Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 118/2004 van 30 juni 2004 Rolnummer 2788 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 203ter van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Charleroi. Het Arbitragehof, sam wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging"
Uittreksel uit arrest nr. 118/2004 van 30 juni 2004 Rolnummer 2788 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 203ter van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Charleroi. Het Arbitragehof, sam wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging Extrait de l'arrêt n° 118/2004 du 30 juin 2004 Numéro du rôle : 2788 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 203ter du Code civil, posée par le Tribunal de première instance de Charleroi. La Cour d'arbitrage, compo après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : I. Objet de la question préjudicielle et procédu(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 118/2004 van 30 juni 2004 Extrait de l'arrêt n° 118/2004 du 30 juin 2004
Rolnummer 2788 Numéro du rôle : 2788
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 203ter van het En cause : la question préjudicielle relative à l'article 203ter du
Burgerlijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Charleroi. Code civil, posée par le Tribunal de première instance de Charleroi.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P.
P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, J.-P. Snappe en E. Derycke, Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, J.-P. Snappe et E. Derycke, assistée
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij vonnis van 16 september 2003 in zake N. Van Havermaet tegen F. Par jugement du 16 septembre 2003 en cause de N. Van Havermaet contre
Mathurin, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is F. Mathurin, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour
ingekomen op 22 september 2003, heeft de Rechtbank van eerste aanleg d'arbitrage le 22 septembre 2003, le Tribunal de première instance de
te Charleroi de volgende prejudiciële vraag gesteld : Charleroi a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 203ter, doordat het bepaalt dat de bevoegdheden van « L'article 203ter, en tant qu'il dispose que les pouvoirs du juge
de rechter worden geregeld volgens de artikelen 1253bis [lees : sont réglés selon les articles 1253bis [lire : 1253ter ] à
1253ter ] tot 1253quinquies van het Gerechtelijk Wetboek, en met name 1253quinquies du Code judiciaire, et notamment l'article 1253quater,
artikel 1253quater, dat zelf niet verwijst naar het bepaalde in qui lui-même ne renvoie pas au prescrit de l'article 792, alinéa 2,
artikel 792, tweede lid, van dat Wetboek, de artikelen 10 en 11 van de dudit Code, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution, dans
Grondwet, in zoverre een verschil in behandeling wordt ingevoerd la mesure où une différence de traitement est instaurée entre celui
tussen diegene die hoger beroep instelt tegen een vonnis gewezen qui interjette appel d'un jugement rendu en vertu d'une demande fondée
krachtens een vordering gegrond op de artikelen 203 en 203bis van het sur les articles 203 et 203bis du Code civil, et qui est ainsi soumis
Burgerlijk Wetboek, en die aldus onderworpen is aan het bepaalde in de
artikelen 1051 en 792, tweede lid, van het Gerechtelijk Wetboek, en au prescrit des articles 1051 et 792, alinéa 2, du Code judiciaire, et
diegene die hoger beroep instelt tegen een vonnis gewezen krachtens
een vordering gegrond op de artikelen 203, 203bis en 203ter van het celui qui interjette appel d'un jugement rendu en vertu d'une demande
Burgerlijk Wetboek ? » fondée sur les articles 203, 203bis et 203ter du Code civil ? »
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1.1. Niettegenstaande de vermelding in de prejudiciële vraag van de B.1.1. Nonobstant la mention dans la question préjudicielle des
artikelen 203 en 203bis van het Burgerlijk Wetboek en van de artikelen articles 203 et 203bis du Code civil et des articles 1051 et 792 du
1051 en 792 van het Gerechtelijk Wetboek blijkt uit het geheel van de Code judiciaire, il ressort de l'ensemble de la décision de renvoi que
verwijzingsbeslissing dat het Hof enkel wordt ondervraagd over de la Cour est uniquement interrogée sur la constitutionnalité de
grondwettigheid van artikel 203ter van het Burgerlijk Wetboek, in l'article 203ter du Code civil, en tant qu'il se réfère, notamment, à
zoverre het met name verwijst naar artikel 1253quater van het l'article 1253quater du Code judiciaire.
