Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 138/2004 van 22 juli 2004 Rolnummer 2804 In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 31 en 34 van de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale en andere bepalingen, gesteld door de Commissie voor hu Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters P. Mart(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 138/2004 van 22 juli 2004 Rolnummer 2804 In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 31 en 34 van de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale en andere bepalingen, gesteld door de Commissie voor hu Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters P. Mart(...) Extrait de l'arrêt n° 138/2004 du 22 juillet 2004 Numéro du rôle : 2804 En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 31 et 34 de la loi du 1 er août 1985 portant des mesures fiscales et autres, posées par la C La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, R.(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 138/2004 van 22 juli 2004 Extrait de l'arrêt n° 138/2004 du 22 juillet 2004
Rolnummer 2804 Numéro du rôle : 2804
In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 31 en 34 van En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 31 et
de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale en andere bepalingen, 34 de la loi du 1er août 1985 portant des mesures fiscales et autres,
gesteld door de Commissie voor hulp aan slachtoffers van opzettelijke posées par la Commission pour l'aide aux victimes d'actes
gewelddaden. intentionnels de violence.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P.
P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot en J.-P. Moerman, Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot et J.-P. Moerman,
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M.
voorzitter M. Melchior, Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging I. Objet des questions préjudicielles et procédure
Bij beslissing van 10 oktober 2003 in zake J. Ramoudt, waarvan de Par décision du 10 octobre 2003 en cause de J. Ramoudt, dont
expeditie ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 16 oktober l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 16
2003, heeft de Commissie voor hulp aan slachtoffers van opzettelijke octobre 2003, la Commission pour l'aide aux victimes d'actes
gewelddaden de volgende prejudiciële vragen gesteld : intentionnels de violence a posé les questions préjudicielles
« Zijn de bewoordingen van artikel 34 van de wet van 1 augustus 1985 suivantes :
[houdende fiscale en andere bepalingen], rekening houdend met de
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, niet in tegenspraak met die van « Eu égard aux articles 10 et 11 de la Constitution, les termes de
l'article 34 de la loi du 1er août 1985 [portant des mesures fiscales
artikel 31 (dat bepaalt dat een slachtoffer een verzoekschrift kan et autres] ne sont-ils pas en contradiction avec ceux de l'article 31
indienen na zich burgerlijke partij te hebben gesteld, een (qui dispose que la victime peut introduire la requête soit après
s'être constituée partie civile, soit après avoir donné citation
rechtstreekse dagvaarding te hebben uitgebracht of een procedure te directe, soit après avoir introduit une procédure devant le Tribunal
Civil), puisqu'il n'est plus fait référence à la procédure civile dans
hebben ingeleid bij de burgerlijke rechtbank) aangezien in artikel 34 l'article 34 alors que les deux articles doivent manifestement se lire
niet meer wordt verwezen naar de burgerlijke rechtspleging, terwijl de
twee artikelen klaarblijkelijk in samenhang moeten worden gelezen ? conjointement ?
Naar gelang van het antwoord op die vraag, dient één van de twee Selon la réponse apportée à cette question, il y a lieu d'envisager
volgende prejudiciële subvragen te worden beantwoord : l'une des deux sous-questions préjudicielles suivantes :
1) Indien de bewoordingen van artikel 34 in tegenspraak zijn met die 1) si les termes de l'article 34 sont en contradiction avec ceux de
van artikel 31, schendt artikel 34 van de wet van 1 augustus 1985 de l'article 31, l'article 34 de la loi du 1er août 1985 viole-t-il les
artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat het de slachtoffers van articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il exclut du bénéfice de
opzettelijke gewelddaden die geopteerd hebben voor een rechtspleging
voor de burgerlijke rechtscolleges uitsluit van het voordeel van de la loi les victimes d'actes intentionnels de violence ayant fait le
wet, in tegenstelling tot de slachtoffers die op grond van een choix d'une procédure devant les juridictions civiles, par rapport aux
definitieve strafrechtelijke beslissing een verzoekschrift hebben victimes ayant introduit une requête sur base d'une décision pénale
ingediend ? définitive ?
2) Indien de bewoordingen van artikel 34 niet in tegenspraak zijn met 2) si les termes de l'article 34 ne sont pas en contradiction avec
die van artikel 31, schenden de artikelen 31 en 34 de artikelen 10 en ceux de l'article 31, les articles 31 et 34 violent-ils les articles
11 van de Grondwet en zijn zij discriminerend doordat zij het 10 et 11 de la Constitution et revêtent-ils un caractère
verzoekschrift van een slachtoffer dat steunt op een definitief vonnis discriminatoire en ce qu'ils déclarent irrecevable la requête d'une
uitgesproken door een burgerlijk rechtscollege waarbij de victime s'appuyant sur un jugement définitif prononcé par une
aansprakelijkheid van de daders wordt erkend, onontvankelijk juridiction civile reconnaissant la responsabilité des auteurs de
verklaren, in tegenstelling tot het verzoekschrift van een slachtoffer l'acte de violence, par rapport à la requête d'une victime se basant
dat gebaseerd is op een vonnis uitgesproken door de strafrechter ? » sur un jugement prononcé par une juridiction pénale ? »
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. De Commissie voor hulp aan slachtoffers van opzettelijke B.1. La Commission pour l'aide aux victimes d'actes intentionnels de
gewelddaden (thans de Commissie voor financiële hulp aan slachtoffers violence (actuellement la Commission pour l'aide financière aux
van opzettelijke gewelddaden) stelt het Hof een vraag over de victimes d'actes intentionnels de violence) interroge la Cour sur la
bestaanbaarheid met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van de compatibilité avec les articles 10 et 11 de la Constitution des
artikelen 31 en 34 van de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale en articles 31 et 34 de la loi du 1er août 1985 portant des mesures
andere bepalingen doordat, ingevolge die artikelen, de slachtoffers fiscales et autres en ce qu'ils traiteraient de manière différente les
van opzettelijke gewelddaden die geopteerd hebben voor een
rechtspleging voor de burgerlijke rechtbank, verschillend zouden victimes d'actes intentionnels de violence qui ont fait le choix d'une
worden behandeld in vergelijking met de slachtoffers die op grond van procédure devant la juridiction civile par rapport aux victimes ayant
een definitieve strafrechtelijke beslissing bij haar een introduit une requête devant elle sur la base d'une décision pénale
verzoekschrift hebben ingediend. définitive.
B.2. Uit de motivering van de verwijzingsbeslissing blijkt dat alleen B.2. Il ressort de la motivation de la décision de renvoi que seuls le
paragraaf 1, 3°, van artikel 31 en paragraaf 2, derde lid, van artikel paragraphe 1er, 3°, de l'article 31 et le paragraphe 2, alinéa 3, de
34 van de in het geding zijnde wet door de prejudiciële vraag worden l'article 34 de la loi en cause sont visés par la question
beoogd. préjudicielle.
B.3. Op het ogenblik dat de verwijzende rechter heeft beslist de B.3. Lorsque le juge a quo a décidé de poser la question
prejudiciële vraag te stellen, op 10 oktober 2003, bepaalden de préjudicielle, le 10 octobre 2003, les articles 31 et 34 de la loi du
artikelen 31 en 34 van de wet van 1 augustus 1985 het volgende : 1er août 1985 disposaient :
«

