Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 88/2005 van 11 mei 2005 Rolnummers 2822, 2996 en 3017 In zake : - de prejudiciële vraag over de wet van 24 juli 1987 betreffende de tijdelijke arbeid, de uitzendarbeid en het ter beschikking stellen van werkneme - de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 46, § 1, en 47 van de arbeidsongevallenwet v(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 88/2005 van 11 mei 2005 Rolnummers 2822, 2996 en 3017 In zake : - de prejudiciële vraag over de wet van 24 juli 1987 betreffende de tijdelijke arbeid, de uitzendarbeid en het ter beschikking stellen van werkneme - de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 46, § 1, en 47 van de arbeidsongevallenwet v(...) Extrait de l'arrêt n° 88/2005 du 11 mai 2005 Numéros du rôle : 2822, 2996 et 3017 En cause : - la question préjudicielle relative à la loi du 24 juillet 1987 sur le travail temporaire, le travail intérimaire et la mise de travailleurs à - les questions préjudicielles relatives aux articles 46, § 1 er , et 47 de la loi du(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 88/2005 van 11 mei 2005 Extrait de l'arrêt n° 88/2005 du 11 mai 2005
Rolnummers 2822, 2996 en 3017 Numéros du rôle : 2822, 2996 et 3017
In zake : En cause :
- de prejudiciële vraag over de wet van 24 juli 1987 betreffende de - la question préjudicielle relative à la loi du 24 juillet 1987 sur
tijdelijke arbeid, de uitzendarbeid en het ter beschikking stellen van le travail temporaire, le travail intérimaire et la mise de
werknemers ten behoeve van gebruikers, gesteld door het Hof van Beroep travailleurs à la disposition d'utilisateurs, posée par la Cour
te Bergen; d'appel de Mons;
- de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 46, § 1, en 47 van - les questions préjudicielles relatives aux articles 46, § 1er, et 47
de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971, gesteld door het Hof van de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du travail, posées par la
Beroep te Antwerpen en door het Hof van Beroep te Bergen. Cour d'appel d'Anvers et par la Cour d'appel de Mons.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit rechter P. Martens, waarnemend voorzitter, en composée du juge P. Martens, faisant fonction de président, du
voorzitter A. Arts, en de rechters R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De président A. Arts, et des juges R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot,
Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman en J. L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman et J. Spreutels,
Spreutels, bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van rechter P. Martens, assistée du greffier L. Potoms, présidée par le juge P. Martens,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging I. Objet des questions préjudicielles et procédure
a. Bij arrest van 28 oktober 2003 in zake V. Stassin en de n.v. Statri a. Par arrêt du 28 octobre 2003 en cause de V. Stassin et la s.a.
in vereffening tegen M. Hrunanski en anderen, waarvan de expeditie ter Statri en liquidation contre M. Hrunanski et autres, dont l'expédition
griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 5 november 2003, heeft est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 5 novembre 2003, la
het Hof van Beroep te Bergen de volgende prejudiciële vraag gesteld : Cour d'appel de Mons a posé la question préjudicielle suivante :
« En créant la fiction selon laquelle l'utilisateur dans l'entreprise
duquel le travailleur intérimaire travaille n'est pas son employeur,
« Schendt de wet van 24 juli 1987 betreffende de tijdelijke arbeid, de la loi du 24 juillet 1987 sur le travail temporaire et le travail
uitzendarbeid en het ter beschikking stellen van werknemers ten intérimaire et la mise des travailleurs à disposition d'utilisateurs
behoeve van gebruikers, doordat zij de fictie in het leven roept
volgens welke de gebruiker in wiens bedrijf de uitzendkracht is
tewerkgesteld niet diens werkgever is, de artikelen 10 en 11 van de ne viole-t-elle pas les articles 10 et 11 de la Constitution en ce
Grondwet, in die zin dat wanneer de uitzendkracht een arbeidsongeval sens que lorsqu'un accident de travail survient au travailleur
overkomt, artikel 46 van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 intérimaire, l'article 46 de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents
niet zou worden toegepast, wat tot gevolg heeft dat in die du travail ne recevrait pas application, ce qui a pour effet
aangelegenheid een discriminatie wordt ingevoerd tussen, enerzijds, de d'introduire en cette matière une discrimination entre d'une part
werkgever die als dusdanig beschouwd wordt in de wet betreffende de l'employeur réputé comme tel par la loi sur les contrats de travail et
arbeidsovereenkomsten en, anderzijds, de gebruiker bij wie de d'autre part l'utilisateur chez lequel le travailleur intérimaire
uitzendkracht tegen beloning is tewerkgesteld onder diens gezag, travaille contre rémunération sous son autorité, ce qui crée un
waardoor een arbeidsovereenkomst ontstaat in de zin van de artikelen contrat de travail au sens des articles 2, 3, 4 et 5 de la loi du 3
2, 3, 4 en 5 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de juillet 1978 sur les contrats de travail, même si la rémunération
arbeidsovereenkomsten, zelfs indien de uitzendkracht de uiteindelijke transite par l'entreprise de travail intérimaire pour finalement être
beloning ontvangt via het uitzendbedrijf ? ». payée au travailleur intérimaire ? ».
b. Bij arrest van 6 mei 2004 in zake de Belgische Staat en anderen b. Par arrêt du 6 mai 2004 en cause de l'Etat belge et autres contre
tegen P. Debie en anderen, waarvan de expeditie ter griffie van het P. Debie et autres, dont l'expédition est parvenue au greffe de la
Arbitragehof is ingekomen op 12 mei 2004, heeft het Hof van Beroep te Cour d'arbitrage le 12 mai 2004, la Cour d'appel d'Anvers a posé les
Antwerpen de volgende prejudiciële vragen gesteld : questions préjudicielles suivantes :
1. « Schendt artikel 46, § 1, van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1. « L'article 46, § 1er, de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents
1971 de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre, enerzijds, een du travail viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en tant
que, d'une part, un travailleur ordinaire qui est victime d'un
gewone werknemer die het slachtoffer is van een arbeidsongeval, zijn accident du travail peut seulement intenter une action contre son
werkgever, diens lasthebbers en aangestelden slechts kan aanspreken employeur, les mandataires et les préposés de celui-ci, conformément
inzake ' burgerlijke aansprakelijkheid ' in de beperkte gevallen aux règles de la responsabilité civile, dans les cas limitativement
opgesomd in artikel 46, § 1, van de arbeidsongevallenwet en in zoverre énumérés à l'article 46, § 1er, de la loi sur les accidents du travail
een uitzendkracht daarentegen altijd een rechtsvordering inzake ' et en tant qu'un travailleur intérimaire peut, par contre, toujours
burgerlijke aansprakelijkheid ' kan instellen tegen de intenter une action en responsabilité civile contre l'utilisateur, les
persoon-gebruiker, diens lasthebbers en aangestelden ? »; mandataires et les préposés de celui-ci ? »;
2. « Schendt artikel 47 van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 2. « L'article 47 de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre de verzekeraar van travail viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en tant
een uitzendkracht uitkeringen gedaan naar aanleiding van een que l'assureur d'un travailleur intérimaire peut, conformément à
arbeidsongeval, deze overeenkomstig artikel 47 van de l'article 47 de la loi relative aux accidents du travail, réclamer à
Arbeidsongevallenwet kan terugvorderen van de persoon-gebruiker, l'utilisateur les débours effectués à la suite d'un accident du
terwijl de werkgever in geen enkel geval door zijn travail, alors que l'employeur ne pourra en aucun cas être cité par
arbeidsongevallenverzekeraar zal kunnen worden aangesproken tot son assureur-loi en remboursement des indemnités payées à un
terugbetaling van de vergoedingen uitgekeerd aan een gewoon werknemer travailleur ordinaire dans le cadre de la loi sur les accidents du
in het kader van de arbeidsongevallenwet ? ». travail ? ».
c. Bij arrest van 9 juni 2004 in zake het openbaar ministerie en F. c. Par arrêt du 9 juin 2004 en cause du ministère public et de F.
