← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 165/2005 van 16 november 2005 Rolnummer 3209 In zake :
het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van artikel 45, § 1, tweede lid, van het decreet van
de Franse Gemeenschap van 31 maart 2004 betreffende de orga Het
Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters P. Mart(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 165/2005 van 16 november 2005 Rolnummer 3209 In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van artikel 45, § 1, tweede lid, van het decreet van de Franse Gemeenschap van 31 maart 2004 betreffende de orga Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters P. Mart(...) | Extrait de l'arrêt n° 165/2005 du 16 novembre 2005 Numéro du rôle : 3209 En cause : le recours en annulation partielle de l'article 45, § 1 er , alinéa 2, du décret de la Communauté française du 31 mars 2004 définissant l'ense La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, R.(...) |
---|---|
ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
Uittreksel uit arrest nr. 165/2005 van 16 november 2005 | Extrait de l'arrêt n° 165/2005 du 16 novembre 2005 |
Rolnummer 3209 | Numéro du rôle : 3209 |
In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van artikel 45, § | En cause : le recours en annulation partielle de l'article 45, § 1er, |
1, tweede lid, van het decreet van de Franse Gemeenschap van 31 maart | |
2004 betreffende de organisatie van het hoger onderwijs ter | alinéa 2, du décret de la Communauté française du 31 mars 2004 |
bevordering van de integratie in de Europese ruimte van het hoger | définissant l'enseignement supérieur, favorisant son intégration à |
onderwijs en betreffende de herfinanciering van de universiteiten, | l'espace européen de l'enseignement supérieur et refinançant les |
ingesteld door de v.z.w. « Fédération des étudiant(e)s francophones » | universités, introduit par l'a.s.b.l. « Fédération des étudiant(e)s |
en anderen. | francophones » et autres. |
Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters | composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. |
P. Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen en E. Derycke, | Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen et E. Derycke, assistée |
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, | du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Melchior, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging | I. Objet du recours et procédure |
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 20 december | Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 20 |
2004 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 21 | décembre 2004 et parvenue au greffe le 21 décembre 2004, un recours en |
december 2004, is beroep tot vernietiging ingesteld van de tweede zin | |
van artikel 45, § 1, tweede lid, van het decreet van de Franse | annulation de la deuxième phrase de l'article 45, § 1er, alinéa 2, du |
Gemeenschap van 31 maart 2004 betreffende de organisatie van het hoger | décret de la Communauté française du 31 mars 2004 définissant |
onderwijs ter bevordering van de integratie in de Europese ruimte van | l'enseignement supérieur, favorisant son intégration à l'espace |
het hoger onderwijs en betreffende de herfinanciering van de | européen de l'enseignement supérieur et refinançant les universités |
universiteiten (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 18 juni | (publié au Moniteur belge du 18 juin 2004, deuxième édition) a été |
2004, tweede editie) door de v.z.w. « Fédération des étudiant(e)s | introduit par l'a.s.b.l. « Fédération des étudiant(e)s francophones », |
francophones », met zetel te 1210 Brussel, Haachtsesteenweg 25, G. | dont le siège est établi à 1210 Bruxelles, chaussée de Haecht 25, G. |
Bosmans, wonende te 1180 Brussel, Diepestraat 74, R. Maes, wonende te | Bosmans, demeurant à 1180 Bruxelles, rue Basse 74, R. Maes, demeurant |
1020 Brussel, Araucarialaan 114, F. Panier, wonende te 5150 Namen, rue | à 1020 Bruxelles, avenue de l'Araucaria 114, F. Panier, demeurant à |
