Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 23/2004 van 4 februari 2004 Rolnummer 2655 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 309, eerste lid, 3°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1964, gesteld door het Hof van Cassatie. Het Arbit samengesteld uit rechter P. Martens, waarnemend voorzitter, en voorzitter A. Arts, en de rechters M(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 23/2004 van 4 februari 2004 Rolnummer 2655 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 309, eerste lid, 3°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1964, gesteld door het Hof van Cassatie. Het Arbit samengesteld uit rechter P. Martens, waarnemend voorzitter, en voorzitter A. Arts, en de rechters M(...) Extrait de l'arrêt n° 23/2004 du 4 février 2004 Numéro du rôle : 2655 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 309, alinéa 1 er , 3°, du Code des impôts sur les revenus 1964, posée par la Cour de cassation. La composée du juge P. Martens, faisant fonction de président, et du président A. Arts, et des juges M(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 23/2004 van 4 februari 2004 Extrait de l'arrêt n° 23/2004 du 4 février 2004
Rolnummer 2655 Numéro du rôle : 2655
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 309, eerste lid, En cause : la question préjudicielle relative à l'article 309, alinéa
3°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1964, gesteld door het 1er, 3°, du Code des impôts sur les revenus 1964, posée par la Cour de
Hof van Cassatie. cassation.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit rechter P. Martens, waarnemend voorzitter, en composée du juge P. Martens, faisant fonction de président, et du
voorzitter A. Arts, en de rechters M. Bossuyt, E. De Groot, A. Alen, président A. Arts, et des juges M. Bossuyt, E. De Groot, A. Alen,
J.-P. Snappe en J.-P. Moerman, bijgestaan door de griffier P.-Y. J.-P. Snappe et J.-P. Moerman, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux,
Dutilleux, onder voorzitterschap van rechter P. Martens, présidée par le juge P. Martens,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij arrest van 20 februari 2003 in zake de Algemene Mutualiteit voor Par arrêt du 20 février 2003 en cause de l'Association mutuelle
Medische Assuranties tegen de Belgische Staat, waarvan de expeditie médicale d'assurances contre l'Etat belge, dont l'expédition est
ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 6 maart 2003, heeft parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 6 mars 2003, la Cour de
het Hof van Cassatie de volgende prejudiciële vraag gesteld : cassation a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 309, 3°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen « L'article 309, 3°, du Code des impôts sur les revenus (1964) (devenu
(1964) (thans artikel 419, 3°, van het Wetboek van de l'article 419, 3°, du Code des impôts sur les revenus 1992), rapproché
inkomstenbelastingen 1992), vergeleken met artikel 308 van het Wetboek de l'article 308 du Code des impôts sur les revenus (1964) (devenu
van de inkomstenbelastingen (1964) (thans artikel 418 van het Wetboek l'article 418 du Code des impôts sur les revenus 1992), est-il
van de inkomstenbelastingen 1992), de beginselen van gelijkheid en contraire aux principes d'égalité et de non-discrimination consacrés
niet-discriminatie verankerd in de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, par les articles 10 et 11 de la Constitution du fait qu'il établit une
in zoverre het ten aanzien van de toekenning van moratoriumintresten
een verschil in behandeling invoert tussen de belastingplichtigen différence de traitement en ce qui concerne l'allocation d'intérêts
naargelang zij de teruggave van een belasting verkrijgen op grond van moratoires entre les contribuables selon qu'ils obtiennent la
een beslissing van de gewestelijke directeur die een bezwaarschrift restitution d'un impôt à la suite d'une décision du directeur régional
inwilligt dat werd ingediend overeenkomstig artikel 267 van het accueillant une réclamation introduite conformément à l'article 267 du
