Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 137/2003 van 22 oktober 2003 Rolnummer 2591 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 4, § 1ter, van de ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 23 juli 1992 betreffende de gewestbelasting Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters R. Henn(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 137/2003 van 22 oktober 2003 Rolnummer 2591 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 4, § 1ter, van de ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 23 juli 1992 betreffende de gewestbelasting Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters R. Henn(...) Extrait de l'arrêt n° 137/2003 du 22 octobre 2003 Numéro du rôle : 2591 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 4, § 1 er ter, de l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du 23 juillet 1992 relative à La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges R. Henneuse, E(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 137/2003 van 22 oktober 2003 Extrait de l'arrêt n° 137/2003 du 22 octobre 2003
Rolnummer 2591 Numéro du rôle : 2591
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 4, § 1ter, van de En cause : la question préjudicielle concernant l'article 4, § 1erter,
ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 23 juli 1992 de l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du 23 juillet 1992
betreffende de gewestbelasting ten laste van bezetters van bebouwde relative à la taxe régionale à charge des occupants d'immeubles bâtis
eigendommen en houders van een zakelijk recht op sommige onroerende et de titulaires de droits réels sur certains immeubles, tel qu'il a
goederen, zoals ingevoegd bij de ordonnantie van 21 februari 2002 tot été inséré par l'ordonnance du 21 février 2002 portant réforme des
hervorming van de gewestelijke belastingen, gesteld door de Rechtbank taxes régionales, posée par le Tribunal de première instance de
van eerste aanleg te Brussel. Bruxelles.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges R.
R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe en E. Derycke, Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe et E. Derycke,
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M.
voorzitter M. Melchior, Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij vonnis van 19 december 2002 in zake J.-M. Brocorens tegen het Par jugement du 19 décembre 2002 en cause de J.-M. Brocorens contre la
Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, waarvan de expeditie ter griffie van Région de Bruxelles-Capitale, dont l'expédition est parvenue au greffe
het Arbitragehof is ingekomen op 26 december 2002, heeft de Rechtbank de la Cour d'arbitrage le 26 décembre 2002, le Tribunal de première
van eerste aanleg te Brussel de volgende prejudiciële vraag gesteld : instance de Bruxelles a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt paragraaf 1ter van artikel 4 van de ordonnantie van de « L'article 4, § 1erter, de l'ordonnance du Conseil de la Région de
Brusselse Hoofdstedelijke Raad van 23 juli 1992 betreffende de Bruxelles-Capitale du 23 juillet 1992 relative à la taxe régionale à
gewestbelasting ten laste van bezetters van bebouwde eigendommen en charge des occupants d'immeubles bâtis et des titulaires de droits
houders van een zakelijk recht op sommige onroerende goederen, die aan
dat artikel is toegevoegd bij artikel 3, § 1, van de ordonnantie van réels sur certains immeubles, ajouté à cet article par l'article 3, §
dezelfde Raad van 21 februari 2002 tot hervorming van de gewestelijke 1er, de l'ordonnance du même Conseil du 21 février 2002 portant
belastingen en waarbij ' de gezinshoofden van de gezinnen met minstens réforme des taxes régionales, qui exonère de la taxe ' les chefs de
vier kinderen die maximum de leeftijd van 21 jaar hebben ' van de ménage dont le ménage est composé d'au moins quatre enfants âgés de
belasting worden vrijgesteld, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, maximum 21 ans ', viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution
doordat dat criterium het niet mogelijk maakt rekening te houden met en tant que ce critère ne permet pas de prendre en considération les
de kinderen ouder dan 21 jaar die deel uitmaken van het gezin en die, enfants de plus de 21 ans composant le ménage, qui, poursuivant des
aangezien zij verder studeren, ten laste blijven van het ' gezinshoofd ' ? » études, demeurent à la charge du ' chef de ménage ' ? »
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
De in het geding zijnde bepaling La disposition en cause
B.1. De prejudiciële vraag betreft artikel 4, § 1ter, van de B.1. La question préjudicielle porte sur l'article 4, § 1erter, de
ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 23 juli 1992 l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du 23 juillet 1992
betreffende de gewestbelasting ten laste van bezitters van bebouwde relative à la taxe régionale à charge des occupants d'immeubles bâtis
eigendommen en houders van een zakelijk recht op sommige onroerende
goederen, bepaling die werd ingevoegd bij artikel 3 van de ordonnantie et de titulaires de droits réels sur certains immeubles, disposition
van 21 februari 2002. insérée par l'article 3 de l'ordonnance du 21 février 2002.
