Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 98/2005 van 1 juni 2005 Rolnummers 2987 en 2988 In zake : de prejudiciële vragen over de wet van 21 december 1998 betreffende de veiligheid bij voetbalwedstrijden, inzonderheid de artikelen 23bis, 24, tweede lid, 2 Het Arbitragehof, samengesteld uit rechter P. Martens, waarnemend voorzitter, voorzitter A. Arts(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 98/2005 van 1 juni 2005 Rolnummers 2987 en 2988 In zake : de prejudiciële vragen over de wet van 21 december 1998 betreffende de veiligheid bij voetbalwedstrijden, inzonderheid de artikelen 23bis, 24, tweede lid, 2 Het Arbitragehof, samengesteld uit rechter P. Martens, waarnemend voorzitter, voorzitter A. Arts(...) Extrait de l'arrêt n° 98/2005 du 1 er juin 2005 Numéros du rôle : 2987 et 2988 En cause : les questions préjudicielles concernant la loi du 21 décembre 1998 relative à la sécurité lors des matches de football, notamment les articl La Cour d'arbitrage, composée du juge P. Martens, faisant fonction de président, du président A.(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 98/2005 van 1 juni 2005 Extrait de l'arrêt n° 98/2005 du 1er juin 2005
Rolnummers 2987 en 2988 Numéros du rôle : 2987 et 2988
In zake : de prejudiciële vragen over de wet van 21 december 1998 En cause : les questions préjudicielles concernant la loi du 21
betreffende de veiligheid bij voetbalwedstrijden, inzonderheid de décembre 1998 relative à la sécurité lors des matches de football,
artikelen 23bis, 24, tweede lid, 26, § 2, en 31, § 2, zoals gewijzigd notamment les articles 23bis, 24, alinéa 2, 26, § 2, et 31, § 2, telle
bij de wet van 10 maart 2003, gesteld door de Jeugdrechtbank te Luik. qu'elle a été modifiée par la loi du 10 mars 2003, posées par le
Tribunal de la jeunesse de Liège.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit rechter P. Martens, waarnemend voorzitter, voorzitter composée du juge P. Martens, faisant fonction de président, du
A. Arts en de rechters M. Bossuyt, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. président A. Arts et des juges M. Bossuyt, A. Alen, J.-P. Snappe,
Moerman en J. Spreutels, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, J.-P. Moerman et J. Spreutels, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux,
onder voorzitterschap van rechter P. Martens, présidée par le juge P. Martens,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging I. Objet des questions préjudicielles et procédure
Bij vonnissen van 27 april 2004 in zake M. D'Hulst en L. Marianacci Par jugements du 27 avril 2004 en cause de M. D'Hulst et L. Marianacci
tegen de Belgische Staat, en in aanwezigheid van respectievelijk G. contre l'Etat belge, et en présence respectivement de G. Marianacci et
Marianacci en C. Garrochena Pacheco, waarvan de expedities ter griffie C. Garrochena Pacheco, dont les expéditions sont parvenues au greffe
van het Arbitragehof zijn ingekomen op 30 april 2004, heeft de de la Cour d'arbitrage le 30 avril 2004, le Tribunal de la jeunesse de
Jeugdrechtbank te Luik de volgende prejudiciële vragen gesteld : Liège a posé les questions préjudicielles suivantes :
1. « Schendt de wet van 21 december 1998 betreffende de veiligheid bij 1. « La loi du 21 décembre 1998 relative à la sécurité des matches de
voetbalwedstrijden in het algemeen, zelfs gewijzigd bij de wet van 10 football en général, même modifiée par la loi du 10 mars 2003, et
maart 2003, en in het bijzonder de artikelen 23bis, 24, laatste lid, notamment leurs articles 23bis, 24, dernier alinéa, 26, § 2, 31, § 2,
26, § 2, en 31, § 2, ervan, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in violent-ils les articles 10 et 11 de la Constitution en ce que ces
zoverre die bepalingen de door de Koning aangewezen ambtenaar ertoe dispositions donnent compétence au fonctionnaire désigné par le Roi
machtigen als bevoegde administratieve instantie de in artikel 24, pour imposer la sanction prévue à l'article 24, dernier alinéa, comme
laatste lid, bepaalde sanctie op te leggen, terwijl voor diezelfde, instance administrative compétente, alors que pour ces mêmes faits,
als misdrijf omschreven feiten, die tot een strafonderzoek of een qualifiés infractions, qui entraîneraient une instruction pénale ou
strafvervolging aanleiding zouden geven, alleen de jeugdrechter of de une poursuite pénale, seul le juge de la jeunesse ou le Tribunal de la
jeugdrechtbank bevoegd zijn ten aanzien van een minderjarige en alleen jeunesse sont compétents à l'égard d'un mineur et que seules les
