Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 31/2004 van 3 maart 2004 Rolnummer 2648 In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van de artikelen 4, 22, 23, 25 en 26 van het decreet van het Vlaamse Gewest van 19 juli 2002 « houdende wijziging van Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 31/2004 van 3 maart 2004 Rolnummer 2648 In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van de artikelen 4, 22, 23, 25 en 26 van het decreet van het Vlaamse Gewest van 19 juli 2002 « houdende wijziging van Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...) Extrait de l'arrêt n° 31/2004 du 3 mars 2004 Numéro du rôle : 2648 En cause : le recours en annulation partielle des articles 4, 22, 23, 25 et 26 du décret de la Région flamande du 19 juillet 2002 « modifiant le décret du 21 octobre 1997 La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, R.(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 31/2004 van 3 maart 2004 Extrait de l'arrêt n° 31/2004 du 3 mars 2004
Rolnummer 2648 Numéro du rôle : 2648
In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van de artikelen En cause : le recours en annulation partielle des articles 4, 22, 23,
4, 22, 23, 25 en 26 van het decreet van het Vlaamse Gewest van 19 juli 25 et 26 du décret de la Région flamande du 19 juillet 2002 «
2002 « houdende wijziging van het decreet van 21 oktober 1997 modifiant le décret du 21 octobre 1997 concernant la conservation de
betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu, van het la nature et le milieu naturel, le décret forestier du 13 juin 1990,
bosdecreet van 13 juni 1990, van het decreet van 16 april 1996 le décret du 16 avril 1996 portant la protection des sites ruraux, le
betreffende de landschapszorg, van het decreet van 21 december 1988 décret du 21 décembre 1988 portant création d'une ' Vlaamse
houdende oprichting van de Vlaamse Landmaatschappij, van de wet van 22 Landmaatschappij ' (Société flamande terrienne), la loi du 22 juillet
juli 1970 op de ruilverkaveling van landeigendommen uit kracht van wet 1970 relative au remembrement légal de biens ruraux en vertu de la loi
zoals aangevuld door de wet van 11 augustus 1978 houdende bijzondere telle que complétée par la loi du 11 août 1978 portant dispositions
bepalingen eigen aan het Vlaamse Gewest, van het decreet van 23 particulières pour la Région flamande, le décret du 23 janvier 1991
januari 1991 inzake de bescherming van het leefmilieu tegen de relatif à la protection de l'environnement contre la pollution due aux
verontreiniging door meststoffen en van de wet betreffende de politie engrais et la loi relative à la police de la circulation routière,
over het wegverkeer, gecoördineerd bij koninklijk besluit van 16 maart coordonnée par arrêté royal du 16 mars 1968 », introduit par
1968 », ingesteld door de v.z.w. Hubertusvereniging Vlaanderen en anderen. l'a.s.b.l. Hubertusvereniging Vlaanderen et autres.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P.
P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot en L. Lavrysen, Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot et L. Lavrysen, assistée
bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, du greffier L. Potoms, présidée par le président A. Arts,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging I. Objet du recours et procédure
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 28 februari Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 28
2003 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 3 février 2003 et parvenue au greffe le 3 mars 2003, l'a.s.b.l.
maart 2003, hebben de v.z.w. Hubertusvereniging Vlaanderen, met zetel
te 1030 Brussel, Lambermontlaan 410, de v.z.w. Wildbeheereenheid Hubertusvereniging Vlaanderen, dont le siège est établi à 1030
Bruxelles, boulevard Lambermont 410, l'a.s.b.l. Wildbeheereenheid
Vogelsanck, met zetel te 3520 Zonhoven, Vrunstraat 2, en P. Crahay, Vogelsanck, dont le siège est établi à 3520 Zonhoven, Vrunstraat 2, et
wonende te 3511 Hasselt, Galgenbergstraat 79, beroep tot gedeeltelijke P. Crahay, demeurant à 3511 Hasselt, Galgenbergstraat 79, ont
vernietiging ingesteld van de artikelen 4, 22, 23, 25 en 26 van het introduit un recours en annulation partielle des articles 4, 22, 23,
decreet van het Vlaamse Gewest van 19 juli 2002 « houdende wijziging 25 et 26 du décret de la Région flamande du 19 juillet 2002 «
van het decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en modifiant le décret du 21 octobre 1997 concernant la conservation de
het natuurlijk milieu, van het bosdecreet van 13 juni 1990, van het la nature et le milieu naturel, le décret forestier du 13 juin 1990,
decreet van 16 april 1996 betreffende de landschapszorg, van het le décret du 16 avril 1996 portant la protection des sites ruraux, le
decreet van 21 december 1988 houdende oprichting van de Vlaamse décret du 21 décembre 1988 portant création d'une ' Vlaamse
Landmaatschappij, van de wet van 22 juli 1970 op de ruilverkaveling Landmaatschappij ' (Société flamande terrienne), la loi du 22 juillet
van landeigendommen uit kracht van wet zoals aangevuld door de wet van 1970 relative au remembrement légal de biens ruraux en vertu de la loi
11 augustus 1978 houdende bijzondere bepalingen eigen aan het Vlaamse telle que complétée par la loi du 11 août 1978 portant dispositions
Gewest, van het decreet van 23 januari 1991 inzake de bescherming van particulières pour la Région flamande, le décret du 23 janvier 1991
het leefmilieu tegen de verontreiniging door meststoffen en van de wet relatif à la protection de l'environnement contre la pollution due aux
betreffende de politie over het wegverkeer, gecoördineerd bij engrais et la loi relative à la police de la circulation routière,
koninklijk besluit van 16 maart 1968 » (bekendgemaakt in het Belgisch coordonnée par arrêté royal du 16 mars 1968 » (publié au Moniteur
Staatsblad van 31 augustus 2002, tweede uitgave). belge du 31 août 2002, deuxième édition).