Artikel 4, § 1ter bepaalt : L'article 4, § 1erter, dispose :
« De in artikel 5a bedoelde belasting is niet verschuldigd door de « La taxe dont question à l'article 5a n'est pas due par les chefs de
gezinshoofden van de gezinnen met minstens vier kinderen die maximum ménage dont le ménage est composé d'au moins quatre enfants âgés de
de leeftijd van 21 jaar hebben. De Regering bepaalt de modaliteiten maximum 21 ans. Le Gouvernement détermine les modalités pour
voor het toekennen van deze vrijstelling. » l'attribution de cette exonération. »
Ten gronde Quant au fond
B.2. Het aan het Hof voorgelegde verschil in behandeling betreft het B.2. La différence de traitement soumise à la Cour est celle qui est
verschil dat ten aanzien van de vrijstelling van de in het geding faite, dans le bénéfice de l'exonération de la taxe régionale en
zijnde gewestbelasting wordt gemaakt tussen de belastingplichtigen - cause, entre les contribuables - chefs de famille - dont le ménage est
gezinshoofden - van wie het gezin minstens vier kinderen telt, composé d'au moins quatre enfants selon que ces enfants sont âgés ou
naargelang die kinderen al dan niet ouder zijn dan 21 jaar, waarbij non de plus de 21 ans, dès lors que ne peuvent être pris en
geen rekening wordt gehouden met « de kinderen ouder dan 21 jaar die considération « les enfants de plus de 21 ans composant le ménage qui,
deel uitmaken van het gezin en die, aangezien zij verder studeren, ten laste blijven van het ' gezinshoofd ' ». poursuivant des études, demeurent à la charge du ' chef de ménage ' ».
B.3. De door de gewestwetgever beoogde doelstelling bij het invoeren B.3. L'objectif poursuivi par le législateur régional, en prévoyant
van de in het geding zijnde vrijstelling werd als volgt uiteengezet : l'exonération en cause, a été exposé comme suit :
« Verder wordt [...] in [een] bijkomende vrijstelling voorzien voor de « Par ailleurs, une exonération supplémentaire est prévue pour les
gezinnen met een aanzienlijke kinderlast, dit om de fiscale druk op de ménages ayant une charge de famille considérable, afin de limiter la
grote gezinnen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te beperken. Het charge fiscale des familles nombreuses dans la Région de
is de bedoeling dat de gezinshoofden in de zin van de ordonnantie van Bruxelles-Capitale. Le but consiste à exonérer les chefs de ménage
23 juli 1992 met minstens vier kinderen vrijgesteld worden. Deze dans le sens de l'ordonnance du 23 juillet 1992 ayant minimum quatre
vrijstelling geldt alleen voor de kinderen met een leeftijd van
maximum 21 jaar die onder hetzelfde dak als het gezinshoofd wonen. De enfants. Cette exonération n'est valable que jusqu'à l'âge de 21 ans
et uniquement pour les enfants vivant sous le même toit que le chef de
uitvoeringsmodaliteiten voor het bekomen van deze vrijstelling worden ménage. Les modalités d'exécution pour obtenir cette exonération sont
élaborées par arrêté du Gouvernement de la Région de
door de Brusselse Hoofdstedelijke Regering bij besluit bepaald. » Bruxelles-Capitale. » (Doc., Conseil de la Région de
(Parl. St., Brusselse Hoofdstedelijke Raad, A-257/1, p. 4) Bruxelles-Capitale, A-257/1, p. 4)
Er werd eveneens opgemerkt : Il a été également relevé :
« Deze bijkomende vrijstelling geeft uitvoering aan het voornemen van « Cette exonération complémentaire exécute la résolution du
de regering om de kindvriendelijkheid van het gewest te stimuleren. gouvernement à promouvoir une région attractive pour enfants. C'est
Het is een sociale maatregel om een voornemen, dat ook reeds werd une mesure sociale visant à exécuter une résolution figurant déjà dans
[...] opgenomen in het door de regering goedgekeurde Gewestelijk le Plan Régional de Développement (PRD) adopté par le gouvernement. »
Ontwikkelingsplan, gestalte te geven. » (ibid., A-257/2, p. 7) (ibid., A-257/2, p. 7)
B.4. Door de gezinshoofden van wie het gezin minstens vier kinderen B.4. En exonérant de la taxe instituée par l'ordonnance du 23 juillet
telt, van de bij de ordonnantie van 23 juli 1992 ingevoerde belasting 1992 les chefs de ménage dont le ménage comprend au moins quatre
vrij te stellen, heeft de gewestwetgever een maatregel genomen die enfants, le législateur régional a pris une mesure fondée sur un
berust op een objectief criterium dat pertinent is ten aanzien van het critère objectif et pertinent par rapport au but qu'il poursuivait.
door hem nagestreefde doel.
