← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 20/2004 van 4 februari 2004 Rolnummers 2625 en 2634 In
zake : de beroepen tot vernietiging van de wet van 11 december 2002 « houdende instemming met de Overeenkomst
tussen het Koninkrijk België en het Koninkrijk de Het Arbitragehof, samengesteld
uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 20/2004 van 4 februari 2004 Rolnummers 2625 en 2634 In zake : de beroepen tot vernietiging van de wet van 11 december 2002 « houdende instemming met de Overeenkomst tussen het Koninkrijk België en het Koninkrijk de Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...) | Extrait de l'arrêt n° 20/2004 du 4 février 2004 Numéros du rôle : 2625 et 2634 En cause : les recours en annulation de la loi du 11 décembre 2002 « portant assentiment à la Con(...) |
---|---|
ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
Uittreksel uit arrest nr. 20/2004 van 4 februari 2004 | Extrait de l'arrêt n° 20/2004 du 4 février 2004 |
Rolnummers 2625 en 2634 | Numéros du rôle : 2625 et 2634 |
In zake : de beroepen tot vernietiging van de wet van 11 december 2002 | En cause : les recours en annulation de la loi du 11 décembre 2002 « |
« houdende instemming met de Overeenkomst tussen het Koninkrijk België | portant assentiment à la Convention entre le Royaume de Belgique et le |
en het Koninkrijk der Nederlanden tot het vermijden van dubbele | Royaume des Pays-Bas tendant à éviter la double imposition et à |
belasting en tot het voorkomen van het ontgaan van belasting inzake | prévenir l'évasion fiscale en matière d'impôts sur le revenu et sur la |
belastingen naar het inkomen en naar het vermogen, en de Protocollen I | fortune, aux Protocoles Ier et II et à l'échange de lettres, faits à |
en II en de wisseling van brieven, gedaan te Luxemburg op 5 juni 2001 | Luxembourg le 5 juin 2001 », introduits par H. Bleijlevens et par J. |
», ingesteld door H. Bleijlevens en door J. Groeneveld en anderen. | Groeneveld et autres. |
Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters | composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. |
P. Martens, M. Bossuyt, E. De Groot, A. Alen en J.-P. Moerman, | Martens, M. Bossuyt, E. De Groot, A. Alen et J.-P. Moerman, assistée |
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, | du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Arts, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de beroepen en rechtspleging | I. Objet des recours et procédure |
Bij verzoekschriften die aan het Hof zijn toegezonden bij op 4 en 14 | Par requêtes adressées à la Cour par lettres recommandées à la poste |
februari 2003 ter post aangetekende brieven en ter griffie zijn | |
ingekomen op 5 en 17 februari 2003, is beroep tot vernietiging | les 4 et 14 février 2003 et parvenues au greffe les 5 et 17 février |
ingesteld van de wet van 11 december 2002 « houdende instemming met de | 2003, un recours en annulation de la loi du 11 décembre 2002 « portant |
Overeenkomst tussen het Koninkrijk België en het Koninkrijk der | assentiment à la Convention entre le Royaume de Belgique et le Royaume |
Nederlanden tot het vermijden van dubbele belasting en tot het | des Pays-Bas tendant à éviter la double imposition et à prévenir |
voorkomen van het ontgaan van belasting inzake belastingen naar het | l'évasion fiscale en matière d'impôts sur le revenu et sur la fortune, |
inkomen en naar het vermogen, en de Protocollen I en II en de | aux Protocoles Ier et II et à l'échange de lettres, faits à Luxembourg |
wisseling van brieven, gedaan te Luxemburg op 5 juni 2001 » | le 5 juin 2001 » (publiée au Moniteur belge du 20 décembre 2002, |
(bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 20 december 2002, tweede | deuxième édition), dans la mesure où l'assentiment porte sur l'article |
uitgave), in zoverre de instemming betrekking heeft op artikel 18, § | |
2, van de Overeenkomst, door : | 18, § 2, de la Convention, a été introduit par : |
- H. Bleijlevens, wonende te 3620 Lanaken, Pannestraat 259; | - H. Bleijlevens, demeurant à 3620 Lanaken, Pannestraat 259; |
- J. Groeneveld, wonende te 2460 Kasterlee, Kattenberg 132, A. Huart, | - J. Groeneveld, demeurant à 2460 Kasterlee, Kattenberg 132, A. Huart, |
wonende te 1160 Brussel, J. Van Horenbeecklaan 204, A. Moulijn, | demeurant à 1160 Bruxelles, avenue J. Van Horenbeeck 204, A. Moulijn, |
wonende te 2970 Schilde, Gouwberg 4, J. Ramaer, wonende te 1560 | demeurant à 2970 Schilde, Gouwberg 4, J. Ramaer, demeurant à 1560 |
Hoeilaart, Sterrenlaan 5, A. Schuur, wonende te 2920 Kalmthout, | Hoeilaart, Sterrenlaan 5, A. Schuur, demeurant à 2920 Kalmthout, |
Rodeweg 30, C. van Sambeek, wonende te 1180 Brussel, Messidorlaan 95, | Rodeweg 30, C. van Sambeek, demeurant à 1180 Bruxelles, avenue de |
en J. van Vliet, wonende te 2360 Oud-Turnhout, Corsendonk 9. | Messidor 95, et J. van Vliet, demeurant à 2360 Oud-Turnhout, |
De vordering tot schorsing van dezelfde norm, ingesteld door H. | Corsendonk 9. La demande de suspension de la même norme, introduite par H. |
Bleijlevens, werd verworpen bij arrest nr. 45/2003 van 9 april 2003, | Bleijlevens, a été rejetée par l'arrêt no 45/2003 du 9 avril 2003, |
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 28 juli 2003. | publié au Moniteur belge du 28 juillet 2003. |
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 2625 en 2634 van de rol van | Ces affaires, inscrites sous les numéros 2625 et 2634 du rôle de la |
het Hof, werden samengevoegd. | Cour, ont été jointes. |
(...) | (...) |
II. In rechte | II. En droit |
(...) | (...) |
Ten aanzien van het Belgisch-Nederlandse belastingverdrag van 5 juni 2001 | Quant à la convention fiscale belgo-néerlandaise du 5 juin 2001 |
B.1.1. Het Verdrag tussen het Koninkrijk België en het Koninkrijk der | B.1.1. La Convention entre le Royaume de Belgique et le Royaume des |
Nederlanden tot het vermijden van dubbele belasting en tot het | Pays-Bas tendant à éviter la double imposition et à prévenir l'évasion |
voorkomen van het ontgaan van belasting inzake belastingen naar het | fiscale en matière d'impôts sur le revenu et sur la fortune ainsi que |
inkomen en naar het vermogen, en de Protocollen I en II en de | les Protocoles Ier et II et l'échange de lettres, qui font partie |
wisseling van brieven, die een integrerend deel van het Verdrag | |
vormen, werden ondertekend op 5 juni 2001 te Luxemburg. | intégrante de cette Convention, ont été signés à Luxembourg le 5 juin 2001. |
De wet houdende goedkeuring van dat Verdrag, de Protocollen en de | La loi portant assentiment à cette Convention, aux Protocoles et à |
wisseling van brieven dateert van 11 december 2002. De enige artikelen | l'échange de lettres date du 11 décembre 2002. Les seuls articles de |
van die wet luiden : | cette loi disposent comme suit : |
« Artikel 1.Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 77 van de Grondwet. |
« Article 1er.La présente loi règle une matière visée à l'article 77 de la Constitution. |
Art. 2.Het Verdrag tussen het Koninkrijk België en het Koninkrijk der |
Art. 2.La Convention entre le Royaume de Belgique et le Royaume des |
Nederlanden tot het vermijden van dubbele belasting en tot het | |
voorkomen van het ontgaan van belasting inzake belastingen naar het | Pays-Bas tendant à éviter la double imposition et à prévenir l'évasion |
inkomen en naar het vermogen, en de Protocollen I en II en de | fiscale en matière d'impôts sur le revenu et sur la fortune, les |
wisseling van brieven, gedaan te Luxemburg op 5 juni 2001, zullen | Protocoles Ier et II et l'échange de lettres, faits à Luxembourg le 5 |
volkomen gevolg hebben. » | juin 2001, sortiront leur plein et entier effet. » |
Met toepassing van artikel 33, § 1, van het Verdrag, hebben de | En application de l'article 33, § 1er, de la Convention, les Etats |
verdragsluitende Staten op 16 december 2002 elkaar op de hoogte | contractants se sont mutuellement informés, le 16 décembre 2002, de |
gesteld van de voltooiing van de internrechtelijke procedures vereist | l'accomplissement des procédures de droit interne requises pour |
voor de inwerkingtreding van dat Verdrag. | l'entrée en vigueur de cette Convention. |
Overeenkomstig de bepalingen van artikel 33, § 1, van het Verdrag is | Conformément aux dispositions de l'article 33, § 1er, de la |
het Verdrag in werking getreden op 31 december 2002. | Convention, celle-ci est entrée en vigueur le 31 décembre 2002. |
De goedkeuringswet, het Verdrag, de Protocollen en de brieven werden | La loi d'assentiment, la Convention, les Protocoles et les lettres ont |
