← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 112/2004 van 23 juni 2004 Rolnummer 2734 In zake : het
beroep tot vernietiging van artikel 46bis, vijfde lid, van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en
griffierechten, zoals ingevoegd bij artikel 2 van de ord Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters
M. Melchior en A. Arts, en de rechters E. De G(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 112/2004 van 23 juni 2004 Rolnummer 2734 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 46bis, vijfde lid, van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en griffierechten, zoals ingevoegd bij artikel 2 van de ord Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters E. De G(...) | Extrait de l'arrêt n° 112/2004 du 23 juin 2004 Numéro du rôle : 2734 En cause : le recours en annulation de l'article 46bis, alinéa 5, du Code des droits d'enregistrement, d'hypothèque et de greffe, tel qu'il a été inséré par l'article 2 de La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges E. De Groot, A(...) |
---|---|
ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
Uittreksel uit arrest nr. 112/2004 van 23 juni 2004 | Extrait de l'arrêt n° 112/2004 du 23 juin 2004 |
Rolnummer 2734 | Numéro du rôle : 2734 |
In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 46bis, vijfde lid, | En cause : le recours en annulation de l'article 46bis, alinéa 5, du |
van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en griffierechten, zoals | Code des droits d'enregistrement, d'hypothèque et de greffe, tel qu'il |
ingevoegd bij artikel 2 van de ordonnantie van het Brusselse | a été inséré par l'article 2 de l'ordonnance de la Région de |
Hoofdstedelijke Gewest van 20 december 2002 tot wijziging van dat | Bruxelles-Capitale du 20 décembre 2002 modifiant ledit Code, introduit |
Wetboek, ingesteld door de Beroepsverening van de Vastgoedsector en | par l'Union professionnelle du secteur immobilier et par B. Van |
door B. Van Braekel en M. Jammot. | Braekel et M. Jammot. |
Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters | composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges E. De |
E. De Groot, A. Alen, J.-P. Snappe, E. Derycke en J. Spreutels, | Groot, A. Alen, J.-P. Snappe, E. Derycke et J. Spreutels, assistée du |
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, | greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Melchior, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging | I. Objet du recours et procédure |
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 25 juni 2003 | Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 25 |
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 26 juni | juin 2003 et parvenue au greffe le 26 juin 2003, un recours en |
2003, is beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 46bis, vijfde | annulation de l'article 46bis, alinéa 5, du Code des droits |
lid, van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en griffierechten, | d'enregistrement, d'hypothèque et de greffe, tel qu'il a été inséré |
zoals ingevoegd bij artikel 2 van de ordonnantie van het Brusselse | par l'article 2 de l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du |
Hoofdstedelijke Gewest van 20 december 2002 tot wijziging van dat | 20 décembre 2002 modifiant ledit Code, (publiée au Moniteur belge du |
Wetboek (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 31 december | 31 décembre 2002, troisième édition) a été introduit par l'Union |
2002, derde uitgave), door de Beroepsverening van de Vastgoedsector, | |
met zetel te 1000 Brussel, Violetstraat 43, en door B. Van Braekel en | professionnelle du secteur immobilier, dont le siège est établi à 1000 |
Bruxelles, rue de la Violette 43, et par B. Van Braekel et M. Jammot, | |
M. Jammot, wonende te 1180 Brussel, Achille Reisdorfflaan 8. | demeurant à 1180 Bruxelles, avenue Achille Reisdorff 8. |
(...) | (...) |
II. In rechte | II. En droit |
(...) | (...) |
Wat de in het geding zijnde bepaling betreft | Quant à la disposition en cause |