Gerechtelijk Wetboek.
B.1.2. Artikel 203ter van het Burgerlijk Wetboek - waarvan enkel de B.1.2. L'article 203ter du Code civil - dont seule la dernière phrase
laatste zin van het eerste lid in het geding is - bepaalt : de l'alinéa 1er est en cause - dispose :
« Indien de schuldenaar een van de verplichtingen opgelegd bij de « A défaut par le débiteur de satisfaire à l'une des obligations
artikelen 203, 203bis, 205, 207, 303 of 336 van dit Wetboek of de régies par les articles 203, 203bis, 205, 207, 303 ou 336 du présent
krachtens artikel 1288, 3°, van het Gerechtelijk Wetboek aangegane verbintenis niet nakomt, kan de schuldeiser, onverminderd het recht van derden, zich doen machtigen om, met uitsluiting van voornoemde schuldenaar, onder de voorwaarden en binnen de grenzen door het vonnis gesteld, de inkomsten van deze laatste of iedere andere hem door een derde verschuldigde geldsom te ontvangen. De rechtspleging en de bevoegdheden van de rechter worden geregeld volgens de artikelen 1253bis tot 1253quinquies van het Gerechtelijk Wetboek. Het vonnis kan worden tegengeworpen aan alle tegenwoordige of toekomstige derden-schuldenaars, na kennisgeving door de griffier op verzoek van de eiser. Wanneer het vonnis ophoudt gevolg te hebben, geeft de griffier daarvan bericht aan de derden-schuldenaars. Code ou à l'engagement pris en vertu de l'article 1288, 3°, du Code judiciaire, le créancier peut, sans préjudice du droit des tiers, se faire autoriser à percevoir, à l'exclusion dudit débiteur, dans les conditions et les limites que le jugement fixe, les revenus de celui-ci ou toute autre somme à lui due par un tiers. La procédure et les pouvoirs du juge sont réglés selon les articles 1253bis à 1253quinquies du Code judiciaire. Le jugement est opposable à tous tiers débiteurs actuels ou futurs sur la notification que leur en fait le greffier à la requête du demandeur. Lorsque le jugement cesse de produire ses effets, les tiers débiteurs en sont informés par le greffier.
De griffier vermeldt in zijn kennisgeving wat de derde-schuldenaar La notification faite par le greffier indique ce que le tiers débiteur
moet betalen of ophouden te betalen. » doit payer ou cesser de payer. »
Artikel 1253quater van het Gerechtelijk Wetboek, waarnaar met name het L'article 1253quater du Code judiciaire, auquel se réfère notamment
voormelde artikel 203ter verwijst, bepaalt : l'article 203ter précité, énonce :
« Wanneer de vorderingen gegrond zijn op de artikelen 214, 215, 216, « Lorsque les demandes sont fondées sur les articles 214, 215, 216,
221, 223, 1420, 1421, 1426, 1442, 1463 en 1469 van het Burgerlijk 221, 223, 1420, 1421, 1426, 1442, 1463 et 1469 du Code civil :
Wetboek : a) doet de rechter de partijen oproepen in raadkamer en poogt ze te a) le juge fait convoquer les parties en chambre du conseil et tente
verzoenen; de les concilier;
b) wordt de beschikking gewezen binnen 15 dagen na de indiening van b) l'ordonnance est rendue dans les quinze jours du dépôt de la
het verzoek; de griffier geeft ervan kennis aan beide echtgenoten; requête; elle est notifiée aux deux époux par le greffier;
c) kan, indien de beschikking bij verstek is gewezen, de partij die c) si l'ordonnance est rendue par défaut, le défaillant peut dans le
niet verschenen is, binnen een maand na de kennisgeving verzet doen mois de la notification former opposition par requête déposée au
bij verzoekschrift ingediend ter griffie van de rechtbank; greffe du tribunal;
d) is de beschikking vatbaar voor hoger beroep ongeacht het bedrag van d) l'ordonnance est susceptible d'appel quel que soit le montant de la
de eis : hoger beroep wordt ingesteld binnen een maand na de kennisgeving; demande : l'appel est interjeté dans le mois de la notification;
e) kan elk der echtgenoten te allen tijde in dezelfde vorm wijziging e) chacun des époux peut à tout moment demander, dans les mêmes
of intrekking vorderen van de beschikking of het arrest. » formes, la modification ou la rétractation de l'ordonnance ou de
B.2. Het door de verwijzende rechter aan het Hof voorgelegde verschil l'arrêt. » B.2. La différence de traitement soumise à la Cour par le juge a quo
in behandeling is dat tussen de rechtzoekenden die beroep aantekenen est celle qui est faite entre les justiciables qui font appel d'une
tegen een beslissing van de vrederechter, naargelang die steunt op de décision du juge de paix, selon que celle-ci est fondée sur les
artikelen 203 en 203bis dan wel op artikel 203ter van het Burgerlijk articles 203 et 203bis ou sur l'article 203ter du Code civil.