in het Belgisch Staatsblad van 20 december 2002 bekendgemaakt. | été publiés au Moniteur belge du 20 décembre 2002. |
B.1.2. Artikel 18 van het voormelde Verdrag regelt de | B.1.2. L'article 18 de la Convention précitée règle le pouvoir |
heffingsbevoegdheid van België respectievelijk Nederland ter zake van | d'imposition de la Belgique et des Pays-Bas en matière de pensions et |
pensioenen en andere soortgelijke beloningen betaald aan een inwoner | d'autres rémunérations similaires payées à un résident d'un Etat |
van een verdragsluitende Staat ter zake van een vroegere | contractant au titre d'un emploi antérieur, ainsi qu'en matière de |
dienstbetrekking, lijfrenten en uitkeringen - al dan niet periodiek - | rentes et d'allocations - périodiques ou non - provenant de |
uit pensioensparen, pensioenfondsen en groepsverzekeringen betaald aan | l'épargne-pension, de fonds de pension et d'assurances de groupe, qui |
een inwoner uit een verdragsluitende Staat (artikel 18, § 1, a, van | sont payées à un résident d'un Etat contractant (article 18, § 1er, a, |
het Verdrag). | de la Convention). |
Als algemene regel geldt dat de woonstaat van de genieter | La règle générale veut que l'Etat de résidence du bénéficiaire |
heffingsbevoegd is (artikel 18, § 1). In afwijking hiervan kent | détienne le pouvoir d'imposition (article 18, § 1er). Par dérogation à |
paragraaf 2 van artikel 18 ook aan de bronstaat een recht van | ce principe, le paragraphe 2 de l'article 18 accorde également à |
belastingheffing toe indien aan bepaalde voorwaarden samen is voldaan. | l'Etat de la source un pouvoir d'imposition si certaines conditions |
Artikel 18, §§ 1 en 2, luidt : | sont simultanément remplies. L'article 18, §§ 1er et 2, énonce : |
« Pensioenen, lijfrenten, sociale zekerheidsuitkeringen en | « Pensions, rentes, allocations de sécurité sociale et rentes |
alimentatieuitkeringen | alimentaires |
1. a) Onder voorbehoud van de bepalingen van artikel 19, paragraaf 2, | 1. a) Sous réserve des dispositions de l'article 19, paragraphe 2, les |
zijn pensioenen en andere soortgelijke beloningen betaald aan een | pensions et autres rémunérations similaires, payées à un résident d'un |
inwoner van een verdragsluitende Staat ter zake van een vroegere | Etat contractant au titre d'un emploi antérieur, ainsi que les rentes |
dienstbetrekking, alsmede lijfrenten en uitkeringen - al dan niet | et allocations - périodiques ou non - provenant de l'épargne-pension, |
periodiek - uit pensioensparen, pensioenfondsen en groepsverzekeringen | de fonds de pension et d'assurances de groupe, qui sont payées à un |
betaald aan een inwoner van een verdragsluitende Staat, slechts in die | résident d'un Etat contractant, ne sont imposables que dans cet Etat. |
Staat belastbaar. | |
b) Pensioenen en andere al dan niet periodieke uitkeringen die worden | b) Les pensions et autres allocations, périodiques ou non, payées en |
betaald ter uitvoering van de sociale wetgeving van een | exécution de la législation sociale d'un Etat contractant à un |
verdragsluitende Staat aan een inwoner van de andere verdragsluitende | résident de l'autre Etat contractant ne sont imposables que dans ce dernier Etat. |
Staat zijn slechts in de laatstbedoelde Staat belastbaar. | 2. Nonobstant les dispositions du paragraphe 1er, un élément de revenu |
2. Niettegenstaande het bepaalde in paragraaf 1, mag een daar bedoeld | visé dans ce paragraphe est aussi imposable dans l'Etat contractant |
inkomstenbestanddeel ook worden belast in de verdragsluitende Staat | |
waaruit dit inkomstenbestanddeel afkomstig is, overeenkomstig de | d'où il provient et selon la législation de cet Etat si et dans la |
wetgeving van die Staat, indien en voor zover : a) wat betreft inkomstenbestanddelen als bedoeld in paragraaf 1, subparagraaf a), de aanspraak op dat inkomstenbestanddeel in de verdragsluitende Staat waaruit het afkomstig is van belasting is vrijgesteld, dan wel de bijdragen die daarvoor zijn betaald aan het pensioenfonds, pensioenspaarfonds of de vennootschap die het inkomstenbestanddeel verschuldigd is, in het verleden bij het bepalen van het in die Staat belastbare inkomen in aftrek zijn gebracht, dan wel anderszins in het verleden in die Staat in aanmerking zijn gekomen voor fiscale faciliëring; en b) wat betreft inkomstenbestanddelen als bedoeld in paragraaf 1, subparagrafen a en b, dat inkomstenbestanddeel in de verdragsluitende Staat waarvan de genieter ervan inwoner is niet tegen het algemeen van toepassing zijnde belastingtarief voor inkomsten verkregen uit niet zelfstandige beroepen, dan wel het brutobedrag van dit | mesure où : a) en ce qui concerne les éléments de revenu visés au paragraphe 1, a, le droit à cet élément de revenu a été exempté d'impôt dans l'Etat contractant d'où il provient, ou les cotisations payées à ce titre au fonds de pension, au fonds d'épargne-pension ou à la société débitrice de cet élément de revenu ont été par le passé, soit déduites lors de la détermination du revenu imposable dans cet Etat, soit prises en considération pour l'octroi d'un autre avantage fiscal dans cet Etat; et b) en ce qui concerne les éléments de revenu visés au paragraphe 1er, a et b, cet élément de revenu n'est pas soumis, dans l'Etat contractant dont le bénéficiaire est un résident, au taux d'imposition généralement applicable aux revenus de professions dépendantes ou |
inkomstenbestanddeel voor minder dan 90 percent, in de | moins de 90 pour cent du montant brut de cet élément de revenu est |
belastingheffing wordt betrokken. | soumis à l'impôt dans cet Etat. |
Het vorenstaande is echter uitsluitend van toepassing indien het | Les dispositions qui précèdent ne s'appliquent toutefois que lorsque |
totale brutobedrag van de inkomstenbestanddelen die op grond van het | le montant brut total des éléments de revenu qui, en vertu des |
vorenstaande in de verdragsluitende Staat waaruit zij afkomstig zijn, | dispositions qui précèdent, seraient imposables dans l'Etat |
belastbaar zouden zijn, in het kalenderjaar een bedrag van 25.000 euro | contractant d'où ils proviennent, excède au cours de l'année civile un |
te boven gaat. » | montant de 25.000 euros. » |
B.2. Uit de verzoekschriften in de zaken nrs. 2625 en 2634, alsmede | B.2. Il se déduit des requêtes dans les affaires nos 2625 et 2634, |
uit de tussenkomsten in de laatstgenoemde zaak, wordt afgeleid dat aan | ainsi que des interventions dans l'affaire citée en dernier lieu, |
het Hof de vernietiging wordt gevraagd van de wet van 11 december 2002 | qu'il est demandé à la Cour d'annuler la loi du 11 décembre 2002 « |
« houdende instemming met de Overeenkomst tussen het Koninkrijk België | portant assentiment à la Convention entre le Royaume de Belgique et le |
en het Koninkrijk der Nederlanden tot het vermijden van dubbele | Royaume des Pays-Bas tendant à éviter la double imposition et à |
belasting en tot het voorkomen van het ontgaan van belasting inzake | prévenir l'évasion fiscale en matière d'impôts sur le revenu et sur la |
belastingen naar het inkomen en naar het vermogen, en de Protocollen I | fortune, aux Protocoles Ier et II et à l'échange de lettres, faits à |
en II en de wisseling van brieven, gedaan te Luxemburg op 5 juni 2001 | Luxembourg le 5 juin 2001 », en tant qu'elle approuve l'article 18, § |
» in zoverre hierdoor goedkeuring wordt verleend aan artikel 18, § 2, | |
van de voormelde Overeenkomst. | 2, de la Convention précitée. |
B.3. Artikel 2 van de instemmingswet van 11 december 2002 bepaalt dat | B.3. L'article 2 de la loi d'assentiment du 11 décembre 2002 dispose |
het Verdrag, de Protocollen en de wisseling van brieven, gedaan te | que la convention, les Protocoles et l'échange de lettres, faits à |
Luxemburg op 5 juni 2001 « volkomen gevolg [zullen] hebben ». | Luxembourg le 5 juin 2001, « sortiront leur plein et entier effet ». |
De toetsing van het Hof omvat het onderzoek van de inhoud van de | Le contrôle de la Cour implique l'examen du contenu des dispositions |
bepalingen van de Overeenkomst en de Protocollen. Het Hof zal derhalve | de la Convention et des Protocoles. La Cour devra donc exercer son |
bij de toetsing ermee rekening moeten houden dat het niet gaat om een | contrôle en tenant compte de ce qu'il ne s'agit pas d'un acte de |
eenzijdige soevereiniteitsakte, maar om een verdragsnorm waartoe | souveraineté unilatéral mais d'une norme conventionnelle par laquelle |
België zich ten aanzien van een andere Staat volkenrechtelijk heeft | la Belgique a pris un engagement de droit international à l'égard d'un |