Wetboek van de inkomstenbelastingen 1964, binnen de bij artikel 272 van hetzelfde Wetboek voorgeschreven termijn, of op grond van een beslissing van de gewestelijke directeur die, met toepassing van artikel 277 van hetzelfde Wetboek (thans artikel 376 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992), ambtshalve ontheffing verleent van een overbelasting die is gebleken uit afdoende bevonden nieuwe bescheiden of feiten waarvan het niet tijdig overleggen of aanvoeren door de belastingschuldige is verantwoord door gewettigde redenen, in het geval waarin die overbelasting door de administratie werd vastgesteld of door de belastingschuldige aan de administratie werd bekendgemaakt binnen drie jaar vanaf 1 januari van het jaar waarin de Code des impôts sur les revenus 1964, dans le délai prescrit par l'article 272 du même Code, ou à la suite d'une décision du directeur régional accordant, par application de l'article 277 du même Code (devenu l'article 376 du Code des impôts sur les revenus 1992) le dégrèvement d'office d'une surtaxe apparue à la lumière de documents ou faits nouveaux probants, dont la production ou l'allégation tardive par le redevable est justifiée par de justes motifs, dans le cas où cette surtaxe a été constatée par l'administration ou signalée par le redevable à celle-ci dans les trois ans à partir du 1er janvier de
belasting is gevestigd ? » l'année au cours de laquelle l'impôt a été établi ? »
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
De in het geding zijnde bepalingen Les dispositions en cause
B.1.1. Artikel 277, §§ 1 en 2, van het Wetboek van de B.1.1. L'article 277, § § 1er et 2, du Code des impôts sur les revenus
inkomstenbelastingen 1964 (W.I.B. 1964) (thans artikel 376, §§ 1 en 2, 1964 (C.I.R. 1964) (devenu l'article 376, §§ 1er et 2, du C.I.R.
van het W.I.B. 1992), zoals van toepassing voor het aanslagjaar waarop 1992), tel qu'il était d'application pour l'exercice auquel a trait le
het geschil voor het Hof van Cassatie betrekking heeft, bepaalde : litige pendant devant la Cour de cassation, disposait :
« § 1. De directeur der belastingen of de door hem gedelegeerde « § 1er. Le directeur des contributions ou le fonctionnaire délégué
ambtenaar, verleent ambtshalve ontheffing van de overbelastingen die
voortvloeien uit materiële vergissingen, uit dubbele belasting, par lui, accorde d'office le dégrèvement des surtaxes résultant
alsmede van die welke zouden blijken uit afdoende bevonden nieuwe d'erreurs matérielles, de doubles emplois, ainsi que de celles qui
bescheiden of feiten waarvan het laattijdig overleggen of inroepen apparaîtraient à la lumière de documents ou faits nouveaux probants,
door de belastingschuldige wordt verantwoord door wettige redenen en op voorwaarde dat : 1° die overbelastingen door de administratie werden vastgesteld of door de belastingschuldige aan de administratie werden bekendgemaakt binnen drie jaar vanaf 1 januari van het jaar waarin de belasting is gevestigd; 2° de aanslag niet reeds het voorwerp is geweest van een bezwaarschrift, dat aanleiding heeft gegeven tot een definitieve beslissing nopens de grond. § 2. Als nieuw gegeven wordt niet beschouwd een nieuw rechtsmiddel of een wijziging van de administratieve of rechterlijke jurisprudentie. » dont la production ou l'allégation tardive par le redevable est justifiée par de justes motifs à condition que : 1° ces surtaxes aient été constatées par l'Administration ou signalées par le redevable à celle-ci dans les trois ans à partir du 1er janvier de l'année au cours de laquelle l'impôt a été établi; 2° la taxation n'ait pas déjà fait l'objet d'une réclamation ayant donné lieu à une décision définitive sur le fond. § 2. N'est pas considéré comme constituant un élément nouveau, un nouveau moyen de droit ni un changement de la jurisprudence administrative ou judiciaire. »
Die bepalingen hebben als oorsprong artikel 2 van de wet van 30 mei Ces dispositions ont pour origine l'article 2 de la loi du 30 mai 1949
1949 houdende exceptionele en interpretatieve maatregelen inzake instaurant des mesures exceptionnelles et interprétatives en matière
directe belastingen (Belgisch Staatsblad , 19 juni 1949). Dat artikel d'impôts directs (Moniteur belge , 19 juin 1949). Cet article
wijzigde artikel 61 van het besluit van de Regent van 15 januari 1948 modifiait l'article 61 de l'arrêté du Régent du 15 janvier 1948
houdende samenschakeling van de wetten en besluiten betreffende de portant coordination des lois et arrêtés relatifs aux impôts sur les
inkomstenbelastingen (Belgisch Staatsblad , 21 januari 1948). revenus (Moniteur belge , 21 janvier 1948).