B.1. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van het vijfde | B.1. Les parties requérantes demandent l'annulation de l'alinéa 5 de |
lid van artikel 46bis van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en | l'article 46bis du Code des droits d'enregistrement, d'hypothèque et |
griffierechten, zoals ingevoegd bij artikel 2 van de ordonnantie van | de greffe, tel qu'il a été inséré par l'article 2 de l'ordonnance de |
het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 20 december 2002 tot | la Région de Bruxelles-Capitale du 20 décembre 2002 modifiant ledit |
wijziging van dat Wetboek. | Code. |
B.2.1. Op de verkoop van een onroerend goed gelegen in het Brusselse | B.2.1. La vente d'un bien immeuble sis en Région de Bruxelles-Capitale |
Hoofdstedelijke Gewest dient in principe een evenredig | est, en principe, soumise au paiement d'un droit d'enregistrement |
registratierecht van 12,50 pct. te worden betaald. De belastbare | proportionnel fixé à 12,50 p.c. La base imposable pour le calcul de |
grondslag voor de berekening van die belasting komt overeen met het | cet impôt correspond au montant du prix et des charges stipulés. Elle |
bedrag van de bedongen prijs en lasten. Hij kan in geen geval lager | ne peut, en aucun cas, être inférieure à la valeur vénale de |
zijn dan de verkoopwaarde van het verkochte onroerend goed (artikelen | |
44 tot 46 van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en | l'immeuble vendu (articles 44 à 46 du Code des droits |
griffierechten). | d'enregistrement, d'hypothèque et de greffe). |
B.2.2. Het voormelde artikel 46bis voorziet onder bepaalde voorwaarden | B.2.2. L'article 46bis précité prévoit, à certaines conditions, une |
in een vermindering van die belastbare grondslag in geval van | réduction de cette base imposable en cas d'acquisition par une ou |
verkrijging door één of meer natuurlijke personen van de geheelheid in | plusieurs personnes physiques de la totalité en pleine propriété d'un |
volle eigendom van een geheel of gedeeltelijk tot bewoning aangewend | immeuble affecté ou destiné en tout ou partie à l'habitation, en vue |
of bestemd onroerend goed dat zal dienen tot hun hoofdverblijfplaats. | d'y établir leur résidence principale. |
Het forfaitaire bedrag van die « vermindering » is in principe 45.000 | Le montant forfaitaire de cet « abattement » est, en principe, de |
euro, en wordt op 60.000 euro gebracht wanneer de verkrijging een | 45.000 euros et est porté à 60.000 euros lorsque l'acquisition |
onroerend goed betreft dat ligt binnen een « ruimte voor versterkte | concerne un immeuble situé dans un « espace de développement renforcé |
ontwikkeling van de huisvesting en de stadsvernieuwing, zoals | du logement et de la rénovation, tel que délimité dans le Plan |
afgebakend in het Gewestelijk Ontwikkelingsplan ». | régional de développement ». |
Om aanspraak te kunnen maken op het voordeel van die « vermindering », | Pour pouvoir revendiquer le bénéfice de cet « abattement », les |
mogen de verkrijgers op de datum van de overeenkomst tot verkrijging | acquéreurs ne peuvent posséder, à la date de la convention |
niet voor de geheelheid volle eigenaar zijn van een ander onroerend | d'acquisition, la totalité en pleine propriété d'un autre immeuble |
goed dat geheel of gedeeltelijk tot bewoning is bestemd, moeten zij | destiné en tout ou en partie à l'habitation, ils doivent s'engager à |
zich ertoe verbinden hun hoofdverblijfplaats te vestigen op de plaats van het verkregen onroerend goed binnen een termijn van twee jaar en hun hoofdverblijfplaats in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest te behouden gedurende een ononderbroken periode van minstens vijf jaar. B.3. De bestreden bepaling luidt als volgt : « De vermindering van de belastbare grondslag geldt niet voor de verkrijging van een bouwgrond. Deze uitsluiting geldt niet voor de verkrijging van een appartement in aanbouw of een appartement op tekening. » Wat het belang van de verzoekende partijen betreft | établir leur résidence principale à l'endroit de l'immeuble acquis dans un délai de deux ans et maintenir leur résidence principale dans la Région de Bruxelles-Capitale pendant une durée ininterrompue d'au moins cinq ans. B.3. La disposition attaquée énonce : « La réduction de la base imposable ne s'applique pas en cas d'acquisition d'un terrain à bâtir. Cette exclusion ne s'applique pas pour l'acquisition d'un appartement en construction ou sur plan. » Quant à l'intérêt des parties requérantes |