verbonden. | autre Etat. |
B.4. De tussenkomende partijen H. Bleijlevens, tevens verzoeker in de | B.4. Les parties intervenantes H. Bleijlevens, également requérant |
zaak nr. 2625, en G. Starmans voeren in hun memorie van tussenkomst in | dans l'affaire no 2625, et G. Starmans dénoncent, dans leur mémoire en |
de zaak nr. 2634 de schending aan van de artikelen 10 en 11 van de | intervention dans l'affaire no 2634, la violation des articles 10 et |
Grondwet, gelezen in samenhang met artikel 8 van het Europees Verdrag | 11 de la Constitution, lus en combinaison avec l'article 8 de la |
voor de Rechten van de Mens. | Convention européenne des droits de l'homme. |
Nieuwe middelen mogen enkel worden aangevoerd in het geval bedoeld in | |
artikel 85 van de bijzondere wet van 6 januari 1989. Aangezien de | Seule l'hypothèse visée à l'article 85 de la loi spéciale du 6 janvier |
1989 permet que des moyens nouveaux soient articulés. Etant donné que | |
le mémoire en intervention n'est pas fondé sur l'article 85, mais sur | |
memorie van tussenkomst niet steunt op artikel 85, maar op artikel 87 | l'article 87 de la loi précitée, le moyen nouveau qui y est formulé |
van de voormelde wet, is het nieuwe middel dat erin wordt aangevoerd, | |
onontvankelijk. | est irrecevable. |
B.5.1. Op basis van artikel 18 van de Overeenkomst tussen de Regering | B.5.1. En vertu de l'article 18 de la Convention entre le Gouvernement |
van het Koninkrijk België en de Regering van het Koninkrijk der | du Royaume de Belgique et le Gouvernement du Royaume des Pays-Bas |
Nederlanden tot het vermijden van dubbele belasting op het gebied van | tendant à éviter les doubles impositions en matière d'impôts sur le |
belastingen naar het inkomen en naar het vermogen en tot het | revenu et sur la fortune et à régler certaines autres questions en |
vaststellen van enige andere regelen verband houdende met de | |
belastingheffing, ondertekend te Brussel op 19 oktober 1970 (hierna « | matière fiscale, signée à Bruxelles le 19 octobre 1970 (ci-après « |
het oude belastingverdrag » genoemd) zijn pensioenen en andere | l'ancienne convention fiscale »), les pensions et autres rémunérations |
soortgelijke beloningen betaald aan een inwoner van één van de Staten | similaires versées à un résident d'un Etat contractant au titre d'un |
ter zake van een vroegere dienstbetrekking slechts belastbaar in die | emploi antérieur ne sont imposables que dans cet Etat. En vertu de |
Staat. Krachtens die bepaling is de woonstaat van de genieter | cette disposition, l'Etat de résidence du bénéficiaire est compétent |
heffingsbevoegd. | pour percevoir l'impôt. |
Het « nieuwe belastingverdrag » bestaat uit het Verdrag tussen het | La « nouvelle convention fiscale » est constituée par la Convention |
Koninkrijk België en het Koninkrijk der Nederlanden tot het vermijden | |
van dubbele belasting en tot het voorkomen van het ontgaan van | entre le Royaume de Belgique et le Royaume des Pays-Bas tendant à |
belasting inzake belastingen naar het inkomen en naar het vermogen, de | éviter la double imposition et à prévenir l'évasion fiscale en matière |
Protocollen I en II en de wisseling van brieven, gedaan te Luxemburg | d'impôts sur le revenu et sur la fortune, les Protocoles Ier et II et |
op 5 juni 2001. Artikel 18, § 1, a, van het Verdrag handhaaft dat | l'échange de lettres, faits à Luxembourg le 5 juin 2001. L'article 18, |
principe en voorziet in een woonstaatheffing voor pensioenen en andere | § 1er, a, de la Convention maintient ce principe et prévoit une |
soortgelijke beloningen betaald aan een inwoner van een | imposition dans l'Etat de résidence pour les pensions et autres |
verdragsluitende Staat ter zake van een vroegere dienstbetrekking | rémunérations similaires payées à un résident d'un Etat contractant au |
alsmede voor lijfrenten en uitkeringen - al dan niet periodiek - uit | titre d'un emploi antérieur ainsi que pour les rentes et allocations - |
pensioensparen, pensioenfondsen en groepsverzekeringen. | périodiques ou non - provenant de l'épargne-pension, de fonds de |
pension et d'assurances de groupe. | |
Paragraaf 2 bevat een uitzondering op die regel en kent ook aan de | Le paragraphe 2 contient une exception à cette règle et octroie |
bronstaat, zijnde de Staat waarvan voormelde inkomensbestanddelen | également à l'Etat de la source, c'est-à-dire l'Etat d'où proviennent |
afkomstig zijn, een recht van belastingheffing op voormelde | les éléments de revenu précités, un droit d'imposition afférent aux |
inkomensbestanddelen toe indien aan bepaalde voorwaarden, die | éléments de revenu précités si les conditions cumulatives suivantes |
cumulatief zin, is voldaan, namelijk : | sont réunies : |
a) de opbouw van de betrokken inkomsten werd in de bronstaat « fiscaal | a) la constitution des revenus en question a fait l'objet, dans l'Etat |
gefacilieerd », wat inhoudt dat de aanspraak op het pensioen in de | de la source, d' « avantages fiscaux », ce qui implique que le droit à |
bronstaat vrij van belasting is opgebouwd of de bijdragen in | la pension dans l'Etat de la source a été constitué en exemption |
aanmerking zijn gekomen voor fiscale voordelen in de bronstaat; | d'impôt ou que les cotisations ont fait l'objet d'avantages fiscaux |
b) de betrokken inkomsten worden in de woonstaat van de genieter niet | dans l'Etat de la source; |
belast tegen het algemeen van toepassing zijnde tarief voor | |
beroepsinkomsten uit niet-zelfstandige beroepswerkzaamheden, of het | b) les revenus en question ne sont pas taxés, dans l'Etat de résidence |
brutobedrag van de betrokken inkomsten wordt in die woonstaat voor | du bénéficiaire, au taux d'imposition généralement applicable aux |
minder dan 90 pct. in de belastingheffing betrokken; | revenus de professions dépendantes, ou moins de 90 p.c. du montant |
brut des revenus en question est soumis à l'impôt dans l'Etat de | |
c) het totale brutobedrag van de betrokken inkomsten overstijgt in het | résidence; c) le montant brut total des revenus en question excède, au cours de |
kalenderjaar een bedrag van 25.000 euro. | l'année civile, un montant de 25.000 euros. |
Indien paragraaf 2 wordt toegepast, wordt de dubbele belasting | En cas d'application du paragraphe 2, la double imposition est évitée |
vermeden overeenkomstig artikel 23 van het nieuwe belastingverdrag. | conformément à l'article 23 de la nouvelle convention fiscale. |
B.5.2. De verzoekers verklaren extralegale, periodieke | B.5.2. Les requérants déclarent bénéficier de pensions extralégales |
pensioenuitkeringen te genieten die voldoen aan de voorwaarden gesteld | périodiques répondant aux conditions émises au paragraphe 2 de |
in paragraaf 2 van artikel 18 van het nieuwe belastingverdrag, zodat | l'article 18 de la nouvelle convention fiscale, de sorte qu'ils seront |
zij vanaf 1 januari 2003 in Nederland zullen worden belast, waar zij | imposés aux Pays-Bas dès le 1er janvier 2003, où ils sont en principe |
in principe progressief worden belast. Onder de gelding van het oude | imposés sur une base progressive. Sous l'empire de l'ancienne |
belastingverdrag daarentegen werden zij in België belast, waar die | convention fiscale, ils étaient en revanche imposés en Belgique, où |
pensioenuitkeringen, volgens de verzoekers, op basis van artikel 39, § | ces pensions, selon les requérants, étaient imposées sur la base de |
2, 2o, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 (hierna : | l'article 39, § 2, 2o, du Code des impôts sur les revenus 1992 |
W.I.B. 1992) werden belast als inkomsten uit roerend vermogen, hetgeen | (ci-après : C.I.R. 1992) au titre de revenus du patrimoine mobilier, |
resulteerde in een lager belastingtarief. | ce qui donnait lieu à un taux d'imposition inférieur. |
La Cour limite son examen à la situation des personnes qui, en tant | |
Het Hof beperkt zijn onderzoek tot de situatie van de personen die als | que particuliers, bénéficient de pensions complémentaires périodiques. |
particulieren periodieke aanvullende pensioenuitkeringen genieten. | B.6. Il ressort des travaux préparatoires de la loi d'assentiment |
B.6. Uit de parlementaire voorbereiding van de instemmingswet blijkt | qu'une réforme de la convention préventive de la double imposition de |
dat een herziening van het dubbelbelastingverdrag van 1970 | 1970 s'imposait afin de trouver une solution « pour un certain nombre |
noodzakelijk werd geacht om een oplossing te bieden « voor een aantal | |
