Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 50/2005 van 1 maart 2005 Rolnummers 3005, 3012, 3013, 3014, 3016 en 3044 In zake : de prejudiciële vragen betreffende de wet van 16 juli 2002 « tot wijziging van verschillende bepalingen teneinde inzonderheid de ve Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters A. Alen(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 50/2005 van 1 maart 2005 Rolnummers 3005, 3012, 3013, 3014, 3016 en 3044 In zake : de prejudiciële vragen betreffende de wet van 16 juli 2002 « tot wijziging van verschillende bepalingen teneinde inzonderheid de ve Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters A. Alen(...) Extrait de l'arrêt n° 50/2005 du 1 er mars 2005 Numéros du rôle : 3005, 3012, 3013, 3014, 3016 et 3044 En cause : les questions préjudicielles relatives à la loi du 16 juillet 2002 « modifiant diverses dispositions en vue notammen La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges A. Alen, J.-P.(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 50/2005 van 1 maart 2005 Extrait de l'arrêt n° 50/2005 du 1er mars 2005
Rolnummers 3005, 3012, 3013, 3014, 3016 en 3044 Numéros du rôle : 3005, 3012, 3013, 3014, 3016 et 3044
In zake : de prejudiciële vragen betreffende de wet van 16 juli 2002 « En cause : les questions préjudicielles relatives à la loi du 16
tot wijziging van verschillende bepalingen teneinde inzonderheid de juillet 2002 « modifiant diverses dispositions en vue notamment
verjaringstermijnen voor de niet-correctionaliseerbare misdaden te d'allonger les délais de prescription pour les crimes non
verlengen » (wijziging, in het bijzonder, van artikel 24 van de correctionnalisables » (modification, en particulier, de l'article 24
voorafgaande titel van het Wetboek van Strafvordering), zoals du titre préliminaire du Code de procédure pénale), telle qu'elle a
gewijzigd bij artikel 33 van de programmawet van 5 augustus 2003, été modifiée par l'article 33 de la loi-programme du 5 août 2003,
gesteld door de Correctionele Rechtbank te Antwerpen, door het Hof van posées par le Tribunal correctionnel d'Anvers, par la Cour d'appel
Beroep te Antwerpen en door het Hof van Cassatie. d'Anvers et par la Cour de cassation.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges A. Alen,
A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en J. Spreutels, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et J. Spreutels, assistée du
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Arts,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de vragen en rechtspleging I. Objet des questions préjudicielles et procédure
a. Bij vonnis van 26 april 2004 in zake het openbaar ministerie en de a. Par jugement du 26 avril 2004 en cause du ministère public et de la
n.v. Créations E.D.M. in faillissement tegen E.M., waarvan de s.a. Créations E.D.M., en faillite, contre E.M., dont l'expédition est
expeditie ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 19 mei parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 19 mai 2004, le Tribunal
2004, heeft de Correctionele Rechtbank te Antwerpen de volgende prejudiciële vraag gesteld : correctionnel d'Anvers a posé la question préjudicielle suivante :
« Worden de artikelen 10 en 11 van de Grondwet geschonden door artikel « Les articles 10 et 11 de la Constitution sont-ils violés par
33 van de programmawet van 5 augustus 2003 dat het artikel 5, 2), van l'article 33 de la loi-programme du 5 août 2003, qui dispose que
de wet van 16 juli 2002 tot wijziging van verschillende bepalingen l'article 5, 2), de la loi du 16 juillet 2002 ' modifiant diverses
teneinde inzonderheid de verjaringstermijn voor de dispositions en vue notamment d'allonger les délais de prescription
niet-correctionaliseerbare misdaden te verlengen, en waarbij de pour les crimes non correctionnalisables ', qui a supprimé le délai de
schorsingstermijn van één jaar vanaf de inleidingszitting ten gronde suspension d'un an à compter du jour de l'audience d'introduction
werd afgeschaft, slechts van toepassing verklaart op misdrijven begaan quant au fond, ne s'applique qu'aux infractions commises après le 1er
na 1 september 2003 en derhalve voor gevolg heeft dat het artikel 5, septembre 2003, ce qui a dès lors pour effet que l'article 5, 2), de
2), van de wet van 16 juli 2002, dat aanvankelijk voor iedereen gold, la loi du 16 juillet 2002, qui s'appliquait initialement à chacun, ne
s'applique plus désormais qu'aux personnes ayant commis des faits
thans enkel van toepassing is op personen die feiten pleegden na 1 après le 1er septembre 2003 et qu'un délai de prescription plus long
september 2003, en er derhalve voor personen die feiten pleegden voor s'applique par conséquent aux personnes qui ont commis des faits avant
1 september 2003 een langere verjaringstermijn geldt terwijl de le 1er septembre 2003, alors que l'ordre social retire précisément
maatschappelijke orde precies minder gediend is met een vervolging van moins d'utilité de poursuites ou d'une condamnation pour des faits
of veroordeling voor oude feiten, en des te meer met vervolging en anciens et en retire davantage des poursuites et de la répression de
bestraffing van recente feiten ? » faits récents ? »
b. Bij arrest van 28 mei 2004 in zake het openbaar ministerie, de b. Par arrêt du 28 mai 2004 en cause du ministère public, de la
vennootschap naar Zwitsers recht Richemont International en de société de droit suisse Richemont International et de la société de
vennootschap naar Frans recht s.a. Cartier tegen J.I., waarvan de droit français s.a. Cartier contre J.I., dont l'expédition est
expeditie ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 4 juni parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 4 juin 2004, la Cour
2004, heeft het Hof van Beroep te Antwerpen de volgende prejudiciële d'appel d'Anvers a posé la question préjudicielle suivante :
