← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 37/2005 van 16 februari 2005 Rolnummer 2978 In zake :
de prejudiciële vraag betreffende artikel 215, derde lid, 4°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen
1992, zoals van toepassing voor de aanslagjaren 2000 e Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts,
en de rechters P. Mart(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 37/2005 van 16 februari 2005 Rolnummer 2978 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 215, derde lid, 4°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, zoals van toepassing voor de aanslagjaren 2000 e Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters P. Mart(...) | Extrait de l'arrêt n° 37/2005 du 16 février 2005 Numéro du rôle : 2978 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 215, alinéa 3, 4°, du Code des impôts sur les revenus 1992, tel qu'il est applicable pour les exercices d'impo La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, R.(...) |
---|---|
ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
Uittreksel uit arrest nr. 37/2005 van 16 februari 2005 | Extrait de l'arrêt n° 37/2005 du 16 février 2005 |
Rolnummer 2978 | Numéro du rôle : 2978 |
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 215, derde lid, | En cause : la question préjudicielle relative à l'article 215, alinéa |
4°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, zoals van | 3, 4°, du Code des impôts sur les revenus 1992, tel qu'il est |
toepassing voor de aanslagjaren 2000 en 2001, gesteld door de | applicable pour les exercices d'imposition 2000 et 2001, posée par le |
Rechtbank van eerste aanleg te Brussel. | Tribunal de première instance de Bruxelles. |
Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters | composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. |
P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. Lavrysen, A. | Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, |
Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et J. Spreutels, | J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et J. Spreutels, assistée du |
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, | greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Melchior, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
Bij vonnis van 1 april 2004 in zake de b.v.b.a. M.J.M. Immobilière | Par jugement du 1er avril 2004 en cause de la s.p.r.l. M.J.M. |
tegen de Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het | Immobilière contre l'Etat belge, dont l'expédition est parvenue au |
Arbitragehof is ingekomen op 14 april 2004, heeft de Rechtbank van | greffe de la Cour d'arbitrage le 14 avril 2004, le Tribunal de |
eerste aanleg te Brussel de volgende prejudiciële vraag gesteld : | première instance de Bruxelles a posé la question préjudicielle suivante : |
« Schendt artikel 215, derde lid, 4°, van het Wetboek van de | « L'article 215, alinéa 3, 4°, du Code des impôts sur les revenus |
inkomstenbelastingen 1992, zoals het van toepassing is voor de | 1992, tel qu'il est applicable pour les exercices d'imposition 2000 et |
aanslagjaren 2000 en 2001, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, | 2001, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution quand le |
wanneer het erin vervatte woord ' bezoldiging ' wordt geïnterpreteerd | terme rémunération qu'il contient est interprété comme rémunération de |
als bezoldiging van een bedrijfsleider, bedoeld in artikel 32 van het W.I.B. 1992, waarvan de toekenning voor een minimaal bedrag vastgesteld in artikel 215, derde lid, 4°, van datzelfde Wetboek, aan ten minste één van haar bedrijfsleiders de vennootschap welke die bezoldiging ten laste neemt van het resultaat van het belastbare tijdperk, ertoe in staat stelt het in het tweede lid van het genoemde artikel vastgestelde verlaagde tarief van de vennootschapsbelasting te genieten, terwijl de vennootschap die aan één van haar bedrijfsleiders die een onbezoldigd mandaat van bestuurder, van zaakvoerder of van vereffenaar uitoefent, ten laste van het resultaat van het belastbare tijdperk, bezoldigingen toekent voor een identiek bedrag, die echter | dirigeant d'entreprise, visée à l'article 32 du CIR 1992, dont l'attribution pour un montant minimal fixé par l'article 215, alinéa 3, 4°, de ce même Code à au moins un de ses dirigeants d'entreprise permet à la société, qui la prend en charge de son résultat de la période imposable, de bénéficier du taux réduit de taxation à l'impôt des sociétés, déterminé par l'alinéa 2 dudit article, alors que la société qui attribue à un de ses dirigeants d'entreprise qui exerce un mandat d'administrateur, de gérant ou de liquidateur à titre gratuit, à charge du résultat de la période imposable, des rémunérations d'un |
