Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 29/2005 van 9 februari 2005 Rolnummer 2928 In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van artikel 160, 1°, 2° en 3°, van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 4 april 2003 betreffende de herstructure Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 29/2005 van 9 februari 2005 Rolnummer 2928 In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van artikel 160, 1°, 2° en 3°, van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 4 april 2003 betreffende de herstructure Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...) Extrait de l'arrêt n° 29/2005 du 9 février 2005 Numéro du rôle : 2928 En cause : le recours en annulation partielle de l'article 160, 1°, 2° et 3°, du décret de la Communauté flamande du 4 avril 2003 relatif à la restructuration de l'ensei La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, R.(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 29/2005 van 9 februari 2005 Extrait de l'arrêt n° 29/2005 du 9 février 2005
Rolnummer 2928 Numéro du rôle : 2928
In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van artikel 160, En cause : le recours en annulation partielle de l'article 160, 1°, 2°
1°, 2° en 3°, van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 4 april et 3°, du décret de la Communauté flamande du 4 avril 2003 relatif à
2003 betreffende de herstructurering van het hoger onderwijs in la restructuration de l'enseignement supérieur en Flandre, introduit
Vlaanderen, ingesteld door de Universiteit Gent. par l'« Universiteit Gent ».
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P.
P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, A. Alen, J.-P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, A. Alen, J.-P. Snappe,
Snappe, J.-P. Moerman en E. Derycke, bijgestaan door de griffier L. J.-P. Moerman et E. Derycke, assistée du greffier L. Potoms, présidée
Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, wijst na beraad par le président A. Arts,
het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging I. Objet du recours et procédure
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 13 februari Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 13
2004 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 16 février 2004 et parvenue au greffe le 16 février 2004, l'«
februari 2004, heeft de Universiteit Gent, met zetel te 9000 Gent, Universiteit Gent », dont le siège est établi à 9000 Gand,
Sint-Pietersnieuwstraat 25, beroep tot gedeeltelijke vernietiging Sint-Pietersnieuwstraat 25, a introduit un recours en annulation
ingesteld van artikel 160, 1°, 2° en 3°, van het decreet van de partielle de l'article 160, 1°, 2° et 3°, du décret de la Communauté
Vlaamse Gemeenschap van 4 april 2003 betreffende de herstructurering flamande du 4 avril 2003 relatif à la restructuration de
van het hoger onderwijs in Vlaanderen (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 14 augustus 2003). l'enseignement supérieur en Flandre (publié au Moniteur belge du 14 août 2003).
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
B.1. De verzoekende partij stelt beroep tot vernietiging in van B.1. La partie requérante a introduit un recours en annulation de
artikel 160, 1° tot en met 3°, van het Vlaamse decreet van 4 april l'article 160, 1° à 3°, du décret flamand du 4 avril 2003 relatif à la
2003 betreffende de herstructurering van het hoger onderwijs in restructuration de l'enseignement supérieur en Flandre (ci-après : le
Vlaanderen (hierna : het structuurdecreet), décret sur la restructuration),
- wat betreft het 1° van die bepaling, in zoverre daardoor in artikel - pour ce qui concerne le 1° de cette disposition, en tant qu'il
130, § 1, van het decreet van 12 juni 1991 betreffende de remplace, dans l'article 130, § 1er, du décret du 12 juin 1991 relatif
universiteiten in de Vlaamse Gemeenschap, zoals laatst gewijzigd bij aux universités dans la Communauté flamande, modifié en dernier lieu
het decreet van 14 februari 2003, de woorden « 2001, 2002, 2003 en par le décret du 14 février 2003, les mots « 2001, 2002, 2003 et 2004
2004 » worden vervangen door de woorden « 2001 tot en met 2006 »; » par les mots « 2001 jusque 2006 inclus »;
- wat betreft het 2° en het 3° van die bepaling, in zoverre daardoor - pour ce qui concerne les 2° et 3° de cette disposition, en tant
in artikel 130, § 2, 2°, en § 3, 2°, van het voormelde decreet van 12 qu'ils fixent dans l'article 130, § 2, 2°, et § 3, 2°, du décret
juni 1991 respectievelijk het bedoelde « forfaitair bedrag » en de précité du 12 juin 1991 respectivement le « montant forfaitaire » visé
bedoelde « extra bijdragen aan werkingsuitkeringen » voor de jaren et les « allocations de fonctionnement supplémentaires » pour les
2005 en 2006 worden vastgesteld. années 2005 et 2006.
Ten aanzien van de ontvankelijkheid Quant à la recevabilité
B.2. In zoverre het beroep is gericht tegen het 1° van artikel 160 van B.2. En tant qu'il est dirigé contre le 1° de l'article 160 du décret
het structuurdecreet is het niet ontvankelijk, aangezien de sur la restructuration, le recours n'est pas recevable, étant donné
verzoekende partij niet uiteenzet in welk opzicht de vervanging van de que la partie requérante n'expose pas en quoi le remplacement des mots
woorden « 2001, 2002, 2003 en 2004 » door de woorden « 2001 tot en met « 2001, 2002, 2003 et 2004 » par les mots « 2001 jusque 2006 inclus »
2006 » de regels waarvan het Hof de naleving waarborgt zou schenden, violerait les règles dont la Cour garantit le respect, de sorte que le
zodat het middel - in die mate - niet voldoet aan de vereisten van moyen ne satisfait pas - dans cette mesure - aux exigences de
artikel 6 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het l'article 6 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour
Arbitragehof. d'arbitrage.