vraag gesteld :
« Schendt artikel 33 van de programmawet van 5 augustus 2003, waar het « L'article 33 de la loi-programme du 5 août 2003 viole-t-il les
articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il complète l'article 5,
artikel 5, 2), van de wet van 16 juli 2002 tot wijziging van 2), de la loi du 16 juillet 2002 ' modifiant diverses dispositions en
verschillende bepalingen teneinde inzonderheid de verjaringstermijnen vue notamment d'allonger les délais de prescription pour les crimes
voor de niet-correctionaliseerbare misdaden te verlengen, aanvult met non correctionnalisables ' par les termes ' et s'applique aux
de woorden ' en is van toepassing op de misdrijven begaan na deze infractions commises à partir de cette date ', dans la mesure où il
datum ' de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in de mate dat het leidt aboutit à faire coexister deux délais de prescription différents de
tot het gelijktijdig bestaan van twee verschillende l'action publique pour des infractions identiques, alors que
verjaringstermijnen van de strafvordering voor dezelfde misdrijven celles-ci, au moment où elles sont commises, perturbent l'ordre social
terwijl ze bij het plegen ervan de maatschappelijke orde op dezelfde de manière identique, et dans la mesure où il impose un délai de
wijze verstoren en in de mate dat het leidt tot een langere
verjaringstermijn van de strafvordering voor misdrijven begaan tot en prescription de l'action publique plus long pour les infractions
met 1 september 2003 tegenover misdrijven begaan vanaf 2 september
2003 terwijl de bestaansreden van de verjaring van de strafvordering commises jusqu'au 1er septembre 2003 que pour les infractions commises
à partir du 2 septembre 2003, alors que la raison d'être de la
prescription de l'action publique réside précisément en ce qu'au fil
juist hierin ligt dat met het voortschrijden van de jaren, de du temps, l'administration de la preuve des infractions devient de
bewijsvoering van de misdrijven steeds moeilijker wordt en de plus en plus difficile et qu'elle profite de moins en moins à l'ordre
maatschappelijke orde er steeds minder baat bij heeft ? » social ? »
c. Bij arrest van 2 juni 2004 in zake het openbaar ministerie en J.V. c. Par arrêt du 2 juin 2004 en cause du ministère public et de J.V.
tegen R.V., waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is contre R.V., dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour
ingekomen op 7 juni 2004, heeft het Hof van Beroep te Antwerpen de d'arbitrage le 7 juin 2004, la Cour d'appel d'Anvers a posé la
volgende prejudiciële vraag gesteld : question préjudicielle suivante :
« Schenden de artikelen 33 en 34 van de programmawet van 5 augustus « Les articles 33 et 34 de la loi-programme du 5 août 2003 violent-ils
les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'ils complètent
2003, waar het artikel 5, 2), van de wet van 16 juli 2002 tot l'article 5, 2), de la loi du 16 juillet 2002 ' modifiant diverses
wijziging van verschillende bepalingen teneinde inzonderheid de dispositions en vue notamment d'allonger les délais de prescription
verjaringstermijnen voor de niet-correctionaliseerbare misdaden te pour les crimes non correctionnalisables ' par les termes ' et
verlengen, aanvult met de bewoordingen ' en is van toepassing op de s'applique aux infractions commises à partir de cette date ', dans la
misdrijven begaan na deze datum ' de artikelen 10 en 11 van de mesure où ils imposent, au même moment et pour des infractions
Grondwet in de mate dat het op een zelfde ogenblik voor gelijkaardige analogues, un régime de prescription différent, selon que les
misdrijven een andere verjaringsregeling oplegt naargelang betrokken infractions en cause ont été commises avant ou après le 2 septembre
misdrijven gepleegd zijn vóór dan wel na 2 september 2003 ? » 2003 ? »
d. Bij arrest van 2 juni 2004 in zake het openbaar ministerie en de d. Par arrêt du 2 juin 2004 en cause du ministère public et du
Minister van Financiën tegen N. D.J., waarvan de expeditie ter griffie Ministre des Finances contre N. D.J., dont l'expédition est parvenue
van het Arbitragehof is ingekomen op 8 juni 2004, heeft het Hof van au greffe de la Cour d'arbitrage le 8 juin 2004, la Cour d'appel
Beroep te Antwerpen de volgende prejudiciële vraag gesteld : d'Anvers a posé la question préjudicielle suivante :
« Schenden de artikelen 3 en 5, 2), van de wet van 16 juli 2002 (zoals « L'article 3 et l'article 5, 2), de la loi du 16 juillet 2002
gewijzigd bij artikel 33 van de programmawet van 5 augustus 2003), (modifié par l'article 33 de la loi-programme du 5 août 2003), qui ont
waarbij artikel 24 van de voorafgaande titel van het Wetboek van modifié l'article 24 du titre préliminaire du Code d'instruction
Strafvordering werd gewijzigd en waarbij de schorsing van de verjaring criminelle et supprimé la suspension de la prescription à partir de
vanaf de inleidingszitting, zoals ingevoerd bij wet van 11 december l'audience d'introduction, suspension instaurée par la loi du 11
1998, werd afgeschaft, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in décembre 1998, violent-ils les articles 10 et 11 de la Constitution,
zoverre deze artikelen een verjaringsregime instellen zonder en tant qu'ils instaurent un régime de prescription sans faire de
onderscheid van toepassing zijnde op, enerzijds, de categorie van distinction au niveau de l'application, d'une part, à la catégorie des
vervolgden voor een nog niet verjaard misdrijf (wanbedrijf of personnes poursuivies pour une infraction non encore prescrite (délit
gecorrectionaliseerde misdaad), gepleegd zijnde voor 1 september 2003, ou crime correctionnalisé), commise avant le 1er septembre 2003 et,
en, anderzijds, de categorie van vervolgden voor een nog niet verjaard d'autre part, à la catégorie des personnes poursuivies pour une