B.1.2. Artikel 308, eerste lid, van het W.I.B. 1964 (thans artikel B.1.2. L'article 308, alinéa 1er, du C.I.R. 1964 (devenu l'article
418, eerste lid, van het W.I.B. 1992) bepaalde : 418, alinéa 1er, du C.I.R. 1992) disposait :
« Bij terugbetaling van belastingen worden moratoriuminteresten « En cas de restitution d'impôts, des intérêts moratoires sont alloués
toegekend tegen een rentevoet van 0,8 pct. per kalendermaand. » au taux de 0,8 p.c. par mois civil. »
Die bepaling heeft als oorsprong artikel 20 van de wet van 28 februari Cette disposition a pour origine l'article 20 de la loi du 28 février
1924 tot wijziging der wetgeving op de inkomstenbelastingen (Belgisch 1924 modifiant la législation en matière d'impôts sur les revenus
Staatsblad , 2 maart 1924). Die tekst werd overgenomen in artikel 74 (Moniteur belge , 2 mars 1924). Ce texte fut repris à l'article 74 de
van het besluit van de Regent van 15 januari 1948 houdende l'arrêté du Régent du 15 janvier 1948 portant coordination des lois et
samenschakeling van de wetten en besluiten betreffende de
inkomstenbelastingen (Belgisch Staatsblad , 21 januari 1948). arrêtés relatifs aux impôts sur les revenus (Moniteur belge , 21 janvier 1948).
B.1.3. Artikel 309, eerste lid, 3°, van het W.I.B. 1964 (thans artikel B.1.3. L'article 309, alinéa 1er, 3°, du C.I.R. 1964 (devenu l'article
419, eerste lid, 3°, van het W.I.B. 1992) bepaalde : 419, alinéa 1er, 3°, du C.I.R. 1992) disposait :
« Geen interest wordt toegekend bij terugbetaling : « Aucun intérêt moratoire n'est alloué en cas de restitution :
[...] [...]
3° van de overbelastingen als bedoeld bij artikel 277, §§ 1 en 2, die 3° de surtaxes visées à l'article 277, §§ 1er et 2, effectuée
na het verstrijken van de termijnen van bezwaar en beroep van ambtswege geschiedt; d'office, après l'expiration des délais de réclamation et de recours;
[...] ». [...] ».
De bepaling aan de oorsprong van artikel 309, eerste lid, 3°, van het La disposition à l'origine de l'article 309, alinéa 1er, 3°, du C.I.R.
W.I.B. 1964 is het tweede lid van artikel 5 van de wet van 27 juli 1964 est l'alinéa 2 de l'article 5 de la loi du 27 juillet 1953
1953 tot invoering van maatregelen om de invordering der directe instaurant des mesures en vue d'activer le recouvrement des impôts
belastingen te bespoedigen (Belgisch Staatsblad , 19 augustus 1953). directs (Moniteur belge , 19 août 1953). Cet article modifiait
Dat artikel wijzigde artikel 74 van het besluit van de Regent van 15 l'article 74 de l'arrêté du Régent du 15 janvier 1948 portant
januari 1948 houdende samenschakeling van de wetten en besluiten coordination des lois et arrêtés relatifs aux impôts sur les revenus
betreffende de inkomstenbelastingen (Belgisch Staatsblad , 21 januari (Moniteur belge , 21 janvier 1948).