Er dient evenwel te worden onderzocht of de voorwaarde volgens welke Il y a lieu toutefois d'examiner si la condition selon laquelle ces
die kinderen maximum 21 jaar mogen zijn, redelijk verantwoord is ten enfants doivent être âgés, au plus, de 21 ans est raisonnablement
aanzien van het beoogde doel. justifiée au regard de l'objectif poursuivi.
B.5.1. De gewestwetgever wilde bij het aannemen van de in het geding B.5.1. Le législateur régional, en adoptant l'exonération en cause,
zijnde vrijstelling tegemoet komen aan de bijzondere situatie van de entendait rencontrer la situation particulière des ménages ayant une
gezinnen met een aanzienlijke kinderlast en wilde, door de fiscale charge de famille considérable et, en limitant la charge fiscale de
druk op die grote gezinnen te beperken, het Brusselse Hoofdstedelijke ces familles nombreuses, rendre la Région de Bruxelles-Capitale
Gewest aantrekkelijk maken voor dergelijke gezinnen. attractive pour de telles familles.
B.5.2. Het specifieke karakter van dergelijke gezinnen bestaat erin B.5.2. La spécificité de telles familles réside dans le fait que les
dat de door een gezin te dragen lasten toenemen met de omvang ervan, charges à supporter par un ménage augmentent avec la taille de
meer bepaald wat betreft de kosten van onderhoud en opvoeding van de celui-ci, en particulier en ce qui concerne les frais d'entretien et
kinderen. Door die kosten in overweging te nemen heeft de d'éducation des enfants. En prenant en considération ces frais, le
gewestwetgever noodzakelijkerwijze rekening willen houden met het législateur régional a nécessairement entendu tenir compte de
geheel van de uitgaven voor de kinderen die ten laste zijn van een l'ensemble des dépenses liées aux enfants qui sont à la charge d'un
gezin. ménage.
B.5.3. Het criterium dat is afgeleid uit de leeftijd van het kind B.5.3. Toutefois, le critère tiré de l'âge de l'enfant ne permet pas
maakt het echter niet mogelijk op adequate wijze te bepalen of het de déterminer, de façon adéquate, si celui-ci est toujours ou non à
kind nog steeds of niet langer ten laste is van een gezin. charge d'un ménage.
Enerzijds, kunnen sommige kinderen vóór de leeftijd van 21 jaar niet D'une part, certains enfants peuvent, avant l'âge de 21 ans, ne plus
langer ten laste zijn van hun ouders, indien zij een inkomen ontvangen être à la charge de leurs parents, s'ils perçoivent des revenus dont
waarvan het bedrag het hen niet mogelijk maakt dat statuut te le montant ne leur permet pas de conserver ce statut.
behouden. Anderzijds - en omgekeerd -, kunnen kinderen die ouder zijn dan 21 D'autre part - et à l'inverse -, des enfants âgés de plus de 21 ans
jaar in bepaalde gevallen het statuut van kind ten laste behouden. peuvent, dans certaines hypothèses, conserver le statut d'enfant à charge.
B.5.4. Daaruit volgt dat artikel 4, § 1ter, van de ordonnantie van 23 B.5.4. Il s'ensuit que, en liant le bénéfice de l'exonération qu'il
juli 1992, doordat het het voordeel van de vrijstelling waarin het prévoit au fait que les enfants qui composent le ménage ne peuvent
voorziet, koppelt aan het feit dat de kinderen in het gezin niet ouder
mogen zijn dan 21 jaar, derhalve een verschil in behandeling instelt être âgés de plus de 21 ans, l'article 4, § 1erter, de l'ordonnance du
23 juillet 1992 opère de ce fait une différence de traitement qui
dat niet redelijk is verantwoord. n'est pas raisonnablement justifiée.
B.6. De prejudiciële vraag dient bevestigend te worden beantwoord. B.6. La question préjudicielle appelle une réponse positive.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 4, § 1ter, van de ordonnantie van het Brusselse L'article 4, § 1erter, de l'ordonnance de la Région de
Hoofdstedelijke Gewest van 23 juli 1992 betreffende de gewestbelasting Bruxelles-Capitale du 23 juillet 1992 relative à la taxe régionale à
ten laste van bezitters van bebouwde eigendommen en houders van een charge des occupants d'immeubles bâtis et de titulaires de droits
zakelijk recht op sommige onroerende goederen schendt de artikelen 10 réels sur certains immeubles viole les articles 10 et 11 de la
en 11 van de Grondwet doordat het vereist dat de kinderen in het gezin Constitution en ce qu'il requiert que les enfants composant le ménage
« maximum de leeftijd van 21 jaar hebben ». soient « âgés de maximum 21 ans ».
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 22 oktober 2003. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 22 octobre 2003.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
M. Melchior. M. Melchior.
^