misdrijf (wanbedrijf of gecorrectionaliseerde misdaad) gepleegd zijnde infraction non encore prescrite (délit ou crime correctionnalisé),
na 1 september 2003, waarbij de verjaring van de strafvordering jegens commise après le 1er septembre 2003, la prescription de l'action
de eerste categorie wordt beoordeeld overeenkomstig het regime van de publique à l'égard de la première catégorie étant jugée conformément
wet van 11 december 1998 en ten aanzien van wie de verjaring derhalve au régime de la loi du 11 décembre 1998 et, partant, suspendue à
wordt geschorst vanaf de inleidingszitting voor het vonnisgerecht, partir de l'audience d'introduction devant la juridiction de jugement,
terwijl de desbetreffende schorsingsgronden wat de verjaring van de alors que les motifs de suspension en question pour ce qui concerne la
strafvordering betreft niet gelden ten aanzien van de tweede categorie prescription de l'action publique ne s'appliquent pas à la deuxième
? » catégorie ? »
e. Bij arrest van 1 juni 2004 in zake de n.v. Demonstrate, waarvan de e. Par arrêt du 1er juin 2004 en cause de la s.a. Demonstrate, dont
expeditie ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 10 juni l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 10 juin
2004, heeft het Hof van Cassatie de volgende prejudiciële vraag gesteld : 2004, la Cour de cassation a posé la question préjudicielle suivante :
« Schenden de artikelen 3 en 5, 2), van de wet van 16 juli 2002 tot « Les articles 3 et 5, 2), de la loi du 16 juillet 2002 modifiant
wijziging van verschillende bepalingen teneinde inzonderheid de diverses dispositions en vue notamment d'allonger les délais de
verjaringstermijn voor de niet-correctionaliseerbare misdaden te prescription pour les crimes non correctionnalisables, tels qu'ils ont
verlengen, zoals aangevuld door artikel 33 van de programmawet van 5 été complétés par l'article 33 de la loi-programme du 5 août 2003,
augustus 2003, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre deze violent-ils les articles 10 et 11 de la Constitution, en tant que ces
bepalingen inhouden dat de verjaring van de strafvordering wegens een dispositions impliquent que la prescription de l'action publique
misdrijf dat gepleegd werd voor 1 september 2003 geschorst wordt vanaf exercée du chef d'une infraction commise avant le 1er septembre 2003
est suspendue à partir de l'audience d'introduction, par suite de
de inleidingszitting ingevolge het oude artikel 24 van de voorafgaande l'ancien article 24 du titre préliminaire du Code de procédure pénale,
titel van het Wetboek van Strafvordering, terwijl de verjaring van de alors que la prescription de l'action publique exercée du chef d'une
strafvordering wegens eenzelfde misdrijf dat gepleegd werd na 1
september 2003 niet wordt geschorst vanaf de inleidingszitting ? » même infraction commise à partir du 1er septembre 2003 n'est pas
suspendue à partir de l'audience d'introduction ? »
f. Bij arrest van 25 juni 2004 in zake het openbaar ministerie en f. Par arrêt du 25 juin 2004 en cause du ministère public et autres
anderen tegen P.M. en D.L., waarvan de expeditie ter griffie van het contre P.M. et D.L., dont l'expédition est parvenue au greffe de la
Arbitragehof is ingekomen op 1 juli 2004, heeft het Hof van Beroep te Cour d'arbitrage le 1er juillet 2004, la Cour d'appel d'Anvers a posé
Antwerpen de volgende prejudiciële vraag gesteld : la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 33 van de programmawet van 5 augustus 2003, waar het « L'article 33 de la loi-programme du 5 août 2003 viole-t-il les
articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il complète l'article 5,
artikel 5, 2), van de wet van 16 juli 2002 tot wijziging van 2), de la loi du 16 juillet 2002 ' modifiant diverses dispositions en
verschillende bepalingen teneinde inzonderheid de verjaringstermijnen vue notamment d'allonger les délais de prescription pour les crimes
voor de niet-correctionaliseerbare misdaden te verlengen, aanvult met non correctionnalisables ' par les termes ' et s'applique aux
de woorden ' en is van toepassing op de misdrijven begaan na deze infractions commises à partir de cette date ', dans la mesure où il
datum ' de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in de mate dat het leidt aboutit à faire coexister deux délais de prescription différents de
tot het gelijktijdig bestaan van twee verschillende l'action publique pour des infractions identiques, alors que
verjaringstermijnen van de strafvordering voor dezelfde misdrijven celles-ci, au moment où elles sont commises, perturbent l'ordre social
terwijl ze bij het plegen ervan de maatschappelijke orde op dezelfde de manière identique, et dans la mesure où il impose un délai de
wijze verstoren en in de mate dat het leidt tot een langere
verjaringstermijn van de strafvordering voor misdrijven begaan tot en prescription de l'action publique plus long pour les infractions
met 1 september 2003 tegenover misdrijven begaan vanaf 2 september
2003 terwijl de bestaansreden van de verjaring van de strafvordering commises jusqu'au 1er septembre 2003 que pour les infractions commises
à partir du 2 septembre 2003, alors que la raison d'être de la
prescription de l'action publique réside précisément en ce qu'au fil
juist hierin ligt dat met het voortschrijden van de jaren, de du temps, l'administration de la preuve des infractions devient de
bewijsvoering van de misdrijven steeds moeilijker wordt en de plus en plus difficile et qu'elle profite de moins en moins à l'ordre
maatschappelijke orde er steeds minder baat bij heeft ? » social ? »
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 3005, 3012, 3013, 3014, 3016 Ces affaires, inscrites sous les numéros 3005, 3012, 3013, 3014, 3016
en 3044 van de rol van het Hof, werden samengevoegd. et 3044 du rôle de la Cour, ont été jointes.