de bij de wet betreffende de jeugdbescherming vastgestelde maatregelen mesures fixées par la loi relative à la protection de la jeunesse sont
van toepassing zijn ? »; applicables ? »;
2. « Indien het Arbitragehof de eerste vraag ontkennend zou 2. « Dans l'hypothèse où la réponse donnée par la Cour d'arbitrage à
beantwoorden : Schendt de wet van 21 december 1998 betreffende de la première réponse serait négative, la loi du 21 décembre 1998
veiligheid bij voetbalwedstrijden in het algemeen, zelfs gewijzigd bij relative à la sécurité des matches de football en général, même
de wet van 10 maart 2003, en in het bijzonder de artikelen 23bis, 24, modifiée par la loi du 10 mars 2003, et notamment leurs articles
23bis, 24, dernier alinéa, 26, § 2, 31, § 2, violent-ils les articles
laatste lid, 26, § 2, en 31, § 2, ervan, de artikelen 10 en 11 van de 10 et 11 de la Constitution en ce que ces dispositions donnent
Grondwet, in zoverre die bepalingen de door de Koning aangewezen compétence au fonctionnaire désigné par le Roi pour imposer la
ambtenaar ertoe machtigen als bevoegde administratieve instantie de in
artikel 24, laatste lid, bepaalde sanctie op te leggen, terwijl voor sanction prévue à l'article 24, dernier alinéa, comme instance
diezelfde, als misdrijf omschreven feiten, die tot een strafonderzoek administrative compétente, alors que pour ces mêmes faits, qualifiés
of een strafvervolging aanleiding zouden geven, alleen het openbaar infractions, qui entraîneraient une instruction pénale ou une
ministerie bij de jeugdrechtbank bevoegd is om een zaak bij de poursuite pénale, seul le ministère public près le Tribunal de la
jeugdrechter of de jeugdrechtbank aanhangig te maken, teneinde ten jeunesse a compétence pour saisir le juge de la jeunesse ou le
aanzien van een minderjarige de bij de wet betreffende de Tribunal de la jeunesse en vue de prendre à l'égard d'un mineur les
jeugdbescherming vastgestelde maatregelen te nemen ? ». mesures fixées par la loi relative à la protection de la jeunesse ? ».
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 2987 en 2988 van de rol van Ces affaires, inscrites sous les numéros 2987 et 2988 du rôle de la
het Hof, werden samengevoegd. Cour, ont été jointes.
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. De verwijzende rechter stelt twee prejudiciële vragen over de B.1. Le juge a quo pose deux questions préjudicielles concernant la
bestaanbaarheid van de wet van 21 december 1998 betreffende de compatibilité de la loi du 21 décembre 1998 relative à la sécurité
veiligheid bij voetbalwedstrijden (hierna : voetbalwet) met het lors des matches de football (ci-après : loi sur le football) avec le
beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie, in zoverre de artikelen principe d'égalité et de non-discrimination, en tant que les articles
23bis, 24, tweede lid, 26, § 2, en 31, § 2, van die wet het mogelijk 23bis, 24, alinéa 2, 26, § 2, et 31, § 2, de cette loi permettent que
maken dat als misdrijf omschreven feiten die door een minderjarige des faits qualifiés infraction, commis par un mineur, puissent donner
worden gepleegd, aanleiding kunnen geven tot een door een lieu à une sanction administrative infligée par une autorité
administratieve overheid opgelegde administratieve sanctie, terwijl,
enerzijds, de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming administrative, alors que, d'une part, la loi du 8 avril 1965 relative
bepaalt welke maatregelen alleen door de jeugdrechter mogen worden à la protection de la jeunesse prévoit quelles mesures peuvent être
genomen ten aanzien van de minderjarige en, anderzijds, diezelfde wet prises, par le seul juge de la jeunesse, à l'égard du mineur et que,
alleen het openbaar ministerie bij de jeugdrechtbank toestaat een zaak d'autre part, cette même loi autorise le seul ministère public près le
bij de jeugdrechter aanhangig te maken om dergelijke maatregelen te tribunal de la jeunesse à saisir le juge de la jeunesse en vue de
nemen. Aldus zou een verschil in behandeling worden ingevoerd tussen prendre de telles mesures. Une différence de traitement serait ainsi
minderjarigen naargelang de maatregelen te hunnen aanzien worden créée entre mineurs suivant que les dispositions qui sont prises à
genomen op grond van de voetbalwet, dan wel de wet betreffende de leur égard le sont sur la base de la loi sur le football ou de la loi
jeugdbescherming. relative à la protection de la jeunesse.
B.2. De artikelen 23bis, 24, 26 en 31 van de voetbalwet bepalen : B.2. Les articles 23bis, 24, 26 et 31 de la loi sur le football disposent :
«