heikele problemen die de laatste jaren aan de orde werden gesteld, | de problèmes délicats soulevés au cours des dernières années, comme |
zoals onder meer de belastingheffing [...] van pensioenen en de | notamment l'imposition [...] des pensions et l'émigration fiscale » |
fiscale emigratie » (Parl. St., Senaat, 2001-2002, nr. 2-1293/1, p. | (Doc. parl., Sénat, 2001-2002, no 2-1293/1, p. 7). |
7). Dienaangaande stelde de bevoegde Minister in de Senaat dat België al | A cet égard, le ministre compétent déclara au Sénat que la Belgique |
sinds 1989 binnen de OESO pleitbezorger is van het principe van de | plaide déjà depuis 1989 au sein de l'O.C.D.E. en faveur du principe de |
bronstaatheffing voor bepaalde pensioenen en dit om reden van fiscale | l'imposition dans l'Etat de la source pour certaines pensions et ce, |
billijkheid en dat meer in het bijzonder een « dergelijke | pour des raisons d'équité fiscale, et que, plus particulièrement, « |
bronstaatheffing eveneens gerechtvaardigd [is] ingevolge de bijzondere | une telle imposition dans l'Etat de la source est également justifiée |
omstandigheden met betrekking tot de belastingheffing van particuliere | étant donné les circonstances propres à l'imposition des pensions |
pensioenen in de relaties tussen België en Nederland [...] » (Parl. St | privées dans les relations entre la Belgique et les Pays-Bas [...] » |
., Senaat, 2002-2003, nr. 2-1293/3, pp. 8 en 9). | (Doc. parl., 2002-2003, no 2-1293/3, pp. 8 et 9). |
Meer specifiek werd gewezen op de problematiek van de zogenaamde « | Plus spécifiquement, l'attention a été attirée sur le problème de la « |
pensioenvlucht », volgens welke een inwoner van Nederland verhuist | fuite des pensions », ce qui implique qu'un habitant des Pays-Bas |
naar België, zijn in Nederland belastingvrij opgebouwd | déménage en Belgique, transfère le capital pension qu'il a constitué |
pensioenkapitaal overdraagt aan een in België gevestigde | en exemption d'impôt aux Pays-Bas à un assureur pension établi en |
pensioenverzekeraar en vervolgens zijn pensioenkapitaal afkoopt, wat | Belgique et rachète ensuite le capital pension, ce qui peut se faire, |
onder bepaalde voorwaarden in België belastingvrij kan gebeuren (Parl. | sous certaines conditions, en exemption d'impôt en Belgique (Doc. |
St., Senaat, 2002-2003, nr. 2-1293/2, p. 44). Meer algemeen werd | parl., Sénat, 2002-2003, no 2-1293/2, p. 44), et, de façon plus |
gewezen op de wens van de verdragsluitende Staten om een evenwicht na | générale, sur le souhait des Etats contractants de réaliser un |
te streven « op vlak van de belastingheffing bij de opbouwfase en de | équilibre « au niveau de l'imposition des pensions lors de la phase de |
uitkeringsfase van het pensioen » (ibid., nr. 2-1293/3, p. 9). | constitution et lors de la phase de versement des prestations » (ibid., no 2-1293/3, p. 9). |
Overeenkomstig de gemeenschappelijke memorie van toelichting bij het | Conformément à l'exposé des motifs commun de la nouvelle convention |
nieuwe belastingverdrag is | fiscale, |
« de leidraad [bij artikel 18 van het nieuwe Belgisch-Nederlandse | « l'idée directrice [de l'article 18 de la nouvelle convention |
Verdrag] een waarborging van een grensoverschrijdende coherente | belgo-néerlandaise] est de garantir un fonctionnement transfrontalier |
werking van de bij pensioenen en lijfrenten gehanteerde systematiek | cohérent du système applicable en matière de pensions et de rentes, |
qui consiste, d'une part, à permettre la constitution en exemption | |
waarin aanspraken op oudedagsvoorzieningen via de aftrek van premies | d'impôt - via la déduction des cotisations - des droits aux pensions |
belastingvrij kunnen worden opgebouwd en oudedagsuitkeringen worden | ou aux rentes et, d'autre part, à imposer les prestations de retraite. |
A cet égard, la répartition des pouvoirs d'imposition convenue à | |
belast. In dat verband is in artikel 18 een zodanige verdeling van | l'article 18 permet d'obtenir un équilibre entre les avantages fiscaux |
heffingsbevoegdheden overeengekomen dat een evenwichtige verhouding | |
wordt gerealiseerd tussen de fiscale faciliëring bij de opbouw van | |
aanspraken op pensioenen en lijfrenten en de belastingheffing over | accordés lors de la constitution des droits aux pensions ou rentes et |
pensioen- en lijfrenteuitkeringen, dan wel de afkoopsommen daarvan » | l'imposition des pensions et rentes ou des capitaux et valeurs de |
(ibid., nr. 2-1293/2, p. 45). | rachat » (ibid., no 2-1293/2, p. 45). |
Ten gronde | Quant au fond |
Ten aanzien van het eerste middel | En ce qui concerne le premier moyen |
B.7. In een eerste middel in de zaak nr. 2634 alsook in de zaak nr. | B.7. Dans un premier moyen dans l'affaire no 2634 et dans l'affaire no |
2625 wordt gesteld dat artikel 18, § 2, van het nieuwe | 2625, il est soutenu que l'article 18, § 2, de la nouvelle convention |
belastingverdrag de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in | fiscale viole les articles 10 et 11 de la Constitution, lus ou non en |
samenhang gelezen met artikel 172 van de Grondwet, schendt doordat het | combinaison avec l'article 172 de la Constitution, en ce qu'il soumet |
inkomsten uit pensioenen afkomstig uit Nederland onderwerpt aan een | des revenus de pension provenant des Pays-Bas à une imposition dans |
bronstaatheffing terwijl inkomsten uit pensioenen afkomstig uit België | l'Etat de la source, alors que les revenus des pensions provenant de |
(eerste onderdeel van het middel) of uit een andere verdragsstaat | Belgique (première branche du moyen) ou d'un autre Etat contractant |
(tweede onderdeel van het middel) onderworpen zijn aan de | (deuxième branche du moyen) sont soumis à l'imposition dans l'Etat de |
woonstaatheffing en dus in België worden belast. De in België wonende | résidence et sont donc imposés en Belgique. Les contribuables résidant |
belastingplichtigen zouden bijgevolg ongelijk worden behandeld naar | en Belgique seraient dès lors traités de manière inégale suivant |
gelang van de herkomst van hun pensioen. Volgens de verzoekers is de | l'origine de leur pension. Selon les requérants, l'imposition |
bestreden bronstaatheffing niet pertinent ten opzichte van de | litigieuse dans l'Etat de la source n'est pas pertinente au regard de |
doelstelling van de wetgever daar ze zowel belastingplichtigen treft | l'objectif poursuivi par le législateur, étant donné qu'elle frappe |
die door pensioenvlucht zijn gedreven als belastingplichtigen die om | tant les contribuables participant à la fuite des pensions que les |
een andere dan fiscale reden naar België zijn verhuisd. | contribuables qui ont déménagé en Belgique pour d'autres raisons que |
des raisons fiscales. | |
B.8.1. Artikel 18, § 2, van het nieuwe belastingverdrag is van | B.8.1. L'article 18, § 2, de la nouvelle convention fiscale est |
toepassing op een objectief bepaalde categorie van | applicable à une catégorie de contribuables objectivement déterminée, |
belastingplichtigen, namelijk inwoners van België of Nederland die | les résidents de Belgique ou des Pays-Bas qui perçoivent des revenus |
inkomsten ontvangen uit pensioenen als omschreven in artikel 18, § 1, | de pension définis à l'article 18, § 1er, a, de ladite convention, qui |
a, van dat Verdrag, die afkomstig zijn uit de andere Staat en die | proviennent de l'autre Etat et qui satisfont aux trois conditions |
beantwoorden aan de drie voorwaarden bepaald in artikel 18, § 2, a en | visées à l'article 18, § 2, a et b : premièrement, avoir été |
constitués sous le régime d'avantages fiscaux dans le pays d'où | |
b, zijnde, ten eerste, fiscaal gefacilieerd zijn opgebouwd in het land | provient l'élément du revenu, deuxièmement, ne pas être imposés de |
waaruit het inkomensbestanddeel afkomstig is, ten tweede, in de | manière progressive dans l'Etat de résidence ou être imposable pour |
woonstaat niet progressief worden belast of voor minder dan 90 pct. in | moins de 90 p.c. et, troisièmement, s'élever annuellement à plus de |
de belastingheffing worden betrokken en, ten derde, jaarlijks meer dan | |
25.000 euro bruto bedragen. Enkel die belastingplichtigen worden | 25.000 euros bruts. Seuls ces contribuables sont imposés dans l'Etat |
belast in de bronstaat, terwijl de belastingplichtigen die niet aan | de la source, alors que les contribuables qui ne répondent pas à cette |
die omschrijving beantwoorden worden belast in de woonstaat. | définition sont imposés dans l'Etat de résidence. |