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de in het geding zijnde bepaling Quant à la disposition en cause
B.1.1. Artikel 24 van de voorafgaande titel van het Wetboek van B.1.1. L'article 24 du titre préliminaire du Code de procédure pénale,
Strafvordering, vervangen bij artikel 3 van de wet van 11 december remplacé par l'article 3 de la loi du 11 décembre 1998 « modifiant le
1998 « tot wijziging, wat de verjaring van de strafvordering betreft, titre préliminaire du Code de procédure pénale, en ce qui concerne la
van de voorafgaande titel van het Wetboek van Strafvordering » en prescription de l'action publique » et modifié par l'article 3 de la
gewijzigd bij artikel 3 van de wet van 4 juli 2001 « tot aanvulling loi du 4 juillet 2001 « complétant l'article 447 du Code pénal et
van artikel 447 van het Strafwetboek en tot wijziging van artikel 24,
3°, van de wet van 17 april 1878 houdende de voorafgaande titel van modifiant l'article 24, 3°, de la loi du 17 avril 1878 contenant le
het Wetboek van Strafvordering » bepaalde : titre préliminaire du Code de procédure pénale » disposait :
« De verjaring van de strafvordering is geschorst ten aanzien van alle « La prescription de l'action publique est suspendue à l'égard de
partijen : toutes les parties :
1° vanaf de dag van de zitting waarop de strafvordering op de door de 1° à partir du jour de l'audience où l'action publique est introduite
wet bepaalde wijze bij het vonnisgerecht wordt ingeleid. devant la juridiction de jugement selon les modalités fixées par la loi.
De verjaring begint evenwel opnieuw te lopen : La prescription recommence toutefois à courir :
- vanaf de dag van de beslissing van het vonnisgerecht, ambtshalve of - à partir du jour où la juridiction de jugement décide, d'office ou
op verzoek van het openbaar ministerie, om de behandeling van de zaak sur requête du ministère public, de reporter l'examen de l'affaire
onbepaald uit te stellen, tot op de dag waarop de behandeling ervan pour une durée indéterminée et ce, jusqu'au jour où la juridiction de
door het vonnisgerecht wordt hervat; jugement reprend ledit examen;
- vanaf de dag van de beslissing van het vonnisgerecht, ambtshalve of - à partir du jour où la juridiction de jugement décide, d'office ou
op verzoek van het openbaar ministerie, om de behandeling van de zaak sur requête du ministère public, de reporter l'examen de l'affaire en
uit te stellen met het oog op het verrichten van bijkomende vue de l'accomplissement d'actes d'instruction complémentaires
onderzoeksdaden met betrekking tot het ten laste gelegde feit, tot op concernant le fait mis à charge et ce, jusqu'au jour où la juridiction
de dag waarop de behandeling van de zaak door het vonnisgerecht wordt hervat; de jugement reprend ledit examen;
- vanaf de verklaring van hoger beroep bedoeld in artikel 203, of de - à partir de la déclaration d'appeler, visée à l'article 203, ou de
betekening van het hoger beroep bedoeld in artikel 205, tot op de dag la notification de recours, visée à l'article 205, jusqu'au jour où
waarop het hoger beroep op de door de wet bepaalde wijze bij het l'appel est introduit, selon les modalités fixées par la loi, devant
vonnisgerecht in hoger beroep wordt ingeleid, indien het hoger beroep la juridiction de jugement en degré d'appel, si l'appel du jugement
tegen de uitspraak over de strafvordering enkel uitgaat van het sur l'action publique émane uniquement du ministère public;
openbaar ministerie;
- vanaf het verstrijken van een termijn van een jaar te rekenen van de - à l'échéance d'un délai d'un an, à compter du jour de l'audience au
dag van de zitting waarop, naar gelang van het geval, de cours de laquelle, selon le cas, l'action publique est introduite
strafvordering bij het vonnisgerecht in eerste aanleg of bij het devant la juridiction de jugement en degré de première instance ou
vonnisgerecht in hoger beroep wordt ingeleid of dit laatste devant la juridiction de jugement en degré d'appel ou au cours de
vonnisgerecht beslist uitspraak te doen over de strafvordering, tot op laquelle cette dernière juridiction décide de statuer sur l'action
de dag van de uitspraak over de strafvordering door het desbetreffende vonnisgerecht; 2° in geval van verwijzing tot beslissing van een prejudicieel geschil; 3° in de gevallen bepaald bij artikel 447, derde en vijfde lid, van het Strafwetboek; 4° gedurende de behandeling van een door de verdachte, de burgerlijke partij of de burgerlijk aansprakelijke partij voor het vonnisgerecht opgeworpen exceptie van onbevoegdheid, onontvankelijkheid of nietigheid. Indien het vonnisgerecht de exceptie gegrond verklaart of indien de beslissing over de exceptie bij de zaak zelf wordt gevoegd, publique et ce, jusqu'au jour du jugement de la juridiction de jugement considérée statuant sur l'action publique; 2° dans les cas de renvoi pour la décision d'une question préjudicielle; 3° dans les cas prévus à l'article 447, alinéas 3 et 5, du Code pénal; 4° pendant le traitement d'une exception d'incompétence, d'irrecevabilité ou de nullité soulevée devant la juridiction de jugement par l'inculpé, par la partie civile ou par la personne civilement responsable. Si la juridiction déclare l'exception fondée ou que la décision sur l'exception est jointe au fond, la prescription
is de verjaring niet geschorst. » n'est pas suspendue. »
B.1.2. Artikel 3 van de wet van 16 juli 2002 « tot wijziging van B.1.2. L'article 3 de la loi du 16 juillet 2002 « modifiant diverses
verschillende bepalingen teneinde inzonderheid de verjaringstermijnen dispositions en vue notamment d'allonger les délais de prescription
voor de niet-correctionaliseerbare misdaden te verlengen » vervangt dat artikel 24 door de volgende bepaling : pour les crimes non correctionnalisables » remplace cet article 24 par la disposition suivante :
« De verjaring van de strafvordering is geschorst wanneer de wet dit « La prescription de l'action publique est suspendue lorsque la loi le
bepaalt of wanneer er een wettelijk beletsel bestaat dat de instelling prévoit ou lorsqu'il existe un obstacle légal à l'introduction ou à
of de uitoefening van de strafvordering verhindert. l'exercice de l'action publique.