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
De bestreden bepalingen Les dispositions attaquées
B.1. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van de artikelen B.1. Les parties requérantes demandent l'annulation des articles 4,
4, 22, 23, 25 en 26 van het decreet van het Vlaamse Gewest van 19 juli 22, 23, 25 et 26 du décret de la Région flamande du 19 juillet 2002 «
2002 « houdende wijziging van het decreet van 21 oktober 1997 modifiant le décret du 21 octobre 1997 concernant la conservation de
betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu, van het la nature et le milieu naturel, le décret forestier du 13 juin 1990,
bosdecreet van 13 juni 1990, van het decreet van 16 april 1996 le décret du 16 avril 1996 portant la protection des sites ruraux, le
betreffende de landschapszorg, van het decreet van 21 december 1988 décret du 21 décembre 1988 portant création d'une ' Vlaamse
houdende oprichting van de Vlaamse Landmaatschappij, van de wet van 22 Landmaatschappij ' (Société flamande terrienne), la loi du 22 juillet
juli 1970 op de ruilverkaveling van landeigendommen uit kracht van wet 1970 relative au remembrement légal de biens ruraux en vertu de la loi
zoals aangevuld door de wet van 11 augustus 1978 houdende bijzondere telle que complétée par la loi du 11 août 1978 portant dispositions
bepalingen eigen aan het Vlaamse Gewest, van het decreet van 23 particulières pour la Région flamande, le décret du 23 janvier 1991
januari 1991 inzake de bescherming van het leefmilieu tegen de relatif à la protection de l'environnement contre la pollution due aux
verontreiniging door meststoffen en van de wet betreffende de politie engrais et la loi relative à la police de la circulation routière,
over het wegverkeer, gecoördineerd bij koninklijk besluit van 16 maart
1968 », bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 31 augustus 2002 coordonnée par arrêté royal du 16 mars 1968 », publié au Moniteur
(hierna : wijzigingsdecreet), dat onder meer wijzigingen aanbrengt in belge du 31 août 2002 (ci-après : le décret modificatif), qui modifie
het decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het notamment le décret du 21 octobre 1997 concernant la conservation de
natuurlijk milieu (hierna : decreet natuurbehoud). la nature et le milieu naturel (ci-après : le décret sur la
conservation de la nature).
Het beroep tot vernietiging heeft betrekking op paragraaf 1, eerste Le recours en annulation concerne le paragraphe 1er, alinéa 1er, et le
lid, en paragraaf 2 van artikel 9, op de verbodsbepalingen bepaald in paragraphe 2 de l'article 9, les mesures d'interdiction établies au
paragraaf 2 van artikel 35, en op de daarin opgenomen machtiging die paragraphe 2 de l'article 35 et le pouvoir que confère cet article au
aan de Vlaamse Regering wordt verleend om bijkomende maatregelen te Gouvernement flamand de prendre des mesures supplémentaires, les
nemen, op de paragrafen 2 en 3 van artikel 36, op de paragrafen 12 en paragraphes 2 et 3 de l'article 36, les paragraphes 12 et 13 de
13 van artikel 36bis en op artikel 36ter van het decreet natuurbehoud. l'article 36bis et l'article 36ter du décret sur la conservation de la
Ten aanzien van het belang van de verzoekende partijen nature. Quant à l'intérêt des parties requérantes
B.2.1. De Grondwet en de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof vereisen dat iedere natuurlijke persoon of rechtspersoon die een beroep tot vernietiging instelt, doet blijken van een belang. Er is slechts een belang wanneer de bestreden bepaling de verzoekende partijen rechtstreeks en ongunstig kan raken. B.2.2. Wanneer een vereniging zonder winstoogmerk zich op een collectief belang beroept, is vereist dat haar maatschappelijk doel van bijzondere aard is en, derhalve, onderscheiden van het algemeen belang; dat het collectief belang niet tot de individuele belangen van de leden is beperkt; dat het maatschappelijk doel door de bestreden norm kan worden geraakt; dat ten slotte niet blijkt dat het maatschappelijk doel niet of niet meer werkelijk wordt nagestreefd. B.2.3. De Vlaamse Regering betwist dat de verzoekende partijen door de bestreden bepalingen kunnen worden geraakt. B.2.1. La Constitution et la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage imposent à toute personne physique ou morale qui introduit un recours en annulation de justifier d'un intérêt. Cet intérêt n'existe que si la disposition attaquée est susceptible d'affecter directement et défavorablement les parties requérantes. B.2.2. Lorsqu'une association sans but lucratif se prévaut d'un intérêt collectif, il est requis que son objet social soit d'une nature particulière et, dès lors, distinct de l'intérêt général; que l'intérêt collectif ne soit pas limité aux intérêts individuels des membres; que la norme entreprise soit susceptible d'affecter l'objet social; enfin, qu'il n'apparaisse pas que l'objet social ne soit pas ou plus réellement poursuivi. B.2.3. Le Gouvernement flamand conteste que les parties requérantes puissent être affectées par les dispositions en cause.
B.2.4. De eerste verzoekende partij, de v.z.w. Hubertusvereniging B.2.4. La première partie requérante, l'a.s.b.l. Hubertusvereniging
Vlaanderen, heeft als maatschappelijk doel onder meer « de Vlaanderen, a notamment pour objet social « la promotion, le
bevordering, ontwikkeling en verdediging van de weidelijke jacht » en développement et la défense de l'art de la chasse » et « la défense du
« de verdediging van het jachtrecht als onderdeel van het droit de chasse en tant que composante du droit de propriété ». En
eigendomsrecht ». Krachtens haar statuten kan zij « actie ondernemen, vertu de ses statuts, elle peut « entreprendre des actions, tant
zowel gerechtelijk als buitengerechtelijk, teneinde nutteloze en judiciaires qu'extrajudiciaires, afin de combattre les restrictions
contraproductieve jachtbeperkingen, de teloorgang van natuurlijke en inutiles et contre-productives à la chasse, la disparition d'habitats
semi-natuurlijke habitats, cultuurlandschappen, wildsoorten en overige naturels et semi-naturels, de paysages de culture, d'espèces sauvages
fauna en flora, tegen te gaan » en kan zij « in rechte optreden om et du reste de la faune et de la flore » et elle peut « agir en
haar eigen belangen, alsmede de belangen van haar leden waar te nemen justice afin de défendre ses intérêts propres ainsi que ceux de ses
en te verdedigen. Zij kan tevens alle rechtsvorderingen instellen die membres. Elle peut aussi engager toutes les actions judiciaires
zij nodig acht om het collectief belang dat zij beoogt te beschermen qu'elle juge nécessaires à la défense de l'intérêt collectif qu'elle
of te verdedigen ». vise à protéger ou à défendre ».
De tweede verzoekende partij, de v.z.w. Wildbeheereenheid Vogelsanck, La deuxième partie requérante, l'a.s.b.l. Wildbeheereenheid
heeft als maatschappelijk doel « 1o het vrijwillig samenvoegen van Vogelsanck, a pour objet social « 1o le regroupement volontaire de
afzonderlijke jachtterreinen tot een grote beheereenheid, ten behoeve terrains de chasse particuliers en une grande unité de gestion, en vue
van het wildbeheer, het natuurbehoud en het verbeterd toezicht; 2o het de la gestion du gibier, de la conservation de la nature et d'un
bevorderen van een evenwichtige wildstand in overeenstemming met de meilleur contrôle; 2o la promotion d'une population de gibier
belangenafweging tussen landbouw, bosbouw, natuurbescherming en jacht; équilibrée, en adéquation avec les intérêts de l'agriculture, de la
3o de totstandkoming van een gemeenschappelijk jachtbeleid bij haar sylviculture, de la protection de la nature et de la chasse; 3o
l'adoption d'une politique commune de la chasse par ses membres; cette
leden; dit jachtbeleid is gericht : op een optimale weidelijke politique de chasse vise : une pratique optimale de l'art cynégétique
jachtbeoefening door haar leden binnen het kader van een goed par ses membres dans le cadre d'une bonne gestion du gibier; une bonne
wildbeheer; op een goede verstandhouding tussen haar leden ». entente entre ses membres ».