Art. 23bis.Eenieder die zich in de perimeter bevindt, alleen of in

«

Art. 23bis.Pourra encourir une ou plusieurs sanctions prévues à

groep, omwille van en ter gelegenheid van een voetbalwedstrijd, en l'article 24, quiconque se trouvant, seul ou en groupe, dans le
aanzet tot slagen en verwondingen, haat of woede ten opzichte van een périmètre en raison et à l'occasion d'un match de football, incite à
of meer personen zich bevindend in of buiten de perimeter, kan een of porter des coups et blessures, à la haine ou à l'emportement à l'égard
meer sancties oplopen als bepaald in artikel 24 ». d'une ou plusieurs personnes se trouvant dans ou à l'extérieur du périmètre ».
«

Art. 24.Overeenkomstig de procedure bepaald in Titel IV kan in

«

Art. 24.Conformément à la procédure prévue au Titre IV, une amende

geval van overtreding van de artikelen 20, 20bis, 21, 22, 23, 23bis en administrative de dix mille francs à deux cent mille francs et une
23ter een administratieve geldboete van tienduizend tot interdiction de stade administrative d'une durée de trois mois à cinq
tweehonderdduizend frank en een administratief stadionverbod voor een ans ou une de ces deux sanctions peuvent être infligées en cas de
duur van drie maanden tot vijf jaar worden opgelegd, of één van deze contravention aux articles 20, 20bis, 21, 22, 23, 23bis et 23ter.
sancties alleen.
In geval van overtreding van de artikelen 20, 20bis, 21, 22, 23, 23bis En cas de contravention aux articles 20, 20bis, 21, 22, 23, 23bis et
en 23ter kan een administratief stadionverbod voor een duur van drie 23ter, une interdiction de stade administrative d'une durée de trois
maanden tot vijf jaar worden opgelegd aan de minderjarige boven de mois à cinq ans peut être infligée au mineur de plus de quatorze ans
veertien jaar ». ».
«