Artikel 130, § 1, van het universiteitendecreet van 12 juni 1991, dat L'article 130, § 1er, du décret du 12 juin 1991 sur les universités
door het 1° van artikel 160 van het structuurdecreet wordt gewijzigd, que modifie le 1° de l'article 160 du décret sur la restructuration ne
heeft overigens enkel betrekking op een opsomming van de componenten
waaruit de werkingsuitkering aan de universiteiten - thans ook voor de comporte du reste qu'une énumération des éléments qui composent -
jaren 2005 en 2006 - bestaat en houdt geen verband met de grieven die désormais aussi pour les années 2005 et 2006 - l'allocation de
door de verzoekende partij worden geformuleerd. Die grieven hebben fonctionnement octroyée aux universités et il est sans rapport avec
les griefs formulés par la partie requérante. Ceux-ci concernent
enkel betrekking op de cijfermatige concretisering van twee van die uniquement la concrétisation chiffrée de deux de ces éléments - « le
componenten - het « forfaitair bedrag » en de « extra bijdragen aan montant forfaitaire » et les « allocations de fonctionnement
werkingsuitkeringen » - zoals die door het 2° en het 3° van het supplémentaires » - telle qu'elle est fixée aux 2° et 3° de l'article
voormelde artikel 160 werd vastgesteld. 160 précité.
B.3.1. Volgens de Vlaamse Regering is het beroep tot vernietiging niet B.3.1. Selon le Gouvernement flamand, le recours en annulation n'est
ontvankelijk wegens laattijdigheid, nu van de tekst van het bestreden pas recevable en raison de sa tardiveté, étant donné que le texte du
decreet, bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 14 augustus décret attaqué, publié au Moniteur belge du 14 août 2003, avait déjà
été notifié à la partie requérante le 10 avril 2003. Le Gouvernement
2003, reeds op 10 april 2003 aan de verzoekende partij kennis werd flamand considère que la date du 10 avril 2003 doit être prise comme
gegeven. De Vlaamse Regering is van oordeel dat de datum van 10 april point de départ du délai de recours.
2003 als aanvangspunt van de beroepstermijn dient te worden genomen.
B.3.2. Het beroep tot vernietiging is tijdig ingesteld, nu het B.3.2. Le recours en annulation a été introduit dans les délais dès
overeenkomstig artikel 3, § 1, van de bijzondere wet van 6 januari lors que, conformément à l'article 3, § 1er, de la loi spéciale du 6
1989 op het Arbitragehof is ingediend binnen de termijn van zes janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, il a été introduit dans les six
maanden na de bekendmaking van het bestreden decreet in het Belgisch mois de la publication du décret attaqué au Moniteur belge .
Staatsblad. Met « bekendmaking » in het voormelde artikel 3, § 1, wordt de bekendmaking in het Belgisch Staatsblad bedoeld. De omstandigheid dat de verzoekende partij kennisgeving werd gedaan van de tekst van de akte nog vooraleer die in het Belgisch Staatsblad werd gepubliceerd, doet daaraan niets af. B.3.3. De exceptie wordt verworpen. B.4.1. De Vlaamse Regering is van oordeel dat het beroep niet ontvankelijk is wegens ontstentenis van het vereiste belang, aangezien de bestreden bepaling de verzoekende partij niet rechtstreeks zou raken en een eventuele vernietiging ervan haar evenmin enig voordeel zou opleveren. B.4.2. De Universiteit Gent kan rechtstreeks en nadelig worden geraakt Le terme « publication » utilisé dans l'article 3, § 1er, précité vise la publication au Moniteur belge . La circonstance que la partie requérante a reçu notification du texte de l'acte avant même que celui-ci ait été publié au Moniteur belge n'y change rien. B.3.3. L'exception est rejetée. B.4.1. Le Gouvernement flamand considère que le recours n'est pas recevable faute de l'intérêt requis, étant donné que la disposition attaquée n'affecterait pas directement la partie requérante et qu'une éventuelle annulation ne lui procurerait aucun avantage. B.4.2. L'« Universiteit Gent » peut être directement et défavorablement affectée, en tant que bénéficiaire d'allocations de
als begunstigde van werkingsuitkeringen, zowel wat betreft het fonctionnement, aussi bien en ce qui concerne le montant forfaitaire
forfaitair bedrag als wat betreft de extra bijdragen aan qu'en ce qui concerne les allocations de fonctionnement
werkingsuitkeringen, die beide voor de jaren 2005 en 2006 door de supplémentaires, que la disposition attaquée maintient dans les deux
bestreden bepaling op hetzelfde niveau worden gehandhaafd als voor het cas, pour les années 2005 et 2006, au même niveau que pour l'année
jaar 2004. 2004.
Opdat de verzoekende partij van het vereiste belang doet blijken, is Pour que la partie requérante justifie de l'intérêt requis, il n'est
daarenboven niet vereist dat een eventuele vernietiging haar een en outre pas nécessaire qu'une éventuelle annulation lui procure un
onmiddellijk voordeel zou opleveren. De omstandigheid dat de
verzoekende partij, als gevolg van de vernietiging van de bestreden avantage direct. La circonstance que la partie requérante obtienne à
bepaling, opnieuw een kans zou krijgen dat haar situatie in gunstigere nouveau une chance que sa situation soit réglée plus favorablement à
zin wordt geregeld, volstaat om haar belang bij het bestrijden van die la suite de l'annulation de la disposition attaquée suffit à justifier
bepaling te verantwoorden. son intérêt à attaquer cette disposition.
B.4.3. De verzoekende partij heeft evenwel geen rechtstreeks belang B.4.3. La partie requérante n'a toutefois pas un intérêt direct à
bij de vernietiging van de bestreden bepaling in zoverre die de l'annulation de la disposition attaquée en tant que celle-ci fixe les
voormelde werkingsuitkeringen ten aanzien van de andere universiteiten allocations de fonctionnement précitées qui sont octroyées aux
dan de Universiteit Gent voor de jaren 2005 en 2006 vaststelt. universités autres que l' « Universiteit Gent » pour les années 2005
et 2006. Le recours est par conséquent recevable seulement en tant qu'il est
Bijgevolg is het beroep slechts ontvankelijk in zoverre het is gericht dirigé, d'une part, contre le montant forfaitaire, fixé à 150.114,
tegen, enerzijds, het forfaitair bedrag, ten aanzien van de exprimé en milliers d'euros, octroyé à l' « Universiteit Gent » pour
Universiteit Gent voor de jaren 2005 en 2006 vastgesteld op 150.114, les années 2005 et 2006 (article 160, 2°), et, d'autre part, contre
uitgedrukt in duizend euro (artikel 160, 2°), en, anderzijds, de extra les allocations de fonctionnement supplémentaires, fixées à 14.616,
bijdragen aan werkingsuitkeringen, ten aanzien van de Universiteit exprimé en milliers d'euros, attribuées à l' « Universiteit Gent »
Gent voor de jaren 2005 en 2006 vastgesteld op 14.616, uitgedrukt in pour les années 2005 et 2006 (article 160, 3°).
duizend euro (artikel 160, 3°).