De derde verzoekende partij, P. Crahay, is eigenaar van gronden in een La troisième partie requérante, P. Crahay, est propriétaire de terres
gebied dat ingevolge het nieuwe artikel 36bis, § § 12 en 13, van het situées dans une zone qui, à la suite du nouvel article 36bis, § § 12
decreet natuurbehoud definitief is vastgesteld als een speciale et 13, du décret sur la conservation de la nature, est définitivement
beschermingszone. Hij beroept zich op zijn belang als houder van een désignée comme zone spéciale de conservation. Elle invoque son intérêt
jachtrecht in dat gebied. en tant que titulaire d'un droit de chasse dans cette zone.
B.2.5. De bestreden bepalingen hebben betrekking op de B.2.5. Les dispositions attaquées concernent les réserves naturelles
natuurreservaten en de speciale beschermingszones. Natuurreservaten et les zones spéciales de conservation. Les réserves naturelles sont
zijn door de Vlaamse Regering aangewezen of erkende gebieden die van des zones désignées ou agréées par le Gouvernement flamand, qui sont
belang zijn voor het behoud en de ontwikkeling van de natuur of het importantes pour la préservation et le développement de la nature ou
pour la préservation et le développement du milieu naturel. Les zones
natuurlijk milieu. Speciale beschermingszones zijn door de Vlaamse spéciales de conservation sont les sites désignés par le Gouvernement
Regering aangewezen gebieden met toepassing van de richtlijn flamand en application de la directive 79/409/CEE du Conseil du 2
79/409/EEG van de Raad van 2 april 1979 inzake het behoud van de avril 1979 concernant la conservation des oiseaux sauvages (ci-après :
vogelstand (hierna : vogelrichtlijn) of van de richtlijn 92/43/EEG van directive « Oiseaux ») ou de la directive 92/43/CEE du Conseil du 21
de Raad van 21 mei 1992 inzake de instandhouding van de natuurlijke mai 1992 concernant la conservation des habitats naturels ainsi que de
habitats en de wilde flora en fauna (hierna : habitatrichtlijn). la faune et de la flore sauvages (ci-après : directive « Habitat »).
Artikel 9, § 1, eerste lid, van het decreet natuurbehoud maakt het de L'article 9, § 1er, alinéa 1er, du décret sur la conservation de la
administratieve overheden mogelijk om in de speciale beschermingszones nature permet aux autorités administratives de prendre, dans les zones
maatregelen te nemen die werken of handelingen verbieden of onmogelijk spéciales de conservation, des mesures qui interdisent des travaux ou
maken die overeenstemmen met de plannen van aanleg of de ruimtelijke opérations conformes aux plans d'aménagement ou aux plans d'exécution
uitvoeringsplannen van kracht in de ruimtelijke ordening of de spatiaux en vigueur dans le cadre de l'aménagement du territoire ou
realisatie van die plannen en hun bestemmingsvoorschriften qui entravent la réalisation de ces plans et de leurs règles
verhinderen. Het gaat om de instandhoudingsmaatregelen bepaald in d'affectation. Il s'agit des mesures de conservation visées à
artikel 36ter, § § 1 en 2. De nadere modaliteiten van die maatregelen l'article 36ter, § § 1er et 2. Les modalités détaillées de ces mesures
zijn bepaald in artikel 9, § 2. Dergelijke maatregelen kunnen de jacht sont fixées à l'article 9, § 2. Ces mesures peuvent limiter, interdire
beperken, verbieden of onmogelijk maken zelfs indien die ou rendre impossible la chasse, même si cette activité est conforme
jachtactiviteit in overeenstemming is met de plannen van aanleg of de aux plans d'aménagement ou aux plans d'exécution spatiaux.
ruimtelijke uitvoeringsplannen.
Artikel 35, § 2, van het decreet natuurbehoud bevat verbodsbepalingen L'article 35, § 2, du décret sur la conservation de la nature contient
die gelden in de natuurreservaten en die de jacht daar onmogelijk des interdictions applicables dans les réserves naturelles et qui y
maken. Artikel 36, § § 2 en 3, versoepelt de mogelijkheid tot rendent la chasse impossible. L'article 36, § § 2 et 3, assouplit les
erkenning van natuurreservaten. possibilités d'agrément de réserves naturelles.
In artikel 36bis, § § 12 en 13, van het decreet natuurbehoud worden L'article 36bis, § § 12 et 13, du décret sur la conservation de la
bepaalde gebieden definitief als speciale beschermingszones nature fixe définitivement certains sites comme zones spéciales de
vastgesteld en artikel 36ter, § § 3 tot 7, ten slotte bevat nadere conservation et, enfin, l'article 36ter, § § 3 à 7, contient des
regels betreffende vergunningsplichtige activiteiten, plannen of règles détaillées concernant les activités soumises à autorisation,
programma's die de natuurlijke kenmerken van een speciale les plans ou les programmes susceptibles de causer une dépréciation
beschermingszone kunnen aantasten. significative des caractéristiques naturelles d'une zone spéciale de conservation.
B.2.6. In zoverre de bestreden bepalingen het jachtrecht kunnen B.2.6. En tant que les dispositions attaquées peuvent limiter le droit
beperken, doen de verzoekende partijen blijken van het vereiste de chasse, les parties requérantes justifient de l'intérêt requis.
belang. Het belang van de derde verzoekende partij is beperkt tot de L'intérêt de la troisième partie requérante est limité aux mesures qui
maatregelen die betrekking hebben op de speciale beschermingszones. se rapportent aux zones spéciales de conservation.
Ten gronde Quant au fond
Ten aanzien van het eerste middel En ce qui concerne le premier moyen
B.3.1. Het eerste middel is afgeleid uit een schending van de
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen B.3.1. Le premier moyen est pris de la violation des articles 10 et 11
met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees de la Constitution, combinés ou non avec l'article 1er du Premier
Verdrag voor de Rechten van de Mens, doordat de artikelen 4, 22, 23 en Protocole additionnel à la Convention européenne des droits de
26 van het wijzigingsdecreet een verschil in behandeling doen ontstaan l'homme, en ce que les articles 4, 22, 23 et 26 du décret modificatif
tussen personen die over een recht beschikken om in een gebied werken créent une différence de traitement entre les personnes qui disposent
of handelingen uit te voeren die in overeenstemming zijn met de du droit d'exécuter dans une zone des travaux ou activités conformes à
ruimtelijke bestemming van dat gebied naargelang hun recht al dan niet l'aménagement du territoire de cette zone, selon que leur droit soit
kan worden uitgehold of de uitoefening ervan onmogelijk kan worden ou non susceptible d'être érodé ou que l'exercice de celui-ci puisse
gemaakt zonder enige vorm van vergoeding. ou non être rendu impossible sans aucune forme d'indemnité.