Baumans en de n.v. Axa Royale Belge tegen H. Grenson en anderen, Baumans et la s.a. Axa Royale Belge contre H. Grenson et autres, dont
waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op
11 juni 2004, heeft het Hof van Beroep te Bergen de volgende l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 11 juin
prejudiciële vraag gesteld : 2004, la Cour d'appel de Mons a posé la question préjudicielle suivante :
« Geeft artikel 46, § 1, 4°, van de arbeidsongevallenwet van 10 april « L'article 46, § 1, 4°, de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents
1971 geen aanleiding tot discriminatie - en bijgevolg, schendt het du travail n'établit-il pas une discrimination - et par là, ne
niet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet - tussen, enerzijds, de viole-t-il pas les articles 10 et 11 de la Constitution - entre, d'une
werkgever als zodanig in de zin van de wet van 3 juli 1978 betreffende part, l'employeur réputé comme tel au sens de la loi du 3 juillet 1978
de arbeidsovereenkomsten en, anderzijds, de gebruiker van een sur les contrats de travail et, d'autre part, l'utilisateur d'un
uitzendkracht, doordat het moet worden toegepast in het eerste geval travailleur intérimaire, en trouvant à s'appliquer dans la première
en niet in het tweede, rekening houdend : hypothèse et pas dans la seconde, compte tenu :
1) met de fictie die wordt gecreëerd door de wet van 24 juli 1987 1) de la fiction créée par la loi du 24 juillet 1987 sur le travail
betreffende de tijdelijke arbeid, de uitzendarbeid en het ter temporaire et le travail intérimaire et la mise des travailleurs à
beschikking stellen van werknemers ten behoeve van gebruikers, volgens disposition d'utilisateurs, selon laquelle l'utilisateur dans
welke de gebruiker in wiens bedrijf de uitzendkracht arbeid verricht, l'entreprise duquel le travailleur intérimaire travaille n'est pas son
niet diens werkgever is, aangezien hij ten opzichte van die laatste employeur étant considéré comme tiers à l'égard de celui-ci;
als een derde wordt beschouwd;
2) met de bewoordingen van de wet van 3 juli 1978 betreffende de 2) des termes de la loi du 3 juillet 1978 sur les contrats de travail
arbeidsovereenkomsten, volgens welke het gebruiken van een
uitzendkracht, die onder het gezag van de gebruiker tegen loon arbeid en vertu desquels l'utilisation d'un travailleur intérimaire, lequel
verricht, een arbeidsovereenkomst doet ontstaan in de zin van de travaille sous l'autorité de l'utilisateur contre rémunération, crée
artikelen 2, 3, 4 en 5 van die wet, ook al wordt het loon via het un contrat de travail au sens des articles 2, 3, 4 et 5 de ladite loi,
même si la rémunération transite par l'entreprise de travail
uitzendbureau aan de uitzendkracht betaald ? ». intérimaire pour être finalement payée au travailleur intérimaire ? ».
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 2822, 2996 en 3017 van de rol Ces affaires, inscrites sous les numéros 2822, 2996 et 3017 du rôle de
van het Hof, werden samengevoegd. la Cour, ont été jointes.
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de in het geding zijnde bepalingen Quant aux dispositions en cause
B.1.1. Artikel 46, § 1, van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 B.1.1. L'article 46, § 1er, de la loi du 10 avril 1971 sur les
bepaalde, ten tijde van de aan de verwijzende rechters voorgelegde accidents du travail disposait, à l'époque des faits soumis aux juges
feiten : a quo :
« Ongeacht de uit deze wet voortvloeiende rechten blijft de « Indépendamment des droits découlant de la présente loi, une action
rechtsvordering inzake burgerlijke aansprakelijkheid mogelijk voor de en justice peut être intentée, conformément aux règles de la
getroffene of zijn rechthebbenden : responsabilité civile, par la victime ou ses ayants droit :
1° tegen de werkgever die het arbeidsongeval opzettelijk heeft 1° contre l'employeur qui a causé intentionnellement l'accident du
veroorzaakt of die opzettelijk een ongeval heeft veroorzaakt dat een travail ou causé intentionnellement un accident ayant entraîné un
arbeidsongeval tot gevolg heeft; accident du travail;
2° tegen de werkgever wanneer het arbeidsongeval schade aan goederen 2° contre l'employeur, dans la mesure où l'accident du travail a causé
van de werknemer heeft veroorzaakt; des dommages aux biens du travailleur;
3° tegen de lasthebber of aangestelde van de werkgever die het 3° contre le mandataire ou le préposé de l'employeur qui a causé
arbeidsongeval opzettelijk heeft veroorzaakt; intentionnellement l'accident du travail;
4° tegen de personen, andere dan de werkgever, zijn lasthebbers of 4° contre les personnes autres que l'employeur, ses mandataires ou
aangestelden, die voor het ongeval aansprakelijk zijn; préposés, qui sont responsables de l'accident;
5° tegen de werkgever, zijn lasthebbers of aangestelden, wanneer het 5° contre l'employeur, ses mandataires ou préposés, lorsque l'accident
ongeval zich voordoet op de weg naar en van het werk ». est survenu sur le chemin du travail ».
B.1.2. In geval van een arbeidsongeval dat zich niet voordoet op de B.1.2. En cas d'accident du travail qui n'est pas survenu sur le
weg naar en van het werk, beschermt die bepaling de werkgever, zijn chemin du travail, cette disposition protège l'employeur, son
lasthebber en zijn aangestelde tegen elke rechtsvordering inzake mandataire et son préposé contre toute action en justice intentée
burgerlijke aansprakelijkheid die wordt ingesteld door het slachtoffer conformément aux règles de la responsabilité civile par la victime de
van dat ongeval of door de in de artikelen 12 tot 17 van de cet accident ou par les ayants droit du travailleur décédé qui sont
arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 beoogde rechthebbenden van de visés aux articles 12 à 17 de la loi du 10 avril 1971 sur les
overleden werknemer. accidents du travail.
B.1.3. Tegen de werkgever is een dergelijke rechtsvordering inzake burgerlijke aansprakelijkheid immers enkel toegestaan wanneer de werkgever het arbeidsongeval opzettelijk heeft veroorzaakt of opzettelijk een ongeval heeft veroorzaakt dat een arbeidsongeval tot gevolg heeft (artikel 46, § 1, 1°) of wanneer het arbeidsongeval schade aan goederen van de werknemer heeft veroorzaakt (artikel 46, § 1, 2°). Naast die gevallen is de werkgever, volgens artikel 46, § 1, zoals het van kracht was op het ogenblik van de aan de verwijzende rechter voorgelegde feiten, gevrijwaard tegen een aansprakelijkheidsvordering inzake de vergoeding van de schade die niet gedekt is door de B.1.3. S'agissant de l'employeur, une telle action en responsabilité n'est, en effet, autorisée que lorsqu'il a causé intentionnellement l'accident du travail ou causé intentionnellement un accident ayant entraîné un accident du travail (article 46, § 1er, 1°) ou dans la mesure où l'accident du travail a causé des dommages aux biens du travailleur (article 46, § 1er, 2°). Hors ces hypothèses, l'employeur est, selon l'article 46, § 1er, tel qu'il était en vigueur au moment des faits soumis au juge a quo, immunisé contre une action en responsabilité visant l'indemnisation du
forfaitaire schadeloosstelling die verschuldigd is krachtens de dommage non couvert par l'indemnité forfaitaire due en vertu de la loi
arbeidsongevallenwet van 10 april 1971. du 10 avril 1971 sur les accidents du travail.