B.4. De Grondwet en de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | B.4. La Constitution et la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour |
Arbitragehof vereisen dat elke natuurlijke persoon of rechtspersoon | d'arbitrage imposent à toute personne physique ou morale qui introduit |
die een beroep tot vernietiging instelt, doet blijken van een belang. | un recours en annulation de justifier d'un intérêt. Ne justifient de |
Van het vereiste belang doen slechts blijken de personen wier situatie | l'intérêt requis que les personnes dont la situation pourrait être |
door de bestreden norm rechtstreeks en ongunstig zou kunnen worden | affectée directement et défavorablement par la norme entreprise. |
geraakt. B.5.1. De eerste verzoekende partij is een beroepsvereniging met | B.5.1. La première partie requérante est une union professionnelle |
rechtspersoonlijkheid waarvan het maatschappelijk doel volgens haar | dotée de la personnalité juridique dont l'objet social est, selon ses |
statuten « uitsluitend de studie, de bescherming en de ontwikkeling | statuts, « exclusivement l'étude, la protection et le développement |
van de beroepsbelangen » van haar leden is, die in twee categorieën | des intérêts professionnels » de ses membres qui sont répartis en deux |
zijn onderverdeeld. | catégories. |
De « werkende leden » zijn handelsvennootschappen en natuurlijke | Les « membres effectifs » sont des sociétés commerciales et des |
personen waarvan de beroepsactiviteit bestaat in de ontwikkeling en | personnes physiques qui, à titre professionnel, conçoivent et |
verwezenlijking van urbanisatieplannen van gronden en plannen voor het | réalisent des plans d'urbanisation de terrains, de construction |
optrekken van gebouwen en gedeelten van gebouwen of het investeren in | d'immeubles et parties d'immeubles ou qui investissent dans de tels |
zulke programma's of gebouwen. De « steunende leden, of ereleden » | programmes ou immeubles. Les « membres de soutien, ou honoraires » |
zijn handelsvennootschappen en natuurlijke personen die een | sont des sociétés commerciales et des personnes physiques qui exercent |
beroepsactiviteit uitoefenen die verwant is met die van de werkende leden. | une activité professionnelle connexe à celle des membres effectifs. |
B.5.2. Een erkende beroepsvereniging heeft, krachtens artikel 10 van | B.5.2. Une union professionnelle reconnue a, en vertu de l'article 10 |
de wet van 31 maart 1898, de vereiste hoedanigheid om bepalingen aan | de la loi du 31 mars 1898, la qualité requise pour attaquer des |
te vechten die de collectieve belangen van haar leden rechtstreeks en | dispositions qui sont susceptibles d'affecter directement et |
ongunstig kunnen raken. | défavorablement les intérêts collectifs de ses membres. |
B.5.3. De eerste verzoekende partij doet dus blijken van het vereiste | B.5.3. La première partie requérante justifie donc de l'intérêt requis |
belang om de vernietiging van de bestreden bepaling te vorderen | pour demander l'annulation de la disposition attaquée en ce que |
doordat de beroepsactiviteit en de financiële situatie van elk van | l'activité professionnelle et la situation financière de chacun de ses |
haar leden rechtstreeks en ongunstig kunnen worden geraakt door een | membres peuvent être directement et défavorablement affectées par une |
bepaling waarbij een fiscaal voordeel wordt geweigerd aan de kopers | disposition qui refuse un avantage fiscal aux acquéreurs d'un terrain |