Rekening houdend met het belang van de verzoekende partijen dienen « Compte tenu de l'intérêt des parties requérantes, il y a lieu de
de personen die over een recht beschikken » te worden begrepen als « comprendre « les personnes qui disposent d'un droit » comme désignant
de houders van een jachtrecht ». « les titulaires d'un droit de chasse ».
B.3.2. In de speciale beschermingszones dient de bevoegde B.3.2. Dans les zones spéciales de conservation, l'autorité
administratieve overheid de nodige instandhoudingsmaatregelen te administrative compétente doit prendre les mesures de conservation
nemen, ongeacht de bestemming van het betrokken gebied. Die nécessaires, quelle que soit l'affectation du site concerné. Ces
maatregelen kunnen beperkingen opleggen die, voor zover zij mesures peuvent imposer des restrictions qui, pour autant qu'elles
uitdrukkelijk in een goedgekeurd natuurrichtplan zijn opgenomen, figurent explicitement dans un plan directeur de la nature approuvé,
werken of handelingen verbieden of onmogelijk maken die nochtans interdisent ou rendent impossibles des travaux ou activités qui sont
overeenstemmen met de plannen van aanleg of de ruimtelijke cependant conformes aux plans d'aménagement ou aux plans d'exécution
uitvoeringsplannen van kracht in de ruimtelijke ordening en die de spatiaux en vigueur dans le cadre de l'aménagement du territoire, et
realisatie van die plannen en hun bestemmingsvoorschriften kunnen empêchent éventuellement la réalisation de ces plans et de leurs
verhinderen. règles d'affectation.
Ook de verbodsbepalingen die gelden in de natuurreservaten (artikel Les mesures d'interdiction visant les réserves naturelles (article 35,
35, § 2, van het decreet natuurbehoud) kunnen zodanige beperkingen § 2, du décret sur la conservation de la nature) peuvent également
opleggen. imposer de telles restrictions.
Uit de bestreden bepalingen vloeit voort dat in bepaalde gebieden (de Il ressort des dispositions attaquées que, dans certains sites (les
speciale beschermingszones en de natuurreservaten) beperkingen gelden zones spéciales de conservation et les réserves naturelles), des
die de uitoefening van de jacht onmogelijk kunnen maken, zelfs indien restrictions existent qui peuvent rendre impossible l'exercice de la
die jachtactiviteit niet in strijd is met de ruimtelijke bestemming chasse, même si cette activité n'est pas contraire à l'affectation
van die gebieden. spatiale de ces sites.
Daaruit vloeit een verschil in behandeling voort tussen de houders van Il en résulte une différence de traitement entre les titulaires d'un
een jachtrecht in die gebieden en de houders van een jachtrecht in droit de chasse sur ces sites et les titulaires d'un droit de chasse
andere gebieden. sur d'autres sites.
B.3.3. Het staat aan de decreetgever om de nodige maatregelen te nemen B.3.3. Il appartient au législateur décrétal de prendre les mesures
met het oog op het behoud van natuur- en landschapswaarden. nécessaires en vue de la conservation des richesses naturelles et
Hoewel het wenselijk kan worden geacht, vanuit het oogpunt van een paysagères. Bien que l'on puisse considérer qu'il serait souhaitable, du point de
coherente regelgeving, dat de ruimtelijke bestemming van een gebied is vue de la cohérence de la réglementation, que l'affectation spatiale
afgestemd op de beschermingsvoorschriften die in dat gebied van d'un site corresponde aux prescriptions de conservation applicables à
toepassing zijn en dat bijgevolg, wanneer de ruimtelijke bestemming ce site et que, lorsque l'affectation spatiale ne peut plus être
ten gevolge van de beschermingsvoorschriften niet meer kan worden réalisée en raison des prescriptions de conservation, cette
gerealiseerd, de ruimtelijke bestemming dienvolgens wordt aangepast, affectation spatiale soit dès lors adaptée, le contrôle exercé par la
beperkt de toetsing van het Hof zich tot de naleving door de Cour se limite au respect, par le législateur décrétal, des articles
decreetgever van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. 10 et 11 de la Constitution.
B.3.4. De grondwettelijke regels van de gelijkheid en de niet-discriminatie sluiten niet uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het gelijkheidsbeginsel is geschonden wanneer vaststaat dat er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende middelen en het beoogde doel. B.3.5. Het verschil in behandeling berust op een criterium dat B.3.4. Les règles constitutionnelles de l'égalité et de la non-discrimination n'excluent pas qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la nature des principes en cause; le principe d'égalité est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés et le but visé. B.3.5. La différence de traitement repose sur un critère qui est
objectief en pertinent is ten aanzien van de doelstelling van de objectif et pertinent au regard du but de la mesure. On peut
maatregel. Het kan redelijkerwijze worden aanvaard dat de uitoefening raisonnablement considérer que la pratique de la chasse dans les zones
van de jacht in speciale beschermingszones en natuurreservaten niet - spéciales de conservation et les réserves naturelles n'est pas
minstens niet in alle omstandigheden - in overeenstemming kan worden conciliable - du moins en toute circonstance - avec l'objectif de
gebracht met de doelstelling van natuurbehoud in die betrokken conservation de la nature qui prévaut dans ces sites.
gebieden. B.3.6. Het Hof dient evenwel te onderzoeken of de bestreden B.3.6. La Cour doit toutefois examiner si les mesures contestées n'ont
maatregelen geen onevenredige gevolgen doen ontstaan, inzonderheid pas d'effets disproportionnés, en particulier en ce qu'elles
doordat zij een beperking inhouden van het eigendomsrecht. contiennent une limitation du droit de propriété.