B.1.4. Tegen de lasthebber of de aangestelde van de werkgever is een B.1.4. S'agissant du mandataire ou du préposé de l'employeur, une
dergelijke rechtsvordering inzake burgerlijke aansprakelijkheid telle action en responsabilité n'est autorisée que lorsqu'ils ont
slechts mogelijk wanneer zij het arbeidsongeval opzettelijk hebben causé intentionnellement l'accident du travail (article 46, § 1er,
veroorzaakt (artikel 46, § 1, 3°). 3°).
In de andere gevallen zijn de lasthebber en de aangestelde van de Dans les autres cas, le mandataire et le préposé de l'employeur sont,
werkgever, volgens artikel 46, § 1, zoals het van kracht was op het selon l'article 46, § 1er, tel qu'il était en vigueur au moment des
ogenblik van de aan de verwijzende rechter voorgelegde feiten, faits soumis au juge a quo, immunisés contre cette action en
gevrijwaard tegen die aansprakelijkheidsvordering. responsabilité.
B.2.1. Artikel 47 van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 B.2.1. L'article 47 de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du
bepaalde op het ogenblik van de feiten die aan de verwijzende rechter travail disposait à l'époque des faits soumis au juge a quo dans
in de zaak nr. 2996 zijn voorgelegd : l'affaire n° 2996 :
« De verzekeraar en het Fonds voor arbeidsongevallen kunnen een « L'assureur et le Fonds des accidents du travail peuvent exercer une
rechtsvordering instellen tegen de voor het arbeidsongeval action contre le responsable de l'accident du travail, jusqu'à
aansprakelijke tot beloop van de krachtens artikel 46, § 2, eerste concurrence des débours effectués en vertu de l'article 46, § 2,
lid, gedane uitkeringen, de ermee overeenstemmende kapitalen, alsmede alinéa 1er, des capitaux y correspondant, ainsi que des montants et
de bedragen en kapitalen bedoeld bij de artikelen 42bis, 51bis, 51ter capitaux visés aux articles 42bis, 51bis, 51ter et 59quinquies.
en 59quinquies.
Zij kunnen die burgerlijke vordering instellen op dezelfde wijze als Ils peuvent intenter cette action civile de la même façon que la
het slachtoffer of zijn rechthebbenden en worden gesubrogeerd in de victime ou ses ayants droit, et être subrogés dans les droits que la
rechten die de getroffene of zijn rechthebbenden bij niet-vergoeding victime ou ses ayants droit auraient pu exercer en vertu du droit
overeenkomstig, artikel 46, § 2, eerste lid, krachtens het gemene commun, en cas de non-indemnisation conformément à l'article 46, § 2,
recht, hadden kunnen uitoefenen ». premier alinéa ».
B.2.2. Volgens die bepaling kan de werkgever van een werknemer enkel B.2.2. Selon cette disposition, ce n'est que dans les hypothèses
in de in B.1.3 vermelde gevallen ertoe worden gehouden aan de évoquées en B.1.3 que l'employeur d'un travailleur peut être tenu de
wetsverzekeraar de vergoedingen terug te betalen die zijn bedoeld in
artikel 46, § 2, eerste lid, van de arbeidsongevallenwet van 10 april rembourser à l'assureur-loi les indemnités visées à l'article 46, § 2,
1971 en die de laatstgenoemde aan die werknemer heeft uitbetaald als alinéa 1er, de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du travail
gevolg van een arbeidsongeval dat zich niet op de weg naar en van het que ce dernier a versées à ce travailleur à la suite d'un accident du
werk heeft voorgedaan. travail qui n'est pas survenu sur le chemin du travail.
B.3.1. De artikelen 7 en 8, eerste lid, van de wet van 24 juli 1987 B.3.1. Les articles 7 et 8, alinéa 1er, de la loi du 24 juillet 1987
betreffende de tijdelijke arbeid, de uitzendarbeid en het ter sur le travail temporaire, le travail intérimaire et la mise de
beschikking stellen van werknemers ten behoeve van gebruikers, zijn travailleurs à la disposition d'utilisateurs sont libellés comme suit
als volgt geformuleerd : :
«

Art. 7.Voor de toepassing van deze wet, wordt verstaan onder :

«

Art. 7.Pour l'application de la présente loi, on entend par :

1° uitzendbureau : de onderneming waarvan de activiteit erin bestaat 1° entreprise de travail intérimaire : l'entreprise dont l'activité
uitzendkrachten in dienst te nemen om hen ter beschikking van consiste à engager des intérimaires pour les mettre à la disposition
gebruikers te stellen met het oog op de uitvoering van een bij of d'utilisateurs en vue de l'exécution d'un travail temporaire autorisé
krachtens hoofdstuk I van deze wet toegelaten tijdelijke arbeid; par ou en vertu du chapitre Ier de la présente loi;
2° arbeidsovereenkomst voor uitzendarbeid : de overeenkomst waarbij 2° contrat de travail intérimaire : le contrat par lequel un
een uitzendkracht zich tegenover een uitzendbureau verbindt om, tegen intérimaire s'engage vis-à-vis d'une entreprise de travail
loon, een bij of krachtens hoofdstuk I van deze wet toegelaten intérimaire, contre rémunération, à effectuer chez un utilisateur un
tijdelijke arbeid bij een gebruiker te verrichten; travail temporaire autorisé par ou en vertu du chapitre Ier de la
3° uitzendkracht : de werknemer die zich door een arbeidsovereenkomst présente loi; 3° intérimaire : le travailleur qui s'engage dans les liens d'un
voor uitzendarbeid verbindt om ter beschikking van één of meer contrat de travail intérimaire pour être mis à la disposition d'un ou
gebruikers te worden gesteld. de plusieurs utilisateurs.

Art. 8.Geen bewijs wordt toegelaten tegen het vermoeden dat de

Art. 8.Nulle preuve n'est admise contre la présomption que le contrat

overeenkomst bedoeld onder artikel 7, 2°, een arbeidsovereenkomst is. visé à l'article 7, 2°, est un contrat de travail.
[...] ». [...] ».
B.3.2. Uit die bepalingen volgt dat het uitzendbureau de werkgever van B.3.2. Il ressort de ces dispositions que l'entreprise de travail
de uitzendkracht is. Laatstgenoemde blijft onder het gezag van dat intérimaire est l'employeur de l'intérimaire. Ce dernier reste sous
bedrijf, ondanks het feit dat de gebruiker hem richtlijnen kan geven l'autorité de cette entreprise, en dépit du fait que l'utilisateur
(Parl. St., Kamer, 1974-1975, nr. 627/1, p. 6, en Parl. St., Kamer, peut lui donner des directives (Doc. parl., Chambre, 1974-1975, n°
1986-1987, nr. 762/1, p. 5). 627/1, p. 6, et Doc. parl., Chambre, 1986-1987, n° 762/1, p. 5).
B.4. Uit de combinatie van de bepalingen die zijn vermeld in B.1.1 en B.4. Il résulte de la combinaison des dispositions citées en B.1.1 et
B.3.1, volgt dat, wanneer zich een arbeidsongeval voordoet waarvan een B.3.1 que, lorsque survient un accident du travail dont est victime un
uitzendkracht het slachtoffer is, de gebruiker van de laatstgenoemde, travailleur intérimaire, l'utilisateur de ce dernier, le mandataire et
de lasthebber en de aangestelde van die gebruiker als dusdanig niet de le préposé de cet utilisateur ne peuvent, en tant que tels, bénéficier
in B.1.2 tot B.1.4 beschreven immuniteit kunnen genieten. de l'immunité décrite en B.1.2 à B.1.4.