Gedurende de behandeling van een door de verdachte, de burgerlijke L'action publique est suspendue pendant le traitement d'une exception
partij of de burgerrechtelijk aansprakelijke partij voor het d'incompétence, d'irrecevabilité ou de nullité soulevée devant la
vonnisgerecht opgeworpen exceptie van onbevoegdheid,
onontvankelijkheid of nietigheid is de strafvordering geschorst. juridiction de jugement par l'inculpé, par la partie civile ou par la
Indien het vonnisgerecht de exceptie gegrond verklaart of indien de personne civilement responsable. Si la juridiction de jugement déclare
beslissing over de exceptie bij de zaak zelf wordt gevoegd, is de l'exception fondée ou que la décision sur l'exception est jointe au
verjaring niet geschorst. » fond, la prescription n'est pas suspendue. »
Door die wijziging van artikel 24 heft de wetgever voor de verjaring Par cette modification de l'article 24, le législateur n'a supprimé
van de strafvordering enkel de eerste schorsingsgrond op zoals daarin que la première cause de suspension de la prescription de l'action
is voorzien in de in B.1.1 vermelde tekst, aangezien de nieuwe tekst publique prévue par le texte cité en B.3.1, les trois autres causes de
nog steeds de drie andere schorsingsgronden beoogt (Parl. St., Kamer, suspension restant visées par le nouveau texte (Doc. parl., Chambre,
2001-2002, DOC 50-1625/002, pp. 2-4). 2001-2002, DOC 50-1625/002, pp. 2-4).
Artikel 5, 2), van de wet van 16 juli 2002 preciseert dat dat artikel L'article 5, 2), de la loi du 16 juillet 2002 précise que cet article
3 « in werking [treedt] op de eerste dag van de twaalfde maand na die 3 « entre en vigueur le premier jour du douzième mois qui suit celui
waarin ze is bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad ». au cours duquel [ladite loi] aura été publiée au Moniteur belge ».
Ten gevolge van de bekendmaking van die wet in het Belgisch Staatsblad Cette loi ayant été publiée au Moniteur belge du 5 septembre 2002,
van 5 september 2002, is artikel 3 - en de erin vervatte nieuwe tekst l'article 3 - et le nouveau texte de l'article 24 qu'il contient - est
van artikel 24 - in werking getreden op 1 september 2003. entré en vigueur le 1er septembre 2003.
B.1.3. Artikel 33 van de programmawet van 5 augustus 2003 voegt aan B.1.3. L'article 33 de la loi-programme du 5 août 2003 ajoute à
het voormelde artikel 5, 2), na de woorden « in het Belgisch l'article 5, 2), précité, après les mots « au Moniteur belge », les
Staatsblad » de woorden « en is van toepassing op de misdrijven begaan mots « , et s'applique aux infractions commises à partir de cette date
na deze datum » toe. Het Hof dient zich in deze zaken niet uit te ». Dans les présentes affaires, la Cour ne doit pas se prononcer sur
spreken over de draagwijdte van het verschil tussen de Nederlandse la portée de la différence entre la version française (« à partir de
versie (« na deze datum ») en de Franse versie (« à partir de cette cette date ») et la version néerlandaise (« na deze datum ») de cette
date ») van deze bepaling. disposition.
Die wijziging, die in werking is getreden op 1 september 2003 Cette modification, entrée en vigueur le 1er septembre 2003 en vertu
krachtens artikel 34 van de voormelde programmawet, heeft tot gevolg de l'article 34 de la loi-programme précitée, a pour effet que le
dat de in de wet van 16 juli 2002 vervatte tekst van artikel 24 - texte de l'article 24 contenu dans la loi du 16 juillet 2002 - entré
eveneens in werking getreden op 1 september 2003 - enkel van aussi en vigueur le 1er septembre 2003 - ne s'applique qu'aux actions
toepassing is op de strafvorderingen in verband met misdrijven die - publiques relatives aux infractions commises - selon le texte français
volgens de Nederlandse tekst - « na » of - volgens de Franse tekst - « - « à partir de » ou - selon le texte néerlandais - « na » (après)
à partir de » (vanaf) die datum zijn gepleegd. cette date.
