van de erflater, niet dezelfde band hebben als de | famille nucléaire du défunt, ils ne sont pas liés de la même manière |
stiefkinderen met het gezinspatrimonium dat de erflater bij zijn | que les « beaux-enfants » au patrimoine familial que le défunt |
overlijden nalaat. In het geval waarin het stiefkleinkind zou | transmet à son décès. Si le « beau-petit-enfant » habitait avec son « |
samenwonen met de stiefgrootouder, kan het overeenkomstig de in het | beau-grand-parent », il pourrait, conformément à la disposition en |
geding zijnde bepaling onder de voorwaarden bepaald in artikel 50, | cause, bénéficier, sous les conditions fixées par l'article 50, alinéa |
derde lid, van het Wetboek der successierechten, zoals van toepassing | 3, du Code des droits de succession tel qu'il est applicable en Région |
voor het Vlaamse Gewest, het tarief van de successierechten genieten | flamande, du tarif des droits de succession applicable aux enfants que |
dat geldt voor zorgkinderen, dat gelijk is aan het tarief bij | cette disposition qualifie de « non biologiques », lequel est |
vererving in de rechte lijn. | identique au tarif des droits de succession en ligne directe. |
B.5. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | B.5. La question préjudicielle appelle une réponse négative. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
Artikel 50 van het Wetboek der successierechten, zoals vervangen bij | L'article 50 du Code des droits de succession, tel qu'il a été |
het decreet van het Vlaamse Gewest van 21 december 2001 houdende | remplacé par le décret de la Région flamande du 21 décembre 2001 |
bepalingen tot begeleiding van de begroting 2002, schendt niet de | contenant diverses mesures d'accompagnement du budget 2002, ne viole |
artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet doordat het voor de vererving | pas les articles 10, 11 et 172 de la Constitution en ce qu'il ne rend |
tussen een stiefgrootouder en een stiefkleinkind niet het tarief voor | pas applicable aux successions entre un « beau-grand-parent » et un « |
een vererving in de rechte lijn toepasselijk maakt. | beau-petit-enfant » le tarif prévu pour les successions en ligne |
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | directe. Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 7 december 2005. | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 7 décembre 2005. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
De voorzitter, | Le président, |
A. Arts. | A. Arts. |