van een bouwgrond waarop een woning zal worden gebouwd waarvan de bouw | à bâtir appelé à supporter une maison d'habitation dont la |
deel uitmaakt van de beroepsactiviteit van die leden. | construction relève de l'activité professionnelle de ces membres. |
B.5.4. Uit de door hen neergelegde stukken blijkt dat de tweede en de | B.5.4. Il ressort des pièces qu'elles ont déposées que les deuxième et |
derde verzoekende partij een belang hebben om in rechte te treden. | troisième parties requérantes ont un intérêt à agir. |
Ten gronde | Quant au fond |
B.6. De verzoekende partijen voeren aan dat de bestreden bepaling, | B.6. Les parties requérantes exposent que la disposition attaquée, en |
doordat zij de kopers van een bouwgrond niet de mogelijkheid biedt de | ce qu'elle ne permet pas aux acquéreurs d'un terrain à bâtir de |
« vermindering » bedoeld in het voormelde artikel 46bis te genieten, | bénéficier de l'« abattement » visé à l'article 46bis précité, établit |
een verschil in behandeling instelt dat niet bestaanbaar is met de | |
artikelen 10, 11 en 172, eerste lid, van de Grondwet. | une différence de traitement incompatible avec les articles 10, 11 et |
172, alinéa 1er, de la Constitution. | |
B.7. De aangevochten bepaling zou onder meer tot gevolg hebben dat de | B.7. La disposition attaquée aurait notamment pour effet d'empêcher |
kopers van een huis dat wordt gebouwd op grond van een | les acquéreurs d'une maison construite en vertu d'un contrat |
aannemingsovereenkomst die gesloten is door natuurlijke personen na de | d'entreprise conclu par des personnes physiques qui ont préalablement |
acquis le terrain à bâtir sur lequel cette maison doit être | |
aankoop van een bouwgrond waarop dat huis moet worden gebouwd, de | construite, les acquéreurs d'une maison acquise sur plan en même temps |
kopers van een huis dat op hetzelfde tijdstip als de bouwgrond op | que le terrain à bâtir appelé à la supporter, les acquéreurs d'une |
tekening wordt gekocht, de kopers van een in aanbouw zijnd huis, en de | maison en cours de construction, et les acquéreurs d'une maison déjà |
kopers van een reeds gebouwd huis bedoeld in artikel 44, § 3, 1°, a), | construite visée à l'article 44, § 3, 1°, a), premier tiret, du Code |
eerste streepje, van het Wetboek van de belasting over de toegevoegde | de la taxe sur la valeur ajoutée de revendiquer le bénéfice de l'« |
waarde, geen aanspraak kunnen maken op de « vermindering » bedoeld in | abattement » visé à l'article 46bis précité. Par contre, cet avantage |
artikel 46bis. Daarentegen zou hetzelfde fiscale voordeel worden | fiscal serait octroyé aux acquéreurs d'une maison déjà construite qui |
toegekend aan de kopers van een reeds gebouwd huis dat niet in het | |
voormelde artikel 44, § 3, 1°, a), eerste streepje, wordt bedoeld. | n'est pas visée à l'article 44, § 3, 1°, a), premier tiret, précité. |
B.8. De aangevochten bepaling sluit de « vermindering » waarin artikel | B.8. La disposition attaquée exclut l'« abattement » prévu par |
46bis voorziet uit in geval van aankoop van een « bouwgrond », met | l'article 46bis en cas d'acquisition d'un « terrain à bâtir », sauf |
uitzondering van de aankoop van een appartement in aanbouw of een | dans l'hypothèse de l'achat d'un appartement en construction ou sur |
appartement op tekening, dit wil zeggen vastgoedoperaties waarbij | plan, opérations immobilières qui comportent l'acquisition de |
percelen van zulke gronden worden aangekocht. | parcelles de tels terrains. |
De koper van een huis in aanbouw of een huis op tekening, waarbij het | La réduction de la base imposable du droit d'enregistrement |
gaat om verrichtingen die eveneens de aankoop van een bouwgrond | proportionnel ne peut donc être revendiquée par l'acquéreur d'une |
impliceren die aan de betaling van het evenredig registratierecht is | maison en construction ou sur plan, opérations qui comportent |
onderworpen, kan dus geen aanspraak maken op een vermindering van de | également l'achat d'un terrain à bâtir soumis au paiement de ce droit. |