Art. 26.§ 1. De administratieve sanctie wordt opgelegd door de door

«

Art. 26.§ 1er. La sanction administrative est imposée par le

de Koning aangewezen ambtenaar, met uitzondering van de ambtenaar die fonctionnaire désigné par le Roi, à l'exception du fonctionnaire ayant
met toepassing van artikel 25 proces-verbaal heeft opgemaakt. dressé procès-verbal en application de l'article 25.
Wanneer de ambtenaar beslist dat er reden is om de administratieve Lorsque le fonctionnaire décide qu'il y a lieu d'entamer la procédure
procedure aan te vatten, deelt hij de overtreder door middel van een administrative, il communique au contrevenant, par lettre recommandée
ter post aangetekende brief mee : à la poste :
1° de feiten waarvoor de procedure is opgestart; 2° het feit dat de overtreder de gelegenheid heeft om binnen dertig dagen te rekenen van de datum van kennisgeving van de aangetekende brief, zijn verweermiddelen uiteen te zetten bij een ter post aangetekende brief, en dat hij het recht heeft om bij die gelegenheid de in het eerste lid bedoelde ambtenaar om een mondelinge verdediging van zijn zaak te verzoeken; 3° het feit dat de overtreder het recht heeft om zich te laten bijstaan door een raadsman; 4° het feit dat de overtreder het recht heeft zijn dossier te consulteren; 5° een afschrift van het in artikel 25, eerste lid, bedoelde proces-verbaal, gevoegd als bijlage. De in het eerste lid bedoelde ambtenaar bepaalt in voorkomend geval de dag waarop de betrokkene conform zijn verzoek krachtens het tweede lid, 2°, uitgenodigd wordt de mondelinge verdediging van zijn zaak voor te dragen. § 2. Wanneer de administratieve procedure tegen een minderjarige overeenkomstig artikel 24, tweede lid, wordt aangevat, wordt de in § 1, tweede lid, bedoelde aangetekende brief aan de minderjarige en aan zijn vader en moeder, zijn voogden of de personen die het gezag over hem uitoefenen, gestuurd. De minderjarige wordt altijd gevraagd om zich mondeling te komen verdedigen. Een kopie van zijn verhoor wordt aan de minderjarige afgegeven, evenals aan zijn vader en moeder, zijn voogden of de personen die het gezag over hem uitoefenen wanneer deze tijdens het verhoor aanwezig waren. Indien de minderjarige geen advocaat heeft, wordt er hem één toegewezen. Wanneer de feiten bij de in § 1, eerste lid, bedoelde ambtenaar aanhangig worden gemaakt met toepassing van artikel 25, brengt hij onmiddellijk de stafhouder van de orde der advocaten op de hoogte. Het bericht wordt op hetzelfde tijdstip als de in het eerste lid bedoelde aangetekende brief, opgestuurd. De stafhouder of het bureau voor juridische bijstand wijst ten laatste twee werkdagen na het bericht een advocaat aan. Die advocaat wordt belast met het begeleiden van de minderjarige tijdens heel de 1° les faits à propos desquels la procédure est entamée; 2° le fait que le contrevenant a la possibilité d'exposer par écrit, par lettre recommandée à la poste, ses moyens de défense dans un délai de trente jours à compter du jour de la notification de la lettre recommandée, et qu'il dispose à cette occasion du droit de demander au fonctionnaire visé à l'alinéa 1er de présenter oralement sa défense; 3° le fait que le contrevenant a le droit de se faire assister d'un conseil; 4° le fait que le contrevenant a le droit de consulter son dossier; 5° une copie en annexe du procès-verbal visé à l'article 25, alinéa 1er. Le fonctionnaire visé à l'alinéa 1er précise, le cas échéant, le jour où l'intéressé est invité à exposer oralement sa défense, conformément à sa requête en vertu de l'alinéa 2, 2°. § 2. Lorsque la procédure administrative est entamée à l'encontre d'un mineur en application de l'article 24, alinéa 2, la lettre recommandée visée au § 1er, alinéa 2, est adressée au mineur et à ses père et mère, tuteurs ou personnes qui en ont la garde. Le mineur est d'office invité à venir présenter sa défense orale. Une copie de son audition est remise au mineur, ainsi qu'à ses père et mère, tuteurs ou personnes qui en ont la garde, lorsque ceux-ci ont assisté à l'audition. Lorsque le mineur n'a pas d'avocat, il lui en est désigné un d'office. Lorsque le fonctionnaire visé au § 1er, alinéa 1er, est saisi en application de l'article 25, il en avise immédiatement le bâtonnier de l'ordre des avocats. Cet avis est envoyé en même temps que la lettre recommandée visée à l'alinéa 1er. Le bâtonnier ou le bureau d'aide juridique procède à la désignation d'un avocat au plus tard dans les deux jours ouvrables à compter de cet avis. Cet avocat est chargé d'assister le mineur durant toute la
procedure. Een kopie van het bericht aan de stafhouder wordt bij het procédure. Copie de l'avis informant le bâtonnier est jointe au
dossier van de procedure gevoegd. dossier de la procédure.
De stafhouder of het bureau voor juridische bijstand waakt erover dat Le bâtonnier ou le bureau d'aide juridique veille, lorsqu'il y a
indien er tegenstrijdigheid van belangen is, de betrokkene door een contradiction d'intérêts, à ce que l'intéressé soit assisté par un
andere advocaat dan die op wie zijn vader en moeder, zijn voogden of avocat autre que celui auquel auraient fait appel ses père et mère,
de personen die het gezag over hem uitoefenen een beroep zouden hebben
gedaan, wordt bijgestaan ». tuteurs ou personnes qui en ont la garde ».
«