onder de categorie vallen van de bezoldigingen van werknemers bedoeld | montant identique, mais relevant de la catégorie des rémunérations de |
in artikel 31 van het W.I.B. 1992, wordt uitgesloten van de toepassing | travailleurs visées à l'article 31 du CIR 1992, est exclue de |
van het verlaagde tarief ? » | l'application du taux réduit ? » |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 215, derde lid, | B.1. La question préjudicielle porte sur l'article 215, alinéa 3, 4°, |
4°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 (W.I.B. 1992), | du Code des impôts sur les revenus 1992 (C.I.R. 1992), tel qu'il était |
zoals het van toepassing was op de aanslagjaren 2000 en 2001. | applicable aux exercices d'imposition 2000 et 2001. En vertu de cette |
Krachtens die bepaling is het verlaagde tarief van de | disposition, le taux réduit de l'impôt des sociétés n'est pas |
vennootschapsbelasting niet van toepassing : | applicable : |
« op vennootschappen, andere dan door de Nationale Raad van de | « aux sociétés, autres que les sociétés coopératives agréées par le |
coöperatie erkende coöperatieve vennootschappen, die ten laste van het | |
resultaat van het belastbare tijdperk niet aan ten minste één van hun | Conseil national de la coopération, qui n'allouent pas à au moins un |
bedrijfsleiders een bezoldiging hebben toegekend die gelijk is aan of | de leurs dirigeants d'entreprise une rémunération à charge du résultat |
hoger is dan het belastbare inkomen van de vennootschap, wanneer die | de la période imposable égale ou supérieure au revenu imposable de la |
bezoldiging minder bedraagt dan 1 000 000 frank; ». | société lorsque cette rémunération n'atteint pas 1 000 000 de francs; |
B.2. De verwijzende rechter vraagt het Hof naar de bestaanbaarheid van | ». B.2. Le juge a quo interroge la Cour sur la compatibilité de cette |
die bepaling met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, wanneer zij zo | disposition avec les articles 10 et 11 de la Constitution lorsqu'elle |
wordt geïnterpreteerd dat zij met het woord « bezoldiging » enkel de | est interprétée comme ne visant, par le terme « rémunération », que |
bezoldigingen van bedrijfsleider beoogt in de zin van artikel 32 van | les rémunérations de dirigeant d'entreprise au sens de l'article 32 du |
het W.I.B. 1992. In die interpretatie roept de in het geding zijnde | C.I.R. 1992. Dans cette interprétation, la disposition en cause crée |
bepaling, wat betreft het voordeel van het verlaagde belastingtarief, | |
een verschil in behandeling in het leven tussen de vennootschappen, | une différence de traitement, quant au bénéfice du taux réduit |
naargelang zij aan hun bedrijfsleider een bezoldiging van | d'imposition, entre les sociétés, selon qu'elles attribuent à leur |
bedrijfsleider in de zin van artikel 32 toekennen, of aan hun | dirigeant une rémunération de dirigeant au sens de l'article 32, ou |
bedrijfsleider die een onbezoldigd mandaat van bestuurder, zaakvoerder | qu'elles attribuent à leur dirigeant qui exerce un mandat |
of vereffenaar uitoefent, bezoldigingen als werknemer toekennen voor | d'administrateur, de gérant ou de liquidateur à titre gratuit, des |
een identiek bedrag, die onder de in artikel 31 van het W.I.B. 1992 | rémunérations de travailleur d'un montant identique, relevant de la |
bedoelde categorie van de bezoldigingen van werknemer vallen. | catégorie des rémunérations de travailleur visées à l'article 31 du |
B.3. Artikel 31, eerste lid, van het W.I.B. 1992 bepaalt : | C.I.R. 1992. B.3. L'article 31, alinéa 1er, du C.I.R. 1992 dispose : |
« De bezoldigingen van werknemers zijn alle beloningen die voor de | « Les rémunérations des travailleurs sont toutes rétributions qui |
werknemer de opbrengst zijn van arbeid in dienst van een werkgever. » | constituent, pour le travailleur, le produit du travail au service |
d'un employeur. » | |
B.4. Artikel 32, eerste lid, van het W.I.B. 1992 bepaalt : | B.4. L'article 32, alinéa 1er, du C.I.R. 1992 dispose : |