Oscar Gubin 20, en L. León Fanjul, wonende te 6200 Châtelineau, rue | 5150 Namur, rue Oscar Gubin 20, et L. León Fanjul, demeurant à 6200 |
Saint-François 14. | Châtelineau, rue Saint-François 14. |
(...) | (...) |
II. In rechte | II. En droit |
(...) | (...) |
B.1.1. Volgens haar statuten heeft de « Fédération des étudiant(e)s | B.1.1. D'après ses statuts, la « Fédération des étudiant(e)s |
francophones » met name tot doel « de studenten ingeschreven aan de | francophones » a notamment pour objet « de rassembler, d'informer, |
instellingen voor hoger onderwijs in de Franse Gemeenschap van België | d'exprimer, de défendre les intérêts et de concrétiser l'opinion des |
te verenigen, te informeren, hun belangen kenbaar te maken en te | étudiant(e)s inscrit(e)s dans les établissements d'enseignement |
verdedigen en hun mening te concretiseren [...] aangaande alle | supérieur situés en Communauté française de Belgique [...] sur tous |
problemen die hun rechten, plichten en belangen van pedagogische, | les problèmes mettant en cause, de près ou de loin, leurs droits, |
sociale, culturele en economische aard, alsook hun immateriële rechten | devoirs, intérêts pédagogiques, sociaux, culturels et économiques |
van dichtbij of van ver in het geding brengen, door als representatief | ainsi que leurs droits immatériels en jouant le rôle d'organe |
of zelfs actief orgaan op te treden bij de publieke opinie en de | représentatif, voire actif, auprès de l'opinion publique et des |
bevoegde autoriteiten op alle niveaus van de besluitvorming, zowel | autorités compétentes à tous les niveaux de décisions tant à |
binnen als buiten de Belgische Staat ». | l'intérieur qu'à l'extérieur de l'Etat belge ». |
B.1.2. De andere verzoekende partijen verklaren dat zij als student | B.1.2. Les autres requérants affirment être des étudiants inscrits |
zijn ingeschreven aan een universitaire instelling waarop de bestreden | dans une institution universitaire à laquelle s'applique la |
bepaling van toepassing is. | disposition attaquée. |
B.1.3. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van artikel | |
45, § 1, tweede lid, tweede zin (eerste zin in de Nederlandse | B.1.3. Les requérants demandent l'annulation de l'article 45, § 1er, |
vertaling), van het decreet van 31 maart 2004 betreffende de | alinéa 2, 2ème phrase, du décret du 31 mars 2004 définissant |
organisatie van het hoger onderwijs ter bevordering van de integratie | l'enseignement supérieur, favorisant son intégration à l'espace |
in de Europese ruimte van het hoger onderwijs en betreffende de | européen de l'enseignement supérieur et refinançant les universités. |
herfinanciering van de universiteiten. Zij voeren aan dat die bepaling | Ils soutiennent que cette disposition a pour effet d'empêcher les |
de universiteiten belet, enerzijds, de inschrijvingsgelden tegen een | universités, d'une part, d'appliquer un taux de droit d'inscription « |
tussentarief toe te passen voor de studenten met een beperkt inkomen | intermédiaire » pour les étudiants ayant des revenus modestes et, |
en, anderzijds, de studenten de mogelijkheid te bieden de betaling van | d'autre part, de permettre aux étudiants d'étaler le paiement du droit |
de inschrijvingsgelden te spreiden tot na 1 december van het | d'inscription au-delà du 1er décembre de l'année académique. |
academiejaar. B.1.4. De Franse Gemeenschapsregering voert aan dat de bestreden | B.1.4. Le Gouvernement de la Communauté française fait valoir que, la |
bepaling, daar zij niet de draagwijdte heeft die de verzoekende | disposition attaquée n'ayant pas la portée que lui donnent les |
partijen eraan toeschrijven, hun situatie niet ongunstig kan | requérants, la disposition n'aurait pas d'effet défavorable sur leur |
beïnvloeden. In zoverre de grond van niet-ontvankelijkheid inhoudt dat | situation. En ce qu'elle implique que soit préalablement recherchée la |