B.3.7. Artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees B.3.7. L'article 1er du Premier Protocole additionnel à la Convention
Verdrag voor de Rechten van de Mens luidt : « Alle natuurlijke of rechtspersonen hebben recht op het ongestoord genot van hun eigendom. Niemand zal van zijn eigendom worden beroofd behalve in het algemeen belang en met inachtneming van de voorwaarden neergelegd in de wet en in de algemene beginselen van het internationaal recht. De voorgaande bepalingen zullen echter op geen enkele wijze het recht aantasten dat een Staat heeft om die wetten toe te passen welke hij noodzakelijk oordeelt om toezicht uit te oefenen op het gebruik van eigendom in overeenstemming met het algemeen belang of om de betaling van belastingen of andere heffingen en boeten te verzekeren. » européenne des droits de l'homme énonce : « Toute personne physique ou morale a droit au respect de ses biens. Nul ne peut être privé de sa propriété que pour cause d'utilité publique et dans les conditions prévues par la loi et les principes généraux du droit international. Les dispositions précédentes ne portent pas atteinte au droit que possèdent les Etats de mettre en vigueur les lois qu'ils jugent nécessaires pour réglementer l'usage des biens conformément à l'intérêt général ou pour assurer le paiement des impôts ou d'autres contributions ou des amendes. »
B.3.8. In de veronderstelling dat een beperking van het jachtrecht zou B.3.8. A supposer qu'une restriction du droit de chasse puisse
kunnen raken aan het eigendomsrecht, moeten de bestreden maatregelen constituer une atteinte au droit de propriété, il y a lieu de
worden beschouwd als een regeling van « het gebruik van eigendom in considérer que les mesures contestées règlent « l'usage des biens
overeenstemming met het algemeen belang », in de zin van het tweede conformément à l'intérêt général », au sens de l'alinéa 2 de l'article
lid van artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol. Die regeling zou 1er du Premier Protocole additionnel. Ces mesures ne seraient
slechts discriminerend zijn indien zij op buitensporige wijze afbreuk discriminatoires que si elles affectaient de manière excessive les
doet aan de rechten van de betrokken eigenaars. droits des propriétaires concernés.
B.3.9. De verzoekende partijen wijzen in dat verband op de treffende B.3.9. Les parties requérantes font référence, à cet égard, à des
gelijkenissen met de zaak Chassagnou voor het Europees Hof voor de similitudes frappantes avec l'affaire Chassagnou sur laquelle la Cour
Rechten van de Mens. Zij betrof een aantal eigenaars die door een européenne des droits de l'homme a statué. Celle-ci concernait des
Franse wet onder bepaalde omstandigheden ertoe werden verplicht hun propriétaires qu'une loi française obligeait, sous certaines
jachtrecht af te staan aan een erkende gemeentelijke jachtvereniging, conditions, à céder leur droit de chasse à une association communale
met het oog op een vergroting van de jachtgebieden. Het Hof besloot de chasse agréée, en vue d'agrandir les zones de chasse. La Cour avait
dat de verplichte overdracht van de jachtrechten, waardoor de gronden conclu que l'apport forcé des droits de chasse, entraînant qu'il
van de eigenaars kunnen worden gebruikt op een manier die tegen hun puisse être fait des terres des propriétaires un usage totalement
overtuiging indruist, een onevenredige last inhoudt die niet contraire aux convictions de ceux-ci, constituait une charge démesurée
gerechtvaardigd is in het licht van artikel 1 van het Eerste qui ne se justifiait pas sous l'angle de l'article 1er du Premier
Aanvullend Protocol (Europees Hof voor de Rechten van de Mens, 29 Protocole additionnel (Cour européenne des droits de l'homme, 29 avril
april 1999, Chassagnou t/ Frankrijk, § 85). 1999, Chassagnou c. France, § 85).
Naast de gelijkenissen vertoont de thans voorliggende zaak enkele belangrijke verschilpunten. Anders dan in de voormelde zaak dwingen de bestreden bepalingen de eigenaars niet om tegen hun overtuiging in de uitoefening van de jacht op hun eigendom te dulden. Bovendien, eveneens anders dan in de voormelde zaak, dient het Hof de individuele uitoefening van het jachtrecht, als onderdeel van het eigendomsrecht, niet in hoofdzaak af te wegen tegen de collectieve uitoefening van het jachtrecht maar tegen het algemeen belang van de natuurbescherming en het natuurbehoud. B.3.10. Het decreet natuurbehoud maakt de uitoefening van de jacht in speciale beschermingszones en natuurreservaten niet volstrekt onmogelijk. In de speciale beschermingszones voorziet het decreet natuurbehoud niet uitdrukkelijk in een algemeen jachtverbod, maar in de verplichting tot het nemen van de nodige instandhoudingsmaatregelen (artikel 36ter, §§ 1 en 2). Bovendien is voorzien in een procedure die de overheid de mogelijkheid verleent om onder bepaalde voorwaarden een A côté de similitudes, l'affaire à l'examen présente quelques différences importantes. Contrairement à l'affaire précitée, les dispositions attaquées n'obligent pas les propriétaires à permettre l'exercice de la chasse sur leur propriété, contre leur conviction. En outre, contrairement toujours à l'affaire précitée, la Cour ne doit pas mettre en balance l'exercice individuel du droit de chasse, en tant que composante du droit de propriété, et l'exercice collectif de ce droit, mais l'exercice individuel du droit de chasse et l'intérêt général de la protection et de la conservation de la nature. B.3.10. Le décret sur la conservation de la nature ne rend pas totalement impossible l'exercice de la chasse dans les zones spéciales de conservation et dans les réserves naturelles. Dans les zones spéciales de conservation, le décret sur la conservation de la nature ne prévoit pas expressément une interdiction générale de la chasse, mais l'obligation de prendre les mesures de conservation nécessaires (article 36ter, § § 1er et 2). Il est prévu en outre une procédure permettant à l'autorité d'accorder, sous certaines conditions, une dérogation à ces mesures (article 36ter, § §
afwijking toe te staan van die maatregelen (artikel 36ter, § § 3 tot 3 à 6).
6). In de natuurreservaten kan om redenen van natuurbehoud en Dans les réserves naturelles, le plan de gestion peut accorder des
natuureducatie in het beheersplan ontheffing van de verbodsbepalingen dérogations aux dispositions d'interdiction, pour des raisons de
worden verleend (artikel 34, § 1, eerste lid). Bovendien kan de conservation de la nature et d'éducation à la nature (article 34, § 1er,
Vlaamse Regering of haar gemachtigde in het belang van het alinéa 1er). En outre, le Gouvernement flamand ou son délégué peut
natuurbehoud, de volksgezondheid of het wetenschappelijk onderzoek, accorder des dispenses d'interdiction dans l'intérêt de la
ter voorkoming van disproportionele schade ontheffing verlenen van de conservation de la nature, de la santé publique ou de la recherche
verbodsbepalingen (artikel 35, § 2, in fine ). scientifique, afin d'éviter des dommages disproportionnés (article 35, § 2, in fine ).