B.5. Een van de tussenkomende partijen voor het Hof in de zaak nr. B.5. Une des parties intervenantes devant la Cour dans l'affaire n°
2822 voert het discriminerende karakter aan van twee verschillen in behandeling die niet zijn vermeld in de prejudiciële vraag die in die zaak is gesteld en die twee categorieën van werknemers of hun rechthebbenden tegenover elkaar stellen. Een tussenkomende partij voor het Hof vermag de inhoud van een prejudiciële vraag niet te wijzigen. Het Hof beperkt zijn toetsing tot de verschillen in behandeling die in de prejudiciële vragen zijn vermeld. Over het verschil in behandeling dat aan de drie zaken gemeenschappelijk is B.6. Het Hof wordt in de drie samengevoegde zaken verzocht zich uit te spreken over het verschil in behandeling tussen de werkgever van een werknemer die niet als uitzendkracht kan worden gekwalificeerd en de gebruiker van een uitzendkracht, in zoverre enkel de eerstgenoemde aanspraak kan maken op de hierboven beschreven immuniteit. B.7.1. Volgens de Ministerraad is die gebruiker, op het vlak van arbeidsongevallen, niet voldoende vergelijkbaar met die werkgever. B.7.2. De omstandigheid dat de rechten die de uitzendkracht kan opeisen ten aanzien van het uitzendbureau - dat zijn enige werkgever is - verschillend zijn van diegene die hij kan doen gelden ten aanzien van de gebruiker, is niet relevant om te oordelen of de categorieën van personen die aan het Hof worden voorgelegd, met elkaar vergelijkbaar zijn. Hetzelfde geldt voor de omstandigheid dat de reglementering van de 2822 allègue le caractère discriminatoire de deux différences de traitement qui ne sont pas mentionnées dans la question préjudicielle posée dans cette affaire et qui opposent deux catégories de travailleurs ou leurs ayants droit. Une partie intervenante devant la Cour ne peut modifier le contenu d'une question préjudicielle. La Cour limite son examen aux seules différences de traitement évoquées dans les questions préjudicielles. Sur la différence de traitement commune aux trois affaires B.6. La Cour est invitée, dans les trois affaires jointes, à statuer sur la différence de traitement entre l'employeur d'un travailleur qui ne peut être qualifié d'intérimaire et l'utilisateur d'un intérimaire en ce que seul le premier peut revendiquer le bénéfice de l'immunité décrite ci-dessus. B.7.1. Selon le Conseil des Ministres, cet utilisateur n'est pas, en matière d'accident du travail, suffisamment comparable à cet employeur. B.7.2. La circonstance que les droits que le travailleur intérimaire peut revendiquer à l'égard de l'entreprise de travail intérimaire - qui est son seul employeur - sont différents de ceux qu'il peut faire valoir à l'égard de l'utilisateur n'est pas relevante pour apprécier le caractère comparable des catégories de personnes soumises à la Cour. Il en va de même de la circonstance que la réglementation du travail
uitzendarbeid tal van regels bevat die verschillen van de regels die intérimaire contient de nombreuses règles qui la différencient du
van toepassing zijn op de gewone arbeidsverhouding. régime applicable à la relation de travail ordinaire.
B.7.3. Het Hof merkt overigens op dat de beide categorieën van B.7.3. La Cour relève par ailleurs que les deux catégories de
personen aan de werknemers die voor hun rekening prestaties personnes peuvent donner aux travailleurs, qui effectuent des
verrichten, richtlijnen kunnen geven in verband met de uitvoering van prestations pour leur compte, des directives relatives à l'exécution
dat werk, dat die werknemers en hun rechthebbenden aanspraak kunnen
maken op forfaitaire vergoedingen bedoeld in de arbeidsongevallenwet de ce travail; que ces travailleurs et leurs ayants droit peuvent
van 10 april 1971, ongeacht of de arbeidsovereenkomst waardoor de prétendre aux indemnités forfaitaires prévues par la loi du 10 avril
werknemer op het ogenblik van het ongeval verbonden was, al dan niet 1971 sur les accidents du travail, indépendamment du caractère
het karakter van een arbeidsovereenkomst voor uitzendarbeid had, en intérimaire ou non du contrat de travail qui liait le travailleur au
dat, gedurende de periode waarin de uitzendkracht bij de gebruiker moment de l'accident; et que, pendant la période où l'intérimaire
werkt, laatstgenoemde verantwoordelijk is voor de toepassing van de travaille chez l'utilisateur, celui-ci est responsable de
bepalingen van de wetgeving inzake de reglementering en de bescherming l'application des dispositions de la législation en matière de
van de arbeid welke gelden op de werkplaats, in het bijzonder die réglementation et de protection du travail applicables au lieu de
welke betrekking heeft op de gezondheid en de veiligheid van de travail, en particulier celle qui a trait à la santé et à la sécurité
werknemers alsmede op de salubriteit van het werk en van de des travailleurs ainsi qu'à la salubrité du travail et des lieux de
werkplaatsen (artikel 19 van de wet van 24 juli 1987). travail (article 19 de la loi du 24 juillet 1987).
Die omstandigheden volstaan om te oordelen dat de situatie van de Ces circonstances suffisent pour considérer que la situation de
gebruiker van een uitzendkracht, inzake arbeidsongevallen, l'utilisateur d'un travailleur intérimaire est, en matière d'accident
vergelijkbaar is met die van de werkgever van een werknemer die niet du travail, comparable à celle de l'employeur d'un travailleur qui ne
als uitzendkracht kan worden gekwalificeerd. peut être qualifié d'intérimaire.
B.8.1. Het systeem van de vaste vergoeding van schade die voortvloeit B.8.1. Le système de réparation forfaitaire des dommages résultant
uit een arbeidsongeval, heeft tot doel het inkomen van de werknemer te d'un accident du travail a pour but d'assurer une protection du revenu
beschermen tegen een mogelijk professioneel risico zelfs indien het du travailleur contre un risque professionnel censé se réaliser même
ongeval gebeurt door de schuld van die werknemer of van een collega, lorsqu'un accident survient par la faute de ce travailleur ou d'un
alsook de sociale vrede en de arbeidsverhoudingen binnen de bedrijven compagnon de travail, ainsi que de préserver la paix sociale et les
te handhaven door een toename van het aantal processen inzake relations de travail dans les entreprises en excluant la
aansprakelijkheid uit te sluiten. multiplication des procès en responsabilité.
B.8.2. De financiering van dat systeem komt toe aan de werkgevers die, B.8.2. Le financement de ce système incombe aux employeurs qui sont
krachtens de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971, verplicht zijn obligés, en vertu de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du
een verzekering inzake arbeidsongevallen af te sluiten en de kosten travail, de souscrire une assurance en matière d'accidents du travail
van de premies te dragen. De werknemer zal zich, in geval van ongeval, et de supporter le coût des primes. Le travailleur s'adressera, en cas
tot de wetsverzekeraar wenden. d'accident, à l'assureur-loi.
Het is de bekommernis om de financiële last, die het gevolg is van die C'est le souci de ne pas alourdir la charge économique qui résulte de
verzekering, niet te verzwaren door een eventuele gemeenrechtelijke cette assurance par une éventuelle obligation de réparer issue du
vergoedingsverplichting, die de wetgever ertoe heeft gebracht de droit commun qui a conduit le législateur à restreindre le champ des
gevallen te beperken waarin de werkgever burgerlijk aansprakelijk kan hypothèses susceptibles d'engager la responsabilité civile de
worden gesteld. l'employeur.