de betekenis van die bepaling vooraf wordt onderzocht, valt hij samen | signification de cette disposition, la fin de non-recevoir se confond |
met de grond van de zaak. | avec le fond de l'affaire. |
B.2. Artikel 45, § 1, van het decreet van 31 maart 2004 betreffende de | B.2. L'article 45, § 1er, du décret du 31 mars 2004 définissant |
organisatie van het hoger onderwijs ter bevordering van de integratie | l'enseignement supérieur, favorisant son intégration à l'espace |
in de Europese ruimte van het hoger onderwijs en betreffende de herfinanciering van de universiteiten bepaalt : « De student kiest vrij de instelling waar hij zich wil inschrijven. De inschrijving van de student houdt in dat hij het reglement van de studies waarvoor hij zich inschrijft, zal respecteren. De inschrijving is pas geldig als de inschrijvingsgelden volledig betaald zijn. Voor de studiejaren die leiden tot een academische graad moet de inschrijving ten laatste op 1 december geldig zijn, tenzij een afwijking om uitzonderlijke redenen wordt toegestaan door de Regering. Het bedrag van de inschrijvingsgelden voor de studiejaren die leiden tot een academische graad wordt vastgelegd door artikel 39 van de wet van 27 juli 1971 op de financiering en de controle van de universitaire instellingen ». Die bepaling is, vanaf het academiejaar 2005-2006, gewijzigd bij | européen de l'enseignement supérieur et refinançant les universités dispose : « L'étudiant choisit librement l'établissement auquel il souhaite s'inscrire. L'inscription de l'étudiant implique de sa part le respect du règlement des études auxquelles il s'inscrit. L'inscription n'est effective qu'après versement intégral des droits d'inscription. Pour les années d'études menant à un grade académique, l'inscription doit être effective au plus tard le premier décembre, sauf dérogation pour motif exceptionnel accordée par le Gouvernement. Le montant des droits d'inscription aux années d'études menant à un grade académique est fixé par l'article 39 de la loi du 27 juillet 1971 sur le financement et le contrôle des institutions universitaires ». Cette disposition est modifiée, à partir de l'année académique |
artikel 7 van het decreet van 20 juli 2005 houdende verschillende bepalingen met betrekking tot het hoger onderwijs. Aangezien het in het geding zijnde artikel kon worden toegepast vóór die wijziging, heeft die niettemin geen gevolgen voor het onderwerp van het beroep. B.3. De verzoekende partijen verwijten die bepaling in de eerste plaats dat zij het de universiteiten niet meer mogelijk maakt de inschrijving van studenten te aanvaarden tegen betaling van het inschrijvingsgeld tegen een tussentarief, dat ligt tussen het normale tarief en het tarief dat wordt toegekend aan de beursstudenten, terwijl de universiteiten, vóór de inwerkingtreding ervan, in de praktijk een dergelijk tarief toepasten. | 2005-2006, par l'article 7 du décret du 20 juillet 2005 portant diverses dispositions relatives à l'enseignement supérieur. Néanmoins, l'article en cause ayant pu être appliqué avant cette modification, celle-ci n'a pas d'incidence sur l'objet du recours. B.3. Les requérants reprochent, en premier lieu, à cette disposition de ne plus permettre aux universités d'accepter l'inscription d'étudiants moyennant le paiement de droits d'inscription fixés à un taux « intermédiaire », situé entre le taux normal et le taux accordé aux étudiants bénéficiaires d'une bourse d'études, alors que la pratique des universités était, avant son entrée en vigueur, fixée en ce sens. |
B.4.1. Artikel 39 van de wet van 27 juli 1971 op de financiering en de | B.4.1. L'article 39 de la loi du 27 juillet 1971 sur le financement et |
controle van de universitaire instellingen bepaalt het bedrag van de | le contrôle des institutions universitaires fixe les montants des |
inschrijvingsgelden in de universitaire instellingen. Het voorziet in | droits d'inscription dans les institutions universitaires. Il prévoit |
een gewoon bedrag, alsook in een verminderd tarief voor de studenten | un montant ordinaire, ainsi qu'un taux réduit pour les étudiants |