belastbare grondslag van dat recht. | |
B.9. Noch uit de bestreden bepaling, noch uit de parlementaire | B.9. Il ne ressort, en revanche, ni de la disposition attaquée, ni des |
voorbereiding blijkt daarentegen dat de vermindering van de belastbare | travaux préparatoires que la réduction de la base imposable ne |
grondslag niet zou kunnen worden toegekend voor de aankoop van een | pourrait pas être octroyée lors de l'acquisition d'une maison |
reeds gebouwd woonhuis bedoeld in artikel 44, § 3, 1°, a), eerste | d'habitation déjà construite visée à l'article 44, § 3, 1°, a), |
streepje, van het Wetboek van de belasting over de toegevoegde waarde. | premier tiret, du Code de la taxe sur la valeur ajoutée. |
Het aangevoerde verschil in behandeling is dus in die mate onbestaand. | La différence de traitement alléguée est donc, dans cette mesure, inexistante. |
B.10. De artikelen 10 en 11 van de Grondwet hebben een algemene | B.10. Les articles 10 et 11 de la Constitution ont une portée |
draagwijdte. Zij verbieden elke discriminatie, ongeacht de oorsprong | générale. Ils interdisent toute discrimination, quelle qu'en soit |
ervan. Zij zijn eveneens toepasselijk in fiscale aangelegenheden, wat | l'origine. Ils sont également applicables en matière fiscale, ce que |
overigens wordt bevestigd door artikel 172 van de Grondwet, dat een | confirme d'ailleurs l'article 172 de la Constitution, lequel fait une |
bijzondere toepassing inhoudt van het in artikel 10 vervatte gelijkheidsbeginsel. | application particulière du principe d'égalité formulé à l'article 10. |
B.11.1. Het doel dat werd nagestreefd met de goedkeuring van het | B.11.1. L'objectif poursuivi par l'adoption de l'alinéa 5 de l'article |
vijfde lid van artikel 46bis is als volgt toegelicht : | 46bis est exposé comme suit : |
« Bouwgronden worden uitgesloten van de belastingverlaging. Wie zich | « Les terrains à bâtir sont exclus du bénéfice de la réduction |
in het Brusselse zeldzame en dus dure bouwgrond kan aanschaffen, dient | d'impôt. Celui qui peut acquérir un terrain à bâtir, rare à Bruxelles |
geen gezinsvriendelijke tegemoetkoming te bekomen die tot doel heeft | et donc onéreux, ne doit pas bénéficier d'une intervention favorable |
de fiscale instapdrempel voor middeninkomens te verlagen bij de | aux familles, dont le but est de réduire, pour les revenus moyens, le |
aanschaf van een eigen woning. Deze uitsluiting geldt niet voor de | seuil fiscal lors de l'acquisition d'une habitation personnelle. Cette |
koper van een nieuwbouwappartement of een appartement op plan dat | exclusion ne vaut pas pour l'acquéreur d'un appartement en |
enkel voor de grondwaarde onderworpen is aan het evenredig | construction ou sur plan, dont seule la valeur du terrain est soumise |
registratierecht. » (Parl. St., Brusselse Hoofdstedelijke Raad, | au droit proportionnel. » (Doc., Conseil de la Région de |
2002-2003, A-361/1, p. 5) | Bruxelles-Capitale, 2002-2003, A-361/1, p. 5) |
De bestreden bepaling strekt bijgevolg ertoe te vermijden dat kopers | La disposition attaquée tend, dès lors, à éviter que des acquéreurs |
van een tot bewoning aangewend of bestemd onroerend goed die over een | d'un immeuble affecté ou destiné à leur habitation disposant de |
inkomen beschikken dat hoger is dan hetgeen de wetgever als een « | revenus supérieurs à ce que le législateur considère comme des « |
middeninkomen » beschouwt, een fiscaal voordeel kunnen genieten dat | revenus moyens » puissent bénéficier d'un avantage fiscal destiné à |
tot doel heeft het gedrag te beïnvloeden van de kopers met een « | orienter le comportement des acquéreurs à revenus moyens. |
middeninkomen ». | |
B.11.2. De bestreden bepaling past bovendien in het huisvestingsbeleid | B.11.2. La disposition attaquée s'inscrit en outre dans la politique |
van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest. | de logement de la Région de Bruxelles-Capitale. |