« Bezoldigingen van bedrijfsleiders zijn alle beloningen verleend of | « Les rémunérations des dirigeants d'entreprise sont toutes les |
toegekend aan een natuurlijk persoon die : | rétributions allouées ou attribuées à une personne physique : |
1° een opdracht als bestuurder, zaakvoerder, vereffenaar of | 1° qui exerce un mandat d'administrateur, de gérant, de liquidateur ou |
gelijksoortige functies uitoefent; | des fonctions analogues; |
2° in de vennootschap een leidende functie of een leidende | 2° qui exerce au sein de la société une fonction dirigeante ou une |
werkzaamheid van dagelijks bestuur, van commerciële, financiële of | activité dirigeante de gestion journalière, d'ordre commercial, |
technische aard, uitoefent buiten een arbeidsovereenkomst. » | financier ou technique, en dehors d'un contrat de travail. » |
B.5.1. Het voormelde artikel 32 stelt het attractiebeginsel vast, | B.5.1. L'article 32 précité établit le principe d'attraction, en vertu |
krachtens hetwelk alle inkomsten die een bedrijfsleider ontvangt van | duquel tous les revenus qu'un dirigeant d'entreprise perçoit de sa |
zijn vennootschap worden beschouwd als bezoldigingen van | société sont considérés comme des rémunérations de dirigeant |
bedrijfsleider, ook al vergoeden die sommen andere taken. De | d'entreprise, même si ces sommes rémunèrent d'autres tâches. |
toepassing van dat beginsel verhindert de bedrijfsleider, enerzijds, | L'application de ce principe empêche le dirigeant d'entreprise, d'une |
tweemaal het forfait voor beroepslasten af te trekken, één maal op het | part, de déduire deux fois le forfait pour charges professionnelles, |
deel van de bezoldiging als bedrijfsleider en een tweede maal op het | une fois sur la part de rémunération de dirigeant, et une deuxième |
deel van de bezoldiging als werknemer, en, anderzijds, zijn inkomen te | fois sur la part de rémunération de travailleur, et d'autre part, de |
onttrekken aan de sociale zekerheid van de zelfstandigen (Parl. St., | soustraire ses revenus à son assujettissement à la sécurité sociale |
Kamer, 1998-1999, nr. 1949/1, pp. 3-4). | des indépendants (Doc. parl., Chambre, 1998-1999, n° 1949/1, pp. 3-4). |
B.5.2. De toepassing van het attractiebeginsel heeft in principe tot | B.5.2. L'application du principe d'attraction a en principe pour effet |
gevolg dat alle door de bedrijfsleider van de vennootschap ontvangen | que l'ensemble des rémunérations perçues de sa société par le |
bezoldigingen in aanmerking worden genomen voor de toepassing van | dirigeant d'entreprise est pris en considération pour l'application de |
artikel 215, derde lid, 4°, van het W.I.B. 1992, zodat, ongeacht de in | l'article 215, alinéa 3, 4°, du C.I.R. 1992, de sorte que, quelle que |
die bepaling vervatte interpretatie van het woord « bezoldiging », de | soit l'interprétation du terme « rémunération » contenu dans cette |
in de prejudiciële vraag met elkaar vergeleken categorieën van | disposition, les catégories de sociétés comparées par la question |
vennootschappen niet op verschillende wijze worden behandeld. | préjudicielle ne soient pas traitées de manière différente. |
B.5.3. In het arrest nr. 30/2001 van 1 maart 2001, heeft het Hof | B.5.3. Par l'arrêt n° 30/2001 du 1er mars 2001, la Cour a toutefois |
echter artikel 32 van het W.I.B. 1992 en het erin vastgestelde | partiellement annulé l'article 32 du C.I.R. 1992 et le principe |
attractiebeginsel gedeeltelijk vernietigd, in zoverre het van | d'attraction qu'il établit en tant qu'il s'applique à des personnes |
toepassing is op natuurlijke personen die bezoldigde functies | physiques exerçant des fonctions salariées dans une société |
uitoefenen in een handelsvennootschap waarin zij bovendien onbezoldigd | commerciale dans laquelle elles exercent également, à titre gratuit, |
een opdracht van bestuurder, zaakvoerder, vereffenaar of | |
gelijksoortige functies uitoefenen. B.6. Daaruit blijkt, volgens de verwijzende rechter, dat de | un mandat d'administrateur, de gérant, de liquidateur ou des fonctions analogues. |
vennootschap waarvan de zaakvoerders hun mandaat onbezoldigd | B.6. Il en résulte, selon le juge a quo, que la société dont les |
uitoefenen, maar die hun een bezoldiging van werknemer toekent in de | gérants exercent leur mandat à titre gratuit, mais qui leur attribue |