die een toelage genieten die wordt toegekend door de dienst | bénéficiant d'une allocation octroyée par le service d'allocations |
studietoelagen van de Franse Gemeenschap en voor de studenten die | d'études de la Communauté française et pour les étudiants titulaires |
houder zijn van een attest van beursstudent dat is uitgereikt door het | d'une attestation de boursier délivrée par l'Administration générale |
Algemeen Bestuur van de Ontwikkelingssamenwerking. | de la coopération au développement. |
B.4.2. Artikel 124 van het voormelde decreet van 31 maart 2004 wijzigt | B.4.2. L'article 124 du décret du 31 mars 2004 précité modifie cette |
die bepaling door daarin een lid toe te voegen dat luidt : | disposition en y ajoutant un alinéa rédigé comme suit : |
« Het bedrag bedoeld in alinea 1 wordt herleid tot 297,47 euro voor | « Le montant visé à l'alinéa 1er est ramené à 297,47 euros pour les |
studenten van eenvoudige afkomst die niet kunnen genieten van een | |
toelage bedoeld in alinea 2. De Regering definieert de voorwaarden en | étudiants de condition modeste ne pouvant bénéficier de l'allocation |
modaliteiten voor het verkrijgen van deze verlaagde | visée à l'alinéa 2. Le Gouvernement définit les conditions et |
inschrijvingsgelden ». | modalités d'obtention de ces droits réduits ». |
B.4.3. Artikel 1 van het besluit van de Franse Gemeenschapsregering | B.4.3. L'article 1er de l'arrêté du Gouvernement de la Communauté |
van 5 mei 2004 tot vaststelling van de voorwaarden en de nadere regels | française du 5 mai 2004 fixant les conditions et modalités d'obtention |
voor het behalen van overgangsrechten voor inschrijving in de universiteiten, luidt : | de droits d'inscription intermédiaires dans les universités dispose : |
« In artikel 39, § 2, laatste lid van de wet van 27 juli 1971 op de | « A l'article 39, § 2, dernier alinéa, de la loi du 27 juillet 1971 |
financiering en de controle van de universitaire instelling, worden | sur le financement et le contrôle des institutions universitaires, |
als van eenvoudige afkomst beschouwd de studenten die verkiesbaar | sont considérés comme de condition modeste les étudiants qui auraient |
zouden geweest zijn voor de toekenning van een studietoelage krachtens | été éligibles pour l'octroi d'une allocation d'études en vertu de |
het besluit van de Executieve van de Franse Gemeenschap van 26 april | l'arrêté de l'Exécutif de la Communauté française du 26 avril 1993 |
1993 tot vaststelling van de minvermogendheid van de kandidaten voor | fixant la condition peu aisée des candidats à une allocation d'études |
een studietoelage en van de criteria voor de bepaling van de bedragen | ainsi que les critères servant à déterminer les montants des |
van de studietoelagen, als hun in aanmerking komende inkomsten niet | allocations d'études, si leur revenu pris en compte ne dépassait pas |
meer dan 2.800 euro het grensbedrag bepaald in artikel 1, § 1, | de plus de 2.800 euros celui du plafond fixé en son article 1er, § 1er, |
overschreden, onverminderd de toepassing van de andere artikelen ». | sans préjudice de l'application des autres articles ». |
B.4.4. Uit hetgeen voorafgaat, volgt dat de wetgever en de Franse | B.4.4. Il découle de ce qui précède que le législateur et le |
Gemeenschapsregering de aan de studenten van eenvoudige afkomst | Gouvernement de la Communauté française ont organisé eux-mêmes la |
toegekende vermindering van de inschrijvingsgelden zelf hebben | réduction des droits d'inscription accordée aux étudiants de condition |
geregeld, door aan de vroegere praktijk van de universiteiten een | modeste, fournissant un cadre décrétal et réglementaire à la pratique |
decretaal en reglementair kader te bieden. De in het geding zijnde | antérieure des universités. La disposition en cause n'empêche pas les |
bepaling belet de universiteiten niet om de toegang van de studenten | universités de favoriser l'accès des étudiants de condition modeste |