Art. 31.§ 1. De overtreder die de beslissing van de in artikel 26,

«

Art. 31.§ 1er. Le contrevenant qui conteste la décision du

§ 1 eerste lid, bedoelde ambtenaar betwist, tekent op straffe van fonctionnaire visé à l'article 26, § 1er, alinéa 1er, peut interjeter
verval binnen een termijn van een maand vanaf de kennisgeving van de appel par voie de requête près le tribunal de police dans un délai
beslissing, bij wege van verzoekschrift, beroep aan bij de d'un mois à compter de la notification de la décision, à peine de
politierechtbank. déchéance.
Tegen de beslissing van de politierechtbank staat geen hoger beroep La décision du tribunal de police n'est pas susceptible d'appel.
open. Onverminderd de bepalingen in het eerste en tweede lid zijn de Sans préjudice des dispositions prévues aux alinéas 1er et 2, les
bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek van toepassing op het beroep dispositions du Code judiciaire s'appliquent à l'appel près le
bij de politierechtbank en het buitengewoon hoger beroep. tribunal de police et aux voies de recours extraordinaires.
§ 2. Indien de beslissing genomen wordt ten opzichte van een § 2. Si la décision est prise à l'encontre d'un mineur ayant atteint
minderjarige die veertien jaar was op het ogenblik van de feiten, l'âge de quatorze ans au moment des faits, le recours est introduit
wordt het beroep bij de jeugdrechtbank ingediend ». devant le tribunal de la jeunesse ».
Ten aanzien van de twee prejudiciële vragen Sur les deux questions préjudicielles
B.3. De mogelijkheid een beroep te doen op administratieve sancties om B.3. Au cours des travaux préparatoires des dispositions initiales de
sommige inbreuken op de voetbalwet te bestraffen, werd tijdens de la loi sur le football, la possibilité de recourir à des sanctions
parlementaire voorbereiding van de oorspronkelijke bepalingen van die administratives pour réprimer certaines infractions à cette loi a été
wet als volgt verantwoord : justifiée de la manière suivante :
« Voor wat betreft de sancties ten aanzien van [...] de in het stadion « En ce qui concerne les sanctions à l'égard des [...] personnes
aanwezige personen, werd gekozen voor een administratief systeem,
teneinde de zaken op een snelle wijze af te handelen en ook aangezien présentes dans le stade, il a été opté pour un système administratif
een dergelijk systeem minder repressief is voor de betrokken personen afin de traiter les affaires de manière rapide et aussi parce qu'un
dan een strafrechtelijke aanpak (geen enkele vrijheidsberovende tel système est moins pénalisant pour les personnes concernées qu'une
maatregel wordt voorzien - welnu, dergelijke maatregelen bedoeld door approche pénale (aucune mesure privative de liberté n'est prévue - or
artikel 7 van het Strafwetboek zijn zwaarder dan een geldboete, de de telles mesures, visées à l'article 7 du Code pénal, sont plus
administratieve sancties worden niet opgenomen in het strafregister graves qu'une amende -, les sanctions administratives ne seront pas
van de betrokkene, ...). reprises au casier judiciaire de l'intéressé, ...).
Tegelijkertijd wil de wet ook erop toezien dat de op de wet Ce faisant, les dispositions de la loi veillent au respect des
toepasselijke vereisten van de artikelen 6 en 7 van het Europees exigences posées par les articles 6 et 7 de la Convention de
Verdrag ter bescherming van de rechten van de mens worden nageleefd. sauvegarde des droits de l'homme et des libertés fondamentales en
In het bijzonder werd rekening gehouden met de rechten van verdediging matière de droits de la défense, d'égalité, de légalité et de
(zie de administratieve procedure in Titel III), met het proportionnalité. Il est particulièrement tenu compte des droits de la
legaliteitsbeginsel (zoals dit blijkt uit de rechtspraak van het défense (voir la procédure administrative dans le chapitre III), du
Europees Hof voor [...] de rechten van de mens), het principe de la légalité (tel que l'indique la jurisprudence de la Cour