Ten gronde Quant au fond
Situering van de bestreden bepaling Contexte de la disposition attaquée
B.5.1. Vóór het aannemen van de bestreden bepaling werden de B.5.1. Avant l'adoption de la disposition attaquée, les allocations de
werkingsuitkeringen, toegekend aan de universiteiten in de Vlaamse fonctionnement attribuées aux universités dans la Communauté flamande
Gemeenschap, vastgesteld door het decreet van 7 december 2001 étaient fixées par le décret du 7 décembre 2001 relatif au financement
betreffende de herziening van de financiering van de universiteiten in
de Vlaamse Gemeenschap en begeleidende bepalingen - het zogenaamde « des universités en Communauté flamande et aux dispositions connexes -
financieringsdecreet » -, waarbij onder meer artikel 130 van het appelé « décret de financement » -, qui a remplacé entre autres
decreet van 12 juni 1991 betreffende de universiteiten in de Vlaamse l'article 130 du décret du 12 juin 1991 relatif aux universités dans
Gemeenschap - het zogenaamde « universiteitendecreet » werd vervangen. la Communauté flamande - appelé « décret sur les universités ».
De memorie van toelichting bij het financieringsdecreet van 7 december L'exposé des motifs du décret de financement du 7 décembre 2001
2001 vermeldt : mentionne que :
« De herziening van de universitaire financiering zal in twee fasen « La révision du financement des universités s'opérera en deux phases
gebeuren : :
- een overgangsperiode 2001-2004, waarin onder meer de globale - une période transitoire 2001-2004, pendant laquelle, notamment,
enveloppe aan werkingstoelagen progressief wordt verhoogd, een aantal correcties worden aangebracht en een kader wordt gecreëerd voor de optimalisatie van het onderwijsaanbod; - een nieuw langlopend financieringsmodel vanaf 2005, waarvoor tijdens de overgangsperiode het nodige studiewerk dient te worden verricht om het thans niet beschikbare basismateriaal te ontwikkelen. Dit model zal progressief in werking treden vanaf 2005. De overgangsregeling 2001-2004 bevat eigen accenten : - de verschillende enveloppes worden studentonafhankelijk vastgesteld; l'enveloppe globale des allocations de fonctionnement sera progressivement augmentée, un certain nombre de corrections étant apportées et un cadre étant créé en vue d'optimiser l'offre d'enseignement; - un nouveau modèle de financement à long terme à partir de 2005, pour lequel le travail d'études nécessaire devra être réalisé au cours de la période transitoire afin d'élaborer le matériel de base non encore disponible à ce jour. Ce modèle entrera progressivement en fonction à partir de 2005. Le régime transitoire 2001-2004 présente des accents qui lui sont propres : - les différentes enveloppes sont fixées sans tenir compte du nombre d'étudiants;
- bestaande anomalieën in de financieringsregeling worden verder - des anomalies existant dans le régime de financement sont éliminées;
weggewerkt; [...]. » (Parl. St., Vlaams Parlement, 2001-2002, nr. 838/1, p. 4) [...]. » (Doc., Parlement flamand, 2001-2002, n° 838/1, p. 4)
B.5.2. De « eerste correctie » waarin de overgangsregeling voorzag, B.5.2. La « première correction » prévue par le régime transitoire
had betrekking op een wijziging van de financiering per concernait une modification du financement par unité de charge
onderwijsbelastingseenheid (OBE), in de zin van een optrekking naar d'enseignement (UCE), dans le sens d'un relèvement vers la moyenne
het Vlaamse gemiddelde. flamande.
De parlementaire voorbereiding vermeldt daaromtrent : Les travaux préparatoires indiquent à ce propos que :
« Bij de invoering van de financieringsregels in het decreet van 1991 « Avec l'introduction des règles de financement dans le décret de
ontvingen de Vlaamse universiteiten globaal ongeveer 50 % van hun 1991, les universités flamandes recevaient globalement 50 p.c. environ
de leurs allocations de fonctionnement sous la forme d'une partie
werkingstoelage als een forfaitair gedeelte en ongeveer 50 % op basis forfaitaire et 50 p.c. environ sur la base de leur nombre d'étudiants
van hun volgens de drie grote studierichtingen gewogen aantal pondéré suivant les trois grandes orientations d'études. Ce nombre
studenten. Dit gewogen aantal studenten werd uitgedrukt in OBE's. In pondéré d'étudiants est exprimé en UCE. Au cours des dix années
de voorbije tien jaar is de verhouding van het gewogen aantal écoulées, le rapport entre les universités flamandes, quant au nombre
studenten tussen de Vlaamse universiteiten sterk gewijzigd. Deze pondéré d'étudiants, s'est fortement modifié. Cette évolution conduit
evolutie leidt ertoe dat de financiering per (gewogen) student of OBE à ce que le financement par étudiant (pondéré) ou par UCE diffère
momenteel sterk verschilt [...]. actuellement fort [...].
Voor die instellingen waarvoor de toelage per OBE onder het Vlaams Pour les établissements pour lesquels l'allocation par UCE est
gemiddelde (berekend op basis van de gegevens van 2000) zit, wordt inférieure à la moyenne flamande (calculée sur la base des données de
voorgesteld het verschil tussen hun huidige toelage per OBE en de 2000), il est suggéré de supprimer, durant la période 2001-2004, la
gemiddelde Vlaamse toelage per OBE, in de periode 2001-2004, weg te différence entre leur allocation actuelle par UCE et l'allocation
werken. » (ibid., p. 10) flamande moyenne par UCE. » (ibid., p. 10)
Een « tweede correctie » - specifiek voor de Universiteit Gent - werd Une « seconde correction » - visant spécifiquement l'« Universiteit
doorgevoerd om de verschillen in het toegekende bedrag per OBE tussen Gent » - a été appliquée en vue de supprimer partiellement et
de grotere universiteiten ten dele en progressief weg te werken. progressivement les différences entre les grandes universités quant au
montant attribué par UCE.