Art. 31.§ 1. Wie ernstig lichamelijk letsel of nadeel voor zijn

«

Art. 31.§ 1er. La personne qui a subi de graves atteintes au corps

gezondheid heeft ondervonden als rechtstreeks gevolg van een ou à la santé résultant directement de faits constitutifs d'un acte
opzettelijke gewelddaad in België gepleegd, kan een hulp aanvragen en intentionnel de violence commis en Belgique, peut demander une aide
wel onder de volgende voorwaarden : aux conditions suivantes :
1. het nadeel lijkt niet voldoende en op daadwerkelijke wijze door 1. la réparation du préjudice ne paraît pas pouvoir être assurée de
andere middelen te kunnen worden hersteld, zoals door betaling van façon effective et suffisante par d'autres moyens, tels que le
schadevergoeding door de dader of door betaling van ieder bedrag met paiement de dommages-intérêts par le délinquant ou le versement de
betrekking tot de schade door een stelsel van maatschappelijke toute somme relative au préjudice par un régime de sécurité sociale ou
zekerheid of van schadeloosstelling ten gevolge van arbeidsongevallen de réparation des dommages résultant des accidents du travail ou des
of beroepsziekten, dan wel van een private verzekering; maladies professionnelles ou par une assurance privée;
2. het slachtoffer moet, op het ogenblik dat de gewelddaad wordt 2. la victime doit, au moment où l'acte de violence est commis, être
gepleegd, de Belgische nationaliteit bezitten of gerechtigd zijn het de nationalité belge ou avoir le droit d'entrer, de séjourner ou de
Rijk binnen te komen, er te verblijven of er zich te vestigen; s'établir dans le Royaume;
3. het slachtoffer moet zich burgerlijk partij hebben gesteld uit 3. la victime doit s'être constituée partie civile à raison des faits
hoofde van de bestanddelen van het strafbare feit van de opzettelijke constitutifs de l'acte intentionnel de violence ou avoir donné une
gewelddaad of een rechtstreekse dagvaarding hebben uitgebracht of een citation directe ou introduit une procédure devant le tribunal civil.
procedure hebben ingeleid bij de burgerlijke rechtbank. » »
«