B.3.11. In zoverre zij de uitoefening van de jacht aan banden leggen, B.3.11. En tant qu'elles limitent l'exercice du droit de chasse, les
moeten de bestreden maatregelen worden beschouwd als door de overheid dispositions attaquées doivent être considérées comme des restrictions
in het algemeen belang opgelegde beperkingen van het eigendomsrecht que l'autorité publique impose au droit de propriété dans l'intérêt
die niet tot gevolg hebben dat zij tot schadeloosstelling is gehouden, général et qui n'ont pas pour effet que cette autorité serait tenue à
nu die maatregelen vanwege hun aard en vanwege de geboden waarborgen, indemnisation, dès lors qu'en raison de leur nature et des garanties
redelijkerwijze niet kunnen worden geacht op buitensporige wijze offertes, on ne saurait raisonnablement considérer que ces mesures
afbreuk te doen aan de rechten van de betrokken eigenaars. portent atteinte de manière disproportionnée aux droits des
B.3.12. Het middel kan niet worden aangenomen. propriétaires concernés. B.3.12. Le moyen ne peut être admis.
Ten aanzien van het tweede middel En ce qui concerne le deuxième moyen
B.4.1. Het tweede middel is afgeleid uit een schending van de B.4.1. Le deuxième moyen est pris de la violation des articles 10 et
artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat artikel 25 van het 11 de la Constitution en ce que l'article 25 du décret modificatif
wijzigingsdecreet een verschil in behandeling doet ontstaan tussen crée une différence de traitement entre les personnes qui disposent
personen die over een recht beschikken of een activiteit uitoefenen in d'un droit ou exercent une activité dans une zone désignée comme zone
een gebied dat als speciale beschermingszone wordt vastgesteld
naargelang zij al dan niet over de mogelijkheid beschikken hun spéciale de conservation, selon qu'elles ont ou non la possibilité de
zienswijze, opmerkingen en bezwaren via een openbaar onderzoek te faire connaître leur point de vue, leurs remarques et objections au
kennen te geven. cours d'une enquête publique.
B.4.2. Artikel 4, leden 1 en 2, van de vogelrichtlijn houdt voor de B.4.2. L'article 4, paragraphes 1 et 2, de la directive « Oiseaux »
lidstaten de verplichting in om de gebieden die aan de in die impose aux Etats membres de classer en zones spéciales de protection
bepalingen genoemde ornithologische criteria voldoen, als speciale les territoires obéissant aux critères ornithologiques déterminés dans
beschermingszones aan te wijzen (H.v.J., 20 maart 2003, Commissie t/ ces dispositions (C.J.C.E., 20 mars 2003, Commission c. République
Italiaanse Republiek, C-378/01, r.o. 14). italienne, C-378/01, point 14).
Artikel 4 van de habitatrichtlijn noopt de lidstaten ertoe de gebieden L'article 4 de la directive « Habitat » impose aux Etats membres de
aan te wijzen waarin bepaalde habitats en dier- en plantensoorten désigner des sites abritant certains habitats et certaines espèces
voorkomen. Wanneer de Commissie een dergelijk gebied van communautair animales et végétales. Lorsque la Commission déclare qu'un tel site
belang verklaart, dient de lidstaat dat gebied als speciale est d'importance communautaire, l'Etat membre doit désigner ce site
beschermingszone aan te wijzen. comme zone spéciale de conservation.
B.4.3. Het behoort tot de beoordelingsbevoegdheid van de decreetgever B.4.3. Il relève du pouvoir d'appréciation du législateur décrétal de
om voorafgaand aan de definitieve vaststelling van gebieden die in prévoir une enquête publique préalablement à la désignation définitive
aanmerking komen als speciale beschermingszones in een openbaar des zones qui sont susceptibles d'être déclarées zones spéciales de
onderzoek te voorzien. De voormelde richtlijnen houden daaromtrent conservation. Les directives précitées ne contiennent à ce sujet
geen verplichtingen in. De decreetgever dient evenwel, wanneer hij in aucune obligation. Toutefois, lorsqu'il prévoit une enquête publique,
een openbaar onderzoek voorziet, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet le législateur décrétal doit respecter les articles 10 et 11 de la
na te leven. Constitution.
B.4.4. De gebieden die als speciale beschermingszone in aanmerking B.4.4. Le Gouvernement flamand détermine, à titre provisoire, les
komen, worden door de Vlaamse Regering voorlopig vastgesteld. Het sites susceptibles d'être désignés comme zones spéciales de
voorlopige vaststellingsbesluit wordt vervolgens aan een openbaar conservation. L'arrêté portant fixation provisoire de ces sites est
onderzoek onderworpen, waarna de Vlaamse Regering de gebieden ensuite soumis à une enquête publique, après quoi le Gouvernement
definitief vaststelt. flamand fixe définitivement ces sites.
Bepaalde gebieden zijn evenwel uitgezonderd van die regeling en worden Certains sites sont toutefois exclus de ce régime et sont considérés
geacht definitief te zijn vastgesteld. Het betreft gebieden die door comme ayant été fixés définitivement. Il s'agit de sites qui ont été
désignés comme zones spéciales de conservation par les arrêtés du
de besluiten van de Vlaamse Regering van 17 oktober 1988 en 24 mei Gouvernement flamand du 17 octobre 1988 et du 24 mai 2002, pris en
2002, ter uitvoering van de vogelrichtlijn en de habitatrichtlijn, als
speciale beschermingszones zijn aangewezen. exécution des directives « Oiseaux » et « Habitat ».
B.4.5. In het voormelde besluit van 17 oktober 1988 werd een aantal B.4.5. L'arrêté précité du 17 octobre 1988 a désigné un certain nombre
speciale beschermingszones in de zin van artikel 4 van de de zones spéciales de conservation au sens de l'article 4 de la
vogelrichtlijn aangewezen. Aan die aanwijzing ging geen openbaar directive « Oiseaux ». Cette désignation n'a pas été précédée d'une
onderzoek vooraf. enquête publique.
In een arrest van 27 februari 2003 heeft het Hof van Justitie Dans un arrêt du 27 février 2003, la Cour de justice a jugé que
geoordeeld dat het besluit van 17 oktober 1988 een gebrekkige l'arrêté du 17 octobre 1988 constituait une exécution défectueuse de
uitvoering is van artikel 4 van de vogelrichtlijn. l'article 4 de la directive « Oiseaux ».