De memorie van toelichting vermeldt in dat verband : L'exposé des motifs mentionne à ce propos que :
« Bij de inwerkingtreding van het universiteitendecreet was de « Lors de l'entrée en vigueur du décret sur les universités, le
verhouding tussen het aantal OBE's van de twee grote universiteiten rapport entre le nombre d'UCE des deux grandes universités était
totaal anders dan vandaag. Het aantal OBE's/studenten van de totalement différent de ce qu'il est aujourd'hui. Le nombre
Universiteit Gent is in de voorbije tien jaar fors gestegen, voor de d'UCE/étudiants de l'Universiteit Gent a fortement augmenté au cours
Katholieke Universiteit Leuven is dat aantal eerder gestagneerd op het des dix dernières années; pour la Katholieke Universiteit Leuven, ce
niveau van 1991. Deze toename van het aantal OBE's/studenten van de nombre a plutôt stagné au niveau de 1991. Cet accroissement du nombre
Universiteit Gent werd slechts voor ongeveer de helft doorgerekend in d'UCE/étudiants à l'Universiteit Gent a seulement été répercuté pour
haar werkingstoelagen. Het vaste gedeelte in de werkingstoelagen volgt moitié environ sur les allocations de fonctionnement. La partie fixe
immers het aantal studenten niet. De Universiteit Gent ontvangt dit des allocations de fonctionnement ne suit en effet pas le nombre
jaar per OBE 24.000 BEF minder dan de Katholieke Universiteit Leuven d'étudiants. L'Universiteit Gent reçoit cette année 24.000 BEF de
daar waar de twee instellingen niet substantieel in aantal OBE's moins par UCE que la Katholieke Universiteit Leuven, alors que les
verschillen. Alhoewel gegevens over een bekostigingsmodel alsnog deux institutions ne diffèrent pas substantiellement quant au nombre
ontbreken en zo spoedig mogelijk dienen te worden aangemaakt, ligt het d'UCE. Bien que des données sur un modèle de financement fassent
in de redelijkheid aan te nemen dat beide instellingen per OBE encore défaut jusqu'à présent et doivent être préparées aussi
ongeveer hetzelfde bedrag zouden moeten ontvangen. rapidement que possible, on doit raisonnablement considérer que les
deux institutions devraient recevoir environ le même montant par UCE.
Indien de Universiteit Gent eenzelfde bedrag per OBE zou ontvangen als Si l'Universiteit Gent recevait le même montant par UCE que la
de Katholieke Universiteit Leuven, zou haar werkingstoelage stijgen Katholieke Universiteit Leuven, son allocation de fonctionnement
met 480 miljoen frank. augmenterait de 480 millions de francs.
In afwachting van een gedetailleerd inzicht in de kostprijsstructuur En attendant une vue détaillée de la structure des coûts des
van de universitaire opleidingen in de verschillende Vlaamse formations universitaires dans les différentes universités flamandes
universiteiten en het uitwerken van een nieuw financieringsmodel, et l'élaboration d'un nouveau modèle de financement, il est suggéré -
wordt voorgesteld - zoals voor de andere anomalieën die zijn optreden comme pour les autres anomalies apparues à la suite des règles de
tengevolge van financieringsregels vastgelegd in het financement établies par le décret sur les universités - de supprimer
universiteitendecreet - een beperkt gedeelte van dit verschil tijdens progressivement, au cours de la période transitoire 2001-2004, une
de overgangsperiode 2001-2004 progressief weg te werken, zodat de RUG partie limitée de cette différence, de sorte que la RUG reçoive en
in 2004 op jaarbasis 120 miljoen frank bijkomend ontvangt. 2004 120 millions de francs supplémentaires sur une base annuelle. »
In de tabel 6.7 wordt een overzicht gegeven van de bijkomende middelen Le tableau 6.7 donne un aperçu des moyens supplémentaires qui sont
die in de periode 2001-2004 jaarlijks vanuit de universitaire utilisés annuellement pour la deuxième correction UCE au cours de la
herstructureringsmiddelen worden aangewend voor de tweede période 2001-2004 à partir des moyens de restructuration
OBE-correctie. universitaires.
Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld Pour la consultation du tableau, voir image
(ibid., p. 12) (ibid., p. 12)
B.6. De voormelde overgangsregeling waarin het financieringsdecreet B.6. Le régime transitoire précité, prévu par le décret de financement
van 7 december 2001 voor de jaren 2001-2004 voorzag, wordt door het du 7 décembre 2001 pour les années 2001-2004, est prolongé pour les
bestreden artikel 160 van het structuurdecreet van 4 april 2003 années 2005 et 2006 par l'article 160 attaqué du décret du 4 avril
verlengd voor de jaren 2005 en 2006. Die bepaling handhaaft het 2003 sur la restructuration. Cette disposition maintient, pour 2005 et
forfaitair bedrag en de extra bijdragen aan werkingsuitkeringen, voor 2006, le montant forfaitaire et les allocations supplémentaires de
alle universiteiten in de Vlaamse Gemeenschap, voor 2005 en 2006 op fonctionnement au même niveau que celui de 2004, pour toutes les
het zelfde niveau als dat van 2004. universités dans la Communauté flamande.