gelijkheidsbeginsel (zoals dit blijkt uit de rechtspraak van het européenne [...] des droits de l'homme), du principe d'égalité (tel
Arbitragehof, onder meer specifiek met betrekking tot de que l'indique la jurisprudence de la Cour d'arbitrage, plus
administratieve sancties; zie artikel 37), en met het spécifiquement pour ce qui concerne les sanctions administratives,
proportionaliteitsbeginsel (artikel 29, lid 2) » (Parl. St., Kamer, voir article 37) et [du] principe de proportionnalité (article 29,
1997-1998, nr. 1572/1, pp. 1-2). alinéa 2) » (Doc. parl., Chambre, 1997-1998, n° 1572/1, pp. 1-2).
Inzake de toepassing van administratieve sancties ter bestrijding van En ce qui concerne l'application de sanctions administratives en vue
het voetbalgeweld verklaarde de Minister van Binnenlandse Zaken het de combattre la violence liée au football, le ministre de l'Intérieur
volgende : a déclaré :
« [De administratieve sancties] vervolledigen het strafrecht zonder « [Les sanctions administratives] parachèvent le droit pénal sans le
het te vervangen via de introductie van een systeem dat de samenloop remplacer en introduisant un système régissant le concours des
van strafrechtelijke en administratieve vervolgingen regelt [...]. Zij poursuites pénales et administratives [...]. Elles simplifient le
brengen een eenvoudiger systeem voor de bewijslast met zich hetgeen
een aanzienlijk voordeel in vergelijking met de bestaande système en ce qui concerne la charge de la preuve, ce qui constitue un
strafrechtelijke bepalingen betekent [...]. Zij verzekeren een avantage considérable en comparaison des dispositions pénales
efficiënte, vlugge en slagvaardige maatschappelijke reactie aangezien existantes. [...] Elles assurent une réaction sociale efficace, rapide
de voorgeschreven administratieve sancties eigen zijn aan de et pertinente, étant donné que les sanctions administratives prévues
geviseerde feiten [...]. Zij vormen het antwoord op het gebrek aan sont propres aux faits visés. [...] Elles constituent la réponse à
maatschappelijke reactie wegens de overbelasting van de rechtbanken en l'absence de réaction sociale en raison de l'encombrement des
de seponeringen door de parketten, omdat de administratieve procedure tribunaux et du classement sans suite par les parquets, étant donné
gevoerd zal worden door ambtenaren ' gespecialiseerd ' in het voetbal que la procédure administrative sera menée par des fonctionnaires '
[...]. Uiteindelijk hebben ze een preventief effect wegens de ' spécialisés ' en football. [...] Enfin, elles ont un effet préventif
dreiging ' wegens zware sancties [...]. Er mag dus van uitgegaan dû à la ' menace ' de sanctions lourdes. [...] On peut donc partir de
worden dat zij een veel grotere algemeen preventieve werking zullen l'hypothèse qu'elles auront un effet préventif général beaucoup plus
hebben dan het geval is bij de huidige stand van de wetgeving » (Parl. important que ce n'est le cas dans l'état actuel de la législation »
St., Senaat, 1998-1999, nr. 1-1060/3, pp. 5-7). (Doc. parl., Sénat, 1998-1999, n° 1-1060/3, pp. 5-7).
Ten aanzien van artikel 31 vermeldt de memorie van toelichting : Concernant l'article 31, il est dit dans l'exposé des motifs :
« De overtreder heeft het recht om de juistheid van de beslissing van « Le contrevenant a le droit de faire vérifier l'exactitude de la
de ambtenaar te laten toetsen door een rechter. Om een vluggere décision du fonctionnaire par un juge. Afin de rendre le traitement de
behandeling van het beroep mogelijk te maken, werd hiertoe de l'appel plus rapide, c'est le tribunal de police qui a ici été désigné
politierechter aangeduid. comme juge d'appel.
De wet laat geen gewoon hoger beroep toe met betrekking tot de La loi ne permet aucun appel concernant la décision du juge de police,
beslissing van de politierechter, maar de buitengewone rechtsmiddelen mais les voies de recours extraordinaires (pourvoi en cassation,
(Cassatieberoep, derdenverzet, ...) zijn nog steeds mogelijk » (Parl. tierce-opposition, ...) sont toujours possibles » (Doc. parl.,