Haar auteurs wensen immers, dankzij een vermindering van de belastbare | Ses auteurs souhaitent, en effet, grâce à une réduction de la base |
grondslag, « ertoe [bij te dragen] dat de prijs van gezinswoningen in | imposable, « contribuer à ce que le prix des logements familiaux à |
Brussel concurrentieel blijft met deze in de randgemeenten », voor | Bruxelles reste concurrentiel par rapport à celui des logements dans |
inwoners met een « middeninkomen » zoals de jonge gezinnen die de | la périphérie », pour les habitants à revenus moyens, tels que les |
wetgever wil aantrekken op het grondgebied van het Brusselse | jeunes ménages que le législateur veut attirer sur le territoire de la |
Hoofdstedelijke Gewest (Parl. St., Brusselse Hoofdstedelijke Raad, | Région de Bruxelles-Capitale (Doc., Conseil de la Région de |
2002-2003, A-361/1, p. 1). De vestiging van die bewoners in dat Gewest is voorgesteld als bron van heel wat voordelen. Naast de « bijkomende inkomsten » die de fiscale draagkracht van die inwoners zal genereren voor de gemeenten en het Gewest, « [zullen] bijkomende gezinnen [...] bijdragen tot [onder meer] de renovatie van het gebouwenpatrimonium, een vermindering van de leegstand en een verbetering van het stadsuitzicht » (ibid., pp. 1-2). Met betrekking tot de voorwaarde betreffende de vestiging door de kopers van hun hoofdverblijfplaats in het aangekochte goed, wordt in de memorie van toelichting gepreciseerd dat de verwaarlozing van gebouwen zou leiden tot het tegenovergestelde van wat wordt beoogd, en dat het wenselijk is het verwerven en renoveren van bestaande woningen te steunen via een fiscale stimulans (ibid., pp. 5-6). B.12. De keuze van het mechanisme van vermindering van de belastbare grondslag om het bedrag van het evenredig registratierecht te verminderen dat verschuldigd is voor de aankoop van een tot bewoning bestemd onroerend goed, wordt verantwoord door het « uitgesproken sociaal karakter » van de maatregel « aangezien de vermindering relatief sterker doorweegt bij de aankoop van een gemiddelde woning dan bij de aankoop van een luxewoning ». Dankzij dat fiscale voordeel zouden de personen die aan de voorwaarden voldoen « zich [...] een aangenamere woning [moeten] kunnen aanschaffen of een ruimer budget voor renovatiewerken beschikbaar houden » (ibid., p. 2). B.13. De verzoekende partijen voeren aan dat de bestreden maatregel niet pertinent is ten aanzien van het nagestreefde doel, doordat de vermindering van de belastbare grondslag niet uitsluitend geldt voor de kopers met een « middeninkomen », noch uitsluitend voor de aankoop van « middelgrote woningen ». De verzoekende partijen stellen dat die « vermindering » op dezelfde wijze wordt toegepast, ongeacht de aankoopprijs van de woning en het inkomensniveau van de koper. B.14. Zoals uit de parlementaire voorbereiding blijkt, zijn de bouwgronden in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest over het algemeen zo duur dat de personen die over voldoende financiële middelen beschikken om een bouwgrond aan te kopen voor de bouw van een woonhuis, tot een categorie behoren waaraan de wetgever het door hem ingestelde fiscale voordeel niet wenste toe te kennen. Wanneer de wetgever die personen uitsluit van dat fiscale voordeel dat tot doel heeft personen aan te trekken die niet over die financiële middelen beschikken, heeft hij een maatregel genomen die in verhouding staat tot het nagestreefde doel. B.15. Er dient nog te worden onderzocht of de bestreden maatregel geen onevenredige gevolgen heeft. B.16. De verzoekende partijen voeren aan dat de maatregel tot gevolg zou hebben dat de « vermindering » wordt geweigerd aan de personen met een « middeninkomen » wanneer zij een bouwgrond kopen die niet zo duur is dat hun financiële middelen hen niet ertoe in staat stellen er een eigen woonhuis op te laten bouwen. B.17. Rekening houdend met het feit dat de bouwgronden over het algemeen te duur zijn voor de « middeninkomens » heeft het aangeklaagde gevolg een beperkte draagwijdte. Het fiscale voordeel dat in dat geval geweigerd wordt, draagt bovendien bij tot de renovatie van het gebouwenpatrimonium, tot een vermindering van de leegstand en tot het vrijmaken van meer financiële middelen voor renovatiewerken. De genomen maatregel heeft derhalve geen onevenredige gevolgen. B.18. Het middel is niet gegrond. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 23 juni 2004. De griffier, P.-Y. Dutilleux. De voorzitter, | Bruxelles-Capitale, 2002-2003, A-361/1, p. 1). L'installation de ces habitants dans cette Région est présentée comme source de divers avantages. Outre les « revenus complémentaires » que la capacité fiscale de ces habitants générera pour les communes et la Région, l'« arrivée de nouvelles familles contribuera [notamment] à la rénovation du patrimoine immobilier, à la diminution d'immeubles abandonnés et à l'amélioration de l'environnement urbain » (ibid., pp. 1-2). Dans l'exposé des motifs, en ce qui concerne la condition relative à l'établissement par les acquéreurs de leur résidence principale dans l'immeuble vendu, il est précisé que l'abandon d'immeubles produirait un effet contraire au but recherché, et qu'il est souhaitable de soutenir l'acquisition et la rénovation d'habitations existantes via des incitants fiscaux (ibid., pp. 5-6). B.12. Le choix du mécanisme de la réduction de la base imposable pour diminuer le montant du droit d'enregistrement proportionnel qui sera dû en cas d'achat d'un immeuble destiné à l'habitation est justifié par le « caractère social prononcé » de la mesure « étant donné que la réduction est relativement plus importante pour l'achat d'une habitation moyenne que pour l'achat d'une maison de standing ». Cet avantage fiscal devrait permettre aux personnes qui remplissent les conditions pour en bénéficier « d'accéder à un logement plus confortable ou de disposer d'un budget plus important pour des travaux de rénovation » (ibid., p. 2). B.13. Les parties requérantes allèguent que la mesure attaquée n'est pas pertinente par rapport à l'objectif poursuivi, en ce que la réduction de la base imposable n'est pas réservée aux acquéreurs à « revenus moyens », ni aux acquisitions de « logements moyens ». Les parties requérantes soutiennent que cet « abattement » s'applique de la même manière, quels que soient le prix d'achat du logement et le niveau du revenu de l'acheteur. B.14. Comme il apparaît des travaux préparatoires, les terrains à bâtir sont, de manière générale, si onéreux en Région de Bruxelles-Capitale que les personnes qui disposent des moyens financiers suffisants pour les acquérir en vue d'y faire construire une maison d'habitation relèvent d'une catégorie à laquelle le législateur ne souhaite pas accorder l'avantage fiscal qu'il instaure. Lorsqu'il exclut ces personnes du bénéfice de cet avantage fiscal qui a pour objectif d'attirer des personnes qui ne disposent pas de ces moyens financiers, le législateur a dès lors pris une mesure en rapport avec l'objectif poursuivi. B.15. Il reste à examiner si la mesure n'entraîne pas des effets disproportionnés. B.16. Les parties requérantes allèguent que la mesure aurait pour effet de refuser aux personnes disposant de « revenus moyens » le bénéfice de l'« abattement » lorsqu'elles acquièrent un terrain à bâtir qui n'est pas si onéreux que leurs moyens financiers ne leur permettent pas d'y faire construire une maison d'habitation personnelle. B.17. Compte tenu du caractère généralement trop onéreux des terrains à bâtir pour les « revenus moyens », l'effet dénoncé a une portée limitée. L'avantage fiscal refusé dans cette hypothèse contribue, en outre, à la rénovation du patrimoine immobilier, à la diminution d'immeubles abandonnés, et à la libération de moyens financiers plus importants pour des travaux de rénovation. La mesure prise n'entraîne dès lors pas de conséquences disproportionnées. B.18. Le moyen n'est pas fondé. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 23 juin 2004. Le greffier, P.-Y. Dutilleux. Le président, |
M. Melchior. | M. Melchior. |