1948). B.2. Sinds hun wijziging door de wet van 15 maart 1999 (Belgisch B.2. Depuis leur modification par la loi du 15 mars 1999 (Moniteur
Staatsblad , 27 maart 1999), die niet in het geding is, werden de belge du 27 mars 1999), qui n'est pas en cause, les articles 418 et
artikelen 418 en 419 van het W.I.B. 1992 gewijzigd, zodat artikel 419 419 du C.I.R. 1992 (anciennement articles 308 et 309 du C.I.R. 1964)
ont été modifiés, de telle sorte que l'article 419 du C.I.R. 1992
van het W.I.B. 1992 (vroeger artikel 309 van het W.I.B. 1964) niet (anciennement l'article 309 du C.I.R. 1964) ne renvoie plus à la
langer verwijst naar de procedure bedoeld in artikel 376 van het procédure visée à l'article 376 du C.I.R. 1992 (anciennement l'article
W.I.B. 1992 (vroeger artikel 277 van het W.I.B. 1964). 277 du C.I.R. 1964).
Ten gronde Quant au fond
B.3.1. De verwijzende rechter ondervraagt het Hof over de B.3.1. Le juge a quo interroge la Cour sur la compatibilité de
bestaanbaarheid van artikel 309, eerste lid, 3°, van het W.I.B. 1964 l'article 309, alinéa 1er, 3°, du C.I.R. 1964 (devenu l'article 419,
(thans artikel 419, eerste lid, 3°, van het W.I.B. 1992), in samenhang alinéa 1er, 3°, du C.I.R. 1992), rapproché de l'article 308 du C.I.R.
met artikel 308 van het W.I.B. 1964 (thans artikel 418 van het W.I.B. 1964 (devenu l'article 418 du C.I.R. 1992), avec les articles 10 et 11
1992) met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. de la Constitution.
B.3.2. Het verschil in behandeling dat aan de beoordeling van het Hof B.3.2. La différence de traitement soumise à l'appréciation de la Cour
is voorgelegd, betreft het verschil dat de in het geding zijnde est celle que feraient les dispositions en cause entre, d'une part,
bepalingen invoeren tussen, enerzijds, de belastingplichtigen die een
belasting terugbetaald krijgen na een beslissing van de gewestelijke les contribuables qui se voient restituer un impôt par suite d'une
directeur die een bezwaarschrift inwilligt dat werd ingediend binnen décision du directeur régional accueillant une réclamation introduite
de bij artikel 272 van het W.I.B. 1964 voorgeschreven termijnen en, dans les délais prescrits par l'article 272 du C.I.R. 1964 et, d'autre
anderzijds, de belastingplichtigen die dezelfde belasting terugbetaald
krijgen naar aanleiding van een ambtshalve ontheffing van een part, les contribuables qui se voient restituer le même impôt par
overbelasting die is gebleken uit afdoende bevonden nieuwe bescheiden suite d'un dégrèvement d'office d'une surtaxe apparue à la lumière de
of feiten, aangezien enkel eerstgenoemden recht hebben op de documents ou faits nouveaux probants, dès lors que seuls les premiers
toekenning van moratoriumintresten. ont droit à l'allocation d'intérêts moratoires.
B.4. De toekenning van moratoriumintresten in geval van terugbetaling B.4. L'allocation d'intérêts moratoires en cas de restitution d'impôts
van belastingen (artikel 418, eerste lid, van het W.I.B. 1992) is (article 308, alinéa 1er, du C.I.R. 1964) a été motivée par un souci
ingegeven door een zorg om billijkheid : d'équité :
« De inning van de nalatigheidsinteresten steunt op de overweging, dat « La perception des intérêts de retard repose sur la considération
het billijk is een civielrechtelijke schadevergoeding te eisen in de qu'il est équitable d'exiger une réparation civile, consistant en la
vorm van de recuperatie van een baat die de belastingplichtige behaalt récupération d'un profit que le redevable retire de la détention de
uit de inhouding van fondsen die in rechte aan de Staat toekomen. fonds revenant de droit à l'Etat. [...] Par identité de motifs, il
[...] Om dezelfde redenen is het dan ook billijk moratoire interesten n'est que juste d'accorder des intérêts moratoires aux contribuables,
aan de belastingplichtigen toe te kennen telkens de Staat een gekweten chaque fois que l'Etat restitue un impôt payé, même dans le cas où la
belasting terugbetaalt, zelfs indien de terugbetaling het gevolg is restitution est la conséquence d'une erreur imputable au contribuable.