B.9.1. De wet van 24 juli 1987 neemt de meeste bepalingen over van de B.9.1. La loi du 24 juillet 1987 reprend la plupart des dispositions
wet van 28 juni 1976 houdende voorlopige regeling van de tijdelijke de la loi du 28 juin 1976 portant réglementation provisoire du travail
arbeid, de uitzendarbeid en het ter beschikking stellen van werknemers temporaire, du travail intérimaire et de la mise de travailleurs à la
ten behoeve van gebruikers. disposition d'utilisateurs.
B.9.2. In het advies dat de afdeling wetgeving van de Raad van State B.9.2. Dans l'avis qu'elle a donné sur l'avant-projet de loi devenu la
heeft uitgebracht over het voorontwerp van wet dat de voormelde wet loi précitée du 28 juin 1976, la section de législation du Conseil
van 28 juni 1976 is geworden, werd in verband met de uitzendbureaus opgemerkt : d'Etat observait, à propos des entreprises de travail intérimaire :
« Het ontwerp opteert voor hun institutionalisering. De uitzendbureaus « Le projet opte pour l'institutionnalisation de ces entreprises. Il
worden officieel toelaatbaar geacht maar in ruil daarvoor worden ze in en admet officiellement la licéité mais, en contrepartie, il en fait,
alle omstandigheden tot werkgever van de uitzendkrachten gemaakt. Het en toutes circonstances, l'employeur des intérimaires. Il va sans dire
hoeft geen betoog dat een zodanige keuze een erg belangrijke innovatie que pareille option constitue une innovation particulièrement
betekent op het vlak zowel van de arbeidsovereenkomstenwetgeving als importante à la fois sur le plan de la législation des contrats de
van de arbeidsbemiddeling in ruime zin. travail et sur celui du placement au sens large.
[...] [...]
Door het uitzendbureau als werkgever aan te duiden, wordt de figuur En désignant l'entreprise de travail intérimaire comme employeur, on
van de werkgever als het ware ontdubbeld waarbij, afstand nemende van opère en quelque sorte un dédoublement de la notion d'employeur et, se
de economische realiteit, de relatie tussen werknemer en werkgever tot distançant de la réalité économique, on réduit la relation entre
een zuiver juridische en voor een deel fictieve relatie wordt herleid. celui-ci et le travailleur à une relation purement juridique et, en
partie, fictive. Dans le travail intérimaire, il se distinguera donc
In de uitzendarbeid heeft men aldus drie figuren, de werknemer, de trois personnes : le travailleur, l'employeur - qui est l'entreprise
werkgever die het uitzendbureau is, en het ondernemingshoofd dat een ' de travail intérimaire - et le chef d'entreprise, qui devient '
gebruiker ' wordt van de werknemer zonder dat tussen de gebruiker en utilisateur ' du travailleur sans que s'établisse entre celui-ci et
de werknemer een rechtsband van arbeidsovereenkomst ontstaat » (Parl. celui-là de lien juridique du contrat de travail » (Doc. parl.,
St., Kamer, 1974-1975, nr. 627/1, p. 13). Chambre, 1974-1975, n° 627/1, p. 13).
B.9.3. De reglementering van de uitzendarbeid heeft tot doel de B.9.3. La réglementation du travail intérimaire a pour but de protéger
uitzendkrachten en de vaste werknemers van de ondernemingen te à la fois les travailleurs intérimaires et les travailleurs permanents
beschermen en tevens een doeltreffende controle op de uitzendbureaus des entreprises et d'assurer un contrôle efficace des entreprises de
te waarborgen (ibid., p. 3). Het vermoeden waarbij aan de travail intérimaire (ibid., p. 3). La présomption qui octroie au
uitzendkracht het statuut van werknemer wordt toegekend, strekt ertoe travailleur intérimaire le statut de travailleur salarié vise à le
hem te beschermen door hem een volwaardige bescherming van de protéger en lui assurant la totalité de la protection conférée par la
arbeidswetgeving te bieden (Parl. St., Kamer, 1974-1975, nr. 627/11, législation du travail (Doc. parl., Chambre, 1974-1975, n° 627/11, p.
p. 5). 5).
De omstandigheid dat de wetgever, tijdens de parlementaire La circonstance que le législateur n'a pas envisagé, lors des travaux
voorbereiding van de wet van 24 juli 1987, niet de situatie in préparatoires de la loi du 24 juillet 1987, la situation de
aanmerking heeft genomen van de gebruiker die wordt geconfronteerd met l'utilisateur confronté à un accident du travail frappant un
een arbeidsongeval van een uitzendkracht die in zijn bedrijf is travailleur intérimaire occupé dans son entreprise n'ôte pas à
tewerkgesteld, ontneemt aan de doelstelling die met die bepalingen l'objectif poursuivi par ces dispositions son caractère légitime.
wordt nagestreefd, niet haar wettig karakter.
B.10. Aangezien het uitzendbureau de werkgever van de uitzendkracht B.10. L'entreprise de travail intérimaire étant l'employeur du
is, staat het aan eerstgenoemde - en niet aan de gebruiker van die travailleur intérimaire, c'est à elle qu'il incombe - et non à
werknemer die niet diens werkgever is - de verzekering inzake l'utilisateur de ce travailleur qui n'est pas son employeur - de
arbeidsongevallen af te sluiten en de kosten van de desbetreffende souscrire l'assurance en matière d'accidents du travail et de
premies te dragen. De bescherming die dat bureau geniet door de supporter le coût des primes qui s'y rapportent. La protection dont
beperking van de gevallen waarin het burgerlijk aansprakelijk kan elle bénéficie du fait de la limitation des hypothèses susceptibles
worden gesteld, vormt de tegenprestatie voor die verplichting tot d'engager sa responsabilité civile constitue la contrepartie de cette
verzekering. obligation d'assurance.
B.11. Voor het Hof wordt aangevoerd dat de gebruiker van een B.11. Il est allégué devant la Cour que l'utilisateur d'un travailleur
uitzendkracht, via het bedrag dat hij aan het uitzendbureau stort met intérimaire finance, via la somme qu'il verse à l'entreprise de
het oog op de terbeschikkingstelling van die werknemer, het systeem travail intérimaire en vue de la mise à disposition de ce travailleur,
financiert van de verplichte verzekering die de risico's van le système de l'assurance obligatoire couvrant les risques d'un
arbeidsongevallen dekt. Hierdoor zou hij bijdragen tot het dekken van
het risico dat verbonden is aan een mogelijk arbeidsongeval van de accident du travail. De ce fait, il participerait à la couverture du
uitzendkracht, op dezelfde wijze als de werkgever bedoeld in artikel risque lié à un éventuel accident du travail de l'intérimaire de la
46, § 1, van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971, en tot de door même façon que l'employeur visé à l'article 46, § 1er, de la loi du 10
avril 1971 sur les accidents du travail et participerait à l'objectif
de wetgever nagestreefde doelstelling van sociale vrede. de paix sociale recherché par le législateur.
Het zou bijgevolg discriminerend zijn aan de gebruiker niet dezelfde Il serait, dès lors, discriminatoire de ne pas accorder à
bescherming toe te kennen als die welke de werkgever geniet ten l'utilisateur la même protection que celle dont bénéficie l'employeur
aanzien van de burgerlijke aansprakelijkheidsvorderingen die kunnen vis-à-vis des actions en responsabilité civile qui peuvent être
worden ingesteld door de slachtoffers van een arbeidsongeval of hun intentées par les victimes d'un accident du travail ou par leurs
rechthebbenden. ayants droit.
B.12. De regels waarbij de gevallen worden beperkt die aanleiding B.12. Les règles limitant le champ des hypothèses susceptibles de
kunnen geven tot aansprakelijkheidsvorderingen die voortvloeien uit donner lieu à des actions en responsabilité découlant d'un accident du
een arbeidsongeval, wijken af van het gemeen aansprakelijkheidsrecht. travail dérogent au droit commun de la responsabilité.