B.8.2. De door de verzoekers bekritiseerde bronheffing is adequaat ten | B.8.2. L'imposition dans l'Etat de la source critiquée par les |
aanzien van het doel van de Belgische wetgever, die allereerst een | requérants est adéquate au regard de l'objectif du législateur belge |
fiscaal evenwicht nastreeft inzake de belasting van extralegale | qui, d'abord, poursuit un équilibre fiscal, s'agissant de l'imposition |
pensioenen tussen de belastingheffing bij de opbouwfase, en de | de pensions extralégales, entre l'imposition dans la phase de |
belastingheffing bij de uitkeringsfase, en die vervolgens de zogenaamde « pensioenvlucht » wil tegengaan waarbij talrijke Nederlanders om hoofdzakelijk fiscale redenen hun woonplaats naar België overbrengen. Een dergelijke bronstaatheffing maakt immers de fiscale emigratie van Nederlanders naar België minder aantrekkelijk en staat België toe om, in overeenstemming met zijn beleid, pensioenuitkeringen die in België fiscaal zijn opgebouwd te belasten ook als ze in Nederland worden uitgekeerd, net zoals het Nederland toestaat dienaangaande een evenwichtig fiscaal beleid te voeren. Het argument van de verzoekers dat, ook in een zuiver Belgische context, een fiscaal onevenwicht bestaat inzake de belasting van | constitution et l'imposition dans la phase de versement et qui, ensuite, consiste à lutter contre la « fuite des pensions », de nombreux Néerlandais transférant leur domicile en Belgique pour des raisons principalement fiscales. En effet, une telle imposition dans l'Etat de la source rend l'émigration fiscale des Néerlandais vers la Belgique moins attrayante et permet à la Belgique, en conformité avec sa politique, de taxer les allocations de pension constituées fiscalement en Belgique même lorsqu'elles sont versées aux Pays-Bas, tout comme elle permet aux Pays-Bas de mener en la matière une politique fiscale équilibrée. L'argument des requérants, selon lequel il existe aussi un déséquilibre fiscal, dans un contexte purement belge, s'agissant de l'imposition de pensions extralégales, entre l'imposition dans la |
extralegale pensioenen tussen de belastingheffing bij de opbouwfase en | phase de constitution et l'imposition dans la phase de versement, fait |
de belastingheffing bij de uitkeringsfase, gaat voorbij aan het | fi de la circonstance qu'il s'agit en l'occurrence de revenus de |
gegeven dat het hier pensioeninkomsten van inwoners van België betreft | pension de résidents de Belgique qui ont été constitués en Belgique et |
die in België zijn opgebouwd en die niet onder de toepassing van enig | qui n'entrent pas dans le champ d'application d'une quelconque |
dubbelbelastingverdrag vallen en ten opzichte waarvan België, op grond | convention préventive de la double imposition et à l'égard desquels la |
van het beginsel van de fiscale soevereiniteit van de Staat, het | Belgique, sur la base du principe de la souveraineté fiscale de |
fiscale beleid kan aannemen dat het wenselijk acht. | l'Etat, peut mener la politique fiscale qu'elle estime souhaitable. |
B.8.3. De bestreden bronstaatheffing kan evenmin als onevenredig | B.8.3. L'imposition litigieuse dans l'Etat de la source ne peut pas |
worden beschouwd, zelfs indien rekening wordt gehouden met het gegeven | davantage être considérée comme disproportionnée, même si l'on tient |
dat de Belgische fiscaliteit ter zake van de belasting van | compte du fait que la fiscalité belge relative à l'imposition |
pensioenuitkeringen minder zwaar zou zijn dan de Nederlandse. Het | d'allocations de pension serait moins lourde que la fiscalité |
gelijkheidsbeginsel vereist niet dat, in elk van de overeenkomsten die | néerlandaise. Le principe d'égalité n'exige pas que, dans chacune des |
België met de buurlanden sluit ter voorkoming van dubbele belasting, | conventions qu'elle négocie avec les Etats voisins pour éviter les |
het ernaar streeft geval per geval aan de belastingplichtigen het | phénomènes de double imposition, la Belgique se préoccupe d'assurer |
stelsel te garanderen dat voor hen op elk ogenblik het meest gunstige | cas par cas aux contribuables le régime qui leur serait à tout moment |
zou zijn. | le plus favorable. |
B.8.4. Het tweede onderdeel van het middel volgens hetwelk de | B.8.4. La seconde branche du moyen selon laquelle les allocations de |
pensioenuitkeringen afkomstig uit een ander land dan Nederland in de | pension provenant d'un autre pays que les Pays-Bas sont en principe |
regel belastbaar zijn in België en niet in de bronstaat, zodat er een | imposables en Belgique et non dans l'Etat de la source, de sorte qu'il |
niet-gerechtvaardigd onderscheid zou bestaan binnen de categorie van | existerait une distinction injustifiée au sein de la catégorie des |
de inwoners van België die een pensioen ontvangen opgebouwd in het | résidents de Belgique qui perçoivent une pension constituée à |
buitenland, mist grondslag : het grondwettelijk beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie vereist geenszins dat de Belgische Staat met andere verdragsluitende partijen slechts overeenkomsten zou kunnen sluiten op voorwaarde dat die overeenkomsten dezelfde aangelegenheden op analoge wijze zouden regelen. Het Hof dient enkel na te gaan of er onder de belastingplichtigen die vallen binnen het toepassingsgebied van een dergelijke overeenkomst, verschillen in behandeling bestaan waarvoor geen redelijke verantwoording bestaat. Het feit dat belastingplichtigen die binnen het toepassingsgebied van verschillende internationale overeenkomsten vallen, verschillend worden behandeld, maakt op zichzelf geen discriminatie uit. B.8.5. Het middel kan niet worden aangenomen. Ten aanzien van het tweede middel | l'étranger, manque de fondement : le principe constitutionnel d'égalité et de non-discrimination n'implique nullement que l'Etat belge ne puisse conclure des conventions avec d'autres parties contractantes qu'à la condition que ces conventions règlent les mêmes matières de manière analogue. La Cour doit seulement examiner s'il existe, parmi les contribuables qui entrent dans le champ d'application d'une telle convention, des différences de traitement insusceptibles de justification raisonnable. Le fait que des contribuables qui entrent dans le champ d'application de conventions internationales différentes soient traités différemment n'est pas en soi discriminatoire. B.8.5. Le moyen ne peut être accueilli. En ce qui concerne le deuxième moyen |
B.9. In het tweede middel in de zaak nr. 2634, voeren de verzoekers de | B.9. Dans le deuxième moyen dans l'affaire no 2634, les requérants |
schending aan van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet | dénoncent la violation des articles 10 et 11 de la Constitution, lus |
in samenhang gelezen met de artikelen 10, 18, 39, 43 en 49 van het | ou non en combinaison avec les articles 10, 18, 39, 43 et 49 du Traité |
E.G.-Verdrag (respectievelijk de vroegere artikelen 5, 8A, 48, 52 en | C.E. (respectivement les anciens articles 5, 8A, 48, 52 et 59 du |
59 van het E.G.-Verdrag). De betwiste bronstaatheffing zou een | Traité C.E.). L'imposition contestée dans l'Etat de la source |
belemmering vormen voor het vrij verkeer van personen en het vrij | constituerait une entrave à la libre circulation des personnes et des |
verkeer van diensten doordat de (al dan niet toekomstige) inwoner van | services en ce que le résident (futur ou non) de Belgique sera |
België ertoe zal worden verplicht zijn beroepswerkzaamheden in | |
Nederland te staken wil hij vermijden dat zijn uit Nederland afkomstig | contraint de cesser ses activités professionnelles aux Pays-Bas s'il |
pensioen de 25.000 euro bruto zal overschrijden (eerste onderdeel). | veut éviter que sa pension provenant des Pays-Bas dépasse les 25.000 |
Vervolgens zou die bronstaatheffing het verblijf in België | euros bruts (première branche). Ensuite, cette imposition dans l'Etat |
onaantrekkelijk maken daar postactieve E.U.-burgers op wie de betwiste | de la source rendrait inattrayant le séjour en Belgique, étant donné |
bronstaatheffing van toepassing zou zijn, ertoe zullen worden aangezet | que les citoyens retraités de l'Union européenne auxquels l'imposition |
te gaan wonen in andere Staten die met Nederland een verdrag hebben | litigieuse dans l'Etat de la source serait applicable seront incités à |
gesloten waar niet in een bronstaatheffing is voorzien (tweede | s'établir dans d'autres Etats qui ont conclu avec les Pays-Bas des |
onderdeel). Ten slotte zou de bronstaatheffing het benutten van de | conventions ne prévoyant pas d'imposition dans l'Etat de la source |