van een aan de belastingplichtige toe te schrijven vergissing. »
(Parl. St., Kamer, 1952-1953, nr. 277, pp. 9 en 10) » (Doc. parl., Chambre, 1952-1953, n° 277, pp. 9 et 10)
B.5. Artikel 309, eerste lid, van het W.I.B. 1964 sloot echter de B.5. L'article 309, alinéa 1er, du C.I.R. 1964 écartait toutefois
toekenning van moratoriumintresten in een aantal gevallen uit. Een l'allocation d'intérêts moratoires dans un certain nombre
daarvan betrof de ontheffing van ambtswege. d'hypothèses. L'une d'entre elles concernait le cas du dégrèvement
In de parlementaire voorbereiding werd die uitzondering als volgt d'office. Les travaux préparatoires justifiaient cette exception de la manière
verantwoord : suivante :
« [...] In geval van terugbetaling van ambtswege, buiten de termijnen « [...] En cas de remboursement d'office, en dehors des délais de
van reclamatie of beroep, van in de Schatkist gestorte belastingen, réclamation et de recours, d'impôts versés au Trésor, aucun intérêt
[zullen] geen moratoire interesten toegekend worden op de moratoire ne sera dû sur les montants remboursés puisqu'en
terugbetaalde bedragen, vermits de belastingplichtige in dit geval l'occurrence, le contribuable a laissé périmer ses droits de
zijn rechten op bezwaar of beroep heeft laten vervallen en dus réclamation et de recours et ne possède donc plus aucun droit de
generlei schuldvordering meer heeft. » (Parl. St., Kamer, 1952-1953, nr. 277, p. 10) créance. » (Doc. parl., Chambre, 1952-1953, n° 277, p. 10)
B.6. Het staat aan het Hof na te gaan of rekening houdend met de B.6. Il appartient à la Cour de vérifier si, en considération de la
doelstelling van de moratoriumintresten, enerzijds, en de respectieve finalité des intérêts moratoires, d'une part, et des caractéristiques
kenmerken van het bezwaarschrift en de ontheffing van ambtswege, respectives de la réclamation et du dégrèvement d'office, d'autre
anderzijds, het verantwoord is moratoriumintresten toe te kennen in part, il est justifié d'allouer des intérêts moratoires en cas de
geval van een bezwaarschrift en ze niet toe te kennen in geval van een réclamation et de ne pas en allouer en cas de dégrèvement d'office.
ontheffing van ambtswege. B.7.1. Op algemene wijze werd de bezwaarprocedure bepaald bij de B.7.1. De façon générale, la procédure de réclamation était réglée par
artikelen 267 tot 276 van het W.I.B. 1964 (thans de artikelen 366 tot les articles 267 à 276 du C.I.R. 1964 (devenus les articles 366 à 375
375 van het W.I.B. 1992). du C.I.R. 1992).
In essentie ging het om een administratief beroep dat het een En substance, il s'agissait d'un recours administratif permettant au
belastingschuldige mogelijk maakt bij de bevoegde directeur der redevable de l'impôt de contester devant le directeur des
belastingen de aanslag die te zijnen laste is gevestigd, te betwisten contributions compétent l'imposition établie à sa charge, dans une
in de vorm van een bezwaarschrift dat is ondertekend en met redenen is réclamation écrite, signée et motivée.