De verjaring van de strafvordering in verband met andere misdrijven La prescription de l'action publique relative aux autres infractions
blijft aldus geregeld door het voormelde artikel 24, dat in de reste ainsi régie par l'article 24 précité, inséré dans le titre
voorafgaande titel van het Wetboek van Strafvordering is ingevoegd bij préliminaire du Code de procédure pénale par la loi du 11 décembre
de wet van 11 december 1998 en gewijzigd bij de wet van 4 juli 2001. 1998 et modifié par la loi du 4 juillet 2001.
B.1.4. Uit de bewoordingen van de prejudiciële vragen en de motieven B.1.4. Il ressort du libellé des questions préjudicielles et des
van de verwijzingsbeslissingen blijkt dat het Hof wordt verzocht om, motifs des décisions de renvoi que la Cour est invitée à examiner, au
ten aanzien van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, het verschil in regard des articles 10 et 11 de la Constitution, la différence de
behandeling te onderzoeken tussen twee categorieën van rechtzoekenden traitement entre deux catégories de justiciables qui sont jugés après
die worden beoordeeld na 1 september 2003 : enerzijds, diegenen die le 1er septembre 2003 : d'une part, ceux qui font l'objet de
strafrechtelijk worden vervolgd wegens misdrijven gepleegd tot aan die poursuites pénales pour des infractions commises jusqu'à cette date et
datum en voor wie de verjaring van de strafvordering wordt geschorst pour qui la prescription de l'action publique est suspendue à partir
vanaf de dag van de terechtzitting waarop die vordering wordt ingeleid du jour de l'audience où cette action est introduite devant la
voor het vonnisgerecht en, anderzijds, diegenen die strafrechtelijk juridiction de jugement et, d'autre part, ceux qui font l'objet de
worden vervolgd wegens later gepleegde misdrijven en voor wie de poursuites pénales pour des infractions commises ultérieurement et
verjaring van de strafvordering om die reden niet kan worden pour qui la prescription de l'action publique ne peut être suspendue
geschorst. pour cette raison.
Daaruit blijkt dat de toetsing van het Hof dient te worden beperkt tot Il en résulte que le contrôle de la Cour doit se limiter à l'article
artikel 33 van de programmawet van 5 augustus 2003. 33 de la loi-programme du 5 août 2003.
Ten aanzien van de inachtneming van de artikelen 10 en 11 van de Quant au respect des articles 10 et 11 de la Constitution
Grondwet B.2. Artikel 33 van de programmawet van 5 augustus 2003 vloeit voort B.2. L'article 33 de la loi-programme du 5 août 2003 résulte d'un
uit een vaststelling die is gedaan op basis van informatie die door constat dressé sur la base d'informations transmises au ministre
verschillende parketten en parketten-generaal aan de bevoegde minister compétent par plusieurs parquets et parquets généraux : l'entrée en
werd bezorgd : de inwerkingtreding van artikel 3 van de wet van 16 vigueur de l'article 3 de la loi du 16 juillet 2002 qui abolit le
juli 2002 waarbij het systeem van de schorsing van de verjaring van de système de suspension de la prescription de l'action publique à partir
strafvordering vanaf de inleidingszitting wordt afgeschaft, dreigde, de l'audience d'introduction risquait, dans le ressort de certaines
in het rechtsgebied van sommige hoven van beroep, op 1 september 2003 cours d'appel, de provoquer, le 1er septembre 2003, la prescription
tot de onherroepelijke verjaring te leiden van « een heleboel, vooral irrévocable de « toute une série d'affaires - surtout des affaires
zware zaken (drugs, mensenhandel, eco-fin zaken, B.T.W.-carrousels, graves (stupéfiants, traite des êtres humains, dossiers économiques et
bankbreuken, enz.) » (Parl. St., Kamer, B.Z. 2003, DOC 51-0102/001, p. financiers, carrousels à la T.V.A., banqueroutes, etc.) » (Doc. parl.,
22; ibid., DOC 51-0102/013, p. 6; Parl. St., Senaat, B.Z. 2003, nr. Chambre, S.E. 2003, DOC 51-0102/001, p. 22; ibid., DOC 51-0102/013, p.
3-137/5, pp. 2-3, 6-7). 6; Doc. parl., Sénat, S.E. 2003, n° 3-137/5, pp. 2-3, 6-7).
De in het geding zijnde bepaling wordt gemotiveerd door de bekommernis La disposition en cause est motivée par le souci de ne pas offrir,
om met name mensenhandelaars, fraudeurs en drugsbaronnen niet het « notamment aux trafiquants d'êtres humains, aux fraudeurs et aux barons
nooit geziene cadeau » te geven dat, in die omstandigheden, de de la drogue, le « cadeau sans précédent » que constituerait, dans ces
onmiddellijke toepasbaarheid van het voormelde artikel 3 zou zijn conditions, l'applicabilité immédiate de l'article 3 précité (Doc.
(Parl. St., Kamer, B.Z. 2003, DOC 51-0102/001, p. 22; ibid., DOC parl., Chambre, S.E. 2003, DOC 51-0102/001, p. 22; ibid., DOC
51-0102/013, pp. 3 en 6; Parl. St., Senaat, B.Z. 2003, nr. 3-137/5, 51-0102/013, pp. 3 et 6; Doc. parl., Sénat, S.E. 2003, n° 3-137/5, pp.
pp. 2-7). 2-7).