B.13. De omstandigheid dat het uitzendbureau de financiële last van de B.13. La circonstance que l'entreprise de travail intérimaire puisse
reporter la charge économique des primes d'assurance sur le prix
verzekeringspremies kan afwentelen op de prijs die wordt bepaald in de convenu dans le contrat qu'elle conclut avec l'utilisateur de
overeenkomst die het afsluit met de gebruiker van de uitzendkracht, l'intérimaire ne modifie pas l'obligation de l'entreprise de travail
wijzigt de verplichting tot verzekering inzake arbeidsongevallen voor intérimaire de souscrire une assurance en matière d'accidents du
het uitzendbureau, als werkgever van de uitzendkracht, niet. travail, en tant qu'employeur de l'intérimaire.
B.14. Bovendien legt de wetgever geen enkele werkgever die in zijn B.14. Par ailleurs, le législateur n'impose pas à un employeur
bedrijf een tijdelijke arbeid wil laten uitvoeren, in de zin van désireux d'assurer dans son entreprise l'exécution d'un travail
artikel 1 van de wet van 24 juli 1987, de verplichting op om een temporaire au sens de l'article 1er de la loi du 24 juillet 1987 le
beroep te doen op een uitzendkracht. Indien hij voor die oplossing recours à un travailleur intérimaire. S'il choisit cette voie, c'est
kiest, doet hij dat uit vrije wil en met inachtneming van het feit dat librement et en considération du fait que celle-ci lui paraît plus
die oplossing hem, wat andere aspecten betreft, voordeliger lijkt, ook
al verleent zij hem niet de immuniteit waarin is voorzien in het avantageuse sous d'autres aspects, même si elle ne lui accorde pas
voormelde artikel 46, § 1, en die hij zou genieten, indien hij met de l'immunité organisée par l'article 46, § 1er, précité dont il
werknemer die hij met die tijdelijke arbeid belast, een bénéficierait s'il concluait un contrat avec le travailleur qu'il
arbeidsovereenkomst zou sluiten. charge de ce travail temporaire.
B.15. De omstandigheid ten slotte dat een koninklijk besluit van 13 B.15. Enfin, la circonstance qu'un arrêté royal du 13 juin 1999
juni 1999 bepaalt dat vanaf 1 januari 2000 zowel de gebruiker van een prévoit que, à partir du 1er janvier 2000, l'utilisateur d'un
werknemer die door een P.W.A.-arbeidsovereenkomst (plaatselijk travailleur engagé dans les liens d'un contrat de travail ALE (agence
werkgelegenheidsagentschap) is gebonden als het plaatselijk locale pour l'emploi) doit être considéré, au même titre que l'agence
werkgelegenheidsagentschap moeten worden beschouwd als « werkgever » locale pour l'emploi, comme un « employeur » au sens de l'article 46,
in de zin van artikel 46, § 1, van de arbeidsongevallenwet van 10 § 1er, de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du travail n'est
april 1971, is niet van die aard dat wordt aangetoond dat de in het pas de nature à établir le caractère discriminatoire des dispositions
geding zijnde bepalingen waarbij wordt uitgesloten dat de gebruiker en cause qui excluent que l'utilisateur d'un travailleur intérimaire
van een uitzendkracht wordt beschouwd als een dergelijke « werkgever soit considéré comme un tel « employeur ».
», een discriminerend karakter hebben.
B.16. De vragen, in zoverre zij betrekking hebben op het in B.6 B.16. Les questions, en ce qui concerne la différence de traitement
bedoelde verschil in behandeling, dienen ontkennend te worden visée en B.6, appellent une réponse négative.
beantwoord. Over het verschil in behandeling tussen de lasthebber van de werkgever Sur la différence de traitement entre le mandataire de l'employeur et
en de lasthebber van de gebruiker le mandataire de l'utilisateur
B.17. Wanneer een werknemer het slachtoffer is van een arbeidsongeval B.17. Lorsqu'un travailleur est victime d'un accident du travail qui
dat zich niet heeft voorgedaan op de weg naar en van het werk, is de n'est pas survenu sur le chemin du travail, le mandataire de son
lasthebber van zijn werkgever, zoals in B.1.4 in herinnering is employeur est, comme il est rappelé en B.1.4, en principe immunisé
gebracht, in beginsel gevrijwaard tegen elke rechtsvordering inzake contre toute action en responsabilité civile de ce travailleur.
burgerlijke aansprakelijkheid vanwege die werknemer.
Wanneer het slachtoffer van een dergelijk ongeval een uitzendkracht Lorsque la victime d'un tel accident est un travailleur intérimaire,
is, kan de lasthebber van de gebruiker, zoals in B.4 is gesteld, zich le mandataire de l'utilisateur ne peut, comme il est dit en B.4,
niet op een dergelijke immuniteit beroepen vermits zijn lastgever niet invoquer une telle immunité puisque son mandant n'est pas l'employeur
de werkgever van die werknemer is in de zin van artikel 46, § 1, van
de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971. de ce travailleur au sens de l'article 46, § 1er, de la loi du 10
avril 1971 sur les accidents du travail.
B.18. Uit de formulering van de eerste prejudiciële vraag in de zaak B.18. Il ressort du libellé de la première question préjudicielle
nr. 2996, uit de feiten die aan de verwijzende rechter in die zaak posée dans l'affaire n° 2996, des faits de la cause soumis au juge a
zijn voorgelegd en uit de conclusies die voor die rechter zijn quo dans cette affaire, et des conclusions échangées devant ce
uitgewisseld, blijkt dat het Hof wordt verzocht zich uit te spreken dernier, que la Cour est invitée à statuer sur la constitutionnalité
over de grondwettigheid van dat verschil in behandeling tussen de cette différence de traitement entre mandataires.
lasthebbers. B.19. Noch de overwegingen die zijn geformuleerd in B.8.2 met B.19. Ni les considérations formulées en B.8.2 relativement à la
betrekking tot de economische last die voortvloeit uit de verzekering charge économique résultant de l'assurance en matière d'accident du
inzake arbeidsongevallen, noch die welke zijn geformuleerd in B.14 travail, ni celles qui sont énoncées en B.14 à propos de la liberté de
inzake de vrijheid om een beroep te doen op uitzendarbeid, noch enig recourir au travail intérimaire, ni aucun argument tiré des travaux
argument afgeleid uit de parlementaire voorbereiding bieden een préparatoires ne fournissent de justification raisonnable à la
redelijke verantwoording voor het verschil in behandeling tussen différence de traitement entre mandataires.
lasthebbers. Dat verschil in behandeling is niet bestaanbaar met het beginsel van Cette différence de traitement n'est pas compatible avec le principe
gelijkheid en niet-discriminatie. d'égalité et de non-discrimination.
B.20. De eerste prejudiciële vraag in de zaak nr. 2996, in zoverre zij B.20. La première question préjudicielle de l'affaire n° 2996, en ce
betrekking heeft op het verschil in behandeling vermeld in B.17, dient qui concerne la différence de traitement visée en B.17, appelle une
bevestigend te worden beantwoord. réponse positive.