Wetboek. In het eerste geval moet het vonnis krachtens artikel 1051 van het Dans le premier cas, en vertu de l'article 1051 du Code judiciaire, le
Gerechtelijk Wetboek bij deurwaardersexploot worden betekend en gaat jugement doit être signifié par exploit d'huissier et le délai d'appel
de termijn voor hoger beroep in vanaf die betekening. prend cours à dater de cette signification.
In het tweede geval moet krachtens artikel 203ter van het Burgerlijk Dans le second cas, en vertu de l'article 203ter du Code civil et de
Wetboek en artikel 1253quater, d), van het Gerechtelijk Wetboek de beschikking ter kennis worden gebracht bij gerechtsbrief en gaat de termijn om hoger beroep aan te tekenen in vanaf de dag van die kennisgeving. B.3.1. Artikel 203ter van het Burgerlijk Wetboek staat de schuldeiser van de uitvoering van een verplichting, gegrond op een van de bepalingen van het Burgerlijk Wetboek of het Gerechtelijk Wetboek waarnaar het genoemde artikel verwijst, toe zich door de rechter te doen machtigen om, onder de voorwaarden en binnen de grenzen gesteld in hetzelfde artikel, de inkomsten van de schuldenaar of iedere andere hem door een derde verschuldigde geldsom te ontvangen. Tijdens de parlementaire voorbereiding is opgemerkt dat die bepaling l'article 1253quater, d), du Code judiciaire, l'ordonnance doit être notifiée par pli judiciaire et le délai d'appel prend cours à dater de cette notification. B.3.1. L'article 203ter du Code civil autorise le créancier de l'exécution d'une obligation, fondée sur une des dispositions du Code civil ou du Code judiciaire auquel se réfère ledit article, à se faire autoriser par le juge à percevoir, dans les conditions et limites que détermine le même article, les revenus du débiteur ou toute autre somme qui lui serait due par un tiers. Lors des travaux préparatoires, il a été relevé que cette disposition
werd ingegeven « door de wens om de gedwongen tenuitvoerlegging van de était dictée « par le souci de rendre plus rapide, plus efficace et
alimentatieregeling te bespoedigen, doeltreffender en minder duur te moins coûteuse l'exécution forcée des dettes alimentaires » (Doc.
maken » (Parl. St., Senaat, 1984-1985, 904, nr. 2, p. 36). parl., Sénat, 1984-1985, 904, n° 2, p. 36).