B.4.6. In het voormelde besluit van 24 mei 2002 werd een aantal B.4.6. L'arrêté précité du 24 mai 2002 a désigné un certain nombre de
gebieden in de zin van artikel 4 van de habitatrichtlijn vastgesteld. Aan die vaststelling ging geen openbaar onderzoek vooraf. Die gebieden werden aan de Europese Commissie voorgesteld als speciale beschermingszones, maar zij werden nog niet van communautair belang verklaard. B.4.7. De gebieden die in de voormelde besluiten zijn bedoeld, hebben gemeen dat zij, vóór de inwerkingtreding van de bestreden bepalingen, het voorwerp hebben uitgemaakt van een vaststelling als speciale beschermingszone. Het is derhalve niet kennelijk onredelijk dat zij, in tegenstelling tot de gebieden die op het ogenblik van de inwerkingtreding van de bestreden bepalingen nog niet als speciale beschermingszone waren vastgesteld, niet aan een openbaar onderzoek dienen te worden onderworpen. De vaststelling dat, enerzijds, de aanwijzing van de speciale sites au sens de l'article 4 de la directive « Habitat ». Cette désignation n'a pas été précédée d'une enquête publique. Ces sites ont été proposés à la Commission européenne comme zones spéciales de conservation, mais n'ont pas encore été déclarés d'intérêt communautaire. B.4.7. Les sites désignés par les arrêtés précités ont en commun d'avoir fait l'objet, antérieurement à l'entrée en vigueur des dispositions attaquées, d'une désignation en tant que zones spéciales de conservation. Il n'est dès lors pas manifestement déraisonnable qu'ils ne doivent pas être soumis à une enquête publique, contrairement aux sites qui n'avaient pas encore été désignés comme zones spéciales de conservation au moment de l'entrée en vigueur des dispositions attaquées. La constatation que, d'une part, la désignation des zones spéciales de
beschermingszones in de zin van artikel 4 van de vogelrichtlijn in het conservation au sens de l'article 4 de la directive « Oiseaux » a été
verleden op gebrekkige wijze geschiedde en dat, anderzijds, de opérée dans le passé d'une manière défectueuse et que, d'autre part,
speciale beschermingszones in de zin van artikel 4 van de les zones spéciales de conservation au sens de l'article 4 de la
habitatrichtlijn nog niet van communautair belang werden verklaard, is directive « Habitat » n'ont pas encore été déclarées d'intérêt
niet van dien aard dat zij afbreuk zou kunnen doen aan het communautaire n'enlève rien au caractère justifié de la différence de
verantwoorde karakter van het aangevoerde verschil in behandeling. traitement en cause.
B.4.8. Het middel kan niet worden aangenomen. B.4.8. Le moyen ne peut être admis.
Ten aanzien van het derde middel En ce qui concerne le troisième moyen
B.5.1. Het derde middel is afgeleid uit een schending van de artikelen B.5.1. Le troisième moyen est pris de la violation des articles 17, 20
17, 20 en 78 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming et 78 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles,
der instellingen, al dan niet in samenhang gelezen met de artikelen 10
en 11 van de Grondwet en met de beginselen van behoorlijke combinés ou non avec les articles 10 et 11 de la Constitution et avec
regelgeving, doordat de artikelen 4 en 22 van het wijzigingsdecreet niet zelf de essentiële bestanddelen van de regeling vaststellen doch een absolute machtiging verlenen aan de Vlaamse Regering om in het kader van het natuurbehoud te bepalen welke maatregelen kunnen worden genomen. B.5.2. Het Hof is niet bevoegd een bepaling te vernietigen die de bevoegdheidsverdeling tussen de wetgevende macht en de uitvoerende macht zou schenden, tenzij die schending indruist tegen de regels inzake de bevoegdheidsverdeling tussen de Staat, de gemeenschappen en de gewesten of tenzij een wetgever, door de administratieve overheid op te dragen een maatregel te nemen die niet onder haar bevoegdheid valt, aldus een categorie van personen uitsluit van het optreden van een democratisch verkozen vergadering, waarin de Grondwet of de bijzondere wet voorziet. les principes de bonne législation, en ce que les articles 4 et 22 du décret modificatif ne fixent pas eux-mêmes les éléments essentiels de la réglementation, mais habilitent de façon absolue le Gouvernement flamand à déterminer, dans le cadre de la conservation de la nature, quelles mesures peuvent être prises. B.5.2. La Cour n'est pas compétente pour censurer une disposition qui violerait la répartition des compétences entre le pouvoir législatif et le pouvoir exécutif, sauf si cette violation méconnaît les règles répartitrices de compétences entre l'Etat, les communautés et les régions ou si un législateur, en imposant à une autorité administrative de prendre une mesure qui ne relève pas de la compétence de celle-ci, prive ainsi une catégorie de personnes de l'intervention d'une assemblée démocratiquement élue, prévue par la Constitution ou par la loi spéciale.
B.5.3. Artikel 17 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 bepaalt : B.5.3. L'article 17 de la loi spéciale du 8 août 1980 dispose :
« De decreterende macht wordt gezamenlijk uitgeoefend door de Raad en « Le pouvoir décrétal s'exerce collectivement par le Conseil et le
de Regering. » Gouvernement. »
Artikel 20 van dezelfde bijzondere wet bepaalt : L'article 20 de la même loi spéciale dispose :
« De Regering maakt de verordeningen en neemt de besluiten die voor de « Le Gouvernement fait les règlements et arrêtés nécessaires pour
uitvoering van de decreten nodig zijn, zonder ooit de decreten zelf te l'exécution des décrets, sans pouvoir jamais ni suspendre les décrets
mogen schorsen of vrijstelling van hun uitvoering te mogen verlenen. » eux-mêmes, ni dispenser de leur exécution. »
Ten slotte bepaalt artikel 78 van dezelfde wet : Enfin, l'article 78 de la même loi dispose :
« De Regering heeft geen andere macht dan die welke de Grondwet en de « Le Gouvernement n'a d'autres pouvoirs que ceux que lui attribuent
wetten en decreten krachtens de Grondwet uitgevaardigd, haar formellement la Constitution et les lois et décrets portés en vertu de
uitdrukkelijk toekennen. » celle-ci. »
B.5.4. Overeenkomstig de beginselen die de verhouding tussen de B.5.4. Conformément aux principes qui régissent les relations entre le
wetgevende en de uitvoerende macht regelen, dienen de essentiële pouvoir législatif et le pouvoir exécutif, les choix politiques
beleidskeuzen door de wetgevende vergadering te worden vastgesteld. De essentiels doivent être fixés par l'assemblée législative. Le soin
nadere uitwerking daarvan mag aan de uitvoerende macht worden d'arrêter les modalités de leur mise en oeuvre peut être laissé au
overgelaten. pouvoir exécutif.
B.5.5. Artikel 9, § 2, van het decreet natuurbehoud, zoals vervangen B.5.5. L'article 9, § 2, du décret sur la conservation de la nature,
bij artikel 4 van het wijzigingsdecreet, bepaalt de nadere tel qu'il a été remplacé par l'article 4 du décret modificatif,
modaliteiten van de erin vermelde maatregelen, waaronder de précise les modalités des mesures qu'il mentionne, parmi lesquelles
instandhoudingsmaatregelen die in de speciale beschermingszones kunnen les mesures de conservation qui peuvent être prises dans les zones
worden genomen. De maatregelen kunnen onder meer bestaan in spéciales de conservation. Ces mesures peuvent notamment consister en
gebodsbepalingen gericht aan de particuliere grondeigenaars of des injonctions adressées aux particuliers propriétaires ou
-gebruikers. utilisateurs du sol.