St., Kamer, 1997-1998, nr. 1572/1, p. 22). Chambre, 1997-1998, n° 1572/1, p. 22).
B.4. In zijn arrest nr. 155/2002 heeft het Hof beslist dat de B.4. Dans son arrêt n° 155/2002, la Cour a décidé que les articles 10
artikelen 10 en 11 van de Grondwet waren geschonden indien de et 11 de la Constitution étaient violés si les sanctions
administratieve sancties op de wijze en volgens de procedure administratives étaient appliquées à des mineurs de la manière et
vastgesteld in de voetbalwet op minderjarigen werden toegepast. Het selon la procédure fixées dans la loi sur le football. Elle a
heeft met name geoordeeld dat de toepassing van die sancties bepaalde considéré, notamment, que l'application de ces sanctions priverait
minderjarigen zou beroven van de procedurele waarborgen die de certains mineurs des garanties procédurales que la loi précitée du 8
voormelde wet van 8 april 1965 heeft ingesteld voor alle avril 1965 a instaurées pour l'ensemble des mineurs, quelle que soit
minderjarigen, welke ook de ernst van de feiten is, en dat niet la gravité des faits, et qu'il n'existait aucune justification
redelijk kon worden verantwoord dat de wetgever, wanneer het om raisonnable, lorsqu'il s'agit de matches de football, à ce que le
voetbalwedstrijden gaat, de zorg opgeeft die hij tot uiting heeft législateur abandonne le souci qu'il a manifesté de protéger les
gebracht om de minderjarigen te beschermen en hun toekomst te mineurs et de préserver leur avenir en leur accordant des garanties
vrijwaren door hun bijzondere procedurele waarborgen te verlenen. procédurales particulières.
B.5. Zoals de verwijzende rechter erop heeft gewezen, heeft de wet van
10 maart 2003 de voetbalwet gewijzigd, met name door daarin artikel B.5. Comme l'indique le juge a quo, la loi du 10 mars 2003 a modifié
24, tweede lid, artikel 26, § 2, en artikel 31, § 2, aangehaald in la loi sur le football, notamment en y insérant l'article 24, alinéa
B.2, in te voegen die, met behoud van de aan de door de Koning 2, l'article 26, § 2, et l'article 31, § 2, reproduits en B.2, qui,
aangewezen ambtenaar verleende machtiging om een administratief tout en laissant au fonctionnaire désigné par le Roi le pouvoir
stadionverbod op te leggen aan de minderjarige ouder dan veertien jaar d'imposer une interdiction de stade administrative au mineur de plus
(artikelen 24, tweede lid, en 26, § 1), de in dat geval te volgen de quatorze ans (articles 24, alinéa 2, et 26, § 1er), organisent la
procedure regelen (artikel 26, § 2) en bepalen dat het beroep tegen de procédure à suivre dans cette hypothèse (article 26, § 2) et prévoient
beslissing van de ambtenaar bij de jeugdrechtbank wordt ingesteld que le recours contre la décision du fonctionnaire est introduit
(artikel 31, § 2). devant le tribunal de la jeunesse (article 31, § 2).
B.6. In de parlementaire voorbereiding van de wet van 10 maart 2003 B.6. Les travaux préparatoires de la loi du 10 mars 2003 indiquent que
wordt erop gewezen dat het ontwerp werd ingediend om bepaalde
tekortkomingen te verhelpen die aan het licht werden gebracht tijdens le projet fut déposé pour remédier à certaines imperfections mises à
de drie jaren van toepassing van de wet (Parl. St., Kamer, 2001-2002, jour durant les trois années d'application de la loi (Doc. parl.,
DOC 50-1729/001, p. 3) en met name om de minderjarigen - bij wie was Chambre, 2001-2002, DOC 50-1729/001, p. 3) et notamment pour pouvoir
vastgesteld dat zij inbreuken op de wet pleegden - op dezelfde wijze sanctionner les mineurs - dont il avait été constaté qu'ils
als de meerderjarigen te kunnen bestraffen en bij hen geen gevoel van commettaient des infractions à la loi - au même titre que les majeurs
straffeloosheid te creëren (ibid., p. 11). Naar aanleiding van het et ne pas créer dans leur chef un sentiment d'impunité (ibid., p. 11).
arrest nr. 155/2002 werd het ontwerp tijdens de bespreking ervan A la suite de l'arrêt n° 155/2002, le projet fut amendé dans le cours
gewijzigd, teneinde het « [aan te vullen] met de door het Arbitragehof de la discussion afin de « [le] compléter [...] par les garanties