De parlementaire voorbereiding verstrekt volgende toelichting : Les travaux préparatoires fournissent l'explication suivante :
« Vlaanderen kiest ervoor "Bologna" aan te grijpen om een grondige « La Flandre choisit de saisir l'occasion de 'Bologne' pour procéder à
herziening en aanpassing door te voeren van het hele hoger onderwijs une révision et à une adaptation en profondeur de l'ensemble de
in al zijn aspecten. [...] Het huidige decreet [...] is ook het l'enseignement supérieur dans tous ses aspects. [...] Le présent
fundamenteelste omdat het de basisprincipes van de Bolognaverklaring décret [...] est aussi le plus fondamental parce qu'il introduit les
implementeert [...]. Het spitst zich dan ook vooral toe op de meest principes de base de la déclaration de Bologne [...]. Il se concentre
essentiële aspecten die vereist zijn om de nieuwe structuur dès lors avant tout sur les aspects les plus essentiels qui sont
(bachelor-master) in het hoger onderwijs in te voeren. Het bevat requis pour introduire la nouvelle structure (baccalauréat-master)
echter ook bepalingen in verband met de financiering van het hoger dans l'enseignement supérieur. Il contient toutefois aussi des
onderwijs. [...] » (Parl. St., Vlaams Parlement, 2002-2003, nr. dispositions relatives au financement de l'enseignement supérieur
1571/1, p. 3) [...]. » (Doc., Parlement flamand, 2002-2003, n° 1571/1, p. 3)
« Titel II handelt over de financiering van de hogescholen, titel III « Le titre II traite du financement des instituts supérieurs; le titre
over de financiering van de universiteiten. Het Vlaams Parlement heeft III, du financement des universités. Le Parlement flamand a déjà
reeds op 7 december 2001 een aangepaste financiering van de approuvé, le 7 décembre 2001, un financement adapté des universités
universiteiten goedgekeurd dat onder meer deze financiering
onafhankelijk maakt van de evolutie van de studentenbevolking. Van qui rend notamment ce financement indépendant de l'évolution de la
2001 tot en met 2004 is er sprake van een jaarlijkse cumulatieve population étudiante. De 2001 à 2004, il est question d'une
augmentation structurelle cumulative annuelle du budget des
structurele verhoging van het budget voor de werkingsuitkeringen van allocations de fonctionnement des universités. Chaque université
de universiteiten. Elke universiteit kent voor de komende jaren de connaît, pour les années à venir, le montant de ses moyens de
hoogte van zijn werkingsmiddelen. fonctionnement.
Het voorliggende ontwerp van decreet voert een analoge operatie uit Le projet de décret soumis à l'examen réalise une opération analogue
voor de hogescholen voor de jaren 2002 tot en met 2006 en continueert pour les instituts supérieurs pour les années 2002 à 2006 et prolonge
de financieringssystematiek van de universiteiten tot en met 2006. De le système de financement des universités jusqu'en 2006. Le but est
bedoeling is evident : de gewenste ontwikkelingen gebeuren best in een évident : les développements souhaités s'opèrent le mieux dans un
contexte dans lequel n'interfèrent pas des arguments non pertinents
context waarin geen oneigenlijke argumenten in verband met mogelijke relatifs à d'éventuelles conséquences financières. Il est évidemment
financiële consequenties aan de orde komen. Uiteraard is het nodig nécessaire d'élaborer, à l'horizon 2006, un nouveau système de
tegen 2006 een nieuw stelsel van financiering te ontwikkelen, waarvoor financement pour lequel la phase d'étude a dès à présent débuté. »
de studiefase nu reeds is ingezet. » (ibid., p. 4) (ibid., p. 4)
« Zoals in de toelichting bij titel I beschreven is één van de grote « Ainsi qu'il est dit dans le commentaire relatif au titre I, l'un des
uitdagingen van de invoering van de bachelor-masterstructuur in het grands défis de l'introduction de la structure baccalauréat-master
dans l'enseignement supérieur flamand est l'académisation ou la
Vlaamse hoger onderwijs de zogenaamde academisering of scientifisation des formations de deux cycles offertes par les
verwetenschappelijking van de hogeschoolopleidingen van twee cycli. Om instituts supérieurs. En vue de permettre cette transformation
deze inhoudelijke omvorming en om de versterking van de verwevenheid concrète sur le terrain et le renforcement de la liaison de ces
van deze opleidingen met het wetenschappelijk onderzoek op het terrein formations avec la recherche scientifique, l'apport de moyens
mogelijk te maken, is de inzet van extra middelen nodig. Tegelijk supplémentaires est nécessaire. Dans le même temps, la recherche
wordt ook het projectmatig wetenschappelijk onderzoek aan de scientifique thématique dans les instituts supérieurs est également
hogescholen versterkt. De inzet van extra middelen aan de hogescholen renforcée. L'apport de moyens supplémentaires pour les instituts
gaat gepaard met een "bevriezing" van de enveloppe ten bate van de supérieurs s'accompagne du 'gel' jusqu'en 2006 de l'enveloppe
hogescholen tot in 2006. attribuée aux instituts supérieurs.
Eenmaal het onderwijs in de hogescholen en in de universiteiten wordt Dès que l'enseignement dans les instituts supérieurs et dans les
universités est organisé suivant les mêmes règles et que la
georganiseerd volgens dezelfde voorschriften en de samenwerking tussen collaboration entre les instituts supérieurs et les universités est
de hogescholen en de universiteiten wordt versterkt via de vorming van renforcée via la constitution d'associations, il va de soi que le
associaties ligt het voor de hand dat [het] bekostigingsmechanisme van mécanisme de financement de l'enseignement supérieur et de
het onderwijs aan de universiteiten en hogescholen dezelfde criteria l'enseignement universitaire doit être basé sur les mêmes critères et
en elementen hanteert. données.
In Titel III wordt dan ook voorgesteld de financieringsregeling vervat Dans le titre III, il est dès lors suggéré de prolonger jusqu'en 2006
in het decreet van 7 december 2001 door te trekken tot in 2006. De le régime de financement prévu dans le décret du 7 décembre 2001. Les
voorgestelde bedragen in 2005 en 2006 zijn dan ook dezelfde als in montants proposés pour 2005 et 2006 sont donc les mêmes que ceux de
2004. » (ibid., p. 37) 2004. » (ibid., p. 37)
Ten aanzien van het enige middel Quant au moyen unique
B.7. De verzoekende partij leidt een enig middel af uit de schending B.7. La partie requérante prend un moyen unique de la violation, par
door de bestreden bepaling van artikel 24, § 4, al dan niet in la disposition attaquée, de l'article 24, § 4, lu en corrélation ou
samenhang gelezen met artikel 24, § 1, van de Grondwet. non avec l'article 24, § 1er, de la Constitution.