van eenvoudige afkomst tot de universitaire studie te bevorderen door | aux études universitaires en leur permettant d'acquitter des droits |
het hun mogelijk te maken de inschrijvingsgelden tegen een | |
tussentarief te betalen. | d'inscription intermédiaires. |
B.5. Vervolgens verwijten de verzoekende partijen het voormelde | B.5. Les requérants reprochent ensuite à l'article 45, § 1er, précité, |
artikel 45, § 1, de universiteiten ertoe te verplichten om de | d'obliger les universités à percevoir l'intégralité des droits |
inschrijvingsgelden uiterlijk op 1 december van het betrokken | d'inscription au plus tard le 1er décembre de l'année académique |
academiejaar integraal te innen, waardoor zij niet meer zouden kunnen | concernée, ce qui ne leur permettrait plus d'autoriser, comme elles le |
toestaan, zoals zij dat vroeger om sociale redenen wel deden, dat de | faisaient auparavant pour des raisons sociales, l'étalement du |
betaling van de gelden tot na die datum wordt gespreid. | paiement des droits au-delà de cette date. |
B.6. Het is juist dat de tekst van de in het geding zijnde bepaling | B.6. Il est vrai que le texte de la disposition en cause exige que |
vereist dat de inschrijving van de student op datum van 1 december | l'inscription de l'étudiant soit effective à la date du 1er décembre |
geldig is en dat hij preciseert dat de inschrijving pas geldig is als | et qu'il précise que l'inscription n'est effective qu'après paiement |
de inschrijvingsgelden volledig zijn betaald. Uit een antwoord van de | intégral des droits. Il ressort toutefois d'une réponse de la ministre |
met het hoger onderwijs belaste minister op een parlementaire vraag | chargée de l'enseignement supérieur à une question parlementaire que |
blijkt evenwel dat die bepaling tot doel heeft de datum voor het in | |
aanmerking nemen van de studenten voor de financiering vast te stellen | cette disposition a pour objet de fixer la date de prise en compte des |
en dat zij niet uitsluit « dat een sociale dienst of een universitaire | étudiants pour le financement et qu'elle n'exclut pas « qu'un service |
instelling het geld voorschiet of, naar gelang van het geval, zelf | social ou une institution universitaire fasse l'avance ou pratique |
spontaan een vermindering van de inschrijvingsgelden toekent », | lui-même spontanément, en fonction des cas, une réduction des droits |
waarbij de minister bevestigt dat « de universiteiten dat onder hun | d'inscription », la ministre confirmant que « les universités peuvent |
verantwoordelijkheid kunnen doen » (Hand., Parlement van de Franse | le faire sous leur responsabilité » (C.R.I., Parlement de la |
Gemeenschap, 2004-2005, nr. 19, 12 januari 2005, p. 4). B.7. Hieruit volgt dat de universiteiten, zoals vroeger, de definitieve inschrijving van een student op 1 december kunnen aanvaarden, waarbij hem een deel van de inschrijvingsgelden die hij verschuldigd is, wordt voorgeschoten. B.8. Uit alle voorgaande overwegingen blijkt dat de bestreden bepaling niet de draagwijdte, noch de gevolgen heeft die de verzoekende partijen eraan toeschrijven. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, | Communauté française, 2004-2005, n° 19, 12 janvier 2005, p. 4). B.7. Il s'ensuit que les universités peuvent, comme par le passé, accepter l'inscription définitive d'un étudiant au 1er décembre, tout en lui avançant une partie des droits d'inscription dont il est redevable. B.8. Il ressort de l'ensemble de ces considérations que la disposition attaquée n'a pas la portée et n'entraîne pas les conséquences que lui prêtent les requérants. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en |
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op | langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 |
het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 16 november 2005. | janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 16 novembre 2005. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
De voorzitter, | Le président, |
M. Melchior. | M. Melchior. |