Over het verschil in behandeling tussen de aangestelde van de Sur la différence de traitement entre le préposé de l'employeur et
werkgever en die van de gebruiker celui de l'utilisateur
B.21. Wanneer een werknemer het slachtoffer is van een arbeidsongeval B.21. Lorsqu'un travailleur est victime d'un accident du travail qui
dat zich niet heeft voorgedaan op de weg naar en van het werk, is de n'est pas survenu sur le chemin du travail, le préposé de son
aangestelde van zijn werkgever, zoals in B.1.4 in herinnering is employeur est, comme il est rappelé en B.1.4, en principe immunisé
gebracht, in beginsel gevrijwaard tegen elke rechtsvordering inzake contre toute action en responsabilité civile de ce travailleur.
burgerlijke aansprakelijkheid vanwege die werknemer. Lorsque la victime d'un tel accident est un intérimaire, le préposé de
Wanneer het slachtoffer van een dergelijk ongeval een uitzendkracht l'utilisateur ne peut, comme il est dit en B.4, invoquer une telle
is, kan de aangestelde van de gebruiker, zoals in B.4 is gesteld, zich immunité puisque son commettant n'est pas l'employeur de ce
niet op een dergelijke immuniteit beroepen vermits zijn aansteller
niet de werkgever van die werknemer is in de zin van artikel 46, § 1, travailleur au sens de l'article 46, § 1er, de la loi du 10 avril 1971
van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971. sur les accidents du travail.
B.22. Uit de formulering van de eerste prejudiciële vraag in de zaak B.22. Il ressort du libellé de la première question préjudicielle
nr. 2996, uit de feiten die aan de verwijzende rechter in die zaak posée dans l'affaire n° 2996, des faits de la cause soumis au juge a
zijn voorgelegd en uit de conclusies die voor die rechter zijn quo dans cette affaire, et des conclusions échangées devant ce
uitgewisseld, blijkt dat het Hof wordt verzocht zich uit te spreken dernier, que la Cour est invitée à statuer sur la constitutionnalité
over de grondwettigheid van dat verschil in behandeling tussen de cette différence de traitement entre préposés.
aangestelden. B.23. De immuniteit die de aangestelde van de werkgever van het B.23. L'immunité dont jouit le préposé de l'employeur de la victime
slachtoffer van een arbeidsongeval geniet, compenseert de gevolgen van d'un accident du travail compense les effets de l'immunité identique
de identieke immuniteit die de andere aangestelden van die werkgever dont jouissent les autres préposés de cet employeur lorsque le premier
genieten wanneer de eerstgenoemde zelf slachtoffer van een est lui-même victime d'un accident du travail.
arbeidsongeval is.
B.24.1. De aangestelde van de gebruiker van een uitzendkracht kan, als B.24.1. Le préposé de l'utilisateur d'un travailleur intérimaire ne
peut, en tant que tel, opposer à l'intérimaire qui est victime d'un
dusdanig, de bij artikel 46, § 1, van de arbeidsongevallenwet van 10 accident du travail l'immunité prévue par l'article 46, § 1er, de la
april 1971 voorgeschreven immuniteit niet tegenwerpen aan de loi du 10 avril 1971 sur les accidents du travail.
uitzendkracht die het slachtoffer is van een arbeidsongeval. Lorsque, par contre, la victime de l'accident du travail est un
Wanneer daarentegen het slachtoffer van het arbeidsongeval een travailleur lié contractuellement à l'utilisateur d'un intérimaire et
werknemer is die een arbeidsovereenkomst heeft met de gebruiker van qui est le préposé de cet utilisateur, le travailleur intérimaire peut
een uitzendkracht en die de aangestelde is van die gebruiker, kan de se prévaloir de cette immunité.
uitzendkracht zich op die immuniteit beroepen.
B.24.2. Voor de aangestelde die met die gebruiker een B.24.2. Dans le chef du préposé lié par contrat de travail à cet
arbeidsovereenkomst heeft, worden de nadelen die voortvloeien uit de utilisateur, les inconvénients résultant de l'immunité dont jouit le
immuniteit die de uitzendkracht geniet als aangestelde van die travailleur intérimaire en tant que préposé de cet utilisateur ne sont
gebruiker, derhalve niet gecompenseerd door het voordeel van een dès lors pas compensés par le bénéfice d'une immunité identique
identieke immuniteit wanneer die uitzendkracht het slachtoffer van een lorsque cet intérimaire est la victime d'un accident du travail.
arbeidsongeval is.
B.24.3. Het voordeel dat die aangestelde kan halen uit artikel 18 van B.24.3. Le bénéfice que ce préposé peut retirer de l'article 18 de la
de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten heft de loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail ne supprime pas
gevolgen van die onevenwichtigheid niet op. les effets de ce déséquilibre.
B.25. Gelet op het feit dat de in B.8.2 en B.14 geformuleerde B.25. Etant donné que les considérations formulées en B.8.2 et en B.14
overwegingen geen redelijke verantwoording bieden voor het verschil in ne fournissent pas de justification raisonnable à la différence de
behandeling tussen de aangestelde van de werkgever bedoeld in artikel traitement entre le préposé de l'employeur visé à l'article 46, § 1er,
46, § 1, en de aangestelde van de gebruiker van een uitzendkracht, is et le préposé de l'utilisateur d'un travailleur intérimaire, celle-ci
dat verschil niet bestaanbaar met het beginsel van gelijkheid en n'est pas compatible avec le principe d'égalité et de
niet-discriminatie. non-discrimination.
B.26. De eerste prejudiciële vraag in de zaak nr. 2996, in zoverre zij B.26. La première question préjudicielle de l'affaire n° 2996, en ce
betrekking heeft op het verschil in behandeling vermeld in B.20, dient qu'elle concerne la différence de traitement visée en B.21, appelle
bevestigend te worden beantwoord. une réponse positive.
Over het verschil in behandeling tussen de werkgever en de gebruiker Sur la différence de traitement entre l'employeur et l'utilisateur en
met betrekking tot het beroep van de wetsverzekeraar ce qui concerne le recours de l'assureur-loi
B.27. Zoals in B.2.2 is gesteld, kan de werkgever van een werknemer B.27. Comme il est dit en B.2.2, ce n'est que dans certaines
die geen uitzendkracht is, slechts in bepaalde gevallen ertoe worden hypothèses que l'employeur d'un travailleur qui n'est pas intérimaire
gehouden aan de wetsverzekeraar de vergoedingen terug te betalen die peut être tenu de rembourser à l'assureur-loi les indemnités que ce
de laatstgenoemde aan die werknemer heeft uitbetaald. dernier a versées à ce travailleur.
Artikel 47 van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 heeft L'article 47 de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du travail
overigens tot gevolg dat de gebruiker van een uitzendkracht het risico a, par ailleurs, pour effet d'exposer l'utilisateur d'un travailleur
loopt aan de wetsverzekeraar van het uitzendbureau de vergoedingen te intérimaire au remboursement, à l'assureur-loi de l'entreprise de
moeten terugbetalen die de laatstgenoemde aan die uitzendkracht heeft travail intérimaire, des indemnités que ce dernier a versées à cet
uitbetaald. intérimaire.
B.28. In de tweede prejudiciële vraag in de zaak nr. 2996 wordt het B.28. La seconde question préjudicielle posée dans l'affaire n° 2996
Hof verzocht zich uit te spreken over dat verschil in behandeling invite la Cour à statuer sur cette différence de traitement entre
tussen de werkgever en de gebruiker dat uit die wettelijke bepaling l'employeur et l'utilisateur qui résulte de cette disposition
voortvloeit. législative.
B.29. De Ministerraad en een van de tussenkomende partijen betwisten B.29. Le Conseil des Ministres et l'une des parties intervenantes
het vergelijkbare karakter van die twee categorieën van personen.