omkleed. De belastingplichtige diende tot het aanslagjaar 1998 zijn Le contribuable devait, jusqu'à l'exercice d'imposition 1998, envoyer
bezwaarschrift op te sturen uiterlijk op 30 april van het jaar dat sa réclamation au plus tard le 30 avril de l'année qui suit celle au
volgt op dat tijdens hetwelk de belasting werd gevestigd, zonder dat cours de laquelle l'impôt est établi, sans cependant que le délai
echter de termijn minder dan zes maanden kon beslaan vanaf de datum puisse être inférieur à six mois à partir de la date de
van het aanslagbiljet. Artikel 259 van het W.I.B. 1964 (thans artikel l'avertissement- extrait de rôle. L'article 259 du C.I.R. 1964 (devenu
354 van het W.I.B. 1992) was toepasbaar op de bezwaarprocedure en l'article 354 du C.I.R. 1992) était applicable à la procédure de
voorzag in de verlenging van de aanslag- en onderzoekstermijnen. Het réclamation et prévoyait la prolongation des délais d'imposition et
bezwaarschrift maakte het bijgevolg mogelijk de belastbare grondslag d'investigation. La réclamation permettait donc de revoir la base
te herzien. Indien de grief van de belastingplichtige gegrond was, imposable. Si le grief du contribuable était fondé, l'administration
diende de administratie hem het ten onrechte ontvangen bedrag terug te devait lui rembourser la somme indûment perçue majorée d'intérêts
betalen vermeerderd met moratoriumintresten. Ten slotte beschikte de
administratie krachtens artikel 275 van het W.I.B. 1964 (thans artikel moratoires. Enfin, en vertu de l'article 275 du C.I.R. 1964 (devenu
374 van het W.I.B. 1992) tijdens het onderzoek van het bezwaarschrift l'article 374 du C.I.R 1992), l'administration disposait, lors de
over bepaalde bewijs- en onderzoeksmiddelen. l'instruction de la réclamation, de certains moyens de preuve et
d'investigation.
B.7.2. Artikel 277, §§ 1 en 2, van het W.I.B. 1964 (thans artikel 376, B.7.2. L'article 277, §§ 1er et 2, du C.I.R. 1964 (devenu l'article
§§ 1 en 2, van het W.I.B. 1992) maakte het de directeur der 376, §§ 1er et 2, du C.I.R. 1992) permettait au directeur des
belastingen mogelijk de belastingplichtige van ambtswege een contributions d'accorder d'office au contribuable le dégrèvement de
ontheffing van bepaalde overbelastingen toe te kennen in zoverre zij certaines surtaxes pour autant que celles-ci aient été constatées par
werden vastgesteld door de administratie of werden gemeld door de l'administration ou signalées par le redevable dans les trois ans à
belastingschuldige binnen drie jaar vanaf 1 januari van het jaar
tijdens hetwelk de belasting werd gevestigd, en voor zover de aanslag partir du 1er janvier de l'année au cours de laquelle l'impôt a été
niet reeds het voorwerp heeft uitgemaakt van een bezwaarschrift dat établi, et pour autant que la taxation n'ait pas déjà fait l'objet
heeft geleid tot een definitieve beslissing ten gronde. d'une réclamation ayant donné lieu à une décision définitive sur le
De ontheffing van ambtswege werd oorspronkelijk beschouwd als een fond. Le dégrèvement d'office était à l'origine considéré comme une mesure
gunstmaatregel uitgaande van de administratie (Parl. St., Kamer, d'ordre gracieux relevant de l'administration (Doc. parl., Chambre,
1948-1949, nr. 323, p. 4). Nadien is duidelijk gebleken dat in geval 1948-1949, n° 323, p. 4). Par la suite, il est apparu clairement qu'en
van een procedure van ontheffing van ambtswege de administratie de cas de procédure de dégrèvement d'office, l'administration avait
verplichting had de ten onrechte geheven belasting terug te betalen en l'obligation de restituer l'impôt indûment perçu et le contribuable
dat de belastingplichtige recht had op die terugbetaling (Parl. St., avait droit à cette restitution (Doc. parl., Chambre, 1956-1957, n°
Kamer, 1956-1957, nr. 415-1, p. 3). 415-1, p. 3).