Selon elle, la disposition attaquée violerait l'égalité entre les
Volgens haar zou de bestreden bepaling de gelijkheid tussen de établissements d'enseignement, étant donné que la réduction de
onderwijsinstellingen schenden, aangezien de wezenlijke ongelijkheid l'inégalité foncière qui existe en matière de financement des
op het vlak van de financiering van de universiteiten in de Vlaamse universités dans la Communauté flamande (en particulier au détriment
Gemeenschap (inzonderheid ten nadele van de Universiteit Gent) - de l'« Universiteit Gent ») - inégalité que le législateur décrétal a
ongelijkheid die door de decreetgever in 2001 werd erkend en waaraan reconnue en 2001 et à laquelle il a lié, dans l'attente d'un nouveau
hij, in afwachting van een nieuwe financieringsregeling, een beperkte régime de financement, un mouvement de rattrapage limité en faveur de
inhaalbeweging koppelde in het voordeel van de verzoekende partij - la partie requérante - n'est plus poursuivie, parce que la disposition
niet verder wordt verkleind doordat de weg naar een gelijke
behandeling van de universiteiten op het vlak van de financiering,
voor de jaren 2005 en 2006, door de bestreden bepaling definitief attaquée bloque définitivement, pour les années 2005 et 2006, la voie
wordt afgesneden. vers un traitement égal des universités en matière de financement.
B.8. Nu de verzoekende partij in onvoldoende mate uiteenzet op welke B.8. Dès lors que la partie requérante explique de manière
wijze de bestreden bepaling tevens een schending van artikel 24, § 1, insuffisante en quoi la disposition attaquée violerait aussi l'article
al dan niet in samenhang met artikel 24, § 4, van de Grondwet zou 24, § 1er, combiné ou non avec l'article 24, § 4, de la Constitution,
inhouden, toetst het Hof de bestreden bepaling aan artikel 24, § 4, la Cour contrôle la disposition attaquée au regard du seul article 24,
van de Grondwet alleen. § 4, de la Constitution.
B.9. De grondwettelijke regels van de gelijkheid en de niet-discriminatie sluiten niet uit dat een verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Dezelfde regels verzetten er zich overigens tegen dat categorieën van personen, die zich ten aanzien van de aangevochten maatregel in wezenlijk verschillende situaties bevinden, op identieke wijze worden behandeld, zonder dat daarvoor een redelijke verantwoording bestaat. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het gelijkheidsbeginsel is geschonden wanneer vaststaat dat geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende middelen en het beoogde doel. B.9. Les règles constitutionnelles de l'égalité et de la non-discrimination n'excluent pas qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. Les mêmes règles s'opposent, par ailleurs, à ce que soient traitées de manière identique, sans qu'apparaisse une justification raisonnable, des catégories de personnes se trouvant dans des situations qui, au regard de la mesure considérée, sont essentiellement différentes. L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la nature des principes en cause; le principe d'égalité est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés et le but visé.
Artikel 24, § 4, van de Grondwet herbevestigt voor onderwijszaken de L'article 24, § 4, de la Constitution réaffirme, en matière
beginselen inzake gelijkheid en niet-discriminatie. Volgens die d'enseignement, les principes d'égalité et de non-discrimination.
bepaling zijn onder meer alle onderwijsinstellingen gelijk voor de wet Selon cette disposition, tous les établissements d'enseignement, entre
of het decreet. autres, sont égaux devant la loi ou le décret.
De universiteiten zijn onderwijsinstellingen in de zin van artikel 24, Les universités sont des établissements d'enseignement au sens de
§ 4, van de Grondwet. Zij moeten derhalve alle op een gelijke manier l'article 24, § 4, de la Constitution. Elles doivent dès lors toutes
worden behandeld, tenzij onderlinge objectieve verschillen een andere être traitées de manière égale, à moins qu'il existe entre elles des
behandeling redelijk kunnen verantwoorden. Omgekeerd, moeten zij différences objectives permettant de justifier raisonnablement un
verschillend worden behandeld wanneer zij zich ten aanzien van de traitement différent. Inversement, elles doivent être traitées de
bestreden maatregel in een wezenlijk verschillende situatie bevinden, manière différente lorsqu'elles se trouvent dans une situation
tenzij voor de gelijke behandeling een objectieve en redelijke intrinsèquement différente au regard de la mesure attaquée, sauf s'il
verantwoording bestaat. existe une justification objective et raisonnable au traitement égal.
B.10.1. Uit de in B.5 aangehaalde parlementaire voorbereiding van het B.10.1. De la lecture des travaux préparatoires cités en B.5, relatifs
financieringsdecreet van 7 december 2001, waarbij artikel 130 van het au décret de financement du 7 décembre 2001 qui a remplacé l'article
universiteitendecreet van 12 juni 1991 werd vervangen, blijkt dat de 130 du décret du 12 juin 1991 sur les universités, il ressort que le
decreetgever beoogde de herziening van de financiering van de législateur décrétal entendait réaliser la révision du financement des
universiteiten in twee fasen te laten verlopen : de jaren 2001-2004 universités en deux phases : les années 2001-2004 constituaient une
golden als een overgangsperiode, terwijl vanaf 2005 een nieuw, période de transition, cependant qu'à partir de 2005, un nouveau
langlopend financieringsmodel in werking zou treden. Tijdens de modèle de financement à long terme serait instauré. Au cours de la
période transitoire, entre autres mesures, l'enveloppe globale des
overgangsperiode wordt onder meer de totale enveloppe aan allocations de fonctionnement est progressivement augmentée et un
werkingsuitkeringen progressief verhoogd en wordt in een aantal « certain nombre de « corrections » sont prévues, en particulier en
correcties », inzonderheid ten voordele van de Universiteit Gent, faveur de l'« Universiteit Gent ».