Art. 34.§ 1. [...]

«

Art. 34.§ 1er. [...]

§ 2. [...] § 2. [...]
Het verzoekschrift kan slechts worden ingediend nadat door een in La requête ne pourra toutefois être présentée qu'après qu'il aura été
kracht van gewijsde gegane rechterlijke beslissing uitspraak is gedaan statué sur l'action publique par une décision judiciaire passée en
over de strafvordering, of, indien de dader niet kan worden vervolgd force de chose jugée ou, si l'auteur de l'acte ne peut pas être
of veroordeeld na de beslissing van het onderzoeksgerecht. Het mag poursuivi ou condamné, qu'après la décision de la juridiction
eveneens worden ingediend indien de dader onbekend blijft nadat een d'instruction. Elle pourra également être présentée si l'auteur
termijn van een jaar is verlopen na de datum van de burgerlijke demeure inconnu à l'expiration d'un délai d'un an prenant cours à la
partijstelling. » date de la constitution de partie civile. »
B.4. Het Hof stelt vast, zoals door de Ministerraad is opgemerkt, dat B.4. La Cour constate, comme l'a fait observer le Conseil des
die bepalingen zijn gewijzigd bij de wet van 26 maart 2003 houdende de ministres, que ces dispositions ont été modifiées par la loi du 26
voorwaarden waaronder de Commissie voor financiële hulp aan mars 2003 portant les conditions auxquelles la Commission pour l'aide
slachtoffers van opzettelijke gewelddaden een hulp kan toekennen, die financière aux victimes d'actes intentionnels de violence peut
het in het geding zijnde artikel 31 van de wet vervangt en een artikel octroyer une aide, qui remplace l'article 31 de la loi et insère un
31bis invoegt, dat bepaalt : article 31bis, qui dispose :
« De financiële hulp als bedoeld in artikel 31 wordt toegekend onder « L'aide financière visée à l'article 31 est octroyée aux conditions
de volgende voorwaarden : suivantes :
1° De gewelddaad is in België gepleegd. 1° L'acte de violence a été commis en Belgique. Est assimilé à un acte
Hiermee wordt een in het buitenland gepleegde opzettelijke gewelddaad, intentionnel de violence commis en Belgique, celui qui est commis à
waarvan een in artikel 42, § 2, bedoeld persoon in bevolen dienst het l'étranger et dont est victime une personne en service commandé visée
slachtoffer is, gelijkgesteld. à l'article 42, § 2.
2° Het slachtoffer bezit op het moment van de gewelddaad de Belgische nationaliteit, is gerechtigd het Rijk binnen te komen, er te verblijven of er zich te vestigen, of heeft naderhand van de Dienst Vreemdelingenzaken een verblijfsvergunning van onbepaalde duur verkregen in het kader van een onderzoek wegens mensenhandel. 3° Er is een definitieve rechterlijke beslissing over de strafvordering genomen en de verzoeker heeft schadevergoeding nagestreefd door middel van een burgerlijke partijstelling, een rechtstreekse dagvaarding of een vordering voor een burgerlijke rechtbank. Indien het strafdossier geseponeerd is wegens het onbekend blijven van de dader, kan de commissie oordelen dat het voldoende is dat de 2° Au moment où l'acte de violence est commis, la victime est de nationalité belge, a le droit d'entrer, de séjourner ou de s'établir dans le Royaume, ou s'est vue octroyer par la suite par l'Office des étranger un permis de séjour à durée indéterminée dans le cadre d'une enquête relative à la traite des êtres humains. 3° Une décision judiciaire définitive sur l'action publique est intervenue et le requérant a tenté d'obtenir réparation de son préjudice en s'étant constitué partie civile, en ayant procédé à une citation directe ou en ayant intenté une procédure devant un tribunal civil. Lorsque le dossier pénal est classé sans suite parce que l'auteur est demeuré inconnu, la commission peut estimer que le dépôt
verzoeker klacht heeft ingediend of de hoedanigheid van benadeelde de plainte ou l'acquisition de la qualité de personne lésée par le