gewenste procedurele waarborgen, met dien verstande dat wordt verwezen procédurales souhaitées par la Cour d'arbitrage, en se référant aux
naar de terzake relevante bepalingen die vervat zijn in de wet van 8 dispositions pertinentes contenues dans la loi du 8 avril 1965
april 1965 betreffende de jeugdbescherming » (ibid., DOC 50-1729/011, relative à la protection de la jeunesse » (ibid., DOC 50-1729/011, p.
p. 4; in dezelfde zin Parl. St., Senaat, 2002-2003, nr. 2-1218/4, p. 4; dans le même sens Doc. parl., Sénat, 2002-2003, n° 2-1218/4, p.
11). Bij die gelegenheid is opgemerkt dat « zowel ten aanzien van de 11). Il fut observé à cette occasion que « pour les mineurs comme pour
minderjarigen als ten aanzien van de meerderjarigen, het parket les majeurs, [...] le parquet garde évidemment toutes ses prérogatives
uiteraard al zijn prerogatieven behoudt en dat de administratieve et [...] la procédure administrative ne sera appliquée que si aucune
procedure maar zal worden toegepast als het gerecht aan de feiten geen suite n'est donnée aux faits sur le plan judiciaire » (Doc. parl.,
gevolg geeft » (Parl. St., Kamer, 2002-2003, DOC 50-1729/011, p. 5). Chambre, 2002-2003, DOC 50-1729/011, p. 5).
B.7. De voetbalwet voorziet aldus in specifieke procedurele waarborgen B.7. La loi sur le football accorde ainsi des garanties procédurales
voor de minderjarigen, die geïnspireerd zijn op die waarin de wet van spécifiques aux mineurs, inspirées de celles prévues par la loi du 8
8 april 1965 voorziet, wat betreft de beslissing van de door de Koning avril 1965, en ce qui concerne la décision prise par le fonctionnaire
aangewezen ambtenaar : informatie meegedeeld aan de personen die de désigné par le Roi : information donnée aux personnes qui ont la garde
minderjarige onder hun bewaring hebben, verhoor van de minderjarige en du mineur, audition du mineur, présence d'un avocat. Par ailleurs, la
aanwezigheid van een advocaat. De wet van 7 mei 2004 heeft de wet van loi du 7 mai 2004 a modifié la loi du 8 avril 1965 pour prévoir que
8 april 1965 overigens gewijzigd om erin te voorzien dat de les mineurs de plus de quatorze ans qui font l'objet d'une
minderjarigen ouder dan veertien jaar aan wie een tijdelijk
stadionverbod wordt opgelegd, beroep kunnen instellen bij de interdiction temporaire de stade peuvent exercer un recours devant le
jeugdrechtbank. tribunal de la jeunesse.
B.8. In zoverre zij de mogelijkheid behoudt dat een administratieve B.8. En ce qu'elle maintient qu'une autorité administrative puisse
overheid een tijdelijk stadionverbod oplegt aan een minderjarige, maar interdire temporairement à un mineur de fréquenter un stade, mais en
procedurele waarborgen biedt die gelijkwaardig zijn aan die waarin de offrant des garanties procédurales équivalentes à celles qui sont
wet van 8 april 1965 ten behoeve van de minderjarigen voorziet, doet prévues en faveur des mineurs par la loi du 8 avril 1965, la loi en
de in het geding zijnde wet niet op onevenredige wijze afbreuk aan de cause ne porte pas une atteinte disproportionnée aux droits de
rechten van minderjarigen. ceux-ci.
B.9. De prejudiciële vragen dienen ontkennend te worden beantwoord. B.9. Les questions préjudicielles appellent une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
De artikelen 23bis, 24, tweede lid, 26, § 2, en 31, § 2, van de wet Les articles 23bis, 24, alinéa 2, 26, § 2, et 31, § 2, de la loi du 21
van 21 december 1998 betreffende de veiligheid bij voetbalwedstrijden, décembre 1998 relative à la sécurité lors des matches de football,
zoals gewijzigd bij de wet van 10 maart 2003, schenden de artikelen 10 telle qu'elle a été modifiée par la loi du 10 mars 2003, ne violent
en 11 van de Grondwet niet. pas les articles 10 et 11 de la Constitution.
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 1 juni 2005. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 1er juin 2005.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De wnd. voorzitter, Le président f.f.,
P. Martens. P. Martens.
^