B.3.1. Met artikel 3 van de wet van 16 juli 2002 heeft de wetgever B.3.1. Par l'article 3 de la loi du 16 juillet 2002, le législateur
zich ertoe beperkt de regeling van de schorsingsgronden voor de s'est limité à modifier le régime des causes de suspension de la
verjaring van de strafvordering te wijzigen. Hij heeft geen nieuw prescription de l'action publique. Il n'a pas créé d'infraction
misdrijf in het leven geroepen, noch het stelsel van de straffen nouvelle, ni modifié le régime des peines, ni instauré un nouveau
gewijzigd, noch een nieuwe verjaringstermijn ingevoerd. délai de prescription.
B.3.2. Met de opheffing van de schorsingsgrond bedoeld in artikel 24, B.3.2. Par l'abrogation de la cause de suspension prévue par l'article
1°, van de voorafgaande titel van het Wetboek van Strafvordering, 24, 1°, du titre préliminaire du Code de procédure pénale, introduit
ingevoerd bij de wet van 11 december 1998, heeft de wetgever willen par la loi du 11 décembre 1998, le législateur a entendu réagir aux
reageren op de moeilijkheden die de toepassing van die regel had doen difficultés que suscitait l'application de cette règle (Doc. parl.,
ontstaan (Parl. St., Kamer, 2001-2002, DOC 50-1625/002, pp. 2 en 3; Chambre, 2001-2002, DOC 50-1625/002, pp. 2 et 3; ibid., DOC
ibid., DOC 50-1625/005, p. 10). 50-1625/005, p. 10).
B.4.1. Het komt de wetgever toe de inwerkingtreding van de wet te B.4.1. Il appartient au législateur de régler l'entrée en vigueur de
regelen en al dan niet overgangsmaatregelen aan te nemen. Artikel 3 la loi et d'adopter ou non des mesures transitoires. L'article 3 du
van het Gerechtelijk Wetboek voorziet overigens uitdrukkelijk in de Code judiciaire prévoit d'ailleurs expressément la possibilité de
mogelijkheid om af te wijken van de regel volgens welke de wetten op déroger à la règle selon laquelle les lois de procédure sont
de rechtspleging van toepassing zijn op de hangende rechtsgedingen op applicables aux procès en cours au moment de leur entrée en vigueur.
het moment van de inwerkingtreding ervan. De artikelen 10 en 11 van de Les articles 10 et 11 de la Constitution ne seraient violés que si les
Grondwet zouden enkel worden geschonden indien de overgangsmaatregelen mesures transitoires établissaient une différence de traitement qui
een verschil in behandeling in het leven zouden roepen waarvoor geen n'est pas susceptible de justification raisonnable.
redelijke verantwoording bestaat.
B.4.2. Door de regel af te schaffen volgens welke de verjaring van de B.4.2. En supprimant la règle selon laquelle la prescription de
strafvordering wordt geschorst vanaf de inleiding ervan voor het l'action publique est suspendue à partir de son introduction devant la
vonnisgerecht, heeft de wetgever een - voor de beklaagden gunstige - juridiction de jugement, le législateur a adopté une mesure, favorable
maatregel aangenomen, waarvan hij, met toepassing van het voormelde
artikel 3 van het Gerechtelijk Wetboek, de inwerkingtreding vermocht aux prévenus, dont il pouvait, en application de l'article 3 précité
vast te stellen op de eerste dag van de twaalfde maand na die van de du Code judiciaire, fixer l'entrée en vigueur au premier jour du
bekendmaking van de nieuwe bepaling, zoals daarin is voorzien in douzième mois suivant celui de la publication de la disposition
artikel 5, 2), van de wet van 16 juli 2002. nouvelle, ainsi que le prévoit l'article 5, 2), de la loi du 16
juillet 2002.
B.4.3. De personen die een misdrijf hadden gepleegd vóór de B.4.3. Les personnes qui avaient commis une infraction avant la
bekendmaking van artikel 33 van de programmawet van 5 augustus 2003 publication de l'article 33 de la loi-programme du 5 août 2003 ont pu
vermochten de hoop te koesteren de nieuwe regel te genieten, mits zij espérer bénéficier de la règle nouvelle, pourvu qu'elles fussent
na 1 september 2003 zouden worden berecht. Zij hebben echter niet jugées après le 1er septembre 2003. Elles n'ont toutefois pu en
daarvan kunnen profiteren, aangezien de wetgever, met de aanneming van profiter, le législateur ayant, par l'adoption de cette disposition,
die bepaling, beslist heeft dat de nieuwe regel enkel van toepassing décidé que la règle nouvelle ne s'appliquerait qu'aux infractions
zou zijn op de misdrijven die - volgens de Nederlandse tekst - « na » commises - selon le texte français - « à partir de » ou - selon le
of - volgens de Franse tekst - « à partir de » (vanaf) die datum zijn texte néerlandais - « na » (après) cette date.
gepleegd. B.4.4. Het staat niet aan het Hof de wijze te beoordelen waarop de B.4.4. Il n'appartient pas à la Cour de porter un jugement sur la
wetgever, van 1998 tot 2003, vier opeenvolgende wijzigingen inzake de manière dont le législateur a procédé, de 1998 à 2003, à quatre
verjaringsregeling van de strafvordering heeft doorgevoerd. De aan het modifications successives du régime de la prescription de l'action
Hof voorgelegde prejudiciële vragen hebben uitsluitend betrekking op publique. Les questions préjudicielles l'interrogent uniquement sur
de discriminaties die de wijziging van een overgangsmaatregel zou les discriminations que pourrait entraîner la modification d'une
kunnen teweegbrengen. mesure transitoire.