persoon heeft aangenomen. De hulp kan ook worden aangevraagd indien er requérant est suffisant. L'aide peut également être demandée lorsqu'un
meer dan een jaar verstreken is sinds de datum van de burgerlijke délai d'un an minimum s'est écoulé depuis la date de constitution de
partijstelling en de dader onbekend blijft. partie civile et que l'auteur demeure inconnu.
4° Het verzoek is binnen drie jaar ingediend. De termijn loopt, 4° La demande est introduite dans un délai de trois ans. Le délai
naargelang het geval, vanaf de eerste beslissing tot seponering, de beslissing van het onderzoeksgerecht, de dag waarop definitief uitspraak is gedaan over de strafvordering of de dag, indien deze van latere datum is, waarop uitspraak is gedaan over de burgerlijke belangen. 5° De schade kan niet afdoende worden hersteld door de dader of de burgerlijk aansprakelijke partij, op grond van een stelsel van sociale zekerheid of een private verzekering, noch op enige andere manier. » Overeenkomstig artikel 14 ervan is die wet in werking getreden op 1 januari 2004, op grond van artikel 24 van het koninklijk besluit van prend cours, selon le cas, à partir de la première décision de classement sans suite, de la décision de la juridiction d'instruction, du jour où il a été statué sur l'action publique par une décision définitive ou du jour à partir duquel une décision sur les intérêts civils est intervenue postérieurement à la décision sur l'action publique. 5° La réparation du préjudice ne peut pas être assurée de façon effective et suffisante par l'auteur ou le civilement responsable, par une régime de sécurité sociale ou par une assurance privée, ou de toute autre manière. » Conformément à son article 14, cette loi est entrée en vigueur le 1er janvier 2004 en vertu de l'article 24 de l'arrêté royal du 19 décembre
19 december 2003 « tot wijziging van het koninklijk besluit van 18 2003 « modifiant l'arrêté royal du 18 décembre 1986 relatif à la
december 1986 betreffende de commissie voor hulp aan slachtoffers van commission pour l'aide aux victimes d'actes intentionnels de violence
opzettelijke gewelddaden en van het artikel 29, tweede lid van de wet et l'article 29, deuxième alinéa, de la loi du 1er août 1985 portant
van 1 augustus 1985 houdende fiscale en andere bepalingen ». des mesures fiscales et autres ».
Overeenkomstig artikel 13 van de wet van 26 maart 2003 zijn de Conformément à l'article 13 de la loi du 26 mars 2003, les
wijzigingen die in de artikelen 31 en 31bis zijn aangebracht, van modifications apportées aux articles 31 et 31bis sont applicables aux
toepassing op de verzoeken die hangende zijn bij de Commissie op het requêtes pendantes devant la Commission au moment de l'entrée en
ogenblik van de inwerkingtreding van de wet. vigueur de la loi.
B.5. Rekening houdend met de gewijzigde artikelen 31 en 31bis, die van B.5. Compte tenu des articles 31 et 31bis modifiés, qui sont
toepassing zijn op de verzoeken die hangende zijn bij de Commissie, applicables aux requêtes pendantes devant la Commission, il convient
dient de zaak te worden teruggezonden naar die Commissie opdat zij de renvoyer l'affaire à cette dernière afin qu'elle apprécie si la
nagaat of het antwoord op de prejudiciële vraag nog dienstig is. réponse à la question préjudicielle est encore utile.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zendt de prejudiciële vraag terug naar de Commissie voor financiële renvoie la question préjudicielle à la Commission pour l'aide
hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden. financière aux victimes d'actes intentionnels de violence.
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 22 juli 2004. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 22 juillet 2004.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
De voorzitter, Le président,
M. Melchior M. Melchior
^