Het blijkt niet dat de decreetgever op discriminerende wijze afbreuk Il n'apparaît pas que le législateur décrétal ait porté atteinte de
heeft gedaan aan het legaliteitsbeginsel door de Vlaamse Regering te manière discriminatoire au principe de légalité en habilitant le
machtigen de nadere regels vast te stellen inzake die gebodsbepalingen Gouvernement flamand à fixer les modalités relatives à ces injonctions
en inzake de vergoeding daarvoor. et à l'indemnité qui les accompagne.
B.5.6. Artikel 35, § 2, eerste lid, van het decreet natuurbehoud, zoals vervangen bij artikel 22 van het wijzigingsdecreet, bepaalt dat het in de natuurreservaten verboden is (1) individuele of groepssporten te beoefenen; (2) gemotoriseerde voertuigen te gebruiken of achter te laten tenzij die nodig zijn voor het beheer en de bewaking van het reservaat of voor de hulp aan personen in nood; (3) keten, loodsen, tenten of andere constructies te plaatsen, zelfs tijdelijk; (4) de rust te verstoren of reclame te maken op welke wijze ook; (5) in het wild levende diersoorten opzettelijk te verstoren, vooral tijdens de perioden van voortplanting, afhankelijkheid van de jongen of overwintering en trek; ze opzettelijk te vangen of te doden; hun eieren opzettelijk te rapen of te vernielen of hun nesten, voortplantingsplaatsen of rust- en schuilplaatsen te vernielen of te beschadigen; (6) planten opzettelijk te plukken, te verzamelen, af te snijden, te ontwortelen of te vernielen of planten of vegetatie op welke wijze ook te beschadigen of te vernietigen; (7) opgravingen, boringen, grondwerkzaamheden of exploitatie van materialen te verrichten, welk werk ook uit te voeren dat de aard van de grond, het uitzicht van het terrein, de bronnen en het hydrografische net zou kunnen wijzigen, boven- of ondergrondse leidingen te leggen en reclameborden en aanplakbrieven te plaatsen; (8) vuur te maken en afval te storten; (9) bestrijdingsmiddelen te gebruiken; (10) meststoffen te gebruiken, met uitzondering van de natuurlijke uitscheiding als gevolg van extensieve begrazing; (11) het waterpeil te wijzigen en op kunstmatige wijze water te lozen; (12) het terrein op geringe hoogte te overvliegen of er te landen met vliegtuigen, helikopters, luchtballons en andere luchtvaartuigen van om het even welke aard. Krachtens het derde lid van dezelfde bepaling kan de Vlaamse Regering om redenen van natuurbehoud bijkomende algemene maatregelen nemen. Naar luid van de parlementaire voorbereiding kan zonder die machtiging niet adequaat worden opgetreden ter bescherming van de natuurreservaten indien er zich andere vormen van verstoring of aantasting voordoen dan degene die uitdrukkelijk door het decreet zijn verboden (Parl. St., Vlaams Parlement, 2001-2002, nr. 967/1, p. 23). Nu de decreetgever zelf de essentiële verbodsbepalingen heeft vastgesteld, heeft hij niet op discriminerende wijze afbreuk gedaan aan het legaliteitsbeginsel door de Vlaamse Regering te machtigen maatregelen te nemen waarin bij de totstandkoming van het decreet niet kon worden voorzien doch die niettemin nodig blijken en die, om redenen van natuurbehoud, niet kunnen worden uitgesteld. B.5.7. Het middel kan niet worden aangenomen. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 3 maart 2004. De griffier, L. Potoms De voorzitter, B.5.6. L'article 35, § 2, alinéa 1er, du décret sur la conservation de la nature, tel qu'il a été remplacé par l'article 22 du décret modificatif, dispose que, dans les réserves naturelles, il est interdit (1) de pratiquer des sports individuellement ou en groupe; (2) d'utiliser ou d'abandonner des véhicules à moteur, à moins que ceux-ci soient nécessaires pour la gestion et la surveillance de la réserve pour secourir des personnes en danger; (3) d'ériger, même temporairement, des baraques, hangars, tentes ou autres constructions; (4) de perturber la tranquillité ou de faire de la publicité, de quelque manière que soit; (5) de perturber intentionnellement des espèces animales vivant dans la nature, notamment durant la période de reproduction, de dépendance, d'hibernation et de migration; de les capturer et de les tuer intentionnellement; de ramasser ou de détruire intentionnellement les oeufs, de détruire ou de détériorer leurs nids, leurs sites de reproduction, leurs aires de repos et leurs refuges; (6) de cueillir, rassembler, couper, déraciner ou détruire intentionnellement des plantes ou d'endommager et détruire, de quelque manière que soit, la végétation ou les plantes; (7) d'effectuer des excavations, forages, terrassements ou d'exploiter des matériaux, procéder à des travaux susceptibles de modifier la nature du sol, l'aspect du terrain, les sources et le réseau hydrographique, de poser des canalisations souterraines ou aériennes, d'ériger des panneaux publicitaires et d'apposer des affiches; (8) de faire du feu et de verser des déchets; (9) d'utiliser des pesticides; (10) d'épandre des engrais, à l'exclusion des déjections naturelles résultant d'un pâturage extensif; (11) de modifier le niveau de l'eau et de procéder à des rejets d'eau artificiels; (12) de survoler le terrain à basse altitude ou d'y atterrir avec des avions, hélicoptères, ballons et autres aéronefs de quelque nature que ce soit. En vertu de l'alinéa 3 de la même disposition, le Gouvernement flamand peut prendre, pour des raisons de conservation de la nature, des mesures générales supplémentaires. Selon les travaux préparatoires, il ne serait pas possible, sans cette habilitation, d'intervenir adéquatement en faveur de la protection des réserves naturelles, au cas où apparaîtraient d'autres formes de perturbation ou d'atteinte que celles qui sont explicitement interdites par le décret (Doc., Parlement flamand, 2001-2002, no 967/1, p. 23). Dès lors que le législateur décrétal a fixé lui-même les interdictions essentielles, il n'a pas porté atteinte de manière discriminatoire au principe de légalité en habilitant le Gouvernement flamand à prendre des mesures qui ne pouvaient pas être prévues lors de l'adoption du décret, mais qui apparaissent néanmoins nécessaires et qui, pour des raisons de conservation de la nature, ne peuvent être différées. B.5.7. Le moyen ne peut être admis. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 3 mars 2004. Le greffier, L. Potoms Le président,
A. Arts A. Arts
^