mogelijkheden van de interne markt in gevaar brengen (derde onderdeel). | (deuxième branche). Enfin, l'imposition dans l'Etat de la source |
B.10. Volgens de vaste rechtspraak van het Hof van Justitie van de | compromettrait la faculté de pouvoir faire usage des possibilités du |
Europese Gemeenschappen zijn de lidstaten, bij gebrek aan | marché intérieur (troisième branche). |
communautaire unificatie- of harmonisatiemaatregelen, bevoegd om de | B.10. Selon la jurisprudence constante de la Cour de justice des |
criteria voor de belasting van het inkomen en het vermogen vast te | Communautés européennes, en l'absence de mesures d'unification ou |
stellen, teneinde, in voorkomend geval, door het sluiten van | d'harmonisation communautaire, les Etats membres sont compétents pour |
bilaterale belastingverdragen, de dubbele belasting af te schaffen. | déterminer les critères d'imposition des revenus et de la fortune en |
Daarbij staat het de lidstaten vrij om in het kader van bilaterale | vue d'éliminer, le cas échéant par la conclusion de conventions |
verdragen ter vermijding van dubbele belasting de aanknopingsfactoren | fiscales bilatérales, les doubles impositions. Dans ce contexte, les |
ter verdeling van de heffingsbevoegdheid vast te stellen. Bij de | Etats membres sont libres, dans le cadre des conventions bilatérales, |
uitoefening van de aldus verdeelde heffingsbevoegdheid dienen de | de fixer les facteurs de rattachement qui répartissent la compétence |
lidstaten zich niettemin te houden aan de gemeenschapsregels en meer | fiscale. Toutefois, en ce qui concerne l'exercice du pouvoir |
in het bijzonder aan het beginsel dat zij onderdanen van andere | d'imposition ainsi réparti, les Etats membres sont tenus de se |
lidstaten op dezelfde manier moeten behandelen als hun eigen | conformer aux règles communautaires et, plus particulièrement, de |
respecter le principe du traitement égal des ressortissants des autres | |
onderdanen die gebruik hebben gemaakt van de door het Verdrag | Etats membres et de leurs propres ressortissants qui ont fait usage |
gegarandeerde vrijheden (H.v.J., 12 mei 1998, nr. C-336/96, Gilly t. | des libertés garanties par le Traité (C.J.C.E., 12 mai 1998, no |
Directeur des services fiscaux du Bas-Rhin, Jur. 1998, I, 2793, | C-336/96, Gilly c. Directeur des services fiscaux du Bas-Rhin, Rec., |
overwegingen 24 en 30; H.v.J., 12 december 2002, nr. C-385/00, F.W.L. | 1998, I, 2793, points 24 et 30; C.J.C.E., 12 décembre 2002, no |
de Groot t. Staatssecretaris van Financiën, overwegingen 93 en 94). | C-385/00, F.W.L. de Groot c. Staatssecretaris van Financiën, points 93 |
Ervan uitgaande dat de situatie van de verzoekers onder de toepassing | et 94). A supposer que la situation des requérants entre dans le champ |
van de artikelen 39 en 43 van het E.G.-Verdrag valt, ziet het Hof te | d'application des articles 39 et 43 du Traité C.E., la Cour n'aperçoit |
dezen niet in in welk opzicht een regeling als bedoeld in artikel 18, | pas, en l'espèce, en quoi une règle telle celle visée à l'article 18, |
§ 2, van het nieuwe dubbelbelastingverdrag afbreuk zou doen aan de | § 2, de la nouvelle convention fiscale porterait atteinte aux droits |
door de artikelen 39 en 43 van het E.G.-Verdrag gewaarborgde rechten, | garantis par les articles 39 et 43 du Traité C.E., en particulier à |
inzonderheid het verbod van discriminatie op grond van de | l'interdiction de discrimination fondée sur la nationalité - étant |
nationaliteit - vermits de aangevochten regeling van toepassing is, | donné que la règle entreprise est applicable quelle que soit la |
ongeacht de nationaliteit van de betrokken inwoner - en het verbod op | nationalité du résident en question - et à l'interdiction d'entraver |
belemmering van het genot van voormelde rechten. De desbetreffende | la jouissance des droits précités. Au sens strict, la disposition en |
bepaling beperkt zich strikt genomen enkel ertoe de criteria ter | question se borne à fixer les critères de répartition du pouvoir |
verdeling van de heffingsbevoegdheid vast te stellen. Immers, volgens | |
het Hof van Justitie is « strikt genomen niet de gekozen | d'imposition. En effet, selon la Cour de justice, « le caractère |
aanknopingsfactor bepalend voor de vraag, of de fiscale behandeling | favorable ou défavorable du traitement fiscal des contribuables |
van de betrokken belastingplichtigen al dan niet gunstig uitvalt, maar | concernés ne découle pas à proprement parler du choix du facteur de |
het belastingniveau in de bevoegde staat, aangezien de tarieftabellen | rattachement, mais du niveau d'imposition de l'Etat compétent, en |
voor de directe belastingen niet op communautair vlak zijn | l'absence d'harmonisation, sur le plan communautaire, des barèmes |
geharmoniseerd ». Bovendien heeft « een overeenkomst als de thans in | d'impôts directs ». Par ailleurs, « l'objet d'une convention telle que |
geding zijnde enkel ten doel [...] te vermijden dat dezelfde inkomsten | celle en cause est seulement d'éviter que les mêmes revenus soient |
in elk van de twee staten worden belast. Een dergelijke overeenkomst | imposés dans chacun des deux Etats. Il n'est pas de garantir que |
beoogt niet te garanderen, dat de door de belastingplichtige in een | l'imposition à laquelle est assujetti le contribuable dans un Etat ne |
van de staten verschuldigde belasting niet hoger is dan die welke hij | soit pas supérieure à celle à laquelle il serait assujetti dans |
in de andere staat zou moeten voldoen » (H.v.J., 12 mei 1998, nr. | l'autre. » (C.J.C.E., 12 mai 1998, no C-336/96, Gilly c. Directeur des |
C-336/96, Gilly t. Directeur des services fiscaux du Bas-Rhin, Jur. 1998, I, 2793, overwegingen 34 en 46). | services fiscaux du Bas-Rhin, Rec., 1998, I, 2793, points 34 et 46). |
Uit hetgeen voorafgaat volgt dat de aangevoerde schendingen van de | Il résulte de ce qui précède que les violations alléguées des articles |
artikelen 18, 39 en 43 van het E.G.-Verdrag niet in aanmerking kunnen | 18, 39 et 43 du Traité C.E. ne peuvent être retenues. Pour les mêmes |
worden genomen. Om dezelfde redenen valt evenmin in te zien in welk | |
opzicht artikel 49 van het E.G.-Verdrag zou zijn geschonden. | raisons, la Cour n'aperçoit pas en quoi l'article 49 du Traité C.E. |
Vermits het derde onderdeel van het middel niet op andere argumenten | serait violé. N'étant pas fondée sur d'autres arguments que ceux qui ont été |
steunt dan die welke hiervoor werden onderzocht, dient het niet te | examinés ci-avant, la troisième branche du moyen ne doit pas être |
worden onderzocht. | examinée plus avant. |
Ten aanzien van het derde middel | En ce qui concerne le troisième moyen |
B.11. In het derde middel in de zaak nr. 2634 alsook in de zaak nr. | B.11. Par leur troisième moyen dans l'affaire no 2634 ainsi que dans |
2625 voeren de verzoekers aan dat het « 25.000 euro per kalenderjaar | l'affaire no 2625, les requérants font valoir que le critère des « |
»-criterium bedoeld in artikel 18, § 2, van het nieuwe | 25.000 euros par année civile », visé à l'article 18, § 2, de la |
belastingverdrag de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in | nouvelle convention fiscale, viole les articles 10 et 11 de la |
samenhang gelezen met artikel 172 van de Grondwet, schendt daar een | Constitution, lus ou non en combinaison avec l'article 172 de la |
dergelijk criterium noch pertinent (eerste onderdeel), noch evenredig | Constitution, au motif que pareil critère ne serait ni pertinent |
(tweede onderdeel) zou zijn. | (première branche), ni proportionné (deuxième branche). |
B.12.1. Met het door de verzoekers bekritiseerde criterium wordt een | B.12.1. Le critère critiqué par les requérants établit une distinction |
onderscheid gemaakt binnen de categorie van de inwoners van België | au sein de la catégorie des résidents de Belgique et des résidents des |
respectievelijk van Nederland die pensioenen en andere inkomsten als | Pays-Bas qui perçoivent des pensions et d'autres revenus visés à |
bedoeld in artikel 18, § 1, a, van het nieuwe belastingverdrag | l'article 18, § 1er, a, de la nouvelle convention fiscale, lesquels |
ontvangen, die afkomstig zijn uit de andere Staat alwaar ze fiscaal | proviennent de l'autre Etat, où ils ont été constitués sur la base |
gefacilieerd zijn opgebouwd en die in de woonstaat niet worden belast | d'avantages fiscaux et qui ne sont pas imposés dans l'Etat de |
tegen het algemeen van toepassing zijnde belastingtarief voor | résidence au taux d'imposition généralement applicable aux revenus de |