De artikelen 259 en 275 van het W.I.B. 1964 (thans respectievelijk de Les articles 259 et 275 du C.I.R. 1964 (devenus respectivement les
artikelen 354 en 374 van het W.I.B. 1992) waren niet van toepassing op articles 354 et 374 du C.I.R. 1992) n'étaient pas applicables à la
de procedure van ontheffing van ambtswege. procédure de dégrèvement d'office.
Artikel 309 van het W.I.B. 1964 (thans artikel 419 van het W.I.B. L'article 309 du C.I.R. 1964 (devenu l'article 419 du C.I.R. 1992)
1992) sloot de toekenning van moratorumintresten uit in geval van excluait l'allocation d'intérêts moratoires en cas de remboursement
terugbetaling door de administratie van ten onrechte ontvangen des sommes perçues indûment par l'administration à la suite d'un
bedragen na een ontheffing van ambtswege. dégrèvement d'office.
B.8. Rekening houdend met de doelstelling van de moratoriumintresten - B.8. Compte tenu de la finalité des intérêts moratoires - sans que la
zonder dat het Hof zich moet uitspreken over de omvang en de Cour doive se prononcer sur l'importance et les modalités de ces
modaliteiten van deze laatste - en ondanks de respectieve kenmerken derniers - et malgré les caractéristiques respectives des procédures
van de procedures inzake bezwaarschriften en ontheffing van ambtswege, de réclamation et de dégrèvement d'office, il n'apparaît pas justifié
blijkt het niet verantwoord in het eerste geval moratoriumintresten
toe te kennen en ze te weigeren in het tweede geval. In de beide d'accorder dans le premier cas des intérêts moratoires et de les
gevallen gaat het om een belastingschuld waarvan het onverschuldigde refuser dans le second. Dans les deux cas, il s'agit d'une dette
karakter wordt erkend door de directeur der belastingen. Deze d'impôt dont le caractère indu est reconnu par le directeur des
erkenning leidt tot de verplichting om aan de belastingplichtige de contributions. Cette reconnaissance mène à l'obligation de restituer
bedragen die hij ten onrechte aan de fiscus heeft betaald terug te au contribuable les sommes qu'il a indûment versées au fisc. Par
betalen. De specifieke elementen eigen aan beide procedures, die zijn ailleurs, les éléments spécifiques à l'une et l'autre procédures,
vermeld in B.7, zijn overigens niet relevant ten aanzien van het al mentionnés en B.7, sont sans pertinence au regard de l'attribution ou
dan niet toekennen van moratoriumintresten in de gevallen waarop die non d'intérêts moratoires dans les hypothèses auxquelles ces
procedures respectievelijk van toepassing zouden zijn. procédures s'appliquent respectivement.
B.9. In zoverre de prejudiciële vraag artikel 309, eerste lid, 3°, van B.9. La question préjudicielle, en ce qu'elle vise l'article 309,
het W.I.B. 1964, bedoelt, dient zij bevestigend te worden beantwoord. alinéa 1er, 3°, du C.I.R. 1964, appelle une réponse positive.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 309, eerste lid, 3°, van het Wetboek van de
inkomstenbelastingen 1964 (thans artikel 419, eerste lid, 3°, van het L'article 309, alinéa 1er, 3°, du Code des impôts sur les revenus 1964
(devenu l'article 419, alinéa 1er, 3°, du Code des impôts sur les
Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992), vóór de wijziging ervan bij revenus 1992), avant sa modification par l'article 44 de la loi du 15
artikel 44 van de wet van 15 maart 1999 betreffende de beslechting van mars 1999 relative au contentieux en matière fiscale, en ce qu'il
s'applique à un dégrèvement d'office accordé par le directeur régional
fiscale geschillen, schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in des contributions, viole les articles 10 et 11 de la Constitution.
zoverre het van toepassing is op een ambtshalve ontheffing verleend
door de gewestelijke directeur der belastingen.
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 4 februari 2004. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 4 février 2004.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De wnd. voorzitter, Le président f.f.,
P. Martens. P. Martens.
^