B.3.2. Artikel 203ter, eerste lid, laatste zin, met betrekking tot de B.3.2. L'article 203ter, alinéa 1er, dernière phrase, en ce qui
rechtspleging en de bevoegdheden van de rechter in het kader van de concerne la procédure et les pouvoirs du juge dans le cadre de la
loondelegatie waarin het voorziet, verklaart de artikelen 1253ter tot délégation de somme qu'il prévoit, déclare applicables les articles
1253quinquies van het Gerechtelijk Wetboek van toepassing en, met 1253ter à 1253quinquies du Code judiciaire, et, notamment, l'article
name, artikel 1253quater. Littera b) van dat artikel bepaalt dat van de beschikking aan beide echtgenoten kennis wordt gegeven door de griffier; littera d) van hetzelfde artikel voorziet in een termijn voor hoger beroep van één maand na die kennisgeving. Dat artikel 203ter vermeldt tevens de kennisgeving aan de derden-schuldenaars. Doordat artikel 203ter de kennisgeving bij gerechtsbrief in aanmerking neemt als wijze van meedelen, wijkt het aldus af van de algemene regel van het gerechtelijk privaatrecht volgens welke de vonnissen worden betekend en die met name van toepassing is op het meedelen van de vonnissen die zijn gewezen op vorderingen die zijn gegrond op de 1253quater. Le b) de cet article prévoit que l'ordonnance est notifiée aux deux époux par le greffier; le d) du même article prévoit un délai d'appel d'un mois à dater de cette notification. Cet article 203ter prévoit également la notification aux tiers débiteurs. L'article 203ter déroge ainsi, en retenant comme mode de communication la notification par pli judiciaire, à la règle générale en droit judiciaire privé selon laquelle les jugements sont signifiés, et qui est applicable notamment à la communication des jugements rendus sur
artikelen 203 en 203bis van het Burgerlijk Wetboek. des demandes fondées sur les articles 203 et 203bis du Code civil.
B.4.1. Het staat aan de wetgever te bepalen op welke wijze het B.4.1. Il appartient au législateur de déterminer de quelle manière
meedelen van akten van rechtspleging wordt geregeld. est réglée la communication des actes de procédure.
De keuze voor de gerechtsbrief in deze aangelegenheid is verantwoord Le choix du pli judiciaire peut en la matière se justifier par le
onder meer door de zorg om de kosten van de rechtspleging te drukken souci de réduire les frais de la procédure ou d'accélérer l'exécution
en de uitvoering van de beslissing te bespoedigen. de la décision.
B.4.2. De sommendelegatie die in artikel 203ter van het Burgerlijk B.4.2. La délégation de somme qu'organise l'article 203ter du Code
Wetboek wordt geregeld, onderscheidt zich op objectieve wijze van de civil se distingue objectivement des mesures fondées sur les articles
maatregelen die op de artikelen 203 en 203bis van het Burgerlijk Wetboek steunen. De sommendelegatie betreft immers niet de erkenning van een op een familiale band berustende verplichting maar wel een manier om een dergelijke verplichting die de rechter oplegt aan een schuldenaar die in gebreke blijft, rechtstreeks te doen uitvoeren door derden-schuldenaars. De situatie van de schuldeiser van de niet nagekomen onderhoudsverplichting vereist dat de niet-betaling van de alimentatievergoeding zonder verwijl wordt verholpen. B.4.3. Uit wat voorafgaat blijkt dat het in redelijkheid verantwoord is dat de wetgever, voor de betwistingen met betrekking tot artikel 203 et 203bis du Code civil. En effet, la délégation de somme a pour objet, non la reconnaissance d'une obligation fondée sur un lien familial, mais un mode d'exécution d'une telle obligation, que le juge impose à un débiteur défaillant en la faisant exécuter directement par les tiers débiteurs. La situation du créancier d'une obligation alimentaire non exécutée requiert qu'il puisse être paré sans délai au défaut de paiement de la créance d'aliments. B.4.3. Il découle de ce qui précède qu'il est raisonnablement justifié que le législateur ait choisi, pour les contestations relatives à
203ter van het Burgerlijk Wetboek, heeft gekozen voor de l'article 203ter du Code civil, la procédure de la notification comme
kennisgevingsprocedure om de ter zake genomen beschikkingen mee te delen. mode de communication des ordonnances prises en la matière.
B.5. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.5. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 203ter van het Burgerlijk Wetboek schendt de artikelen 10 en L'article 203ter du Code civil ne viole pas les articles 10 et 11 de
11 van de Grondwet niet. la Constitution.
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 30 juni 2004. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 30 juin 2004.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
M. Melchior. M. Melchior.
^