B.4.5. De in artikel 5, 2), van de wet van 16 juli 2002 vervatte overgangsmaatregel heeft niet het in B.4.3 aangehaalde verhoopte gevolg gehad wegens de wijziging ervan bij de in het geding zijnde bepaling. De rechtzoekenden, die hadden gehoopt dat gevolg te kunnen genieten, werden door die bepaling misschien teleurgesteld in hun verwachtingen, maar ze heeft niet twee categorieën van personen in het leven geroepen waarop twee opeenvolgende overgangsregelingen van toepassing zouden zijn, aangezien dat gevolg van de eerste overgangsregeling zich nooit heeft voorgedaan. B.5. Het Hof dient nog het verschil in behandeling te onderzoeken dat B.4.5. La mesure transitoire inscrite à l'article 5, 2), de la loi du 16 juillet 2002 n'a pas produit l'effet espéré évoqué en B.4.3 en raison de sa modification par la disposition en cause. Celle-ci a peut-être déçu les attentes de justiciables qui avaient espéré pouvoir bénéficier de cet effet mais elle n'a pas créé deux catégories de personnes auxquelles s'appliqueraient deux régimes transitoires successifs, cet effet du premier régime transitoire ne s'étant jamais produit. B.5. La Cour doit encore examiner la différence de traitement qui
voortvloeit uit de overgangsbepaling vervat in artikel 33 van de découle de la disposition transitoire inscrite à l'article 33 de la
programmawet van 5 augustus 2003. loi-programme du 5 août 2003.
B.6. Het is eigen aan een overgangsregeling dat ze de gelijktijdige B.6. C'est le propre d'un régime transitoire de permettre
toepassing van een nieuwe wet en een vroegere wet mogelijk maakt. l'application simultanée d'une loi nouvelle et d'une loi ancienne.
Door te beslissen dat de nieuwe regel enkel van toepassing zal zijn op En décidant que la nouvelle règle ne sera applicable qu'aux
misdrijven gepleegd - volgens de Nederlandse tekst - « na » of - infractions commises « à partir » du - selon le texte français - ou «
volgens de Franse tekst - « à partir de » (vanaf) 1 september 2003, na » (après) le - selon le texte néerlandais - 1er septembre 2003, le
heeft de wetgever een maatregel genomen die in redelijkheid is législateur a pris une mesure qui est raisonnablement justifiée au
verantwoord ten aanzien van het in B.2 beschreven doel. regard de l'objectif décrit en B.4.
Ofschoon hij, met artikel 33 van de programmawet van 5 augustus 2003, S'il est vrai qu'il a modifié, par l'article 33 de la loi-programme du
de overgangsmaatregel heeft gewijzigd die hij had vastgesteld in 5 août 2003, la mesure transitoire énoncée à l'article 5, 2), de la
artikel 5, 2), van de wet van 16 juli 2002, heeft hij zodoende het gelijkheidsbeginsel niet geschonden. De wetgever kan immers op een eerdere keuze terugkomen. B.7. In zoverre de in het geding zijnde maatregel ook strafvorderingen zou beogen in verband met feiten die niets te maken hebben met de criminaliteit waarvan sprake in de parlementaire voorbereiding, kan hij evenmin worden beschouwd als onevenredig ten aanzien van de nagestreefde doelstelling. Hoewel tijdens de parlementaire voorbereiding vermeld in B.2 sommige vormen van criminaliteit meer in het bijzonder zijn vermeld, had de doelstelling van de wetgever niet uitsluitend daarop betrekking. De gegeven voorbeelden beoogden de aandacht te vestigen op de zwaarste misdrijven die zouden verjaren, maar niet een exhaustieve lijst daarvan te geven. B.8. Uit wat voorafgaat vloeit voort dat de wetgever, door de loi du 16 juillet 2002, il n'en a pas pour autant violé le principe d'égalité. Le législateur peut en effet revenir sur une option antérieure. B.7. En ce que la mesure en cause viserait aussi des actions publiques relatives à des faits étrangers à la criminalité évoquée lors des travaux préparatoires, elle ne peut non plus être considérée comme disproportionnée à l'objectif poursuivi. Si certaines formes de criminalité ont plus particulièrement été évoquées lors des travaux préparatoires cités en B.2, l'objectif du législateur ne concernait pas uniquement celles-ci. Les exemples donnés avaient pour but d'attirer l'attention sur les infractions les plus graves qui allaient être prescrites, mais non d'en donner une liste exhaustive. B.8. Il découle de ce qui précède qu'en limitant le champ
toepassingssfeer van het nieuwe artikel 24 van de voorafgaande titel d'application du nouvel article 24 du titre préliminaire du Code de
van het Wetboek van Strafvordering te beperken tot de misdrijven procédure pénale aux infractions visées à l'article 33 de la
bedoeld in artikel 33 van de programmawet van 5 augustus 2003, geen loi-programme du 5 août 2003, le législateur n'a pas créé une
onverantwoord verschil in behandeling in het leven heeft geroepen. différence de traitement injustifiée.
B.9. De prejudiciële vragen dienen ontkennend te worden beantwoord. B.9. Les questions préjudicielles appellent une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 33 van de programmawet van 5 augustus 2003 schendt de L'article 33 de la loi-programme du 5 août 2003 ne viole pas les
artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. articles 10 et 11 de la Constitution.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 1 maart 2005. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 1er mars 2005.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
A. Arts. A. Arts.
^