inkomsten verkregen uit niet zelfstandige beroepen, naargelang het | professions dépendantes, selon que le montant brut total de ces |
totale brutobedrag van die inkomstenbestanddelen die in de Staat | éléments de revenu qui seraient imposables dans l'Etat d'où ils |
waaruit ze afkomstig belastbaar zouden zijn, in het kalenderjaar het | proviennent excède le montant de 25.000 euros au cours de l'année |
bedrag van 25.000 euro te boven gaat (hierna « de grens van 25.000 | civile (appelé ci-après la « limite de 25.000 euros »). Le principe de |
l'imposition dans l'Etat de la source n'est applicable qu'au-delà du | |
euro » genaamd). Enkel boven het bedrag van 25.000 euro bruto per | montant de 25.000 euros bruts par année civile. En dessous de ce |
kalenderjaar geldt het principe van de bronstaatheffing. Onder die | plafond, c'est le principe de l'imposition dans l'Etat de résidence |
qui est applicable. | |
grens geldt het principe van de woonstaatheffing. | B.12.2. Les travaux préparatoires font apparaître que dans le cadre de |
B.12.2. Uit de parlementaire voorbereiding blijkt dat bij de verdeling | la répartition de la compétence fiscale, il a été tenté de réaliser un |
van de heffingsbevoegdheid werd beoogd een « evenwichtige verhouding » | « équilibre » entre les avantages fiscaux accordés lors de la |
te realiseren tussen de fiscale faciliëring bij de opbouw van het | constitution de la pension et l'imposition lors du versement. A cet |
pensioen en de belastingheffing bij de uitkering ervan. Dienaangaande | égard, le ministre compétent a déclaré que la limite de 25.000 euros |
verklaarde de bevoegde Minister dat de grens van 25.000 euro « het | bruts « forme [...] le point charnière d'un rapport acceptable entre |
scharnierpunt vormt van een aanvaardbare verhouding tussen de bij de | les avantages fiscaux accordés par l'Etat de la source pendant la |
opbouwfase in de bronstaat verleende belastingfaciliteiten en het | phase de constitution de la pension et le régime d'imposition |
belastingstelsel van de latere uitkeringen in de woonstaat » (Parl. St | ultérieurement appliqué aux prestations dans l'Etat de résidence » |
., Senaat, 2002-2003, nr. 2-1293/3, pp. 10 en 11). | (Doc. parl., Sénat, 2002-2003, no 2-1293/3, pp. 10 et 11). |
B.12.3. Het criterium van het bedrag van 25.000 euro bruto per | B.12.3. Le critère du montant de 25.000 euros bruts par année civile |
kalenderjaar is objectief en pertinent. Uit de gemeenschappelijke | est objectif et pertinent. L'exposé des motifs commun de la nouvelle |
toelichting bij het nieuwe belastingverdrag blijkt dat het bedrag « is | convention fiscale fait apparaître que ce montant « a été obtenu en |
extrapolant sur un grand nombre d'années dans le futur le montant | |
verkregen door het gemiddelde bedrag van in Nederland in 1999 betaalde | moyen des prestations payées en 1999 aux Pays-Bas pour les régimes de |
uitkeringen voor eerste en tweede pijler pensioenvoorzieningen naar | retraite du premier et du second pilier. Cette limite permet donc de |
een substantieel aantal toekomstige jaren te extrapoleren. Met deze | garantir que seule la règle principale du paragraphe 1er de l'article |
grens wordt derhalve bereikt dat op personen die ten hoogste een | 18 est applicable dans le cas des personnes ne percevant pas plus |
dergelijk gemiddeld pensioen genieten uitsluitend de hoofdregel van | |
paragraaf 1 van artikel 18 van toepassing is » (ibid., p. 48). | qu'une telle pension moyenne » (ibid., p. 48). |
B.12.4. Zelfs indien zou blijken, zoals de verzoekers beweren, dat de | B.12.4. Même s'il devait apparaître, comme le soutiennent les |
zogenaamde « scheve verhouding », zijnde het onevenwicht tussen de | requérants, que le « déséquilibre », constaté entre les avantages |
belastingfaciliteit bij de opbouw van het pensioen en de | fiscaux obtenus lors de la constitution de la pension et l'imposition |
belastingheffing bij de uitkering, ook in de intern Belgische context | lors du versement, existe également dans le contexte interne belge, |
bestaat, dat pensioenen tot 25.000 euro bruto per jaar in Nederland | que les pensions jusqu'à 25.000 euros bruts par an ont également fait |
ook fiscaal gefacilieerd zijn opgebouwd en dat de voormelde « scheve | l'objet d'avantages fiscaux aux Pays-Bas et que le « déséquilibre » |
verhouding » voor pensioenen tot 25.000 euro bruto per jaar in | précité pour les pensions jusqu'à 25.000 euros bruts par an est le |
Nederland even groot is als voor pensioenen boven de 25.000 euro bruto | même aux Pays-Bas que pour les pensions dépassant 25.000 euros bruts |
in een Nederlands-Belgische context, dan nog is de grens van 25.000 | dans un contexte belgo-néerlandais, la limite de 25.000 euros est |
euro pertinent ten opzichte van de doelstelling van de wetgever die | malgré tout pertinente par rapport à l'objectif du législateur, qui |
beoogt een redelijk evenwicht te realiseren tussen de faciliteiten bij | entend réaliser un équilibre raisonnable entre les facilités obtenues |
de opbouw en de belastingheffing op de uitkeringen. Het bedoelde | lors de la constitution et l'imposition lors du versement. En effet, |
criterium maakt het immers mogelijk enkel de genieters van een | le critère en question permet de ne toucher que les bénéficiaires |
pensioen te treffen dat hoger ligt dan het gemiddelde, waarbij de | d'une pension supérieure à la moyenne, les Etats contractants estimant |
verdragsluitende Staten van mening zijn dat de discrepantie tussen de | que la discordance entre les facilités fiscales obtenues lors de la |
belastingfaciliteiten bij de opbouw van die hogere pensioenen en de | constitution de ces pensions supérieures et l'imposition lors du |
belastingheffing op de uitkering ervan dermate groot is dat enkel die | versement est tellement importante que seules ces situations sont |
situaties als onevenwichtig worden beschouwd. | considérées comme déséquilibrées. |
B.12.5. De grens van 25.000 euro kan evenmin als kennelijk onevenredig | B.12.5. La limite de 25.000 euros ne peut pas davantage être |
worden beschouwd. De verdragsluitende Staten vermogen van mening te | considérée comme manifestement disproportionnée. Les Etats |
zijn dat voor pensioenen tot een bedrag van 25.000 euro bruto per jaar | contractants peuvent estimer que, pour les pensions jusqu'à un montant |
het principe van de woonstaatheffing kan blijven gelden omdat het | de 25.000 euros bruts par an, le principe de l'imposition dans l'Etat |
onevenwicht tussen de belastingfaciliteiten bij de opbouw van een | de résidence peut être maintenu parce que le déséquilibre entre les |
dergelijk pensioen en de belastingheffing bij de uitkering als minder | facilités fiscales obtenues lors de la constitution d'une telle |
storend wordt ervaren, in tegenstelling tot wat wordt gesteld voor | pension et l'imposition lors du versement est perçu comme moins |
pensioenen boven het bedrag van 25.000 euro bruto per kalenderjaar. | gênant, contrairement à ce qui est prévu pour les pensions au-delà |
Zoals gesteld in B.8.3 vereist het gelijkheidsbeginsel niet dat, in | d'un montant de 25.000 euros bruts par année civile. |
elk van de overeenkomsten die België met de buurlanden sluit ter | Ainsi qu'il a été dit au B.8.3, le principe d'égalité n'exige pas que, |
voorkoming van dubbele belasting, het ernaar streeft geval per geval | dans chacune des conventions qu'elle négocie avec les Etats voisins |
aan de belastingplichtige het stelsel te garanderen dat voor hem op | pour éviter les phénomènes de double imposition, la Belgique se |
elk ogenblik het meest gunstige zou zijn. Noch het gegeven dat de | préoccupe d'assurer cas par cas au contribuable le régime qui lui |
belasting in Nederland zwaarder zou blijken te zijn dan de belasting | serait à tout moment le plus favorable. Ni la circonstance que |
die in België bij ongewijzigde heffingsbevoegdheid zou worden geheven, | l'imposition soit plus lourde aux Pays-Bas que celle qui serait perçue |
noch het feit dat het belastingsregime voor de pensioenen onder de | en Belgique sans modification de la compétence fiscale, ni le fait que |
25.000 euro bruto, ten gevolge van hun belastbaarheid in België, | le régime fiscal applicable aux pensions inférieures à 25.000 euros |
gunstiger zou zijn dan het Nederlandse belastingstelsel voor de | bruts, par suite de leur imposabilité en Belgique, soit plus favorable |
que le régime fiscal néerlandais applicable aux pensions dépassant | |