zin van artikel 31 van het W.I.B. 1992, wordt uitgesloten van het | une rémunération de travailleur au sens de l'article 31 du C.I.R. |
verlaagde belastingtarief, zelfs al bereikt die bezoldiging het in het | 1992, est exclue du taux d'imposition réduit, même si cette |
voormelde artikel 215, derde lid, 4°, vereiste bedrag, terwijl de | rémunération atteint le montant requis par l'article 215, alinéa 3, |
vennootschap die aan haar bedrijfsleiders een bezoldiging van | 4°, précité, alors que la société qui octroie à ses dirigeants une |
bedrijfsleider toekent in de zin van artikel 32 van het W.I.B. 1992, | rémunération de dirigeant d'entreprise au sens de l'article 32 du |
dat tarief wel geniet. | |
B.7. Door via artikel 10 van de wet van 28 december 1992 artikel 215 | |
van het W.I.B. 1992 aan te vullen met een derde lid, 4°, heeft de | C.I.R. 1992 en bénéficie. |
wetgever de fiscale aansporing tot het oprichten van vennootschappen | B.7. En complétant, par l'article 10 de la loi du 28 décembre 1992, |
of het omvormen van eenmanszaken in vennootschappen willen afzwakken | l'article 215 du C.I.R. 1992 d'un alinéa 3, 4°, le législateur a voulu |
réduire l'incitant fiscal à la constitution de sociétés ou à la | |
(Parl. St., Kamer, 1992-1993, nr. 717/1, pp. 4 en 5). Hij heeft willen | transformation d'entreprises individuelles en sociétés (Doc. parl., |
vermijden dat door de oprichting van vennootschappen belastingen of | Chambre, 1992-1993, n° 717/1, pp. 4-5). Il a voulu éviter que, par la |
socialezekerheidsbijdragen worden ontweken (Parl. St., Kamer, | création de sociétés, l'impôt ou les cotisations de sécurité sociale |
1992-1993, nr. 717/5, p. 75). Te dien einde heeft hij een adequate | soient éludés (Doc. parl., Chambre, 1992-1993, n° 717/5, p. 75). A |
maatregel genomen door te eisen dat de vennootschappen die het | cette fin, il a pris une mesure adéquate en exigeant que les sociétés |
verlaagde tarief van de vennootschapsbelasting genieten, aan hun bedrijfsleiders bezoldigingen toekennen van een voldoende hoog bedrag om de betaling mee te brengen van belastingen en socialezekerheidsbijdragen die, ten gevolge van het in vennootschapsvorm onderbrengen van een zelfstandige beroepsactiviteit, verloren gaan. B.8. De op grond van een arbeidsovereenkomst ontvangen bezoldigingen zijn, naar het voorbeeld van de bezoldigingen van bedrijfsleider, onderworpen aan bedrijfsvoorheffing en sociale bijdragen. De vennootschappen wier bedrijfsleiders hun mandaat onbezoldigd uitoefenen en die hun een bezoldiging betalen op grond van een arbeidsovereenkomst, ontduiken bijgevolg noch de belastingen, noch de sociale bijdragen op de bezoldiging die zij aan hun bedrijfsleiders | qui bénéficient du taux réduit de l'impôt des sociétés allouent à leurs dirigeants des rémunérations d'un montant suffisant pour entraîner le paiement d'impôts et de cotisations de sécurité sociale que la constitution en société d'une activité professionnelle indépendante aboutit à faire disparaître. B.8. Les rémunérations perçues sur la base d'un contrat de travail sont, à l'instar des rémunérations de dirigeant d'entreprise, soumises au précompte professionnel et aux cotisations sociales. Les sociétés dont les dirigeants exercent leur mandat à titre gratuit et qui leur payent une rémunération sur la base d'un contrat de travail n'éludent dès lors, ni l'impôt, ni les cotisations sociales sur la rémunération qu'elles octroient à leurs dirigeants. Au regard de l'objectif |
toekennen. Ten aanzien van de met artikel 215, derde lid, 4°, van het | poursuivi par l'article 215, alinéa 3, 4°, du C.I.R. 1992, elles se |
W.I.B. 1992 nagestreefde doelstelling, bevinden zij zich bijgevolg in | trouvent par conséquent dans une situation similaire à celle des |
een situatie die soortgelijk is met die van de vennootschappen die aan | sociétés qui octroient à leurs dirigeants une rémunération de |
hun bedrijfsleiders een bezoldiging van bedrijfsleider toekennen in de | |
zin van artikel 32 van het W.I.B. 1992. Daaruit volgt dat het | dirigeant d'entreprise au sens de l'article 32 du C.I.R. 1992. Il |
criterium van onderscheid waarop het verschil in behandeling tussen | s'ensuit que le critère de distinction sur lequel repose la différence |
die beide categorieën van vennootschappen berust, wat betreft het | de traitement entre ces deux catégories de sociétés, en ce qui |