voorzien. Met de bestreden bepaling worden zowel het « forfaitair bedrag » als La disposition attaquée maintient au niveau de 2004, pour les années
de « extra bijdragen aan werkingsuitkeringen », voor elke 2005 et 2006 et pour toutes les universités, aussi bien le « montant
universiteit, voor de jaren 2005 en 2006 op het niveau van 2004 forfaitaire » que les « allocations supplémentaires de fonctionnement
gehandhaafd. Uit de in B.6 aangehaalde parlementaire voorbereiding van ». Les travaux préparatoires de cette disposition, cités au B.6, font
die bepaling blijkt dat inzonderheid de invoering van de apparaître que celle-ci est motivée, en particulier, par
bachelor/masterstructuur in het Vlaamse hoger onderwijs daaraan ten l'introduction de la structure baccalauréat/master dans l'enseignement
grondslag ligt. In wezen wordt de bestreden bepaling verantwoord als supérieur flamand. La disposition attaquée est présentée pour
een maatregel van bevriezing der werkingsuitkeringen - voor alle l'essentiel comme une mesure de gel des allocations de fonctionnement
universitaire instellingen in de Vlaamse Gemeenschap - voor de jaren - pour tous les établissements universitaires dans la Communauté
2005 en 2006, in afwachting van een herziening van de financiering van flamande - durant les années 2005 et 2006, dans l'attente d'une
révision du financement de l'enseignement supérieur. Le blocage des
het hoger onderwijs. Door de werkingsuitkeringen van de universitaire allocations de fonctionnement des établissements universitaires au
instellingen aldus te blokkeren op het niveau van 2004 wordt een einde niveau de 2004 met donc fin au mouvement de rattrapage que le
gemaakt aan de inhaalbeweging die de decreetgever zelf op gang had législateur décrétal avait lui-même entamé en particulier en faveur de
gebracht in het voordeel van inzonderheid de Universiteit Gent door l'« Universiteit Gent » par le biais du régime transitoire précité
middel van de voormelde overgangsregeling voor de jaren 2001-2004,
vastgesteld in het financieringsdecreet van 7 december 2001. pour les années 2001-2004, établi par le décret de financement du 7
B.10.2. Het grondwettelijk beginsel van gelijkheid en décembre 2001. B.10.2. Le principe constitutionnel d'égalité et de non-discrimination
niet-discriminatie verzet er zich niet tegen dat de decreetgever ne s'oppose pas à ce que le législateur décrétal renonce à ses
terugkomt op zijn oorspronkelijke doelstellingen om er andere na te objectifs initiaux pour en poursuivre d'autres. D'une manière
streven. In het algemeen trouwens, moet de overheid haar beleid kunnen générale, les pouvoirs publics doivent d'ailleurs pouvoir adapter leur
aanpassen aan de wisselende vereisten van het algemeen belang. politique aux exigences changeantes de l'intérêt général.
Het komt de decreetgever toe, rekening houdend met de beperkte Il appartient au législateur décrétal d'apprécier, compte tenu de la
budgettaire armslag waarover hij beschikt, te oordelen dat een
beleidswijziging inzake de financiering van de universiteiten marge budgétaire limitée dont il dispose, si un changement de
noodzakelijk is. Zulks geldt des te meer wanneer, zoals met het politique en matière de financement des universités est nécessaire.
structuurdecreet van 4 april 2003, geïnspireerd op de zogenaamde « Cela vaut d'autant plus que, comme pour le décret structurel du 4
Bologna-verklaring », een fundamentele hervorming van het hoger avril 2003, inspiré de la déclaration dite « de Bologne », on réalise
onderwijs wordt doorgevoerd die een weerslag heeft op de financiering van de hogescholen, inzonderheid ten gevolge van de academisering van de hogeschoolopleidingen van twee cycli. Het Hof kan een dergelijke beleidswijziging slechts beoordelen binnen de door de Grondwet en de bijzondere wet van 6 januari 1989 bepaalde bevoegdheid. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie is niet geschonden om de enkele reden dat een nieuwe maatregel de berekeningen in de war stuurt van degenen die op het voortbestaan van het vroegere beleid hadden gerekend. une réforme fondamentale de l'enseignement supérieur, laquelle a une incidence sur le financement des instituts supérieurs, en particulier à la suite de l'académisation des formations en deux cycles dispensées par les instituts supérieurs. La Cour ne peut apprécier un tel changement de politique que dans les limites de sa compétence, définies par la Constitution et la loi spéciale du 6 janvier 1989. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'est pas violé pour la seule raison qu'une nouvelle disposition déjouerait les calculs de ceux qui avaient compté sur le maintien de la politique antérieure.
B.10.3. Evenwel maakte de specifieke situatie waarin inzonderheid de B.10.3. Toutefois, la situation spécifique dans laquelle se trouvait
Universiteit Gent zich bevond, waarvan sprake in de in B.5.2 en particulier l'« Universiteit Gent », dont il est question dans les
aangehaalde parlementaire voorbereiding, het niet mogelijk te travaux préparatoires cités en B.5.2, ne permettait pas de justifier
verantwoorden dat de decreetgever bij de blokkering van de que le législateur décrétal bloque les allocations de fonctionnement
werkingsuitkeringen voor de jaren 2005 en 2006 alle universitaire pour les années 2005 et 2006 en traitant toutes les institutions
instellingen op gelijke wijze heeft behandeld. universitaires de la même manière.