Beiden kunnen aan de werknemers, die voor hun rekening prestaties contestent le caractère comparable de ces deux catégories de personnes.
verrichten, richtlijnen geven betreffende de uitvoering van dat werk. L'une et l'autre peuvent donner aux travailleurs, qui effectuent des
Die werknemers kunnen, wanneer zich een arbeidsongeval voordoet, van prestations pour leur compte, des directives relatives à l'exécution
de wetsverzekeraar van hun werkgever dezelfde forfaitaire vergoedingen de ce travail. Ces travailleurs peuvent réclamer, en cas d'accident du
vorderen, los van het feit of hun arbeidsovereenkomst al dan niet het travail, les mêmes indemnités forfaitaires à l'assureur-loi de leur
karakter van uitzendarbeid had. Gedurende de periode waarin de employeur, indépendamment du caractère intérimaire ou non de leur
uitzendkracht bij de gebruiker werkt, is de laatstgenoemde contrat de travail. Pendant la période où l'intérimaire travaille chez
verantwoordelijk voor de toepassing van de bepalingen van de wetgeving l'utilisateur, celui-ci est responsable de l'application des
inzake de reglementering en de bescherming van de arbeid die gelden op dispositions de la législation en matière de réglementation et de
de werkplaats, in het bijzonder die welke betrekking heeft op de protection du travail applicables au lieu de travail, en particulier
gezondheid en de veiligheid van de werknemers alsmede op de celle qui a trait à la santé et à la sécurité des travailleurs ainsi
salubriteit van het werk en van de werkplaatsen (artikel 19 van de wet qu'à la salubrité du travail et des lieux de travail (article 19 de la
van 24 juli 1987). loi du 24 juillet 1987).
Die omstandigheden volstaan om te oordelen dat de situatie van de Ces circonstances suffisent pour considérer que la situation de
gebruiker van een uitzendkracht, wat de mogelijkheid voor de l'utilisateur d'un travailleur intérimaire est, en ce qui concerne la
wetsverzekeraar betreft om de terugbetaling van de voormelde possibilité pour l'assureur-loi d'obtenir le remboursement des
vergoedingen te verkrijgen, vergelijkbaar is met de situatie van de indemnités précitées, comparable à celle de l'employeur d'un
werkgever van een werknemer die niet als uitzendkracht kan worden travailleur qui ne peut être qualifié d'intérimaire.
gekwalificeerd. B.30.1. De rechtsvordering bedoeld in artikel 47 van de B.30.1. L'action visée à l'article 47 de la loi du 10 avril 1971 sur
arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 maakt het mogelijk, enerzijds, les accidents du travail permet, d'une part, d'éviter que le
te vermijden dat degene die aansprakelijk is voor een arbeidsongeval responsable d'un accident du travail échappe aux obligations découlant
ontsnapt aan de verplichtingen die uit zijn fout voortvloeien en,
anderzijds, bij te dragen tot de verlichting van de economische last de sa faute et, d'autre part, de contribuer à l'allégement de la
voor de werkgevers die het systeem van de vergoeding van charge économique des employeurs qui financent le système de
arbeidsongevallen financieren. réparation des accidents du travail.
B.30.2. Het verschil in behandeling tussen de gebruiker van een B.30.2. La différence de traitement entre l'utilisateur d'un
uitzendkracht en de voormelde werkgever, die worden geconfronteerd met intérimaire et l'employeur précité, confrontés à une action récursoire
een regresvordering van de wetsverzekeraar die het slachtoffer van een de l'assureur-loi qui a indemnisé la victime d'un accident du travail,
arbeidsongeval heeft vergoed, is het gevolg van het subrogatoir karakter dat de wetgever aan die vordering heeft verleend. Die indeplaatsstelling houdt in dat de persoon die aansprakelijk is voor het arbeidsongeval, ten aanzien van de indeplaatsgestelde - de wetsverzekeraar - dezelfde rechten kan doen gelden als die welke hij bezit ten aanzien van de indeplaatssteller. Zoals in B.4 is aangegeven, geniet de gebruiker van een uitzendkracht evenwel niet de immuniteit die artikel 46, § 1, toekent aan de werkgever van een vaste werknemer, wat het Hof in overeenstemming heeft geoordeeld met het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie. est la conséquence du caractère subrogatoire que le législateur a conféré à cette action. Cette subrogation implique que la personne responsable de l'accident du travail puisse faire valoir à l'égard du subrogé - l'assureur-loi - les mêmes droits que ceux qu'elle possède vis-à-vis du subrogeant. Or, comme il est indiqué en B.4, l'utilisateur d'un intérimaire ne bénéfice pas de l'immunité que l'article 46, § 1er, confère à l'employeur d'un travailleur non intérimaire, ce que la Cour a jugé conforme au principe d'égalité et de non-discrimination.
B.30.3. Het verschil in behandeling dat in de tweede prejudiciële B.30.3. La différence de traitement soulevée par la seconde question
vraag in de zaak nr. 2996 is opgeworpen, is derhalve niet zonder préjudicielle dans l'affaire n° 2996 n'est dès lors pas dénuée de
redelijke verantwoording. justification raisonnable.
B.31. Die vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.31. Cette question appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
- De artikelen 7 en 8, eerste lid, van de wet van 24 juli 1987 - Les articles 7 et 8, alinéa 1er, de la loi du 24 juillet 1987 sur le
betreffende de tijdelijke arbeid, de uitzendarbeid en het ter travail temporaire, le travail intérimaire et la mise de travailleurs
beschikking stellen van werknemers ten behoeve van gebruikers schenden
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet, in zoverre zij aan de à la disposition d'utilisateurs ne violent pas les articles 10 et 11
gebruiker van een uitzendkracht het voordeel weigeren van de de la Constitution, en ce qu'ils refusent à l'utilisateur d'un
immuniteit die de werkgever geniet die is bedoeld in artikel 46, § 1, travailleur intérimaire le bénéfice de l'immunité dont jouit
van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971. l'employeur visé à l'article 46, § 1er, de la loi du 10 avril 1971 sur
les accidents du travail.
- De artikelen 7 en 8, eerste lid, van de wet van 24 juli 1987 - Les articles 7 et 8, alinéa 1er, de la loi du 24 juillet 1987 sur le
betreffende de tijdelijke arbeid, de uitzendarbeid en het ter travail temporaire, le travail intérimaire et la mise de travailleurs
beschikking stellen van werknemers ten behoeve van gebruikers schenden
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre zij aan de à la disposition d'utilisateurs violent les articles 10 et 11 de la
lasthebber en de aangestelde van de gebruiker van een uitzendkracht Constitution, en ce qu'ils refusent au mandataire et au préposé de
het voordeel van de immuniteit weigeren die de lasthebber en de l'utilisateur d'un travailleur intérimaire le bénéfice de l'immunité
aangestelde van de werkgever genieten die zijn bedoeld in artikel 46, dont jouissent le mandataire et le préposé de l'employeur visés à
§ 1, van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971. l'article 46, § 1er, de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du
- Artikel 47 van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 schendt de travail. - L'article 47 de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du travail
artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet, in zoverre het niet uitsluit ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il
dat de wetsverzekeraar die een uitzendkracht heeft vergoed, bij de n'exclut pas que l'assureur-loi qui a indemnisé un travailleur
gebruiker van die werknemer de terugbetaling kan vorderen van de intérimaire puisse réclamer à l'utilisateur de ce travailleur le
vergoedingen die bij de wet zijn voorgeschreven in de gevallen waarin remboursement des indemnités prévues par la loi dans des hypothèses où
de werkgever van een vaste werknemer niet tot een dergelijke l'employeur d'un travailleur non intérimaire ne pourrait être
terugbetaling zou kunnen worden gedwongen, als aansprakelijke van een contraint à un tel remboursement, en tant que responsable d'un tel
dergelijk ongeval dat zijn werknemer zou zijn overkomen. accident survenu à son travailleur.
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 11 mei 2005. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 11 mai 2005.
De griffier, Le greffier,
L. Potoms. L. Potoms.
De wnd. voorzitter, Le président f.f.,
P. Martens. P. Martens.
^