pensioenen boven de 25.000 euro bruto, zijn bijgevolg van die aard dat | 25.000 euros bruts, ne sont dès lors de nature à rendre le critère du |
zij het criterium van het bedrag van 25.000 euro bruto onevenredig | montant de 25.000 euros bruts disproportionné. |
kunnen maken. Ten aanzien van het vierde middel | En ce qui concerne le quatrième moyen |
B.13. In een vierde middel voeren de verzoekende partijen in de zaak | B.13. Dans un quatrième moyen, les parties requérantes dans l'affaire |
nr. 2634 de schending aan van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met het rechtszekerheidsbeginsel. In een eerste onderdeel betogen zij dat de gevolgen van de goedkeuringswet niet zijn afgestemd op de door de wetgever beoogde doelstellingen vermits in het nieuwe belastingverdrag niet in een overgangsmaatregel is voorzien voor die belastingplichtigen in België die weliswaar pensioenen afkomstig uit Nederland ontvangen maar die niet gedreven zijn door pensioenvlucht. In een tweede onderdeel menen zij dat artikel 18, § 2, een belastingtoestand treft die reeds is voltrokken en de facto een retroactieve werking heeft, zonder dat hiervoor bijzondere omstandigheden worden aangegeven en zonder dat in het verdrag voorzien is in een overgangsmaatregel zodat zij op buitensporige wijze in hun pensioenrechten worden geraakt. In een derde onderdeel stellen de verzoekers dat inwoners van België die op het ogenblik van de ingang van hun pensioen hebben gekozen voor een afkoop of een kapitaaluitkering anders worden behandeld dan diegenen die dat niet hebben gedaan of niet hebben kunnen doen. B.14.1. In zoverre het vierde middel gebaseerd is op de stelling van de verzoekers dat artikel 18, § 2, de facto retroactieve werking bezit, « vermits de opbouw van een pensioen zich per definitie over een zeer lange tijdsspanne voltrekt » kan het niet worden aangenomen. Luidens artikel 33, § 2, a, van het nieuwe belastingverdrag is het verdrag met betrekking tot aan de bron geheven belastingen van toepassing op inkomsten die toegekend en betaalbaar zijn op of na 1 januari van het jaar dat onmiddellijk volgt op dat waarin het verdrag in werking treedt, zijnde 1 januari 2003. B.14.2. In werkelijkheid wordt in het middel een gebrek aan overgangsbepalingen in het verdrag zelf aangeklaagd voor de reeds lopende periodieke uitkeringen, die al worden uitgekeerd op het ogenblik dat artikel 18, § 2, van het nieuwe belastingverdrag in werking treedt. Die uitkeringen, die de voorbije jaren in België fiscaal gunstig werden belast, worden vanaf 1 januari 2003 op grond van artikel 18, § 2, van het nieuwe belastingverdrag ook in Nederland belast tegen progressieve belastingtarieven. B.14.3. Indien de overheid een beleidswijziging dringend noodzakelijk acht, vermag zij te oordelen dat die beleidswijziging met onmiddellijke ingang moet worden doorgevoerd en is zij in beginsel niet verplicht in een overgangsmaatregel te voorzien. Elke dringende beleidswijziging zou onmogelijk zijn indien zou worden aangenomen dat de artikelen 10 en 11 van de Grondwet vereisen dat het vroegere stelsel gedurende een bepaalde periode alsnog moet worden gehandhaafd of dat voormelde grondwetsbepalingen zouden zijn geschonden, om de enkele reden dat die wijziging de berekeningen in de war zouden sturen van diegenen die op de vroegere situatie zijn voortgegaan. Wat artikel 18, § 2, van het nieuwe belastingverdrag betreft, waartoe het onderzoek van het Hof in het huidige beroep beperkt is, is het duidelijk dat, wanneer die bepaling slechts van toepassing zou zijn geweest op die pensioenen die pas aanleiding zouden geven tot periodieke uitkeringen na de inwerkingtreding van het nieuwe belastingverdrag, zulks in de praktijk erop zou neerkomen dat de regeling van het vroegere artikel 18 van het oude belastingverdrag voor onbepaalde tijd en voor een groot aantal gevallen zou blijven gelden. Een dergelijke lange overgangsperiode zou, gelet op hetgeen in B.6 is uiteengezet, de doelstelling van de verdragsluitende partijen doorkruisen. Ten slotte moet worden opgemerkt dat, ofschoon het juist is, zoals de verzoekers in hun derde onderdeel betogen, dat de afkoop van het pensioen vóór het einde van 2002, de enige oplossing was om de bronstaatbelasting te vermijden, dit te maken heeft met de temporele toepassing van twee opeenvolgende verdragen. Om die redenen, het Hof verwerpt de beroepen. Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 4 februari 2004. De griffier, P.-Y. Dutilleux. De voorzitter, | no 2634 dénoncent la violation des articles 10 et 11 de la Constitution, lus ou non en combinaison avec le principe de la sécurité juridique. Dans une première branche, elles font valoir que les effets de la loi d'assentiment ne sont pas proportionnés aux objectifs poursuivis par le législateur, étant donné que la nouvelle convention fiscale ne prévoit pas de mesures transitoires pour les contribuables de Belgique qui perçoivent certes des pensions provenant des Pays-Bas mais qui ne sont pas mus par la fuite des pensions. Dans une deuxième branche, elles estiment que l'article 18, § 2, concerne une situation fiscale révolue et a de facto un effet rétroactif, sans que des conditions particulières soient invoquées pour ce faire et sans que la convention prévoie une mesure transitoire, de sorte qu'elles sont affectées de manière excessive dans leurs droits à la pension. Dans une troisième branche, les requérants font valoir que les résidents de Belgique qui, au moment où leur pension a pris cours, ont choisi le rachat ou le versement en capital sont traités différemment par rapport à ceux qui ne l'ont pas fait ou ne l'ont pu faire. B.14.1. En tant qu'il est fondé sur la thèse des requérants selon laquelle l'article 18, § 2, revêt de facto un effet rétroactif « puisque la constitution d'une pension s'étale par définition sur une très longue période », le quatrième moyen ne peut être accueilli. Aux termes de l'article 33, § 2, a, de la nouvelle convention fiscale, la convention s'applique aux impôts dus à la source sur les revenus attribués ou mis en paiement à partir du 1er janvier de l'année qui suit immédiatement celle de l'entrée en vigueur de la convention, soit le 1er janvier 2003. B.14.2. En réalité, le moyen dénonce l'absence de dispositions transitoires dans la convention elle-même pour les prestations périodiques qui courent déjà, lesquelles sont déjà versées au moment où l'article 18, § 2, de la nouvelle convention fiscale entre en vigueur. Ces prestations, qui étaient, les dernières années, soumises à une imposition favorable en Belgique, sont également, à partir du 1er janvier 2003, sur la base de l'article 18, § 2, de la nouvelle convention fiscale, imposées aux tarifs fiscaux progressifs aux Pays-Bas. B.14.3. Si l'autorité estime qu'un changement de politique s'impose d'urgence, elle peut décider de lui donner un effet immédiat et elle n'est en principe pas obligée de prévoir un régime transitoire. Tout changement de politique destiné à faire face à une nécessité urgente deviendrait impossible si l'on partait du principe que les articles 10 et 11 de la Constitution exigent que le régime antérieur soit maintenu pendant une période déterminée ou que les dispositions constitutionnelles précitées seraient violées par cela seul que ce changement déjouerait les calculs de ceux qui se sont fiés à la situation ancienne. S'agissant de l'article 18, § 2, de la nouvelle convention fiscale, auquel se limite l'examen de la Cour dans l'actuel recours, il est clair que si cette disposition n'avait été applicable qu'aux pensions qui ne donneraient lieu à des prestations périodiques qu'après l'entrée en vigueur de la nouvelle convention fiscale, cela reviendrait en pratique à ce que la règle contenue dans l'article 18 antérieur de l'ancienne convention fiscale reste applicable pour une durée indéterminée et pour un grand nombre de situations. Eu égard à ce qui a été exposé au B.6, pareille longue période transitoire ferait obstacle à l'objectif poursuivi par les parties contractantes. Enfin, il convient d'observer que, bien qu'il soit exact, comme les requérants le soutiennent dans leur troisième branche, que le rachat de la pension avant la fin de 2002 était la seule solution pour éviter l'imposition dans l'Etat de la source, cette circonstance tient à l'application temporelle de deux conventions successives. Par ces motifs, la Cour rejette les recours. Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 4 février 2004. Le greffier, P.-Y. Dutilleux. Le président, |
A. Arts. | A. Arts. |