B.10.4. Door de overgangsregeling voor de jaren 2005 en 2006 te B.10.4. En prolongeant le régime transitoire aux années 2005 et 2006
verlengen en aldus bij het toekennen van werkingsuitkeringen slechts et en tenant ainsi compte dans une mesure limitée seulement du nombre
in beperkte mate rekening te houden met het aantal d'unités de charge d'enseignement par établissement universitaire pour
onderwijsbelastingseenheden per universitaire instelling - in l'octroi des allocations de fonctionnement - dans l'attente d'un
afwachting van een nieuwe financiering -, leidt de bestreden nouveau financement -, la mesure attaquée conduit, pour les années
maatregel, voor de jaren 2005 en 2006, tot een voordeel voor de 2005 et 2006, à avantager les universités dont le nombre d'unités de
universitaire instellingen waarvan het aantal
onderwijsbelastingseenheden is verminderd en tot een nadeel voor die - charge d'enseignement a diminué et à pénaliser celles - comme l'«
zoals de Universiteit Gent - waarvan het aantal studenten blijkens de Universiteit Gent » - dont le nombre d'étudiants a augmenté, selon les
voormelde parlementaire voorbereiding sedert de inwerkingtreding van travaux préparatoires précités, depuis l'entrée en vigueur du décret
het universiteitendecreet van 12 juni 1991 is gestegen. du 12 juin 1991 sur les universités.
B.10.5. Nu geen objectieve en redelijke verantwoording bestaat, B.10.5. Dès lors que rien ne justifie objectivement et
rekening houdend met de doelstelling van de decreetgever, voor de raisonnablement, compte tenu du but du législateur décrétal, le
bestreden identieke behandeling die tot een nadeel voor de verzoekende traitement identique attaqué qui pénalise la partie requérante, la
partij leidt, is zij strijdig met artikel 24, § 4, van de Grondwet. mesure viole l'article 24, § 4, de la Constitution.
B.11. Het middel is gegrond in zoverre het is gericht tegen, B.11. Le moyen est fondé en tant qu'il est dirigé, d'une part, contre
enerzijds, artikel 160, 2°, van het decreet van 4 april 2003, waarbij l'article 160, 2°, du décret du 4 avril 2003 qui, dans l'article 130,
in artikel 130, § 2, 2°, van het decreet van 12 juni 1991, het § 2, 2°, du décret du 12 juin 1991, fixe à « 150.114 », exprimé en
forfaitair bedrag ten aanzien van de Universiteit Gent voor de jaren milliers d'euros, le montant forfaitaire accordé à l'« Universiteit
2005 en 2006 wordt vastgesteld op « 150.114 », uitgedrukt in duizend Gent » pour les années 2005 et 2006 et, d'autre part, contre l'article
euro, en, anderzijds, artikel 160, 3°, van hetzelfde decreet, waarbij 160, 3°, du même décret, qui, dans l'article 130, § 3, 2°, du décret
in artikel 130, § 3, 2°, van het decreet van 12 juni 1991, de extra du 12 juin 1991, fixe à « 14.616 », exprimé en milliers d'euros, les
bijdragen aan werkingsuitkeringen ten aanzien van de Universiteit Gent allocations supplémentaires de fonctionnement accordées à l'«
voor de jaren 2005 en 2006 worden vastgesteld op « 14.616 », Universiteit Gent » pour les années 2005 et 2006.
uitgedrukt in duizend euro.
B.12. Om te vermijden dat, in afwachting dat de decreetgever gevolg B.12. Dans l'attente d'une intervention du législateur décrétal
geeft aan dit arrest, aan de Universiteit Gent de donnant suite au présent arrêt et afin d'éviter que l'« Universiteit
financieringsmiddelen voor het jaar 2005 worden ontnomen, is het Gent » soit privée de moyens de financement pour l'année 2005, il y a
aangewezen om, met toepassing van artikel 8, tweede lid, van de lieu, par application de l'article 8, alinéa 2, de la loi spéciale du
bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, de gevolgen van 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, de maintenir les effets des
de vernietigde bepalingen te handhaven zoals aangegeven in het dispositions annulées comme l'indique le dispositif.
beschikkend gedeelte.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
- vernietigt in artikel 160, 2°, van het decreet van de Vlaamse - annule, dans l'article 160, 2°, du décret de la Communauté flamande
Gemeenschap van 4 april 2003 betreffende de herstructurering van het du 4 avril 2003 relatif à la restructuration de l'enseignement
hoger onderwijs in Vlaanderen, waarbij artikel 130, § 2, 2°, van het supérieur en Flandre, qui remplace l'article 130, § 2, 2°, du décret
decreet van 12 juni 1991 betreffende de universiteiten in de Vlaamse du 12 juin 1991 relatif aux universités dans la Communauté flamande,
Gemeenschap wordt vervangen, het cijfer « 150.114 », uitgedrukt in le chiffre « 150.114 », exprimé en milliers d'euros, fixé pour l'«
duizend euro, vastgesteld ten aanzien van de Universiteit Gent voor de
jaren 2005 en 2006, wat het forfaitair bedrag betreft; Universiteit Gent » au titre des années 2005 et 2006, en ce qui
concerne le montant forfaitaire;
- vernietigt in artikel 160, 3°, van het voormelde decreet van 4 april - annule, dans l'article 160, 3°, du décret précité du 4 avril 2003,
2003, waarbij artikel 130, § 3, 2°, van het voormelde decreet van 12 qui remplace l'article 130, § 3, 2°, du décret précité du 12 juin
juni 1991 wordt vervangen, het cijfer « 14.616 », uitgedrukt in 1991, le chiffre « 14.616 », exprimé en milliers d'euros, fixé pour
duizend euro, vastgesteld ten aanzien van de Universiteit Gent voor de
jaren 2005 en 2006, wat de extra bijdragen aan werkingsuitkeringen l'« Universiteit Gent » au titre des années 2005 et 2006, en ce qui
concerne les allocations supplémentaires de fonctionnement;
betreft; - maintient les effets des dispositions annulées au plus tard jusqu'au
- handhaaft de gevolgen van de vernietigde bepalingen tot en met 30 30 septembre 2005;
september 2005;
- verwerpt het beroep voor het overige. - rejette le recours pour le surplus.
Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6
het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 9 februari 2005. janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 9 février 2005.
De griffier, Le greffier,
L. Potoms L. Potoms
De voorzitter, Le président,
A. Arts A. Arts
^