voordeel van het verlaagde belastingtarief, niet relevant is ten | concerne le bénéfice du taux d'imposition réduit, n'est pas pertinent |
aanzien van de door de wetgever nagestreefde doelstelling. | par rapport à l'objectif poursuivi par le législateur. |
B.9. In die interpretatie dient de prejudiciële vraag bevestigend te | B.9. Dans cette interprétation, la question préjudicielle appelle une |
worden beantwoord. | réponse positive. |
B.10. Het Hof merkt echter op dat artikel 215, derde lid, 4°, van het | B.10. La Cour observe toutefois que l'article 215, alinéa 3, 4°, du |
W.I.B. 1992 in die zin kan worden geïnterpreteerd dat het woord « | C.I.R. 1992 peut être interprété en ce sens que le terme « |
bezoldiging », dat op geen andere wijze wordt gekwalificeerd, alle | rémunération », qui n'est pas autrement qualifié, comprend l'ensemble |
door de bedrijfsleiders ten laste van de vennootschap ontvangen | des rémunérations à charge d'une société perçues par les dirigeants |
bezoldigingen omvat, ongeacht of het gaat om bezoldigingen van | d'entreprise, qu'il s'agisse de rémunérations de dirigeant |
bedrijfsleider in de zin van artikel 32 van het W.I.B. 1992 of om door | d'entreprise au sens de l'article 32 du C.I.R. 1992 ou de |
de bedrijfsleider ontvangen bezoldigingen van werknemer in de zin van artikel 31 van het W.I.B. 1992. B.11. In die interpretatie sluit de in het geding zijnde bepaling de vennootschappen die aan hun bedrijfsleiders die hun mandaat onbezoldigd uitoefenen, een voldoende bezoldiging van werknemer toekennen op grond van een arbeidsovereenkomst, niet uit van het voordeel van het verlaagde belastingtarief, zodat het in de prejudiciële vraag bedoelde verschil in behandeling verdwijnt. B.12. In die interpretatie dient de prejudiciële vraag ontkennend te worden beantwoord. Om die redenen, | rémunérations de travailleur au sens de l'article 31 du C.I.R. 1992, perçues par le dirigeant. B.11. Dans cette interprétation, la disposition en cause n'exclut pas du bénéfice de l'imposition au taux réduit, les sociétés qui allouent à leurs dirigeants d'entreprise qui exercent leur mandat à titre gratuit une rémunération suffisante de travailleur sur la base d'un contrat de travail, de sorte que la différence de traitement visée par la question préjudicielle disparaît. B.12. Dans cette interprétation, la question appelle une réponse négative. Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
- Artikel 215, derde lid, 4°, van het Wetboek van de | - L'article 215, alinéa 3, 4°, du Code des impôts sur les revenus |
inkomstenbelastingen 1992, zoals het van toepassing is voor de | 1992, tel qu'il est applicable pour les exercices d'imposition 2000 et |
aanslagjaren 2000 en 2001, schendt de artikelen 10 en 11 van de | 2001, viole les articles 10 et 11 de la Constitution si le terme « |
Grondwet, wanneer het erin vervatte woord « bezoldiging » zo wordt | rémunération » qu'il contient est interprété comme visant |
geïnterpreteerd dat het uitsluitend de bezoldigingen van | exclusivement les rémunérations de dirigeant d'entreprise, visées à |
bedrijfsleider bedoeld in artikel 32 van datzelfde Wetboek beoogt. | l'article 32 du même Code. |
- Dezelfde bepaling schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet | - La même disposition ne viole pas les articles 10 et 11 de la |
niet, wanneer het erin vervatte woord « bezoldiging » zo wordt | Constitution si le terme « rémunération » qu'elle contient est |
geïnterpreteerd dat het zowel de bezoldigingen bedoeld in artikel 32 | interprété comme visant aussi bien les rémunérations visées à |
als diegene die worden bedoeld in artikel 31 van het Wetboek van de | l'article 32 que celles qui sont visées à l'article 31 du Code des |
inkomstenbelastingen 1992 beoogt. | impôts sur les revenus 1992. |
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, |
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 16 februari 2005, door | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 16 février 2005, par le |
rechter P. Martens, ter vervanging van voorzitter M. Melchior, wettig | juge P. Martens, en remplacement du président M. Melchior, |
verhinderd zijnde de uitspraak van dit arrest bij te wonen. | légitimement empêché d'assister au prononcé du présent arrêt. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
De wnd. voorzitter, | Le président f.f., |
P. Martens. | P. Martens. |